Iticuiur jTriïtsdjr CToitrant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Duitsche vorderingen in het gebied ten
Noord-Westen van den Olympus
UNIE EN SCHOOLRAAD BIJEEN
-i.
isfri
per 3 maanden 2.47, vermeerderd met
0.15 incassokosten. Per week 19 ct
Losse nummers 5 ct Zaterdagnummers
i!^7.24met Zondagsblad 7V4 ct Alles bij
vooruitbetaling.
24 ct per regeL Ingezonden Mede-
deelingen 46 ct per regeL Minimum
a 5 regels. Bewijsnummer 5 ct. By con
tract belangrijke korting.
imementsprijs:
ertentieprijzen:
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166)
Postbox 20. Postrek. 58936
No. 6404
WOENSDAG 16 APftIL 1941
21e Jaargong
3estu
STAD AAN DEN
RIJNMOND
ekJ rolmachtigde van den Rijkscom-
Voor de stad Rotterdam, Dr. Völ-
eft dezer dagen in de dagelijk-
T| conferentie een zeer interessante
•ling over Rotterdam gegeven,
d grooten lof voor de energie,
men daar na de oorlogshande-
e zaken weer onmiddellijk ter
eft genomen *en de problemen
i wederopbouw onder de oogen
«ien. Het is aantrekkelijk en
verklaarde hij, om in zulk een
■kzaam te zijn. We verstaan dat.
llJ)te trekken werd daarna een over
geven van de opruimingswerk-
de ontworpen plannen
i wederopbouw, welke in ruime
jj cening houden met de bijzondere
en behoeften van de groote ha-
Haar lot is zwaar geweest, een
Ie ongeveer werd verwoest, maar
fantastische plannen te verval-
n opbouwplan worden uitge-
op de te verwachten toekora-
0 wikkeling met breeder blik is in-
Amerikaansche namaak zal er
n dere aandacht zal worden ge-
aan de haven,
was in het verleden reeds van
IGHE tzonderlijke kwaliteiten. Haar
was buitengewoon modern, er
ingejschikt over vele vaste laadinstal-
ln de kaden en meer dan 80 drij-
ranen deden dienst bij het lossen
m of in de groote havenbekkens,
de Waalhaven het grootste ter
ihoud
is.
BRI let overlat*en betreft werden re-
tólagen: 8700 ton erts werd in 7
Brink en ton steen^°'en binnen
geho;
Leid< tiam, dat gegroeid was tot 620,000
s, verwerkte voor den oorlog in
ren .42 millioen ton aan massagoed
terts, .granen en hout e.d. 32 mil-
p) en stukgoed. Het scheepvaart-
ur was geklommen tot 14,000 zee-
i he« Per jaar; daarbij kwamen nog
jehouschepen van de Rijn- en binnen-
:e^e stoomers van 150 scheepvaart-
aleden Rotterdam aan. Elke 20 mi-
i"*BiMag en nacht> voer een zeeschip
M. langen Nieuwen Waterdweg
•yfeld ligt Rotterdam in hooge
heei^nstig voor het verkeer met het
latenp Roergebied. Dat zal in de toe-
b.. ...iet anders worden en daavom
acli^ voor Rotterdam toekomst. Het is
lemen, dat na den oorlog een hon-
grondstoffen zal ontstaan en er
rgteen schepen genoeg zullen zijn om
J groote behoeften te voldoen. Er is
"lor Rotterdam een groot scheep-
:itterfrkeer te verwachten met het ach-
De veelzijdigheid van Rotterdams
naakt haar bijzonder aangewezen
belangrijk deel der komende groo-
■at oeren te verwerken. De gelegen-
irtoe is er en dat zal zoo blijven.
'uns laasstad is voorts in de gunstige
dat haar havencapaciteit haar in
elt zeker 50 millioen ton te ver-
Dat beteekent, dat voorshands
uwe havens geen behoefte zal be-
Dntstaat die, dan is de gelegenheid
reiding aanwezig.
