Qnb&AstGTxmrmtt
Met een Dakota-vliegtuig over het Kanaal
Ziekenhuizen moeten hun zalen sluiten
LDist *11
Ie serie: 1 April 1920-15 October 1941
2e seriet le Jaarpang vanaf T Md 1945, No. 103
ADonnemenisprijizeij
£0.26 per week
1.10 per maand
£3.25 per kwartaal
Hoofdredacteur:
H DIEMEh
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nat ionaal Dagblad
ronr Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOIGRACHT 35.
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 6
„Stauluastidi is gbebLeuttt
myn b«rl in Ugijenspatt*
Overoeinzinqen in een warm
zwemvest
iVan onzen specialen verslaggever).
Toen ons vliegtuig, een forsche Dakota van
de Royal Air Force, op Croydon was gedaald
en zich keurig voor de douanegebouwen had
opgesteld, wachtte ons een kleine verrassing.
Want toen we voor het eerst na de oor
logsjaren op verzoek van het Britsdhe mi
nisterie van Informatie, op Engelschen bo
dem stapten, gebeurde dat via een trapje,
waarvan de treden de initialen ,,K.L.M." ver
meldden. Was het een vriendelijke attentie
voor dit vliegtuig, dat van het Nederlandsche
Valkenburg was opgestegen? Het kon stellig
een aanwijzing zijn, dat onze Koninklijke
Luchtvaart-Maatschappij, ook nadat de ver
bindingen met het eigen land verbroken wVr-
den, haar arbeid had voortgezet.
Verbroken verbindingen! Daaraan moesten
we onwillekeurig denken, toen onze Dakota
ons van Valkenburg had opgenomen en ons
nu hoog in de lucht over de zee naar Enge
land droeg. Bij het zwaar-rhythmisch geronk
van de motoren, ingepakt in het wel wat
warme zwemvest, slaat men al gauw aan het
mijmeren. De captain had juist een schrif
telijke plaatsbepaling doorgegeven, welke
vertelde, dat we Ostende onder ons hadden
liggen en nu koers zetten naar Croydon.
Er waren nog enkele bijzonderheden bij op
genomen: Er was 12 mijl zicht, we vlogen
144 mijl per uur en de tocht van Valkenburg
naar Croydon zou duren 1 uur en 27 minuten.
Zoo waren we dan boven het stukje zee,
dat we huiselijk ..het Kanaal" noemen, maar
dat in de oorlogsjaren het terrein was van
zooveel spanning en inspanning. Hier werd
ter zee en in de lucht de „strijd om Enge
land" gestreden, welke tevens werd tot een
strijd om de vrijheid der wereld. Over dit
water trokken de eenzame Engelandvaarders
in hun vaak primitieve schuitjes, om
achterhaald te worden of na een langen tocht
als een verlossing de Britsche kust te zien
opdagen. Hierover ook trokken de machtige
luchteskaders uit Duitschland en Engeland
om dit gebied te maken tot een terrein van
felle gevechten. Hierover trok ook de mach
tige invasievloot, die de muren van den West-
wall ging rammeien. En tenslotte, hierover
voeren de vrachtschepen, die voedsel brach
ten aan een hongerend volk. Het zijn hoofd
stukken vol zorg en beklemming in het nim
mer voltooide boek van de zee.
,,Er zijn geen eilanden meer," zei Hitier
eens, toen hij met zijn legers zich gereed
maakte voor den sprong. En als men onder
zich de laatste pinnen uit den bodem getrok
ken voelt en men zich in zoo korten tijd
overgeplant ziet van ons eigen lage land naar
„den overkant," dan is het, als had hij gelijk.
Maar Engeland is voor hem het eiland ge
bleven. De oorlogsinspanning van dit land,
waarvan we straks heel veel hopen te zien,
stemt daardoor temeer tot diepe bewonde
ring en grooten dank
Jhr Tiarda arriveert morgen
Naar R.V.D. meldt hoopt jhr mr A. W. L.
Tjarda van Starkenboroh Staohouwer heden
per vliegtuig in Londen aan te komen en
vandaar morgenochtend naar Eindhoven te
vertrekken, waar hij om ongeveer 11.00 des
ochtends verwacht wordt.
Koers van den gulden gehand
haafd
Engelsch-Nederl. monetaire overeenkomst.
Te Londen is een Engelsch-Nederlandsche
monetaire overeenkomst onderteekend. Op
financieel gebied worden de maatregelen
getroffen voor een hervatting van den han
del tusschen het sterlinggebied en Nederland
met het Nederlandsche rijk overzee. De wis
selkoers wordt vastgesteld op 10,691 Ned.
guldens 1 pond sterling voor Nederland
en Ned. West-Indië (hetgeen de voortzetting
beteekent van de tot dusverre voorloopig
vastgestelde verhouding), terwijl voor Ned.
