3Hf itui? gntectft (imtnutt
PAG|
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
fr>
nementsprijs:
ichteu r 3 maanden 2.47, vermeerderd met
0.15 incassokosten. Per week 19 ct
xjsse nummers 5 ct Zaterdagnummers
venhuis*1» I1®1 ZondaBsblad 7% ct Alles bi)
m. predikafooru'tketaling.
fiftnk te I
oorn—Htt ftent'ePr'jzen 1
H. W. Wcij^ per regel. Ingezon^
/ilp (Gro.iJdeelingen 46 ct per regeL JVumn
'aesens er. 5 negels. Bewijsnummer 5 ct.
tract belangrijke korting.
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 227J0
(Na 6 uur 23166)
Postbox 20. Postrek. 58938
Drieberget_
N
No. 6400
WOENSDAG 9 APRIL 1941
21e Jaargong
Zee
beuren van grasland
tonkoop te
E MONSTjjgkgj^ js wordt thans evenals
eeft te M«rigen oorlog het omscheuren van
revanmDrij^evorcler(*- 'S noodzakelÜk
a s tot leis land de met granen beteelde
;te wordt uitgebreid.
gemengde bedrijven en de hoo-
en weilanden het best omgelegd
Ivorden tot bouwland, laat zich
(ijk begrijpen. Niet alle weiland
1 geschikt om er akkerland van
idgesteld^muleer'ng van ^et sckeuren *s
(n a. Pe Rijksbureau voor Voedselvoor-
>en scheurpremie van maximaal
V. D. B(r jn „juicht gesteld. Aan
:ge weektnnen van deze premie zijn ver-
de Zenife voorwaarden verbonden, waar-
niet verder ingaan.
Vereenifhen komt het in de PractÜk n°g
'oor dat de pachter gaarne eenige
land zou willen scheuren, doch
ichter daartoe geen toestemming
Het zou onjuist zijn om den
er dan maar terstond te betichten
ril, onredelijkheid enz. Want het
veg 27 d van grasland verandert de be-
g van het land. Een goede gras-
ploegen gaat heel vlug, doch het
[SSING inleggen van een goede grasmat
ide Donfms tientallen jaren- Vandaar dat
ngifte tfneeste pachtovereenkomsten een
3 dis tij opgenomen is, dat de pach-
ïgskaajtier schriftelijke goedkeuring van
rpachter den aard van het ver-
de bestemming, enz. niet mag ver-
tuingro^ totstandkomen van de Pacht-
g verre over deze materie breed gehan-
raad vcpnslotte Is art. 27 in de wet geko-
nd elk»aarin bepaald is dat, indien de
beschi*er wei8ert, de pachter machti-
in vragen van den rechter (pacht-
In zoo'n geval kan de pachtkamer
MAN gemming geven om de bestemming
gepachte te veranderen. Deze toe-
Steenhg kan aan voorwaarden worden
van I^n
frdenl^nag echter wel als vaststaand aan-
üoklaardat art. 27 van de Pachtwet geen
rg. Tr«nd recht bevat en dat van deze
Doorn, jg (jus fcjj overeenkomst kan wor-
jknbSeweken- *n ve^e Packtovereenkom-
Leidsc^t de pachter dan ook afstand van
;en, Vthl om den rechter machtiging te
sen, R| de bestemming te veranderen. In
Rijndi^rgejjj}c gevaj jcan de pachter dus,
an e^45 de verpachter weigert, zijn land
lem d^heuren.
lou men nog kunnen denken aan art.
Leidscj de Pachtwet, dat bepaalt dat de
Konkifrter een wyzi6in6 van de pacht-
14 naa?arden moet gedoogen indien zulk
H. Ovijziging, in verband met de veran-
1 naai omstandigheden door de goede
''^J^'wordt gevorderd. Mede in verband
huizer verdere bepalingen van dit artikel
i, de ion echter concludeeren dat een vor-
iurgeni van den pachter tot verandering
71 bestemming"van het gepachte, in-
'ernetr °P grond van dit artikel, moeilijk-
eg 191 zou meebrengen.