>over Dr. Völckers over de Rotter-
haven, waarover hij Bremer
komst sprak met een waardee-
warmte alsof zij zijn eigen schep-
ire. Voor zoover het van hem af-
_an Rotterdams positie en
ia arvolle recht wedervaren.
ie4g reten, dat het zeehavenvraagstuk
van veelzijdigen en gecompli-
aard. We hebben dat reeds eerder
^zij Jen laatstelijk nog op 3 Januari
februari betoogd. Toch laten we
ofcplex van problemen, dat zich hier
t ditmaal rusten. Daarmee hande
niet alleen in den geest van den
van 10 April, maar ook proprio
alt het niet moeilijk om in te zien,
dieper treden in deze kwestie
n op het breede terrein der spe-
beschouwingen, waardoor wei-
e™' (te verkregen zou kunnen worden,
•el kwaad gesticht uit een oogpunt
tt ide samenwerking, waartoe het op
ge ir zij het in een nabije toekomst
Etwijfeld zal moeten komen. Voor
Iden wedstrijd met gebruikmaking J
nstmatige middelen van materiee-
zal er dan geen plaats meer zijn.
neel en positief zal er moeten wor-
ïandeld. Contraversen en concur-
rijd zullen we ons niet kunnen
oven. De verloren welvaart zal alle
dwingen door ingespannen arbeid
van te herwinnen. Als dan de ar-
eer herleven zal, zal Rotterdams
ZON EN MAAN
opgang 17 April 6.39; ondergang 20.41
itftrtste kwartier Vjydag 18 April;
naan Zondag 27 April, eerste
?ni|rtier Zondag 4 Mei.
haven weer met energie en met vreugde
vooraan staan. Zijn economische en tech
nische uitrusting stelt daartoe ook in
staat.
In den wederopbouw der wereld zal
Rotterdam een station van groote inter
nationale beteekenis zijn- Zijn apparatuur
maakt het aangewezen in een toekomstig
kader een belangrijke functie te vervul
len en uit toe oefenen op een wijze, die
allerlei groote belangen tot elkaar zal
kunnen brengen.
De groote koopstad aan den Rijnmond,
dicht aan zee, met een achterland, dat
enorme mogelijkheden biedt, heeft toe
komst. Deze overtuiging was ons reeds
niet vreemd. Dat zij door Dr. Völckers op
zoo openhartige wijze in de situatie van
het oogenblik op zijn eigen gronden werd
uitgesproken, zal eiken Rotterdammer, die
immers zijn stad met haar drukte en ge
woel, waarin het leven zoo krachtig
placht te bruisen, liefheeft, goed doen.
En Rotterdams welvaart beteekent natio
nale welvaart.
God geve, dat het oogenblik niet al te
ver verwijderd zij, waarop de nieuwe tij
den, die we perspectivisch ons voorgesteld
zagen, zullen blinken aan den horizon der
wereld en van het levensgebied, waartoe
we steeds hebben behoord en zullen blij
ven behooren.
Een overgang over de Vitritsa geforceerd; Britsche infanterie-
en pantserstrijdkrachten teruggeworpen
Hongaarsche troepen hebben de
bezetting van den Drave-Donau-
driehoek voltooid
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
Duitsche en Italiaansche troepen zetten
de achtervolging en omsingeling van de
resten van het Servische leger, die in het
gebied MostarSerajewo opeengedron
gen zijn, met plaatselijken tegenstand
voort. Weer konden talrijke gevangenen
worden binnengebracht, onder wie de
opperbevelhebber van het Servische Zui
delijke leger.
Hongaarsche troepen hebben de bezet
ting VEin den DraveDonau-driehoek be
ëindigd, verder naar het Oosten bij hun
opmarsch in Zuidelijke richting den
Donau bereikt en Novisad bezet
In Noord-Griekenland hebben snelle
troepen van het leger en de Waffen-S.S.
bij hun opmarsch naar het Zuiden Brit
sche infanterie- en panlserstrijdkrachten
teruggeworpen, bij een scherpe achter
volging Ptolemais en Kosani ingenomen
en ten Noorden van Servia den over
tocht over de Aliakmon (Vistritsa, ge
forceerd. Bij Ptolemais werden dertig
Britsche gepantserde gevechtswagens ver
nietigd. Andere formaties rukten van
Saloniki over den benedenloop van de
Aliakmon naar hel Zuiden op. De Engel-
schen poogden hun terugtocht door de
achterhoede te dekken en door omvang
rijke vernielingen de Duitsche achter
volging te vertragen.
Aan het Albaneesche front wijken de
Grieksche troepen voor Italiaansche aanval
len terug. Deelen van het voorttrekkende
Italiaansche leger hebben Koritza in zuide
lijke richting achter zich gelaten.
Het luchtwapen heeft ook Maandag door
herhaalde aanvallen zware verliezen berok
kend aan de overblijfselen van het Servi
sche leger. Stuka's, torpedo- en jachtvlieg
tuigen vernietigden vijandelijke marschcolon-
nes in het dal van den benedenloop van de
Borna en in het gebied tusschen Save en
Drina. Gevechtsvliegtuigen bombardeerden
militaire installaties in het gebied om Sera
jewo en plaatsten treffers tusschen opgebor
gen vliegtuigen op het vliegveld Mostar.
