Idieuun? Cniisdj? (£mirititf
Mill, een stukie rimboe in het Brabantsche
't Vèrtrek van Juliana uit New York
IDis' <11
Ie serie: 1 April 1920-15 October 1941
DONDERDAG 19 JULI 1945
2e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945. No. 61
Abonnementsprijzen
40.26 per week
f 1.10 per maand
4 3.25 per kwartaal
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOIGRACHT 35,
Telefoon 22778
Postrekening 5 8 9 3 6
„jStantuoslidr is
myti bert in teaijensp«t-
Waar onze vrijwilligers
vaarwel zeggen
Wanneer de vrijwilliger voor Indië zich
aanmeldt, kan hij er op rekenen indien
de strenge medische en politieke keuring is
doorstaan reeds na drie of vier dagen op
de Nederlandsohe hei in een der opleidings
ka rtipen terecht te komen. Er bestaan speciale
wervdngsrploegendie het geheele land door
rijden om hen bij de 80 a 90 aanmeldings-
bureaux op te halen, want alles moet met
snelheid geschieden, opdat we nog dit jaar
een divisie van 22.000 man kunnen afleveren.
De kampen liggen in Mill, Wanrooy, de Rips
en Hul ten en het Brabantsche Mill b.v. is
volkomen in stijl, een voorproefje van de
rimboe De oorlogsmerkteekenen staan nog
diep in het plaatsje gegrift, de heide is er
letterlijk uiteengereten en met oorlogs
wrakken bezaaid. De wegen kan men er niet
bepaald geplaveid noemen en de kamp
bewoners drinken uit kopjes-zonder-oor.
2000 mannen worden hier voorbereid voor de
komende zware opleiding in Wolverhampton,
waarheen zij over 4 a 6 weken hopen te ver
trekken. Voorbereid, want voorloopig bestaat
het kampleven uit sport, lichte exercitie
eneten, want de harde training die hen
straks wacht, eischt wel goeddoorvoede
lichamen. De geestelijke opleiding is even-
't Prijzen van goederen nog
steeds verplicht
Een scherpe controle staat voor de deur.
Het Directoraat-Generaal voor de Prijzen
te Den Haag deelt mede, dat bij het bezich
tigen der étalages opvalt, dat bij vele
artikelen de prijzen nae't meer worden ver
meld. Men meent blijkbaar nu wel weer de
hand te kunnen lichten met het „Prijsaan-
duidingsbesluit". Dit is echter niet het geval.
De verplichting bij alle uitgestalde en ten
verkoop aangeboden goederen den prijs te
vermelden, blijft onverkort gehandhaafd. De
controle op de naleving van dit voorschrift
zal in de komende dagen scherp worden uit
geoefend.
De kantoren van den D.-G., drs G.
Brouwers, die den Dienst van den Gemach
tigde voor de Prijzen heeft overgenomen en
gereorganiseerd, zijn thans gevestigd op Be-
zuidehhoutscheweg 97, telefoon 390040, terwijl
enkele onderdeel en, o.a. de prijsvormings-
afdeelingen .Handel en Nijverheid" voor
loopig gevestigd zijn op Zwarteweg 1, tel.
180966. Te Deventer zijn thans geen afdee-
lingen meer open voor het publiek.
Moeilijkheden met de bankjes
van honderd
Zullen gedeeltelijk worden weggenomen.
Personen, wier salaris of pensioen over
Juni niet meer dan f 333.33 netto heeft be
dragen, en dat geheel of gedeeltelijk is uit
betaald in bankbiljetten van f 100.kunnen
een in tweevoud gesteld verzoek tot den
inspecteur der belastingen richten Op elk
exemplaar van het verzoek moet een ver
klaring van den werkgever zijn gesteld. Op
de door den inspecteur verstrekte machti
ging wordt ten hoogste drie-vierde van het
maandinkomen uitbetaald.
Werknemers, pensioentrekkenden en ge
nieters van lijfrente, wier inkomen wordt
uitbetaald over een langeren termijn dan
één maand, kunnen, indien deze termijn op
S Juli 1945 nog loopende was, een verzoek
indienen. Hun kan ten hoogste 75 pet worden
verstrekt van het inkomen over de eerste
maand waarvoor het inkomen geldt en 100 pet
over de resteer en de maanden.
