J#1'
DINSDAG 24 JUNI 1941
STADSNIEUWS
Officieels publicaties
OPENBARE KENNISGEVING
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat voor de
persoonsbewijzen per stuk 1 aan leges moet
worden betaald.
In geval van min- of onvermogen kan dit
bedrag tot de helft worden verminderd of
kostelpoze uitreiking worden toegestaan.
Zij. die voor vermindering der leges of voor
kostelooze uitreiking in aanmerking wenschen
te komen, moeten een daartoe strekkend ver
zoek indienen. Hiervoor worden kosteloos
formulieren beschikbaar gesteld ten Stadhui-
ze, ingang Vischmarkt 'Bodekamer», op werk
dagen tusschen 9 en 17 uur; des Zaterdags
tusschen 9 en 12'i uur.
Bedoelde formulieren moeten ingevuld en
onderteekend worden toegezonden aan den
Inspecteur der Gemeentebelastingen vóór 5
Juli a.s.
Deze openbare kennisgeving is thans uit
sluitend van belang voor de inwoners der
gemeente Leiden, wier geslachtsnaam aan
vangt met' een der letters K tot en met O.
Onder geslachtsnaam van een gehuwde of ge
huwd geweest zijnde vrouw wordt verstaan
haar meisjesnaam.
Te zijner tijd zal nader worden gepubli
ceerd, wanneer de overige inwoners der ge
meente. die voor bovenbedoelde verminde
ring of ontheffing in aanmerking wenschen
te komen, een desbetreffend verzoek kunnen
inzenden.
De inwoners, wier geslachtsnaam niet
aanvangt met een der letters K tot en met O,
zullen derhalve moeen wachten tit hun letter
aan de beurt is. Personen, die reeds een ver
zoek hebben ingediend, moeten het bericht
daarop afwachten en niet opnieuw een for
mulier inzenden.
'De verzoeken moeten worden ingediend
door het hoofd van het gezin voor alle inwo-
nnende gezinsleden op één formulier; door
alleenwonende personen voor zich zelf.
Leiden, Juni 1941.
De burgemeester voornoemd,
STEVEN INCK.
Gem.
i i
Radio-distributie
Woensdag 25 Juni. Ie programma 6.45
22.00 Hilversum I, 22.00—24.00 Duitsch
programma.
2e programma: 6.4522.15 Hilversum
22.1523.00 Hollandsch programma (uitslui
tend voor radio-centrales), 23.0024.00
Duitsch programma.
3e en 4e programma: 6.4524.00 Duitsch
programma.
Ncd. Ver. van Reinigings
directeuren
De Nederlandsche Vereeniging van Rei
nigingsdirecteuren zal, zooals reeds in het
kort gemeld, dit jaar haar congres houden
op 25 en 26 Juni te Leiden, alwaar zij door
het gemeentebestuur op het stadhuis offi
cieel zal worden ontvangen.
Op 25 Juni des namiddags 2 uur zal in
de bovenzaal van café-restaurant „In den
Vergulden T.urk*' de openbare vergadering
worden gehouden, waarin o.m. de direc
teur van den Gem. Reinigings- en Ont-
smettingsdienst alhier, de heer J. H. de
Jong. een lezing zal houden over den Leid-
schen dienst.
Op 26 Juni zal de ledenvergadering plaats
vinden, na afloop waarvan de deelnemers
in de gelegenheid worden gesteld de gebou
wen en het reinigingsmaterieel van den Ge
meentelijken Reinigings- en Ontsmettings-
dienst alhier, op het centraal terrein van de
Noorderstraat te bezichtigen.
De congressisten zullen uiteraard met Lei-
dens bezienswaardigheden kennis maken.
Tot slot zullen zij aan een gemeenschappe-
lijken lunch aanzitten tijdens een te houden
boottocht over de Kager- en Braassemer-
meren.
Vrijdagmiddag vond in 't Schuttershof de
jaarvergadering plaats van de Leidsche
Maatschappij van Weldadigheid. Na lezing
van de notulen en behandeling van de in
gekomen stukken, volgde het verslag van
den secretaris, waaraan wij het volgende
ontleenen.
De oorlog heeft, met de daarbij komende
distributie-maatregelen de moeilijkheden
voor de maatschappij aanzienlijk doen stij
gen. Toen per 1 November 1.1. een nieuw
gedeelte van de textielkaart geldig verklaard
werd, is overgegaan tot de vervroegde uit
reiking van de gewone wintertoelage. De
brandstoffendistributie ondervond meer
moeilijkheden. De distributie noodzaakte
tot een regeling met de leveranciers, die,
voor zoover voldoende brandstoffen aanwe
zig waren, goed heeft gewerkt. Aan 103 ge
zinnen werd toegestaan, brandstoffen ten
laste van de Maatschappij te koopen. Hoe
wel dit meer was dan het hieraan vooraf
gaande jaar, verminderde de verstrekte hoe
veelheid brandstof tot 1429 H.L.
Bij het einde van het vorige boekjaar had
de Maatschappij 79 wintergevallen, waarvan
er 9 afvielen. Toegevoegd werden 6 gevallen,
waardoor het boekjaar sluit met 76 winter
gevallen.
Behalve deze gevallen werd nog door 221
personen of gezinnen de hulp van de Maat
schappij ingeroepen. Na onderzoek werden
hiervan 22 afgewezen.
Uit het verslag van de werkzaamheden
der Leidsche Hulpbank in 1940 bleek, dat
de bank op 2 Juni, na een aanvankelijke
sluiting, weerd werd opengesteld voor terug
betalingen, terwijl van 1 Juli af gteracht
werd, normaal te werken.
