Jlimuie £eiiisdjc GTnumnf I 1e serie: 1 April 1920 - 15 October 1941 Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken 2e serie: 1e Jaargang, No. 7 Dinsda 15 Mei 1915 Abonnementsprijzen Per week 26 cent; per maand £1.10; per kwartaal: bij betaling per giro of aan bureau f 3.25; per aangeboden kwitantie f 3.35. Alles bij vooruitbetaling. Abonné's, die hun krant per post ontvangen, worden als kwartaallezers geboekt. Week- en Maandlezers worden alleen aangenomen in plaatsen met eigen bezorging. Redactie en Administratie: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN - Giro 58936 - Telefoon 22710 Bijdragen van medewerkers, ingezonden stukken aan de Redactie. Abonnementen, Advertenties enz. in te zenden aan de Administratie. Hoofdredacteur: H. DIEMER. Redactie: B. VAN DER ROS ,<§tantibaj>tidj gtjcölebcn mijn Ijcrt in tegïjen&iott" BUITENLAND. DE STRIJD OP TARAKAN. Nederlandsche en Australische troe pen op Tarakan zijn een mijl gevor derd ten N. van de olievelden van Djocata. Slechts hier en daar boden de Japaneezen verzet. WAARDEERENDE WOORDEN VAN SOWJETRUSSISCHE ZIJDE. Tijdens 't geallieerd overwinnings banket ter gelegenheid van de Duit- sche overgave zeide maarschalk Zhu- kov, dat de vriendschap tussehen Groot-Brittannie en de Öowjet-Onie noodzakelijk is voor de toekomst der mensehheid HET EUROPEESCHE BINNENLANDSCHE TRANSPORT. Volgens een bericht van Anep uit Londen hebben vertegenwoordigers van de Ned. regeering met de regee ringen der V. 8., Groot Brittannie, Frankrijk, België ,en Noorwegen op 8 Mei een verdrag voor de voorioo- pige organisatie van het Europeesche binnenlandsche transport gesloten. EEN GEALLIEERDE CONTROLECOMMISSIE. De Amerikaansche Minister Stim- son heeft de gezamenlijke plannen van Engeland, Kusland, Amerika en Frankrijk voor de bezetting van Duitschland bekend gemaakt. Duitsch- land zal geregeerd worden door een Centralen Baad als controlecommissie, verdeeld in verschillende afdeelingen: een militaire afdeeling voor de ont wapening van Duitschland en de demobilisatie van het Duitschc leger, een politieke atdeeling, een sociale afdeeling ter opheffing van het Duit- sche Arbeidsfront, en oplossing van sociale vraagstukken, afdeelingen voor de politie, post, telegrafie, radio enz., een persafdeeling voor de cen suur en derg. De Kussen. Engelschen en Fran- schen zullen hun organisatie op de zelfde wijze opbouwen. Generaal Eisenhower zal Amerika vertegen- De gevallenen herdacht. De zege is bevochten, Ons Vaderland bevrijd, Dat koste heel veel offers, Het was een harde strijd. En zij, die dit bevochten, Die gaven leven, bloed, Naar hen gaan onz' gedachten, Wij brengen laatsten groet! Vol dankbaarheid zijn allen! In stilte thans herdacht De helden, zij die vielen, Daarvoor hen dank gebracht. Wat zij toch voor ons deden, Het werk door hen verricht, We houden het in eere, Dit is een dure plicht! Gedenkdag van de Helden Die vielen in den strijd; Wij bidden God, den Vader: „Laat toekomen hen 't Rijk!" Doch het voorbeeld dat zij gaven, Moet voor ons een richtsnoer zijn; Laat ons dan te zamen bouwen, Hen ten dank!.... Zóó moet het zijn...!!! KORTE BERICHTEN Reeds zijn omstreeks 80.000 krijgsgevangenen van het Britsche Gemeenebest uit Duitschland in En geland aangekomen. Churchill verklaarde op een persconferentie: de kiezers zullen gelegenheid