Andere formaties van het luchtwapen dreven
bij Deskati Grieksche troepenconcentraties
uiteen. Jagers schoten in het gebied van het
Prespa-meer zes Britsche vliegtuigen van
het type Bristol-Blenheim omlaag.
Bij bomaanvallen op de haven van Piraeus
heeft het luchtwapen vier vrachtbooten van
omstreeks 35,000 brt in totaal tot zinken ge
bracht, acht groote koopvaarders zwaar be
schadigd en de haveninstallaties in brand
geschoten.
Im de beide laatste nachten zyn in de baal
van Eleusis en voor Piraeus op een torpedo-
bootjager en drie groote koopvaarders bom-
treffers van zwaar kaliber geplaatst. Een
andere doeltreffende aanval met brisant
bommen was op het vliegveld van Eleusis
gericht.
Overdag en 's nachts zijn twee vliegvelden
op het eiland Malta met succes aangevallen.
In Noord-Afrika ondersteunden Duitsche
gevechtsvliegtuigen, stuka's en jagers den
-anval op Tobroek, beschadigden een groot
koopvaardijschip zwaar en schoten twee Brit
sche vliegtuigen van het typt Hurricane in
een luchtgevecht neer. Duitsche luchtdoel
artillerie haalde bij Derna twee gevechts
vliegtuigen van het type Wellington naar be
neden.
Op zee om de Britsche eilanden heeft het
luchtwapen twee vijandelijke vrachtbooten
beschadigd. Bommen van zwaar kaliber trof
fen bij een stoutmoedig uitgevoerden scheer-
aanval een fabriek van de vliegtuigindustrie
te Manchester en veroorzaakten zware ver
woestingen in -en montagehal
In den afgeloopen nacht hebben gevechts
vliegtuigen bij aanvallen op twee vliegvelden
in Zuid-Engeland negentien vliegtuigen op
den grond vernield en door bomtreffers han
gars, onderkomens en startbanen vernield.
Vliegtuigen var» de gewapende verkenning
konden op verscheiden aaveninstallaties in
Zuid-Engeland en aan de Oostkust van Schot
land bomtreffers van zwaar kaliber plaatsen.
Vijandelijke vliegtuigen zijn overdag noch
's nachts boven het Duitsche gebied ver
schenen. f
Bij de gevechten in het Rhodope-gebergte
in Macedonië op 8 April hebben de comman
dant van een bataljon Infanterie, majoor
Fett, de eerste luitenant Gutsche van een re
giment infanterie benevens van een bataljon
pioniers de eerste luitenant Krell en de onder
officier Unger by de verovering van een ver
sterking, die bewapend was met 45 machine
geweren en granaatwerpers, zich door byzon-
dere dapperheid onderscheiden. Op 7 April
nebben de eerste luitenant Leukfeld, compag
niescommandant bij een regiment infanterie,
en de eerste luitenant Rast, compagniescom
mandant by een bataljon pioniers, by de be
storming van de Grieksche bergversterking
Hellas zich byzonder onderscheiden.
Naar eerst thans bekend is g.worden, heb
ben zes Bristol-Blenheim vliegtuigen op den
Eersten Paaschdag getraoht een aanval te
ondernemen op de Duitsche linies by het
meer van Presba. Alle zes gevechtsvlieg
tuigen werden door Duitsche jachtvliegtuigen
neergeschoten. (D.N.B.)
De nederlaag van het
Servische leger
Ter1 aanvulling op het weermachtsbericht
van gisteren verneemt het D.N.B. nog de
volgende bijzonderheden.
Na de dramatische oorlogsgebeurtenissen
van de afgeloopen week, kan samenvattend
gezegd worden, dat de nederlaag van het
Servische leger volkomen is. Na de door
braak door de grensversterkingen in het open
veld verslagen, by de achtervolging door de
Duitsche infanterie, die in geforceerde dag-
marschen optrok, tot staan gebracht, door
snelle troepen ingehaald eh omsingeld, door
onophoudelijke luchtaanvallen op marsch en
op spoorwegtransporten volkomen murw ge
maakt, is het verzet van de groote massa van
het Servische leger ineengestort. Resten van
de verslagen legers hebben zich vergaard in
het ongebaande bergland van de Herzegowina
dat slechts door enkele smalle spoorlijnen en
wegen ls doortrokken, en hebben ook hier de
achtervolgers niet van zich af kunnen schud
den. Zij worden thans omsingeld.
