geihsdft (sTuitrnttf
LDist <11
vragen Radio-recht
land- en tuinbouw
Minister Beei, wij
De toestand in den
1« serie: I April 1926-15 October 1941 DONDERDAG S3 AUGUSTUS 1945 Ie serlei Ie Jaargang ranaf 7 Mel 1945, No. M
11.10 per maana
13.25 per kwartaal
HOOIGRACHT 35.
Telefoon 22710
Hoofdredacteur: i^ftS/gAsn. Postrekening 58 93 6
H. DIEMEi. 5pWW;TP
Redactie- Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken <tattft#l$tid) pljcfakvul
b. van der ros my a bed ia iegfensptti"
N.C.R.V. weigert medewerking
aan opgelegde stichting
Het bestuur van de Ned. Ghr. Radio Vereen,
heeft besloten geen medewerking te ver-
leenen aan de Stichting ,,Ned. Radio-Omroep
in Overgangstijd". Het ziet in het voornemen
van minister. Schermerhorn een belemmering
van een omroep, waarvoor de N.C.R.V. ver
antwoordelijkheid kan dragen, ni. een zoo
danige, waarbij de eigen programma's zelf
standig en in vrijheid worden opgesteld.
Bovendien is de nieuwe regeling in strijd
met de Nederlandsöhe radio-wetgeving. Op
rechtsherstel zal daarom worden aangedron
gen. Dat zal wat .strijd kosten en medewer
king van de oude trouwe luisteraars. Het zal
hun interesseeren te weten, dat via den
minister van Binnenlandsche Zaken het door
M.G. voor een beperkte oplaag van de
ömroepgiidsen toegestane papier weer werd
afgenomen. Dat is een weinig democratisch
beleid, maar lijkt veel op een bij voorbaat
voor vrije meeningsuiting afsnijden van den
normalen weg. Papierschaarsohte kon geen
serieus motief zijn, gezien het papiergebruik
Hr. Ms. VAN GALEN NAAR ENGELAND
VERTROKKEN
Hedenmorgen is H.M.'s torpedoboot van
Galen uit Rotterdam naar Engeland ver
trokken. Na een kort verblijf in Engeland
zal de van Galen weer koers zetten naar
het Verre Oosten.
MINISTER MANSHOLT EN IR LOUWES
NAAR LONDEN.
Minister Mansholt is gisteren in gezelschap
van ir Louwes, naar Londen vertrokken voor
besprekingen met de Engelsche ministers van
Landbouw en Voedselvoorziening.
Wie Japans capitulatie zullen
onderteekenen
Generaal v. Oyen voor Ned. Oost-Indië
Generaal Mac Arthur heeft medegedeeld,
dat de volgende personen zijn aangewezen
als onderteekenaars van de Japansohe capi
tulatieverklaring voor de respectievelijke ge
allieerde mogendheden: Ver. Staten: admi
raal Nimifcz; voor het Ver. Koninkrijk: admi
raal Sir Bruce Fraser; voor Australië: gene
raal Sir Th. Blarney; voor Ned. Oost-Indië:
luitenant-generaal L. H. van Oyen; voor Rus
land: luitenant-generaal Koezima Nikolaevetsj
Derervjanko; voor China: generaal Hsjoe
Yoengtsjang; voor Frankrijk: generaal Le-
clerc. Onderteekenaars voor Canada en Nw.-
Zeeland zijn nog niet békend.
EEN RECORD.
Het is nog niet eerder in ons vaderland
voorgekomen, dat een theol. candidaat, als
hij zich beroepbaar stelde, meer dan 40 be
roepen ontving. Dat is nu het geval geweest
met den heer M. Blok te Rotterdam, cand.
bij de Geref. gemeenten, die uit 41 beroepen
dat naar Zeist heeft aangenomen.