Het aantal leeningen liep dit jaar terug
van 313 tot 278 en het uitgleende kapitaal i
van f 46.945 tot f 41.445. Over het algemeen'
zijn de uitgleeende bedragen goed terugbe
taald, zoodat het bestuur slechts f 29.25 als
oninbaar moest afschrijven.
Vervolgens werd overgegaan tot de be
stuursverkiezing. De aftredende bestuurs
leden, mej. D. Coebergh en de heeren mr.
P. E. Britë en G. R. D. Crommelin werden
herkozen.
GEEN SPREEKUUR
De wethouders van onderwijs, van sociale
zaken en van financiën zijn verhinderd mor
gen spreekuur te houden.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN Martina Sophia, dr. v. P. A. Kreke-
laar en I. C. v. d. SU. Johannes Jacobus, zn. v.
F. P. de Tombe en A. H. Harteveld Adrianus
Cornells, zn. v. J. A Jansen en M. Kampinga
v. G. -L. Groene-
i A. M. den Hol-
Antonius Josephus, zn. v. C.
K. Hoogervorst en M. A. v. d. Putten Harm. zn.
v. J. H. Drewes en A. D. de Boer Lena. dr. v. J.
de Wit en D. Treuren Johannes Albertus Adria
nus, zn. v. B. J. Nagtegaal en G. M. Laneezaal
- en C. J. Korporaal;
G. Kardol Jacaueline Sophia
i M. A. M C. Rast
i Johanne
Catharina. dr. v. W. D. der Linden en M. A. M. C.
Hospe Clara Bernardina Cornelia, dr. v. G. Blij-
levé en C. de Bruin Hendrik, zn. v. B. A. v.
i J. Wolters Mar
S. C. Huter. jc*.
Helmus jm. en J. Beimers. jd. B. Kente* jm. en
HUWELIJKSAANGIFTEN; J. Heemskerk, jm. 21
22 J. en A. Konijnenberg. Jd. 26 j.
KANTONGERECHT.
Voor den Leidschen kantonrechter had zich
o.a. te verantwoorden de caféhouder J. L. M.
te Leiden, omdat hij na elf uur nog bezoekers
in zijn zaak heeft gehad. Verdachte ontkende
en zeide. dat deze menschen hem hadden ge
holpen, maar de agent zei, dat ze bier ston
den te nuttigen. Het mooiste van het geval
was, dat het na de vele discussies twaalf
geworden was en de gasten werkelijk gasten
geworden waren tot des jnorgens vier
De eisch werd een geldboete van 10 subs.
5 dagen. Uitspraak ƒ5 subs. 2 dagen.
De drie bezoekers B. van D.. C. Chr. O.
J. v. d. K-, allen te Leiden, kregen elk 3
subs. 1 dag.
De directeur van heet instituut „Beren-
stein" te Voorschoten, jhr. G. M. S. vai
moest terecht staan omdat het gebouw or
doende verduisterd was geweest en
tweede, omdat hij in den tuin vijf lampen had
aangebracht, die licht op den weg verspreiden.
Er werd ter verdediging aangevoerd, dat
in het gebouw 235 ramen zijn, die allen des
kundig verduisterd waren, hetgeen ƒ1000
gekost had. De ambtenaar zeide, dat ze niet
veel hielp, die verduistering, als mer
ramen gewoon maar openschoof- Hij eischte
een geldboete van ƒ12 subs. 8 dagen.
De kantonrechter sprak verdachte vrij.
omdat hij niet de verantwoordelijke persoon
geweest, maar iemand anders.
J. M- te Leiden, had dronken langs
Leiden's wegen gewandeld en door deze
deling had hij een oploop veroorzaakt.
Voor de dronkenschap eischte de ambtenaar
een hechtenisstraf van drie dagen en wegens
de ordeverstoring een geldboete van 25 subs.
10 dagen. De kantonrechter achtte de dron
kenschap niet bewezen, de ordeverstoring wel
en veroordeelde tot 15 subs. 5 dagen.
De slager Th. E W. te Leiden had een kist
gebandarolleerd bakkersvet aanwezig gehad,
maar de nummers waren er af geradeerd, het
geen hem te staan kwam op een geldboete
van 10 subs. 4 dagen met verbeurdverkla
ring van de kist vet.
J. W. te Nieuw Vennep had te Leimuiden
een paard voor zijn. woonwagen gehad, het
welk zoo mager was, dat het in elkaar gezakt
was. Omdat hij haast geen geld heeft, kwam
hij er af met f 5 subs. 2 dagen.
Verder wees de kantonrechter schriftelijk
vonnis in de zaak tegen A. J. v. d. V- te Rijns
burg, die terecht hmr. gestaan wegens dieren
mishandeling. Hij zou zijn paard hebben laten
trekken meete eeen wond op de schoft, voor
welk feit de eisch geweest was een geldboete
van 6 subs. 3 dagen.
De kantonrechter sprak verdachte, na een
pleidooi van den gemachtigde, de heer v. d
Heyden uit Leiden, vrij.
Dammen
Bij de aanvang van de derde ronde van
deze kampioenschappen deden zich eenige
onprettige dingen voor. De heer M. Zülstra
(Alphen a. d. Rijn) moest zich tot zijn spijt
wegens werkzaamheden elders, uit de hoofd
klasse (groep 1) terugtrekken. De heer P.