E- A-ns is echter een besluit verschenen
lr S Secretarissen-Generaal van de De
nenten van Justitie en van Land-
PEN en VisscheriJ' ^r123^ ke* wijzigen van
"stemming van gepachte gronden,
tokkeirbesluit Pachtovereenkomsten.) Het
ter*>e*d* voor a^e overeenkomsten ge-
een. voor onbepaalden tijd, alsmede voor
bvereenkomsten, gesloten voor be
en tijd, welke- vóór 1 Januari 1936
'RIBtpngegaan. (De laatste categorie valt
{ens tot 1 Januari 1943 buiten de wer-
Van de Pachtwet.)
na; i besluit geldt dus blijkbaar niet voor
bvereenkomsten, met toestemming
'achtkamer of Pachtbureau, gesloten
ma. korten duur (b.v. 3 jaar), na 1 Jan.
ammi
pachter is aldus het besluit na
eg met den verpachter, bevoegd de
mming van het gepachte geheel of
jltelijk te wijzigen, indien de alge-
je of landbouwkundige belangen dit
NOtfhohjlc maken. Indien de verpachter
aiertegen verzet, richt de pachter zich
sprjjpt Pachtbureau, met het verzoek om
(tiging tot geheele of gedeeltelijke wij-
g van de bestemming van het ge-
r-—ie. Het Pachtbureau geeft deze mach-
i niet, dan na het desbetreffende ad-
jvan den Rijkslandbouwconsulent te
en ingewonnen.
jt Pachtbureau kan aan het verleenen
nachtiging voorwaarden verbinden,
k beding, waarbij ten nadeele van
pachter van het in dit artikel bepaalde
'wordt afgeweken, is nietig,
flien dus de pachtovereenkomst of de
iering van den verpachter scheuren
(mogelijk maakt kan de pachter zich
ZON EN MAAN
iMopgang 10 April 6.55; ondergang 20.29
'olie maan Vrijdag 11 April, laatste
wartier Vrijdag 18 April nieuwe maan
ondag 27 April, eerste kwartier Zondag
GEREFORMEERD SCHOOLVERBAND
Vergadering District Rotterdam e.o.
In een der zalen van het Nieuwe Beurs
gebouw hield dezer dagen het District
Rotterdam van Geref. Schoolverband zijn
Voorjaarsvergadering onder voorzitterschap
van den heer L. J. A11 a a r t. In de huishou
delijke vergadering werden na opening
diverse zaken afgewikkeld, waaronder de
verkiezing van twee bestuursleden. Gekozen
werden de heeren J. D. Loch en W.
Struys.
De heer J. Kroeze deed mededeeling
van een beslissing bij de uitvoering van de
verlaagde leerlingenschaaL
De heer Brinkman, directeur der
Kweekschool met den Bijbel te Rotterdam
vroeg de aandacht voor eenige consequenties,
die uit de statistiek zijn te trekken betref
fende het aantal mannelijke leerkrachten dat
in de toekomst door de Kweekscholen zal
worden opgeleid tot het werk in de Geref.
scholen.
Herdenking H. J. van Wijlen
Daarna werd de huishoudelijke vergadering
omgezet in een openbare.
Na het lezen van een gedeelte van Matth.
25 sprak de voorzitter een woord ter gedach
tenis van den heer H. J. van W ij 1 e n, die
zoo lange jaren Gereformeerd Schoolverband
diende. Hij wees daarbij op de trouw, de
vroomheid van den overleden voorzitter, zijn
beginselvastheid, vooral als het de Gerefor
meerde Waarheid betrof. Hoe stond hij dan
onwrikbaar pal, maar toch ook weer, wat
was hij ruim van hart «n blik. Dat bewijst
wel de zoo breede schaar van vrienden en
kennissen van de meest uiteenloopende rich
tingen.
Zijn leven was een getuigen van Christus
en dat was tevens zijn allergrootste vreugde.
Hij zag van alle dingen de lichtkant en zooals
hijzelf vaak zei: „Gods zon heeft in mijn
leven geschenen'. Hij mocht de opkomst mee
maken en den bloei van dat onderwijs, dat
hem zoo lief was.
Zijn groote ervaring, een vrucht van jaren
lange werkzaamheid maakt zijn vervanging
moeilijk; wie zal als hij op zoo'n smakelijke
wijze een vergadering leiden?
Tenslotte wees de heer Alia art in verband
met het gelezen Schriftwoord op de nood
zakelijkheid die ook altijd door den heer
van Wijlen naar voren werd gebracht: n.l.
dat wij wakendevwerkzaam moeten zijn
opdat wij Christus' komst trouwelijk mogen
bevorderen. Hoe noodzakelijk dat vooral in
dezen tijd is, behoeft wel geen nader betoog.
Wat een voorrecht daarom dat wij door ons
verband in saamgebondenheid onzen weg
kunnen bepalen.
Hierna kreeg de spreker van dezen middag
Dr. P. Prins van Dordrecht, het woord voor
zijn referaat over
Het Geweien
Spreker begon zijn causerie met eenige
definities te memoreeren, die men van oude
tijden af over het geweten geformuleerd
heeft. Daarbij bleek duidelijk, hoe vanaf
Cicero, die in het geweten een kracht, een
hemelsche wet zag, over Juvenalis, die het
met een wachter of schaduw vergelijkt, en
Julius Kaftan, die ervan zegt. dat het onder
zoek er naar lang geduurd, doch nooit be
vredigd heeft, tot op Prof. Bavinck Sr., die
ervan opmerkt, „dat we onder geweten niet
recht weten, wat te verstaan"; het onderwerp
is er een, dat zeker niet tot klaarheid is ge
komen.