Gen. Mac Arthur dankt het
Nederl. volk
En wenscht het Gods zegen toe
Generaal Mac Arthur heeft bij zijn aftre
den als commandant van het gebied in de
Zuidwestelijke Stille Zuidzee aan den heer
Van Mook een afsdheidsboodschap gezonden,
waarin hij hulde brengt aan de Ned. regee
ring en volk voor de samenwerking en steun
tijdens den opmarsoh door de eilanden in de
Stille Zuidzee naar Tokio. „Waar uw moe
derland en uw koloniën door den vijand be
zet waren", aldus generaal Mac Arthur in
diens boodschap, „zijn uw steun wat hulp
bronnen en personeel betreft, noodzakelijker
wijs beperkt geweest. Maar uw hulpbronnen
zijn altijd van gansoher harte geschonken en
uw personeel heeft zich in onzen gemeen-
schappelijken strijd dapper geweerd. Ik zal
vanwege deze samenwerking uw volk ten
zeerste zijn toegedaan en ik bid dat God in
de toekomst de zaak van'uw land moge be
vorderen.
Weerbericht
Medegedeeld door het K.N.M.I. De Bilt en
geldig van Donderdagavond tot Vrijdagavond:
Matige Westelijke wind, toenemende bewol
king, overwegend droog, iets warmer.
ZON EN MAAN.
Zon op 6.37 en onder 20.46; maan op 21.44
«n onder 7.23.
DAT in de Zwaanshals te Rotterdam de
42-jarige sloper C. P. van Oost uit de Ag-
niesestraat van een auto is gevallen en ge
dood.
DAT de 30-jarige motorrijder H. N. Bock-
hove uit de Dordtsche Laan aldaar in de
Jerioholaan in botsing kwam met een auto
en vrijwel op slag werd gedood.
DAT de vlasfabriek van de wed. C. Baren -
dregt aan den Rijsdijk no. 183 te Rotterdam
vermoedelijk door blikseminslag tot den
grond is afgebrand.
DAT tot 15 Aug, circa 2 milioen biscuits-
en chocoladeblikken zijn ingezameld.
DAT dezer dagen wederom een transport
van 560 Ned. kinderen uit Twente. Breda,
Arnhem en Groningen voor herstel van
krachten voor 3 mnd. naar Denemarken is
vertrokken.
DAT de min. van Binnenl. Zaken de ten
onrechte opgelegde staking van de schrijfster
Mary Pos heeft opgeheven.
DAT de heeren Sertine en Vromans zijn
benoemd resp. tot voorz. en vice-voorz. van
de Staten van Curacao.
bij allerlei weekbladen met vermoedelijk vrij
beperkt debiet.
Waarom ook geeft men aan de Omroep
verenigingen hun rechtmatig, zelf betaald
bezit niet terug? Moord en brand wordt ge
schreeuwd over economisch bezit, dat maar
niet uit Duitschland terugkomt. Het is te be
grijpen. Maar de Regeering vervalle niet zelf
in methoden, die in anderen ten scherpste
worden veroordeeld.
Hier is de weg aanvoudig te vinden: recht
doen. Men bewandele hem en de oplossing
van bijzondere desiderata zal er niet door-
worden verhinderd.
HERDENKINGSWEEK
„STICHTING 1940—1945"
Doel: „het lenigen der zedelijke, maat
schappelijke en stoffelijke nooden van
personen of groepen van personen, die
tijdens de Duitsche bezetting door daad of
houding tot het binnenlandsch verzet heb
ben bijgedragen, alsmede van hun gezin
nen of nabestaanden, een en ander voor
zoover zij den hier bedoelden bijstand
zullen blijken te behoeven." (Art. 2 der
Statuten)
Het werk van de Stichting 1940'45 be
staat reeds jarenlang, het werd op 13-10-
1944 definitief begonnen en is het werk
van de geheele illegaliteit der bezettings
jaren. Vier van de zes bestuursleden, vóór
de bevrijding, zijn met alle officieele pa
pieren op tafel gearresteerd en de vijand
publiceerde, dat onze Stichting niet meer
bestond. Die publicatie ligt hier voor ons
en wij zijn intens verheugd, dat de S.D.
zich vergiste. Anderen deden het werk
verder, tot de gevangenen bevrijd wer
den, en nuThans is aan een ieder
de beurt mede te doen en zich in te span
nen om hen, die door ,,daad of houding
tot het binnenlands verzet" tegen den
vijand bijdroegen en die nu in nood ver-
keeren, of hun nabestaanden, te helpen.
