imm
Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken
[nze Koningin en
'fcar Huis
psirU:
1 April 1920 -
15 Qctobar 1S41
i
2e serie:
leJaar?., No. 19
Donderdag
31 Mei 1945
[.bónnemeiibpr^x en
jcr week 26 cent; per mSand f 1.10; pér kwartaal; bij betaling per giro of nan
ureau f 3.25; per aangeboden kwitantie f 3.35. Alle» bij vooruitbetaling. Abonné's,
"e hun krant per post ontvangen, worden als kwartaallezers geboekt.
/eek- en Maandlezers worden alleen aangenomen in plaatsen met eigen bezorging.
Redactie en Administratie;
HOOIGRACHT 35 - LEIDEN Giro 58936 2 Telefoon 22710
Bijdragen van medewerkers, ingezonden stukken aan de Redactie. Abonnementen,
Advertenties enz. in te zenden aan de Administratie.
Hoofdredacteur: H. DIEMER. Redactie: B. VAN DER ROS
i [Stantrtia^ticlj i^oljcüleben
atjn fjcrt in terjljni^poet"
itfet is zoo gemakkelijk
«zeggen, dat Nederland
Oranje bij elkaar be
"Wen. Toch werd de loop
g' historie zoo bestierd,
c| deze waarheid juist in
l^noeilijksteoogenblikken
rdelijk aan den dag trad.
pr de derde maal heeft
ENederlandsche volk met
ktstochtelijkverlangen uit-
~ien naar de terugkomst
Oranje. Toen Alva';
d drukte op ons volk
D,e het moed bij de komst
Prins Willem. In 1813
Jde de jubel door het
J, toen de Erfprins aan
ro wal werd gedragen
anii in is hel voor ieder
"Wieest natuurlijke zaak
e Koningin als het Hoofd
den herrezen Staat te
"roeten.
''e vijand, die het voor
i had op den ondergang
er onafhankelijkheid, be-
,jp,dat hij zijn doel nooit
i kunnen bereiken, zoo-
de band tusschen Ne-
_and en Oranje onge-
~en bleef. Vandaar zijn
'"jacht op Oranje tot in
kkleinzielige toe; de na
g" van nog levende leden
•odiet Koningshuis moch-
in het openbaar niel
V worden genoemd dan
lejn om ze te kleineeren.
„'ertegenover staa», dat
r,alom in de wereld Ne-
)nd in aanzien is ge
»n, in onze Koningin
diverblijf van Hare Ma-
crit in het gastvrije land
r bondgenooten deed
'jl een eerepositie inne-
3ll in het centrum van
Id-politiek. waardoor
""oodwill van Nederland
opgevoerd tot een
igte, nauwelijks te be
zou komen, waarop deze heili
ge belofte op proef werd ge
steld, toen Hitler in den vroe
gen morgen van 10 Mei 1940
dreigde, ons land en zijn staats
bestel geheel të vernietigen,
indien Nederland zijn legers
niet binnenliet. In de procla
matie aan Haar volk heette
het toen: «Ik en Mijn Regee
ring zullen ook thans onzen
plichtdoen. Doe gij den Uwen,
overal en in alle omstandig
heden ieder op de plaats
waarop hij is gesteld, met de
uiterste waakzaamheid en met
die innerlijke rusten overgave,
waartoe een rein geweten in
staat stelt».
Nu is deze trouw beloond
na vele bange jaren, waarin
de uitgestelde hoop zoo dik
wijls het hart krenkte, jaren
van al maar werken voor 's
ands welzijn, van moed in
spreken aan het volk in diepen
nood, en van aanvuren onzer
strijdkrachten, zich vastklem
mend met een rein geweten
aan den Potentaat aller Po
tentaten.
God spare Koningin Wil
helmina nog menig jaar voor
Haar Huis en voor ons volk,
opdat Zij verder met wijsheid
als Hoofd van den Staat Haar
hooge taak mag blijven ver
vullen.