Hoe sterk was dit leger, dat binnen een
week tyds onder den druk der Duitsche regi
menten ineenstortte? Het leger van den ou
den Zuidsla vischen staat bestond in vredes
tijd uit 21 divisies, waaronder vijf divisies
cavalerie. Daar in Zuidslavië sinds de stich
ting van den nieuwen staat in 1919 de alge-
meene dienstplicht bestond, beschikte het
leger by de mobilisatie in de eerste dagen
van April van dit jaar over twintig lichtingen
geheel opgeleide reserves. In den wereldoor
log heeft het kleine Servië bij een bevoking
van slechts 4% millioen zielen ongeveer
800,000 man weliswaar met gebruikma
king van alle lichtingen van 16 tot 60 jaar
onder de wapens kunnen brengen. Zoo kan de
sterkte van het veldleger in den ouden Zuid-
slavischen staat, welke tegenover 1914 bijna
het drievoudige bevolkingsaantal heeft, op
ten minste 1.2 millioen man zonder landweer
en landstorm, geraamd worden. Binnen een
week tyds dus een millioenenleger verslagen,
verstrooid, vernietigd en door scherpe achter
volging tot de definitieve ineenstorting ge
bracht, een prestatie van de Duitsche leiding
en de Duitsche gevechtstroepen, welke door
de bijzondere moeilijkheden van het terrein
en het slechte, veelal nog wintersche weer,
haar speciale kenmerk kre°g.
Op 14 April hebben de Engelschen voor het
eerst met de Duitsche troepen strijd geleverd
De Britten zijn daarbij op de vlucht gedre
ven en de zware verliezen, welke zij by dit
eerste groote contact geleden hebben, worden
door het bericht van het Duitsche opperbevel
van 15 April gekenmerkt, dat by de achter
volging, alleen tot Ptolemais, op een klein ge
bied. dertig Britsche pantserwagens vernie
tigd werden.
Terwyl hier ln Noord-Griekenland nog
Britsche dekkingstroepen konden worden ge
grepen, begint zich op den achtergrond van
het Grieksche oorlogstooneel reeds een twee
de Duinkerken af te teekenen. Wat sinds
dagen talrijke berichten over den aftocht
van Britsche troepen naar de Zuidkust van
Griekenland en de concentratie van Engelsche
transportschepen deden vermoeden, is thans
een feit geworden: de groote massa van be-
Britsche expeditieleger in Griekenland vlucht
naar de schepen. In hoeverre hun dit geluk
ken zal. moet pas in de komende dagen en
weken blüken Ditinaal wordt het Engelsche
expeditieleger. niet zooals in Vlaanderen,
door de smalle vaargeul van het Kanaal van
het Engelsche eiland gescheiden, doch het
moet tot aan zijn volgende basis in Egypte
een traject zee van bijna duizend kilometer
passeeren. Wat het op deze vucht te wachten
staat, toont reeds de luchtaanval aan. welke
sterke gevechtsformaties Paaschmaandag op
de scheepsconcentraties in den Pireaus heb
ben ondernomen. Het resultaat van de hevige
Duitsche bomaanvallen op de geconcentreerde
Engelsche transportvloot was doorslaggevend
Vier grootp transportschepen met een ton
nage van 32.000 tot 40.000 b.r.t. zonken onder
talrijke voltreffers in de diepte, terwiil acht
andere groote transportschepen door de uit
werking van brisantbommen en door brand
schade zoo ernstig geteisterd werden, dat zij
voorloopig voor transportdoeleinden niet meer
zUn te gebruiken.
De Nederlandsehe omroep
Weer om 8 uur nieuwsberichten
De berichtendienst van den Nederland-
schen omroep deelt mede, dat met ingang
van Maandag de eerste uitzending om 8 uur
zal geschieden, inplaats van 8.30 uur.
KON. BOND VAN CHR.
ZANG- EN ORATOR IUM-
VEREENIGINGEN
55ste jaarvergadering te Utrecht
Ter aanvulling van het verslag, der gisteren
te Utrecht gehouden algemeene jaarvergade
ring van den Kon. Bond van Chr. Zang. en
Oratorium-vereenigingen kan nog gemeld
worden, dat zy werd bijgewoond door de voor
zitters van den pas toegetreden Drentschen en
van den Groningschen Bond, de heeren L. H.
Kramer van Assen en D s. B. Timmer
van Wagenborgen en door het eerelid Ds. F. G.
Petersen. Voorts heeft de Bondsvoorzitter
de heer J. Pieterson Moens, verwelkomd den
voorzitter van de C.O.V.-Groep, den heer W.
