|liru«rr ^rittsdjr Qhntrattt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken entsprijs: maanden 2.47. vermeerderd met incassokosten. Per weck 19 ct mers 5 ct Zaterdagnummers Zondagsblad 714 Ct. Alles bij tbetaling. intieprijzen Bur. Redactie en Administratie: BREESTRAAT 123. LEIDEN Telefoon 22710 (Na 6 uur 23166). Postbox 20. Postrek. 58936 irten I per re®e*- Ingezonden Mede- bonif'Hfi6" ct* per regel. Minimum at al egels Bewijsnurmras 5 ct. Bij con- verklU belangrijke korting No. 6453 Hoofdredacteur H. Diemer, Rotterdam. ZATERDAG 14 JUNI 1941 22e Jaargang aflej :rbod« net gi len oj jende verantwoor- sen.ek|delijkheid icii ui)iWaarom aer de onze dagen ullm}d op de meest ie'v i et ^8 te voeren lat zij het li Ten. t worden ontkend, dat vooral de ïheid jnensth spoedig te worstelen reten er*e' moeilükh^en van geeste- 3_ plrtoe vaak zal onze da8en niet len u1 naar de plaats'van den mensch zijn gebeuren! In het algemeen zijn bon]^elke ook hier gesteld kunnen den rfleiden tot de alles beheerschen- og bijr de verhouding tusschen de ?n z^uvereiniteit eenerzijds en de i varverantwoordelijkheid anderzijds, liet t^gen, dat dit een vraag is, welke °°k g het terrein van dc dogmatiek, aan in onze dagen verscheidenen, frtiek vaarwel zeggen teneinde st te koesteren in allerhande flingen. Mogelijk is het ook wel verbtgmatiek op den buitenstaander hebtdruk moet maken van het vol- eveelfyan het stoer en stevig opgezet ;n, d< waarby het hart koel kan is geb zij k or aafn met dergelijke redeneeringen lus (jrzichtig. Wij willen niet verge- de een onvergankelijke waarde het bineeborbeeld in de vorige eeuw na ieën welke wee maakte door velerlei der diygj-tQQggn^ Kuyper en anderen laken.^ egn SyStemati$che uiteenzet- ^j^joor naams te leerstukken. En zou nem)g bij ons en elders wel zoo bree- rhter ibben gevonden, indien de grond- die niet zoo spoedig mogelijk en rel ten in onze belijdenisgeschriften kers llegd? De menschen hadden be- ens a-crantwoord houvast. Zij wilden '8 J»-a van alle louter menschelyke lld edi Bijbelsohen grond onder de gewii of dr' gszins gelijke situatie verkeeren ge-gat kost waarlijk niet veel moeite :ich jeving de rijzende vragen naar arom" der dingen te hooren. dagen wederom gezocht meest essentiëele pro- het tal van deze -bben™2 le voeren tot de reeds aan" een trale vraag naar de verhouding nvraf°uvereiniteit van God en de ver- >rend:heid van den mensch. Hoe is itstreding? Is hier 9prake van een hun een èn-èn? Heft de eerste de ;1 op of is de tweede niet te den- ePenan de eerste afbreuk te doen? clejnJet onze bedoeling zijn ons te zet- x stioeantwoording van deze vragen, igen mr is trouwens de laatste tien- ak bïren verrijkt met een keur van periwelke ook de hier aanhangige êe^n stellen onder het licht van iet si is het ons een voorrecht an egen wijzen op èen brochure van _en den Amsterdamschen predikant uisbri"3' bij S. J. P. Bakker te Am- 13 eeechenen en waarin met betrek- ikt, aangeduide vragen klare taal ïtijdvjken, al ligt het niet aan den ïhoort niet elk punt terstond helder ^vtgens, is dit niet juist de groote ^heel ^a* mensc^ er 200 zonder jjj (iemt en eigenlijk kan hij ook op v(S over de gestelde problemen gen jischelijke wijze te denken? Ook tribudan gemeten met menschelijke in oiionder dat jnen oog toont te be ngenet feiOüaf" God de gansch Andere b*.Oplossing, welke op zuiver men- volkomen bevredigt, kan men •t na(.eil^k geraken. Het is daarom lat d'j onze Christelijke levensopvat- d igBn opgaan in een poging al deze 5 den weg van een verstandelijk - daarheid te brengen. Steeds zal zijn, welke voor het beperkte lstand niet zonder meer te aan- e vaiBoven het verstandelijk aanvaar- ook het geloovig aanvaarden, heejs de mensch, ook de scherp den- oorsfie scherp-theologisch denkende ;ius ihem boven de gave van het ver- gegeven de gave van het geloof. een 'pemt niet tot werkloosheid, maar n inien van allerlei problemeh het Heti de rust om alle vragen, gedeel- ,ste^ lemaal niet opgelost, te leggen ten van Hem,, uit Wien alle din- ant Hij is de Weg, ook de Weg ïrnissen, gelegd door en rondom ager 1 kunnen en weten des menschen. htof£met andere geschriften wil de ure van dr. Sietsma, welke vele er met vrucht ter hand zullen dien Weg leiden. 