Jliruuir £riitsrtjr (Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
imentsprijs:
ON
13 maanden 2.47. vermeerderd met
15 Incassokosten. Per week 19 ct
se nummers 5 ct Zaterdagnummers
Zondagsblad 7% ct. Alles bij
ba nabetaling.
in tntieprijzen:
ct per regeL Ingezonden Mede-
inderêelingen 46 ct per regel- Minimum
•eft, zregels Bewijsnummer 5 ct Bij dt>n-
niet inct belangrijke korting.
jden.
deze
nnen I
is, c
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936
22e Jaargong No. 6461
Hoofdredacteur H. Diemer, Rotterdam.
DINSDAG 24 JUNI 1941
Uitgave: N.V. Nieuwe Leidsche Courant
Rondom
rijwii
plenvoorziening
vijzen
ScheiJuk 28 van het boek Job wordt
slooveje machtige trekken een beeld
id zou, £jen mijnbouw. De mensch
ij^ielijn doorgraaft de aarde naar
de dogoud, naar ijzer en koper. De
jjj* 5rt naar veel en velerlei. Maar,
en zijgt de moede peinzer, die hier
restri<h onmetelijke verten, maar de
urger Onwaar zal zij gevonden wor-
en- .ar is de plaats des verstands?
de mensch kan zeer veel. Hij
en de zich bedienen van de rijke
aarde, hij mag zich verheffen
woor^oogste hccgtcn en smalen tot
tributue diepten. Doch niettemin, hij
het Men aan de levenssfeer, waarin
en" bitsL hij weet zich omringd door
1 zullqiigheden, waarin hij zich ziet
^ets Kortom, de mensch blijft ge
kste
tritoutii riumte en aan tya.
ekend,k ligt de verwezenlijking van
^eliijjjaak. Want juist in en door de
d.v. t\g wordt hij voortgestuwd naar
?eschr|jet bereikte en zoo gevoerd op
5 £3 welke leidt naar het gestelde
n pl-n ontplooiing van de schepping.
dagVeer wordt de mensch door de
"n leden, waarin hij verkeert, be-
iet belke zucht naar zelfgenoegzaam-
can als schepsel de afhamke-
ChrevC zal hij op bepaalde gebieden
'n ven naar hetgeen wordt aange-
ide Vtarchie, maar toch zal hij juist
>m c)k mensch de zelf-beheersching
spoor en wijken voor het vertrouwen
een denigheid Gods.
^edrijVen weet- dat hii ook Wat me"
kt kar rekenen tot de gewone dingen
s moet trachten te zien onder
orderft- Niets komt ons toe bij geval"
lijf in wandelen in raadselen, maar
b"' b<j die wetenschap van eigen on-
1yan i zal hij zich behoeden voor
hoteltigheid en onverschilligheid.
Jeeih^l hiJ met meer »begrip" pogen
indin hetgeen over hem komt. Want
lte zoteliik geloof doortrekt heel zijn
sstaur
ïiken.
tandigrige dagen zijn ons mededeelin-
=ekt over de komende kolenvoor-
oor% klemtoon is daarbij gevallen op
levensjelijkheid, dat de kolenrijkdom
bied ieeld over een zoo groot mogelijk
en enïet gevolg zal fijn, dat ook wij
)rradian onze kolen zullen moeten af-
Ider weken geleden heeft Com-
unnefteneraal Dr. Fischböck het aldus
dat 'lt: „Limburg produceert voldoen
ing behoefte van geheel Nederland
,iers Het Europeesche continent heeft
werkhiet voldoende om zijn geheele
i extrte verzorgen, omdat de aanvoer
zicblsche kolen stop ligt. Duitschland
en Tn't ook meer dan het noodig heeft,
ad hiere landen hebben te weinig of
•n hef0, Deze landen moeten dus door
producenten verzorgd worden.
IWen kan daarbij niet op het stand-
n [1, dat het alleen voor zichzelf be-
:orgen, maar het moet mede hel-
ïogelj Europeesche eenheid".
jo n< met deze woorden en de daarin
-houtej£en yoor den geest als Christen
Sn®,te denken, die zal zich herinne
rt zaGoddelijk bevel tot den mensch,
jn' v, heel de aarde te bewonen en
c'h yhaar doel te doen beantwoorden,
htendrh ook herinneren de vernietiging
i, zoc van het plan der menschen om
gere' torenbouw te Babel dit bevel te
hy |n. Gansch de aarde moet beant-
k daan haar doel. Daarom zij er een
en; i(n gebruik van hetgeen aan goeds
ds' Marde wordt aangetroffen en een
n z^bende uitwisseling van de rijkdom-
èholp uitvoert wat hij desnoods
'gen1an, ontvangt terug wat hij niet
•entn ren"
strarloozen wij, als wij het aldus
ittinfle bijzondere situatie, waarin de
lS er»eden verkeert? Neen, maar wij
k^^verstaan, dat het bevel Gods om
bePoiïng van de volheid der schep-
ïld t te streven heden evenzeer van
1 blij als het bevel gisteren gold. En
blkt bevel Gods staat de voorzienig-
wePs- Er vallen over een onderwerp
art der kolenverstrekking talrijke op-
et en te maken van practischen aard.