Uittenbogaard van Arnhem, die als lid
van het hoofdbestuur aftrad; den afgetreden
voorzitter van den Raad van Advies, den heer
K. M u 1 d e r van IJsselmonde; den vroe-
geren bondssecretaris den heer J. Uitten
bogaard van Arnhem, en den heer J.
Stuifzand te Assen, secretaris van den
Drentschen Bond, nu Gew. Afdg. Drente.
Na de déchargeering van den bondspenning-
meester, den heer T. D. C. M e y n e k e, van
het financieeel beheer 1940, heeft de voorzitter
hem onder warm apple us den dank van den
Bond gebracht voor zijn velen en trouwen
arbeid. Evenzoo werd de heer Uittenbogaard
Sr gehuldigd voor zijn aandeel in het honds-
werk als lid van het hoofdbestuur.
Het referaat van den heer R. Baintema
van Leeuwarden, waarvan wij gisteren verslag
gaven, werd gevolgd door een aangename
gedachtenwisseling, waaraan deelnamen de
heeren Brouwer, Verleur en Hartsuiker. In
zijn dankwoord aan den referent liet de voor
zitter uitkomen, van hoe groot belang het juist
voor dezen tijd is, dat de bond, de directeuren
en de zangers zich bezinnen op de was.de van
het Christelijk lied, inzonderheid op die van de
prachtige oud-Nederlandsche liederen, psalmen
en andere koralen.
In zijn afscheidswoord heeft daarna de heer
Uittenbogaard Sr, herinnerd aan de
jaren die hij als lid van het hoofdbestuur heeft
meegemaakt en gedurende welke de Bond een
tijdperk van snelle ontwikkeling heeft door
gemaakt.
Na een slotwoord van den voorzitter heeft
het eerelid Ds. Peterson een warm woord van
bemoediging gesproken en daarbij den bonds
voorzitter dank gebracht voor zijn uitnemende
leiding in den uitbouw van het bondswerk.
Ten slotte ging Ds. Petersen, na den slotzang,
voor in dankgebed.
In de morgenuren heeft Alveko (Alg. Verg.
van koorleiders) haar goed bezochte jaarver
gadering gehouden onder leiding van den
heer L. K e e mi n k te Amersfoort. Zoowel uit
zijn openingswoord als uit de toelichtingen
van den bondsvoorzitter bleek dat Alveko in
dezen tijd een zeer gewenschte organisatie van
koorleiders is, die in verband met de velerlei
regelingen op vereenigingsgebied er een groot
belang bij zullen hebben, dat zy georganiseerd
en gediplomeerd zijn.
Het jaarverslag van den secretaris, den heer
P. D. V i s s e r s van Klundert, kon in dit ver
band hoopgevende feiten vermelden, zooals
het toetreden van 20 nieuwe leden. Naarmate
deze versterking zich voortzet, zal Alveko
haar taak ten bate der koordirigenten te beter
kunnen vervullen.
VOLKSGEZONDHEID
•elke in het bijzonder is
ticht bp de
fens inspecteur
u isemjKunaigen aienst. C. Tenhat
varden. het district Noord-Holland
vestelyk Utrecht
Met ingang van denzelfden datum
itCNoord-
Haarler
langei
len Inspecteur.
als s
63e vergadering van de Unie
en 52ste van den Schoolraad
De algemeene vergadering van de Unie
„Een school met den Bijbel" en die van den
Schoolraad zijn heden op den zelfden dag te
Uirecht gehouden en wat de middagvergade
ring betreft gemeenschappelijk Een en ander
in verband met de beperkte reisgelegenheid.
De jaarvergadering van de Unie.
De jaarvergadering van de Unie ving heden
morgen om 10 uur in het gebouw voor K. en
W. te Utrecht onder presidium van prof. dr.
K. Dyk van Zwolle aan. De voorzitter opende
de vergadering op gebruikelijke wijze en
bepaalde zich ditmaal tot een kort woord
van welkom tot de aanwezigen, waarna on
middellijk de huishoudelijke zaken behandeld
werden. Het 62e jaarverslag van den secre.,
mr J. J. Hangelbroek, wederom als jaarboek
voor het Chr. Onderwijs in druk veschenen.
werd onder dankzegging aan den samenstel
ler goedgekeurd.
De secretaris deelde mede dat sinds de
vorige jaarvergadering nieuwe locale comité's
opgericht zijn te Suameer. Steggerda, Sloot-
dorp, Delfgauw en Oegstgeest II, waardoor het
totaal aantal steeg tot 896.
In 1940 werden 230.400 ex. van het Unie
blaadje 1940 verspreid tegen 232 050 ex. in
1939.
