Jf
Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken
^AR EEN NATIONAAL KABINET
e seriej
1 April 1920 - I
15 October is41
2e serie:
leJaarn., No. 18
Woensdag
30 Mei 1945
Abonnementsprijzen
^er week 26 cent; per maand f ï.10; per kwartaal: bij betaling per giro of aan
Jireau f 3.25; per aangeboden kwitantie f 3.35. Alles bi] vooruitbetaling. Abonné's,
V bun krant per post ontvangen, worden als kwartaallezers geboekte
Veek- en Maandlezers worden alleen aangenomen in plaatsen met eigen bezorging.
Redactie en Administratie:
HOOIGRACHT 35 - LEIDEN Giro 58936 i Telefoon 22710
Bijdragen van medewerkers, ingezonden stukken aan de Redactie. Abonnementen*
Advertenties enz. in te zenden aan de Administratie.
Hoofdredacteur: H. DIEMER. Redactie: B. VAN DER ROS
4 Prof. Ir W. Schermerhorn en W. Drees
t tot formateurs benoemd,
Hl. M. de Koningin heeft volgens een mededeeling
-i radio „Herrijzend Nederland" aan Prof. Ir. W.
hermerhorn, voorzitter van de Nederlandsche Volks
weging en den heer W. Drees opdracht gegeven
Ïr de vorming van een nationaal kabinet voor het
stel en vernieuwing.
II
[ALLIEERDE AANVOEREN
VOOR NEDERLAND
n het kader van den mili
en aanvoer voor civiele
deinden in Nederland
:|fden na de bevrijding tot
UpApril 1945 de volgende
{veelheden goederen in
land ingevoerd:
^}.100.000 kg. levens
welen (netto). Hiervan
■d besteed voorden Ame-
kanschen sector (Z.Lim.)
Se rond 400.000 inwo-
■s telt. 17.900.000 kg
.jr de Britsche zone met
8|l 1.900.000 inwoners
150.000 kg. terwijl ge-
irveerd werd voor het
led van Midden-, Oost-
Uj^loord-Nederland. teza
i rond 2.500.000 bewo-
sd| tellende, 15.200.000
bVoor West-Ned. met een
piking van 4.200.000,
f50.000 kg.
erder o.m. 1.471.000
Lkleeding en schoeisel
.500 kg. genees- en
andmid. 4.094.500 kg.
25.400.000 kg. ben
i olie en smeermiddelen
xa500 kg. krantenpapier.
hOOO kg. graan, zakken
"13.000 kg. zaden.
7.500 kg. voertuigen
pH trucks). 7.000 kg.
61 ve banden. 72.000 kg.
kat en 10.500 kg. siga-
terdam 12.787.500 kg.
Van Antwerpen uit afgeleverd
in Rotterdam 2.672.000 kg
Varende in binnenschepen
naar of in West-Nederland
8.450.000 kg.
Voorraden in opslagplaatsen
aan den rand van het gebied
29.154.000 kg.
Voorraad in Antwerpen, be
stemd voor West-Nederland
22.678.000 kg.
Voorraad in Engeland, be
stemd voor West-Nederland
87.623.000 kg.
Totaal 169.386.500 kg.
0 zflvang der voorzieningen
lor West-Nederland.
jyvoorziening van West-
geschiedt sedert eeni-
eken in een dergelijk
tempo, dat het moei-
een nauwkeurig over-
ie geven van het ver-
-3t'der werkzaamheden
.dit licht moeten on-
*uSande cijfers worden
1 die de stand van
weergeven, zooals
Iw
,C.
was op 1 3 Mei j.I.
^eze datum waren voor
?en Nederland met ca
lusel.000 inwoners be-
I de volgende voor
al. ii welke voornamelijk
öilsmiddelen omvatten
lucht afgeworpen
'iOOO kg.
Engeland uit recht
I iis afgeleverd in Rot-
at
BINNENLAND
DE EERSTE UITSPRAKEN VAN HET
TRIBUNAAL
In Breda zijn afgeloopen week
voor de eerste maal in ons land
door een tribunaal uitspraken ge
daan.
H. A. ran der 8., een 16-jarige
vischhandelaar te Breda, die in
1943 twee maanden lid der alarm
troepen en in 1944 acht maanden
lid van het N. A. F. ia geweest,
werd veroordeeld tot intemeering
met advies aan de regeering dezen
straftijd met aftrek 1 jaar te doen
duren, met ontzegging van de be
voegdheid in het bekleeden van
openbare ambten en betreobtvan
kiezen en verkiesbaarheid.
