liicuuir ^Triftscljr (üourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
PAG.
«t h.t tnl.,1
leien tsprijs:
*maandeii f 2-47, vermeerderd met
ocd. Men betj 0.1) incassokosten. Per ^eek 19 ct.
*8 40 t0t °i42 ^)S$I nummers 5 ct- Zaterdafenummers
i?st lanes'd?iet Zondagsblad 7% ct Alles bij
-hraal. al vaitoonjtbetaling.
men. D* can
lng. De Schti
^tmtieprijzcn:
arttiigen A Per rege1' ln8«°n<ien
iteiyken Viscöeelingen 46 ct per regel. Minimum
blei" HHP regels. Bewijsnummer 5 ct Bij con-
'J-M'vaa ïb"act belanEri'ke korting-
35—64 cTï
WOENSDAG 26 MAART 1941
21e Jaargong
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20, Postrek. 58936
Bijdragen van medewerker». Ingezon
den stukken aan de Red.
Abonnementen, Advertenties, enz. aan
de Administratie.
".'ilEN EN MAAIEN
ending als
[ebrek aan
t I 49-
15. out
26—24 all*
1.70—2.10 p. lwe
i i»_Jf
d kg om
>50 manden teer
maaien" typeert den werkenden
de zegen komt van Boven",
r onmiddellijk met de woor-
.ehiller's „Lied van de Klok" aan
|m het in diep-gedachte bybelsche
SCH~*284 |^en: 200 iS nOCh diC P13"1,
KW. 144 /|ie natmaakt iets, maar God, die
W"'"m >W gMft.
JM 203 13$ leeft wel in iedere boerenziel en
kernpunt der gedachten zijn der
Protestantsche kerken, waar men
epasseerden Zondag is bijeen-
jedestonden in verband met den
ijden, welke zich in den loop van
opnieuw rondom het Woord des
'Vzamelen in een ure, bestemd als
aart
iaar Amei 50r het gewa
al lees vol
cht. -*
de dingen beschouwt
1 ongen, dat in dezen tijd
als een alles beheerschende
plicht op ons afkomt, in de hoop,
Gods zegen, waaraan het al gele-
maaien in verblijdende overvoedige
unnen geschieden.
bodemopbrengst in dezen tijd, on-
gemis van bepaalde kunstmest-
o hoog mogelijk dient te worden
hebben we reeds bij herhaling be-
zouden we ons vergissen, indien
nen, dat elke boer in Nederland, die
raag werken wil en geanimeerd zal
uitzicht gestelde prijzen voor
3icten, van diezelfde waarheid door-
het immers allen zeer wel, dat op
ji van buitenaf van voedselproducten
Jet te rekenen valt. Dit jaar niet en
i hoe lang nog niet. En aan voor-
Ie in 1938 en 1939 op behoorlijke
ren gevormd en waarvan we nu nog
6n, komt ook eens een eind. We zul-
j— en zoover zijn we nu zoo goed
voor ons zelf moeten zorgen met
jen, 'die met ons in dezelfde con-
j levensruimte gelegen zijn. Dat be-
dat bijna 9 millioen menschen zoo
geheel van den eigen bodem zullen
iheel konden we dat in het verleden
al kenden we van bepaalde pro
van eigen bodem uitvoeroverschotten.
iere, niet minder essentieele bestand-
onzer volksvoeding, moesten we in
ringe mate invoeren. We zullen nie-
{ermoeien ditmaal met cijfers van
jen hectaren bebouwden grond, mil-
van kilogrammen van in- en uitvoer;
ïder dat weet ieder wel, dat om ons
'groeiend volk zelf te kunnen voeden
Is 1829 verdrievoudigde ons zielental
podemproductie thans tot het uiterste
eten worden opgevoerd. Sommigen
dit agrarisch verband van een
die moet worden gestreden. Maar ook
dit martiale beeld, dat we allen ver
lis het volkomen duidelijk wat van
boerenstand in zijn geheel verwacht en
jerd wordt,
dit laatste.