krijgen hun meening te uiten over de regeering, die de over winning heett georganiseerd. Gewel dige problemen wachten nog op hun oplossing. Wij moeten onze overwin ning in het binnen- en buitenland consolideeren. De convooien over den Atlan- tischen Oceaan blijven gehandhaafd, daar slechts 12 tot 15 van de naar schatting 300 Duitsche duikbooten zich hebben overgegeven. In diplomatieke kringen te Washington hebben geruchten om trent Japansche vredesaanbiedingen gecirculeerd. Geallieerde autoriteiten nemen dienaangaande een volkomen stilzwijgen in acht. Binnenkort keeren 153 000 Nederlandsche, Belgische en Pransche arbeiders uit Duitschland terug. Tussehen 9 en 11 Mei hebben de Russen 560 000 Duitschers, onder wie 45 generaals, gevangen genomen De Amerikanen landden op de noordkust van Mindanao en op Sylt, Van de twaalf millioen ton voedsel, die de Vereenigde Staten in de komende twaalf maanden naar Europa zullen zenden,krijgt Duitsch land een aanzienlijke hoeveelheid, hoewel het rantsoen blijft beneden dat der bevrijde gebieden. De Canadeesche strijdmacht heeft tot 7 Mei 102.875 man verloren aan dooden, gewonden en vermisten. Bij de capitulatie van Berlijn heeft de S.S. de tunnels van de U- baan onder water gezet, waardoor duizenden burgers en gevangenen verdronken. Zuid-Afrika heeft in San F,an- cisco laten weten, dat het't mandaat over Zuidwest-Afrika beëindigd wil zien en dit gebied in de Unie van Z. Afrika wenscht te zien opgenamen. Rommel zou niet aan verwon dingen bezweken, maar door Hitier gedwongen zijn zelfmoord te plegen, aangezien hij verdacht werd van deelneming aan het complot van 20 Juli. De kwestie Triest en de kwestie Polen zullen de eerste onderwerpen van bespreking vormen op de komende conferentie Churchill. Stalin, Truman. Datum en plaats der bijeenkomst zijn nog niet vastgesteld. Een Duitsche missie bestsande uit vier generaals en 53 andere mili tairen is in het geallieerde hoofd kwartier aangekomen. Uit het concentratiekamp Dachau zijn 31,601 gevangenen, behoorende tot ca. 40 naties, bevrijd. De deputatie van Belgische ministers, die naar Salzburg is gegaan om koning Leopold te ontmoeten, is met hem in contact getreden. BINNENLAND KRANS VAN H.M. KONINGIN WILHELMINA. Ter gelegenheid van de herdenking van het uitbreken van den oorlog vijf jaar ge leden, heett de kapitein-vlieger E Hazel- hoff Roeltsema, Ridder Miltaire Willems- ojde, adjudant van H.M de Koningin, in opdracht van Hare Majesteit een krans gelegdop de plek in het Weteringplant soen te Amsterdam, waar zoovelen door de Duitschers zijn gefusilleerd. Prinses te Tilburg en Eindhoven. H.K.H. Prinses Juliana heeft te Eind hoven een vergadering van het Roode Kruis bijgewoond en te Tilburg een ver gadering van de „Nationale Hark" (Hulp actie Roode Kruis). DE TAAK VAN HET MILITAIR GEZAG De chef vau den Staf Militair Gezag, Mr. H.J. Kruis, heeft vanochtend in de persconferentie, die mede werd bijge woond door den voorzitter van het college van vertrouwensmannen, Jhr. Mr. Dr, Bosch Ridder van Rosenthal, een uiteen zetting gegeven omtrent de situatie, welke thans is ontstaan, nu het militaire gezag in de laatste bevrijde provincies is ge vestigd. Het college van vertrouwens mannen, dat volgens de instructies van de regeering is opgetreden als vertegen- weordiger der regeering, zoolang het Mili tair