Oorlogsgetroffenen, die op of na 1 Maart
een uitkeering ter zake van oorlogsschade
hebben ontvangen, kunnen restitutie van
bedoelde uitkeering bekomen. Binnenschip
pers kunnen zich eveneens wenden tot den
inspecteur dei belastingen, ten einde met
diens goedvinden een bedrag terug te ont
vangen van ten hoogste f 500.-*-.
In deze uitzonderingsgevallen moet men
niet over andere middelen dan bank- of
spaartegoeden besohikken
min vergeten r behalve dat er gezorgd
is voor ontspanning, vindt men biblio
theken in de kampen en worden er cursussen
gehouden, o.a. in het Maleisch. Een voorbe
reiding op het leven in de Indische gemeen
schap ontbreekt dus niet, velen van de vrij
willigers zullen immers een bepaalde voor
keur genieten voor plaatsing in overheids
functies na het eindigen van den tenmijn
hunner verbintenis. Een welverdiende be
looning na een eervolle prestatie en zoo
wacht Indië op zijn posten een korps van
kloeke kérels die thans reeds genieten van
hun sportieve en gezonde training in deze ge-
improviseerde Brabantsche jungle.
,,'t Is meegenomen'
Een aantal NSB-ers, meest vrouwen, dat
als politieke gevangenen verblijft in het
voormalige kamp van den Arbeidsdienst
te Westerbork, bij Assen, kwam, toen be
kend werd, dat de bankbiljetten van f 100
ongeldig zouden worden verklaard, ook
met hun bezit voor den dag. Zij bleken
voor ruim f 13.000 aan bankbiljetten van
f 100 te bezitten, die zij tusschen hun
kleeren haden verstopt
-S
GELD VAN GERE PATRIEERDEN
Gerepatrieerden, wier Nederlandsche
geld bij hun thuiskeer aan de grens werd
ingehouden, kunnen dit bij den Inspecteur
der Belastingen (van hun laatste woonplaats
vóór hun vertrek naar het buitenland) terug
krijgen indien ze hem aannemelijk kunnen
maken, dat ze dit geld destijds op regelma
tige wijze hier te lande haden verworven.
In Frarukrijk zijn op 4 Juni jl. de bank
biljetten van fr. 5000, fr. 1000, fr. StJO. fr. 100
en fr. 50 buiten omloop gesteld, alsook de
biljetten van de zelfde bedragen, die uit
gegeven werden voor de geall. legers in
Frankrijk. Derhalve kunnen houders van
deze biljetten zich van 23 t/m- 28 Juli er
mee tot de Ned Bank of haar bijkantoren
wenden ten einde te vernemen, of men voor
vergoeding in aanmerking komt. Hetzelfde
geldt voor Fransche schatkistbiljetten en
soortgelijk kortloopend papier.
Burgem. Brug van Leiderdorp
overleden
In den ouderdom van 59 jaren is in het
Diaconessenhuis te Oestgeest, waar hij sinds
eenigen tijd verpleegd werd, overleden de
heer Klaas Brug, burgemeester der gemeente
Leiderdorp. De begrafenis is bepaald op Za
terdag a.s., drie uur, op de begraafplaats te
Leiderdorp.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Lisse, mr G. A. Alma te
Kethel en Spaland.
A a n g e n o m e n naar 's-Gravenhage
(vac. wijlen P. J. Molenaar), E. Jansen
Schoonhoven te Eerbeek.
Bedankt voor Schiedam (vac. J. Swart)
G. Koch te Leiderdorp.
Geref. Kerken.
Aangenomen: naar Rotterdam-Zuid.
(vac. H. W. H. v. Andel) J. C. Hagen te
Zwijndrecht.
Bedankt: voor Marrum, N. B. Knop
pers te Lollum.
Vrijgem. Geref. Kerken.
Beroepen: te Veendam, F. Kouwenho-
ven, hulppred. te Kampen; te Kralingsche-
veer, F. A. den Boeft te Kralingen, die dit
beroep heeft aangenomen. (Dit houdt in, dat
ds Den Boeft zoowel te Kralingen als te Kra-
lingscheveer zijn ambtswerk zal verrichten).