Vervolgenr rapporteerde mr. Hangelbroek
■>ver de kas van fondsen bestemd voor de
stichting van scholen met den BybeL
Op voorstel van het bestuur der Unie be
sloot de vergadering de volgende bijdragen
uit de kas der Unie te voteeren: aan Lukas
100; aan Jacobus 50; aan de bibliotheek
ten dienste van het Chr onderwijs 100; aan
de commissie voor de oud-strijders by het Chr.
onderwijs 500 en uit het fonds Paedagogi-
sche leerstoel aan Geref. Schoolverband ten
behoeve van den paedagogischen leerstoel aan
de Vrije Universiteit 600.
De aftredende bestuursleden de heeren jhr.
mr. H. A. M. v. Asch v. Wyck te Doorn en A
D. v. d Schans te Andel (Br.) werden her
kozen
Nadat dr. D. Langedijk van den Haag het
jaariyksch rapport over de Unie propaganda-
actie had uitgebracht werd de vergadering
den Schoolraad.
De jaarvergadering
die onder leiding stond vn ds. J. Barbas, Ned.
Herv. predikant te Hengelo (G.) Hij opende
de vergadering op gebruikelyke wyze en sprak
een kort welkomstwoord uit, waarin hy aan
dacht vroeg voor het examen voor het diploma
schoolraad en een vriendelijk- woord richtte
tot de heeren prof. dr K.« Dijk en R. Venema
te Wassenaar, in verband met het feit dat zij
25 jaar in den Schoolraad hebben zitting
gehad.
Hierna kwamen de huishoudelijke zaken aan
de orde. Het 50e jaarverslag, inmiddels in
druk verschenen, werd onder dankzegging aan
den seer., mr. J. J. Hangelbroek, goedge-
Dr. B. Ebling bracht hierna rapport uit
namens de commissie ad art. 10 der statuten,
jhr. mr. H. A. M. v. Asch v. Wijck namens
de commissie voor de gewone geschillen en ds.
J. Barbas namens die voor de kerkelijke ge
schillen, alle rapporten werden goedgekeurd.
Het verslag van de examencommissie werd
uitgebracht door den heer C F. Verschoor
van Scheveningen. We ontleenen daaraan dat
in 1940 totaal 79 diploma's uitgereikt werden.
Aan de commissie ontvielen door den dood
de heeren H. J. v. Wijlen te Rotterdam, dr.
Th. L. W. v .Ravestein te Utrecht en dr. W.
Schokking te den Haag. De heeren K. v. d.
Berg te Santpoort §n W. J. Visser te den Haag
moesten zich om gezondheidsredenen terug
trekken als lid Bij de examens in October
trad dr. S. C. Los te Den Haag op als tijde
lijk voorzitter. Tot opvolger van den heer v.
Wijlen werd gekozen prof. dr. Joh. de Groot
te Utrecht.
Mr. Hangelbroek rapporteerde omtrent het
hulpfonds voor geweigerde Rijks- en Ge
meentelijke bedragen waarbij thans zyn aan
gesloten 299 scholen
De aftredende voorzitter ds. J. Barbas werd
herkozen waarna de vergadering wed gesloten.
Om 2 uur ving de gemeenschappelijke mid
dagvergadering van Unie en Schoolraad aan.
Hierin trad als spreker op ds. H. J. Lang-
mane. Ned Herv predikant te Groningen,
die een rede hield getiteld: „Bewaar het
pand U toevertrouwd".
Referaat ds. H. J. Langman
Spr. ving aan met te wijzen op het groote
verschil van deze samenkomst met die van
vorige jaren. Met het oog daarop koos spr.
zyn onderwerp, dat minder propaganda dan
wel aansporing tot bezinning bedoelt te zijn,
minder is gericht op bevordering van den
uitbouw dan wel op consolideering, liever
nog bewaring, vasthouden en verdediging van
wat we hebben.
Wat onder het pand dat bewaard moet
worden moet worden verslaan is geen vraag
meer. Het is de Chr. school voor ons kind.
Of nog liever de vrijheid ons kind op te voe
den in de vreeze van Gods Naam. De vrijheid
om het kmd te wijzen op het eene noodige,
de eenige troost, zijn Heiland Jezes Christus.
Het kind is een pand ons toebetrouwd en daar
zit de gedachte van rentmeesterschap achter.
Het woord doet een appél aan ons verant
woordelijkheidsgevoel. In de vryheid van het
Chr onderwijs viel ons geslacht een rijpe
vrucht in den schoot. Zullen we de beteeke
nis en de waarde van het ons toebetrouwde
pand recht verstaan dan is het goed een
oogenblik stil te staan bij het verleden van
strijd, van offer en gebed. Spr. herinnerde aan
wat mannen als Da Costa, Groen van Prinste-
rer, v. Hogendorp. Capadose, Elout en v. d.
