utwe
Christelijk-Nationaal Dagblad
1
voor Leiden en Omstreken
-Min. Pres. Gerbrandy dankt Engeland
Is
De conferentie te San Erancisco
e #r'e:
4 April 1920
15 October1841
jonncmentspnfzen jf,,rftl
1Q week 26 cent; per maand f 1.10; per kwartaal: bij betaling per giro of aan
yeau f 3.25; per aangeboden kwitantie f 3.35. Alles bij vooruitbetaling. Abonné's,
tl hun krant per post ontvangen, worden als kwartaallezers geboekt*
en Maandlezers worden alleen aangenomen in plaatsen met eigen bezorging.
Redactie en Administratie:
HOOIGRACHT 35 - LEIDEN
2« serie:
Ie Jaarg., No. 22
Maandag
4 Juni 1945
Giro 58935 i Telefoon 22710'
Bijdragen van medewerkers, ingezonden stukken aan de Redactie. Abonnementen.
Advertenties enz. in te zenden aan de Administratie,
Hoofdredacteur: H. DIEMER. Redactie: B. VAN DER ROS
De deelname van Nederland in de strijd tegen Japan
il Op een afscheidspersconferentie te
Londen heeft de Nederlandsche
min.-pres. Prof. Gerbrandy, die met
de leden van zijn regering vijf jaar
gtlang in Engeland heeft vertoefd, na-
ij mens zijn land zijn dank betuigd
tajaan het Britsche volk voor de ver
beende practische hulp, het mede-
bleven en de gastvrijheid, betoond
iii aan de Nederlandsche kolonie,
in
Prof. Gerbrandy zeide: „Ik hou van
J uw land en ik bewonder het". Hij
,!gaf zijn indrukken weer over zijn
bezoek aan Nederland en zei dat één
ding hem bijzonder had getroffen,
namelijk dat de geest van Nederland
,w absoluut gezond is.
Hij sprak dan over het uitwerpen
van voedingsmiddelen over Neder-
land en zei dat men de R.A.F. en
de Amerikanen hiervoor dankbaar
Pi is. Deze levensmiddelen waren net
u op tijd gekomen en de operatie heeft
'S het moreel van het land geweldig
goed gedaan. Hij zeide verder, dat
91 hij in de Londensche „Times" een
tif verklaring had gelezen, waarin ge
er zegd werd, dat de toestand in Neder-
land niet zoo heel slecht was. Dit
5 moest absoluut worden tegengespro
ken. De toestand was inderdaad zeer
slecht, maar hij kon zich voorstellen
dat er menschen waren die onder
bepaalde omstandigheden een ver
keerden indruk kregen. Maar, zoo
zeide hij, ik heb me persoonlijk op
de hoogte gesteld op tal van manie
ren. De toestand is inderdaad zeer
slecht.
Min. Gerbrandy had het vervolgens
over de overstroomingen in Neder
land en zei, dat het jaren zou duren
voor dat het land, dat door de zee
werd overstroomd, weer goed was.
Het eiland Tholen had hij persoon
lijk bezocht.
Verder verklaarde de min.-pres., dat
het Ned. volk zich gaat instellen op
den strijd tegen Japan en al het
mogelijke zal bijdragen in den strijd
tegen den gemeenschappelijken vij
and. Hij dankte verder de Engel-
sche en Amerikaansche pers.
In antwoord op vragen hem ge
steld, zei hij onder andere, dat de
Canadeezen in Nederland geweldig
populair zijn en dat zijn volk ook
zeer dankbaar is voor de hulp van
de Australiërs in het Verre Oosten.
Op een desbetreffende vraag ant
woordde Gerbrandy, dat de moge
lijkheid reeds besproken wordt om
nog voor den aanstaanden winter
Ned. kinderen naar Zuid-Afrika te
sturen. Verder bracht Prof. Ger
brandy hulde aan Zweden, Zwitser
land en het Zwitsersche Roode Kruis
voor de hulp met de voedselvoor
ziening.
.BUITENLAND
Rede van den Paus
In een toespraak tot het College
van Kardinalen heeft Paus Pius XII
gezegd: „Wij zien thans, hoe de R.K.
kerk onder het Nazisme heeft ge
leden. Van de 2800 Poolsche pries
ters, die in Dachau geïnterneerd
werden, waren er in April jj. nog
slechts 816 in leven. Wij hebben
nooit opgehouden tegen het natio-
t naar-socialisme te protesteeren.