eninj zuuen ook wjj dat doen. Maar
VPihdagen, waarin velen gebukt gaan
licfagen van geestelijken en anderen
ht aoeten wij ons weer aangorden met
e vrijmoedigheid teneinde als
doch heilbegeerige kinderen des
vast te houden aan het Goddelijk
fDII*Want wij mogen gelooven, dat in
rel de mogelijkheid van zijn ver-
vanlking ruimschoots gegeven is.
al V doende blijven wij bij ons graven
en bij ons spreken over de ver-
iden ervan niet hangen in tenslotte
;n ellend materialisme, maar trachten
111 «ter deze heel gewone en alledaag-
^jhgert des levens iets te vatten van
lerJieid, welke alle schatten der aarde
i boven gaat.
Etenstijd voor de kalverenfamilie. Het menu wordt met smaak ver
orberd (Pax-Holland)
Enkele practische punten
De aangekondigde kolenvoorziening brengt
een 'erbetearing, vergeleken met den voorbij-
gegaien winter. De groote huizen, maar voor
al oik de groote gezinnen rullen meer ont-
vangn. Juist wat dit laatste punt betreft
heef'-men in het afgeloopen seizoen wel moei
lijkheden gekend. Naast verduistering dwong
ook ie stookgelegenheid het geheele gezin in
zoo veinig mogelijk vertrekken te verblij
ven, »etgeen bij gewone huiselijke werkzaam-
hedei als het maken van schoolwerk vrij
groot bezwaren opleverde.
De nieuwe regeling beoogt hierin eenige
verbeering te brengen, al zullen er natuur
lijk enige moeilijkheden blijven. Want wij
kunne ons voorstellen, dat men in vele gezin
nen óettemin, hetzij uit zuinigheids over-
weginjen hetzij uit gebrek aan stookgelegen
heid, o het gebruik van zoo weinig mogelijk
kamer, zal aansturen. Doch iets hiervan zal
imen ii de jaren vóór den oorlog zeker
eveneeis hebben aangetroffen.
De angekondigde voorziening zal voorts
de menchen moeten leiden tot een rationeel
gebruik van hetgeen men heeft. Men wordt
nu gedrongen over een ruim tijdsbestek zijn
gedachtn te laten gaan, opdat niet alles de
eerste \eken reeds verbruikt is, maar ook in
eigen htis een eenigszins bevredigende ver
deeling vordt bereikt.
Over lit alles kan men al in zomer en
herfst zn gedachten laten gaan, niet opdat
men laner in de zorgen zou zitten, maar op
dat menstraks het beste gebruik heeft van
hetgeen nen krijgt. Van belang zal het dan
ook zijn,dat men vantevoren nog eens goed
de kachls naziet of doet nazien, zoodat zij
zoo goedmogelijk aan hun belangrijke taak
kunnen bantwoorden.
Er kunen nog heel wat vragen rijzen
rondom kolendistributie, maar men zal in
elk gevaleen psychologisch steuntje in den
rug voele, wanneer men, mogelijk al bin
nen korte tijd, de eerste hoeveelheid op de
vaak reed uitgereikte bonnen in huis heeft.
De luistervergunningen
Wie hn aangifle moeten herhalen
De luistevergunningen aan hen die een
aangiftefonulier hebben ingezonden, zijn
thans alle erzonden
Houders 'an een 'radio-ontvangtoestel die
óór medioMei j.l. daarvan aangifte hebben
gedaan en Dg geen luistervergunning hebbén
ontvangen, noeten opnieuw een aangifte
formulier izenden. Op de keerzijde daarvan
moet de anwijzing: Herhaalde aan
gifte wordn gesteld.
De aangi«formulieren, welke kosteloos
aan alle poanrichtingen verkrijgbaar zijn,
moeten na nvulling eri onderteekening al
daar wordeiflngeleverd.
Nederloidsch-lndië en Japan
S.P.T. melt uit Sjanghai:
De algemene aandacht wordt nu sterker
geconcentreeil op de ontwikkeling van den
toestand in de Pacific. Daarbij komt reeds de
hoop tot uitdukking, dat het Japan zal ge
lukken, vrienschappelijke handelsbetrekkin
gen met Nedel. Indië tot stand te brengen.
