lliftuur Cr iïtódjt (Éournuf Heftige beroering in Parijsche rechtszaal Er moet één Prot. Christelijke partij komen IDist 01 |e serie: 1 April 1920-15 October 1941 MAAtfDAG 30 JHU »45 2e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 79 ^bonnementSiprijiZen '0.26 per week f 1.10 per maand f3.25 per kwartaal Hoofdredacteur: H. DIEMER Redactie: B. VAN DER ROS Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken Bureaux Redactie en Administratie: HOOIGRACF 35. Telefoon 22710 Postrekening 5 8 9 3 6 „Stunlöflsiirf) is abeblmti mgn bfrt in tejljensp«t* Het proces-Pétain In de zesde zitting van het proces-Pétain heeft een 72-jarige zoon van Clémènceau, „den tijger" gesproken. Mijn vader, zeide hij, tieeft Pétain benoemd tot maarschalk, hij sou er nu spijt van hebben. Hij verweet den beklaagde, dat hij op onwaardige wijze leynaud en Mandel aan de Duitschers heeft Uitgeleverd. De volgende getuige was generaal Doyen. president van de Fransche wapenstilstands commissie te Wiesbaden en lid van den Fran- gchen general en staf. Deze noemde Laval .niets dan een hoop vuil". Na het ontslag ;an Laval schreef Pétain volgens Doyen aan Hitier. dat Frankrijk de politiek van samen werking met Duitschiland zou voortzetten en hij schreef mij in dien zin. Ten tijde van Bommels offensief in Afrika wilden de Duit schers Fransche munitie voorraden in Tunis en Algiers hebben. Generaal Weygand sabo teerde de orders van Vichy en de eerste auto kwam veel te laat. Pétain was vrij om te kiezen, maar hij koos den verkeerden weg. Er ontstond een heftige scène in de zaal, toen Pierre Caous, president van het Hof van Riom in 1942. onverwachts als getuige optrad om een fel protest te doen hooren tegen wat bij noemde „het met modder werpen naar de Fransche magistratuur door Blum, toen deze de rechtsgeleerden had aangevallen, die trouw aan Pétain hadden gezworen". De rechters van het Hof te Riom, aldus deze getuige, hebben nooit een eed van trouw aan Pétain afgelegd, behalve hijzelf, en hij had te kennen gegeven, dat het hof voornemens was geheel zelfstandig zijn beslissing te nemen. ,,Ik daag de geheele wereld uit," 8ldus Caous. ,,te beweren, dat wij ooit een der beschuldigden zouden hebben veroor deeld. Ik heb aan Pétain gezegd, dat niemand van een Fransch gerechtshof kon verwachten, dat dit, voordat eenig vredes verdrag is gesloten, zou verklaren, dat Frankrijk schuldig was aan den oorlog". Pétain had toen geantwoord, dat het natuur lijk dwaasheid zou zijn om iets anders te verwachten. De officier van justitie. André Mornet, interrumpeerde op dat oog en blik als volgt: „Doch het feit blijft bestaan, dat het Riom-pjroces door Pétain was bevolen". Dit deed één van Pétains advocaten uitroepen of het waar was, dat Mornet gevraagd had om lid te mogen zijn van het Hof te Riom. het geen den officier van justitie woedend van zijn zetel deed opspringen onder het uit roepen van de woorden„Dit is een schan delijke aantijging, ik had nog liever naar een concentratiekamp gegaan". In den middag werden nog verschillende getuigen gehoord. Daaronder was een secre taresse van den Franschen generalen staf, die van 19351941 secretaresse is geweest van een directeur van een Italiaansche krant te Clemenceau Jr. onder de aanvallers Parijs. Deze man voerde besprekingen met Laval ook reeds voor den oorlog, volgens getuige. Laval beweerde steeds, dat hij ge steund werd door een hooge militaire per soonlijkheid, door negentiende van den Franschen generalen staf en door een ge deelte van de, Fransche Kamer en van den Senaat. Laval wenschte de bestaande allian ties te vervangen door een vierm ogendheden - pact