Moge een rechtvaardig rechter het
lijden van Duitschland aanvaarden
als een boetedoening voor het ge
pleegde onrecht. Vooral ook de klei
ne landen hebben het recht, een
politiek en geestelijk systeem, dat
door de meerderheid van hun be
volking wordt afgewezen, te ver
werpen. De weg van wapenstilstand
naar werkelijken vrede zal lang en
moeilijk zijn,
a' De toestand in de Levant
Generaal De Gaulle heeft op een
2 drukbezochte persconferentie het
Fransche standpunt inzake de Le-
Ta vantijnsche kwestie belicht. Hij zei-
de, dat de moeilijkheden te wijten
waren aan Engelands houding. En-
gelan dheeft altijd gezegd te willen,
dat Frankrijk in Syrië zijn eigen
boontjes dopt, maar daaraan heeft
het zich niet gehouden. De gebeur
tenissen in den Levant zijn van in
ternationale en niet slechts van
f(| plaatselijke beteekenis. De Gaulle
sprak van de agitatie van talrijke
w Britische agenten in den Levant
tegen de Fransche belangen. Frank-
:e' rijk is tot onderhandelen bereid,
'g niet alleen over Syrië en Libanon,
b5 maar over de geheele Arabische
gi wereld, waarbij ook de Ver. Staten
2| en de Sowjet-Unie betrokken zijn.
De Syrische minister van Buiten-
m landsche Zaken heeft in een inter
view generaal De Gaijjle geantwoord
door de Franschen te beschuldigen
van opzet tot het" scheppen van ver
wikkelingen in Syrië. Dit land er
kent geen recht van Frankrijk op
een bevoorrechte positie en is bereid
alle problemen op te lossen op den
grondslag van gelijkheid en recht
vaardigheid. De minister dankte de
Britten voor hun interventie en
zeide, dat het aantal Syrische slacht
offers in de 'afgeloopen week wordt
geraamd op 400 dooden, 100 vermis
ten (vermoedelijk gesneuveld en
500 gewonden van wie 300 thuis
verpleegd worden.
Een crisis aanstaande?
De conferentie te San Francisco
dreigde dezer dagen dood te loopen,
toen de leiders der „Big Five"-dele-
gaties bijeenkwamen om het Mos-
kousche antwoord in het veto-ge
schil te bespreken. Er verluidt, dat
Engeland en de V.S. krachtig een
standpunt innemen tegenover het
Russische. Niets wijst nog op het
vinden van een uitweg.
Uit het thans ontvangen Sowjet-
antwoord in de veto-kwestie blijkt,
dat Rusland in dezen geen conces
sies aan de kleine mogendheden
wenscht te doen, aldus gezagheb
bende kringen te San Francisco.
Dr. De Moor in Londen overleden
De gedelegeerden van 16 landen, die
aanwezig waren op de conferentie
voor "oorlogsmisdaden te Londen,
hebben heden bij de opening van de
bijeenkomst eenige oogenblikken
stilte in acht genomen om de na
gedachtenis te eeren van Dr. De
Moor, den Ned. vertegenwoordiger
in de geallieerde commissie voor
oorlogsmisdaden, die gisteravond is
overleden.
Lord Wright, de voorzitter der con
ferentie, sprak van „het groote ver-
„.^anbiia^ticlj té gljcLHeben
mijn ijcrt in tegïjcitéjiart"
lies", dat de commissie heeft ge
leden door den dood van Dr. De
Moor, dien hij beschreef als een zeer
knap jurist.
De strijd in het Verre Oosten
In zijn boodschap aan het Congres
heeft President Truman nog mede
gedeeld, dat Japan een leger heeft
van ruim 4 millioen man, met een
nog niet opgeroepen reserve van 7
millioen man. Japan is nog in staat
1200 a 1500 vliegtuigen per maand
te vervaardigen.
Elkeen die rekent op Japans on
voorwaardelijke capitulatie voor
Juni van het volgende jaar zal te
leurgesteld uitkomen, aldus Sir Ro
bert Craigie, de vroegere Britsche
ambassadeur in Tokio.
In de Chineesche provincie Kwang-
si trekken de Japanners zich uit hun
korridorposities terug in Noordelijke
richting naar Lioetsjou en Kweilin.
De geallieerde luchtmacht heeft van
1 Januari31 Mei 1945 in den Z.W.
Pacific ruim 2 millioen ton aan Ja-
pansche schepen tot zinken ge
bracht of beschadigd, terwijl 1200
Japansche vliegtuigen werden ver
nietigd.
Volgens mededeelingen van piloten
en blijkens de foto's hebben de
luchtaanvallen 224 vierk. km van
Japans grootste steden in asch ge
legd. In Tokio is een oppervlakte
van 93,9 vierk. km verwoest. Yoko
hama is voor de helft verwoest en
Osaka staat in brand.
Afscheidsbezoek aan Min.