Door de classis Alkmaar is geëxami
neerd en toegelaten cand. C. v. d. Boom. die
inmiddels zijn intrede heeft gedaan in Noord-
Scharwoude.
Ds J. A. Berghuis, sinds 1921 Geref.
pred. te Winschoten, heeft eervol emeritaat
ontvangen.
Sprekend over Jac. 1 vis. 21, Jaatste ged.
heeft ds van Gorcum zijn intrede gedaan bij
de Ned. Herv. Kerk van 's Gravenzande. De
predikant werd toegesproken namens den
Ring, de Westl. predikanten en door ds van
Geest namens kerkbestuur en gemeente.
De Vereen. Staten voltooien dit jaar 223
oorlogsschepenvoor 1946 staan op het pro
gram 2 slagschepen, 12 groote vliegdek
schepen. 26 escortevaartuigen, 41 kruisers.
87 torpedojagers. 16 escortejagers en 36
onderzeeërs. In 5 jaar zijn 1322 oorlogs
schepen gebouwd.
Haar kinderen blijven voorloopig
nog in Engeland
Onder degenen, die 'zich met Prinses Ju
liana en Haar dochters gisteren inscheepten
behoorden tevens Jonkvrouwe S. Reith en
een vriendin van de Prinses mevrouw L.
Verbrugge. De Prinses heeft op een pers
conferentie meegedeeld, dat Zij direct naar
Soestdijk zal doorreizen, maar dat de kin
deren nog eenigen tijd in Koningin Wilhel-
mina's woning in Engeland zullen doorbren
gen, totdat alles in gereedheid gebracht zal
zijn in Soestdijk. Prinses Juliana zei, dat
de kinderen in zenuwachtige spanning naar
den terugkeer naar Nederland verlangen,
hoewel zij aan den anderen kant het vertrek
uit Canada, waar zij tal van vriendinnetjes
gemaakt hebben, betreurden. Prinses Bea
trix toonde met trots een zilveren Eschdoorn-
blad, dat haar door haar Canadeesche
schoolkameraadjes geschonken was. Toen
een journalist de Prinses vroeg, wanneer
Prins Bernhard naar Nederlandsch-Indië zou
vertrekken, antwoordde Zij. dat Zij den da
tum van vertrek niet wist, maar dat de
Prins het nu heel druk had in Nederland.
Voorts schilderde de Prinses de situatie in
Nederland op dit oogenblik.
De persconferentie duurde een uur langer
dan aanvankelijk was vastgesteld, zoodat de
Prinses snel afscheid nam en zich naar de
kamers begaf van de Amerikaansche steun-
verleeningscommissie, waar dames bezig wa
ren kleeren voor Nederland in te pakken.
Na alles in oogenschouw genomen te heb
ben, ging de Prinses naar de bureaux vari
het Holland House, om zich enkele minuten
te onderhouden met eenige honderden per
sonen, die uren lang in den regen voor
Rockefeller Centre hadden staan wachten om
afscheid van Haar te nemen. Nadat de direc
teur der afdeeling Tuinbouw van dit cen
trum, de heer A. M. van den Hoek, de Prin
ses een tuil bloemen had aangeboden, ver
trok Zij, om zich met Haar gezelschap op de
Queen Mary" in te schepen.
Pit ze, Seyss-
Volgens een Parijschen correspondent
van de „Daily Express" "heeft een ver
slaggever van de „France Soir" de geheime
gevangenis van de voornaamste Duitsche
oorlogsmisdadigers ontdekt, nl. het Palace
Hotel te Mondorf-les-Bains, op 18 km
van Luxemburg gelegen. Hij zag een
nieuwe gast naar buiten komen en wel
Seyss-Inquart. Eerst hadden de gevange
nen een luxe leventje, maar nu slapen zij
op stroomatrassen en mogen niet meer
vrij buiten wandelen.
Het proces tegen den 39-jarigen maar
schalk Pétain begint a.s. Maandag. De be
schuldiging Luidt: hoogverraad. Men verwacht
als eisch de doodstraf
De commissie voor staatshervorming uit
de Fransche raadgevende vergadering heeft
bezwaren tegen de Gaulle's referendum-
voorstel en zijn denkbeeld om 7 maanden na
de verkiezingen te regeeren zonder verant
woordelijkheid aan de Assemblée.
