F
Transpiratie en stukloopen van
Besprekingen te
Tokio
ptIDAG 23 JUNI 1941
PAG. 3
Juitsch volk.
dit oogenblik voltrekt zich een opmorsch, die
^ebreidheid en omvang de grootste is, die de wereld
Hsverre heeft gezien.
flh vereeniging met Finsche kameraden staan de
J^rs der overwinning van Narvik aan de Noordelijke
Duitsche divisies onder bevel van den veroveraar
loorwegen, beschermen tezamen met de Finsche
dshelden onder hun maarschalk den Finschen
..J^'an Oost-Pruisen tot aan de Karpathen strekken
paTsWiaties van het Duitsche Oostelijke front zich uit.
?,an de oevers van de Proeth, aan den benedenloop
ullenSn Donau, tot aan de oevers van de Zwarte Zee
;ererd|igden Duitsche en Roemeensche soldaten zich
het staatshoofd Antonescu.
,a„",derhalve is de taak van dit front niet meer de
farming van afzonderlijke landen, maar de bevei-
lew"van Europa en daarmee de redding van allen.
nutk heb derhlve vandaag besloten het lot en de toe-
De t
e°uj van het Duitsche rijk en van ons volk weer in de
Ermein yan onze soldaten te leggen. Moge de Heere
;eLne.ns juist bij dezen strijd helpen.
lerlijn, 22 Juni 1941.
get. ADOLF HITLER.
A'chttCESSEN VAN
uu^ALIAANSCHE
4UIKBOOTEN
n. Vaommuniqué van het Italiaansche
gedar luidt:
fgeloopen nacht hebben afdee-
DEN aze luchtmacht het arsenaal van
IJZEK Malta gebombardeerd.
Lfrika heeft de luchtmacht van
"gallen gedaan op opslagplaatsen,
\l versterkingen te Tobroek. In
ig4lBoeg-Boeg zijn gemechaniseerde
persrf1 en Britsche troepenconcentra-
bepaal-
m bij "ka hebben onze troepen in het
opglalla en Sidamo de stad Djimma
of i tot open stad verklaard is om
daler de burgerbevolking te voor
lijk hi troepen hebben stellingen ver-
n leg^ Westen betrokken. Het kleine
garnizoen dat te Djimma was
geneft de stad aan de Engelschen
uden, en wapeneer verkregen.
uitreikjantisChen Oceaan hebben onze
aven °ofn een collectieven aanval ge-
of weiierste helft van Juni op een be-
zijnldeiijk convooi, waarvan melding
in het weermachtbericht van
ntoomschepen met een gezamen-
1 van 98.000 ton. tot zinken ge-
even rr^ande'^ke torpedoboot jager ge-
n 'n groot tweemotorig vliegtuig
ukken h. Deze duikbooten stonden onder
han5rvettenkaP'tein Buigi Longanesi
irvettenkapitein Manlio Petroni,
vereisjitein Guiseppe Roselli Lorenzini.
ziJnuS zee Mario Pollona en luitenant
heuale Terra".
zulks
"kmsSEN IN DUITSCHLAND
FRIETEN ZICH MELDEN
"°der8tührer S.S. en chef der Duitsche
nen d«et ministerie van binnenlandsche
hf' dat alle Sowjet-Russische
t in het gebied van het Groot-
boven de 15 jaar zich binnen
upc moeten melden bij het dichts-
In Ke^litiebureau tGr Plaatse- Onder
s van pting vallen 'Dok staatloozen, die
e levemderdaan van de Sowjet-Unie of
Letland of Estland zijn geweest,
nnen g4 zijn degenen, die in het bezit
t aan tin Duitsch emigrantenbewijs. In
alraat Bohemen en Moravië moet
n wareciding geschieden bij de politie-
van da het protectoraatsbestuur.
-melo ge
'""'r-ambassade te tokio
e du".igert verklaring
^an de Russische ambassade
sr en pren schijnbaar verlaten en de
oodem len weigerden correspondenten te
op hen over den Duitsch-Russischen
zijreken.
dat i
Bij fobroek spreekt het kanon
In0»st-Afrika Engelsche aanvallen
In ^Jn weermachtsbericht no. 381 maakt
het Itliaansche opperbevel het volgende be
kend:
In Ioord Afrika wierpen vijandelijke
viegtugen eenige bommen op Bengazi en
vielen ze een van onze luchtbases aan. Bij
Tobrote was bedrijvigheid van de artillerie
aan btde zijden waar te nemen-
In Cost Afrika:-Het taaie verzet van
onze toepen dwingt den vijand tot uiterst
moeilije bewegingen en bloedige aanvallen.
