|lieuun> ^riïtsdjr GTmtranf
Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken
SWacCamatie
Aan de werkgevers en werknemers
van Nederland.
Een stuk historie
Ie serie:
1 April 1920 -
15 October 1941
2e serie:
Ie Jaargang, No. 6
Maandag 14 Mei 1945
Abonnementsprijzen
Per week 26 cent; per maand f 1.10; per kwartaal: bij betaling per giro of aan
bureau f 3.25; per aangeboden kwitantie f 3.35. Alles bij vooruitbetaling. Abonné's^
die hun krant per post ontvangen, worden als kwartaallezers geboekt.
Week' en Maandlezers worden alleen aangenomen in plaatsen met eigen bezorging
Redactie en Administratie;
HOOIGRACHT 35 - LEIDEN - Giro 58936 - Telefoon 22710
Bijdragen van medewerkers, ingezonden stukken aan de Redactie. Abonnementen,
Advertenties enz. in te zenden aan de Administratie.
Hoofdredacteur: H. DIEMER. Redactie: B. VAN DER ROS
LANDGENOOTEN,
Het uur der bevrijding is thans ook voor U aangebroken.
Het oogenblik waarop Ik en U met zooveel spanning en
ongeduld gewacht hebben is daar.
Ik weet van de bittere beproevingen, waaronder Gij,
afgesneden van een deel van ons Vaderland, deze laatste
maanden hebt geleefd.
Die druk heeft thans een einde genomen.
Ik weet ook van den bovenmenschelijken moed, waar-
mede Gij de ontberingen hebt gedragen.
Talrijke handen zijn uitgestrekt om het einde Uwer
nooden zooveel mogelijk te bespoedigen, maar veel zal
daarbij afhangen van Uw rustige en eendrachtige houding
in de komende dagen.
Werkt allen mede, deze een rustig verloop te geven.
Gehoorzaamt stipt de bevelen van het Geallieerde
Opperbevel, waarmede de Regeering een regeling heeft
getroffen. Luistert naar de aanwijzingen van Uw Neder-
landsch Militair Gezag, dat krachtens die regeling onder
leiding en verantwoordelijkheid der Nederlandsche Regee
ring, zijn taak in overleg met het Geallieerde Opperbevel
verricht.
Ik hoop spoedig op Nederlandschen bodem terug te
keeren, om met Mijn verantwoordelijke raadgevers de
leiding van 's lands zaken weer op Mij te nemen.
DAT GODS ZEGEN OP U ALLEN RUSTE.
NEDERLAND HERRIJST
LEVE HET VADERLAND.
WILHELMINA.
BUITENLAND.
De olie-installatie op Tarakan.
Aan het herstel der olie-instal
latie op Tarakan wordt reeds in
tensief gewerkt door Nederlandsche
deskundigen.
Zendingen uit Amerika.
Twee zendingen van een
proteinspreparaat zijn uit Amerika
naar Nederland gezonden om ver
hongering van ca. 60.000 ver
zwakte Nederlanders te voorkomen.
Molotof is uit San Francisco
naar Moskou vertrokken Hij heeft
een oproep gericht tot de vereenigde
volken, hun overwinning in het
belang van de vrijheid der naties
en voor het welzijn, de cultureele
ontwikkeling en den vooruitgang
der menschheid te consolideeren.
BINNENLAND
De Departementen.
De centrale sectie van het Dep. van
Soc. Zaken is tijdelijk gevestigd in het
gebouw van de Ölveh, Kortenaerkade 1
hoek Anna Paulownastraat te 's Gra-
venhage. De te 's Gravenhage, Am
sterdam en elders gevestigde afdeelin-
gen blijven daar werkzaam.
De Min, van Binnenlandsche
Zaken maakt bekend, dat zij die hem
weEschen te spreken, hiertoe iedere
week in de gelegenheid zijn des Don
derdags om 14.00 uur. Adres: Wilhel-
minastraat 9, Apeldoorn.
Vijandelijken onvaderlandsch vermogen.