De pasfotograf J. H. te Vlissingen is wegens
overtreding vai de prjjsvoorschriften door den
inspecteur voorde prijsbeheersching te "s-Gra-
venhage vervoli en gestraft. In de afgeloopen
maanden had li bij herhaling op bestelling
pasfoto's gemaal en afgeleverd voor den prijs
van 0.80 per 3stuks. Op 9 Mei 1940 rekende
hij echter 0.7fper 6 exemplaren. Voor deze
eigenmachtige p:jsverhooging is hem een boete
ZOI EN MAAN
Zonsopgang 25Juni 5.17; ondergang 22.07
Maansopgang 2 Juni 6.18; ondergang 22.12
Maansopgang 2Juni 7.15; ondergang 22.52
Nieuwe maan Dinsdag 24 Juni; eerste
kwartier Woeniag 2 Juli; volle maan
Dinsdag 8 Juli;laatste kwartier Woens
dag 16 Juli, niewe maan 24 Juli, eerste
kwartier. 31 Jul
i het Noordelijke deel van den Gouda> deed Zondag 22 Juni zijn intrede b*j
henOceaan en Westelyk.de Ned. Herv. Gem
Marnix van St. Aldegonde voor
den Rijksdag te Worms (1578)
Historicus zijn is moeilijk, iets moeilijker
wel dan sommigen meenen.
Wie zich aan de beoefening der geschiedenis
zet, behoort in de eerste plaats te beschikken
over een ruime mate van kennis van gebeur
tenissen en moet weten op te klimmen tot
de beginselen, welke op de uitkomst daarvan
in haar algemeene en bijzondere oorzaken
hebben ingewerkt
Daarnaast past de «gave. het vermogen om
al die gebeurtenissen objectief in het juiste
historische kader te plaatsen en op zioh zeli
te beoordeelen en tegen elkaar af te wegen.
„In 't verleden ligt het heden, in het nu
wat worden zal". Een goed historicus moet
dus ook een goed rechter zijn, die beschikt
over nauwkeurigheid zonder vooringenomen,
heid, kennis van wijsbegeerte en ethiek.
Hieruit volgt, dat de geschiedschrijver zich
heeft te onthouden van „hinein interpre
tieren" en zeker geen nieuwere begrippen
met een gekwalificeerden inhoud mag han-
teeren om die aan soortgelijke oude opvat
tingen onder te schuiven.
Deze dingen kwamen ons in de gedachte,
toen we de brochure: Marnix v. St. Aldegonde
voor den Rijksdag te Worms (1578) met een
voorwoord van S. Hinderdael, lazen, welke
ons vanwege de Zuid-Holl. Uitg. Mij. ter
beschikking werd gesteld.
De schrijver is ons onbekend, maar als we
zoo zijn inleiding en conclusie lezen omtrent
Marnix' rede, waaruit hij enkele citaten
met brokstukken van den Latijnschen tekst
geeft, dan hebben we toch sterk den
irtdruk, dat het onderwerp door hem niet
geheel omvat kon worden.
Waarom, als men over Marnix iets wil
publiceeren, niet een beroep gedaan b.v. op
Prof. vl Schelven? Die weet er wat van,
blijkens zijn publicaties.
Historisch staat het o. i. overigens zoo, dat
de Nederlanden reeds sinds 1548 (tractaat
van Augsburg) van „het Rijk" vrij waren.
Dat „Rijk" was toen heel iets anders, dan
„het Rijk", waarvan de schrijver voor het
maken van toepassingen en vergelijkingen
spreekt. Deze substitutie van begripsinhou
den schijnt ons weinig wetenschappelijk.
Men weet hoe het met dat tractaat zat.
Karei V was keizer van de staten-agglome-
ratie in vrij los politiek verband, welke men
aanduidde als het Duitsche Rijk. Hij zag aan
komen, dat zijn zoon, de latere Philips II,
niet in aanmerking zou komen om zijn
opvolger als keizer te worden en heeft toen,
om de lage landen waarvan een deel steeds
tot Frankrijk behoorde ten behoeve van
zijn Huis en zoon te redden, het tractaat van
1548 gesloten waarbij verkregen werd, dat
de Nederlanden als Bourgondische kreits van
het Rijk vrij werden, echter met de verplich
ting een dubbel aandeel in de Rijkslasten
te dragen. Overigens was dit gebied alleen
hem volkomen onderdanig en hij heeft het in
1555 ook aan zijn zoon overgedragen. Toen
is de Spaansohe 80-jarige oorlog gekomen
en in 1648 moest Spanje te Munster de
Nederlanden als volkomen vrijen, onafhan-
kelijken, souvereinen staat erkennen. Deze
nieuwe staat heeft daarna langen tijd een
rol in het spel van het „staatkundig even
wicht", dat na 1648 in de Europeesche politiek
werd ingedragen.