tusschen Frankrijk, Duitschland, Italië en Spanje. Om zijn doel te bereiken wenschte hij geen staatsgreep te ondernemen, doch had veeleer het oog op de presidentsverkie zing. welke in 1939 zou moeten plaatsvinden, waarbij hij hoopte, dat Fernand Buisson, die eens president van de Kamer was geweest, president Albert Lebrun zou vervangen. Deze getuige verklaarde, dat het haar aanvankelijk onmogelijk leek, dat Pétain in deze aange legenheid betrokken was, totdat na het uit breken van den oorlog het bekende weekblad „Gvingqire" een spotprent publiceerde, waarin Pétain geteekend stond met het vol gende opschrift„Gisteren een groot soldaat, thans ambassadeur, morgen... Oud-min. de Geer verbreekt de stilte In „Het Parool" treffen we een ingezonden stukje aan van oud-minister De Geer, dat we onzen lezers niet willen onthouden. Het is gedateerd Soest. 16 Juli 1945 en luidt aldus: ,.Op 3 Sept. 1940 werd mij op de meest eerr- volle wijze ontslag verleend als minister, im mers „onder dankbetuiging voor de vele langdurige en gewichtige diensten aan Ons en den Lande, ook onder zeer moeilijke om standigheden bewezen". Kort daarna werd mij het Grootkruis van de Oranje-Nassau- Orde verleerfö. Waarom ik U dit meedeel? Niet omdat ik behagen zou scheppen in wat men wel genoemd heeft „wierook opsnui ven." Maar omdat het de meest afdoende weer legging vormt van het lasterlijk sprookje, fletwelk men U op de mouw gespeld heeft, dat ik „tijdens den oorlog deserteerde van mijn post als minister-president (zie uw blad van 13 Juli jl.)terecht door U gequalificeerd als een „laffe daad", welke ik echter niet gepleegd heb en nooit in staat geweest ben te plegen. Hoogachtend, DE GEER. (We geven er de voorkeur aan alle com mentaar op deze zwarte bladzijde in onze geschiedenis achterwege te laten en rustig het oogenblik af te wachten, waarop de heer De Geer ter verantwoording wordt geroe pen. Redactie). In September komt te Parijs een we reldcongres van vakvereenigingen bijeen. 't Prinselijk gezin Zaterdag in Soestdijk Zaterdag a.s. zullen Prinses Juliana en Haar kinderen officieel haar intrek nemen in het paleis te Soestdijk. In een ontvangst van ge- noodigd^n zal 's middags van 2.30 tot 4 uur op het voorpark van het paleis een kinder feest worden gehouden, waaraan ook de drie prinsesjes op ongedwongen wijze, samen met de kinderen van de eerste en tweede klasse van de lagere scholen zullen deelnemen. Om vier uur zal het Prinselijk Paar met de prin sesjes een rijtoer maken door Baarn en Soestdijk. De Baarnsche Oranjevereeniging, een fusie van de algemeene en chr. organisaties, stelt zich voor, op Maandag de feestelijkheden voort te zetten. Een groot tuinfeest zal het slot vormen van deze bijzondere dagen. PRACHTIGE HARINGVANGST. Gisteren is in IJ,muiden aangekomen de Katwijksche logger no. 9 van de firma Meer burg Noordzeevisscherij en Haringexport te Katwijk met 53 last haring aan boord. Kerk en politiek Openlvchtsamenkomst te Katwijk aan Zee Na ingeleid te zijn door ds H. C. Touw van Leiden heeft mr v. Walsum Zaterdagmiddag in de openluchtsamenkomst te Katwijk a/Zee der Jong Hervormden van-de classis Leiden, gesproken over Kerk en politiek. Er is een tijd geweest, aldus spreker, dat kerk en politiek niets met elkaar te maken hadden. Veel is er ecmer in de vijf jaren be zetting veranderd. De kerk is gaan spreken ook over dingen op politiek terrein en dat geeft reden tot groote blijdschap. Maar is er, zooals velen zeggen, nu de aanleiding tot het positiekiezen der kerk, nl. het nieuwe hei dendom, weggenomen is, reden om weer over te gaan tot de orde. zooals die vóór 1940 ge kend