Zeker is, dat hoewel Calvijn zich er wel
over heeft uitgesproken, doch dit nooit verder
heeft uitgewerkt, de Reformatoren zijn voet
spoor niet allen hebben gevQlgd.
Velen immers beschouwen het geweten als
een deugd, die de mensch, die immers van
Goddelijken oorsprong is, als een vonkje
uit het Paradijslicht heeft overgehouden.
Ook dr. A. Kuyper heeft een tijd het ge
weten als een zelfstandig ongenaakbaar hei
tot het Pachtbureau wenden. In 't alge
meen zal de pachter goed doen, na de ver
schijning van dit besluit, den verpachter
nogmaals te vragen toestemming te wil
len geven tot scheuren.
Wil de verpachter wel toestemming
geven, doch wenscht hij voor de te scheu
ren perceelen een hoogeren pachtprijs te
ontvangen dan in de overeenkomst is neer
gelegd, dan zal de pachtovereenkomst ge
wijzigd moeten worden, nadat de pachter
door middel van het Pachtbureau aan den
Secretaris-Generaal een verzoek heeft ge
daan tot pachtprijsverhooging.
Doet de pachter een beroep op het Pacht
bureau, dan kan dit de machtiging aan
voorwaarden binden,, en b.v. toestaan dat
een hoogeren prijs wordt vastgesteld voor
het te scheuren land.
Hoewel in dezen tijd van het jaar weinig
land gescheurd zal worden, is het goed den
hierboven aangegeven weg te volgen in
dien men a.s. najaar tot scheuren wenscht
over te gaan.
Mr. W. RIP.
ligdom beschouwd en was daarmede feitelijk
in „ethische" wateren verzeild, waar Vinet
den koers bepaalde.
De Bijbel spreekt duidelijk over het gewe
ten; in het Oude Testament, waar het met
het woord „hart" wordt aangeduid (1 Sam.
24 vers 6) maar vooral in het Nieuwe Testa
ment, Paulus gebruikt het woord vaak,
der twijfel onder invloed van de Hellenisti
sche beschouwing en gedachtenwereld, v
mee hij krachtens zijn ambt ten nauwste
in aanraking kwam.
Hier vindt de spreker gelegenheid zijn
eigen theorie vast te stellen, die hij aldus
omschrijft: het Geweten is de reflex op open
baring en is dus een schuldbesef gewekt door
de algemeene en bijzondere Openbaring Gods.
Het -is geen positief orgaan; maar draagt
een allereerst negatief karaktar, het treedt op
wanneer de mensch tegenover God zijn
schuld gevoelt.
Het Geweten is geen bezit, geen eigenschap
of vermogen, maar „een verhouding".
Zoo er geen zondebesef is, is er dus
strikten zin geen geweten. In dien zin war
Adam vóór zijn val en Jezus Christus in
absolute zin van het woord „gewetenloos".
Dit blijkt wel zeer duidelijk uit de woi
den, die Jezus spreekt ook bij zijn sterven:
hier geen bekentenis of iets, dat nog goed te
maken valt, maar een volledig afwezig zijn
van schuldbesef.
Men dient overigens onderscheid te maken
tusschen wat men zoukunnen noemen het
normbesef en het geweten. Dit vooral als ant
woord aan diegenen, die r^illeerend spreken4
over „het geweten dat aan gene zijde van de
Pyreneeën verbiedt, wat het aan deze zijde
gebiedt."
Het Geweten vindt zijn oorsprong in Gods'
openbaring.
Daarmede is tevens de grens van het ge
zag, dat het geweten uitoefent, bepaald.
Uiteindelijk is slechts Gods Woord hier het
gezaghebbende, waarop men zich alleen be
roepen mag. En de kerk heeft hier de taak
den christen en de wereld te helpen bepalen
wat in het een of andere geval de eisch van
Gods Woord is. Dit „leiden" der gewetens is
uitsluitend de taak van de kerk, niet die van
de Overheid. Zij behoort slechts het norm
besef te beschutten, maar mag dit, al zou zij
de kerk zijn, niet kweeken. Is het dit norm
besef, dat botst tusschen Overheid en onder
daan, dan moet het hier in dezen zin verstane
„geweten" van de Overheid prevaleeren.
Bij de Opvoeding tenslotte zal dit de blij
vende waarde zijn, dat het kind het schuld
besef bij zich ontdekt, terwijl de Opvoeder
hier de taak heeft het te ontwikkelen. Het
kind moet weten, dat dit tot zijn heil dient,
zelfs al wekt het pijnlijke gevoelens.