We hebben nog een andere opmerking en
dat is deze. Het schijnt den heer Hinderdael
onbekend te zijn, dat goede Nederlandsche
vertalingen van de Marnix-rede reeds bestaan
sinds vele jaren. Kent de schrijver die niet,
dan wordt eenigszins duidelijk de indruk,
welke hij van Marnix' reis en rede heeft.
Marnix ging hulp vragen voor de zeer be
narde Nederlanden bij den Roomschgezinden
Duisohen keizer Rudolf en de Protestantsche
(Luthersche) vorsten tegen het Roomsche
Spanje. Dat verklaart ook de vorm van en
de argumentatie in de rede. 't Is op niets
uitgeloopen. Men liet de calvinisten hun strijd
strijden en gaf overigens de vermaning het
gedane appèl niet te herhalen, hoezeer men
ook het lot van de Nederlanden met belang
stelling en sympathie zou volgen.
De schrijver heeft de bedoeling gehad aan
te fcoonen, dat uit het z. i. toen nog bestaande
saamihoorigheidsgevoel met het rijk steeds
grooter verwijdering is gegroeid. Hij meende,
dat zijn uiteenzetting van de rede van Marnix
wellicht velen er toe zou kunnen brengen
om over de dingen van het oogenblik in ver
band met de rijksgedachte nader na te denken.
Dit doel kan hij wel bereikt hebben, echter
misschien niet in den door hem bedoelden
zin. Daartoe had zijn argumentatie een andere
en betere moeten zijn. Wellicht vinden
anderen in deze onvolkomen brochure aan
leiding om ons iets anders en beters te
leveren. Sinds Prof. v. Schelven ons zijn
belangrijke studie over Marnix heeft ge
geven, moet dit mogelijk zijn.
De strijd in het Oosten te
land en ter zee
Bommen op Alexandrië
Het opperbevel van de weermacht maakte
gisteren bekend:
In het Oosten verloopen de gevechten
van het leger en het luchtwapen tegen het
roode leger volgens het vastgestelde plan en
met succes. In het Oostelijke deel van de
Oostzee drongen lorpedomotorbooten tot
de kustwateren van de Sowjet-pnie door en
brachten een kustvaartuig en vier vijande
lijke koopvaardijschepen van tezamen 5950
ton tot zinken. In de Zwarte Zee werd een
gemengde Duitsch-Roemeensche formatie
van lichte zeestrijdkrachlen bij een verken
ningstocht zonder succes door een Russische
lcustbalerij beschoten.
In den strijd tegen Groot Britannië brachten
duikbooten ii
Atlantisc
van Af rik a zes vijandelijke koopvaardij
schepen van tezamen 26,500 ton tot zinken.
Het luchtwapen vernietigde in het zeegebied
om Engeland drie vrachtschepen van te
zamen 11,000 ton en plaatsten bomtreffers van
zwaar kaliber op twee andere groote koop
vaardijschepen.
Gevechtsvliegtuigen ondernamen vannacht
aanvallen op havenwerken aan de monding
van de Theems. Vliegtuigen in N o o rd-
Schotland en militaire doelen aan de
Engelsche Z u i d-O o s t k u s t werden met
goed resultaat aangevallen. Bij een vlucht
van afzonderlijke Britsche gevechtsvliegtui
gen onder bescherming van jagers naar de
kust van het Ka naai werden in luchtgevech
ten overdag elf, door luchtd.oel-artillerië en
een patrouillevaartuig twee Britsche vliegtui
gen neergeschoten.
In N o o r d-A f r i k a vielen gisteren Duit
sche en Italiaansche vliegtuigen vijandelijke
stellingen en opslagplaatsen bij Tobroek aan.
In den slag bij Solloem van 15 op 17 Juni
werden 237 Britsche pantserwagens vernie
tigd. Bovendien konden twaalf voor het ge
bruik gereed staande pantserwagens, tien
stukken geschut, 74 vrachtauto's alsmede
talrijke handvuurwapenen en munitie worden
buitgemaakt. Verscheidene honderden Brit
ten werden gevangen genomen. Een sterke
formatie Duitsche gevechtsvliegtuigen be
stookte in den nacht van 22 op 23 Juni de
Britsche luchtbasis Alexandrie met bommen
van allerlei kaliber. In het havengebied
werden aanmerkelijke vernielingen aange-
r'cht.