werd? Spr. gelooft, dat zoo de taak van de kerk verkeerd gezien wordt. In haar Pink- sterboodschap heeft de Kerk zeer duidelijke geluiden laten hooren en spr. meent, dat de Kerk moet voortgaan met richting geven, 't Gaat om de geestelijke en zedelijke vragen, die den achtergrond van het politieke leven bepalen. De Kerk heeft geen behoefte om mede te gaan regeeren of om politiek te gaan bedrijven, maar zij heeft wel leiding te geven. Het Evangelie heeft een boodschap voor het gehëele leven en dus is het de plicht der Kerk om te blijven spreken, daar zij verant woordelijk is voor de ontwikkeling van het volksleven. Spr. wees op den arbeid der Kerk in de afgeloopen jaren. Daar is een rapport over opgesteld, waarin de Overheid wordt ge wezen op haar plaats en taak, waarin wordt gesproken over de internationale verhoudin gen, het gezin, het huwelijk, enz. zooals de Bijbel daar haar licht over geeft. Hoort de Kerk volledig op het terrein der politiek? We moeten zuiver stellen, aldus spr. en zien, dat de Kerk uitsluitend heeft te maken met principieele vragen, die er op politiek ter rein rijzen en zich heeft te onthouden, wan neer die vragen een technisch karakter dra gen. Hoe moeilijk het zijn moge, de juiste grenzen moeten in 't oog gehouden worden; dit werkt heilzaam. Spr. gaf hierbij nog in eenige voorbeelden te zien. hoever de gren zen liepen op terreinen als de Volksbeweging en de anti-these-politiek en was van mee ning. dat nu de Kerk zich uitsprak over kwesties betreffende de samenleving, wat vroeger de taak der Christelijke partijen was. de Kei'k zich toch niet moet vereenzelvigen met bepaalde partijen, daar dit van ontzag gelijk nadeel is. Wat betreft de Radio, aldus spr., ook de Kerk heeft een rol gespeeld bij de nieuwe regeling. Zij heeft gezegd: Een nationale omroep en weg met de verdeeld heid. Splitsing is belemmering voor het Evan gelie. Binnen eigen zendtijd moet de Kerk volle vrijheid hebben om het hare, betreffen de het maatschappelijk leven te zeggen. Pleidooi van prof De Savornin Lohman Te Hilversum is een druk bezochte verga dering gehouden van de A.-R. en Chr. Hist. Kiesvereenigingen, waarin prof. jhr mr B. C. de Savornin Lohman een krachtig pleidooi hield voor één Chr. Nationale Partij, aldus meldt Fr. Dgbl. De goden van den tijd. waarvoor Da Costa waarschuwde, zijn niet dood. aldus spr. Weer is er de poging om den rotsgrond van het Christendom en 't drijfzand van het Huma nisme met elkaar te vereenigen, weer wordt gepi'opageerd een Christendom-boven-geloofs- verdeeldheid, waartegen Groen zoo fel heeft gestreden, wéér streeft men onder nieuwe namen naar een Staatsabsolutisme. dat voor ons onaanvaardbaar is. Protestantsch Christelijke partijformatie is nu noodiger dan ooit. maar thans zal deze moeten worden gevonden in één Chr. Natio nale Partij. Vroeger geuite bezwaren tegen samengaan van A.-R. en C.-H. bestaan niet meer, aldus spr. Men zei dan dat de C. H. U. Hervormd is. en de A.-R. P. kerkelijk gereformeerd. Het laatste klopt niet met de feiten, want amper 50 pet der A.-R.P. is kerkelijk Gere formeerd en komt 't tot een fusie, dan zijn de kerkelijke Gereformeerden een minder heid, die, stel, dat men dit al zou kunnen vreezen, de Ned. Herv. kerk geen schade kan berokkenen. Ik ben er van overtuigd, aldus spr., dat ook ten aanzien van het artikel, betreffende de financieele verhouding tusschen Kerk en Staat de tegenwoordige Anti-Revolutionairen de belangen der Kerk ten volle zullen respec teeren. Wij zijn geen kerkelijke, geen clericale partij en wij willen het ook niet zijn, maar wij zouden het er van maken, indien wij ons door kerkelijke