$Lkuwt Crihsrijr <£ouraiif
isrie: 1 April 1920 -15 October 1941
VRIJrAG 22 JUNI 1945
2e serie: Ie Jaargang vansf 7 Mel 1945 - No. 38
26 per week
10 per maand
per kwartaal
H. DIEMER
&iddeLq^-ÏLcttCafiaaC. D-aqMad
u-aak £eiden en OmlUe&en
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOIGRACHT 35.
Telefoon 22778
Postrekening 58936
Redactie
B. VAN DER ROS
„stanbliactirij gfjebïeben
mijn Ijcrt in tcgïjcnjipoft'
ten groote Protestantsch-
Christelijke partij?
V (Slot).
opzichte van de practische uitwer-
jing der hier naar voren gebrachte op-
atting heeft de pers vooraslnog geen
ak. De bereidheid tot samengaan moet
eprikkeld worden, en dan spreekt het
fed haast vanzelf, dat de ordelijke weg
iient bewandeld te worden, wanneer
lie bereidheid in breede kringen aanwe-
|ig is. De Duitschers hebben elke poli
tieke organisatie vernietigd. Yoorzoover
■net alle leven gedood is in de kringen
Ier vroegere partijen, komt er weer teeke-
oting in wat vroeger een goed sluitend ge-
qeel vormde. Van over en weer enteren,
>f van op buit gaan op anders territo
rium, moet geen sprake zijn. De genegen
heid tot samenwonen in één politiek huis
jp aanvaardbaren grondslag, rekening
ioudend met een zich positief uitend be
ginsel en met de historie, moet gekweekt
jrorden, en dan zal er, naar innig gehoopt
Ppag worden, met ruime snoeren kunnen
'rorden gemeten.
Ür is nog een belangrijke zaak, welke
Jiangeroerd dient te worden. Een politieke
jroepeering, welke wortels wil slaan in
volk, gevoelt behoefte aan den voort-
[urenden steun van een bevriende pers.
6[u mag naar onze opvatting de toestand
immer zoo zijn, dat de partij de lakens
it deelt bij de kranten, welke eens gees-
Qes zijn. Het wat heel vaak gebruikte
souvereiniteit in eigen kring" moge dan
Vier ook nog eens aangehaald worden.,
y velen leeft wel de gedachte, dat poli-
ek georiënteerde bladen steeds his mas'-
>rs voice moeten doen hooren, doch dat
geheel mis en meer autoritair ingesteld
au gezond democratisch,
ij de anti-revolutionnairen en christelijk-
storischen was er dan ook geen sprake
m zulken band. Natuurlijk waren er in
«et verleden persorganen, welke de spreek-
Tompet waren van de partijleiders, doch
de anti-revolutionnairen hadden alle
:af sestverwante, bij het Centraal Comité
6 geschreven bladen precies dezelfde
?e chten. Nu wordt Dr. Kuyper dikwijls
'nft)orgesteld als een partij-Napoleon, en
ei' kkel, die waarlijk genoeg oog had voor
i grootheid van deze figuur, hief zijn
m4aagzang aan over de tactiek van den
ooten leider. In onzen tijd zou dit dan
r°»pk niet meer op deze wijze geduld wor-
en, doch toen werd het aanvaard, zij het
er at er soms hoorbaar gemopperd werd.
pejoch Kuyper, en dit is toch het merk-
Mijaardige, in de organisatie de leider,
uwjaakte nooit inbreuk op de geestelijke
ndfijheid der geestverwante pers, al zette
B1Ö wel eens iemand in den hoek, en werd
jn niet welgevallige meening soms dood
wegen. Met zijn ruimen blik was de
svrijheid voor hem een essentieel on-
deel der consciente-vrijheid, en onmis-
r voor een nuttig effect van den nood-
elijken volksinvloed. Alle bij het Cjen-
-aal Comité ingeschreven bladen hadden
^zelfde rechten en konden meedoen aan
re^it bewerken en leiden der publieke
Bening. Van den geboren journalist
hyper, den grootsten persman van zijn
r' d mocht trouwens niet anders worden
fwaeht. Dezelfde ruime opvatting had
th opvolger Dr. H. Colijn.