Britsche gevechtsvliegtuigen wierpen in
den afgeloopen nacht een gering aantal
brisant- en brandbommen in het Weste
lijke rijksgebied. In Bremen en andere
plaatsen ontstond schade aan gebouwen in
woonwijken. Nachtjagers en luchtdoel-artil
lerie schoten drie van de aanvallende vlieg
tuigen omlaag.
Het roode luchtwapen wierp met zwakke
strijdkrachten bommen in Oost-Pruisen zon
der noemenswaardige uitwerking.
Luitenant-kolonel Mölders behaalde gisteren
zijn 27ste overwinning in de lucht
Kerk en Onderwijs
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Bladel (toez), cand. G. C.
Foeken, hulppred. te Burgh (Zld.)
Beroepen: te Heerewaarden, A. Faber te
Renesse.
Aangenomen: naar Spannum en Edens
(toez.), J. Hoogenkamp te Hindeloopen.
Chr. Geref. Kerk
Hersl. Evang. Lulh. Gem.
Drietal: te Amsterdam, H. J. Jaanus te
Rotterdam, W. J. F. Meiners te Den Helder
en W. F. ten Rouwelaar te Zwolle.
AFSCHEID EN INTREDE
E. E. de L o o z e,
vergekomen
De strijd tegen prijsopdrijving en
illegalen handel
8500 kg melkpoeder te Breda in beslag genomen.
Gistermiddag heeft de recherche te Breda bij
een grossier aldaar wegens prijsopdrijving, een
partij van niet minder dan 8500 kg magere
melkpoeder in beslag genomen De grossier
verkocht deze melkpoeder voor 38.50 per 100
kg hoewel de vastgestelde verkoopsprijs 25.50
per 100 kg af fabriek is. Op last van den
inspecteur voor de prijsopdrijving te 's-Her-
togenbosch werd voorts bij denzelfden grossier
eveneens op vermoeden van prijsopdrijving
voorloopig beslag gelegd op een partij van
30,000 blikken chocolademelk. Deze grossier is
reeds eerder wegens prijsopdrijving veroordeel^,
alsmede voor het in den handel brengen van
minderwaardige cacao tegen abnormaal hoogen
prijs.
Voorts heeft de Bredasche recherche te Hooge
Zwaluwe een partij van 10 balen bloem in
beslag genomen, juist nadat deze voor 400
aan een Bredanaar waren verkocht. De verkoo-
per had de bloem zelf gekocht voor 102 Met
de 10 balen bloem werden ook de juist betaalde
400 door d»s recherche in beslag genomen.
Op grond van prijsopdrijving werd verder bij
een s'offenmagazijn te Breda in beslag germ-
men 100 meter whipcord welke werd verkocht
voor 21 per meter, terwijl de normale maxi
mum prijs 7.25 per meter was.
Tevens werd voorts een hoeveelheid kalfs-
vleesch in beslag genomen afkomstig van een
in een landbouwschuur te Terheyden fraudu
leus geslacht kalf. Tegen den slager werd proces
verbaal opgemaakt wegens frauduleus slachten,
overtreding van de Vleeschkeurlngswet en ont
duiking van den accijns op het geslacht. Tegen
vier personen, die het vleesch tegen 4 per kg
aan den man brachten, werd procesverbaal op
gemaakt wegens prijsopdrijving.
Maximumprijzen voor zeep
Blijkens een publicatie In de Staatscourant
van 23 dezer heeft de secretaris-generaal van
handel, nijverheid en scheepvaart de volgende
maximumprijzen voor zeep vastgesteld:
toiletzeep 0.12^ per 75 gram; huishoudzeep
0.13 per dubbel stuk van 240 gram; 0.06^6
per stuk van 120 gram; zachte zeep 0.38 per
kg in kleinverpakking van 1 kg of minder door
fabrikanten verpakt; 0.34 per kg voor zoover
niet door fabrikanten in kleinverpakking van
1 kg of minder verpakt
Volgens het ministerie van landbouw heb
ben de totale inkomsten van den Amerikaan-
schen landbouw in 1940 dollar 10,352 mil-
lioen bedragen, vergeleken met 9,896 mil-
lioen in 1939. De toeneming bedraagt der
halve ongeveer 5 pet
Met uitzondering van 1937, toen het inko
men der landbouwende bevolking 10,606
millioen bedroeg, is dit het hoogste bedrag
sedert 1930. Het aandeel van de overheids-
uitkéeringen aan de boeren in het totale be
drag der inkomsten was in 1940 opnieuw
geringer. Het bedroeg 756,800,000 tegen
807,065,000 in 1939.