Nu ook Gij! Postgiro 194045, A'dam.
Chr. Boeren en Tuinders bijeen
De Holil.-Brabantsche afd. van den Ghr.
Boeren- en Tuindersbond kwam te Leiden
onder voorzitterschap van den heer Chr. van
den Heuvel in buitengewone vergadering
bijeen ter bespreking van den bedrijfstoe-
stand in den land_ en tuinbouw. Een groot
aantal vragen waren bij het bestuur binnen
gekomen, welke door een drietal sprekers
werden beantwoord.
De heer T. Borst van Leidschendam be
handelde de tuinbouwvragen. Spr deed daar
bij uitkomen, dat met het oog op de velerlei
onzekerheden noch de prijsregeling, noch de
teeltregeling kan worden gemist. Zoolang
deze regelingen bestaan, kan ook géén con
tact worden gemist. Ten aanzien van de
prijzen zette spr uiteen, dat deze thans in
het algemeen voor den tuinder te laag zijn.
De tweede spreker, de heer M. van Berkel
uit Maasland, besprak de bezwaren tegen de
huidige veelevering en stelde daarbij in het
licht, dat een leveringsplicht niet gemist kan
worden, doch dat de huidige leveringsplicht
van 120 kg per koe veel te hoog was. Ook de
klachten ten aanzien van den prijs waren
naar het oordeel van spr juist.
De voorzitter behandelde eenige algemeene
onderwerpen, zooals emigratie, zwarte handel,
Zondagsrust en het landbouwherstel. Breed
voerig stond spr stil bij het arbeidsvraagstuk,
en naar zijn meening moet ér naar gestreefd
worden, dat de arbeidsvoorwaarden voor den
tuin- en landarbeider niet slechter zijn dan
die voor overeenkomende andere arbeiders.
NIEUWE ENGELSCHE VOLKSAUTO
TREKT GROOTE BELANGSTELLING
Op het productie-program van een voor
aanstaande Engelsche autofabrikant neemt
de vervaai'diging van een klein type auto
een zeer belangrijke plaats in. Voor de ont
wikkeling van dezen tak van industrie be
staat groote belangstelling. Deze nieuwe wa
gen zal tegen een lagen prijs verkrijgbaar
worden gesteld en een massa-productie zal
worden bewerkstelligd. De interesse van de
zijde van het publiek is enorm. Men ver
wacht dan ook, dat deze „volkswagen" meer
in een behoefte zal voorzien dan elk ander
type wagen.
De Duitsche oceaanstoomer „Europa" is
in Amerikaansche handen overgegaan.
DAT op 5 Sept. a s. het bekende café-rest.
„Die Port van Cleve" te Amsterdam 75 jaar
zal bestaan.
DAT het R.K. Onderwijzersverbond wil
trachten actie te voeren voor salaris- en pen-
sioeniverbetering, alsook voor verhooging van
het peil der opleiding.
DAT het C.N.V. thans 21 organisaties met
een totaal van 50.000 leden telt, terwijl het
voor het jaareinde de 100.000 verwacht te be
reiken.
Tot de laatste patroon
Tijdens den oorlog hebben we heel wat
Duitsche berichten kunnen lezen omtrent
het vechten tot de laatste patroon. Ter
afwisseling geven wij thans eens door,
dat bijna een millioen ton Duitsche am
munitie weer verwerkt zal worden tot
grondstof voor de industrie.
DAT in de voormalige Rotschild-biblio
theek te Frankfurt boeken, toebehoorend aan
de Nieuwe of- Litteraire Sociëteit te 's-Gra-
venhage zijn gevonden.
DAT in deze bibliotheek leggers gevonden
zijn met kranten uit alle landen, zoowel uit
Nederland als Amerika, met artikelen over
Geen twee maar één ons vleesch
per week
Rantsoen moet vanaf 2 September worden
gehalveerd.