Olivier, die nu hierdoor meende geheel kans
loos te zijn, trok zich eveneens terug. De
resultaten van den heer P. Olivier waren
buiten dit toch van dien aard dat de finale
voor hem dit jaar niet te bereiken was. Voor
dit feit is volgens het wedstrijdreglement de
heer P. Olivier voor een jaar van deelname
uitgesloten.
Hoofdklasse
Over de partijen het volgende:
C. J. Koree—W. Huisman: Een vlot
gespeelde partij. Wit geraakte in het midden
spel in de opsluiting en moest na een zoo
goed mogelijk spel de eer aan Wim Huis
man laten. Hiermede^plaatst Huisman zich
alreeds in de finale.
T h. Z w e t s 1 o o t—S. K o o t e n. Een door
Kooten aanvallend gespeelde partij. Zwetsloot
die o.i. niet op zijn best speelde moest met
remise genoegen nemen.
W. v. d. Blom—M. Opt endrees:
Ook hier na vinnig spel een punten ver dee
ling.
A. Pronk—L. P. D. N a c h t e g e 11 er:
Een ongewone opening n.l. de Poolsche 31
27. De heer Pronk, die hiervan een studie
maakte, probeerde deze opening nu eens te
gen de nog ongeslagen Nachtegeller. Zwart
bracht vele mooie lokzetjfes in de partij maar
Wit had al deze zetten doorzien. De afgebro
ken partij is o.i. voor Pronk gewonnen.
J. v. Oeveren—G. Zijlstra: De
twee Alphenaren en clubgenoten gaven
uiting van een sportieve opvatting. Door te
winnen immers zou Zijlstra nog een kans
hebben op de finale. V. Oeveren was vrijwel
uitgeschakeld. Desondanks werd het een
spannende en sportieve partij, die met moeite
door Zijlstra werd gehouden.
L. F. v. Steenbergen—W. Heems
kerk: Een Hollandsche partij 3328. In de
ver gevorderde opening maakte v. Steenber
gen een mooie afruil met winstkansen. Door
nonchalant spel moest hij echter met remise
genoegen nemen. Het pleit echter toch voor
het goede en volhardend tegenspel van
Heemskerk dat hij een puntje in een verlo
ren stelling wist te bemachtigen.
J. A. Wortman—J. H. Mer t ene.
Een combinatie-rijke partij, die door Mertens
werd gewonnen, zij het dat Wortman de re
mise heeft verzuimd.
J. v. Ofwegen—W. F. Olivier: De
Alphenaar komt er steeds beter in. Olivier
had een moeilijke tegenspeler aan hem en
bij het afbreken staat Ofwegen beter. Hoogst
waarschijnlijk zal Olivier deze partij gaan
verliezen.
Hoofdklasse
De uitslagen waren verder a.v.:
W. HuismanC. J. Koree 20, Th. Zwet
slootS. Kooten 11, W. v. d. BlomM.
Optendrees 11, A. PronkL. Nachtegeller
afgebr., J. v. OeverenG. Zijlstra 11, L.
F. v. SteenbergenW. Heemskerk 11, J.
A. J. WortmanJ. H. Mertens 02, J. v.
OfwegenW. Olivier afgebr. Uitgestelde par
tij W. HeemskerkJ. A. J. Wortman 11.
Arbitraal besliste partijen: W. Huisman
M. Zijlstra 20, S. KootenC. Koree 02,
P. OlivierTh. Zwetsloot 11, G. Zijlstra
L. Nachtegeller 02, J. v. OfwegenW.
Heemskerk 11, J. H. MertensW.Olivier
0—2.
Eerste klasse
J. KromhoutJ. Klein 20. P. Voor
kampJ. W. v. BemmeLen 11, H. Brou
werW. Nijenhuis 02, D. SchoneveltA.
v. d. Meij 2—0, H. Verkuil—J. de Vink 1—1,
Tweede klasse
C. KlinkenbergC. Teunissen 11, C. Zijl
straF. Franken sr. 02, N. Wassenaar
D. Ladan 20.
Arbitraal besliste partij F. Franken sr.
M. v. Niehoff 02.
EXAMENS PONTSCHOOL
Voor het examen steno-typen in de Ned.
taal. afgenomen door den Alg. Stenografen-
Bond, slaagden: de dames R. A. L. Boden-
heim, R. v. d. Rhee, Katwijk a. Zee en de heer
J. Bomhof.
Voor kantoorstenograaf in de Duitsche taal:
de dames I. v. d. Hoeve, T. v. Kampen, S. L.
Langeler, Oestgeest; A. Schoppen, Zoeter-
Voor machineschrijven, ten minste 120 re
gels per uur: de dames M. W. C. v. Dam, C.
W. v. Dorp, A. T. Hoogslag, J. E. de Leeuw,
D. du Perron, E. A. Rutten, M. C. v. d. San-
de Bakhuijzen, G. L. P. G. Vos, E. Wesstra,
G. C. v. d. Woerd en de heeren W. Kloos,
Noordwijk aan Zee, S. Menken.
Mej. S. H. Flandrijn en de heeren A. N. Th.
Delfos, J. A. G. Delfos, F. Ruijgrok, Sassen-
heim.
Voor Boekhouden Ned. Ver. van Leeraren
in de Handelswetenschappen: de heer F. Veis.
Waar geen plaatsnaam is vermeld, is deze
Leiden.
Allen werden opgeleid door de Pontschool.
Steenschuur 3, Leiden.
Opheffing:
Firma Uljee en Lemmers, Voorhout, Hoofd,
straat 80. Aannemersbedrijf.