BURGEMEESTERS
de Ned. Herv. Gemeente te Hilversum,
des morgens bevestigd te zijn door zijn vader,
ds. P. de Looze van IJsselmuiden. Tekst van
bevestiger was Jes. 52 7, waarbij nadruk
gelegd op de heerlijkheid van de verkondi
ging van de heilsboodschap Gods en de taak
van den boodschapper.
De intrede-tekst was I Cor. 4:14., waar
bij gesproken over de ambtelijke positie van
den dienaar des Woords, als dienstknecht
Gods, en uitdeeler van Gods verborgenheden,
over het feit dat de gemeente de ambtsdra
gers als zoodanig heeft te erkennen; dat van
hen gevraagd wordt trouw; dat zij gebonden
zijn aan Schrift en belijdenis der Kerk, doch
dat uiteindelijk het oordeel staat aan den
Heere.
Des morgens werd toegezongen Ps. 134 3.
Des middags werd ds. de Looze toegespro
ken door ds. Oosterveeen van Ankeveen na
mens den ring en ds. A. A. van Ruler namens
kerkeraad en gemeente Eveneens werd toe
gezongen Ps. 134: 3.
Het was de vierde maal dat ds. P. de Looze
zijn zoon in gemeente mocht bevestigen.
Ds J. C. Koppert, die het beroep naar
de Ned. Horv. Gem. te Ir.geti aannam, neemt
20 Juli a.s. afscheid te Bladel en doet zijn
intrede te Ingen op 27 Juli a s. Bevestiger is
dr. G. H. Oberman te Utrecht
Zondag j.l. heeft Ds. R. J. v. d. Meulen,
die naar Utrecht gaat, afscheid genomen van
de Geref. Kerk te Zaandam, sprekende over
1 Petr. 2:4 en 5. Dit afscheid werd genomen
in beide kerken. In de Vinkenstraat sprak
Ds. v. d. Meulen na de preek woorden van
hartelijken dank voor de ondervonden liefde
van de gemeente, kerkeraad, commissie van
beheer, collega's predikanten, catechisanten
en werkers der Evangelisatie-commissie.
Namens kerkeraad en gemeente sprak de
heer L. Harms Jr., waarna op diens ver
zoek de gemeente Ds. van der Meulen de
zegenbede uit Ps. 121 toezong.
's-Middags werd hij na afloop van den
dienst des Woords toegesproken namens den
kerkeraad, gemeente en collega's door den
oudsten predikant der Geref. Kerk, Ds. F. van
D ij k, op wiens verzoek Ds. v. d. Meulen
Ps. 84 6 werd toegezongen.
Namens de classis Zaandam sprak Ds. G.
Tom van Westzaan.
JUBILEA
Ds. W. M. Duyker, thans legerpredikant
te Malang, hoopt, op 9 Juli a.s. den dag te
herdenken, dat hij vóór 2.'> j/iar het predik
ambt aanvaardde. Hij werd in 1916 predikant
by de Hersteld Evang. Luth. gemeente te
Harlingen en stond daarna bij de Evang.
Luth. gemeente te Tiel. In 1923 werd hij be
noemd tot pred kant te Soerakarta, daal na in
1927 tot legerpredikant met standplaats Ban-
i doen en sinds 1938 Malang.
DE BIJBEL OP SCHOOL
De afdeeling Amsterdam van het Ned.
Bijbelgenootschap bood aan alle schoolbiblio
theken in Amsterdam kosteloos een bijbel
en een nieuw testament m de nieuwe verta
ling aan Bijna 300 scholen hebben van dit
aanbod gebruik gemaakt.
Rijksuniversiteit te Utrecht
Universitaire gemeenschap
In de Domkerk te Utrecht is gisteren de
eerste Utrechtsche universiteitsdag geopend.
Zeer velen waren daartoe in het historische
kerkgebouw bijeengekomen.
Onder de aanwezigen bevonden zich het
curatorium van de Universiteit, kerkvoogden
van de Ned. Herv. Gemeente, zoo goed als alle
hoogleeraren, lectoren, privaat-docenten en
andere aan de universiteit verbondenen, tal
rijke oud-studenten en studenten. Voor de
opening van de bijeenkomst werd orgelmuziek
ten gehoore gebracht. Van den Domtoren
woei de driekleur en talrijke huizen waren
met de faculteitsvlaggen versierd.
Prof. dr. H. R. Kruyt, de rector magnificus,
opende dezen dag met een eeresaluut aan de
Groningsche zusterinstelling, die in September
1.1. het initiatief tot zulk een dag van universi
taire gemeenschap heeft genomen. Daarna
sprak hij over de universitaire gemeenschap.