„,ue
Uien
én voor een zoo fel
jflen land. Voor de
6 ld zijn Nederland en
__>ranje één.
—al is nu het geheim
,dezen band? Het is
n in de trouw aan
eed op den Grondwet,
egd toen de Dochter
)ranjes vóór 47 jaren,
"nenschenleeftijd bijna,
„Êgeering aanvaardde
-I vooral spreken tot
e woorden: «Ik zweer,
)0f de onafhankelijkheid
Ntpt grondgebied van
Ataat met al mijn ver
in zal verdedigen en
ren». Het oogenblik
Militair Gazag in Triest
In Londeniche diplomatieke
kringen wordt aangenomen, dat de
Britsch-AmerikaanBche voorstellen
voor een regeling van het goal
lieerd militair gezag in Triest en
Venezia Giulia vrij wel gereed «ij n
In officieele Londensche kringen
weigert men Tito's woorden over
„Gestapo" methoden in Earinthie
al te tragisch op te vatten.
BUITENLAND
Conferentie-nieuws.
Te San Francisco hebben de
kleine staten het verzet der vijf
grooten overstemd nopens het recht
der algemeene vergadering om alle
kwesties op het gebied der inter
nationale betrekkingen te behan
dolon.
Tan officieele Zwitsersche zijde
zijn op de conferentie geen stap
pen ondernomen met betrekking
tot den setel van de nienwe inter
nationale organisatie.
Het ook door Nederland onder
steunde Canadeesche voorstel, vol
gens hetwelk een staat, welke moet
leelnemen aan eon actie van de
eiligheidsorganisatie, het recht
heeft deel te nemen aan de be-
aadslagingen van den veiligheids
raad en daarin aan de stemming
deel te nemen, is door de vgf groote
mogendheden aanvaard.
Rusland xou zich accoord heb
ben verklaard met de Britsche en
Amerikaanrche zienswijze, dat „xolf-
regeering of onafhankelijkheid"
geproclameerd dienen te worden
het handvest der vereonigde
naties als een der doeleinden voor
de mandaatgebieden, doch niet voor
alle afhankelijke volkeren, zooals
Rusland aanvankelijk had geëwcht
Met instemming van vrijwel alle
delegaties is ter conferentio de op
richting bepleit eoner intornatio
nale gezondheidsorganisatie.
In Ban FranciBco is beeloton, Dene
marken tot de conferentie toe te laten,
tiet aantal deelnemende natieB zal hier
mede stijgen tot vijftig.
Het wordt thans vrijwel zeker ge
acht, dat de oonferentie van Ban Fran
cisco niet op 2 Juni a.s. doch eerst me
dio J uui a,B. baar slotzitting zal houden'
Da crisis In het Nabije Oosten
De Britsche regeering heeft zich
tot gisteravond laat beziggehouden
met de crisis in den Levant,
Eden verklaarde in het Lagsr
huis, dat de toestand in Syrië zeer
is verergerd. De Fransche artille
rie heeft Damaacus zwaar bescho
ten, waarbij aanzienlijke verliezen
aan menschenlevens en zware ver
woestingen zijn ontstaan. De Brit
sche regeering houdt contact met
de Amerikaansche regeering over
den toeatand aldaar.
Verder zeide Eden, dat Enge
land niet in de plaata wil treden
van de Fransahe positie in Syrië
of den Libanon.
De secretaris van het Witte Hnis
heeft de berichten tegengesproken,
volgens welke president Truman
zou zijn uitgenoodigd, in het ge
schil aangaande SyriëLibanon te
bemiddelen
De Iraksche premier en waar
nemende min. van buitenl. zaken
heeft heden in een verklaring ge
zegd. dat „de toestand ia den Le
vant de laatste paar dagen een
kwaden keer heeft genomen. „Ik
kan de verzekering goven, dat mijn
regeering onze broeders in den
Levant zal stennen". Spr. zeide
nog te gelooven, dat de Raad van
de Arabische Liga drastische maat-
en zou nemen om de vrijheid
en onafhankelijkheid van den Le
vant te beschermen, welke thans
gevaar verkeert, „ik ben
zeker van dat de geallieerden
zullen helpen onze zaak te verde
digen en Syrië en den Libanon
zullen redden van de Fransohe
agressie".
In Damascus wordt nog steeds
gevochten. De slag began Dins
dagavond 7 uur, waarbij gebruik
gemaakt werd van artillerie, ma
chinegeweren, mortieren en vlieg
tuigen,
BINNENLAND
DE KABINETSFORMATEURS
Over de levensloop van de beide ka
binetsformateurs kunnen wjj het vol
gende melden.