W ij z i g i n g
De Leidsche Broodfabriek, Leiden, Nieuwe
Mare 1. Uittr. Comm.: Jhr. C. C. Roëll, Oegst-
geest en Dr. J. J. van Eek, Leiden.
Leidsche Melkinrichting „De Sierkan", Lei
den. Heerenstraat 96. Het filiaal d«» Sitter-
laan 87 te Leiden is per 19 Mei 1941 overge
gaan aan H. J. Overdevest.
M. C. Moerel, Katwijk a/Zee, Duinoord 56.
Schoenwinkelier en Schoenmakerij. Wijz. uit-
geoef. bedrijf: schoenhandel opgeheven, thans
alleen schoenmakerij.
Café „De Kroon", Katwijk-Binnen, Kerk
straat 23. Overl. EigH. Fennes, Katwijk-
Binnen, dd. 7 Juli 1939.
Alphen a/d. Riin
RAADSVERGADERING
12 arbeiderswoningen
Gisteravond kwam de raad onze gemeente
in openbare vergadering bijeen voor behande
ling van het voorstel van B. en W. inzake den
bouw van twaalf woningen. Met uitzondering
van den heer Deerenberg, waren alle leden
aanwezig. Na opening met het ambtsgebed
door burgemeester Colijn, wordt het punt in
bespreking gegeven.
De heer Tolk wil over deze zaak wat zeggen
in geheime zitting, daar hij geen publiciteit
wil geven aan dingen waarbij namen genoemd
moeten worden. De voorzitter vindt het jam
mer, dat de heer Tolk dit wil. De Volks
woningbouw raakt toch de geheele burgerij en
spr. acht het daarom gewenscht dat hierover
in het openbaar gehandeld wordt.
De heer Tolk zegt een enthousiast voorstan
der te zijn van het voorstel en spr. wil dan
ook geen uitstel, maar wat hij te zeggen heeft
kan niet in het openbaar. Spr. juicht het
echter nogmaals toe, dat B. en W. thans
eindelijk hiermede aan gaan pakken.
De voorzitter is van meening dat hier niet
in „eindelijk" gesproken mag worden. B. en
W. hebben vooral de laatste jaren zooveel
mogelijk getracht mede te werken aan den
bouw van arbeiderswoningen. Overigens dringt
er op aan dat de heer Tolk vrijuit zal
spreken. B. en W. zijn zich niet bewust dat
er dingen geschied zijn, die het daglicht niet
kunnen verdragen. Tegenover de burgerij moet
niet den indruk gewekt worden dat er ge
heime zaken zijn.
Ook weth. Spreij zegt dat het college niets
heeft te verbergen, maar de heer Tolk blijft
op zijn stuk staan.
Eerst wordt dan verder door andere heeren
het woord gevoerd. 'De heer Verdonk is geen
voorstander van woningbouw door de ge
meente. Slechts in uiterste noodzaak mag men
hiertoe, naar spr. meening overgaan. Hier
dringen echter de omstandigheden, waarom
spr. zijn steun zal geven aan het voorstel,
terwijl hij er op aandringt de grootst mogelijke
spoed te betrachten.
De heer Geerlof onderschrijft wat vorige
spr. opgemerkt heeft. Spr. vraagt of de ver
wachting van B en W. is dat de zaak zoo
spoedig zijn belslag zal krijgen, dat daardoor
de volkstuintjes ontruimd zouden moeten
worden op het te bebouwen perceel. Spr. zou
dit betreuren en de betrokken personen die
daar hun tuintje hebben, vreezen reeds.
De voorzitter zegt dat er gebrek is aan
woningen, waarom B. en W. op korten termijn
met dit voorstel gekomen zijn. Het college
hoopt dat de afwikkeling van deze zaak vlot
verloopt en dan zullen inderdaad de tuintjes
ontruimd moeten worden, daar men dan geen
eken meer kan wachten. Intussehen, eer men
>over is, zijn de vroege aardappelen wel
reeds gerooid en leeg komen de volkstuintjes
practisch het geheele jaar niet. Hoe het ook te
betreuren zou zijn voor de te treffen personen,
"e woningbouw is primair.
De heer Ruyssenaars heeft in de teekening
gezien, dat de voorgevel van een deel der ge
projecteerde huizen staat naar de Jan Nieu-
wenhuizenstraat en van het andere deel naar
de Hugo de Grootstraat. Spr. vraagt of het
niet mogelijk is ze allen gelijk te plaatsen.
Wethouder Den Ouden zegt, dat deze pro
jectie een uitvloeisel is van de nieuwe bouw
verordening. Aanvankelijk is het de bedoeling
geweest op het perceel grond 15 woningen te
bouwen maar door de nieuwe verordening
kunnen het er thans maar twaalf worden. Een
andere plaatsing van de huizen is niet moge
lijk omdat de indeeling van de blokken nu een-
Het voorstel wordt tenslotte z.h.st. aange
nomen.
Daar de heer Tolk inmiddels de vergadering
verlaten had, was de vraag over het al of
niet houden van een besloten zitting ook van
de baan, zoodat de vergadering hierna ge
sloten werd.
BEVOLKING
dienstb., Ridderbuurt 14; Haarlem. Johannes
van Delden en echtgen., chauff.-monteur,
Woubr.weg 27.
Vertrokken naar: Rotterdam, N. Hoornstr.
125a, C. A. Janmaat en gezin, timmerman, van
Genderenstr. 1; Voorburg, Pompe van Meer-
dervoortstr. 13., Hendrikje Pastoor, dienstb.,
Stationsstr. 26; Hilversum, Eekhoornstr. 3, Ali-
dus Chr. Meerstadt, kappersbed., Raadhuisstr.