Na Prof. Kruyt sprak namens den senaat
van het studentencorps de rector, de heer J.
v an Hasselt, en als derde spreker ver
tolkte Dr. J. C. Koningsberger, oud
minister van Koloniën, de gevoelens der
alumni.
W. C. LOMAN
Te Oosterbeek is in den ouderdom van
81 jaren overleden de heer W. C. Loman, die
jarenlang in Zwolle heeft gewoond en in het
geheele land bekendheid heelt v
Het was de heer Loman, die in de tweede helft
van de 19e eeuw te Zwolle een kostschool had,
welke bezocht werd door jongelui, die zich
voorbereidden voor de toelatingsexamens aan
de militaire school te Alkmaar, het opleidings
instituut van de marine en voor den dienst
van de posterijen. Door de zich aïlengs wijzi
gende omstandigheden en de uitbreiding van
het middelbaar onderwijs, daalde het aantal
leerlingen van de school omstreeks het jaar
1900. In dien tijd werd de heer Loman tot
schoolopziener benoemd en ioen hij als zoo
danig zijn taak te Emmen aanvaardde, werd
de school, het Instituut-Loman. opgeheven.
De overledene was ridder m de orde van
Oranje-Nassau.
GIFTEN EN LEGATEN
H W. F. Kolb. is met Ingang van 1 Juli to
burgemeester van de gemeente Aalsmeer benoemd
ender toekenning van gelijktijdig eervol ontslai
als burgemeester der gemeente Zuid- en Noord
Wijlen mej. J.
heeft een bedrag
volgt te verdeelen;
Chr. Geref. Gem.
dier gemeente; 100
;n Wo 1 de te Apeldoorn
/an 750 gelegateerd als
250 aan de diaconie der
250 aan het orgelfonds
de Theol. School d'
BEGRAFENIS VAN
DR. P. J. KROMSIGT
's-GRAVENHAGE, 23 Juni. Onder toege
wijde en van aanhankelijkheid getuigende be
langstelling heeft hedenmiddag op Oud Eik
en-Duinen de teraardebestelling plaats gehad
van het stoffelijke overschot van dr. P. J.
Kromsigt. Verschillende sprekers hebben
daarbij uiting gegeven aan de waardeering,
welke in ruimen kring leeft voor hetgeen de
thans overledene als persoon en ook in zijn
vee! omvattenden arbeid is geweest
Op de begraafplaats merkten wij op ds. G.
Barger van Heukelum, ds. J. H. Grolle van
Utrecht, ds. A. Dönszelmann van Amersfoort,
dr. G. Oorthuys van Amsterdam, ds. R. Dijk
stra van Amsterdam, den heer A. Weenink,
godsdienstonderwijzer te 's-Gravenhage, den
heer R. H. Heerema, gep. hoofdcommies aan
het Departement van Justitie, ds. H. J. Dijck-
meester van 's-Gravenhage namens het Dia-
konessenhuis, ds. I. Voorsteegh, praeses van
den Kerkeraad te 's-Gravenhage, ds. M. Hef
ting, em. predikant te 's-Gravenhage, dr. G.
P. van Itterzon, eveneens te 's-Gravenhage,
ds. J. Roodenburg van Voorburg, dr. W. J. de
Wilde van 's-Gravenhage, ds. H. Bakker van
Amsterdam namens de Confessioneele Ver-
eeniging en namens het Comité voor „De Ge
reformeerde Kerk", ds. H. Stolk van Scheve-
ningen.
Met den stoet kwamen met de familie mede
dr. L. D. Terlaak Poot, Staatsraad Schokking
en ds. Westermar Holstijn, em. pred. te Apel
doorn. Aan het sterfhuis was gesproken door
den broeder van den overledene, dr. J. Ch.
Kromsigt.
Terwijl de familie en de belangstellenden
de kapel betraden speelde de organist Fsalm
116. Daarop las dr. Terlaak Poot 2 Corint'.ie
5, waarna dr. Oorthuys namens den Ker
keraad en het Ministerie van predikanten van
Amsterdam een kort woord van nagedachte
nis sprak. Dr. Oorthuys deed uitkomen, hpe de
overledene reeds als jong predikant een stel
lige overtuiging had, gebaseerd op het Schrift-
woord „In Uw licht zien wij het licht". In
j dit woord weerspiegelden zich de persoon en
het werk van dr. Kromsigt
Hij had een welomschreven en gesloten
prediking. Maar in alles wist hij zich afhan
kelijk te zijn van het licht Gods. Hierin ligt
de verklaring van de geslotenheid van zijn
systeem eenerzijds en het openstaan van zijn
hart anderzijds. Hij was ontvankelijk voor
de waarheid, uit welken hoek hij deze ook
vernam. Een kind was hij in de ontmoeting
met anderen. Hij was immer een scherp be
strijder, maar niet te hoog om schuld te be
lijden. Wij in Amsterdam, aldus besloot dr.