A. P. K., een 31-jarige machi
nebankwerker te Breda, die van
Jan. '40 tot Sept, '41 lid van de
N.S.N. A.P. on in 1943 propa
gandist van het N. A. F. is ge
weest, is veroordeeld tot internee
ring met advies voor den tijd van
twee jaar, eventueel gedeeltelijk
voorwaardelijk en ontzegging van
bovengenoemde rechten.
Mej. J. J. H., oud 48 jaar te
Breda is van October '42 af sym
pathisoerend lid van de N. S. B.
geweest. Met haar medewetenwa
ren haar kinderen resp. in dienst
van de Duitsche weermacht en lid
van de Hitier Jugend. Dit „kame-
raadske" werd geinterneerd, d.w.z
voor den maximum tijd van 10
jaar, met ontzetting uit bovenge
noemde rechten.
J. R. Snoeck Henkemans f
Te Den Haag is in den ouderdom van
83 jaar overleden de heer J. R. Snoeck
Henkemans, oud-lid der Tweede Ka
mer en öud-wethoudor dezer gemeente
die tal van jaren op publiek levenster
rein een zeer vooraanstaande plaats
heeft ingenomen.
Hij bewoog zich op philantropiach
en schoolgebied en was verscheidene
jaren hoofdredacteur van „De Neder
lander".
Dr H. Sap f
In den ouderdom van 76 jaar is te
s Gravenhage overleden dr H. Sap
oud-geneesheer-directeur van de Stich
ting „Bloemendaal" te Loosduinen.
DE WEDEROPBOUW VAN LEGErt
EN VLOOT.
Sectie "Voorlichting M.G. verneemt
ran het ministerie van Oorlog:
Nu Nederland bevrijd is, wacht een
nieuwe militaire taak op de vervul
ling.
In de eerste plaats zal de oorlog
tegen Japan met alle kracht moeteD
worden voortgezet, ter bevrijding van
onze land- en rjjksgenooten, die ii
Nederlandsch-Indië nog zuchten on
der de wreede onderdrukking door
den vijand en tevens zal Nederland
een deel der militaire lasten moeten
dragen, verbonden aan do bezetting
van Duitschland.
Plannen zijn voorbereid en in uit
voering voor den opbouw van de
vloot en van de luchtstrijdkrachten,
voor de vorming van een mariniers-
brigade voor den strijd in het Verre
Oosten en voor den opbouw van het
leger; zoowel voor de bevrijding van
Nederlandsch-Indië als voor de deel
name aan do bezetting van Duitsch
land. De voorbereide plannen beoogen
zoo spoedig mogelijk circa 200.000
man in de strijdkraohten op te ne
men. Het tempo, waarin dit mogelijk
zal zijn, wordt bepaald door de be
schikbaarstelling van geoefend kader,
de herscholing van oud kader en de
opleiding van nieuw kader is reeds ter
hand genomen en zal zooveel moge
lijk bespoedigd worden. Een geleide
lijke hermobilisatie van alle reserve
officieren en van het reserve-kader,
eon en ander voorzoover de betrok
kenen nog aan de gestelde eischen vol
doen, is in gang ge ;et. In vele plaat
sen in Nederland zijn aanmeldingsbu-
reaux opgericht, waar oorlogsvrijwil
ligers zich kunnen melden. Naast
deze vrijwillige aanmelding zal de
dienstplicht worden toegepast, eener-
zijds om het vereischfe aantal recru-
ten, voorzoover dat niet uit oorlogs-
rijwilligers verkregen kan worden
ij een te brengen, en anderzijds om
bepaalde specialisten, die de strijd
krachten niet kunnen ontberen, te
kunnen aantrekken.
Het aantal op te roepen lichtin
gen zal later worden vastgesteld.
TWEE AMERIKAANSCHE SCHEPEN MET
MEEL NAAR ROTTERDAM
Teneinde voedsel aan de hongerige
Nederlanders te zenden, gaf de U. S.
War Shipping Administration de vo
rige week draadloos bevel aan twee
Amerikaansche Liberty schepen, wel
ke zich midden op den Atlantischen
Oceaan bevonden, om koers te zetten
naar Rotterdom. Deze schepen vervoe
ren meel er zullen in Rotterdam on
middellijk worden gelost. Het zullen de
eerste schepen onder Amerikaansche
vlag zijn, die sedert 1940 een Neder
landsche haven zullen binnenloopen.