'ÖTC lag met ontplofbare stof dagen is in het bestek van een streven in Amsterdam-Zuid een anslag met ontplofbare stof ge in dienstinstantie van de Duitsche waarbij persoonlijke en mate- is ontstaan. ring van den aanslag doet een bekendheid met de plaatselijke den veronderstellen. Het onder- de Duitsche Sicherheitspolizei pezen, dat de verantwoordelij te len misdadigen aanslag rust op erdam-Zuid wonenden Joden •ader op de uit Diutschland hier- len joodsche emigranten die den een systematische en voort nemende anti-Duitsche activiteit •hebben. hiervan heeft de General-Kom- das Sicherheitswesen krachtens ing 33/40 van den Rijkscommis- intrekken van vermogens. bev<"i inbeslagneming van het stam- •Grundvermögené van een aantal tijd zijn talrijke joden in het •den die uit oeëmi- 4— gearresteerd. Zij worden naar iair/p gebracht. Commissarissenbelasting Een nadere uiteenzetting Ingevolge artikel 9 van het besluit op de commissarissenbelasting 1941 wordt de com missarissenbelasting mede geheven van com- missarisloon (waartoe ook tantièmes behooren), dat nè 31 December 1940, doch vóór het in wer king treden van het genoemde besluit (5 Juni 1941) door den commissaris is genoten. De be lasting over dit commissarisloon is verschul digd door den commissaris. In de tweede uitvoeringsbeschikking commis sarissenbelasting 1941, welke is afgekondigd in de „Staatscourant" van 4 Juni 1941, no. 106, heeft de secretaris-generaal van het departe ment van Financiën nadere voorschriften gege ven betreffende de wijze waarop de betaling van de aldus verschuldigde belasting behoort te geschieden. Deze voorschriften komen o.m. op het vol gende neer. Opgave van reeds uitgekeerd commissarisloon voor 15 Juni lissarissen, aan wie zoodanig com- legekend, en van het bedrag van n deze commissarissen toegekende De opgave behoort te worden gedaan bij den inspecteur der directe belastingen of dien der re gistratie, onder wiens inspectie de loonbelasting- kaarten ingevolge het besluit op de loonbelasting 1940 worden bewaard. De betaling kaï den. 1. De commissaris 1941 ter hand stellen aan het llchaarr commissarisloon heeft toegekend, met h de belasting aan den ontvanger der din tingen af te dragen. De c .kt, behoeft zelf geenerlei 1 vullen. Het lichaam is verplicl lasting vóór 11 Juli 1941 af t de loonbelastingkaart n, onder wiens kantoor den gehouden, t dc belasting ter hand heeft gesteld aan het lichaam, oehoort zelf voor 4 Juli 1941 de verschuldigde belasting te voldoen bij den ontvanger der directe belastingen, als boven genoemd. Bij betaling ter kantore behoort de com missaris tegelijkertijd een in tweevoud opgemaakte loonbelastingaangifte in te leveren. Betaling per giro is onder bepaalde voorwaarden mogelijk. De commissaris of het lichaam, dat het loon toekent, is verplicht een loonbelastingaangifte in te dienen. Eventueel navordering door den inspecteur De commissaris, die noch op de onder 1, noch op de onder 2 vermelde wijze de belasting heeft vol daan. ontvangt van den inspecteur een aanslag tot navordering De belasting kan in dezen aanslag worden verdubbeld. Artikel c regelt ten slotte de event, teruggaaf van loonbelasting. Ingevolge artikel 5 van het besluit op de com missarissenbelasting wordt de loonbelasting slechts geheven over het bedrag, dat na de inhouding we gens de commissarissenbelasting «verblijft. Bij de inhouding van de loonbelasting vóór 5 Juni 1941 heeft het lichaam, dat het commissarisloon heeft toegekend, echter niet met de commissarisssen- belasting rekening kunnen houden. Daarom is den commissaris de bevoegdheid gegeven om vóór 5 Juli 1941 bij den inspecteur onder wiens inspectie hij woont een verzoek om teruggaaf van te veel inge houden loonbelasting in te dienen. In alle gevallen, waarin de commissaris echter in aanmerking komt voor een aanslag in de inkomstenbelasting, zal hij zich de moeite om ee.i verzoek om teruggaaf te doen kunnen besparen, aangezien bij dezen aanslag ook de te veel ingehouden loonbelasting zal worden Liquidatie van een molest- verzekering-mij Gelast door den secr.