Vanaf 2 September a.s. moet het vleesch-
rantsoen hier te lande met de helft worden
verlaagd en worden teruggebracht tot 100
gram (zonder been) per persoon per week.
Deze minder prettige maatregel heeft ver
schillende oorzaken, als daar zijn het reeds
eenigen tijd practisch stil staan van den
invoer van vleesch in blik, voorts de veel te
geringe voorraad slachtkoeien en het gebrek
aan gebruiksvee, daar het overtollige fokvee
i uit het Noorden dringend noodig is in Noord-
Limburg, Zuid-Gelderland en West-Brabant.
Ook de varkensstapel, die vroeger 60 pet van
de Ned. vleeschbehoefte dekte, kan thans nog
geen uitkomst bieden, daar men pas in den
loop van 1946 op een eenigszins belangrijk
aantal slachtvarkens kan rekenen.
Intusschen hoopt men den teruggang der
eiwitvoeding min of meer te compenseeren
door het beschikbaar stellen van peulvruch
ten, terwijl daarnaast zal worden getracht be
vroren of anderszins geconserveerd vleesch
in te voeren, alsook meer visch en vischcon-
serven in de distributie te brengen.
SCHEERMESJES OP BON R 16 VAN DE
TABAKSKAART.
In September zal er een aantal scheer
mesjes beschikbaar worden gesteld voor
ieder, die in het bezit is van een tabaks-
kaart. Daartoe moet men vóór 6 Sept. bon
R 16 van de tabakskaart bij den winkelier
inleveren. Hoeveel mesjes men krijgt wordt
nog bekend gemaakt.
Om een vlotte distributie te verkrijgen,-
wordt dringend aangeraden de bonnen in te
leveren bij winkeliers, die geregeld dit arti
kel verhandelen. De winkelier moet een ont
vangstbewijs voor den ingeleverden bon
geven.
RADIOREDE MINISTER v. d. LEEUW
Morgenavond 9 uur zal minister v. d. Leeuw
een radiorede houden over „Herstel der
universiteiten".
De prijzen der land- en tuinbouwproducten
behooren op een basis gestéld te worden,
waardoor deze kunnen worden betaald. De
heer v. d. Heuvel besprak ten slotte de ge-
wenschte publiekrechterlijke organisatie van
het bedrijf.
In de middagvergadering namen een gTooft
aantal aanwezigen aan de besprekingen deel.
Bij den aanvang der vergadering deelde de
voorzitter mede, dat in zeer veel plaatsen,
vooral in Zuid-Holland. een buitengewoon
sterke groei van den C.B.T.B. is waar te
nemen.
Commissie van onderzoek
inaesteld
Voor Dr Hirschfeld, Mr Woltersom en
Mr van Spaendonck
De minister van Handelc.s. heeft een com
missie van onderzoek ingesteld voor dr H.
M. Hirschfeld, 3ecr.-gen. van dat departe
ment, mr H. L. Woltersom, voorz. van de
organisatiecommissie en later van den raad
voor het bedrijfsleven, en mr B. J. M. van
Spaendonck, directeur van het rijkstextiel-
bureau. Tot leden dezer commissie zijn be
noemd de heeren dr F. H. Fentener van
Vlissingen (tevens voorzitter), mr dr H. J.
Donner (tevens plaatsvervangend voorzit
ter), L. Neher, ir J. W. Albarda en mr G.
van Hall; als secretaris is aangewezen mr
J. Le Poole. Allen, die meenen over inlich
tingen te beschikken, welke voor het werk
der commissie van belang kunnen zijn, wor
den verzocht zich te wenden tot mr Le
Poole, Binnenhof 3, 's-Gravenhage.