Dutsche torpedobooten in
Russisch zeegebied
Een Rssisch schip tot zinken gebracht
Dultsce motortorpedobooten hebben Zon-
dagmorgn vroeg, naar het D.N.B. verneemt,
in het Rssische zeegebied een Russisch schip
van 400(ton en een Russische visschersboot
aangevalsn. Het schip van 4000 ton werd
door een torpedotreffer tot zinken gebracht
en de vschersboot werd met ontploffings-
middelenvernield. Een Duitsch vliegtuig had
de motonrpedobooten opmerkzaam gemaakt
op de Rusische visschersboot.
ZesBritsche vliegtuigen
neergeschoten
bij en poging om boulogne
aan te vallen
Duitsche'agers hebben zes Britsche vlieg
tuigen neerschoten, toen gisteren een aan
tal Engelsce gevechtsvliegtuigen probeerden
onder sterkescorte van jagers, Boulogne nan
te vallen, luitsche jagers stelden zich ter
stond denvijandelijken vliegtuigen in den
weg en schten in uitermate korten tijd twee
Bristol Bleneims en vier Spitfires neer. Als
gevolg van lezen afweer der Duitsche jagers
kwamen dc bommenwerpers van de R.A.F.
niet eens aa het uitwerpen van bommen toe.
De vijandelke formatie werd reeds voor de
kust uiteenpdreven en tot den terugtocht
gec" vongen.
VERLIEZEN VAN HET
RUSSISCHE
LUCHTWAPEN
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
De verliescijfers van het roode luchtwapen
zijn, naar het D.N.B. verneemt, tijdens den
eersten dag van den veldtocht tegen de Sow-
jetunie van uur tot uur gestegen. Op het
oogenblik zijn nog geen totaalcijfers te mel
den. Hoe zwaar echter de slagen zijn, die den
sowjets door het Duitsche luchtwapen worden
toegebracht, blijkt uit de vernietigende neder
lagen, die roode gevechtsvliegtiugen bij twee
aanvallen op Duitsch souverein gebied heb
ben geleden.
In de vroege morgenuren van Zondag
vlogen negen Sowjet-russische Martin-bom
menwerpers naar Oost-Pruisen. Hiervan wer
den er niet minder dan zeven door Duitsche
jagers neergeschoten. Bij een andere aanvals-
poging op militaire installaties in het gouver
nement, dicht achter het front, waren 35
Sowjet-russische gevechtsvliegtuigen in actie.
Tot op twee na werden al deze vliegtuigen
door Duitsche jagers venietigd.
DE ROEMENEN
RUKKEN OP
Zondagochtend zijn de Roemeensche troepen
over de Proeth getrokken. Dit nieuws werd
officieel te zeven uur medegedeeld, de bladen
kwamen met een extra-editie uit
Aan het Zuidelijk front hebben gemecha
niseerde Roemeensche troepen de stad Bol-
grad bezet. Zondagochtend zijn in de buurt
van Galata drie Sowjet-vliegtuigen neerge^
schoten.
In het eerste communique uit het hoofd
kwartier van het Roemeensch-Duitsche front
wordt gezegd, dat de strijd van de bergen
in de Boekowina tot aan de Zwarte Zee op
22 Juni is begonnen.
Sowjetvliegtuigen
boven Finland
De rijksberichtencentrale te Helsinki heeft
gisteravond het volgende medegedeeld:
Hedenochtend vroeg tusschen 6.00 en 7.00
uur zijn Sowjet-Russische militaire vliegtui
gen op verscheidene plaatsen het Finsche
souvereine gebied binnengedrongen.
Om 6.05 uur hebben verscheidene Sowjet
vliegtuigen. verdeeld in twee groepen, Fin
sche gepantserde "booten gebombardeerd, zon
der schade aan te richten. Om 6.15 uur be
stookten vier Sowjet-vliegtuigen de kustver
dediging van Alskaer met bommen. Er ont
stonden eenige branden. Aanzienlijke schade
is niet aangericht. Om 6.45 uur hebben Rus^
sische vliegtuigen van groote hoogte Finsche*
vaartuigen in de inhammen van Toerkoe
(Abo) met bommen aangevallen Ook aan de
Finsche Zuidoostgrens zijn vanochtend vroeg
Sowjet-vliegtuigen binnengevlogen, zonder
bommen neer te werpen.