Dit immers is oefening tot Godzaligheid
die wel pijnlijk is, maar tot vrucht heeft de
Godzaligheid, de staat, waarin het geweten
niet meer wordt gevonden omdat daar het
schuldbesef het van God gescheiden zijn
voor eeuwig heeft afgedaan, d.i. de zaligheid.
Na de pauze beantwoordde dr. Prins nog
enkele vragen, die naar aanleiding van zijn
onderwerp waren gesteld.
Circa half zes sloot de voorzitter deze ver
gadering die niet alleen belangwekkend was
maar ook een zeer geanimeerd karakter
Het werk van de inspecteurs voor
de prijsbeheersching
Een cversicht van de tot nu behandelde
zaken.
Gedurende de maand Maart hebben de vijf
inspecteurs voor de prijsbeheersching 248 ver
oordeelingen gewezen. Sinds den aanvang van
de werkzaamheden zijn in totaal ruim 300
tuchtbeschikkingen gegeven.
Bij de in Maart uitgesproken beschikkingen
zijn vijftien boeten van meer dan duizend
gulden opgelegd. In twee gevallen werd de
verdachte vrijgesproken.
De inspecteurs leggen ook vaak bijkomende
straffen op. Zoo is in 70 gevallen de ver
beurdverklaring uitgesproken van de goede
ren, waarop de overtreding betrekking had.
In 38 gevallen is bepaald, dat het vonnis zal
worden gepubliceerd. In twee gevallen is de
zaak van de veroordeelden gedurende 14 da
gen gesloten en eveneens in twee gevallen is
de verdachte veroordeeld tot terugbetaling
van hetgeen de kooper teveel betaald had._
In de meeste gevallen hadden de beschik
kingen betrekking op levensmiddelen. Ver
der waren er vele gevallen waarbij textiel-
waren en schoenen betrokken waren.
GIFTEN WINTERHULP
Bij de Winterhulp Nederland zijn in de periode
an 24 tot en met 29 Maart o.m. de volgende gif-
•n binnengekomen;
De Telegraaf en het Nieuws van den Dag Am-
erdam 1000; .n.v. Handel Mij. Montan. H?sg
1000: n.v. K. C.. Amsterdam 500; n.v. Ver.
Fabr. van steanne-kaarsen en chem. prod. Gouda
500; n.v. Nederl. Handelskantoor. A'dam.
10.170.94
Bij de provinciale
volgende bedrag*
rietland I 391 46
ssel 170: Utr
I' 149.60.
Noo
fabr. Eindhov*
m. 700; totaal
ren zijn binnengekomen
roningen: 267.43;
ent he 2C.97: Over-
493.15; Zeeland
Philips gloeilampen-
de Wit's kov
Wit's dekenir
dv-*->, Helmond 500; totaal 9770 22.
g: 1 248.46; Amsterdam 84?
NIEUWE BONNEN
Dil'maal kip op de vleeschbon
Het extra Paaschei op bon 22
Gedurende het tijdvak van Donderdag 10
April tot en met Woensdag 16 April geeft de
met 22 genummerde bon van de bonkaart
algemeen recht op het koopen van een ei.
De bonnen, welke op 16 April nog niet ge
bruikt zijn, blijven geldig tot en met Zater
dag 19 April.
Vleesch op bon II.
Gedurende het tijdvak van Donderdag 10
April tot en met Zondag 20 April geeft elke
der vier met „11 vleesch" gemerkte bonnen
van de vleesehkaart recht op het koopen van
100 gram vleesch, been inbegrepen, of een
rantsoen vleeschwaren.
De met „11 vleeschwaren" gemerkte bon
geeft uitsluiteno recht op het koopen van
een rantsoen vleeschwaren.
De bonnen, welke op 20 April nog niet ge
bruikt zijn, blijven geldig tot en met Woens
dag 23 April.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
ditmaal ook kip in blik of glas, alsmede
door bevriezing verduurzaamde kip op
de vleeschbonnen en de vleeschwarenbon-
nen kan worden gekocht. Ook de met 10
genummerde bonnen van de vleesehkaart
geven van 10 April af recht op het koo
pen van 100 gram van bovengenoemde
soorten kip, been inbegrepen.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per bon kan
worden gekocht, bedraagt 75 gram voor ge
rookt of gekookt varkens-, rund-, kalfs-, paar
den- en schapenvleesch en voor gerookte
worstsoorten, 100 gram voor gekookte worst
soorten, rolpens en knakworst, 125 gram voor
leverartikelen, tongenworst e» nierbrood en
150 gram voor bloedworst.