Gezag niet was aangekomen, heett thans zijn taak in hoofdzaak vervuld. Generaal Kruis uitte zijn groote waar deering voor het werk, dat de vertrou wensmannen hebben verricht en deelde mede, hun te hebben verzocht hem voor- loopig nog van advies te willen- blijven dienen. Het ligt in de bedoeling, den te Breda gevestigden Staf naar Den Haag over te brengen, waaruit echter niet mag worden afgeleid, dat het Militair G^zag zich voor stelt, een dergelijk groot apparaat langen tijd in zijn huidigen vorm te doen func- tioneeren. N00DKAARTEN WORDEN VERVANGEN DOOR M.G.-KAARTEN. Binnen onkele dagen zal tot uitreiking van bonkaarten ter vervanging van de tegenwoordige noodkaartenvan het Militair Gezag worden overgegaan. De da gen van het afhalen worden door de pl. distributiediensten bekend gemaakt. Bij het afhalen der kaarten moet de tweede distributie-stamkaart worden meege bracht. Hoe lang blijven de Canadeezen? De taak ons land te bevrijden van de tegenwoordigheid der Duitsche troepen, welke is opgedragen aan het Eerste Ca nadeesche Legercorps, zal, naar wij ver nemen, over eenige weken afgeloopen kunnen zijn. Daarna zal een groot deel van de troepen ons land ontruimen en zal de macht aan de Nederlandsche autoriteiten worden overgedragen. De voedselposititie van ons land Naar Maioor Eshuis, hoofd van de Sectie Yoeding van den Staf Militair Ge- zag, op een persconferentie mededeelde, zal over eenige maanden het rantsoen in de drie westelijke provinciën gebracht kunnen worden op het medisch noodza kelijke peil van 1800 calorien per dag. De afloop van den oorlog, het gespaard blijven van de Rotterdamsche haven en de voorspoedige opruimingen in de bin nenwateren, hebben gemaakt, dat de aan voer beter zal zijn dan de voorbereiders het verwachtten. Limburgs kolenproductie. Radio „Herrijzend Nederland" deelde in 'n praatje over de kolenproductie van de Limburgsche mijnen mede, dat de minimum-behoefte aan steenkolen van 't bevrijde vaderland geschat kan worden op 26000 ton per dag. De gemiddelde productie op een normalen werkdag be draagt thans nog niet het twee derde gedeelte dnarvan. Allerlei factoren, zo schaarschte aan geschikte kleeding en materialen, zijn daarvan de oorzaak. Hot eigen verbruik van de mijnen voor de productie van gas en voor de neven- bedrijven is daarbij zéér aanzienlijk. Kinderen near Engeland. Een lid van het comité van huisvesting van Ned. kinderen in Engeland heeft medegedeeld, dat tot nu toe reeds aan vragen van 10.000 gezinnen zijn ontvan gen. Reads 2000 Nederlandsche kinderen bevinden zich tot herstel van gezondhoid in Engeland,^erwijl er nog 18.000 worden verwaoht. 500 Kinderen die Vrijdag aan kwamen, zijn in de bnurt van Sheffield ondergebracht. Herrijzend Nederland" op 245 meter. Radio „Herrijzend Nederland" deelt mede, dat haar uitzendingen thans ook opgolflengte 245 meter te beluisteren zijn. H. J. Woudenberg gearresteerd. Thans is ook de leider van het voor malige N.A.F., H. J. Woudenberg, arresteerd. Leiden herdenkt de gevallenen. Indrukwekkende plechtigheid bij het monument op „RhijnhofV Kerkdiensten. Leiden heeft gisteren de guvullenen herdacht. Deze plechtige herdenking vond plaats bij het monument der gevallenen in Mei 1040, bij de begraafplaats „Rhijnhoft" en werd voorafgegaan door kerkdiensten in de Zuiderkerk en de R.K. kerk beide aan den Lammenschansweg. In de St. Petruskerk werd een plech tige Mis gecelebreerd, terwijl voor de Protestanten een dienst werd gehouden in de Zuiderkerk, waarin voorging Ds. R. C. Harder, die na het betrachten van eenige oogenblikken stilte voorlas Openb. 