DAT de circa 1750 kg wegende brandklok
„Salvator" en een tweede klok van pl.m.
4800 kg door de Duitschers uit den St Jacobs-
toren zijn weggesleept, doch een derde klok,
die 9200 kg weegt, onder in den toren is
gestrand, daar ze niet door de poort
opening kon.
DAT de 40 meter hooge vuurtoren te
Scheveningen. die dateert van 1875, den
oorlog uitstekend heeft doorstaan, daar
alleen de gebogen ruiten van de glazen
.kooi" zijn gesneuveld en de 4000 Watt-lamp
d'oor een van 1000 Watt werd vervangen
DAT het comité Volksherstel-H.A.R.K. te
Amsterdam een grootscheepsche actie gaat
voeren om de bewoners van het zoo zwaar
getroffen Arnhem van het allernoodigste te
Voorzien.
DAT de Amsterdamsche H.C den strijd
tegen den verkeerschaos in zijn stad wil aan
binden door naast de al werkzame hulppolitie
een detachement „gewone" agenten voor de
verkeersopvoeding in te schakelen.
DAT het bekende Haagsche Matrozenkoor,
hetwelk in 1941 zijn optreden in het open
baar staakte, weer aan het zingen is geslagen
en het werkt aan een tournée door Zwitser
land, Frankrijk en Engeland.
DAT de Wageningers uit Hoofddorp vijf
vrachtauto's vol kleeding en huisraad hebben
ontvangen
DAT de cineast Mannus Franken documen
taire films maakt over Walcheren, Arnhem
en de Wieringermeer, alle van 400 meter
lengte, zoomede nog een WalcherenfiLm van
2400 meter.
DAT Haarlem, Heemstede en Bloemendaal
het zoo gehavende Venraay hebben geadop
teerd en van 2128 Juli de noodige inzame
lingen zullen houden."
DAT er in de Residentie, in verband met
de vele klachten, scherper politietoezicht zal
worden gehouden op het kappen van boomen
en sloopen van huizen
DAT zich onder de Amsterdammers, die
zich als vrijwilligers hebben gemeld voor het
binnenhalen van den oogst, ook 21 Canadee
sche militairen bevinden, allen uit het
boerenbedrijf afkomstig.
DAT in het kleermakersbedrijf met ingang
van 16 Juli een loonsverhooging van 25 pet
is toegestaan.
DAT dit jaar ook de Mulo-scholieren een
diploma zullen ontvangen zonder aan een
examen te worden onderworpen.
DAT de P.O.D. te Amsterdam heeft ge
arresteerd den bunkerbouwer M. Worp, een
zekeren P. F. Graafstal, die tijdens den
oorlog directeur van den „Bijenkorf" was,
en M. A. Jongerius uit Utrecht, die voor de
Duitschers vliegtuig- en duikbootonderdeel en
heeft gerepareerd
DAT laatstgenoemde werd ingerekend toen
hij nota bene bij den P.O.D. een bewijs van
politieke betrouwbaarheid kwam halen.
Dat oud-minister mr dr T. J. Verschuur
begin Mei in het kamp Messenthin te Püllitz
bij Stettin is overleden
DAT in de laatste jaren voor den oorlog
in de Rotterd. haven dagelijks gemiddeld
80.000 ton goederen werden aangevoerd en
er nu al weer dagen zijn dat de aanvoer
35.000 ton bedraagt, terwijl er ondanks alle
vernielingen nog belangrijk meer kan worden
verwerkt.
DAT in Australië al 1\'i milLioen school
boeken voor Ned. Oost-Indië werden gedrukt
en er ook ander schoolmateriaal is opge
slagen om het onmiddellijk na de bevrijding
van Indië te kunnen importeeren.
Stadsnieuws
Hoera, er komt oas
Dezer dagen is er ten behoeve van de Sted.
Gasfabriek een schuit met kolen aangeko
men, zoodat het er voor de gasvoorziening
goed uitziet.