Weekstaat Nederlandsche Bank
Blijkens de nieuwe weekstaat van de Ne
derlandsche Bank is wederom voor 41 mil-
lioen nieuw gchatkistpapier bij de Bank on
dergebracht in verband waarmee bij de post
Binnenlandsche wissels een stijging valt waar
te nemen van 169,5 millioen tot 209,6
millioen. De beleeningen daalden met 1214
millioen tot 198,8 millioen.
Een aanzienlijke vermindering heeft de
goudvoorraad ondergaan. De daling bedraagt
nagenoeg 25 millioen, waardoor het goud-
bezit is gedaald tot 1071 millioen, nadat het
bij het uitbreken van den oorlog nog 1115
millioen had bedragen.
De post diverse rekeningen blijven oploo-
pen. In de afgeloopen week bedroeg de stij
ging 19 millioen, zoodat thans een record
hoogte is bereikt van 230 millioen.
De b ilj ettencirculatie, die vorige w/?ek
1593,2 millioen bedroeg, is thans gedaald,
n.l. tot 1592,5 millioen.
De particulier^ rekening-courantsaldi blij
ven de laatste weken stijgen. Zij hebben thans
een hoogte bereikt van 165 millioen (v.w.
144 millioen).
1,071,728,123 1,096,335,298
t. 17,600,566 17,678.521
1,089.328.689 1.114.013,820
1.592.510.550 1,593.328,850
Mankassign. in omloop 113.730 80.994
Rekc. saldo u--fjb
Rekc. saldo
Tot. rek.cot
:hikb.
anderen 165.752.317 144,466.943
saldi 165.752.317 144 466 943
ilsaldi 338.401.211 420,234,400
Schatkistpap. b. d. bank 201,000.000 160,000,000
In de lucht boven Zuid-Slavië
en Groot-Britannië
Het Duitsche weermachtsbericht
Het opperbe 4 van de Duitsohe weer
macht maakte gisteren bekend:
OxtdEuJcs talrijke U-rreinmo. tlijkheden en
vernielingen van de wegen is de aanval van
de Duitsche troepen aan het Servische en
Grieksche front op ta tn ijóndelijken tegen
stand met Aicces uitgevoerd. Het luchtwapen
viel ook gisteren ondanks ongunstige weers
omstandigheden voortnu. t>d militaire doelen
van de vesting Belgrado et brisant- en
brandbommen aan.
In hangars er installaties var. Let centraal
station ontstonden nieuwe groote branden.
Aanvallen van stuka- en t .rpecoformaties
richtten zioh op vijanr elijke vliegvelden in
Servië.
Hierbij werden 32 vliegtuigen op den
grond vernield en twee andere zwaar be
schadigd. In het gebied van de Save ver
nietigden gevechtsvliegtuigen spoorbruggen,
stations- en baanwerken. Ze plaatsten volle
treffers op transport- en brandstoftreinen. In
den omtrek van Uskub strijden formaties van
het luchtwapen tegen colonnes infanterie en
auto's door het uitwerpen van brisantbom
men en 'met boordwapens. Jachtvliegtuigen
hebben gisteren in het Zuidoosten 20 vijande
lijke vliegtuigen neergeschoten. Een gevechts
vliegtuig van het type Bristol-Blenheim werd
in Dost-Stiermarken gedwongen te landen.
Het luchtwapen heeft gisteren den strijd
tegen Groot-Britannië en de Britsche scheep
vaart met sterke strijdkrachten voortgezet. Op
zee rondom de Britsche eilanden werden over
dag twee vrachtschepen van omtrent 8000
ton tot zinken gebracht en drie andere groote
schepen zwaar beschadigd. Vele honderden
gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloo
pen nacht krachtige aanvallen gedaan op tal
rijke voor den oorlog belangrijke doelen in
Groot-Britannië. Aan de monding van de
Clyde bij Glasgow werden twee havensteden
met brisantbommen bestookt. Andere aan
valsdoelen vormden de havens van Bristol,
Liverpool, Ipswich en Harwich.
In vermetele vlucht viel een afzonderlijk
vliegtuig een belangrijke fabriek van de Brit
sche vliegtuigwapenindustrie in Midden-En-
geland met brisaDt- en brandbommen aan.
In de montagehangars waren bij het vertrek
groote branden waar te nemen.
De vijand beperkte zich overdag tot afzon
derlijke kustaanvallen op het bezette gebied.
In den afgeloopen nacht wierpen vijandelijke
vliegtuigen in het kustgebied van Noord-
Duitschland op enkele plaatsen brisant- en
brandbommen uit Ze troffen in een Noord-
Duitsche stad woonwijken Branden konden
snel worden gebluscht.