247; Wassenaar, Prinseweg 57, Antje Hooge-
veen, dienstb., de Langestr. 21: Leiden, 3 Oc-
toberstr. 29a, Maarten Ripping, hoofdopz.
Landb. Crisis Org., Raadhuisstr. 186; IJssel-
stein. Imminkplein 152, Hendrina M. G. v. d.
Kreeft, dienstb. Oranjestr. 31.
Gistermorgen heeft een Rotterdamsche firma
een aanvang gemaakt met het opruimen van de
laatste resten van de voormalige spoorbrug
over den Rijn te Gouwsluis, dit in opdracht
van de Rijkswaterstaat.
De massieve pijlers worden door middel van
springstoffen opgeblazen en die aan den kant
van den Steekterweg heeft men eerst geno
men. Om half elf en twee uur hadden de
explosies plaats. De stukken steen werden tien
tallen meters weggeslingerd, zoodat de voor
zorgsmaatregelen van de politie niet overbodig
bleken. Ongevallen hadden niet plaats.
WIELRIJDER AANGEREDEN
De 10-jarige wielrijder W. J. B. M. werd op
den hoek RaadhuisstraatVan Boetzelaerstraat
aangereden door een uit laatstgenoemde straat
komende vrachtauto, bestuurd door G. V.
De jongen werd gegrepen en over het trot
toir geslingerd. Hij bekwam verwondingen aan
een zflner armen, terwijl de flets g/.ootendeels
werd verrfield. De bestuurder vSn de aüto
was bereid de schade te vergoeden.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Geertruida Johanna Martina, d.
van Anne Johannes Lagerweij en Geertruida J.
M. Martens; Maaitje W., d. van J. Vermei) en
Maaitje W. van Ewijk; Cornelis, z. van J. de
Geus en Hendrina W. van Tol.
Hazerswoude
RAADSAGENDA
De agenda vermeldt o.a.:
Verzoek om een uitpad voor de bewoners
van het Rietveld en verdere belanghebbenden.
Eervol ontslag agent arbeidsbemiddeling in
verband met de opheffing van het agentschap
en in verband daarmede regeling der jaarwedde
van den heer J. B. van der Lelie.
Voorstel tot vaststelling van een verordening
ter bestrijding van plantenziekten en schade
lijke dieren
Hillegom
GEVONDEN VOORWERPEN
Te bevragen aan het politiebureau: bei^e
portemonnaie, kindermanteltje, grijze ceintuur,
armband, blauw kinderjurkje, groene regenkap,
3 zilverbons van een gulden, tube huidcreme,
portemonnaie inhoudende bonnen.
KOSTEIOOZE INENTING
Belanghebbenden worden er op attent ge
maakt dat op Woensdag 2 Juli a.s. des nam.
3 uur in de openbare lagere school gelegenheid
zal worden gegeven tot kostelooze inenting of
herinenting Men wordt verzocht geboortebewijs
of trouwboekje mede te brengen.
Noordwijk aan Zee
GEREF. BOND
Woensdagavond te-acht uur'treedt in de
zaal Julianaweg 27 voor den Geref. Bond op
ds. Fokkema van Delft
Valkenburg
BESTRATING MIDDENWEG
Eindelijk zijn de voorbereidende werk
zaamheden en de getroffen schikkingen met
de belendende eigenaren zoo ver gevorderd
dat met verbreiding en bestrating van den
„Middenweg" kon worden overgegaan.
STAND VAN HET AARDAPPELGEWAS
De stand der vroege, en gedeeltelijk ook
reeds der late aardaopelen is verre van roos
kleurig.
Schijnen volgens enkele krantenberichten
de milde regendroppels de „knollen"' flink te
hebben doen zwellen, voor onze gemeente, en
naaste omgeving, geldt dit echter allerminst.
Regen van eenige beteekenis is hier van
af het poten der aardappelen niet gevallen,
zoodat, blijft die regen nog even uit, althans
de vroege aardappelteelt vrijwel als mislukt
moet worden beschouwd. Dat dit om meer
dan één reden zeer teleurstellend is, behoeft
geen betoog.
GEMEENTERAAD
Woensdagavond a.s. om acht uur, zal de
raad der gemeente in openbare vergadering
bijeenkomen.
Voornaamste punt dér agenda is de be
spreking over het ontwerp beschikking, be
treffende toevoeg ine va" de gemeente Val
kenburg aan de gemeente Katwijk.
BURGERLIJKE STAND
BEVALLEN N. de Witv. Tilburg, dr.; L.
AdmiraalJansen, dr.; H. v. d. PoelJans
sen, dr.; H. van Egmo.ndJansen, z.; M. E.
Slootweg—van Iperen, z.
GEHUWDM. W. v. d. Meij en J. v. d.
Zwart.
Voorschoten
INENTING TEGEN POKKEN
De burgemeester maakt bekend, dat Woens
dag 23 Juni a.s. des namiddags van 2 tot
3 uur ten huize vaQ Dr. C. J. Kerkhof alhier
gelegenheid zal wezen tot kostelooze inenting
van kinderen beneden den leeftijd van 1 jaar
tegen pokken.
Men gelieve trouwboekje mede te brengen.
Woubrugge
OM DE BANDEN
Door B. werd bij de politie aangifte gedaan
m diefstal van zijn rijwiel, dat den nacht
over buiten was blijven staan. Later in den
morgen werd het rijwiel, ontdaan van de
banden, terug gevongen in het riet langs het
Paddegat
NACHTS BUITEN
Wegens het verblijven in de openlucht tus
schen 12 en 4 uur, voornamelijk in roeibootjes
op het water, is tegen een aantal personen
proces-verbaal opgemaakt.