VOORLOOPIG NOG GEEN TRANSPORTEN
VAN LIJKEN NAAR NEDERLAND
In een mededeeling van de bevoegde gealli
eerde autoriteiten wordt kenbaar gemaakt,
dat voorloopig nog geen toestemming zal
kunnen worden verleend de stoffelijke hul
sels van hen die in Duitschland overleden
zijn op te graven en naar het vaderland
over te brengen. Eerst als de nog levende
buitenlanders van de meest noodzakelijke
levensbehoeften zullen zijn voorzien, zal aan
het verlangen van zoovelen. hun dooden in
eigen grond te mogen begraven, tegemoet ge
komen kunnen worden.
Joodsche aangelegenheden, bijgehouden tot
1944.
DAT de drie groote vakverenigingen, ver
tegenwoordigd door de heeren Kupers, de
Bruijn en Stapelkamp,- aan H.M. de Koningin
en minister Schermerhorn telegrafische ge-
lukwenschen hebben gezonden in verband
met de capitulatie van Japan, en daarin het
verlangen uitspreken naar een oprechte
broederlijke samenwerking aller volkeren.
DAT het bureau van het College van Rijks
bemiddelaars van af Maandag a.s. is gevestigd
op Bezuidenhoutscheweg 121 te Den Haag.
DAT de tijdens de bezetting gereorgani
seerde Staatsloterij circa drie millioen gld in
de schatkist doet vloeien, terwijl deze loterij,
toen zij nog de concurrentie had van parti
culiere organisaties, jaarlijks slechts f 690.000
opbracht.
DAT deze reorganisatie daarom bestendigd
zal blijven, waartoe op 12 Juli jl. een afzon?
derlijk K.B. verschenen is.
DAT in het plaatsje Mangraten, bij
Maastricht, Amerik. soldaten ter aarde zijn
besteld en er plannen bestaan om de verzor
ging der graven aan diverse Ned. families
toe te vertrouwen.
DAT men voorts een monument op het
kerkhof wil oprichten en het dichtbij gelegen
vliegveld De Beek wil vergrooten ten einde
bezoeken van Amerikaansohe nabestaanden
te vereenvoudigen.
Geen landverrader op vrije
voeten
TELEGRAM VAN DE B.S. AAN DE
REGEERING.
Door den Bond van N.B.S.'ers en oud-
N.B.S.'ers is aan.minister Schermerhorn het
volgende telegram gezonden:
„Kennis genomen hebbende via radio en
pers aangaande regeeringsplannen vrijlating
politieke (landverraderlijke) elementen,
meent de Bond van N.B.S'ers en oud-
N.B.S'ers met klem tegen de,ze plannen te
moeten protesteeren. De bond dringt aan op
snelle berechting als juiste oplossing voor de
bij de Regeering gerezen bezwaren".
Stadsnieuws
Kerkconcert Luthersche Kerk
Anneke van der Graaf, sopraan*
Henk Parmentier, bas.
Hennie Schouten, orgel.
Degenen, die Maandagavond in de Luther
sche kerk aanwezig waren, hebben een uur
van hoog kunstgenot medegemaakt. Met zijn
concerten heeft Hennie Schouten zich in den
loop van den tijd een vaste kern van publiek
om zich verzameld en men weet, dat wat de
organist biedt, goed is, hetgeen weer zeer
duidelijk is gebleken.
Anneke van der Graaf beschikt over een
volle, heldere stem. waarmede zij steeds
haar hoorders weet te boeien, juist ook door
de eenvoudigheid, welke zij in haar zang
aan den dag legt. Prachtig kwam haar be
gaafdheid uit in „Jesus, unser Trost und Le-
ben", „Mein Jesu, was für Seelenweh", als
mede in het duet uit de cantate 21 van J. S.
Bach, waarin ook Parmentier in zijn volle
kracht was. Deze jonge zanger belooft veel
voor de toekomst. De begeleiding was zooals
men van Schouten kan verwachten en mede
hierdoor het concert van dit trio een uur van
zuivere en gave kunst.
De organist opende het concert met „Toc
cata en fuga" in d van J. S. Bach en be
ëindigde het met Choral in a van César
Franck, beide subliem ten gehoore gebracht,
waardoor Schouten weer opnieuw toonde te
behooren tot de beste organisten, die ons
land telt.