In een andere kustplaats werden door
brisantbommen eveneens woonhuizen be
schadigd. Bij de burgerbevolking ontstonden
verliezen aan dooden en gekwetsten. Bij
deze aanvallen verloor den tegenstander acht
vliegtuigen, waarvan vijf door nachtjagers,
een door luchtdoelartillerie en twee door
marine-artillerie werden omlaag gehaald.
De totale verliezen van den tegenstander
bedroegen gisteren 63 vliegtuigen, vier eigen
toestellen worden vermist
Kerk en Onderwijs
Ds. H. J. WINTER
In het Maandblad ten dienste van de Geref.
kerken in België deelt ds. H. J. Winter,
predikant bij de Geref. kerk van Antwerpen,
van wiens ernstige ongesteldheid we melding
hebben gemaakt, mede, dat zijn toestand veel
beter is en hij een kleine wandeling maken
mag. Echter maakt zijn toestand nog nader
onderzoek noodig.
DE VERWERKING VAN AFVALSTOFFEN
Het belang van afvalstoffen voor
de volkshuishouding
De directeur van het rijksbureau voor oude
materialen en afvalstoffen heeft gisteren op
de persconferentie een uiteenzetting gegeven,
aaraan het volgende is ontleend'
In October van het vorige jaar werd een
vernietigingsverbod afgekondigd voor oude
materialen en afvalstoffen. Daardoor werd
aan een ieder verboden al datgene, wat
onder oude materialen en afvalstoffen ver
staan wordt, te verspillen.
Onder oude materialen en afvalstoffen
worden verstaan: alle geheel of ten deele uit
metaal, papier, carton, linnen, katoen, jute,
wol, zijde, kunstzijde of andere vezelstoffen,
huiden, vellen, leder, glas, rubber van elke
soort, minerale oliën, celluloid, hoorn, been,
kurk, dierlijk haar, borstels of veeren be
staande stoffen of voorwerpen, welke niet
overeenkomstig hun oorspronkelijke
bestemmingen worden gebruikt. Dit alles valt
onder het vernietigingsverbod.
Dit verbod heeft vooral aan de huisvrouwen
nogal wat last veroorzaakt De oude mate
rialen en afvalstoffen zijn echter van on
schatbare waarde voor de Nederlandsche in
dustrie. Deze heeft, om aan den gang te blij-
grondstoffen noodig en voor een be
langrijk deel moeten die in de huidige om
standigheden komen uit de oude materialen
i afvalstoffen.
Ongeveer de helft van de hoeveelheid
grondstoffen, die onze industrie gebruikt,
werd vroeger uit het buitenland aangevoerd.
Over 1938 b.v. voor een bedrag van
450,000,000. Nu de aanvoer uit het buiten
land grootendeels is stopgezet, moet zooveel
mogelijk uit het binnenland worden gehaald.
Vandaar de buitengewone beteekenis, die de
oude materialen en afvalstoffen thans be
zitten.
Het gebruik van lompen voor de papier
fabricage is bekend. Het is de laatste jaren
afgenomen, doordat de lompen voor dit doel
het grootste gedeelte vervangen werden
door oud papier. Volgens de cijfers over 1938
werden in dat jaar door onze papierindustrie
53,000 ton oud papier verwerkt, tegen ruim
80.000 houtslijp en cellulose.
In de huidige omstandigheden neemt het
percentage oud papier, dat in de papier
fabricage gebruikt wordt toe, zoodat naar
schatting ongeveer de helft van de hoeveel
heid grondstoffen, waaruit nieuw papier ge
maakt wordt, uit oud papier bestaat.
Niet minder dan voor de papierindustrie
zijn de afvalstoffen van belang voor de tex
tielnijverheid. De wol ver werken de industrie
moet thans voor een groot deel, in plaats
ruwe wol kunstwol als grondstof ge
bruiken. Kunstwol is geen nagemaakte wol,
zooals men licht zou denken, doch het is
woL die verkregen wordt uit afvallen van
wollen stoffen, tricot en confectie, dus echte
wol, die al eens gebruikt en uit lompen ge
haaid, opnieuw voor verwerking geschikt
wordt gemaakt.
Ook afval van katoen worden weer zoo
danig bewerkt, dat zij opnieuw gebruikt kun
nen worden voor de vervaardiging van
katoenen garens en weefsels.
Uit afval van rubber wordt op groote
schaal de rubber teruggewonnen door een
regeneratieproces, dat de stoffen, waarmee de
rubber vermengd is, verwijdert en de vul-
canisatie teniet doet; de aldus verkregen
geregenereerde rubber heeft wel niet de
eigenschappen van nieuwe rubber, doch kan
zeer goed met deze vermengd worden. De
rijwielbanden, die nu worden geleverd, be
staan voor een groot deel ui4, geregeneerde
rubber.