VERKLARING VAN
CHURCHILL
Besloten Rusland te helpen voor zoover
het in Engelands macht ligt
De Britsche minister-president, Churchill,
heeft Zondagavond voor de Britsche radio
een toespraak gehouden, waarin hij o.a. ver
klaarde, dat het conflict tusschen Duitsch-
land en Sowjet-Rusland hem niet heeft ver
rast, daar hij Stalin hierop reeds had voor
bereid. Churchill was van meening, dat nie-
mand over de politiek van de Engelsche re
geering in twijfel kan zijn, daar volgens de
Britsche regeering, Engeland's vriend is, wie
met hen strijdt in denzelfden strijd. De Brit
sche regeering heeft derhalve besloten Sowjet-
Rusland te helpen, voor zoover het in haar
macht ligt
In zijn radiorede heeft de minister-presi
dent, volgens den Britschen berichtendienst,
in verband met de belofte aan Sowjet-Rus
land hulp te verleenen, o.m. nog verklaard:
Engeland zal aan alle vrienden en bondge-
nooten in de wereld een oproep richten, om
Sowjet-Rusland te steunen. Engeland heeft
Sowjet-Rusland iedere technische en oecono-
mische hulp aangeboden, die het gebruiken
kan. Voorts beweerde de minister-president,
dat het voor Sowjet-Rusland bestaande ge
vaar ook een gevaar voor Engeland en de
Vereenigde Staten is.
De Engelsche berichtendienst publiceert
een verklaring van Tass, volgens welke vol
ledige overeenstemming is bereikt tusschen
de Sowjet-Unie en Engeland.
Dit Britsche bericht acht men In politieke
kringen te Berlijn in zooverre opmerkelijk,
daar Londen reeds weinige uren na de pro
clamatie van den Führer de bevestiging van
het daarin onthulde dubbele spel der bolsje
wistische machthebbers door het officieele
Russische persagentschap, publiceert.
huid en voete. Purolpoeder houdt huid en voeten koel en dr
raat, di
i dit pa
der inhf
lad varv2-en loopen met haar wèg."
Paangsclien" Maar hoap toch' dat
aanc optreden tegenover Weerloo.
gebru1* *k haar dat nog eens zeggen,
toch ook weer niet verdiend,
,'oorschnn den dijk te worden gezet."
werken'apte Gretha over den weg langs
i een heele rij. Elke woning staat
bü°de Pe er vp°r en op ZÜ- Je bent hier
rijksbu^ad> Greet De menschen hebben
En de grond kost geen twintig
iispensafieter, zooals in Groningen,
vervat ral in de tuintjes zitten of staan
t voor Oie kijiken haar na, als zij voorbij
iehoudeveett dat ze op een dorp is en niet
s!f"_' „Dus groet zij dfe lieden vriendelijk
»'ral,e$ 1»id: ..<So«ta> «vond" E„ men
ende wé haar groet. J#e lui kijken haar
rans vefVn weten het al, wonderlijk, zoo
ekend is op een dorp: dat is de
o| ge^erwijzeres van de Christelijke
■k. pleistdat is de nieurwe juf van „onze"
door
HUGO KINGMANS.
Zoo belandt Sretha weer in de Berkenlaan.
In een eernvoudg huisje, keurig en net overi
gens, heeft zij iaar kamer, haar zitkamer en
een kleine slaapkamer. De weduwe Verdonk
heeft eigenlijk ledoeld, slechts één kamer af
te staan, maar de juf stónd op een aparte
slaapkamer, al behoefde die niet groot te
zijn. Toen heeft zij toegestemd, na eenig wik
ken eri*wegen, \ijftig gulden is heel wat voor
een dorp! En.zij kan het wel gebruiken,
de wediuwe Verlonk.
Die komt uit Laagveld. Zij woont hier nu
twee jaar. Haar man overleed. En Hoogveld
trok haaT. ook al met het oog op de school
voor de kinderen, die dien langen afstand
niet meer hadden af te leggen. In Laagveld
moest zij werken voor haar brood. Dus in
Hoogveld ook. Er is geen verschil. En in
Hoogveld wonen eigenlijk de menschen van
ci^ gemeente, dominee Hengema, die voor haar
uitziet, evenals zijn vrouw. En mevrouw
Botterweg.
Zij naait, stopt en breit, al naar gelang
er te doen is. Van de fabriek heeft zij een
klein pensi
kijken. De
Groningen
dat die ha
bracht. Ni<
gulden in d-
een aardige
middeld ziji.
in de maan
dan keurig
heeft het al
kijkt niet
koopt of 1
„Zijn d<
Verdonk?"
„O Ja,
is het niet
„Neen.