20:1121, naar aanleiding waarvan hij een korte herdenkingsrede hield. Spr. wekte op de dooden te blijven eeren en het komende werk van opbouw in hun geest te verrichten. De heer Han de Wilde declameerde vervolgens het „Wilhelmus", waarna twee coupletten van ons Volkslied wer den gezongen. Deze dienst werd o.m. bij gewoond door Lt, A. van Rietschoten, als vertegenwoordiger van het Mil. Gezag. Na atloop der kerkdiensten begaf men zich naar een Haag weg, vanwaar geza menlijk naar „Rhynhof" gemarcheerd werd. Voor de plechtigheid bij het monu ment bestoud groote belangstelling. De B.S. stond in carré opgesteld, waarbij zich tevens afdeelingen en deputaties van de omliggende gemeenten hadden aan gesloten. Tegen half elf' arriveerden de autori teiten, o.m. de Can. garnizoenscomman dant met zijn adjudant, maj. mr. F. P. E. Bioemart8, com. Mil. Gezag, mr. A. van de Sande Bakhuyzen, de weths. Wilbrink en Verwey, de Comm. van Politie, H J. Meijer, burg. A. J. Gerrevink, van Üegst- geest, Ds, R. C. Harder, e.a., alsmede vertegenwoordigers van diverse organi saties. Nadat de troepen der B. 8., welke onder commando stonden van den heer Coenders zich gepresenteerd hadden, speelde „Werkmans Wilskracht" „AssesTod". Vervolgens nam de heer A. van der Neut het woord om een herdenkingsrede te houden. Spr. herdacht allereerst de gevalle nen in Mei 1940, de mannen van Valken burg, de mariniers van Rotterdam, de helden van den Grebbeberg, Peel en Af sluitdijk. Met verbeten woede vochten onze soldaten tegen den overmachtigen vijand, die geen 24 uren, zooals hij dacht, maar dagen noodig had om ons leger te doen capituleeren. Toen zij heengingen, lieten zij een opdracht achter, n.m. om hun werk voort te zetten. „Wij deden wat wij konden, doet gij nu Uw plicht" Een nieuw leger van mannen en vrouwen ontstond in ons Vaderland, die met de zelfde grimmige vastberadenheid den vjjand het hoofd boden. Dit leger moest het opnemen tegën nog meer ver raad, soldaten, gestapo-agenten en Sicher- heidsdienst. De rijen zijn thans gedund, velen werden gegrepen in gevangenis en en concentratiekamp gezet, of tegen den muur geplaatst. Evenals de helden van 1940 hebben ook deze mannen en vrouwen hun plicht tot het uiterste vervuld. Te gen de achterblijvendeu zegt het Ned. volk, dat het trots op hen is en dat het hun nagedachtenis wil blijven eeren. Op verzoek van spr. werd hierna één minuut stilte betracht, waarna tot krans- legging werd overgegaan. Achtereenvol gens werden kransen gelegd namens de B.S., Mil Gezag,het illegaal contact, het personeel der interneeringskampen, 3e Pol. Comp. de Indonesische verzetsbewe ging, en het 22e Depót Bataljon. Nadat de ban gesloten was, speelde het muziekcorps de treurmarsch van Beet hoven, terwijl de heer v. d. Neut zich vervolgens richtte tot de mannen van de B.S. Spr. zeide dankbaar te zijn, dat er nog niet meer slachtoffers waren geval len en dat al het schonen hier ongeschon den is gebleven. Het Ned. gezag, onder leiding van ons Vorstenhuis moet weer als van ouds worden gaëerdiedigd, en er wacht ons veel werk. Laten wij dit groote