Oorthuys, wij zullen dr. Kromsigt niet licht
vergeten.
Namens het Fonds voor Bijzondere Leer
stoelen heeft dr. W. J. dê W ild.e het.woord
gevoerd, daarbij den overledene betitelend
als „een hoogleeraar zonder katheder". Ook
is hij van grooten zege geweest,
belangrijken invloed uitoefenend op tal van
jonge predikanten. Wij danken God voor wat
dr. Kromsigt aan de Kerk en aan de
theologie in Nederland heeft geschonken.
Namens de Confessioneele Vereeniging en
het Comité ,De Gereformeerde Kerk" sprak
Ds- H. Bakker. Uitgaande van de vraag,
wat Dr. Kromsigt het meest kenmerkte, tee-
kende hij hem als den pastor in hart en
nieren, een trouw herder van de schapen.
Met innige ontferming was hij bewogen over
de menschen in de groote stad. Hij heeft zich
steeds volop gegeven als een strijder en toch
een zachtmoedig Christen. Hij heeft zich,
immer strijdende met de blanke wapenen der
gerechtigheid, geen vijanden gemaakt. In zijn
strijd tegen den dood kon hij getuigen, dat
Christus onze Vrede is. Nu is hij door den
Koning der koningen bevorderd tot hemelsctie
heerlijkheid.
Als leerling en catechisant sprak Ds. J. H-
Grolle van Utrecht. Dr. Kromsigt, aldus
de predikant uit het Sticht, trok de grond
lijnen eener waarlijk Calvinistische theologie
en hij heeft gestuwd tot het werken in oprecht
wetenschappelijken geest- Een man was hij
van breede wetenschappelijkheid en groote
kennis. Het meest ontroerde niettemin zijn
naïeven eenvoud en zijn trouw volgen van
Christus.
Als misschien de oudste van zijn vrienden,
ter begrafenis aanwezig, sprak Staatsraad
Schokking, in de behoefte een woord van
dank te spreken voor de ondervonden vriend
schap, een vriendschap als men niet vaak in
de wereld vindt. De diepste levensgrond van
Dr. Kromsigt was, dat hij zijn Heiland liefhad.
Op ruim terrein bewoog hij zich en daarin be
toonde hij zich een oecumenisch man, voor
zoover elke oecumenische beweging zich ge
dragen moet weten door het: Christus vóór
alles. Hij had er iets van verstaan, dat er
slechts één- Middelaar is, namelijk Jezus
Christus.
Ds. Westerman Holstijn heeft als
zwager van den overledene een persoonlijk
woord gesproken, den overledene roemende
als een beminnelijk mensch, gesierd met liefde
voor de natuur en voor kinderen, hoezeer
zyn hart tevens openstond voor groote dingen
en voor diepe philosophische gedachten. Deze
kinderlijke man kon, als hij opkwam voor de
eere van zijn God, zijn als Calvijn: diep
ernstig en zeer streng. Ds. Wester man Hol
stijn, die, evenals de andere sprekers woorden
van troost richtte tot de echtgenoote en kin
deren, wilde eindigen met het „God alleen de
eer voor dit gezegende leven".
Dr- Terlaak Poot, als laatste spreker
naar voren tredend, bracht op verzoek van
Ds. Gravemeijer, die door ambtsbezigheden
niet aanwezig kon zijn, een laatsten eerbie
digen groet over van de Synode der Kerk.
De vergadering van de Synodale Commissie
had met zeei groote waardeering gesproken
over persoon en werk van Dr Kromsigt.
Dr. Kromsigt, vervolgde Dr. Terlaak Poot,
was van veel zegen voor zijn collega's, voor
de Kerk, voor zijn familie. Om nog even de
figuur van den overledene te bekenten ïas
hij vervolgens een gedeelte voor uit een pre
dikatie, eens door Dr. Kromsigt gehouden
over den stokbewaarder, die wakker werd
geschud door het Woord van God. Het leven
van Dr. Kromsigt was één prediking. Op zijn
sterfbed lag hem op de veege lippen de Psalm:
„Ik zal met vreugd in 't huis des Heercn
gaan".
Hierna speelde de organist Gezang 3 en
terwijl de kist werd uitgedragen Psalm 130-
Aan de groeve las Dr. Terlaak Poot de
liturgie en bad hij het Onze Vader, waarna
een zoon van den overledene, de heer J.
Kromsigt, voor de vele en diepe belangstel
ling heeft dank gezegd.
Het stoffelijk overschot van een groo* man
in ons kerkelijk en theologisch leven