Prof. ir Willem Schermerhorn, tooit.
van de Nederlandsche volksbeweging,
werd 17 Dec. 1894 te Akersloot (N.H.)
geboren. In 1918 behaalde hij den titel
van civiel ingenieur. Tot 1926, hot jaar
waarin hij benoemd werd tot hooglee
raar in het landmeten, waterpassen en
de geodesie aan de T. H., was hjj assi
stent in de geodesie bij prof. Heuve-
link. In 1931 werd prof. 8chermerhorn
benoemd tot adviseur in landmeetkun
dige zaken, betreffende den Rijkswa-
terstaatsdienst en als zoodanig belast
met de wetenschappelijke leiding van
den Meetkundigen Dienst. In die func
tie introduceerde hij de toepassing der
luebtfotogrammetrie in ons land. Proi.
Schermerhorn was o.m. lid van de afd.
Hooger Onderwijs van den Onderwijs
raad, bestuurslid van den VPRO en
van de Radio-Volksuniversiteit, tevens
lid en oud-secr, van de Centr. Commis-
Nederland heeft 20 milliard
schuld.
In Engeland 550 millioen uitgegeven
De minister van Einanciën, dr. O.
Huismans, heeft enkele yragen beant
woord betreffende den toestand yan
s lands financiën, welke hem yia de
Sectie Voorlichting yan het M. G,
hadden bereikt,
Eind December 1944 bedroeg de ge
consolideerde staatsschuld bijna fö.9
milliard en de vlottende schuld was
f6,7 milliard. Samen ruim f 12.5 mil
liard. Na genoemden datum is de toe
stand nog te onoverzichtelijk dan dat
de minister zich er over kan uitla
ten.
In het belang van de resturatie van
onze volkshuishouding zijn voor het
eerste half jaar na de bevrijding be
stellingen in het buitenland gedaan
voor ruim 1 milliard en voor de daar
na volgende 9 maanden zijn de or
ders op lty3 milliard to atellen. De
noodige oredieten zijn grootendeels
verkregen.
Verder bestaat een markenvorde-
ring van 4.5 milliard.
b Binnen door de Regeoring vastge
stelde richtfgnen vervult de directie
van de Ned. Bank haar taak, die ge
richt moet zijn op constructief herstel
der volkswelvaart. Van velen zullen
daartoe zware geldelijke offers wor
den gevraagd; terwjjl one geheele
volk zich tal van beperkingen zal heb
ben te getroosten in het belang van
een welvaartsherstel van allen. Con
structief en voorziohtig beleid is uoo-
dig, dat mede gericht is op het kwee-
ken van besparingen.
De bezettingskosten zonder roof en
vernielingen, hebben tot eind Dec. jl
f8 milliard bedragen, welk bedrag
gelijk is aan het aecres der staats
schuld. De weermacht vorderde 5 3/4
milliard, terwijl aan bijzondere oor
logsschattingen ongeveer f2 milliard
moest worden betaald. Het overige
's weggegaan aan „kleinere" uitga-
ren; de vesting Clingendaal heeft b.v,
50 millioen gekost.
Het totaal van voor mil., maritie
me en oiviele doeleinden door de Re
geering in Engeland uitgegeven be
er drag, dat niet door inkomsten is ge
dekt, beliep tot ultimo 1944 niet meer
dan rond 550 millioen.
sie voor het Vrijz. Protestantisme. Hij
is ridder in de Orde van den Ned.
Leeuw en Officier in de Kroonorde van
België. Van zijn hand verschenen tal
van belangrijke publicaties op vakge
bied.
Tijdens de bezetting - hjj werd in
September 1942 gevangen genomen,
tegelijk met do oud-ministers J. A. de
Wilde, dr J. A. M. van Buuren en dr J.
Donner vertoefde hjj als gijzelaar in
het kamp te St. Michielsgestel, waar hij
mede het programma der nationale
volksbeweging concipieerdo, welke be
weging zich dezer dagen met een mani
fest tot de Nederlandsche bevolking
heeft gericht.
De heer Schermerhorn woont te
Delft. Hij was voorzitter van „Eenheid
door Democratie".