PRIJSOPDRIJVING
Wegens overtreding van de Prijsopdrijvings-
wet ten aanzien van den verkoop van een
vrachtauto is tegen K. alhier en de P. en K.
te Nieuwkoop proces-verbaal opgemaakt. De
vrachtauto is door den Burgemeester in bezit
genomen en in opdracht van d enlnspecteur
voor de Prijsbeheersching verkocht.
Zoeterwoude
GESLAAGD
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Paulus Johannes Maria, zoon
van W. H. Belt en A. M. Lelieveld; Jan
Carolus, zoon van J. F. W. Wille en M. de
Graaf; Cornelia Godefrida Maria, dochter
van C. Th. Omtzicht en M. A. v. Leeuwen;
Cornelia Clasina Maria, dochter van O. P.
Rijsdijk en van M. A. Ooijendijk; Elisabeth
Gerarda Maria, dochter van C. J. van der
Maat en A. BeBrk; Maria Geertruida Mar-
garetha, dochter van J. A. van Eb en M. W.
v. d. Salm.
Ondertrouwd: H. Wessel, 66 j. en G.
W. Lems. 53 j.
EIEREN VEILING
23 Juni. Eierenveiling „Ik leer nog". Aan
gevoerd 1100 eieifn. Prijzen: kipeieien regee-
ringsprijs; pluimvee: kippen 2.50—3.10,
konijnen 1.603.90 per stuk.
Kerk en Onderwijs
Het parochie-systeem in
Schotland
In het Weekblad van de Ned. Herv. Kerk
schrijft Ds. J. Roodenburg van Voorburg over
het kerkelijk leven in Schotland. De grenzen
van de kerkelijke en burgerlijke gemeenten
vallen in dit land niet samen. Het geheele
land is echter verdeeld in 2565 parochies,
ieder met één kerkgebouw en met één pre
dikant. De predikant leidt alle godsdienst
oefeningen binnen de grenzen van zijn paro
chie. Des Zondags heeft hij dus beide diensten.
De Mayfield North Parochie te Edinburg
heeft haar lidmaten over heel de stad, alhoe
wel de meesten toch binnen den radius van
1.2 km. wonen. Te zamen vormen zij een
geestelijk gezin met een eigen geestelijk stem
pel. Voor de pastorale bearbeiding heeft
„North Mayfield" 34 ouderlingen en is z.ij
in 24 districten verdeeld. De opzet is feitelijk
zoo. dat ieder district, waarover een vaste
ouderling staat ongeveer 20 gezinnen telt.
Uiteraard zullen de districten binnen den pa
rochie-radius territoriaal het kleinst zijn. om
dat daar de meeste gezinnen wonen. Echter
hoe verder van het kerkgebouw verwijderd,
hoe uitgestrekter ook het gebied van een dis
trict. Nu is een parochie geen dood ding.
Menschen komen en gaan. Daar is verhuizing
binnen de gemeente, daar is verhuizing naar
elders. Nieiiwe lidmaten worden „aangeno
men", anderen komen met attestatie binnen,
weer anderen sterven of breken met de kerk.
Het gevolg hiervan is. dat het aantal gezinnen
in de verschillende districten niet constant is.
Sommige nemen sterk af, andere weer bij
zonder toe. Worden districten te groot dan
splitst men ze zoodat men b.v. krijgt: Dis
trict lila en District Illb. Ook kan aan een
district een extra ouderling worden toege
voegd. Het streven is er bij alles ten slotte op
gericht, dat het werk over de ouderlingen zoo
gelijk mogelijk verdeeld is.
De ouderlingen hebben tot taak om alle aan
hen toevertrouwde gezinnen voor iedere
avondmaalsviering te bezoeken. Dat komt
neer op vier maal per jaar. Bij deze bezoe
ken reiken zij de avondmaalskaarten uit, die
op den Zondag van viering moeten worden in
geleverd Hierdoor is het onmogelijk, dat
menschen, die geen lidmaat zijn, of dat lid
maten, die bijv. het in hun eigen parochie niet
met hun predikant of gemeenteleden kunnen
vinden of onder censuur staan, toch ten
avondmaal kunnen gaan. Bovendien kan men
nauwkeurig nagaan, hoe het met de avond
maalsviering van eigen lidmaten staat. Men
houdt daar dan ook aanteekening van. Een
maal per jaar worden deze aanteekeningen in
een kerkeraadsvergadering behandeld. W e
niet de minste belangstelling blijkt te toonen
of uit onverschilligheid in geen drie jaar ten
avondmaal geweest is. kan, nadat eerst door
den kerkeraad met den persoon zelf daarover
gesproken is, door hem van de lidmatenlijst
worden afgevoerd.
Wat zijn de vruchten van dit systeem?
De richtingsstrijd, zooals deze in Nederland,
met name in groote gemeenten, gevoerd
wordt, vindt men daar niet. Immers iedere
parochie is practisch een gemeenschap
geestelijk gelijkgezinden, waardoor zij haar
eigen geestelijk stempel heeft, maar dat alles
binnen de grenzen van de belijdenis der Kerk.
De eene parochie zal zoo wel meer rekkelijk
zijn, de andere meer precies. Wie met zijn
attestatie ergens binnenkomt,' zal al spoedig
in de directe nabijheid van zijn woning
parochie kunnen vinden, waar hij zich geeste
lijk zal thuis gevoelen.