-generaal van financiën De wnd. secretaris-generaal van het depar tement van financiën maakt bekend, dat hij, gelet op het bepaalde bij artikel 3 van het besluit no. 199/1940 betreffende onderlinge molestverzekeringsmaatschappijen, de liquida tie heeft gelast van de wederkeerige ver zekeringsmaatschappijen Eerste Nederlandsche Glasverzekering tegen Bomschade op Onder- lingen Grondslag, ook wel genaamd Eerste Nederlandsche Glasverzekering tegen Bom schade en Burgermolest op Onderlingen Grondslag en derzelver onder-afdeeling Eer ste Nederlandsche Bedrijfsverzekering tegen Molestschade op Onderlingen Grondslag, ge vestigd te Amsterdam en aldaar kantoorhou- dende vo ïeen aan den Amstel no. 252, thans aan de Jonge Roelensteeg no. 41. De datum, waarop voormelde maatschappij in liqui a'ie treedt, is vastgesteld op 11 Juni 1941 er. voor wat betreft de liquidatie der voormelde onder-afdeeling op 13 Mei 1941. Schuldvorderingen ten laste van den opbouwdienst De staatscourant van gisteravond bevat de volgende bekendmaking: De secretaris-géneraal van het departement van algemeene zaken deelt belanghebbenden mede. dat be gewenscht is. ten einde tijdige betaling mogelijk te maken, dat alle vorderin gen ten laste van den opbouwdienst zoo spoe dig mogelijk worden ingediend bij het hoofd van het afwikkelingsbureau opbouwdienst. Arn- hemschestraat 8 Velp. Om zekerheid van spoe dige voldoening van dc vorderingen te krijgen moet men deze uiterlijk ultimo Juni as. heb ben ingediend Latere indiening zou tot aan merkelijke vertraging in de afdoening kunnen Nederfandsch Indië en Japan De instructies aan Josjizawa verzonden Het D.N.B. meldt uit Tokio: De v. i -ordvoerder van het departement van voorlichting heeft heden in de persconferen tie verklaard dat de regeering definitieve in struct;-*s gezonden heeft aan den leider vsn de Japansche delegatie te Batavia. Het antwoord, zoo verklaarde hij. is opge steld met inachtneming zoowel van de hou ding van Nederlandsrh-Indië tegenover Japan als van den internationalen toestand. De Jomioeri Sjimboen bevat, een onderhoud met Josjizawa, waarin deze verklaart, dat er met Nederlandsch-Indië geen compromis meer mogelijk is. Hij acht het derhalve niet noo- dig, zich voor zijn vertrek naar Tokio waarvan de datum zou zijn bepaald op 29 Juni a s. met de autoriteiten van Neder- landsch-Indiè in verbinding te stellen. Gezien de starre houding van Batavia, wordt de toe stand steeds moeilijker. WAARSCHUWING Pe oorlogsbalans over het begin van dit jaar De Ishmus van Korinthe 23 April capituleerde de door Duitsche en Italiaansche troepen ingesloten legers van Macedonië en Epirus onder eervolle voorwaarden. Op den historischen berg pas van Thermopylae bij Molos deden deelen van de eenige Duitsche pantser divisies, die nog contact met den vijand hadden, met doeltreffenden steun van Stuka's een inval in de sinds maanden uitgebreide vijandelijke stellingen en openden den weg voor de pantserstrijd- krachten. Binnen weinige dagen was deze laatste verdedigingslinie van den vijand, die door terreinsomstandigheden bijzon der sterk was, bedwongen. In een ruste- looze achtervolging werd 25 April Thebe bereikt. Twee dagen later trokken de eerste Duitsche troepen de Grieksche hoofdstad binnen, nadat reeds den dag tevoren DuatscCie valscherm-troepen de stad Korinthe en den Isthmus vanuit de lucht in bezit genomen en daardoor de eenige verbinding over land tusschen Noord- en Zuid-Griekenland gewaarborgd hadden benevens den bijzonder belang rijken zeeweg door het Kanaal van Ko rinthe. Hierbij werden meer dan 900 Britten en 