tegenstellingen lieten beheer- schen. Nuances zijn er en zullen er blijven, maar juist in de onderscheidingen die er nog zijn ziet spr. een argument voor de samenvoeging der partijen. Wat er fout was, wordt nu van weerszijden is het er de tijd voor! Logger Kw. 168 op een mijn geloopen Vermoedelijk zes man verdronken De logger KW 168 die van Delfzijl uit de visscherij uitoefende, is op de Noordzee ter hoogte van Den Helder op een mijn geloopen. Twee andere visschersvaartuigen, die zich in de nabijheid bevonden toen het ongelukge beurde. konden nog slechts één der opvaren den van den intusschen in de diepte verdwe nen KW 168 redden. De andere opvarenden, vermoedelijk zes man, zijn om het leven ge komen. Zestig Westl. tabakstelers geverbaliseerd Daar de teelt van tabak, behoudens kleine kwantums voor eigen gebruik, alleen is toe gestaan indien men een vergunning heeft en dan alleen nog maar op den kouden grond heeft de C.C.D. in het Westland tegen 60 overtreders proces-verbaal opgemaakt. Velen hunner hadden groote oppervlakten van hun warenhuizen met tabak gepoot, kennelijk met de bedoeling er straks stugge prijzen voor te maken. Nieuw, dat oud is ïaa*ste weken is het woord „klas senstrijd" weer opgedoken in onze poli tieke discussie. Men erkent dat „klassenstrijd- leer" en christelijk geloof, Marxisme en chris telijke levens- en wereldbeschouwing elkaar uitsluiten. Accoord. Maar dan redeneert men: Toch is de klas senstrijd een feit, ook al noemt ge hem be langenstrijd. Hij moet gestreden worden. De twee klassen zijn er en we moeten naar de klassenlooze maatschappij toe via het demo cratisch socialisme als een rechtsstrijd. En daartoe is machtsvorming noodig. Het zijn andere woorden, maar is het liedje niet gelijk aan dat, hetwelk Marx in 1848 de wereld deed hooren? Alleen men beredeneert het geval niet als hij, men poneert, beweert slechts zonder bewijs. Marx was mis, maar hij poogde met zijn Hegelianisme en mate rialisme nog een basis onder zijn bewering te schuiven. Dit verschil pleit niet voor hen, die zijn artikel op eigen naam nu overnemen, maar zonder den geestelijken inventaris te toonen, die er absoluut bij behoort. Wel tracht men om het materialistisch geval een ethisch jasje te slaan, maar het lijkt ons slechts een schamele bedekking, die het eigenlijke wezen voor den ernstigen beschou wer niet kan verbergen. Het Marxistische water van 1848 is niets anders dan sommiger stoom van 1945. Beider opvatting is historisch- materialistisch gefundeerd. Daarin past het begip klassenstrijd: h^t is de passende om lijsting er voor. Het historisch materialisme is wetenschap pelijk onhoudbaar gebleken. Daarmee verval len de twee klassen en de klassenstrijd, gelijk vele soc.-democraten vóór 1940 eerlijk heb ben toegegeven. Zij zagen de maatschappij anders, veel rijker gevarieerd dan alleen de twee door Marx gevonden klassen. Klassenstrijd blijft klassenstrijd, ook al ge bruikt ge het zachter klinkende belangen strijd en al voegt ge in dit verband nog wel- luidender er aan toe, dat die strijd onder worpen is aan den eisch der gerechtigheid. Beteekent dit laatste iets? Gerechtigheid behoort bij de bron van alle recht en behoort door een ieder te worden betracht, rechtvaardig handelen is goddelijke eisch voor elk mensch, maar daarmee ver valt ook de beteekenie van dezen eisch in het kader van den twee-partijen-klassenstrijd, die gevoerd wordt ten bate van één partij en op kosten van de andere. Recht moet geschieden aan iedereen. Ook maatschappelijk moeten er goede rechtsver houdingen komen. Gevolg zal zijn: geen vergiftigde verhou dingen en noodelooze, kostbare