Hiermede zijn slechts eenige van de voor
naamste afvalstoffen genoemd, die weer naar
de nijverheid teruggaan. Er zijn er nog /eel
meer: glasgruis, dat, nu de glasfabrieken
geen soda kunnen krijgen, voor de glas-
fabricage van groote beteekenis wordt; al
wat vervaardigd is uit huiden, leder, ce'lu-
loid, hoorn, been, kruk, dierlijk haar, bor
stels, veeren, dat alles kan weer op een of
andere wijze tot nieuwe producten verwerkt
worden.
Er moet niet alleen gezorgd worden, dat
de afvalstoffen niet verloren gaan, van nog
grooter belang is te zorgen, dat alles wat de
industrie als grondstof kan dienen haar zoo
snel mogelijk in bruikbren toestand bereikt.
Het is duidelijk, dat de geheele zaak staat
en valt met een doelmatige en intensieve
inzameling.
Toen de organisatie in hoofdzaak gereed
was, kon de inzameling met kracht ter hand
genomen worden en dit geschiedt thans door
de oprichting van ophaaldiensten.
In de steden met een aantal inwoners bo-
ben 20,000 zal nu een wijkverdeeling voor de
inzamelaars worden ingevoerd. Ieder, die
daartoe aangewezen is, zal een bepaalde wijk
toegewezen krijgen en zal dan ook verplicht
zijn die wijk regelmatig en intensief, zoo
mogelijk iedere week, te bewerken en huis
aan huis te vragen, of er iets mee te geven
is. Ook in de kleinere gemeenten en op het
platteland zal een meer stelselmatige inza
meling worden georganiseerd.
Het komt daarbij echter niet alleen aan
op een goed apparaat, maar ook op de mede
werking van het publiek Op ieder rust de
plicht ertoe mede te werken, dat de industrie
de zoo noodige grondstoffen krijgt.
Met nadruk zij er tenslotte nog de aandacht
op gevestigd, dat afval van levensmiddelen
geheel buiten de bemoeiingen vallen van het
rijksbureau voor oude materialen en afval
stoffen-
Benoeming en ontslag bij
het Onderwijs
Belangrijke besluiten
Het nieuwe Verordeningenblad bevat een be
langrijk besluit van den Secretaris-generaal van
het departement van opvoeding, wetenschap en
cultuurbescherming betreffende benoeming en
ontslag van onderwijzend personeel aan ge
meentelijke en bijzondere scholen.
Wij citeeren daaruit het volgende:
Indien de gemeenteraad in een vacature in
het onderwijzend personeel van een school voor
lager, uitgebreid lager, middelbaar, gymnasiaal
of nijverheidsonderwijs of van een kweekschool
voor onderwijzers en onderwijzeressen door de
benoeming van een vaste leerkracht moet voor
zien, plaatsen B. en W. zoo mogelijk drie
maanden voor het openvallen der betrekking,
een oproeping in de door den Secretaris-gene
raal aan te wijzen nieuwsbladen of tijdschriften'.
De benoeming vindt plaats aan de hand van.
een voordracht, welke door B. en W. aan voor
noemde Secretaris-generaal of aan de door
aezen aangewezen instantie wordt voorgelegd.
Piez j voordracht. bevat de met redenen om-
kleede aanbevelingen van drie personen, die
voor het geven van het betreffende onderwijs
bevoegd zijn. De Secretaris-generaal of de door
dezen aangewezen instantie kan deze voordracht
geheel of ten deele afwijzen; de beslissing is
met redenen omkleed. Wordt de voordracht ge
heel afgewezen, dan wordt een nieuwe voor
dracht ingediend, welke wederom de met re
denen omkleede aanbevelingen van drie per-
sonen bevat. Voor het geval er geen drie ge
schikte krachten voor de voordracht beschik
baar zijn, is een voordracht van twee, of zoo
noodig een voordracht van één voldoende
De overeenkomstig artikel 2 ingediende voor
dracht wordt beschouwd als goedgekeurd, wan
neer Voornoemenden Secretaris-generaal of de
door dezen aangewezen instantie zich niet
binnen zes weken na ontvangst van de voor
dracht daaromtrent heeft geuit
Voor het geval in een vacature door het
benoemen van een tijdelijke leerkracht wordt
voorzien, wordt gehandeld op dezelfde wijze
als voor een benoeming in vasten dienst, wan
neer de benoeming geschiedt voor den tijd van
vier maanden of langer, of wanneer sedert het
•openvallen van de betrekking tot het in dienst
treden van de nieuwe leerkracht meer dan
vier maanden verloopen zijn.