Oost-Indië de koers gehandhaafd blijft op
7,60 gulden in het pond sterling.
Nederland en het Nederlandsche rijk over
zee zullen voortaan een Nederlandsch mone
tair gebied vormen. Inwoners van dit gebied
zullen hun sterlingbezit vrijelijk overal in
het sterlinggebied kunnen uitgeven, terwijl
inwoners van het sterlinggebied vrijelijk hun
guldens overal in het Nederlandsche mone
taire gebied zullen kunnen uitgeven.
WH—i. IUfMlillig
Zoo zweefden wij de bakermat der vrij
heid tegemoet: Good old England!
Weduwe van Rost v. Tonningen
in Duitsch klooster
Wordt binnenkort naar Nederland
overgebracht.
In een klooster te Goslar. dat tijdelijk tot
interneeringskamp is ingericht, vertoeft mo
menteel mevr. de wed. Rost van Tonnin
gen met haar drie kinderen. Zij had kans
gezien met een Duitsch bootje van Terschel
ling naar Cuxhaven te ontsnappen. In het
zelfde interneeringskamp verblijft ook een
broer van wijlen Rost van Tonningen. De
repatrieering van deze personen zal zoo
spoedig mogelijk ter hand genomen worden.
ENGELSCHE SIGARETTEN.
Omtrent de in Engeland aangekochte En-
gelsche sigaretten, kunnen we nader mede-
deelen, dat deze, nadat zij zijn aangekomen
en zoo mogelijk gebanderolleerd, in de dis
tributie worden gebracht. Het ligt in de be
doeling een verstrekking van IV2 rantsoen
per week te bereiken.
Tientallen schepen in Lübeck
opgespoord
Ook machines uit Rotterdam en Dordrecht
Kapitein W. Kamphuis, de Nederlandsche
verbindingsofficier van den Repatrieerings-
dienst, heeft in de haven van Lübeck tien
tallen Nederlandsche schepen teruggevonden.
Verder worden door hem een groot aantal
rijnaken aan den ketting gelegd, geladen met
machines, afkomstig uit Rotterdam en Dor
drecht. Verschillende dezer schepen zijn al
op weg naar het vaderland.
Omdat er geen verpleegsters
zijn....
Minister Drees hoeft gisteravond per radio
het nijpend tekort aan verpleegsters bespro
ken, dat een groot gevaar voor de volksge
zondheid vormt.
Voor de 1000 Marva's, die noodig zijn,
meldden zich 60.000 gegadigden aan, maar
voor de verpleging van onze zieken staan
we voor een schreeuwend tekort aan per
soneel, gediplomeerden verdwijnen en leer
ling-verpleegsters melden zich te weinig aan.
Vooral t.b.c.- en zuigelingensterfte zijn
sterk toegenomen. Uit Duitschland keeren
vele lijders aan open t.b.c. terug. Er komen
6000 beelden beskik laar, maai verpleegsters
zijn er niet. In ziekenhuizen moeten zalen
worden gesloten en opname van patiënten
moet worden geweigerd, omdat er geen per
soneel is. Hónderden, straks duizenden "bed
den moeten leeg blijven. Onze eigen lijders
laat men verkommeren, maar wil wel in het
buitenland geuniformd een functie aanvaar
den.
De minister wees er op, dat de salarieering
te wenschen had overgelaten, en het werk
zwaar was, maar deze worden spoedig ver
beterd, terwijl de arbeidstijd kan worden
verkort als er meer verpleegsters komen.
Besloten werd een krachtig beroep op de
Nederia-idsche verpleegsters om het ver
laten werk te hervatten en op oudere meis
jes om zich aan te melden als leerling-ver
pleegster.
Tot nu toe moet men 23 jaai zijn om het
verpleegstersdiploma te behalen, zoodat men
pas op 20-jarigen leeftijd kon beginnen. D:t
is nu op 21 en 18 jaar gebracht. In bepaalde
•gevallen zal zelfs een uitzondering kunnen
worden toegelaten op den eisch, dat men
middelbaar onderwijs of mulo moet hebben
gevolgd.
CANADEESCHE LEGATIE WORDT
EEN AMBASSADE
In de „Ottawa Citizen" deelt Frank Swan-
son mede, dat Dinsdag j.l. in diplomatieke
kringen van de Canadeesche hoofdstad werd
vernomen, d<at de Canadeesche legatie in
Den Haag een ambassade zal worden. Ca
nada heeft er reeds een in Parijs en Brussel.
