Jlicuuip ^nïisdjf (lumranl Eerste doodvonnis in Nederland gevallen Britsche vloot in Singapore weergekeerd Werd de Regeering onjuist voorgelicht? IDisi 01 Ie serie: 1 April 1920-15 October 1941 DINSDAG 4 SEPTEMBER 1945 2e serie: le JeargMtgr vanaf T Mei 1945, No. Abonnementsprijzen 0.26 per weet 11.10 per maand f 1.25 per kwartaal Hoofdiredactetw: H DtXMEE Redactie: B. VAN DCXt ROS Christelijk-ISationaal Dagblad voor Leiden on Omstreken Bureaux Redactie cm Administratie: HOOIG-RACHT Telefoon 22T1I Postrekening 5 3 I 3 Hiém*kk to ikiMmut Mg* ^ert itf LandwaeDttr tot 20 ]Mr er oordeel tl Het Bijzondere Gerechtshof ta Graven- hageheeft heden het eerste doodvonnis ge reld, en wel tegen J. Breed velt uit Delft Tremens het verraden van twee Joden, die hij te huis had opgenomen. De President, mr van Berckel, vertelaarde in het vonnis, dat verdachte een dusdanige bedorvenheid had getoorvd. dat hij de zwaarste straf verdiende. De verdachte hoorde het vonnis vrij onbe wogen aan. De advocaat-fiacsal had eveneens de dood straf geëischt. De land wachter W. van Wijk, fabrikant te Pljnacker, werd tot 80 jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens het treden in vreemden krijgsdienst, benevens ontneming van het aotieve en paasieve kiesrecht voor het leven. De eisch wu óe doodstraf geweest. F. A. van Vlèet. nagelheeter te Delft, werd oonfomi den «Lach tot 5 jaar gevangenisstraf veroordeeldeveneens ïrvet ontzegging van bet kiesrecht voor het leven. Verd. had aan gespoord tot dienstneming bij de S.S. J. P. Kunz, twinarbeider te Delft, werd •omform den «lach tot 5 jaar gevangenisstraf veroordeeld, wegens het verraden van de schuilplaats van koper* en een radio. J. van 't Hof te Delft werd vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. De eisch was 1 jaar gevangenisstraf. De zèiak tegen J. C. v. d. Ende te Delft werd terugverwezen naar den rechter-com- «nissaris voor nader onderzoek. Verd. had terechtgestaan wegens het verraden van ver spreiders valk Rakingsbiljetten in de kabel- Jabriek te Delft. Het wekte ©eriige bevreemding, dat de ter dood veroordeelde Breed velt tevens werd antzegd het recht voor het leven van actief en passief kiesrecht. Dirt schijnt echter ver band te houden met een verzoek tot gratie. Er was heden slechts één zaak op de rol, al. tegen den grondwerker-chauffeur P. •roenewag uit Eoetecrmeer, die terecht stond SCHOOLJEUGD VAN NEDERLAND HELPT DIE IN INDONESIë Het onder wijs-bureau van het Indisch Instituut te A'dam heeft met een radiolezing een actie ingezet, waarbij de geheele Neder- Ïindsche jeugd zal worden ingeschakeld bij e hulpverleening aan de kinderen in In donesië. Daartoe vraagt het aan alle school gaande kinderen van alle inrichtingen van «nderwijs in Nederland eiken Maandagmor gen één cent te offeren voor dit mooie doel. PARIJ8CHB JAARBEURS O PINT C MPTEMBER 1het te*too*e»olt ingsparfc te Parije zal Voet* het eerst aa 5 jaar de jaarlijkache t«*i- teonsteUing gehowde* worden. Amerika, Bn- ftpta«d. Belctö, Nederland, Töjecho-Slowa kije, Zweden «a Ewltaehland sullen ar aan •ïulnemen. •OMITE hOKC1 MAJUNB" VOL ACMVITE1T ha 1841 werd de vereeniging „Onze Ma- line", die een kleine 10.000 leden telt, geli- Eideerd. te 't verborgene ls echter hard orgewerkt. Hierdoor konden de nabestaan- n van onea gevallen zeelieden en in ge allieerden disast, worden verzorgd, Er staat •muis een prope^pasidaboot op