1450 Grieken gevangen ge nomen en tevens een groote hoeveelheid oorlogstuig buitgemaakt. Ten Westen van het Pindosgebergte be reikte de Leibstandarte in een onstuimigen opmarsch de golf van Patras en bracht den overgang over de zee-engte in haar macht. Op den Peloponesos rukfen aanvankelijk val scherm troepen en vervolgens ook gemotori seerde troepen onverwijld op tot de havens Argos en Kalamai en namen vele duizenden Britten en uieengejaagde Serviërs gevangen, die er niet meer in geslaagd waren over zee te vluchten. Onderdeelen van het leger van List staken tijdens deze operaties op gereedgemaakte schepen in zee en namen de Aegeïsche eilanden Thasos, Samothrake, Lemnos, Mytilene en Chios benevens talrijke kleinere eilanden in bezit. Italiaansche strijdkrachten maakten zich meester van de Ionische eilanden en van de Dodekanesos uit, tevens van de Cy- claden. Verhouding van gevechtskrachten Door de operaties van het leger, die volgens de aanwijzingen van den Führer en opper bevelhebber der weermacht geleid werden door den opperbevelhebber van het leger, generaal-veldmaarschalk von Brauchitsch en den chef van den generalen staf, generaal- oberst Halder. werd in samenwerking met onderdeelen van het Italiaansche en Hongaar- sche leger in een veldtocht van drie weken met een minimum aan strijdkrachten een vol ledige overwinning bevochten Van de gereed- gehouden formaties van het leger nam slechts twee derde san den strijd deel, tegen de Britten streden slechts vijf formaties, waar onder drie pantserdivisies, waarvan er een nog tijdens de operaties in reserve gehouden en als niet meer noodig teruggetrokken werd. Het aantal der gevangenen, die in deze ge vechten door Duitsche troepen gemaakt zijn, bedraagt volgens een nog niet voltooide tel ling aan Serviërs S298 officieren en 337,864 man, aan Britten 324 officieren en omstreeks 1900 man, aan Grieken omstreeks 8000 offi cieren en 21.000 man, in totaal dus meer dan 14,60° officieren en 558,r00 man. De in ge vangenschap geraakte soldaten van Duitsche en geallieerde nationaliteit zijn hierbij niet meegeteld Zij verden evenals de Grieken in de gel eenheid gesteld zich naar hun vader land tc begeven. Voor zerover tot dusver geteld werdrn buitgemaakt meer dan 1500 stukken geschut, omstreeks 600,000 handvuurwapenen honderden gepantserde en andere auto's en een ontelbare hoeveel! eid oorlogstuig van anderen aard benevens groote voorraden van allerlei slag. De voorbereidingen en de uitvoering van den veldtocht op den Balkan stelden de hoogste eischen aan leiding en troep. Pantserformaties st-eden in een terrein, dat tot dusver voor den strijdwagen on begaanbaar geacht werd Gemotoriseerde troepen van het leger en de wapen-SS achtervolgden den tegenstander dag en nacht door het moeilijkste bergterrein, dikwijls over dikbesneeuwde of bevroren 'egen. Bergcivisies onden bij herhaling >p bizondere wijze wat zij waard waren bij de doorbraak doo tellingen, die door de natuurlijke gesteldheid sterk en sinds maanden uitgebreid waren en door den tegenstander taai verdedigd werden. Voor den strijd in het ho .ggebergte onvol doende uitgeruste infanterie-divisies vol brachten bij dikwijls zware gevechten unieke marsehprestat es. Het luchtwapen onder opperleiding an den rijksmaar schalk maakte het den tegenstander door snelle vernietiging van zijn vliegertroepen en handhaving van de superioriteit in de lucht lijdens den geheelen veldtocht on mogelijk het stelselmat:ge verloop van de eigen operaties uit de lucht te verhin deren. Bijzonder groote successen boekten for maties gevechtsvliegtuigen en Stuka's door voortdurende aanvallen op de viian- delijke transportschepen op zee rondom Griekenland. De stelselmatige aftocht van de Britten werd hierdoor belet en de Ent">1®che scheepsruimte zeer zwaar ge troffen. (Vervolg op pag. 2) Doctor J. P. Prins Zooals men elders in ons blad kan lezen promoveerde Woensdag j.l. aan de Univer siteit te Gent tot doctor in de letteren