legde al d
minste mij
Mag ik wd
nog druk? Wat èen snoeperig jurkjél Smok-
werk. niet? Ik zou er geen geduld voor heb
ben. Maar mooi is het"
Ze praten een uurtje. En dan gaat Gretha
naar haar kamer, om vervolgens te gaan sla
pen. Het is een lange dag geweest. Eerst de
vrij verre reis; toen de spaining van den
eersten dag in haar verblijfpliats: daarna nog
uit.... ze is moe en strekt behagelijk zich
neer op haar eigen bed. Haa- slaapkamer is
klein, maar, keurig ingericit. De zitkamer
herkent juffrouw Verdonk liet meer. Alles
is er uitgenomen, „behalve ht behang", glim
lachte zr, toen zij het zag. Ir is een dames
kamer van gemaakt. Heel /einig tegen den
muur gehangen, te weinig, /indt de hospita,
maar dat schijnt mode tezijn. Een enkele
Damascus ontruimd
Buiten de stad hebben de Franschen
nieuwe stellingen betrokken
Het D.N.B. meldt uit Vichy:
Over den oorlogstoestand in Syrië wordt
officieel het volgende medegedeeld:
De dag van Zaterdag was gekenmerkt door
de ontruiming van Damascus door de Fran-
sche troepen en door de uitbreiding der ope
raties tot het Syrische woestijngebied. Na
dertien dagen van strijd in het gebied van
Kissoe en de onmiddellijke omgeving van
Damascus, in het verloop waarvan de Fran-
sche eenheden permanent stonden tegenover
naar getal superieure en van de zwaarste
wapenen voorziene strijdkrachten, hebben de
Engelschen het vliegveld en de Zuidwestelijke
voorstadjes van Damascus bereikt.
Met het oog op de onmogelijkheid den
vijand in de toekomst op voldoenden af
stand te houden en om een uit de ope
raties noodgedwongen voortvloeiende
vernieling van heilige plaatsen van den
Islam te vermijden, heeft het Fransche
opperbevel Zaterdag den troepen bevolen
Damascus te ontruimen. De Fransche
strijdkrachten hebben buiten de stad
nieuwe stellingen betrokken. De tegen
stand wordt voortgezet.
In West-Syrië hebben belangrijke gemoto
riseerde strijdkrachten, komende uit Irak, de
grens overschreden en zijn in de richting
Palmira opgerukt. De vijandelijke strijdkrach
ten worden onophoudelijk door het Fransche
luchtwapen met bommen en mitrailleurvuur
bestookt. Deze actie is in den loop van Zon
dagochtend onafgebroken voortgezet. Verder
Oostelijker hebben de Fransche troepen Aboe
Kemal heroverd.
In Zuid-Libanon en aan de kust heerscht
wederzijdsche bedrijvigheid der artillerie. Het
aantal gevangenen, dat sedert het begin van
de operaties is gemaakt, bedraagt meer dan
1500. Afgezien van de aanvallen op de vanuit
Irak oprukkende Britsche strijdkrachten, heeft
het Fransche luchtwapen zijn acties in de
andere sectoren van het front voortgezet.
VANDAAG EEN CONFERENTIE VAN
REGEERING EN WEERMACHT
Matsoeoka heeft een onderhoud van ander
half ïur gehad met den Duitschen ambassa
deur te Tokio, generaal majoor Ott.
Matsoeoka heeft voorts een bezoek ge
bracht aan den premier, prins Konoje, waar
schijnlijk om Japan's toekomstigen koers
tegenover den Duitsch-Russischen oorlog te
bepalen. Tevoren had Konoje bezoek ont
vangen van luitenant-generaal Soezoeki, voor
zitter van den kabinetsraad voor plannen,
Tomita, eersten kabinetssecretaris en Ito,
voorzitter van den - kabinetsraad voor voor
lichting.
Matsoeoka, heeft zich, nadat het rapport
van den Japanschen ambassadeur te Berlijn
over het uitbreken der Duitsch-Russische
vijandelijkheden was aangekondigd, naar het
keizerlijk paleis begeven om verslag uit te
brengen over de situatie.
Officieus Is te Tokio bekend gemaakt,
dat hedenochtend om negen uur In de
ambtswoning van den premier een bui
tengewone bijeenkomst van de regeering
en de opperste leiding van d$ weermacht
wordt gehouden. (D.N.B.)
DE STRIJD BIJ TOBROEK
Op het Noord-Afrikaansche oorlogstooneel
heeft, naar aari het D.N.B. wordt gemeld, het
Duitsche luchtwapen opnieuw mooie succes
sen behaald in den strijd tegen militaire in
stallaties en hulpmiddelen van den vijand.
Bij Tobroek werden autokampen en opslag
plaatsen van materiaal met schitterende uit
werking gebombardeerd. Verscheidene auto's,
die voor de in Tobroek ingesloten Britsche
troepen niet te vervangen zijn, daar geen
ravitailleering meer volgen kan, werden ver
nield.
Fraude op een fabriek te
Leidschendam
Aan de te Leidschendam gevestigde drop-
fabriek Duzo van de firma S. N. is men tot
de ontdekking gekomen, dat gedurende ge-
ruimen tijd diefstallen op groote schaal zijn
gepleegd. De hoofdschuldige bleek de bedrijfs
leider P. te zijn, die de gepleegde feiten heeft
bekend. Ontvreemd zijn voornamelijk die ar
tikelen, welke zich kenmerken door schaarschte,
o.a. suiker, stroop, maizena enz. Het ontvreemde
vormt een groote partij van aanzienlijke
waarde. De gestolen artikelen gingen voor
hooge prijzen van de hand. Om de aandacht
van zijn malversaties af te leiden, fingeerde de
thans ontslagen bedrijfsleider zelfs een inbraak
in de fabriek. Het staat nu reeds vrijwel vast,
dat een groot aantal personen uit Leidschen
dam, Voorburg en den Haag bij de affaire
betrokken is. Het betreft hier niet alleen dief
stal on heling, doch ook overtredingen van de
distributie- en prijsvoorschriften.