conflicten, ook al kan er verschil van inzicht in bepaal de mogelijkheden zijn. Goede maatschappe lijke opvoeding, overeenkomstig christelijke, geestelijk-zedelijke rechtsnormen, kan een. ontwikkeling in de goede richting bevorde ren. Van een klassenlooze maatschappij onder menschen, die allen hun groote zonden, fou ten en gebreken hebben, kan men droomen, maar practisch is zij. gelijk de ervaring leer de. niet te verwezenlijken.Wel kan het so ciale recht worden uitgebouwd, gelijk we in de jaren voor den oorlog hebben gezien. Men denke maar aan het werk der vakorganisa ties. aan de bevoegdheden en het werk der Arbeidsinspectie en Rijksbemiddelaars en aan den. voortgang der wetgeving in de rich ting van maatschappelijke ordening, van een rechtsorde van den arbeid in zijn vele scha keeringen. Geen strijd hebben we noodig. maar recht op den grondslag van het recht Daarbij is er voor ons allen een taak. Per soonlijk, maar ook in allerlei verbanden: kerk, maatschappelijke en politieke organi satie. Daarin valt vruchtbaarder werk te doen, meenen we, dan in het uitstrooien van het altijd giftig blijvende zaad van den klas senstrijd, ook al tracht men het nog zoo ma kelij k te maken DAT de burgemeester van Alkmaar het eereburgerschap heeft verleend aan drie be kende burgers van Bath, welke Engelsche stad Alkmaar heeft geadopteerd. DAT van 1114 Aug. op huize „Rheeder- oord" te de Steeg (Gld.) een conferentie over de vernieuwing van opvoeding en onderwijs in dezen tijd wordt gehouden. DAT Zaterdag op Schiphol het eerste ci viele verkeersvliegtuig is geland met passa giers en lading uit Stockholm en Malmö. DAT Zaterdag 200 leerlingen van het Ken- nemer Lyceum naar Texel zijn gegaan om daar te helpen bij het binnenhalen van den oogst DAT de eerste druiven in het Westland zijn geoogst en voor den maximumprijs van f 1.20 per kilo op de veiling zijn verkocht. DAT tuinders te Horiselersdijk, Naaldwijk en Maasdijk een actie hebben ontplooid tot het inzamelen van „eenruiters" teneinde die in de getroffen woningen te Oosterbeek en Hengelo te plaatsen. DAT de scholen en hun personeel te Hon selersdijk zich bereid verklaarden hun vacan- tiedagen te benutten om de „eenruiters" gra tis te plaatsen in woningen te Oosterbeek. DAt de heer George Barendse, kapitein Van de „Nieuw Amsterdam", na 43 jaar te hebben gevanen, de zee vaarwel-gaat zeggen. DAT aan den Nederlandschen kapitein A. D. Bestebreurtje, die zich zeer onderschei den heeft bij den strijd om de Nijmeegsche brug, de Amerikaansche onderscheiding „Le gion of merit" is uitgereikt. DAT een groep van 300 Ned. studenten te Brussel is aangekomen en daar door den Bel gischen minister van openb onderwijs werd verwelkomd. DAT alle leden van de Ned. kolonie^ te Boekarest in Nederland zijn teruggekeerd en voorloopig in het feestgebouw van Philips te Eindhoven zijn ondergebracht. DAT niet ingang van jl. Zaterdag weder volledig automatisch telefoonverkeer moge lijk is tusschen Amsterdam en Utrecht. DAT de bevolking van Bergen in Noor wegen aan de bevolking van Rotterdam heeft doen toekomen 55 vaten kabeljauw. 