De beide groote meelschepen zijn
van het beroemde Amerikaansche Li
berty-type, gr. 10.000 d. w. ton, met
den bouw waarvan in 1942 werd be
gonnen.
Bekende N.S.B.-*r gepakt
Te Ede is gearresteerd de vroe
gere N.S.B.-burgemeester van Bra
bants hoofdstad, mr baron Sloet,die
ook lid van de S.8. was.
STADSNIEUWS
Oproep tot Ouders en Jeugd,
In ons hoofdartikel „De School in
dezen tjjd" wezen wij erop, dat de jeugd
weer gehoorzaamheid zal moeten leeren
dat de begrippen van recht er
moraal, die wel zeer afgestompt zjjn
weder geactiveerd moeten worden en
dat jongeren en ouderen de handen
moeten afhouden van andermans
eigendom. Ook de Leidsche jeugd zal
dat geleerd moeten worden.
De baldadigheid onder de jeugd is
groot en wat wij de laatste dagen soms
gezien hebben, geeft ons te denken.
De laatste dagen is men van gemeente
wege ijverig bezig om het plaveisel in
de straten en bij de bruggen weder te
herstellen. Dit is toch zeker in het
algemeen belang. De jeugd denkt er
blijkbaar echter anders over en op
sommige punten heeft zij de nieuwe
bestrating weer opgebroken. Of de
jeugd, dit soms ook onder „herbouw'*
rekent, weten wij niet; maar men kan
het toch moeilijk anders noemen dan
baldadigheid of vandalisme. Dit is nog
maar een staaltje, doch er zijn er nog
meer. Laten ouders en onderwijzers de
jeugd op deze ontoelaatbare gedra
gingen attendeeren en het haar ver
bieden hieraan mede te werken. Na
tuurlek moeten de ouderen het voor
beeld geven, dan alleen zal het met
den opbouw en het herstel van ons
land, stad en gewest in goede richting
gaan.
Op 1 Juni zal het vijjtig jaar geleden
zijn, dat prof. dr Ph. 8. van Ronkel,
oud-hoogleeraar aan de Rijksuniversi
teit te Leiden, aan die universiteit pro
moveerde tot docter in de taal- en let
terkunde van den Oost-Indischen Ar
chipel.
Geboren: Floor zn van C
Kromhout en P H Blijleven; Ben ja
min zn van N Taverne en P de Bruijn;
Jan A W zn van E J le Mair en J I
Schipper; Elisabeth MS B dr van W
A Devilee en C M van der Hoeven;
Theodora C Th dr van A T Bergers en
C D Batenburg; Anna P dr van P
Meijer en J M G van Rijn; Johannes F
zn van J C Kuiper en M Batenburg;
Laurentia M G C dr van N J J van der
Kroft en E C M Wagenaar; Irene dr
van P L van der Walle en C Smit; Eli
sabeth dr van L Kleijn en E Glasber
gen.
Getrouwd: FC Wanner en J C
Keijzer;J Vermeulen en M v d Lelie
Overleden: A M Zwetsloot
Elsigeest 69 jr, M van Empel 1 jr, TJ
M Koelewijn 2 m, L Dullaart2 w.
N oord wij kerhout
Ds W. E. den Hertog
Naar wg vernemen is Ds "W. E. den
Hertog, Ned. Herv. Pre<L te Noo rd
wijkerhout na een 3-jarig verblijf
in het beruchte kamp Dachau te Eind
hoven aangekomen.
Men verwacht hem in de loop van
deze week te Noordwijkerhoat terug.
Alpen a. d. Rijn
Doodelijk ongeluk.
Gisteravond heeft nabij de Leerhoevc
een ernstig ongeluk plaats gehad
Eenige Can. bekeken een wapen van
een B.S.'er, die op wacht stond bij het
voedseldepót. Plotseling ging het ge
weer af en de Heer Veldkamp, die
juist per rijwiel passeerde werd door
het schot getroffen. Het slachtoffer
werd in ernstige toestand naar het
Acad. Ziekenhuis te Leiden vervoerd
waar hij inmiddels is overleden.
NOORDWIJK
Het Militair Gezag heeft een Com
missie samengesteld die de schakel
moet vormen tusschen het M.G. en
de burgerij. De oommissie bestaat uit
leden, w.o. Kap. A.J.C. Roeleveld
comm. B.8., Dr. J, A. Coenraads Ne
derveen. e.a. Een Commissi^ tot zui
vering van het ambtenaren- en politie
corps zal eveneens zoo spoedig mo
gelijk worden gevormd.