De minister achtte zeker niet onder alle
omstandigheden arbeidsdienstplicht onaan
vaardbaar, maar wel moet tot het uiterste
worden geprobeerd, langs den weg van vrij
willigheid het doel te bereiken. Laten de ver
pleegsters en de meisjes, die leerling-ver
pleegster willen worden, zich melden bij een
ziekenhuis of sanatorium of bij het naastbij -
zijnde gewestelijk arbeidsbureau. De mede
werking der jonge vrouwen is voor het her
stel der volksgezondheid onmisbaar.
Een der bekendste verpleegsters van
Nederland. TRIJNTJE BOONSTRA, aan
wie we allen nog dankbare herinneringen
bewaren.
DAT te Den Helder 8 Ned. mijnenvegers
liggen, die destijds in Engeland werden ge
bouwd en thans gereed worden gemaakt om
begin October naar Ned.-Indië te vertrekken.
DAT de ook in Den Helder gelegen mijnen-
legger Jan van Brakel op deze reis als moe
derschip zal fungeeren.
DAT een Deensch hulpcomité verzwakte
Ned. iptellectueelen en kunstenaars in Dene
marken herstel wil bieden en men zich daar
toe kan wenden tot Aïbr. Thaerlaan 44 te
Utrecht.
DAT de aanvoer van Duitsch hout voor
onze mijnen momenteel wel toereikend is,
doch met de geallieerden over uitbreiding
van den kap wordt onderhandeld om met de
stijgende kolenproductie gelijken tred te
kunnen houden
DAT het hoofdbestuur der Chr. Hist. Unie
besloten heeft met de andere Prot. Chr. par
tijen overleg te plegen over de mogelijkheid
van federatief samenwerken.
DAT de te Rotterdam gehouden huis-aan-
huis-collecte van het comité „Weggevoerde
Rotterdammers" f 90.000 heeft opgebracht.
DAT pater Henri de Greeve is benoemd tot
districtshoofd voor Oost-Brabant van het
Commissariaat Noodvoorziening.
DAT de P.O.D. den voorz. van de V.B.N.A.
te den Haag, J. Bouwman, heeft gearresteerd.
DAT de diaconessenarbeid der Evang.Luth.
Gemeente te Den Haag 25 jaar bestaat en
daarom op 26 Oct. in de Luth. kerk een her
denkingssamenkomst wordt gehouden met
dr C. Riemers en ds A. W. C. de Wit als
sprekers.
DAT het duizendste boven-Moer d ij ksohe
kind thans in de Bredasche omgeving is
ondergebracht.
DAT de K.L.M. 1 Januari, liefst nog eerder,
een dagdienst op Ned.-Indië wil openen,
waardoor eiken dag 40 passagiers kunnen
worden vervoerd.
DAT de R.T.M. haar diensten op de Z.-Holl.
en Zeeuwsche eilanden heeft hervat en er
viermaal per dag in beide richtingen gereden
wordt.
DAT er groote bedrijvigheid heerscht in
enkele eenvoudige villa's aan de Nieuwe
Parklaan te 's-Gravenhage, daar er behalve
een voor de Koningin, ook twee voor de hof
houding in gereedheid moeten worden ge
bracht.
DAT minister v. Kleffens is toegetreden tot
den Raad der vereeniging „De Nederlandsche
Pad-vinders" en de hoofdcommissaris der
N.P.V., A. Oosterlee is opgevolgd door den
heer W. C. Roest van Limburg.
DAT te Leende, bij Eindhoven, van heden
af tot 15 Sept. een zweef vliegkamp wordt ge
houden, waarmee deze sport in ons land
weer een aanvang neemt.
DAT de minister van Onderwijs de hou
ding der gemeentel, universiteit te A'dam
tijdens de bezetting als beneden-de-maat
heeft gekwalificeerd.
DAT veel ex-joden-bezit verloren is ge
gaan door brand in het meubelmagazijn der
fa H. Zandergen te Meppel.
DAT de „Kota Gedeh", die door ombou
wen een passagiers-accomodatie van 120 perr
sonen heeft gekregen, binnenkort als eerste
schip van den Rott. Lloyd den dienst op Indië
zal hervatten.
DAT te Rotterdam in Juni 18.000 ton, in
Juli 42.000 ton en in Aug. 95.000 ton petro
leum werd aangevoerd, terwijl de aanvoer in
de eerste week van Sept. al 40.000 t. bedroeg.