148 vaten gezouten haring en een aanzienlijke hoeveel heid andere visch en vischmeel, als uiting van de traditioneele vriendschap tusschen deze twee havensteden. DAT de terugvoering van het materiaal van de Amsterdamsche gemeentetram uit Duitsch land op groote moeilijkheden stuit, waarmee vermoedelijk geruimen tijd gemoeid zal zijn. DAT te Helmond een „parade" plaats vond van 264 nieuwe vrachtauto's, die door het Canadeesche volk geschonken werden voor het herstel van Nederland. DAT het s.s. „Volendam" van de Holland- Amerika Lijn van Amerika uit den Oceaan is overgestoken speciaal om in reparatie te gaan te Rotterdam, wier scheepswerven altijd een goeden naam hadden. DAT de „Volendam" waarschijnlijk over twee maanden weer in de vaart zal komen en tot zoo lang de bemanning na een afwezig heid van vijf jaren een welverdiende vacan- tie heeft. DAT het standbeeld van Earsmus te Rot terdam gistermiddag weer een definitieve plaats heeft ontvangen en wel op den druk ken Coolsingel met het majestueuse Erasmus- huis tot achtergrond. DAT B. en W. van Meppel de oud-raads leden (die op politieke betrouwbaarheid zijn getest), als „vertrouwensmannen" hebben bijeengeroepen om zoodoende met de bur gerij geregeld contact te kunnen oefenen. DAT het trekverbod in de drie Noordelijke provincies is opgeheven en men dus in Gro ningen, Friesland en Drente kan overnachten zonder vergunning van het M.G DAT de het vorig jaar georganiseerde actie om breigarneresten e.d in te leveren, welke dan tot nieuw garen hersponnen werden, is stopgezet, omdat de aanvoer van ruwe wol thans grooter is dan de beperkte productie mogelijkheid. DAT voor de bevolking van Enschedé een kwantum van 8 a 9 millioen turven ter be schikking zal komen, die per vrachtauto's uit Duitschland zullen worden aangevoerd. DAT de drie eerste Marvas (Marine Vrou wencorps), na in een Engelsch kamp te zijn opgeleid, thane in hun geboorteplaats Vlis- singen, bij dn Marine te werk zijn gesteld. De Gaulle dreigt met aftreden Tijdens de debatten in de Assemblée con sultative heeft generaal De Gaulle verklaard, dat de vorming van een assemblée, die geen andere beperkingen zou kennen dan die, welke zij zichzelve wilde opleggen, tot de ernstigste verwar-ring zou leiden en gevaar zou loopen de democratie naar den afgrond te leiden. De Gaulle eindigde als volgt: „Weest er van overtuigd, dat mijn streven nergens an ders naar uitgaat dan aan het hoofd van Frankrijk te blijven tot op het oogenblik, waarop het zijn lot weer in handen zal heb ben genomen. Ik zou dat oogenblik niet af wachten, wanneer ik zou moeten beleven, dat de vertegenwoordigers van degenen, die mijn makkers zijn geweest in den strijd, zich van mij afscheidden. Ik zeg dit niet om druk op u uit te oefenen, maar opdat gij alle ele menten van het probleem zult kennen. Voor u zoowel als voor mij gaat het daarbij om een gewetenszaak, die wij tot oplossing moe ten brengen door alleen rekening te houden met den dienst aan de natie." 436.000 Duitsche krijgsgevangenen zijn te werk gesteld in de Amerikaansche bases, waar de troepen voor den strijd tegen Japan worden gereed gemaakt. DE S.S.R. EN DE CIVIETAS ACADEMIA Vrijdag kwam de afd. Leiden van de ..So- cietas Studiosorum Reformatorum" voor het eerst na de bevrijding in vergadering bijeen. Als belangrijkste resultaat van de gevoerde besprekingen kan vermeld worden, het be sluit om aan de gedachte van de Civietas Academia volledigen steun te verleenen. Dit houdt in, dat de activiteit van de S.S.R. als orgaan voor de cultureele en maatschappe lijke vorming van studenten, die staan op den grondslag van de H. Schrift, volkomen bewaard blijft, doch dat zij daarnaast al haar leden met klem adviseert ook lid te worden van het Leidsche Studentencorps of de Ver. van Vrouwelijke Studenten te Leiden (V.V. S.L.). De volgende vergadering werd vast gesteld op 17 Augustus a.s. DE OORLOG IS AFGELOOPEN. Nu de oorlog met de wapenen in Europa is geëindigd, mag er niet een oorlog in het klein op den weg beginnen. Helpt allen mede: voorkomt verkeersslachtoffers. Rijdt veilig en.... loopt veilig. AJf.WA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1