stapel, de „van oer Steng'', waarmede men uit pvcpaganda- ©agpunt het tend zal doortrekken Kerknieuws Ned. Herv. Kerk. Beroepen: :*o 's Gravendeel B. v. W'le- ■An#en te Wnkavten. Chr. Gerot. Kerk. Bedjnkt: "toot Zutphen J. H Velema te Steen wijk. Garef. Kerken. Tweetallen: te Westbroek (U.) E. Kemhout, oand. to Alphen a.d. Rijn eh J. E. Hendriks, oand. en hulppre.d. te Badhoeve dorp; te Wou brugge J. P. Boer, candT te Boskoop eti J. E. Hendriks, cand. en hulp- pred. te Badhoevedorp. Beroepen: te Westbroek KJ.) J. E. Hendriks, oand. en hulppred. ie Bedhoeve- •orp. ■v. Luth. Kerk. Beroepen: te Rotterdam-Zuid A. J. Meijer, prop. en hulppred. aldaar. Aangenomen: naar Amsterdam fvac. Hr C. Riemer») C. Pel te Nijmegen. Herat. Bv. Luth.- kerk. Drietal: te Den Helder (vac. W. J. F. Meiners) J. G. Bühnmuller te Bodegraven, A J- Meijer, próp. en hulppred. te Rotter- •am-Zuid en C. F. S. Stegenga te Harlingen. Beroep e n: te Den Helder (vac. W. J. F. Meiners) .J G. Bdhnmuller te Bodegraven. Rem. Broederschap. Beroepen: te Naarden-Bussum (vac. dr H. J. Heering) D. G. v. Vreumingen to Hengelo (O.). Aangenomen: naar Naarden-Bussum fvac. dr H. J. Heering) D. G. v. Vreumingen Ie Hengelo (O.); naar Vlaardingen (2e pred. 91.) H. J. de Wijs te Hoorn. HUT CONFLICT IN DE GEREF. KERKEN. In de geheel beeette Westerkerk vond gis teravond vanwege den 'kerkeraad der Geref. kerk van 'a-Gravenhage-Oost een gemeente- vergadering platte, waar bij monde van den praeees, dr C. Bouma, een uiteenzetting werd gegeven van den stand van zaken en van de gebeurtaniaeen, die er toe hebben Beleid, dat de kerkeraad een der predikan ten, ds F. de Vries, heeft geschorst. Van de gelegenheid tot het stellen van vragen maak ten een 6-tal aanwezigen gebruik. Zij werden beantwoord door den voorzitter en door ouderling J. W. van Frankenhuyzen» als rapporteur der Commissie van Onderzoek. De vergadering had een rustig verloop. Hedenavond zal ds F. de Vries in een manen komst ki de Evans. Luth. kerk (Luth. m»-Kwal) van zijn kant een uiteenzetting geven. wegens opzettelijke hulpverleoning aai: dén vijand. Verd. had namelijk In April 1944 vrij willig de Duitschers met werk geholpen en daarvoor als belooning brood ontvangen. De advocaat-fiscaal mr Zaayer achtte het ten laste gelegde bewezen dooh vond het niét zoo'n ernstig geval. Eisch 2 Jaar ge vangenisstraf met ontneming van het actief en peaaief kiesrecht. De verdediger pleitte clementie. Uitspraak over 14 dagen. CIVIL AFFAIRS AAN HET EINDE VAN HAAR TAAK. De varantwoordleij kheid van „Civil Affairs" voor de voorziening van Nederland met goederen, is met ingang van 1 Sept. ge ëindigd. Met dankbaarheid kan worden teruggezien op het vele werk, dat deze organisatie voor ons land heeft verricht. Treinen in de bloemetjes gezet Aardige geste van Haagsche vereeniging. Omtrent hert terugkeeren dor eleotrl- 9 c h e treinverbinding truschen Den Haag en Rotterdam kunnen we nog meedeelon, dat dit thans het tweede electrische traject van ons spoorwegnet is geworden, daar, zooals men weet, het electrische treinverkeer tusschen Haarlem en Amsterdam al wat eerder werke lijkheid werd. Daar men voor Den Haag Rotterdam de beschikking heeft gekregen over drie treinstellen van elk 7 wagens dank zij de prestaties der oarroseeriefabriek Allan te Rotterdam ken men voortaan net als vroeger ieder half uur naar de Maasstad en ook omgekeerd. De Haagsche vereeniging „Groen en Bloemen" heeft stellig de vreugde van alle Hagenaars vertolkt door alle drie de treinstellen met bloemen t* versleren. Best thans nog de eLecteiüooering van het traject Den HaagHaarlem, waartuaschen nu nog een uurdienst met teoomtractie wordt onderhouden, en Nederlands drukst bereden spoorlijn RotterdamAmsterdam te in haar oude glorie hersteld! Japansch» torpedojager bracht de havenkaarten Na een afwezigheid van 3'/2 jaar is de Royal Navy teruggekeerd in Singapore, de grootste vlootbasis van het Verre Oosten. 2A Uur nadat de mijnenvegers met hun werk in de Straat van Malakka waren begonnen, ging admiraal Sir Arthur Power, de opperbe velhebber van de Oo6tindische vloot, op den kruiser Cleopatra voor anker ter hoogte van de basis. Toen het vlaggesohip aan het Noordelijke eirnde van de Straat van Malakka den door tocht begon, gaf een Japatisohe torpedojager te verstaan, belangrijke documenten aan boord te hebben. Het waren de kaarten van Singapore en andere havens. Zij werden aan boord gebracht van de Cleopatra. Mijnen vegers voeren voorop en deze werden door een Japansoh vaartuig voorafgegaan. Schout-bij-nacht Cedrlc Holland, aan boord van den kruiser Sussex, is met de bezetting van Singapore belast. De voorbereidingen hiertoe zullen aan boord van de Sussex wor den besproken. Reeds beeft admiraal Mount- batten den Japanschen oornmandant gelaat uit te varen. Zoodra de eerste schikkingen zijn voltooid, zal een Britsche <ti.riidmatiht aan land gaan. Royal marines zijn aan land gegaan te Penang, nadat een vlootmacht onder bevel van vice-admiraal Walker de haven was bin- nengeloopen. De overeenkomst voor de be zetting werd geteekend aan boord van Wal kers vlaggesehip, de Nelson. BmnenkTft*t zal generaal MacArthur zijn hoofdkwartier ver plaatsen van Jokohama naar de Amerikaan- ache ambassade in de Japansche hoofdstad. Op de Philippijnen zijn de Japansche troe pen overgegeven aan den Amerikaanschee generaal, die in 1942 den strijd verloor. De Carolinen en de eilanden in den Palau- archipel met 45.000 Japanners zijn overgedra gen. Hongkong wordt onmiddellijk aan de En- gelschen overgegeven. De Britten hebben ook de belangrijke Ned. kolenhaven op Sab«ng overgenomen. Deelen van het 6e, 8e en 10e leger zuilen Japan bezetten en zijn in het gebied van Yokohama reeds aan land gezet; vein daag zou op Kioesjoe worden geland. Voor Slam (Thailand) zijn de besprekin gen nog gaande. De capitulatie te China heeft Donderdag plaats. Nieuw Guinea, N. Brittan je en N. Ierland en de Salomons-- EENHEIDS ZEEP VOOR KLEINE KINDEREN Voor het tijdvak van 80 September tot en met IS October &j. zullen voor kinderen van 0 tot 1 jaar twee «tukjes eenheidszeep verkrijgbaar worden gesteld. Men moet bon E16 van het inlegvel uiterlijk B September a.s. bij een detaillist inleveren. De afleve ring der zeep zal uitsluitend in bovenge noemd tijdvak plaats hebben. Aangezien het hier eenheidszeep van oor logssamenstelling betreft, welke voor een deel ongeschikt ls voor gebruik voor babies, verlient het aanbeveling, dat de ouderg deze zeep gebruiken en een gedeelte van de voor hen beschikbaar gestelde huishoudzeep voor hun kinderen gebruiken. eilanden met 86.000 man troepen zullen over enkele dagen worden gegeven, terwijl Mand- sjoerije en Sachalin aari een Russisch offi cier zullen worden overgegeven. Alle strijd krachten moeten zoo snel mogelijk worden