nierich ook Lohman huldigde natuurlijk
Ike presvrijheid. Op zijn 8óen verjaar-
>ckwg sprak hij de gulden woorden: „Wan-
opvlr men werkelijk democratisch wil zijn,
moet men zich er op toeleggen, het
udadk juist in te lichten en te leeren hoe
Ér ^au discussieeren ten aanhoore van
rgenr v°lk. Want wat het volk bederft is
voorstelling van zaken. Zij, die
erw.pnen> £eEjk ik het meen, dat het volk
et medewerken tot ontwikkeling van
fe staatsinstellingen, moeten vooral
ill
zorgen, dat het volk juist wordt ingelicht".
Nu spreekt het ook voor zichzelf, dat er
een nauwe verband moet bestaan tusschen
geestverwante bladen, ook al omdat op die
wijze groote dingen kunnen worden be
reikt, doch onderscheiden stemmen, niet
alle afgestemd op één instrument, zich
zelf uitlevend naar den rijkdom der men-
schenschepping, moeten tezamen het koor
vormen, opdat de democratische klippen
van eenvormigheid en drang naar het
autoritaire worden omzeild.
Zoo samenwerkend gelooven wij, dat een
groote ^rotestantsch-Christelijke partij en
een goed vertolkt perswezen land en volk
zeer aan zich zouden kunnen verplichten
in een tgd, aan welken zware geestelijke
en economische eischen zullen worden
gesteld.
BUITENLAND
De Koningscrisis in België.
Een nieuwe Regeering.
Naar officieel wordt medegedeeld, heb
ben de leiders van de conservatieve Katho
lieke partij, den eersten minister, van
Acker, op de hoogte gesteld met het feit,
dat zij voornemens zijn een nieuwe regee
ring te vormen onder Koning Leopold. In
een langdurige conferentie legden zij hem
de bijzonderheden van hun plannen bloot.
De gedachtenwisseling had plaats tus
schen van Acker en zes katholieke leden
ken van de Katholieke leden van dé con
servatieve partij, onder wie Pierlot en
Carlon de Wiart, beiden voormalig eerste
minister, voorts Frans van Cauwelaer,
voorzitter van de Kamer van afgvaar-
digden.
In het besluit van de conservatieve kath.
leiders om zich te belasten met de vor
ming van een nieuwe regeering, welke zou
functionneeren onder Koning Leopold,
heeft een Kath. Senator den specialen
correspondent van Reuter, Patrick Crosse,
heden verklaard, dat de Kath. partij een
regeering zal vormen, die uitsluitend be
staat uit leden van het parlement, zoo
mogelijk met inbegrip van eenige ver
tegenwoordigers van andere partijen dan
de Kath., zooals bv. Jacques1 Pirenne, die
Liberaal is. De nieuwe regeering zou
gaarne zoo spoedig mogelijk verkiezingen
organiseeren, zoo verklaarde de senator.
De strijd op Borneo.
De jongste landing in Borneo, de tweede
in twee en zeventig uur en de derde in
een week tijds werd bij Mempakol uitge
voerd in het Noordelijk gedeelte.van de
baai van Broenei. Volgens Australische
berichten hebben de Australiërs vier uur
na de landing een linie ingericht op 16
km. van de kust. De afd. die ten Westen
tweederde km. van Mempakol landden,
rukten ten Noorden van Linghoegan ten
Zuiden van de Broeneinbaai op en ver
overden Limbang. Andere afd. rukten
tot voorbij Toelong en bereikten een punt
van 5 km. ten Zuidwesten van Panoen.
Australische afd. hebben nu vasten voet
verkregen aan beide toegangswegen van
de Broeneibaai. Zware bommenwerpers
steunden de troepen en wierpen 150 ton
bommen op Balikpapan, op Manggar in
Zuidwest Borneo én op nabijgelegen olie
velden.
Nog geen invasie in Japan.