Onder 't aardappelraspen
Overpeinzingen van een plicht
getrouw schoolmeester
„Tja, misschien zit daar toch wel wat in",
mompelde ik zoo tegen mezelf.
Alleen maar een tikje te hardop, want m'n
vrouw hoorde het.
„Misschien, misschien?" zei ze. „Moet je
eens zien!" En ze draaide me een schaaltje
met aardappelmeel onder m'n neus. „Alle
maal uit drie kilo veenaardappels D'r liggen
nog een paar groote, die kun jij straks nog
wel eens even raspen. De kleintjes heb ik
zelf maar gedaan, want daarmee zou je je
vingers maar openhalen aan de rasp. Daar
komt nog aardig wat uit, vind je niet?"
Ik keek zoo schrijft v. d. M. in een
geestig artikeltje in het Chr. Schoolblad
met schijnbare interesse naar het zelfgewon-
nen product. Zelfgewonnen: door mijn
vrouw dan altijd. „Ja, 't ziet er best uit, moet
ik zeggen, en zoo wit, hé?" Wat moet je
anders zeggen in zoo'n geval? „Maar die
aardappels bedoelde ik eigenlijk niet; ik liep
wat over heemkunde, heimatkoende, Gesamt-
unterridht, centre d'intérêt, te denken. Daar
lèès je tegenwoordig zooveel over."
„O," zei m'n vrouw. ,,'tGaat dus over
gééstelijk voedsel. Je bent anders tegenwoor
dig beter met tien kilo goeie klei-aardappe-
len Erg interesseeren deed het haar blijk
baar niet. 'tls een treurige tijd; de vrouwen
worden bar materialistisch: ze hebben alleen
nog njaar belangstelling voor aardappelen,
vleesch, boter, sla-olie en het verdere vette
der aarde. En mijn echtgenoote kwam weer
op 'haér centre d' intérêt terug. „Ze liggen
op de aanrecht in de keuken; als je die paar
groote nu nog doet vandaag, kom ik er mee
klaar en doe je me een genoegen. En je mag
óók wel eens wat doen om de zaak op gang te
houden!"
Als man en vader voel je natuurlijk de
gegrondheid van de laatste opmerking. Ik
trok me dus terug in de keuken, greep de
grootste aardappel en startte. Rts, rts, ging
het. „Oppassen voor je vingers, Jacobus,"
dacht ik, toen de aardappel er zoo goed als
geweest was. Nummer twee volgde al dra de
bange weg van zijn voorganger.
De techniek van het raspen heb ik gauw
te pakken, hersens heb je er niet voor noo-
dig, en het kwantum, dat ik vermoedelijk
mijn eigendom mag noemen, ging zich op
eigen initiatief met andere dingen bezig hou
den. En als vanzelf met schoolzakcn, aange
zien je als plichtsgetrouw schoolmeester van
de uiteinden van je teenen tot in de puntjes
van je haren paedagoog bent.
,,'n Raar ding is zoo'n aardappel toch
eigenlijk," dacht ik. En zoo begon het. „Dat
je zoo'n gekke knobbel nu eet! Een vrucht
is het eigenlijk niet. Dat is een bes, herin
nerde ik me uit m'n kweekschoolsche plant-
kundelessen, maar dan dertig jaar geleden.
Of, nee, van die,lessen heb ik het toch
niet opgestreken. De herinnering reikt jaren
verder: van toen ik, als kleine jongen, samen
met mijn oom, die soms als een kind zoo
voorlijk zijn kon, de „papappels", zooals we
ze noemden, van een gepunt stokje wegslin
gerde, zoo mogelijk óver een rij hooge pep
pels heen. Fijn ging dat, zeg! Maar hallo,
wat sta je je nu, als een ouwe man, nog te
verkneuteren in wat misschien veert'g jaar
geleden in je jongenstijd gebeurde? Dat is een
slecht teeken, vader! Je bent nu toch wer
kelijk op een leeftijd gekomen om een beetje
degelijk te zijn! Zouden de jongens op school
wel allemaal en goed weten, dat deze veel
begeerde aardappel feitelijk geen vrucht is?
Dat zal toch wel? Maar ik moet morgen voor
alle zekerheid toch eens informeeren. Al is
..het natuurlijk paedagogisch beter, dat zoo'n
vraag „vom Kinde aus" komt. De vraag van
den zoekende heeft immers meer beteekenis
dan die van de wetende? Ik kon toch ook
best eens een les aan de aardappel wijden.