Een andere vrucht van het parochiesystecm
is. dat men zich veel meer verantwoordelijk
voelt voor het wel en wee van eigen kerk. Zon
dags loopt men niet zoo licht uit eigen kerk
weg om „een anderen dominee" te hooren.
Men heeft toch zijn attestatie ingediend bij
de parochie en predikant zijner keuze. Ook
richtingsevangelisaties kent men niet.
Nog een andere vrucht is, dat het contact
tusschen predikant en gemeente en tusschen
de gemeenteleden onderling grooter is dan ten
onzent. Het kerkelijk leven is veel meer gees
telijk gezinsleven soms en dat is een ander
uiterste grenzend aan gezellig clubleven.
Wanneer de predikant vacahtie heeft wc
den de, diensten van twee naburige parochi
gecombineerd. De moeilijkheden om vacantie-
beurten vervuld te krijgen kent men hier dus
niet. De kerkgebouwen, die meest voor de
parochie te groot zijn en die over het alge
meen tusschen de 400 en 800 zitplaatsen heb
ben, zijn vooral in vacantietijd groot genoeg
om daarin vereenigde diensten te houden.
ZESTIG JAAR OP SOEMBA
Het was 9 Juni zestig jaren geleden, dat
het Zendingswerk der Geref. kerken op
Soemba werd aangevangen.
Op 9 Juni 1881, zoo herinnert Ds. K u ij p e r
in de Kral. Kerkb., kwam daar de zende
ling J. J. van Alphen tegelijk met een
hoofdambtenaar van het Gouvernement. Deze
laatste moest meer geordende toestanden op
Soemba scheppen; de heer Van Alphen was
uitgezonden door de Ned. Geref. Zendings-
vereeniging, die op Java al eenige zendings-
posten had. De resident van het eiland Timor
de heer J. E s s e r, de grootvader van Dr. J,
J. Esser, die in latere jaren door zijn straat-
prediking te Den Haag bekend is geworden,
had èn bij het Gouvernement èn bij de zen
dingsvrienden aandacht vóór Soemba ge
vraagd. Door zijn toedoen had het Ned. Zen
dingsgenootschap te Rotterdam reeds in 1862
een zendingsonderwijzer uit Ambon naar het
nabijgelegen eiland Savoe gezonden.
Van Alphen was aan de Zendingskweek
school van de toenmalige Chr. Geref. kerk,
te Leiden, opgeleid, en op 17 November 1880
in de Ned. Hervormde kerk te Renkum door
Ds. E. E. Gewin bevestigd. In 1884 bleek de
Ned. Geref. Zendingsvereeniging niet langer
in staat den zendingsarbeid op Soemba te
financieren; op verzoek van Van Alphen
heeft de Chr. Geref. kerk, omvattende de
kerken uit de Afscheiding, toen den post
overgenomen en in 1889 ook den arbeid op
Savoe.
Na de vereeniging van de Chr. Geref. of
Afgescheiden kerk met de Ned. Geref. kerken
(de Dolcorende) in 1892 werd de Zending der
zoo gevormde Geref. kerken onder de uit
nemende leiding van Dr. A. Kuyper (op de
Generale Synode van Middelburg in 1896)
zuiver kerkelijk- ook op Soemba; zij gaat daar
van de Geref. kerken in Groningen, Drente,
Overijsel, Oost-Friesland en het graafschap
Bentheim uit. Zij heeft vier zendingsposten,
elk met een missionnair predikant, een hos
pitaal en een hulpziekenhuis, en in totaal
zeventig scholen. De predikant van midden-
Soemba. Ds. P. L. L a m b o o y, is sinds
Maart 1940 met verlof te Hilversum en
kan voorloopig niet terugkeeren. Inlandsche
predikanten werkten op Soemba mede.
De moeilijkheden met de sterk uiteenloo-
pende talen en dialecten op Soemba hebben
er toe geleid, dat het Ned. Bijbelgenootschap
eenige jaren geleden Dr. L. Onvlee voor
een bijbelvertaling heeft uitgezonden; in
1939 werd een Soembaneesch bijbelsch lees
boek uit het Oude Testament gepubliceerd:
het Nieuwe Testament heeft hij thans in be
werking.
DE KARTOGRAPHIE BIJ PB
VOLKEN.
Dat ook reeds de primitieve v.._
kaarten beschikten, al weken def
af van onze moderne kaarten,
een natuurwet onder ons. Indien itaat
Andree ons medegedeeld. Ofj in<
kaarten, zegt hij, slechts in een nui
Ijjke behoefte moesten voorziende
toch meermalen de bewonderimtbe
gers op.
Op den laagsten trap stonden»*
die door de Aïnasen Indianen
in het zand getrokken waren.
teekenden echter ook al op ledrt. 1
Beter waren al de kaarten van <Jnge
Peru, terwijl de kartografie dermis,
canen nog meer ontwikkeld waf
b.v. een spion van den staf zii
vijandelijke land begeven om dar""*
vandaan te halen- Kooplieden h
ten, waarop cijfers stonden, die
van de verkeerswegen aangavejyl
b.v. Corter van Montezuma een
te verkrijgen, die op een katoen,
geteekend. Alle havens van het
hierop aangegeven.
Alle reizigers spraken vol Ier
kartografen bij de Eskimo's. Om|en
in 1851 van Kallihuera een k^nt
Groenlandsche kust van Kaap
Smithsound. Deze stemde met dPdc
raliteit geheel overeen. Parry b.v|k
de ontdekking van de straten Fi^tu
aan de kaart van een Eskimo-'.,
s'chuldigd, en zoo teekende f
Eskimo voor Buchy een goede kP1^1'
gebieden rond de Golf van Kotztin
Een inboorling van Tahiti te^j
Cook een kaart van de eiland.