"Willem Drees is een bekende poli
tieke figuur, Hjj werd 5 Juli 1886 te
Amsterdam geboren, volgde de HBS en
de Handelsschool aldaar en was van
1903 tot 1906 werkzaam aan deTwent-
sche Bank. Van 1911 tot 1931 is Drees
voorzitter geweest van de federatie den
Haag der S DAP. Hij kreeg bekendheid
op politiek terrein, werd in 1913 lid van
den Haagschen gemeenteraad, in 1919
lid van de Prov. Staten van Zuid-Hol
land an in 1933 lid van de Tweede Ka
mer voor do SDAP. Van 1919 1931
was Drees wethouder voor sociale za
ken en van 1931- 1933 wethouder van
Financiën en „Openbare Werken te
's Gravenhage. Sedert 1927 was hij lid
NIEUWE BONNEN.
Bij vriendelijke beschikking van den
Heer Voedselcommissarig van het
Roode Kruis, (actie Zuid helpt Naord)
kan het volgepde aan de Leidscbe Jeugd
van 15 tot 18 jaar worden verstrekt I
L. 20 200 gr. brood
(kaart bijzondere verstrekkingen)
De uitgifte heeft geheel GRATIS
plaats bij de Firma's V D en „HEMA"
De bonnen zijn geldig op Woens
dag 30 Mei, Donderdag 31 Mei en
Vrijdag en Zaterdag 1 en 2 Juni.
Voor de Distribuitekringen t Leiden,
Leidschendam, Zoetermeer, Oegstgeest,
Katwijk, Noordwijk en Hillegom.
Voor de periode van 28 Mei t.m.
2 Juni 1945 is de volgende bon geldig
verklaard t
449 lOO gr. vlMSCll
■onder heen.
Op deze bon mag uitsluitend versch
vleesch verkocht worden.
van het Partijbestuur der 8DAP. Ver
der o.m. ondervoorzitter van den Raad
van Beheer der HTM en commissaris
van de „Arbeiderspers". Tijdens de
bezetting maakte hjj deel uit van het
Convent van politieke partijen. Verder
was hij lid van het college van Vertrou
wensmannen.
Koningin en Prinses te Brede
H. M. de Koningin on Prinses Julia
na woonden volgens een bericht van
radio „H. N." een plechtige dankdienst
bij in de Kathedraal van Breda.
Prof. Gerbrandy huldigt den
Aartsbisschop.
Naar „De Gelderlander" verneemt is
de minister-president Prof. Gerbrandy
dezer dagen in particuliere audiëntie
ontvangen door Z.H. Exc. Mgr. Dr.
J. de Jong, Aartsbisschop van Utrecht.
Bij deze gelegenheid heeft prof. Ger-
brandy den aartsbisschop hulde ge
bracht voor zijn moedig optreden tij
dens de Duitsche overheersching.
Inlichtingen over repatrieerenden.
Het is thans zoo ver, dat het offi
cieele informatiebureau van den dienst
der repatrieering een aanvang kan
maken met het verschaffen van in
lichtingen over landgenooten die des
tijds naar Duitsche werk- en concen
tratiekampen, gevangenissen en tucht
huizen zjjn overgebracht. Het bureau
stelt zich tot taak de martelende on
zekerheid, die er bjj verwanten bestaat,
zooveel mogelijk weg te nemen.
Zooals reeds in het kort is mede
gedeeld, is aan alle burgemeesters van
Nederland verzocht op de gemeente
secretarie formulieren ter beschikking
te houden van een ieder, die inlich
tingen over repatrieerenden wil in
winnen.
De ingevulde formulieren worden
dan namens den burgemeester naar
het informatie- bureau te Breda ge
zonden, waar zij onmiddellijk in be
handeling worden genomen. In veel
gevallen zal nog geon definitief ant
woord te geven zijn, omdat de be
trokken persoon nog niet geregistreerd
is, of zooals bij politieke gevangenen
het geval kan zijn, zijn verblijf nog
niet kon worden achterhaald. Hoe
teleurstellend het uitblijven van be
richten ook moge zijn, het behoeft
geen reden te zijn voot grootere on
gerustheid. De toestand in Duitschland
is nu eenmaal van dien aard, dat een
vlotte registratie van de zich daar
bevindende Nederlanders tot de on
mogelijkheden behoort. De aanvang
blijft echter in behandeling en vroeg
of laat zal bericht volgen.
Ned. schip te Rotterdam.
Gisteren is een tweede Ned, schip
te Rotterdam aangekomen. Het was
de 8500 br. reg. ton groote „Stad
Ylaardingen", geladen met rijst.