ontwapend. Over een week zal in Tokio een over winningsparade worden gehouden. We ontvingen nog diverse andere berichten in verband met de Japansche capitulatie. In Siam wapperen de geallieerde vlaggen, ook de Nederlandsche, boven gevangenkam pen, er buiten staan Japansche soldaten op wacht. De Japansche keizer zou vandaag per soonlijk den Rijksdag ©pénen. ADM. HELFRICH OPPERBEVELHEBBER DER ZEESTRIJDKRACHTEN. Met ingang van 25 Aug. j.l. is luitenant admiraal J. Th. Furstner, in verband met zijn benoeming tot lid van den Raad van State, eervol ontheven uit zijn functie als opperbevelhebber der zeestrijdkrachten.'-a®n zijn plaats is benoemd vice-admiraal C. E. L. Helfrich, die tot dusver bevelhebber der zee- strijdkrachten in het Verre Oosten was en op bovengenoemden datum bevorderd is tot luitenant-admiraal. JAPANNERS DOOR CHINEEZEN DOODGERANSELD. Op 80 Augustus zijn te Honkong gewapende Japansche soldaten door het Chineeache publiek doodgeranseld, torn de eerste Brit sche bezettingstroepen in <te havm arri veerden. ChusshilJ vertoeft mei vacantia i» N> Italië tes gast van maarschalk Alexander. Nederland eischt schade- ver geeding Een bedrag van 1V2 milliard Engelsche pon den, dat is 15®i milliard gulden, zal, volgens de Daily Telegraph, die Nederlandsahe regee ring bij de Litem. Commissie voor Herstel betalingen als schadevergoeding eisch en. In totaal bedraagt onze nationale schuld vol gen» een berekening van dr W. Holtrop in Eoonomiache^-Statistische Berichten" 23 mil liard gulden. d\t milliard bedroeg onze solui ld reeds in 1940, de resterende 16.5 milliard hebben we aan Rost van Tonntngen «n zijn Duitache vrienden te danken. Oivs voorooc- logsch vermogen bedroeg 26 milliard. HOEVEEL VLEESCH MEN OP ZIJN BON MOET KRIJGEN. De C.C.D. maakt bekénd, da» het de be doeling is, dat de 3lagers per aangewezen bow 100 gram vleesch zonder been zullen leverew. Met been dient het gewicht berekend te wor den op 133 gram per bon. Klachten dienaangaande kunnen worde* ingediend: Sweelinckplein 14. Den Haag. VERPLICHTE AANGIFTE VAN OORLOGSPLEEGKINDEREN Door den miniMer van Justitie is een Com- miaaie voor Oorlogspleegkinderen ingesteld, die zeteflt op Heea-engractot 410412 te Aj*- «terdam, (tel. 30061). Een ieder die toedicht heeft cp een oorlogspleegkind of bij vria* zoo'n kind inwoont, i» verplicht hiervan, voer 23 September ».s. aangifte te doen aan boven gemeld bureauOp niet nakoming dezer ver plichting staat een maximum gevangenisstraf van 4 jaar. De Ned. Staatscourant van 8 Mte. 1946 vermeldt bijzonderheden omtrent d«e« materie, terwijl ook het bureau te Amster dam gaarne alle gewenschte inlichtingen ver- strékt. 0a dijkdoorbraak bij Woubruggt Reeds vele honderden ha staan onder water Nadat gisternacht tengevolge van dijkbrei* de 90 ha groote Voorofeche polder alhier onder water was geloppen, is in den loop vast den dag ook de dijk van de Ruigekade be zweken. Als gevolg hiervan staan nu de La- genwaartsche en de Bruimaardensche polder, welke tezamen 403 ha groot zijn, onder water, de Aoh th oven polder, groot 877 ha, de Boee polder. groot 90 ha, de Voorofadhe polder eveneens 90 ha groot en de VTietpoldor. groot 196 ha. Personeel van Rijnland en van dB Provincie is met man en macht aan het werft om de ga ben te stoppen. Tot nu toe zijn noc geen militairen voor de hulpverleening ge- requireerd. Liberator» hebben boven Medan Rood» Kruis-pakketten uitgeworpen. Ofschoon de bevolking hartelijk vruifde leek het, of het dagelijksohe Leven gewoon voortging. Boven Nod. en Fortugeeeoh Timor zijn boven, d* krijgfgsevangenkampen »tr ooi biljet ten uitge- wo»pet». Inzak» te plaatsruimte vaor R.S B.