Een repetitie, (want ze hebben dat vroeger
wel al „gehad") kan nooit kwaad. En ik kan
er dan b.v. een. overzicht aan vastknoopen:
de plant als voedingsmiddel, of zoo iets. In
't algemeen natuurlijk. De aardappel is dan
alleen maar zooveel als de tekst van mijn
preek. Om op gang te komen. Dat kan bést
interessant zijn! Trouwens als ik het goed
bekijk die aardappel is ook goed te ge
bruiken als fundament voor mijn plantkunde-'
lessen. Wortels, stengels, bladen, bloemen,
vruchten, maar man, dat gaat schitterend!
Daar is wel wat van te maken!
En ik greep een nieuwe aardappel.
„Klei-aardappels zijn toch maar beter",
dacht ik. Zandaardappelen, veenaardappelen,
fabrieksaardappelen ik kon er niets aan
doen, maar m'n hersens werkten blijkbaar
op volle toeren. „Dat zit 'em in den grond",
overlegde ik. Kleigrond, zand en veen: wat
voor grondsoorten heb je nog meer? Die aard
appel kan, als ik het goed ziet zeer wel als
basis voor een bespreking van de bodem
gesteldheid van ons dierbaar vaderland die
nen. Ontstaan, ligging, gebruik, enz., enz.
Daar zit wat in! Stof voor wéken! En dan de
industrie! Goed beschouwd is de aardappel
dan toch maar de vader van de aardappel
meelfabriek, die er nu in mijn vrouw een
ongevaarlijke concurrent bij gekregen heeft.
En wat hangt daar al niet mee samen! Want
het houdt met dat meel alleen niet op! Geens
zins- Aardappelstroop, dextrine, vermicelli,
macaroni, de te"tiel-branche, en nog veel
meer: zij alle hebben ontstaan of kwaliteit te
danken aan.... de aardappel! Landbouw
industrie-, textiel-industrie, van het een
kom je op het ander, en waarom zou dan ook
de aardappel niet de aanleiding kunnen zijn
tot een verhandeling over „Nederland als
industrieland"? Da's werkelijk nog zoo gek
niet. Zoo iets loopt vanzelf! En daarmee ver
zeil Je op het gebied der aardrijkskunde.
Heusch heelemaal ongezocht, zeg het zélf!
Het een zit nu eenmaal logisch aan het ander
vast. Daar kan ik ook niets aan doen. Het
loopt gewoonweg allemaal in mekaar. De
aardappel grondslag voor ons aardrijkskunde-
onderwijs. Waarom niet? Je moet nu eenmaal
een principe hebben, waar je van uit gaat.
Nederland als aardappelland. Zoo begin je.
Grondsoort, industrie, export, enz. Dan kom
je vanzèlf met andere landen in aanraking-
Voor je 't merkt, ben je aan Europa bezig.
Dat is een werelddeel. En dat leidt dan alweer
vanzelf tot een bespreking der andere wereld-
deelen. Dét is nog eens synthetisch onderwijs!
Wat! als ik het goed bedenk, en ik heb
mijn gedachten niet te leiden, ik heb ze slechts
te volgen. van deze aarde als planeet, kom
je natuurlijk op de andere planeten terecht,
op de zón, de maan, de sterren,* het heelal,
de relativiteitstheorieDe aardappel als
grondslag voor ons moderne wereldbeeld:
dat heeft zelfs Einstein niet kunnen droomen.
Ik had me, eerlijk gezegd, nooit goed ge
realiseerd welk een nuttig verschijnsel een
aardappel toch was. Je komt er doorgaans
zoo zelden toe om je eens rustig te bezinnen
op de wonderen der natuur. Een mensch leeft
maar, maar als je zoo eens even rond je grijpt,
vind je altijd wel wat, dat interessant is, al
is het maar een aardappel. Onverwachte
mogelijkheden doemen dan op, wijde per
spectieven openen zich. Nog eens: wie had dat
allemaal gezocht achter onze aardappel!
Want we zijn er nóg niet! Een mensch, die
denkt, en zij, die dat niet doen, zijn, vol
gens Schopenhauer slechts ernstige beesten
vraagt natuurlijk naar de oorsprong der
dingen. In casu: waar komt onze aardappel
vandaan! Antwoord: Amerika. En nu kom je
op het terrein der geschiedenis- Voel je?
At Floris V graag gebakken aardappelen, b.v.
Zoo neen, waarom niet? En zoo schuif je naar
de ontdekking van Amerika toe. Columbus
met z'n ei (zonder bon); einde der Middel
eeuwen, begin Nieuwe Geschiedenis. O.a.
mede opgeluisterd door boekdrukkunst en
kerkhervorming. Enfin de rest weet Je wel.