en wijsbegeerte de heer J. P. Prins te Schiedam. Wij, die van zeer nabij bekend zijn met den zeer drukken collega, kunnen eenigszins begrijpen welk een 'oldoe ïing het voor dr. Prins moet geweest zijn om na zoo moeitevollen arbeid, die een proef schrift als hij schreef vorderde, de doctors bul in handen te hebben gekregen. En dat het „cum laude" voor hem een bijzon dere beteekenis heeft, zal leder, die iets van wetenschappelijk werken afweet, begrijpen, als men zich in denkt den buitengewoon zwaren dagelijk- schen arbeid als chef van de redactie van een dagblad, dien de jonge doctor dagelijks eerst had te verrichten, vóórdat hij aan de studie kon gaan, vaak met een hoofd vol zorgen over den krantenarbeid, vaak nog gestoord door allerlei telefoontjes. Toch consciëntieus werker als we Prins kennen verwondert ons dit „cummetje" niet Onzen collega onze hartelijke gelukwen- schen met het bereiken van het hooge ideaal, dat hij zich stelde. REDACTIE. Het luchtwapen in actie Het Duitsche weermachtsbericht In den handelsoorlog tegen Grool- Britannië heeft het luchtwapen nieuwe suc cessen behaald. Gevechtsvliegtuig^» hebben in het Kanaal van St. George vier gewapende vijandelijke koopvaardijschepen van tezamen 28,000 ton, tot zinken gebracht en in hetzelfde zeegebied en aan de Oost van Schotland vier andere groote vracht schepen beschadigd. Lichte gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht verscheidene vliegvelden in Zuid- en M i d d en-E n g el a n d met goed resultaat aangevallen en daarbij twee Brit- sche vliegtuigen neergeschoten. In bet gebied van de Middellandsche Zee was een aanval van hei Duitsche luchtwapen op Haifa in den nacht van 11 op 12 Juni bij zonder loonend. In Noor d-A f r d k a geen bijzondere ge vechtshandelingen. Bij pogingen van den vijand om Noor wegen binnen te vliegen schoten jagers twee Britsche gevechtsvliegtuigen omlaag. De vijand liet vannacht op verscheidene plaatsen in Wes t-D uitschland brisant- en brandbommen vallen, waardoor verschei dene burgers werden gedood of gewond. Eenige woonhuizen werden verwoest of be schadigd. Branden konden door den veilig heids-, hulp- en luchtbeschermingsdienst spoedig worden gebluscht. Nachtjagers en luchtdoelartillerie schoten vier van de aan vallende vliegtuigen omlaag. In den tijd van 9 tot 12 Juni heeft de vijand bij elkaar zeven en dertig vliegtuigen verloren. Hiervan werden 26 door nacht jagers en in luchtgevechten, zeven door lucht doelartillerie en vier door eenheden van de marine neergeschoten. In hetzelfde tijdvak gingen zeven eigen vliegtuigen verloren. Een Duitsch verkenningsvliegtuig heeft bij Solloem, in een rotsketel, een Britsche colonne op marsch overrompeld. De bestuurder drukte zijn toestel tot op 100 m omlaag. Het D.N.B. meldt, dat de aanval met vernietigende wer king in dt colonne barstte, die werd wegge maaid. De Führer heeft kapitein-luitenant Herbert Schultze, commandant van een duikboot, het eikenloof van het IJzeren Kruis verleend naar aanleiding van het tot zinken brengen van 200,000 ton vijandelijke scheepsruimte Kerk en Zending De elfde bondsdag. De elfde bondsdag van den Bond van Chr. Geref. Meisjesvereenigingen in Nederland zal, naar wij vernemen, Woensdag 25 Juni a.s. te Utrecht in de Chr. Geref. kerk worden gehouden onder presidium van mej. M. A. Klomp van Haarlem. In de morgenver gadering komen de huishoudelijke zaken aan de orde. In de middagvergadering zullen het woord voeren ds. H. Janssen, oud-leger en vlootpredikant in algem. dienst te 's-Gra- venhage, onderwerp: „De Heere regeert"; mej. G. deVlieger van Hoogeveen, onder werp: „Niet vertragen"; Ds. J. Prins van Apeldoorn, onderwerp: „Levensblijheid in dezen tijd" en Ds. P. de Smit van Utrecht, Het jaarverslag van de secretaresse, mej. W. H. Buys van Rotterdam-Z., meldt, dat het ledental met 74 terugliep. 