Op last van den Gem. voor het Min.
van Fin. worden ten behoeve van den
staat in beslag genomen alle vijande
lijke en onvaderlandsche vermogens-
bestanddeelen. Eveneens wordt beslag
gelegd op het door de Duitsche bezet
tende macht ontvreemde vermogen.
Men dient zich te onthouden ven
onbevoegde bemoeienis met deze ver-
mogensbestanddeelen.
Nog geen algemeene feestdag.
De sectie „Voorlichting" van het
Militair meldt volgens radio „Herrij
zend Nederland", dat in Nederland in
verband met de plaatselijk zeer ver
schillende omstandigheden het aanwij
zen van een bepaalden feestdag ter
gelegenheid van de overwinning ter
beoordeeling van„de individueele be
drijven en diensten wordt gelaten.
Hierbij wordt het belang in het oog
gehouden, dat het betreffende bedrijf
of de betreffende dienst heeft ten be
hoeve van de oorlogvoering of van de
volkshuishouding.
Maiding personeel Algemeen
Hoofdkwartier.
De Luit.-Generaal W. J. C. Schuur
man, oudste nog aanwezige officier van
het Algemeen Hoofdkwartier in de
Meidagen van 1940, noodigt, na over
leg met den Secr.-Gen. van het Dept.
van Defensie, het personeel, dat in Mei
1940 deel uitmaakte van het Algem.
Hoofdkwartier, uit, zich ter registratie
te melden aan het gebouw van het
Weermachtsarchief aan het Bleyen-
hurg te 's-Gravenhage, tusschen 912
en 1417 uur. Zij, die indertijd niet
tot het Algemeen Hoofdkwartier be
hoorden, maar van meening zijn, dat
zij uit hoofde van hun functie of capa
citeit goede diensten zouden kunnen
bewijzen, kunnen zich ook uan het
Weermachtaarchief aanmelden.
Naleving van distributiemaatregelen.
De schaarschte aan levens- en genot
middelen, aan brandstoffen, aan klee
ding en aan schoeisel, die tijdens de be
zetting bestond, vond hare oorzaak me
de in allerlei maatregelen, welke de
bezetter nam.
De bevolking moest een deel van
datgene, waarover zij anders zelf had
kunnen beschikken, afstaan aan den
vijand, die daarbij voor zijn soldaten en
zelfs voor zijn eigen burgers op vaak
stuitende wijze den voorrangopeischte.
Geen wonder, dat zij hiertegen in ver
zet kwam en lange allerlei wegen poog-
,^tanblja^tidj ijljcïilEben
mijn Jjert in tegljen^jjoct"
de haar eigen aandeel ten koste van
den bezetter te vergrooten. Wie pro
ducten moest leveren, trachtte daarvan
een zekere hoeveelheid achter te hou
den, welke, in plaats van den vijand in
handen te vallen, buiten de distributie
om aan Nederlanders ten goede kwam;
verschillende handelaren verleenden
hunne bemiddeling om dezen opzet
zooveel mogelijk te doen slagen. Men
legde het er hiernaast op toe door na
maak en ontvreemding van distributie
bescheiden een soortgelijk resultaat te
bereiken.
Dit alles viel tijdens de bezetting te
billijken, vaak zelfs te loven, al kwa
men hierbij helaas excessen voor
veelal in den vorm van grove overvra
ging die sterke afkeuring verdienen.
Thans echter, nu de bordjes verhan
gen zijn, is het met de distributie an
ders gesteld. Er gaat van wat geprodu
ceerd en aangevoerd wordt, niets meer
naar den vijand. Zoo er schaarschte is
en de nadeelige gevolgen hiervan door
een bijzondere regeling moeten worden
opgevangen, dan gebeurt dit ten bate
van het eigen volk alleen door ambte
naren, die alleen het heil van dat volk
beoogen en niets anders. Van nu af
wordt de achterhouding va n producten
afkeurenswaardig, wordt namaak van
en fraude met distributiebescheiden
weerzinwekkend en wordt koopen en
verkoopen buiten de gestelde regelen
om een minderwaardig bedrijf.