De militaire correspondent van Reuter te
Londen méldt, dat een invasie in Japan
waarschijnlijk niet spoedig zal plaats heb
ben, aangezien door de beëindiging van de
strijd op Okinawa de Amerikanen binnen
kort over uitgestrekte nieuwe luchtbases
zal beschikken. Een aanval op Japan
zelf met behulp van de marine zal groo-
tere moeilijkheden opleveren dan de in
vasie in Noordwest Europa.
Admiraal Nimitz heeft bekend gemaakt,
dat de actie op Okinawa is geëindigd.
In het communique van Adm. Nimitz
wordt medegedeeld, dat tot Woensdag j.L
H.M. de Koningin bezoekt
Arnhem
Op doorreis van Anneville bij Breda naar
't Loo, waar H. M. heden weer haar in
trek heeft genomen, bracht Zij een bezoek
van eenige uren aan Arnhem.
Vergezeld van haar Adj., den kapt. vlieger
Hazelhof Roelfsema, den Comm. der Kon.
voor Gelderland, Baron Van Voorst tot
Voorst en den Mil. Comm. Lt. kol. Ir. A. F.
H.^llaauw, reed Zij over de nieuwe brug
Arnhem binnen en begaf zich langs de
Eusebiussingel naar de Steenstraat naar
het Sacre Cocur. H. M. liet zich uitvoerig
door de autoriteiten over de plannen tot
het herstel der stad voorlichten en onder
hield zich o.a. met Lt. Gen. C. A. Rijn-
ders, wiens zoon in Ned. Ind. krijgsgev. is.
de Jap. verliezen op Okinawa 90.401 man
hebben bedragen, terwijl meer dan 4000
Jap. gevangen zijn genomen. De totale
verliezen van het Am. tiende leger hebben
6990 man bedragen, gesneuveld en ver
mist en 29.598 gewonden.
Troepen van de Australische negende di-
visje hebben Donderdagochtend een eerste
landing ondernomen op Serawak. Zij gin
gen aan land te Lutong, het raffinaderij-
centrum der olievelden van Sera en Miri.
Naar hel einde.
Behalve dat het nieuwe charter nog for
meel moet worden goedgekeurd en onder
teekend is het werk der Conferentie te
San Francisco, die sedert 25 April bijeen
is geweest, gereed gekomen, toen, nadat
de geheele nacht was doorgewerkt, het
Coördinatiecomité het ontwerp-charter
voor den nieuwen Volkenbond had vol
tooid. Dit charter zal thans in de vijf
belangrijkste wereldtalen worden vertaald.
Overleg tusschen de Libanon en Syrië.
De Libaneesche eerste minister Abdoel
Hamied Karamem is uit Beiroet naar Da
mascus1 vertrokken om met de Syrische
Regeering overleg te plegen aangaande
de „dringende politieke en economische
problemen" Hij wordt vergezeld door den
Min. van Buitenl. Zaken Henry Pharaon.
N.V.H.
Nederlands Volks Herstel
beijvert zich om alle slachtoffers van
den oorlog zoo spoedig mogelijk weer tot
gelukkige landgenooten te maken.
N.V.H. vraagt daartoe Uw steun kent
Uw nationale plicht.
Nederland zhl herrijzen Uw hulp is
daartoe noodig.
De Kabinetsformatie.
Het bericht in de Haagsche pers, dat de
kabinetsformateurs in de vorming van
een nieuw kabinet zouden zijn geslaagd,
wordt van de zijde der formateurs on
juist geacht, aldus meldt A.N.P.-Aneta.
Loonsverhooging in de metaalindustrie.
Op 20 Juni 1945 zijn tusschen de Voor
zitters van den Metaalbond en van den
Alg., R.K. en' Chr. MetaalbeWerkersbon-
den besprekingen gevoerd over de loonen
in de metaalindustrie.
Gezien het standpunt van de Stichting
van den Arbeid werd besloten, dat het
Hoofdbestuur van den Metaalbond aan
de leden zal adviseeren om de uurloonen
te verhoogen tot 115 van de in Octo
ber 1942 geldende uurloonen, of, voorzoo
ver zulks voor de werklieden gunstiger
is, tot 125 van de in Mei 1940 gelden
de uurloonen. Een en ander zal ingaan op
een zoodanig tijdstip, dat de eerste loon-
betaling in Juli reeds volgens de boven
staande regeling zal plaats hebben.