-»rs Naar* aanleiding van de pntottemtio» te de avondbladen van XaterCteg 1 September jl. betrefferxl© vrijlating van N. 8. B.'ara wordt v&atgeteeid, dat de temtte rarmefcte teüen, voor* zoover betrekking hebbend op de* P.O.D., juist *jn, aldu* mdót de R.V.D. Ton aanzien echter van wat gezegd wordt over de N.A.C. en over het peroewtage der gedeti neerden, die voor vrijlating te. aanmerking komen, dierzt nadrukkelijk te worde* rmet- geateid, dat deze mededeeiinge* de feteao onjuist weergeven. In verband met het groot aantel geruchten, die hieromtrent in omloop rijn, stelt de re geer mg er prijs op de Jute*o toedracht van zaken bloot te leggen. Ten eerste. Een snelle berechting ls reeds dadelijk in uitzicht gesteld door den minis ter-president in zijn groote programrede. Een vereenvoudiging v»n de procedure zou hier, aldus de minister, de rechtszekerheid der betrokkenen beter waarborgen e* ook voor een oplossing van het problee*» te het algemeen dienstig zijn. Ten tweede. Terwijl de regeerteg deze aangelegenheid in behandel!** had te den DAT langdurige basprefcÉngne cMn gevoerd tuaschen. den minister van FinancMn an den heer Aldrich, pres.-directeur der Amerik. Chase National Bank over «en door een Amerik. bankleraoonsortlum aan Nederland te verstrekken dollar-credtat. DAT prof. Clevering* voor de Belgische radio dank heeft gebracht voor den krachti- gen steun van Leuven en Zurich aan de Nederi. universiteiten en hij in het academi sche leven muziek, kunst en godsdienst noodzakelijk acht. DAT de onlangs benoemde vooc*. van de Staten van Curasao, de heer de Sertirie, aan gouverneur Kasteel veraocht heeft f 100.000 te willen aanvaarden en over te dragen aan H.M. de Koningin voor hulpbehoevende Nederlanders. DAT de Engelsche gezant Sir Neville Blend, vergezeld van zijn echtgenoote, het centraal en landelijk magazijn van de H.A.R.K. te Rotterdam heeft bezocht. DAT de naam van het ministerie van Openbare Werken, Kruiebessenstr. 18 te Den Haag, gewijzigd is in ministerie van Open bare Werken en Wederopbouw. DAT na 2V2 jaar afwezigheid de ©erste Nederi. buitenschool weer in eigen omgeving te Scheveningen is teruggekeerd. DAT de twee torpedojagers, die kortgeleden van de Britsche vloot zijn overgenomen, t.w. de ..Scorpion" en „Serapds" in den loop van deze maand zullen worden omgedoopt in Hr. Ms. „Piet Hein" en „Kortenae;'\ DAT de Nat. Bond „EOet Mobilistelofcrui®" zijn werkaaamheden heeft hervat «n het adres van het hoofdbestuur ia Schenkfcade 23, Den Haag (vroeger J.P. Co»n»tr*«t 40). DAT Jhr TJarda van Rtarkanboroh Steehou wer, G.G van Ned.-Indlë, die onlangs te Haian in Marvtsjoerije bevrijd werd, verklaard heeft binnenkort naar Den Haag te zullen vertrekken. DAT men den Wleringermeerpoider eind November hoopt droog te hebben, daar (hans het water reeds XI cm gedaald k. DAT vanavond en morgenavond tuoechen 8 en 10 uur de bloeiende Victoria Regia in de verlichte kas van Hortus te Amsterdam te zien ia. DAT de bekende Haagsche pianist-organist Marinus Voorberg i» benoemd tot organist van de Doopsgezinde kerk te Den Haag. DAT it\ Leende (N.