dat bëteekent heeft kort geleden de
Louwes, directeur-generaal voor de
ivoorziening, in tal van vergaderingen
ilkomen duidelijkheid uiteengezet en in
rsconferentie op 8 Maart opnieuw
al een doelbewuste productie mpeten
iet alleen zal alle energie en kracht in
van het groote nationale doel moeten
n gesteld, maar iedere boer zal moeten
een, dat hij produceert voor zijn eigen
en niet voor het buitenland. „Er is geen
lar, dat granen en voor onze
elvoorziening vitale producten naar het
md gaan", zei de heer Louwes met
„doelbewuste" houdt ook nog iets meer
het belang der zelfvoorziening zullen
boeren zich moeten werpen op de pro
wat het hoogste rendement op-
rt onder de artikelen, die in de eerste
ts onmisbaar zijn: tarwe en rogge, aard
den, bieten en erwten. Om dit te be
teren zijn de nieuwe prijzen voor Iand-
vproducten met overleg gekozen en
in' die prijzen zal de boer een aanspo-
vinden om zijn productie in een bepaalde
Sng op te bouwen.
de oogst zal uitvallen kan niemand
Dat is van anderen zegen dan men-
lijk kunnen en zinnen afhankelijk. Maar
kinnen we en daarom moeten we het
t de voorwaarden voor een gunstigen
goed mogelijk maken, in de hoop,
onze toch reeds hooge productie, die naar
'ouding de hoogste ter wereld is, nog zal
iteren. Er kan nog wel wat bij en daar
bet thans om te doen. „Het kan beter, het
eele3e* beter, want de voeding van ons eigen
"kt<|k hangt er van af".
it ^nze boerenstand heeft daarmee een zware
verfflk gekregen, welke ten allen overvloede
Sr*
ZON EN MAAN
'in» Zonsopgang 27 Maart 7.28; ondergang
al'! 20.04.
Maansopgang 28 Maart 7.44; ondergang
20.55.
Nieuwe m%an Donderdag 27 Maart, eerste
kwartier Zaterdag 5 April, volle maan
I Vrijdag 11 April, Vrijdag 18 April laatste
B kwartier.
nogmaals is omschreven bij de installatie van
de door den Rijkscommissaris ingestelde com
missie, welke tot taak heeft de door de be
voegde autoriteiten getroffen maatregelen in
zake de regeling der productie op het gebied
van land- en tuinbouw te bevorderen. Daarbij
zijn de leiders van vier centrale landbouw
organisaties ingeschakeld, in de verwachting,
dat de aangesloten leden zich aan de te geven
richtlijnen gelegen zullen laten liggen.
Voor de mede verantwoordelijk geworden
organisaties staat een levenskwestie op het
spel, Harerzijds is loyale, constructieve sa
menwerking toegezegd.
Dat woord zij niet tevergeefs gesproken!
Er valt goed en groot werk te doen. Het
geschiede met al de kracht en de macht,
waarover onze stoere boerenstand beschikt.
In dienst van ons eigen volk.
Er wordt gezaaid, misschien eenigszins be
drukt, maar Hij, van Wien alleen afdalen alle
goede gaven en volmaakte giften, geve, dat
er een wederkomen zij met vreugde en ge
juich, als na het maaien de schoven in de
schuren worden gedragen.
De 70-jarige Aalberse
Vanaf Donderdag 27 Maart behoort Prof.
Mr P. J. M. Aalberse tot de zeventig-jarigen
onder ons. Gebruikelijk is het, en ditmaal
niet het minst sluiten wij ons gaarne bij
het gebruik aan, bij zulk een gelegenheid
indien daartoe althans aanleiding is
te wijzen op de verdiensten van hem, die
deze belangrijke leeftijdsgrens gaat over
schrijden. En bij den heer Aalberse is die
aanleiding zeker aanwezig. Want hij heeft
recht op waardeering voor hetgeen hij in zijn
leven van werken ten dienste van de ge
meenschap heeft gedaan.
Bij den naam Aalberse denken wij als
onwillekeurig aan hetgeen op nei ruime
en belangrijke gebied van de arbeidswet
geving tot stand gebracht mocht worden.