20 O. en W.L. van den 150stef®*!
af gerekend. ng
Minder ver in de kartografie zjpai
stelling met de nomaden de sedenl T
al teekende dan een Abessiniër
den loop der Goscheb. Een negerJKr
Peschriel Lösche een kaart van t g<
Loango; Clappeston ontving eenan
de Niger.
De Egyptenaren moeten niet tc.
tieve volken gerekend worden. 2VU
ons de oudste kaart, n.l. die uit O]
Rhamses II (1407—1311 v- Chr.)iak
De Chineesche atlas, Kwang-jii
van plm. 1311.
I i
DE KERN
van alle goede reclame
COURANTEN RECLAIM'S
Heemkunde op onze se?
Zaterdagmiddag heeft de afdj i
van de Vereeniging van Chr. CL
(essen) in Nederland en Overzeese:
een extra-vergadering gehouden, T"'
king van de vragen: „Heemkundn 1
school? Ja of neen? Hoe en wat ?let
De vergadering werd o.m. bijgeU^
twee schoolopzieners, n.l. de hf
Blijdenstein en H. Nienhuis. iel<
Het kind zou een ondienst bewe
als heemkunde als een leervak z,
rooster werd geplaatst. Heemkur^
leervak, het is een principe, een w
gesteld zijn op het geven van oncf1
geen leerplans en leerboekjes een
kunde, maar occasioneel onderwijle
het uitgangspunt worden van
De voorzitter, de heer H. A. v.
van Genderen leidde het one
Wat is heemkunde? De term is viul
van het heem of huis is niets nieu^j
cultuurhistorie, geologie, natuurku
sohiedenis er in betrokken, dan is
nieuws als men uitgaat van de
men woont. ie
Waaruit komt die nieuwe belang^.
Allereerst uit de nieuwe psychoid
zichten. Werkelijkheidsonderwijs rr, P
tasie niet belemmeren. En dan
eering van volksgewoonten en acl
Kennis daarvan is goed, doch vere^r
worden afgewezen.
Kunnen wij heemkunde aanvaa^
hangt er van af of we onszelf c
z ij n, of we Nederlandsch en Chrisle
zijn. rel
In de chr. school is reeds jariai
richting gewerkt, zonder dat zultye:
kunde genoemd werd. De verbol
met de omgeving is zelfs Bijbels
ze is niet het hoogste.
school. Elke streek heeft zijn ei|r
kunde noodig. Elke school zal eigei
te dien aanzien kunnen bepalen, te
wijzers moeten de kennis voor Ich
zelf verzamelen. Het platteland heehi
voorsprong, omdat die kennis voor
ligt. Voor de stadsbevolking is dat
Hier is geen verbondenheid. Vele s
hebben geen historie. Daarom zal erst
gemeenschap moeten komen, die hej^
kennis verzamelt.
Hierna was het woord aan den 1
Blijdenstein, schoolopziener
dam, die zich bereid verklaard had
tische gedeelte te behandelen. >r
Hoe komt de heemkunde op on^j
Ziedaar de vraag. Boekjes over r
moeten er niet komen. Er zijn re
schoolboekjes in Nederland in gebri oo
twee inzichten: le het principe enia]
kunde als basis voor het geheele
Wat men neemt is bijzaak. n.
Wat wil de heemkunde? Door ge^li
nemen moet men afkomen van halvsic
lingen en ledige begrippen. De «L
moet weer op den voorgrond komef
onderwijs waren we toch lang r1
tevreden. Er was een tegenstellinpr'
het leven en de school met haar v
Men moet weer terug naar de v,
die Baco Pestalozzi en Salsmann or
gebracht. ,rt
Het teekenen kan het waarnemeikc
vorderen. In het heem valt de meoe
waarnemen te vinden, om deze te
als apperceptie-materiaal. Het t€
het vak voor de heemkunde, het mm
zien om een juiste kennis te bekomCW
Door de heemkunde moet de>r<
van den onderwijzer veranderen.
Hoe heeft Rotterdam de verwé
gedacht? Het moet komen tot insti
werkgroepen naar eigen beginsel, z
moet het uitgangspunt vormen Vjn.
rijkskunde, geologie, biologie. De ou
moet vrijen armslag hebben om wf
ten en observatietochten te maken-
geving daarvan aan het hoofd der or
dan voldoende kunnen zijn. De ge^
bereid haar archieven open te ste.
Een centrale commissie zal de stc
zamelen ,elk vak vertegenwoordigd^
deskundige. Zoo zal een bron sanpi
worden tot instrueering van de
lid van het onderwijzerscorps wol
Een maandelijksche periodiek zou
lid van het onder wij zerscorp word
zonden. Zoo zal het jaren moeten i
De kinderpsychologie en de tota':a]
chologie zullen de fundamenteeli'.
voor de heemkunde moet zijn. Dat
fering van ons eischen, welke graa{
zal worden.
De soholen van een wijk vereen!
Ze zullen moeten samenkomen totT
ling van gedachten. Het eigen wijl
zal dan steeds meer naar voren koig
opsluiten in eigen ivoren toren zal
houden. De onderlinge concurrenrftn
door opgeheven worden.
De wethouder van oi>derwlJs zain
inleidende vergaderingen in SeptemL.
niseeren. Het behoud van ons histori™
sikaal onderwijs zal gewaarborgd zi
Na de pauze volgde een levendig^.