-Br.) door de heeren H. v. Kuyk Sr. en J. v. Kuyk Jr. uit Til burg een nieuwe vliegtuigindustrie ia ge sticht, die sedert 1941 i« het geheim werkte en waarvan groote verwachtingen worden gekoesterd. DAT op 96-jarigen leeftijd te Haarlem is overleden notaris G. Wolzak, die talrijke functies heeft bekleed ga daar 89 jaar voor de anti-rev. partij in de* gemeenteraad zat. DAT de straatverlichting te R'dam weer iedenen avond brandt, altfians met de helft van het aantal lampen yan voorheen. DAT aan Max Blokzijl propaganda voeren om ons geestelijk verzet te breken wordt ten laste gelegd en hem mr Aug. V. de Lauwere ak verdediger te toegewezen hierboven aangegeven zin, bereikte haar cam verontrustend rapport van het Militair G»- zag aangaande de beiKhikbare plaatsruimte in de kampen en de behandeling der gede tineerden. Mede hierdoor kwam de zaak te een acuter stadium. Ten derde. Ala gevolg hiervan besprak ém minister-president de aangelegenheid 1* sifM praatje „Op de brug" va* IT Augustus. Mag probleem werd door fcena algemeen terwijl gee* enkel getal van mogelijke vio lating genoemd vrerd. Wel werd verwees* naar de moeilijkheden te sake plaatsruimte en te het bijzonder de wteteraccoroodatlc te de kampen, zulks op grond va* de loa* beschikbaar zijnde gegevens. Ten vierde. Naar aanleiding van 's mm— ters rede is veel vetxxstrusting losgekomen, terwijl van allerlei kanten cfjfers en zetel ze»er hoog© cijfers warden genoemd. X>— laatste vonden mén of meer steun te ©a* uitlating ra* prof. Van Bemmeéen. overate bij den staf ven het Militair Gezag D«e tet- labng moet echter volkomen voor rekening van den betrokkeioe blijven en vond geea enkelen steun in sanageiiei officieele dan wal officieuze public—tie of bedoeling van de regeering. Ten vijfde. Sindsdien heeft de natie—Ma ariviesoomnias—e zich met de zaak bedg ge houden en ©e* advies aan de regeering e^- Bonden. Dit advies strookt in groote trekka* aeer wel mat de bedoelingen dor rageerteg- Opgemerkt moet overigens worden, dat <Va vergadering der N.A.C.waarin dor© eaak gediend heeft, niet openbaar was, aulks ech ter niet op verlangen der regeea*i«g. Integen deel, de niinistea -preaidetit hed te voren uit gesproken, dat hij tegen openbaaiheèd va* de zitting geen benwaar had Ten zesde. Inmiddels werd door het Mili tair Geeag coder leiding van kolonel Snij ders. een vliegende brigade gevormd, wetka bij alle kampen de beschikbare plaatsruimte zal opnemen on eveneens het hare er to© zal bijdrager, dat de berechting volgens ée bastaande richtlijnen zoo spoedig mogelijk plaats vindt. Ben —1 ander zal geschieden te overleg met de bevoegde instanties der Ille galiteit. den P.O.D. en de kampcommandan ten Ook aan ©en wWlere berechting vu ee* bepaald aantal orimineeie gevallen wordt voortvarend gewerkt. Hoeveel personen, n* berechting, in vrijheid kunnen worden ge steld. is thans nóg niet bij benaderii* te zeggen. De Zwitsersche regeering maakt gea* bezwaar tegen het verblijf van Koning Leo pold te Zwitserla—d, doek verlangt wei. <Wt hij oerst. als ledsre aadere vreemdeling, verzoek om toelating indient «n rreedeHR welk oord hij ziek als verblijfplaats wt De Bilt meldt: Geldig tot Woensdagavond: Gedeeltelijk bewolkt, hier en daar ochtendmist, in de* Jiamiddag plaatselijk enkele regenbuien met kans op onweer. Vrij warm, zwakke wind. ZON EN MAAN. Morgen: Zon op 6.57, onder 20.19; maan op 5.13 e*. onder 80^6,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1