DAT de B.P.M. te Pernis al weer 110.000 t.
petroleum kan bergen, welk cijfer men eind
dezes jaars tot 300.000 ton denkt te kunnen
opvoeren.
DAT zij nog deze maand de verwerking
van ruwe oliesoorten hoopt te kunnen her
vatten.
DAT minister Mansholt in de Wieringer-
meer een voorl. monument heeft onthuld voor
den door de Landwacht vermoorden illegalen
strijder oud-wethouder A. C. de Graaf,
DAT not. L. Christ wegens medewerking
aan den Ned. Volksdienst verboden is het
notarisambt binnen de gemeente Waalwijk
uit te oefenen, doch hem geen verdere inter-
neering door het tribunaal te 's Hertogen
bosch werd opgelegd.
DAT de nieuwe Bossche gemeenteraad tot
wethouders gekozen heeft de heeren M. van
Soestbergen (aftr.). B. Cuyten en H. v. d.
Velden, allen katholiek.
DAT het Zuiveringsbesluit 1945 van toe
passing is verklaard op gekozen bestuurs
leden van water, en veenschappen en veen-
poïders.
DAT op 75-jarigen leeftijd te Brussel over
leden is de heer Adolf Strassburger, de
vader van den circuseigenaar Karei Strass
burger, die thans in Den Haag voorstellin
gen geeft.
DAT Spijkenisse binnenkort op het buizen
net van Rotterdams drinkwaterleiding zal
aangesloten worden en dit de typhus-bestrij-
d-ing zeker ten goede zal komen.
DAT binnenkort ook de treinverbinding
ArnhemZwolle weer tot stand komt.
DAT de geruchten over de zangeres mevr.
A. v. Wickevoort-Crommelin, als zou zij zich
in bezettingstijd gecompromitteerd hebben,
van eiken grond ontbloot zijn.
DAT hedenmorgen de eerste Roode Kruis-
ambulance vanuit Den Haag met 12 auto's
via PilsenPraag naar het door Rusland be
zette gebied is vertrokken, voor hulp aan
Nederlanders.
DAT ter gelegenheid van hun vertrek naar
Indonesië, een contingent stoottroepen uit
's-Hertogenbosch (1600 man) Dinsdag a.s. een
groote afscheidsparade zal houden.
DAT in de timmerfabriek van J. H. Lae-
ven te Heerlen een groote brand heeft ge
woed. waardoor veel materiaal voor den we
deropbouw van Susteren verloren ging.
DAT minister Ringers gisteren wederom
een bezoek heeft gebracht aan de Wierin-
germeer en o.a. het verdronken Middemneer
in oogenschouw werd genomen.
Geen camouflage
De vergoddelijkte staat eindigde onder
de Romeinen in den tiran-keizer, gelijk
de vergoddelijkte Duitsche staat met
bloed en bodem besloot met den tiran-kan
selier Hitier. In beide gevallen werd de
wereld speelbal van de tirannen.
Na dé vervullig van de tijden van druk
deed in de Romeinsche wereld het Christen
dom zijn intrede, dat den niet-tellenden
mensch in zijn zedelijke waarde herstelde en
in persoonlijk contact stelde met God. maar
God in Christus ook deed kennen als den red
der der wereld. Deze verzoening werd mo
gelijk, niet doordat in een godheid de mensch
god werd, maar doordat God in Christus
mensch is geworden en zich in Hem open
baart als de Weg. de Waarheid en het Leven.
Door Zijn gehoorzaamheid aan de goddelijke
wet verwerft Hij verzoening en schenkt die
den mensch uit genade.
In 1945 is er ook een zekere reactie na het
volenden van de tijden van steeds toegeno
men ellende. Maar het is geen teruggrijpen
naar God als den waren redder van mensch-
heid en wereld. Neen. de mensch wil het ook
zelf gaan doen: godsdienstig, moreel en so
ciaal. De vernieuwing der wereld wordt ech
ter ten deele slechts gezocht bij de levende
bronnen van het christendom een deel van
ons volk leeft daaruit nog maar
tevens bij het indirecte licht van het huma
nisme. als we 't zoo noemen mogen: de ver
men schel ijkte christelijke religie. Deze stroo
ming wil men opvangen in het zg. persona
lisme, dat den scheidbrief wil geven zoowel
aan individualisme als collectivisme of totali
tarisme. Men erkent geestelijke vernieuwing
en daar verheugen we ons over als pri
mair. These en antithese worden, als in een
Hegeliaanschen drieslag, in synthese samen
gebundeld. Daarbij dreigt de these het kind
van de rekening te worden, omdat haar aan
God gebonden uitgangspunt nimmer geheel
te vereenigen zal zijn met de autonome
levensbeschouwingT Deze divergentie zal. als
ontspringende uit de diepste levensbeginse
len, nimimer tot een rechte synthese kunnen
leiden. Hoogstens tot iets. dat er op lijkt,
camouflage, surrogaat dus.