Churchill
Prof. Gerbrandy heeft heden, ver
gezeld van den Nederlandschen ge
zant te Londen, Jhr. Michiels van
Verduynen, een Afscheidsbezoek aan
minister-president Winston Chur
chill gebracht. Prof. Gerbrandy
bracht den dank over van de Neder
landsche regeering voor alles wat
Churchill en zijn medewerkers ge
daan hebben voor Nederland en de
overwinning.
BINNENLAND
„Radio Oranje"
Naar vandaag werd medegedeeld,
zullen de zoo bekende uitzendingen
onder den naam „Radio Oranje"
komen te vervallen, aangezien de
redenen van bestaan zijn verdwe
nen. De uitzendingen zullen in den
vervolge een onderdeel uitmaken
van de programma's „Herrijzend Ne
derland" en hiervan als het ware
een Londensche dependance vormen.
De zuivering van hel kunstleven
Als onderdeel van de sectie Onder
wijs, Kunsten, Wetenschappen en
Jeugdzorg zal een af deeling Kunst,
waarvan Prof. A. Donkersloot uit
Amsterdam het hoofd is, zich bezig
hcuden met de zuivering van het
kunstleven. Wanneer op 6 en 9 Juni
a.s. de kunststop is opgeheven en
de eerste voorstellingen van tooneel
en van muziek weer gegeven wor
den. kunnen kunstenaars slechts op
treden met voorloopige vergunnin
gen. welke alleen aan niet-leden van
de Kultuurkamer worden verleend.
De definitieve positie van eiken
kunstenaar afzonderlijk is onder
worpen aan de beslissing van het
M.G., voorgelicht door eereraden uit
de kringen \an de kunstenaars zelf.
De Leidsche Universiteit
Voor de Leidsche Universiteit
is een Commissie van Herstel
en Zuivering ingesteld, be
staande uit de heeren: Dr. J.
E. Baron de Vos van Steen-
.wijk, voorz., Mr. A. F. Visser
van IJzendoorn en Ds. F.
Kleyn. Secretaris is de heer
Mr. P. J. Idenburg, Warmon-
derweg 3, adj.-secr. Mr. P.
Cleveringa, Beestenmarkt 48,
alhier.
De Commissie verzoekt een
ieder, die meent gerechtvaar
digde klachten betreffende een
of meer aan de Leidsche Uni
versiteit verbonden personen
te hebben, die klachten uiter
lijk 13 Juni a.s. bij den secre
taris of den adj.-secretaris in
te dienen.
De klachten moeten behoor
lijk gemotiveerd, schriftelijk
en onderteekend worden inge
diend. Het adres van den aan
klager moet bij de aanklacht
vermeld worden. Anonieme
klachten worden niet in be
handeling genomen.
Klachten, welke na den gestel
den datum worden ingediend,
zullen in het algemeen niet
aan een onderzoek worden on
derworpen. Getuigen kunnen
door de Commissie worden
opgeroepen^ teneinde gehoord
te worden.
Deze regeling geldt uiteraard niet
langer dan voor den duur van den
bij zonderen staat van beleg. Het
M.G. streeft naar de vorming van
een groote organisatie van het
kunstleven, welke onder leiding van
't departement alle cultuuruitingen
zal omvatten.
Onze kunstschatten en
bibliotheken
Dr. De Vries, conservator van het
Rijksmuseum te Amsterdam en Dr.
Van Gelder te 's-Gravenhage zijn
in-het M.G. ingeschakeld als de in
stantie, welke moet zorgen voor het
terughalen van de kunstschatten,
welke de Duitschers hier hebben
geroofd, of, wat vrijwel op hetzelfde
neerkomt, hebben gekocht. Deze
kunstschatten zullen nationaal bezit
worden.
De toestand, waarin de bevrijders
onze bibliotheken hebben aange
troffen, valt mee. Slechts eenige
particuliere verzamelingen zijn in
hun geheel geroofd, benevens het
Koninklijk Huisarchief, dat verdwe
nen is. De Universiteitsbibliotheken
en de Koninklijke bibliotheek in
Den Haag zijn er over het algemeen
goed afgekomen.
KERK EN SCHOOL
Ds. J. van Dyk.
Ds. J. van Dijk, predikant- voorgan
ger van de Evangelische Unie te
's-Gravenzande (afd. van Vrijz.-
Herv.) heeft zijn ambt als zoodanig
neergelegd, daar ds. Van Dijk van
de vrijz. richting is overgegaan tot
die van den Geref. Bond.
Ds. D. F eenstra. t
In den ouderdom van 45 jaar is in
het ziekenhuis te Leeuwarden aan
de gevolgen van een bloedziekte
overleden ds. D. Feenstra, Geref.
pred. te Lioessens.