3 vereenigin- gen onttrokken zich aan den bond en 2 tra den loe. Het aantal prov. afdeelingen bleef op 2 en het aantal ringen op 11. ZON EN MAAN Zonsopgang 15 Juni 5.16; ondergang 22.04. Zonsopgang 16 Juni 5.16; ondergang 22.05. Maansopgang 15 Juni 1.14; onderg. 12.17. Maansopgang 16 Juni 1.37; onderg. 13.24. Maansopgang 17 Juni 2.01; onderg. 14.28. Laatste kwartier Maandag 16 Juni; i we maan Dinsdag 24 Juni; eerste kwar tier Woensdag 2 Juli; volle maan Dinsdag 8 Juli: laatste kwartier Woensdag 16 Juli NED. HERV. KERK. Brakel (toez.), Aalst en Herkingen. Bedankt: Voor Huissen, J. H. Ch. Israël te GEREF. KERKEN. t a 1: Te Leeuwarden (5e pred. pL), R. van Andel te Soest en dr. N. H. Ridderbos te 2e Exloërmond. Aangenomen naar 's-Gravenhagè-West (6e pred. pi.) J. C. J. Kuiper te Arnhem. CHR. GEREF. KERK. Aangenomen: Naar Oud-Beijerland, J. C. Maris te Sneek. HULPPREDIKERS. Tot hulpprediker bij de Ned. H-erv. Gem. te O. en W. Souburg is benoemd cand. H. Roest te Wageningen. BEROEPBAAR De classis Breukelen heeft den heer E. V e r b u r g, theol. cand., praeparatoir ge ëxamineerd en beroepbaar verklaard in de Geref. kerken. Cand. Verburg is bereid de kerken te dienen en een e.v. beroep in over weging te nemen. Zijn adres is: Stationstraat 10, Abcoude, telef. via 298. Geref. Traktaat genootschap „Filippus" Jaarvergadering te Arnhem Onder presidium van Prof. Dr. G. M. den Hartogh, van Kampen, is gistermiddag te Arnhem de algemeene ledenvergadering van het Geref. Traktaatgenootschap „Füippus" gehouden. In zijn openingsrede, gebaseerd op enkele gedeelten uit Handelingen 8, heeft de voor zitter gewezen op het karakter en op het doel van „Pilippus", dat zoovele jaren reeds een gezegenden arbeid heeft mogen ver richten. Spr. herdacht in dit verband de oprichters van het genootschap en wijdde woorden van gedachtenis aan wijlen den heer A. Boot, van Groningen, tot aan zijn overlijden secretaris van het genootschap. Ten slotte zette de voorzitter uiteen op welke wijze „Filippus" in dezen tijd zijn taak, om het Evangelie van Jezus Christus door middel van geschriften uit te dragen, heeft te ver vullen. Medegedeeld werd door den voorzitter, dat de verleden jaar uitgeschreven algemeene ledenvergadering tengevolge van de oorlogs omstandigheden moest worden afgelast. Reden waarom de verslagen thans over 1938, 1939 en 1940 loopen. De secretaris, Mr. P. J. Klaver, van Amsterdam, memoreerde het werk van zijn voorganger, wijlen den heer A. Boot, die van 1915 af de functie van secretaris heeft ver vuld. Hij schreef o.m. 90 kleinere en 11 grootere traktaten. Het contact met de Geref. Zondagsschool- vereeniging „Jaohm" en met het Verband van Geref. Evangelisatiecommissies bleef ge handhaafd. In de dagen na Mei 1940 is samengewerkt met plaatselijke Evangelisatie commissies te Rotterdam en elders om de getroffen bevolking gratis van de „Füippus"- uitgaven te voorzien. Het aantal verzonden grootere en kleinere geschriften beliep in de drie bovengenoemde jaren in totaal 1,376,888 exemplaren dat der kalenders 121,210, w. o. 98,500 voor Evan gelisatie doeleinden. De penningmeester, Ds. J. Mulder, van Leeuwarden, bracht het financieel verslag uit. In 1938, 1939 en 1940 sloot de rekening en verantwoording resp. met 16,903.71, 13,815.82 en 14,530.08. In gsnoemde jaren werden in totaal 238,856 geschriften gratis verspreid. De penning meester vestigde er de aandacht op, dat be hoeftige Evangelisaties zich voor gratis of ten deele betaalde lectuur tot het Bestuur kun- nerï wenden. Ds. E. I. F. N a w ij n, van Apeldoorn, rapporteerde over de traktaatverspreiding onder de hoogere standen en bij bijzondere gebeurtenissen in het persoonlijk leven, zooals geboorte, huwelijk, overlijden, vesti ging in eene nieuwe woonplaats enz. Alle verslagen werden na bespreking goed gekeurd. Op grond van het accountantsrap port ontving de penningmeester décharge. Als bestuurslid werd herkozen Ds. H. A. Wiersinga, van Leiden en in de vaca ture-Boot gekozen Ds. W. A. W i 11 e m s e, van Rotterdam. Namens de Geref. Zondagsschool „Jachin" sprak Ds. J. D o u m