INGEBRUIKNEMING MORSCHPOORTBRUG
Morgenmiddag wordt de Morschpoortbrug,
die door de Duitschers grondig werd vernield
en meer dan een jaar buiten gebruik was,
doch dank zij de goede zorgen van Gemeente
werken is .hersteld, weder in gebruik ge
nomen. Deze plechtigheid zal met eenige
feestelijkheden gepaard gaan en morgen
avond wordt in de Morschstraat een open
luchtconcert gegeven.
0e noodgemeenteraad
Naar wij vernemen zijn bij den loco-burge
meester van alle besturen der politieke par
tijen de antwoorden binnengekomen op zijn
verzoek tot medewerking aan de samenstel
ling van een kiescollege, dat straks den
noodgemeenteraad moet kiezen. Behalve de
Anti-Revolutionairen waren alle groepen be
reid om namen voor kiesmannen op te geven,
en de lijsten zijn bereids bij den burge
meester binnengekomen. Alhoewel verschei
dene partijbesturen dezelfde bezwaren hadden
als de A.R. tegen de wijze, waarop de nood
gemeenteraad moet worden samengesteld,
was dit voor hen geen aanleiding om zich
van medewerking te onthouden. De acht
zetel9, welke de A.R. zouden bezetten, wor
den nu onder de andere groepen verdeeld,
zoodat ook in den nieuwen tijdelijken ge
meenteraad geen vertegenwoordigers van
deze partij zitting zullen hebben.
HET ONTSLAG VAN WETHOUDER
Dr C. BEEKENKAMP.
Nu wethouder dr C. Beekenkamp. in ver
band met zijn benoeming aan het Departe
ment van Binnenlandsche Zaken voor de
■perszuivering, op zijn verzoek ontslag heeft
verkregen, worden de onderwijs- en perso
neelszaken voorloopig behandeld door wet
houder M. G. Verwey.
Het adres van dr Beekenkamp, die zich
reeds in de Residentie heeft gevestigd, is
thans Van Soutelandelaan 53, aldaar.
„ZOMERZORG" HEROPEND.
Zaterdag is het bekende restaurant „Zomer-
zorg", dat thans onder directie staat van den
•heer H. J. Kanis, heropend. De zaal. welke
door het bombardement op 11 Dec. 1944 veel
had geleden, is zoo goed mogelijk met de
beschikbare middelen gerestaureerd en men
is er in geslaagd een aardig geheel te ver
krijgen. Wij wenschen den nieuwen eigenaar
veel succes toe, vooral nu door het herstel
van het treinverkeer weer meer vreemde
lingen in de Sleutelstad komen.
BEGRAFENIS INSP. H. G. VAN DER HAM.
Onder groote belangstelling heeft op de
begraafplaats „Rhijnbof" de teraardebestel
ling plaats gehad van het stoffelijk overschot
van wijlen den heer G. H. van der Ham, in
leven inspecteur van politie te dezer stede.
De commissaris van politie, de heer R. J.
Meyer, die met eenige inspecteurs aanwezig
was. heeft aan de groeve het woord gevoerd
en breedvoerig het werk van den overledene
bij het Leidsche politiecorps geschetst. Spr
wees ook op de houding van inspecteur v. d.
Ham in den bezettingstijd, waarom deze in
het begin van dit jaar op bevel van de Duit-
sohers werd gearresteerd en -weggevoerd om
hem in Duitschland te werk te stellen. Spr
besloot met woorden van dank voor hetgeen
de overledene voor het oorps is geweest.
Nadat de heer v. d. Hoogt als vriend enkele
woorden had gesproken, heeft een broer van
den overledene bedankt voor de betoonde
belangstelling.
JUBILEUM W. H. LAMME.
Morgen herdenkt de iheerW. H. Lamme,
waagmeester bij den dienst van Markt en
Beurzen, het feit, dat hij 25 jaar geleden in
dienst der gemeente trad.
Engeland, Amerika en Rusland zullen
het begin van burgeroorlog in China stuiten.