De vertrouwensmannen der Regee-
ring meenen goe»! te doen, aan dezen
ommekeer met nadruk te herinneren.
Zij vertrouwen, dat van heden af de
distributieregelen allerwege getrouw
zullen worden nageleefd en dat een
ieder bij voortduring zal bedenken, dat
wie in strijd met deze regelingen han
delt tekort schiet in de vervulling van
een belangrijken vaderlandschen plicht
DE ARRESTATIE VAN MUSSERT.
De arrestatie van den voormaligen
„leider" van bet Nederlandsche volk,
ir. A. A. Mussert, heeft niet in Utrecht
plaats gehad, doch te 's-Gravenhage
en wel Maandagavond te 7 uur. De in
hechtenisneming geschiedde door den
plaatselijken districtscommandant der
B. S., die ons hieromtrent het volgende
mededeelde:
„Het was ons bekend, dat Mussert
zich in Den Haag ophield en wel in het
z.g. „kabinet van Staat" aan de Korte
Vij verberg, waar zich eveneens moes
ten bevinden de secr.-gen. Huygen,
Mussert's adjudant Enklaar en leden
van zijn lijfwacht.
De commandant der arrestatieploe-
gen der B.S., alsmede de hoofdcommis
saris van politie, de heer Yalke. wer
den ontvangen door den heer Huygen,
wien zij het doel van hun komst mede
deelden. Deze zeide, dat Mussert zich
op de bovenverdieping bevond en hij
hem zou waarschuwen. Eenige oogen-
blikken later kwam Mussert de mar
meren trap af en verzocht den hoofd
commissaris eenige oogenblikken te
mogen spreken. Deze kondigde hem
zijn arrestatie aan. De lijfwacht trad
voor het laatste aan, waarop Mussert
met eenige woorden afscheid van hen
nam. Hierop wandelde hij het vertrek
op en neer, terwijl hij verschillende
gedachten uitte. Vervolgens zeide hij,
dat hij nog eenige geheime stukken,
welke in het belang van den staat wa
ren, persoonlijk had over te dragen aan
den minister van buitenlandsche zaken.
Toen men hem onder het oog bracht,
dat deze persoonlijke overdracht niet
mogelijk was, werden de stukken inge
pakt en verzegeld. Hierna ledigde
Mussert zijn automatische pistolen en
overhandigde ze aan dendistrictscom-
Het uur der bevrijding is aan
gebroken.
Wij dragen weer eigen verant
woordelijkheid.
Ons Vaderland is verarmd en
leeggeplunderd.
Maar de weg tot opbouw en
herstel is vrij.
Werkgevers en werknemers be
seft hierbij Uw taak, dat is de taak,
om in een drachtige samenwerking
te arbeiden aan den opbouw van
ons land. De Kegeering heeft ter
zake ongetwijfeld haar vastomlijn
de plannen; steunt hierbij onze
eigen wettige overheid. Geeft U
niet over aan persoonlijke wraak
gevoelens of willekeur. Ontvangt
de slachtoffers van de Duitsche
terrenr- en deportatiemethoden met
open armen; herstelt hen in hun
oude functie.
Gedurende de bezettingsjaren is
regelmatig oevrleg gepleegd tus
schen vertegenwoordigers van
werkgevers- en werknemerscentra-
len, die formeel werden opgeheven,
doch in het geheim hun arbeid
hebben voortgezet. Aan dit over
leg werd deelgenomen door Dr. Ir.
A. H. W. Hacke, Dir.-Generaal
van den Arbeid. In dit overleg
werd volledige overeenstemming
bereiktovereen gemeenschappelijke
organisatie van den arbeid. De
principieele grondslagen daarvan
werden neergelegd ineen Stich
ting van den Arbeid, tot
bevordering van den socialen vrede
orde en rechtvaardigheid. Voorzien
is in een gemeenschappelijk overleg
op sociaal gebied, zoowel bedrijfs-
taksgewijze als landelyk en cen
traal. De Stichting stelt zich voorts
ten dienste van de overheid ter
vervulling van opdrachten ten bate
van het algemeen belang. Daar
naast is diepgaand overleg in een
vergevorderd stadium over de wijze
van behandeling van economische
vraagstukken in orgaiisatorisch
verband, met deelneming van de
vakbeweging der werknemers aan
het dragen van verantwoordelijk
heid.