Het beoogde ontslag van leerkrachten moet
den Secretaris-generaal of aan de door dezeui
aangewezen instantie worden medegedeeld, ten
zij het ontslag op verzoek van den betreffendvn
persoon geschiedt Het ontslag wordt beschouwd
als goedgekeurd, wanneer de Secretaris-gene
raal of de door dezen aangewezen instantie zich
niet binnen zes weken daaromtrent heeft geuit.
len aanzien van de benoeming en het ont
slag van onderwijzend personeel van bijzon
dere scholen vindt het bepaalde in de artikelen
1 tot en met 5 overeenkomstige toepassing, met
dien verstande, dat het schoolbestuur in de
plaats van burgemeester en wethouders en van
den gemeenteraad treedt
Dit besluit treedt in werking op den dag
zijner afkondiging.
T. POMPER. t
In den ouderdom van 81 jaar is te Smilde
overleden de heer T. Pomper, die vele jaren
een vooraanstaand figuur in het openbare
leven in deze gemeente is geweest. De over
ledene maakte van 1915—1935 voor de Chr.
Hist. Unie deel uit van den gemeenteraad en
was van 19191935 ook wethouder. Hij was
ambtenaar van den burgerlijken stand, lid
van het college van zetters, voorzitter van de
brandstoffencommissie en lid van de commis
sie voor het lanabouwverslag.
GEREF. KERK VAN HOOFDDORP
In de jongste vergadering van den kerke-
raad der Geref. Kerk van Hoofddorp kwam
ter tafel de vraag of het persoonlijk dankge
bed terstond na het aanzitten aan het H.
Avondmaal gewenscht is. Verschillende leden
van den kerkeraad bleken van oordeel, dat
waar het gaat om een gemeenschappelijken
dienst van de gemeente als geheel het beter is
te wachten tot met het laatste stuk van het for
mulier en het dankgebed gemeenschappelijk
gedankt wordt al wilde men echter niemand
persoonlijk hierin een bindend voorschrift
geven.
NED. HERV. GEM. VAN HARDENBERG
Na 17 jaar, waarvan 16 jaar als voorzitter
te hebben gefungeerd' heeft de heer W. A.
Prins, zijn ambt als president-kerkvoogd
der Ned. Herv. gemeente van Hardenberg
neergelegd. Onder zijn presidium kwamen
verschillende verbouwingen tot stand, werd
in het kerkgebouw een nieuwe galerij aange
bracht, kwam een nieuwe consistorie tot
stand, werd het pastorie-dak vernieuwd en
het lokaal uitgebreid, terwijl als laatste blijk
van zijn activiteit de kerkorgel-restauratie
mag worden genoemd.
De kerkeraad der Ned. Herv. gemeente
heeft bij monde van den pastor-loci, ds. G. l.
Bouwman den heengaanden president-kerk
voogd den dank der gemeente betuigd. Tot
president-kerkvoogd is thans benoemd de
heer H. Nij z i n k.
De kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente van
Farmsum heeft een commissie ingesteld voor
het werk onder de schippers. Het ligt in de
bedoeling om de schippers, die aldaar het
weekend doorbrengen, zooveel mogelijk per
soonlijk of anders schriftelijk te wijzen op de
kerkdiensten en de jongere schippers uit te
noodigen voor den schippers-jeugdkring, die
eiken Zondagavond in het verenigingsge
bouw ter plaatse gehouden wordt.
DE GRÓOTE KERK TE NAARDEN.
De Groote Kerk te Naarden, moet noodig
gerestaureerd worden. Eer het evenwel zoo
ver is, zal er nog wel eenige tijd verstrij
ken, In afwachting van een definitieve be
slissing omtrent de herstelwerkzaamheden zal
men voorloopige verbeteringen aanbrengen,
zoodat de uitvoeringen van de Mattheus-
passion door de Nederlandsche Bachvereenl-
ging doorgang kunnen vinden.
DE CHRISTELIJKE KERK IN JAPAN.
Uit Japan wordt bericht, dat de Japansche
Christenen bereid zijn het zendingswerk ln
het eigen land en in de landen, welke onder
Japansche invloed staan, zelf ter hand te
nemen. In d»>-en geest werd onlangs een
groote bijeenkomst gehouden, waaraan meer.
dan 20,000 personen deelnamen. Een groot
koor van 500 jongeren luisterde de bijeen
komst met kerkelijke liederen op. Het geheel
stond onder leiding v£n dr. Kozaki. Hij zeide
op deze ve-gadering: „Wat ik aan de buiten-
landsche zendelingen zou willen zeggen, ls
dit, dat de evangelisatie van een volk he;
beste geschiedt door de leden daarvan. Daar
om zou ik hun dien raad willen geven t.m
zich uit Japan terug te trekken. Maar ik
dank hen voor alles, wat zij in den voorbij n
tijd aan werk hebben verricht. Wij wensch n
in de toekomst een vriendschappelijke
menwerking."