a, van Arnhem, een woord van waardeering. „Jachin" en „Filip pus", aldus spreker, hebben menigmaal samengewerkt, ook in Evangelisatiecongres sen. Langen tijd was er een personeele unie in de personen van Prof. L. Lindeboom en den heer A. -Boot, die beide vereenigingen met hun gaven en krachten hebben gediend. Het Verband van Geref. Evangelisatie commissies was vertegenwoordigd door Ds. J. R. G o r i s, van Apeldoorn. Het Verband, zei spr., is zeer dankbaar voor de uitgaven van „Filippus". De samenwerking treffelijk. „Filippus" verstrekt de lectuur, die de Evangelisatie-commissies noodig hebben. De voorzitter, de beide sprekers beant woordend, herinnerde er aan dat „Filippus* indertijd het initiatief tot samenbrengen var de Evangelisatie-commissies in één verband heeft genomen. Een woord van medeleven sprak de voorzitter met Ds. T. J. Hagen, de president van het Verband, die door God zulke diepe wegen wordt geleid. Met een woord van opwekking tot den arbeid van „Filippus" beëindigde Prof. den Hartogh de werkzaamheden. Ds. J. J. Berends, van Amersfoort, sloot de vergadering met dankzegging. VERGROOTING EVANGELISATIEGEBOUW Wegens nijpend gebrek aan plaatsruimte heeft het bestuur der Ned. Herv. Evangeli satie op Geref. grondslag te Krimpen a.d. IJ s s e 1 (voorganger de eerw. heer L Paul) besloten de geheele consistoriekamer ook voor zitplaatsen in te richten. Waar thans reeds 450 zitplaatsen aanwezig waren, wordt nu door deze verandering een ruimte verkregen, plaats biedend voor ongeveer 100 personen, zoodat er dan ruim 550 zitplaatsen zijn. Hier aan is reeds gedurende langen tijd groote behoefte. Voor het bestuur zal een nieuw ge bouw worden gebouwd aan de Noordzijde van het Evangelisatiegebouw. VARIA. In het bericht dat wij gisteren publiceerden omtrent een drietal in de Ned. Herv. gem. te 's-Gravenhage sloop een fout, want dit tal is niet samengesteld ter voorziening in de vac. wijlen dr. H. Schokking, maar in die van ds. K. H. E. Gravemeyer, die in ver band mat zijn benoeming tot secretaris van de Algemeene Synode der Ned. Herv. keik eervol emeritaat verkreeg. Ds. J. Schoonhoven 1901 23 Juni 1941 Van de veertig dienstjaren, die ds. Schoon hoven op Maandag 23 Juni a.s. voltooid zal hebben, heeft hü er bijna dertig in Delfs- haven doorgebracht. Hier ligt dus het zwaartepunt van zijn levenswerk, en wie hem kennen, zullen zich zeker niet ver bazen over zijn voor nemen, om na ingang van het emeritaat op 1 September a.s. in Delfshaven te blijven wonen. Voor ds. Schoonhoven zoowel als voor zijn echtge- noote, wier onge steldheid een ver moeiende overturning ongewenscht maakt, beteekent dit het be houd van velerlei relaties, die in den loop der jaren gegroeid zijn en tezamen een ge hechtheid aan Delfshaven hebben gekweekt, waarvan beiden zeggen: liefst hier willen we onzen levensavond doorbrengen. „En als ik dan zoo'n emeritaatstijd als de heer van Wij len mag hebben, met nog allerlei werk in verband met de functies, welke ik nu met meer tijd zal kunnen waarnemen, dan zal ik dat, dankbaar voor de nu ten einde loopende levenstaak, met graagte doen. Want ik ben nog niet op, en er bleef, met een kerkwijk van 700 adressen en een vrijwql alle avon- den vragende grootestadskerk, nauwelijks tijd over om buiten den pastoralen arbeid nog iets van belang te doen. Toch is met dat voor zitterschap van onze Geref. Scholen en van de Verg. voor Chr. Nijverheidsonderwijs lief geworden en ik verheug me erop, straks meer tijd voor te hebben". Aan den dag van het 40-jarig jubileum gaat nog vooraf op 18 Juni, die van het 40- jarig huwelijk, en ds. Schoonhoven verbond aan deze mededeeling woorden van groote dankbaarheid voor de wijze, waarop zijn gade in de drukke pastorale praktijk zijn geheugen was, en die zóóvele avonduren hem in huis missen moest. „Zij ook heeft haar hart ver pand aan Delfshaven en noch familiebanden in Alkmaar noch aanbiedingen van elders hebben ons kunnen weerhouden, hier te wil len