Kemr» toen hebben gedaan en hoe zij vooraan
stonden in den strijd. En de ouders en onder
wijzers die armoede en ontbering hebben ge
trotseerd voor de vrije school. Zoo is het ge
weest al de iaren door. Voorts herinnerde spi.
aan nog heftiger storm, die losbarstte toen
Kappevne ministerwerd en toen Elout. Lo
rna n. Kuyper, De Geer v. Jutphaas streden
in het groote petitionnement. Toen vreesden
velen dat men het niet zou kunnen houden.
Maar toen werd ook het gebed vermenigvul
digd. En de palmboom is gegroeid onder den
druk. Tenslotte kwam de geliikstelling en
werd het groote pleit beslecht. De strijd werd
met Gods hulp gewonnen en nu is het pand
ons toebetrbuwd. Wij moeten het bewaren
waarbij spr- onderscheidde in een uiterlijk en
een innerlijk bewaren, waarbij het laatste
het voornaamste is. Maar dan moet er ook in-
nerliike kracht zijn. En het onderwijs werke
lijk Christelijk, zoodat Christus' kracht en
peest het onderwijs en de opvoeding werke
lijk doortrekt Er is hier veel schuld te belij
den. Denk slechts aan de jammerlijke ver
scheurdheid van het Chr onderwijs. En is
de gedachte dat de school naar buiten een
goed fieuur moet maken soms niet primair
boven die andere dat het onderwijs werkelijk
Christeliik moet ziin' Is het verlangen naar
een zoo hoog moeelijk percentage van geslaag
den voor het Mulo-examen soms niet leven
diger dan het beeeeren de kinderen met
Christus in aanraking te brengen? Ouders,
onderwijzers en schoolbesturen moeten met
deze vragen inkeeren tot zichzelf Biddend
moeten we ons voorbereiden tot de bewaring
van net toebetrouwde pand. Versterking naar
binnen is thans eisch. dan staan we sterk in
het bewaren naar buiten, want wat innerlijk
voos is wordt zoo maar weggevaagd. En dan
zal de gemeente van Christus ervaren dat die
bii ons ziin. meer ziin dan die bij ben zijn. En
zii mag z'/angen: Een vaste burcht is onze
God.
Vereeniging voor Chr.
Poedagogiek
De algemeene vergadering
Onder presidium van prof. dr. J. Wate
rink van Amsterdam werd gisteren in het
gebouw voor K. en W. te Utrecht de jaarlijk-
sche algemeene vergadering gehouden van de
Vereeniging voor Chr. Paedagogiek.
De voorzitter opende de vergadering op ge
bruikelyke wyze en sprak tot de aanwezigen
een kort woord van welkom.
Hierna werden enkele huishoudelijke zaken
Als referent trad op de heer P. v. Duy-
v en dijk, leeraar aan de Chr. Kweekschool
te Dordrecht, met het onderwerp: „De betee
kenis van de nieuwere psychologische op
vattingen voor de didactiek der lagere
school".
Referaat P. v. Duyvendijk.
De nieuwere opvattingen in de zielkunde,
welke beginnen tegen 1900 met het optreden
van Wundt, verschillen van de oudere hier
in, dat ze geesteswetenschappelijk georiën
teerd zijn, uitgaan van de totaliteit van het
zieleleven, meer vitalistisch dan mechanis
tisch gericht zyn en ziel en lichaam als een
twee-eenheid beschouwen.
Deze opvattingen beginnen voor de onder-
wyspractijk van de gewone klassikale lagere
school, (waartoe de spreker zich beperkt)
steeds meer beteekenis te krijgen.
Drie psychologische invloedssferen zyn er
duidelijk te onderscheiden-
a. die richtingen, die een totaaloverzicht
bieden van het zieleleven, zooals het volun
tarisme en de individual-psychologie;
b. de ontwikkelings-psychologie, die de
geleid^ijke veranderingen in 't zieleleven van
de kinderen beschrijft;
c. die richting, welige meer afzonderlyke
functies en haar samenhang nagaat.