Een volgende aardappel, onbewust van zijn
beteekenis voor onderwijs en opvoeding, voor
kerk, staat en maatschappij, werd mijn slacht
offer. Een wanstaltig exemplaar was het,
deze knolvormige opzwelling. Hé dat
woord „knolvormig" brengt me op een ander
idee! Ongezocht- Dat schiet je zoo maar te
binnen; wat doe je daar aan? Trouwens
een grapje mag er ook wel bij, al is het onder
werp werkelijk niet om er mee te spotten.
We komen nl. op het gebied der „mensch-
kunde" akelig woord, dat mijn jongste
dochter van de Mulo heeft meegebracht. Ik
herinner me dé definitie van het menscheüjk
hoofd: een knolvormige verdikking van het
bovenlijf hetwelk dient om de stropdas te
beletten van de hals af te schuiven. Die
definitie is natuurlijk maar een grapje, maar
ongezocht en met een glimlach op het gelaat
kom je op het terrein van onze eigen licha
melijke persoonlijkheid. Hoofd, romp en
ledematen bij den mensch: kop, borststuk en
achterlijf bij de beesten. Sommige tenminste.
En wat daar verder volgt.
Financieele Berichten
LEENINGEN VAN AMSTERDAM
Op onderhandsche schuldbekentenis ad
250,000 en 150,000
Ten einde in de naaste toekomst in de be
hoefte der gemeente Amsterdam aan kas
middelen te voorzien, zijn onderhandelingen
gevoerd omtrent de verstrekking van leenin
gen op onderhandsche schuldbekentenis. Als
iesultaat van deze onderhandelingen zijn
twee aanbiedingen ontvangen, n.l. voor een
leening groot 250,000, met een looptijd van
40 jaren en gelijkblijvende aflossingen en
voor een leening, groot 150,000, met tien
jarigen looptijd en eveneens gelijkblijvende
aflossingen.
Aangezien de voorwaarden voor deze leenin
gen aannemelijk zijn, heeft de regeeringscom-
missaris de volgende besluiten genomen: 1. de
leening ten bedrage van 250,000 wordt aan
gegaan tegen nader te bepalen voorwaarden;
2. - te beginnen met 1942 zal telken jare een
40-ste gedeelte worden afgelost; 3. de rente zal
worden betaald ïn halfjaarlijksehe termijnen;
4. de gemeente behoudt zich de bevoegdheid
voor doch eerst nadat de leening 5 jaren zal
hebben geloopen op den j aarlij kschen aflos
singsdag meer af te lossen dan is bepaald, met
inachtneming van een opzeggingstermijn van
irie maanden. De buitengewone aflossingen
zullen gedurende de tweede periode van 5 jaren
slechts tegen den koers van 101% pcL kunnen
geschieden en gedurende den verderen looptijd
slechts tegen 101 pet.; 5. de belasting van ren
ten. welke wordt geheven of te zijner tijd
mocht worden geheven, komt ten laste van de
gemeente.
Omtrent de andere leening is het volgende
bepaald:
1. de leening groot 150,000 wordt aange
gaan tegen nader te bepalen voorwaarden: 2.
te beginnen met 1942 zal telkenjare een tiende
gedeelte worden afgelost; 3. rente zal worden
betaald in halfjaarlijksehe termijnen; 4. de ge
meente behoudt zich de bevoegdheid voor
doch eerst nadat de leening 5 jaar zal hebben
geloopen op den jaarlijkschen aflossingsdag
meer af te lossen dan is bepaald, met inacht
neming van een opzeggingstermijn van drie
maanden. De buitengewone aflossingen zullen
slechts tegen den koers van 101% pet. kunnen
geschieden. De belasting van renten of aflos
singen, welke wordt geheven of te zijner
tijd mocht worden geheven, komt ten laste van
de gemeente.
Het D.N.B. meldt uit Parijs
De publicatie van de wet betreffende de
controle op de banken staat voor de deur.
De wet bevat de instelling van een com
missie voor het bankwezen, welker raad uit
zes leden bestaat en zal worden gecontroleerd
door hooge ambtenaren van het bestuur der
financiën.
I bloem in een vaas. Eenige fauteuils. Een
schrijfbureautje. Een klein tafeltje in het
midden. Smaak, smaak.
■tier
open. Het is van de heerschende winden af.
Van buiten dringt geen rumoer of verkeers
lawaai' tot haar door. Een enkele maal klinkt
jaag de claxon van een het dorp passeerende
uto, maar dat is alles. Zij hoort er niets van
n staat 'smorgens verfrischt en uitgerust van
aar bed op.