werk aan vangen met bezieling en trouw, zoodat wij na eenigen tijd weer zijn geworden een gezond herrezen Ned. votk, aldus besloot spr. zijn rede. De indrukwekkende plechtigheid werd besloten met het zingen van twee cou*"" pletten van het „Wilhelmus", waarna de i troepen afmarcheerden. BEVRIJDE NEDERLANDERS. Hieronder volgt een eerste opgave van uit de Duitsche concentratiekampen be vrijde Nederlanders. (Men dient er reke ning mede te houden, dat deze namen niet gespeid zijn). A. Ascher, Amsterdam, Harry Baten, Bloemeudaal, Nico Beukhoi, Ede, Isaac Boekje, Den Haag, C. de Borg, Schiedam, J. Burgers, Zutphen, Karl Kan, Deven ter, P. Koenen, Sittard, Frits van Dijk, Amsterdam, Lajos Ernhorn, Sittard, Al- drie Elbe, Brun8sum, JEmmerik, Amster dam, G. v. d. Emde, Arnhem, Jozef Frijber, Den Bosch, A. v. Geifen, Utrecht, A. v. d. Goor, Heel, W. Griek, Naai den, P. Havik, Den Haag, A. v. Heel, Rotterdam, G. v. d. tleide, Amsterdam, J. Hessen, Venlo, J. Hoveling, Amsterdam, H. Koning, Hilver sum, Nieolaas Kooistra, Deu Haag, JKort, Haarlem, J. Kuit, Apeldoorn, H. Laatman, Fai ijs, H. Lakmaker,N. v.Leeuwen, Voor schoten, C. Limburg, Den Haag, J. Louis, Amersloort, Mario Mares, RoeifMedema, Musselkanaal, J. Meyer, Amsterdam, Ar thur Luke, Voorbuig, Leon Neuburger, Scheven ingen, Jozei Neuman, Amsterdam, J. Luit, Vlaardingen, J.Ooievaar, Utrecht, S. Prcsko, Den Haag, A. v. Puttelen, Brunssum, Chr Reeks, Amsterdam, J. de Ridder, Amsterdam, van Roesel, Tilburg, A, Rozette, Amsterdam, M. de Ruiter, Delft, J. Sengers, Haarlem, J. Schaafsma, Bloemendaal, Joh. Schachtenleben, Wage- uingen, G. Schouten, Den Haag, J Smeets, Eysden, Alex SpieiAmsterdam, Bronislau Stazia, Ede, Hendrik Steenbergen, Rotter dam, Max Strauss, Brunssum, W. Stuiver, Rotterdam, Isr. Stempel, Amsterdam, H, Tettero, Den Haag, Lambert Tilly, Maas tricht, Wilhelm Timmers, Rotterdam, August van Tol, Scheveningen, Reinholt Tombroek, Bergen op Zoom, Arie van Vliet, Voerendaal, Joh. Vos, Huis ter Hei de, T.v.d Walde, Amsterdam, B. War merdam, Piet v. d. Berg, Amsterdam, Wolfgang Wist, Amsterdam. Aart v. W ijn- gaarden, Rotterdam, Antonie Woet, Am sterdam. Prins Bernhard in het Westen des lands. Z.K.H. Prins Bernhard heeft een niet officieel bezoek gebracht aan de bevrijde steden in het Westen des lands en be sprekingen gevoerd met de leiders 4i verze Prof. Gerbrandy in Den Haag. De Min.-pres,, Prof. Mr. P. S. Ger brandy, vertoefde in Den Haag, waar hij een bespreking had met de vertrouwens- Het driedaagsch bevrijdingsfeest. Op 30 en 31 Mei en op 1 Juni a.s. wordt in do hoofdstad het driedaagsch bevrijdingsfeest gevierd. Massale arrestaties te Amsterdam. Sedert eenige dagen is te Amsterdam een aanvang gemaakt met de massale arrestaties van leden der N.S.B., den Germaansche S.S. en symphatiseerenden# Reeds zijn velen gevangen genomen. Naar wij vernemen zou het aantal porso-^ nen., dat in de hoofdstad gearresteerd is en degenen, die nog gevangen genomen zullen worden, tezamen het cijfer 10.000 overschrijden. De Duitschers naar Amersfoort. Het concentratiekamp in Amersfoort, dat door de Duitschers in 1941 werd ingericht voor politieke gevangenen, is thans het centrale verzamelpunt der I Duitsche troepen in Nederland, alvorens «J ze naar Duitschland worden teruggezonden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1