De directie heeft toestemming gekregen
voor gaslevering zorg te dragen, alhoewel dit
natuurlijk niet direct zal kunnen plaats vin
den.
Waarschijnlijk zal aan het einde van de
volgende week de distributie van gas voor
huishoudelijk gebruik kunnen beginnen. Wij
krijgen dan twee uur gas per dag, waarop
de huismoeders den maaltijd kunnen be
reiden.
Tot zoolang nog even geduld en de bur
gerij wordt dringend gewaarschuwd de gas
kranen gesloten te houden tot nadere mede-
deelingen volgen.
Dus afwachten.
In de touwfabrieken wen knap
gestolen
12 personen achter slot en grendeL
Het Commissariaat Noodvoorziening, dat
zoo uitnemend voor den inwendigen mensch
zorgt, heeft in de touwfabrieken zijn voor-
raadmagazijnen. Wanneer men weet, dat daar
sinds de bevrijding voor ca. 30 mill, gulden
in levensmiddelen is omgezet, begrijpt men,
dat daar gewerkt wordt in duizendtallen.
Degenen, die in deze magazijnen werken,
dienen daarmede een algemeen belang. Niet
allen schijnen dit echter begrepen te hebben,
want men is dezer dagen tot de ontdekking
gekomen, dat men op groote schaal was over
gegaan tot het zich toeëigenen van tal van
levensmiddelen.
Op verzoek van het C.N.V. hebben politie
en B.S. 's avonds tegen het naar huis gaan
hef geheele terrein afgezet en ieder, die het
teciein verliet, werd gefouilleerd. Het resul
taat was. dat men 25 personen aangehouden
heeft, die meer dan normale hoeveelheden
biscuits, chocolade, enz. bij zich hadden.
Daarna is de fabriek zelf aan een on
derzoek onderworpen en toen kwam er
nog meer voor den dag. In de kleedingkasten
der arbeiders trof men dikwijls een ware
verzameling van alle mogelijke producten
aan, voorraden, welke een winkelier zouden
doen watertanden. zooals blikken met
biscuits, spek, melk, melkpoeder, zalm,
chocolade, enz. enz. Ook op de volkstuinen
achter de fabriek lagen tusschen de groenten
nog aanzienlijke voorraden.
Bij onderzoek is komen vast te staan, dat
hier sprake is van een complot. Na onder
zoek zijn 12 personen gearresteerd, die voor
loopig achter slot en grendel blijven. Deze
lieden hebben zich niet ontzien ook goede
ren weg te nemer; toebehoorend aan het
Medical Feeding Team, dat speciaal belast
is met de verzorging van zieken en arm
lastigen. waardoor deze groepen der bevol
king erns^g benadeeld zouden zijn, indien
niet spoedig ingegrepen was. Onvoldoende
toezicht blijkt wel de voornaamste oorzaak
te zijn. dat deze diefstallen hebben plaats
gehad, doch nu is het afgeloopen.
ONGELUKKEN
Het 3-jarig dochtertje van den schipper
van het motorschip „Altijd wat" heeft aan
boord een -pan met kokend water over het
lichaampje gekregen, waardoor zij met ern
stige brandwonden in het Elisabethgasthuis
moest worden opgenomen.
Op den Rijnsburgersingel is de 33-jarige
wielrijder P. A. uit Zoeterwoude, door een
auto. welke bestuurd werd door den groeps-
comni. H. v. B., aangereden. Het slachtoffer
is met een hersenschudding in v««t Ac. Zie
kenhuis opgenomen.
DAT naar' Tarakan en Balikpapan al leer
middelen zijn gezonden.
DAT bij correspondentie naar het buiten
land brieven en briefkaarten slechts aan één
kant mogen worden beschreven.
DAT een tiental Eng. en Am. journalisten
op uitnoodiging van ir S. L. Louwes een
bezoek aan Den Haag heeft gebracht en in
de komende dagen ook verschillende ramp
gebieden in Nederland zal bezoeken ten einde
zoo goed mogelijk te worden ingelicht over
onze benarde positie.
DAT voor de electriciteitscentrale te
Hengelo weer 1400 ton kolen is gearriveerd.