Ni£ü«E BONNEN.
Donderdag 31 Mei, Vrijdag 1 Juni
en Zaterdag 2 Juni a.s. is verkrijgbaar i
in de Koode-Kruis winkels (gratis):
a 470 800 gr. brood
Geldig tot en met 2 Juni
43Ó 400 gr. biscuit
AAA 2 kg. aardappelen
De op deze bonnen to verstrekken
goederen mogen eerst vanaf Donderdag
31 Mei a.s. verkocht worden.
De aardappelbon behoeft NIET bij de
Centrale Keukens te worden ingeleverd.
Bij vriendelijke beschikking van den
Heer Voedselcommissaris van het
Roode Kruis, (actie Zuid helpt Noord)
kan het volgende aan de Leidsche Jengd
van 4 tot 14 jaar worden verstrekt:
tegen inlevering van bon M 20
van de kaart voor bijzondere
verstrekkingen
250 gram Emmenthaler kaas of
1 doosje inhoudende 225 gr. kaas of
1 blikje vleesch of
1 blikje vleesch met groente of
1 blikje gecondenseerde melk
in onze keus.
De nitgifte heeft geheel GRATIS
plaats bij Fa. de Gruyter, Haarl.str. 156,
Ma ar «mans 6 teeg 10 en Korevaarstr. en
Fa. Pieck, Haarlemmerstr. 228-230.
Op de bonnen van de kaart voor
bijzondere verstrekkingent
l2. pi, pa, mi. Ma en sa
is voor hen, die hierop nog niets kre
gen, het volgende te beschikking ge
steld:
1 bllkjt ©«condenseerde
melk of aoo gram brood
in onze kens.
De uitgifte heeft plaats bij de Firma's
V D ea „HEMA" vanaf Donderdag
31 Mei, 9 uur v.m.
De bonnen van de kaart voor bijz.
verstrekkingen zijn geldig op Donder
dag 31 Mei en Vrijdag 1 Juni en zijn
daarna vervallen.
KERKNIEUWS.
Bevrijde Predikanten
Ook zijn Ds F. A. de Boeft, Geref.
pred. te Rotterdam-Kralingen en Ds
J. de Waard, Geref. pred. te Kampe,
die als geestelijk verzorger onder de
Ned. krijgsgevangenen in Duitschland
werkzaam waren, in hun woonplaatsen
aangekomen.
Uit het kamp te Daohau zijn in land
teruggekeerd Ds G. L. Bouman, Ned.
Herv. pred. te Hardenberg en Ds 8. R.
Smilde, Geref. pred. te Rotterdam-
Delfshaven.
BEGRAFENIS Ds. C. J. LAARMAN.
Onder ontzagwekkende belangstel
ling ig Maandagmiddag op Oud Eik
en Duinen te 's-Gravenhage bijgezet
bet stoffelijk overschot van ds. C. J.
Laarman, den bekenden jeugdpredi-
kant der Ned. Herv. Gemeente, die
bij de ramp die het Bezuidenhout te
'a-Gravenhage op 3 Maart j.I. trof, om
het leven kwam en wiens stoffelijke
resten eerst dezer dagen gevonden
werden.
In de aula hebben de heeren C. H.
Sonneveld en ds. A. K. Straatsma het
woord gevoerd nameas het Jeugdker-
kewerk en het ministerie van Haag-
sche Herv. predikanten. De heer Son
neveld bracht het belangrijke werk
dat de overledene voor het Jeugd
werk gedaan heeft naar voren, ter
wijl ds. Straatsma bij zijn toespraak
uitging van Joh. 17 20 en 24. Onder
het spelen van de melodie van „Vaste
rots van mijn behoud" werd de kist
langs een eerewacht die zich had op-
opgesteld van de aula naar het graf,
bestaande uit leden van C.J.M.V., de
Chr. Padvinders en het Jeugdkerke-
werk uitgedragen.
Aan de geopende groeve sprak de
oudste broer, ds. G. Laarman, Geref.
pred. te Utrecht, namens de weduwe
eenj woord van dank voor alle blijken
van liefde en belangstelling, waarna
ds. Fred. J. Broeijer, praesea van den
kerkeraad en een speciaal vriond van
den overledene de begrafenisliturgie
gezegd heeft en in dankzegging is
voorgegaan.