En dan gaat zij voor het eerst den weg van
aar „kosthuis" naar de school, vergezeld nu
oor de twee kinderen van juffrouw Verdonk,
lees en Marie, die beiden de school bezoe-
en. Thuis blijft een loopertje van iets meer
an twee jaar. De vader stierf, toen zij juist
eboren werd
Grethi snapt. En de kinderen, vertrouwd
met haar, snappen even hard mee en geven
mlichtingen, die worden geapprecieerd, al
begrijpt Gretha ze lang niet alle. Enfin, de
bedoeling is goed.
Bij de school nieuwsgierige gezichten. Ze
weten er allen van: vandaag 'n nieuwe
juffrouw! Gretha doet- alsof zij niets ziet,
groet alleen en gaat de school binnen, als
oude bekende begroet door de „collega's".
Verbaan zegt: „Er valt niets meer te praten.
Dat is eigenlijk wel gemakkelijk. Gister dacht
ik: die is voortvarend, te voortvarend bijna,
maar bij nader inzien hebt u gelijk gehad. U
vindt het nu wel met juffrouw Weerloo. In
dsn loop van den morgen kom ik wel eens
kijken. Maar last hebt u niet van mij- Ik heb
mijn eigen klassen, vijf en zes, naar u weet.
Lankman heeft drie en vier. Maak u twee
op dreef."
.,Ik zie er wel wat tegenop, hoor", zegt
Gretha, als ze bij Weerloo in het lokaal staat.
„Help me alsjeblieft."
Eigenlijk heeft zij liever een lokaal alléén
gehad: tezamen met een onderwijzeres, die al
dertig jaar ervaring heeft.
„Ik bemoei me niet met je", antwoordt deze
kort. „Ik zal alleen zeggen, hoever ik ben en
dan ga je straks je gang. Als je wat weten
wilt, vraag je natuurlijk. En even natuurlijk
help ik je dan- Maar je moet op eigen beenen
staan. Men heeft dat mij ook direct aange
wend en het is me goed bevallen. Zoo weinig
mogelijk op een ander steunen."
Ze is nauwlijks verstaanbaar, want het is
rumoerig in het lokaal. Gretha vindt, dat dit
niet noodig is. Maar zwijgt. Misschién kan zij
er verandering in brengen op den duur. Maar
dan met tact. Want zij heeft zich voorge
nomen: Weerloo is de oudste en ervarene, ik
zal haar volgen.
„Eiken morgen het eerste half uur Bijbel-
sche vertelling. Zullen we het om de week
doen? Ik deze week natuurlijk- En dan kunt
u deze week sluiten. Afgesproken?"
,.Ik moet er dóór", denkt Gretha, al heeft
zij liever nog enkele weken gewacht. Maar
Weerloo 'profiteert qnmidcVllijk van haar.
Het is misschien wel goed. Dus Gretha knikt.
Een tik op de voorste bank met het lineaal.
Stilte! Maar er volgt geen stilte.
„Je hebt geen ontzag en geen orde", wéét
Gretha al. Een woelige bende? Ja, maar
woelig geméékt!
Weerloo zet haar stem uit nu. Dat helpt wat.
Er komt wat meer orde- „Opent uwen mond",
zegt ze en zet direct in. Ook een manier, om
orde te krijgen. Maar niet j e manier, denkt
Gretha. Tjonge, hier is wel wat te hervor
men. Maar hoe moet zij het doen, zonder
Weerloo te grieven?
Er wordt niet gezongen. Er wordt ge
schreeuwd. En onderwijl zit een van de
jongens op de achterste bank van „twee" te
vechten met zijn kameraad. Weerloo ziet niets.
Gretha wel. Ongemerkt loopt zij er heen: het
is in haér klas! Staat vlak-bij de jongens, die
haar stomverbaasd aanstaren. Dan schudt
Gretha het hoofd- Ze kijken beschaamd vóór
zich.
Pas onder het gebed is er echte stilte. Maar
het rumoer klatert onmiddellijk na het
,amen" weer op. Het is hopeloos, denkt
Gretha. Zij denkt het herhaaldelijk, dien
morgen. Ook onder de vertelling. Maar.zij
kan het de bewegelijke kinderen niet kwalijk
nemen. Dat is geen vertellen. Weerloo boeit
niet. Geen wonder, dat er niet voldoende aan
dacht is.
Ze is blü, als zij zich kan gaan bemoeien
met haar eigen klas. En die klas is dien mor
gen uit haar gewone doen. Want met deze
juffrouw valt niet te spottenDie maakt een
grapje. Maar meteen heeft ze je onder de
knie. Het rumoer in het lokaal komt dien eer
sten dag na de vacantie zoo goed als uitslui
tend van klas één. Die kleine hummels. Of
ze het ook in de gaten hebben, dat Weerloo
geen orde en gezag kan handhaven, zoo klein
ze zijn
Zoo tegen elven verschijnt mijnheer Ver
baan even. Dan is het heelema'ïïl stil. Voo*
den bovenmeester is er ontzag.
„En?" vraagt hij.
(Wordt vorvolgd.)