Daaraan hebben we echter geen behoefte.
S.D.A.P zoekt contact met N V B.
Partijconferentie te Amsterdam.
De S.D.A.P. heeft Woensdag en Donder
dag te Amsterdam een partijconferentie ge
houden onder leiding van den heer K. Vor-
rink. Deze behandelde allereerst de betreu
renswaardige ontwikkeling bij H.V.V. en S.
D.A.P. in de Meidagen 1940, toen aarzeling
en verwarring in breede rijen ontstond.
In deze groote omwentelingsperiode zal
het de vraag zijn of de oude politieke par
tijen in oude gedaante terug moeten ko
men. Met haar tegenwoordig democratisch
socialisme staat de S.D.A.P. in de voorste
rijen en zij ontkent niet het groeiproces,
waaraan zij, als politiek orgaan der buiten
kerkelijke arbeiders, onderhevig is.
Het al te nauwe contact met de socialis
tische vakbeweging is losgelaten. Ten slotte
werd medegedeeld, dat besprekingen zijn
geopend met de leiding der Ned. Volksbewe
ging ten einde bepaalde vormen van samen
werking te onderzoeken.
NATIONALE ADVIESCOMMISSIE
De Nat. Advies Cie. heeft gisteren op ver
zoek der regeering het wetsontwerp .Voor-
loopige Staten-Generaal" behandeld. Een
advies werd vastgesteld.
Post accepteert zwaardere
brieven en pakjes
Toelaatbaar gewicht verhoogd tot
1000 gram
Vanaf Maandag a.s. wordt in het binnen-
landsóh verkeer het maximum toelaatbaar
gewicht van brieven, drukwerken, nieuws
bladen en gemengde zendingen verhoogd tot
1000 gram.
Dan is ook naar het verre Oosten o.a.
Australië, Nieuw-Zeeland. de eilandengroe
pen in den Stillen Oceaan, Nederlandsch-
Indië, Philippijnen. Birma. Britsch-Indië,
Thailand (Sïam), Indo-China, en China,Ar-
gentinië, den vrijen staat Ierland. Portugal
en koloniën. Afghanistan. Bulgarije. Joego
slavië, Roemenië, Vaticaanstad, Spanje en
koloniën, Turkije. Zweden en Zwitserland,
de verzending mogelijk van niet-geïl-
lustreerde briefkaarten en brieven t/m 1000
gram.
Naar alle overige landen zijn brieven,
drukwerken en zakenpapieren elk t/m
1000 gram alsmede briefkaarten toegelaten.
Tevens kunnen naar deze bestemmingen
verzonden worden monsters t/m 500 gram,
braille-drukwerken t/m 5 kg. en briefpak-
jes t/m 1 kg. (voor zoover deze dienst in
het wederzijdsch verkeer bestaat).
Naar Duitschland, Hongarije. Oostenrijk
en Japan kan geen correspondentie verzon
den worden.
WAAROM NOG GEEN RETOURBILJETTEN
De reden waarom de spoorwegen en de
autobusdiensten nog geen retourbiljetten
uitgeven, moet niet gezocht worden in een
soort vorm van prijsopdrijving, doch berust
uitsluitend voor wat de spoorwegen betreft
op een groot tekort aan karton, terwijl de
autobusdiensten er niet toe kunnen over
gaan zoolang het materiaal in dermate ge-
brekkigen staat verkeert, dat de terugrit
niet steeds te garandeeren is.
SCHEVENINGEN, 7 September. Met
versche visch was heden aan de markt de
motorlogger Sch. 402. C. Yspelder, met f9500
besomming.
SCHEVENINGEN, 8 Sept. Van de haring-
visscherij kwam heden te Scheveningen bin
nen de motorlogger Sch. 274, C. Korving met
33 last haring.
Zomerscli weekeinde, zegt de Bilt
Tot Zondagavond is de verwachting:
Warm. zwakke, later matige Oostelijke
wind, aanvankelijk licht bewolkt, in den
loop van den dag toenemende bewolking,
tegen den avond kans op enkele plaatselijke
onweersbuien.
Zon en Maan
Morgen: Zon op 7.04 en onder 20.10; Maan
op 9.51 en onder 21.35. Maandag: Zon op 7.06
en onder 20.07; Maan op 10.59 en onder 21.51.