DAT er eiken dag een goederentrein loopt
van Enschedé naar Groningen v.v., waar ook
passagiers mee worden vervoerd, terwijl bus
diensten zijn geopend tuschen Den Haag en
Zwolle, alsmede ZwolleEnschedé en Zwolle
Eindhoven
DAT de regeering de Stichting van den
Arbeid als adviseerend college heeft erkend.
DAT de heeren J. A. Berger, voorz. van den
Raad van Arbeid te Groningen en mr A A.
v. d. Meulen, wethouder van Leeuwarden,
benoemd zijn tot rijksbemiddelaar resp. voor
de provincies Groningen en Friesland.
DAT Volksherstel ter eere van den ver
jaardag der Koningin een fraaie vijfkleurige
wandplaat zal uitgeven die minimum f 1 kost.
DAT de collecte voor „Volksherstel" in
Den Haag op een paar honderd gld na een
ton heeft opgebracht.
DAT het landel. comité tot hulpverleen ing
aan gedupeerde kappers, Daguerrestraat 164
Den Haag, giro 400361, onder 't motto „Hulp
aan kappers" nogmaals een beroep doet op
die kappers, die met materiaal of geld steun
willen bieden aan getroffen collega's.
DAT het Juli a n a -k i nd erziekenhuis te Den
Haag, na geheel te zijn opgeknapt, morgen
weer in gebruik wordt genomen.
Fe „l. 0." r»e<?d wan zich hooren
Gisteravond organiseerde de Landelijke
organisatie voor hulp aan onderduikers ,.L.
O." een bijeenkomst in de Zuiderkerk.
Als eerste spreker trad op Lodewijk (ma
joor pater F. Bleys), die in een gloedvolle
rede een overzicht gaf van het werk der
„L.O." in al haar organisaties. Spr. wees er
op, dat de pers na 1940, enkele redactiestuk
ken daargelaten, vergiftigend op het volk
heeft ingewerkt. De Chr. kerk daarentegen
is van beslissend belang geweest door haar
niet versagen en haar telkens opnieuw aan-
geteekend protest, waardoor hét innerlijk
geestelijk verzet steeds sterker werd. Uit
dank aan hen. die streden en vielen, hebben
twij nu door te gaan met te bouwen in gees-
'telijke grootheid.
Frits (ds F. Slomp, Heemsé) gaf in een
vaak geestige speech te hooren. hoe het ver
zetswerk is ontstaan en wat er al zoo gepres
teerd is.
Er moet nu gebouwd worden en daarbij is
geen behoefte aan „schuilkeldermenschen".
Nederland zal herrijzen en groot worden!
Werkt daarom in den geest van hen die vie
len, d.i. in den geest van Christus. Gaat
voort, houdt moed, dan overwint geü-
Mevr. HarderPlantinga en de heer Zaal
berg luisterden den avond op met zang en
declamatie.
BURGERLIJKE STAND LEIDEN
GEBOREN: Martina d. van J. Leicher en
A. van Nood: Roselot H. V. D.. d van C. War
ring en H. J. C. Kasten; Johanna P. M.. d
van J. Vinkesteijn en J. M. Zandbergen: Nor-
bertus L. C. D.. z van H. Neuwahl en A. E.
M. Sanders:Carla D. d van P. Bennink en M.
Kramers: Jannie, d van A. Rijsbergen en J.
van der Heijden: Helena P. J d van J. N. J.
Breuring en M. M. A. Colla.
OVERLEDEN: J. C. v. Bienen Delfos. 63 j.;
S. H. Bartstra 79 j.: C. Morsink 12 j.
ONDERTROUWD: J F. C. van Deinse 31 3.
en A. W. Blanken 27 j.: J Vixseboxse 29 j.
en G. A. Besier 29 j.; H. de Beer 49 j. en M.
Bruckner 32 j.; J. Belt 32 j. en P. van Kla-
renbosch 25 j J. Pet 24 j. en J. Gressie 29 j.
Als ge binnenkort de bakermat van de vrij»
heid gaat bezoeken, moogt ge daar in Enge
land. scherp links van den weg rijden e»
bochten naar links afsnijden. Maar in onf
land blijft het rechts houden. Korte bochteh
naar rechts, doch ruime naar links zijn dj#
grondregels voor ons verkeer. A.N.W48»