Nieuwe Bonnen.
Periode van 17 t.m. 23 Juni 1945.
Geldig in de Distributiekringen: Leiden,
Leidschendam, Oegstgeest, Zoetermeer,
Katwijk, Noordwyk en Hillegom.
42 125 gr. versch vleesch of 4 oz.
vleesch of visch in blik 112 gr.
bij slagers betalen.
58 (res.) 8 oz. vleesch of visch in blik 224
gr. bij slagers betalen.
78 (res.) 600 gr. biscuits bij bakkers
betalen.
In tegenstelling met een vroegere publi
catie wordt medegedeeld, dat Irish Stew
gelijk gesteld wordt met Meat and Vege
tables; voor berekening van de rantsoen-
waarde moet het gewicht van deze blik
ken worden gehalveerd.
Waarschuwing. Voorverkoop op bonnum
mers welke nog niet officieel in de in
hoofde - deze genoemde kringen zijn aan
gewezen is gevaarlijk voor een goede
distributie der beschikbare voedselvoor
raden en daarom streng verboden!
STADSNIEUWS.
A.R. Kiesvereeniging.
Voor de eerste vergadering na de bevrij
ding van de A.R. Kies ver. „Ned. en
Oranje" bestond gisteravond groote be
langstelling.
In zyn openingswoord herinnerde de voor
zitter, de heer D. Parmentier, aan de
maatregelen, welke de bezetter tegen de
politieke partijen heeft genomen, waar
door een aanslag gepleegd werd op de
geestelijke vrijheid van ons volk. Spr.
herdacht vervolgens den leider der Partij,
wijlen Z. Exc. Dr. H. Colijn, die hij
schetste als een der grootste staatslieden,
die in 's landsvergaderzalen en op inter
nationale conhfcrenties zich het geloof in
Jezus Christus niet schaamde.
Ook memoreerde spr. het overlijden van
het bestuurslid, den heer G. de Jong. Na
de vreugde van ons volk te hebben ver
tolkt over den terugkeer van H.M. Ko
ningin Wilhelmina, gaf de voorzitter een
overzicht van de huidige politieke situ
atie, welke nog verward is. Zoowel be
ginselen als partijen schijnen te zijn ge
wijzigd; predikanten treden toe tot de
S.D.A.P. en de Ned. Volksbeweging pro
pageert een eenheid, welke niet zal kun
nen blijken te bestaan.
Sterk leeft, aldus spr., het verlangen naar
vereeniging der Prot. Chr. partijen. Wij
moeten thans opnieuw beginnen met onze
roeping op staatkundig terrein te vervul
len. De Regeering wacht vooral een zware
taak,-want er is veel werk te doen.
Voor alle vragen en zorgen staat er ech
ter geschreven: God regeert en met deze
belijdenis gaan wij weer aan ;t werk, al
dus besloot spr.
Naar aanleiding van het bestuursbeleid
in de afgeloopen jaren ontstond een leven
dige discussie. In de vacatures onstaan
door het aftreden van het bestuur zal in
een volgende vergadering worden voor
zien.
Tenslotte machtigde de vergadering het
bestuur in contact te treden met de be
sturen der kiesvereenigingen der Prot.
Chr. partijen in Leiden om besprekingen
tè voeren over samenwerking en even-
tueele samensmelting.
OPHEFFING UITDEELPOSTEN.
Met ingang van Vrijdag 29 Juni 1945 ver
vallen de posten:
5, R.K. School Potgieterlaan; 11, Opénb.
School Maresingel; 14, Openb. School
Zuidsingel; 16 Herv. Weeshuis HoogL
Kerkgracht; 17, Fröbelschool Heerenstr.
20, Imenexeo, Hooge Rijndijk.
Men houde hiermede rekening bij het ne
men van voedingskaarten op Maandag 25
Juni a.s. Eveneens met ingang van Vrij
dag 29 Juni 1945 wordt het voedsel op
post 6, Bijz. School Hooge Morschweg;
uitgedeeld van 11,30 tot 12,30 uur. t