Van de eerste groep wordt eerst het volun
tarisme geschetst in z'n invloed op de activi
teit in het leerproces op de school. Onder de
dekmantel van activiteit wordt soms autori-
teitsondermijning het onderwys binnenge
smokkeld, en wordt het instinctieve leven als
de voornaamste dryfveer bij het onderwijs
geacht. Het gevaar is groot, dat de school,
volgens dit beginsel werkende, mislukkelingen
kweekt en eigenwyze potentaten onder de
kinderen. De Christelyke school zal in haar
onderwyspractijk nooit de eisch mogen los
laten van volgzaamheid, gewilde aandacht,
ontvankelijkheid en gehoorzaamheid. Trouwe
toewyding uit gehoorzaamheid is het actieve
element dat de Christelijke didactiek kwee
ken moet. Met vele voorbeelden werd aan
getoond, dat de klassikale school reeds goed
cp den weg der activiteit vordert
Ook de Individual-psychologie geeft een
totaalaanblik op het zieleleven en noopt in
de didactiek tot optimisme en moed. Maar
het is een moed uit zelfverzekerdheid, terwyl
Je Christelijke school de moed uit geloofsge
hoorzaamheid noodig heeft. Wie de zegen
ervaart, met de kinderen als uit Gods Hand
te leven, uit liefde voor Hem de dagelijksche
taak getrouw te verrichten, diens onderwijs
wordt doorlioht van de glans van het opti
misme. Ook hier biedt de gewone school ver-
blydende mogelijkheden, zooals met voor
beelden werd aangetoond.
De ontwikkelings-zielkunde, zooals uit de
inzichten van Prof. Kroh en Prof. Charlotte
Bühler werd aangetoond, biedt belangrijke
gegevens voor een goede methodiek der
school. De stadia in de ontwikkeling der taal
functie b.v. maken een andere methodiek
voor het onderwys in vreemde talen noodig
en mogelijk. Gewezen werd op de behoefte
aan een taak, van den leeftyd van zes jaar
af; op de nieuwe kyk, die de zielkunde biedt
op het zaakonderwijs; op de mogelijkheden,
die de vroege muzikale en technische ont
wikkeling van kinderen biedt; en op de prac-
tische toepassing van hun verzamelzucht op
11 a 12-jarigen leeftijd.
De nieuwere opvattingen ten opzichte van
de beteekenis der afzonderlijke functies voor
de kennisverwerving in de school «ijn van
vérstrekkende beteekenis. De groote ontvan-
kelykiheid voor kleuren en tonen, de over-
heerschende beteekenis der bewegingsindruk-
ken, de inzichten omtrent het verloop van
inprenting en oefening; de belangryke factor
van de kinderlyke suggestibiliteit; de betrek
kelijke waarde der „globalisatie"; de aan
trekkingskracht, die het verrassende op de
kinderziel heeft, al die inzichten, waar
mee tot nog toe te weinig is gerekend, bè-
ginnen langzamerhand meer de werkwijze
in de lagere school te beïnvloeden. We moe
ten komen tot een dynamische didac
tiek, die zich aan de schier oneindige veel-
zydigheid van de psychol. gegevens weet aan
te passen. Daartoe dienen alle desbetreffende
instanties by het Chr. onderwys mobiel ge
maakt te worden.
De uitbreidingsplannen
Een rondweg om Groot-Rotterdam
Zooals gemeld bestaan er plannen tot uit
breiding van het Rotterdamsche gemeente-
gebied door annexatie van eenige rand
gemeenten.
Het plan houdt rekening met de mogelijk
heid van een latere verder gaande - uitbrei
ding. Het omvat, zooals we reeds hebben
gemeld, de annexatie van de geheele ge
meenten Overschie, Schiebroek, Hillegers-
berg en IJsselmonde, voorts een strook van
de gemeente Capelle a. d. IJssel en ongeveer
de helft van de gemeente Kethel. Deze ge
meente wordt door de spoorlijn den Haag
Rotterdam in twee helften verdeeld.
Het plan is nu, aldus meldt het Vad., de
oostelijke helft bij Rotterdam te voegen en
de westelijke helft by Schiedam. Om dit ge
heel zou dan een rondweg komen te loopen
die voor een deel een tijdelijk karakter zou
moeten krijgen, omdat rekening wordt ge
houden met een latere verdergaande uitbrei
ding in noordelijke richting. Aan de zijde
van Schiedam zou deze ceintuurbaan reeds
een definitief karakter kunnen krijgen, vooral
ook in verband met het feit dat men in deze
richting de snelste uitbreiding van de -*ad
kan verwachten.
LEEGE V7#TEN
Uit de coöperatieve zuivelfabriek te Borculo
hebben inbrekers de laatste dagen een aantal
vaten met boter gestolen Thans heeft men
verscheidene van die vaten ledig teruggevon
den in een bosch in de buurt van de fabriek.
De marechaussee en de politie onderzoeken de