blijven". Met onderbreking van twee ernstige onge steldheden heeft ds. Schoonhoven zijn dienst tijd ten volle kunnen benutten, en „als je dan na volbrachte taak stranden moet, wel, dan heb ik al gezegd, toen die dag in 't zicht kwam: dan vind ik het een voorrecht, hier te stranden". Zeer begrijpelijk: tusschen 6 Mei 1912, den dag zijner intrede te Delfsha ven en 31 Augustus 1941, den laatsten Zon dag in functie, ligt het tijdperk van den. grooten bloei der Geref. Kerk van Delfsha- ver. „Toen ik kwam, een gemeente van 2500, nu van 8000 zielen. Toen één kerk en een kerkzaal, nu drie kerken en een kapel. Toen 2 predikanten, nu vier, met een vijfde pred. plaats in vourbereiding. Wat heeft onze ge meente hiervoor een prachtige offeivaardig heid betoond: reeds nu 9000 gulden meer vasie bijdragen!" Gevraagd naar de jaren vóór Delfshaven, herinnert ds Schoonhoven ons even zijn jeugdtijd: „Geboren te Alkmaar op 22 Mei 1871, aanvankelijk bestemd omdeurwaar der te worden, doch in den Doleantietijd tot 3ncer levensdoe» gekomen. Zr>o in Sent. 1-lüJ leerling geworden van het Geref. Gymnasium te Amsterdam, (waar de student, nu prof. dr. H. H. Kuyper leeraar-Godsdienstonderwijs was). Na eindexamen en Staatsexamen (het Gymn. had toen nog geen effectus civilus) naar de vrije en daar in Nov. 1900 candidaat geworden, magua cum laude. Uit 5 beroe pen nam ik dat van Noord-Scharwoude aan, waar ik het ambt aanvaardde met een preek over Mare. 4 20. Op 2 Dec. 1906 kwam ik te Scherpenzeel en zooals bekend, ben ik 5 Mei te Delfshaven bevestigd door ds. Datema, met wien ik toen de geheele bezetting vormde. In 1917 is ds. Rolloos als 3den predikant geko men, in 1921 ds. Nomens en in 1928 ds. Knoop en prof. Schilder, ten slotte in 1932 ds. van Wijk. De leiding der verg. voor L.O. op G.G., die in 1912 twee scholen telde en nu 7 (waarvan 1 dubbel- en 1 met kopschool), was in Mei j.L 25 jaren in handen van ds. Schoonhoven; zijn voorzitterschap van de Verg. voor Chr. Nij verheidsonderwijs dateert van 1929, toen hy zelf het initiatief tot haar oprichting nam, met begrijpelijkke voldoening constateert hij, hoe aan dezen opzet alle Prot. Chr. kerkgroepen meegewerkt hebben en twee flinke scholen, de Chr. Ambachtsschool aan den Gordelweg en de Chr. Huishoudschool in Zuid tot stand zijn gekomen."Voor een derde was de weg al geëffend, toen de oorlog haar komst verijdel de. In „de meerdere vergaderingen" der Geref. Kerken heeft ds. S. slechts een bescheiden aandeel gehad; één keer was hij lid der Prov. Synode, en vanwege de classis Rotterdam is hij deputaat voor art 11, 13 en 19 (het laat ste voor hulpbeh. studenten, dat om begrij pelijke redenen weinig meer presteert). Terugziende op zijn 40-jarigen ambtstijd mag ds. Schoonhoven getuigen van een welge slaagd leven, waarin hij veel heeft mogen ar beiden, zaaiende, maar ook oogstende. Een breede kring van achting en sympathie heeft zich allengs rond hem gevormd en het zal hem op 23 Juni, den vierdag van het jubileum, stellig niet ontbreken aan velerlei bewijzen, dat men in Delfshaven de eenheid in het be grip herder en leeraar", die in den a.s. ju- büaris een volledige rechtvaardiging heeft gehad op prijs weet te stellèn. GEREF. KERK VAN ERMELO De kerkeraad der Geref. kerk van Ermelo heeft besloten om gedurende den pensiontijd van Zondag 27 Juli tot en met Zondag 24 Aug. a.s. in het gebouw Chr. Volksbelang eiken Zondag zoowel 's morgens als 's avonds een derde plaats van godsdienstoefening in te richten, aangezien de ruimte in de beide bedehuizen dan ontoereikend is. „VRIENDEN DER WAARHEID" De algemeene vergadering van de Prov. Friesche Vereeniging „Vrienden der waar heid" tot steun van jonge mannen, die zich voorbereiden tot predikant in c> Ned. Herv. kerk, zal, naar wij vernemer, „p Dinsdag 8 Juli a.s. in Terminius te Utiecht gehouden worden. RADIO-KERKDIENST VAN DE GEREF. KERK TE BLOEMENDAAL uitgezonden. i. J C. Brussaard, i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1