Er van uitgaande, dat mede
zeggenschap van de arbeiders in
het beheer van de onderneming
niet gevraagd wordt, werd eenheid
van inzicht verkregen over do
wenschelijkheid van een ruime
vertegenwoordiging van de arbei
dersvakbeweging in het hoogste
economische college, dat der Regee
ring ter zijde zal staan; daarnaast
over de noodzakelijkheid, dat op
dit terrein ook een aantal lagere
publiekrechtelijke organen moet
worden gesticht. Er werd besloten
voor te stellen, de uitwerking
hiervan, alsmede de vraag, hoe de
verdere samenwerking op eeono-
misch gebied kan worden bevorderd
onverwijld door de overheid, de
ondernemers en werkgevers in
studie te doen nemen.
mandant. Hij verzocht of men hem
waardig wilde behandelen, waarop de
districtscommandant der B. S. hem
wees op het „historische" moment.
Mussert zeide hiervan overtuigd te
zijn. Vervolgens gingen allen in eenige
auto's, die door 't weinige ter plaatse
aanwezige publiekmet opgetogenheid
werden nagekeken.
Max Blokzijl is eveneens in Den
Haag gearresteerd.
Het Nederlandsche Roode Kruis.
Daar de Vertrouwensmannen van
de regeering het onder de gegeven
omstandigheden noodzakelijk achten
voorzieningen, het Bestuur van de
Vereeniging „Het Roode Kruis" aan
gaande te treffen, hebben zij tot de
waarneming daarvan aangewezen de
heeren J. C. E. baron van Lynden, dir.-
gen. van den Rijksgebouwendienst, dr.
C, Banning, hoofdinsp. van het Staats
toezicht op de Volksgezondheid en dr
J. Brutel de la Rivière, hoofd van het
Medissh Contact, met dien verstande,
dat laatstgenoemdo, zoolang deze niet
aanwezig is, wordt vervangen door dr
W. F. Noordhoek Hagt, eveneens van
het Medisch Contact.
mag men elke thans in bevrijd
Nederland verschijnende krant
gerust noemen.
Bewaar dit nummer dus bij uw
familiebescheiden, om het later
nog eens aan uw kinderen en
kleinkinderen te kunnen toonen.
KERKNIEUWS
NED, HERV. KERK
Beroepen: te Haatten, cand. H.
A. van Slooten,
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Harlingen, G. Brou
wer te Minnertsga; te Hoogkerk, S.
G. Bloem te Gasselternijeveen; te Ids-
kenshuizen, D. C. Tiemens te Oos
terend (Fr); te Kampen, J. Over-
duin te Arnhem, voorheen te Kam
pen.
Aangenomen: naar Schiedam,
dr J. L. Koole te Delft, die bedank
te voor Berkel en Rodenrije.
VRIJGEM. GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Overschie,
cand. L. E. Oosterhoff te Hoeksche-
waard.
Afscheid, bevestiging en in
trede Cand. W. van Boeijen deed
zijn intrede bij de Geref, kerk te
Vreeland. Intree-tekst was Neh. 2:
20b, bevestiger was ds G. Meynen
van Amsterdam-W.
Dr M. M. den Hertog, die met
emeritaat ging, nam afscheid van de
Ned. Herv. Gem. in de Residentie,
met een preek over Hand. 26:22.
Ds. P. de Haas
15 Mei a.s, is het 45 jaren geleden,
dat ds P. de Haas, de bekende em. pred.
der Ned. Herv. Gem. te Utrecht, zijn
ambt aanvaardde. Pieter de Haas werd
15 Nov. 1876 geboren, studeerde te
Utrecht en was predikant te Erichem,
Purmerend en Utrecht, waar hem met
ingang van 29 Dec. 1943 eervol emeri
taat verleend werd. De jubilaris, die
een geziene figuur is, arbeidde op on
derscheiden gebied.
<6D