Ook daarbuiten heeft zijn activiteit zich niet
onbetuigd gelaten, maar het centrum lag
voor hem toch «immer in het hart van het
sociale leven, en dat hart is de plaats,
welke de mensch in het maatschappelijk
beweeg behoort in te nemen.
Dienaangaande heeft Prof. Aalberse nim
mer een onzeker geluid laten hooren. Maar
bij het geluid, bij het woord, voegde zich
de daad. Het is niet moeilijk daarvan voor
beelden aan te voeren. In 1909 zag hij in
de Tweede Kamer een door hem voorgestelde
motie aangenomen, welke aldus luidde: „De
Kamer, van oordeel, dat behoudens dringend
noodzakelijke uitzonderingen en overgangs
bepalingen, de wettelijke beperking van den
arbeidsduur voor de volwassen arbeiders, en
wel tot 10 uren per etmaal, gewenscht is,
gaat over tot de orde van den dag". In de
practijk verloochende hij zijn wenschen niet.
Want in 1918 als Minister aan het bewind
gekomen mocht bij er reeds een jaar na zijn
optreden in slagen de zeer belangrijke
Arbeidswet, door hem ontworpen, in het
Staatsblad te krijgen. Het pleit voor hem,
dat hij den moed had een stap terug te
gaanp wanneer dit, zooals enkele jaren later
het geval was, noodzakelijk was gebleken.
Inderdaad, op het terrein van de arbeids
wetgeving liggen niet de geringste verdien
sten van Prof. Aalberse. Maar dit mag ons
het oog niet doen sluiten voor de veelzijdig
heid van zjjn werkzaamheid. Hij, die, can-
didaat in de Nederlandsche letteren, pro
moveerde tot doctor in de rechtsgeleerdheid,
zag zich reeds op 28-jarigen leeftijd benoemd
tot lid van den Leidschen gemeenteraad.
Ook in de Tweede Kamer heeft hij zich
niet onbetuigd gelaten. Groote voorgangers
had hij hier. Nam hij, toen hij van dit col
lege lid werd, den zetel van Dr Schaepman
in, na den dood van Nolens werd hij de
leider van zijn fractie.
Wij zouden ons beroep geen eer aandoen,
wanneer wij niet tevens de aandacht vroe
gen voor de journalistieke talenten, waarvan
de 70-jarige eveneens blijk heeft gegeven.
Gaarne wenschen wij Prof. Aalberse, van
wiens vele verdiensten wij iets wilden doen
zien, een goeden levensavond toe, ook al
zal hij den tijd, welken hem rest, zeker niet
willen beschouwen als een periode, die uit
sluitend aan de rust moet zijn gewijd.
W. S. VAN VOORTHUIZEN f
Weihouder
Ede
Op 61-jarigen leeftijd is vrijwel onverwachts
overleden de heer W. S. van Voorthuizen, in
leven wethouder der gemeente Ede.
De overledene nam 4 April 1912 voor de C.H.
partij zitting in den gemeenteraad, zulks ter
voorziening in de vacature ontstaan door het
vertrek van R. F. C. Baron Bentinck van
Schoonheeten. 4 September 1923 volgde de be
noeming tot wethouder, welke functie hij waar
nam tot 13 September 1927. Op 20 Juni 1929
werd de overledene opnieuw gekozen tot wet
houder en is het tot zijn verscheiden gebleven.
De ter aarde bestelling zal plaats hebben
Zaterdag 29 Maart a.s. op de Algemeene Be
graafplaats te Ede.
Samenvoeging van Zeeuwsche
gemeenten
Krachtens een beschikking van den
secretaris-generaal van birmenlandsche zaken
worden met ingang van 1 April de gemeenten
Colijnsplaat, Kats en Kortgene samengevoegd
tot een nieuwe gemeente, welke den naam
Kortgene draagt.
Bij beschikking van den secretaris-generaaJ
van binnenlandsche zaken worden met ingang
van 1 April de gemeenten Herpen en Raven-
stein samengevoegd tot een nieuwe gemeente,
welke den naam Ravenstein draagt.
Scheepsconcentraties bij
Dover onder vuur genomen
Het Duitsche weermachtsbericht
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Op de Noordzee heeft een torpedoboot
een vliegtuig van het type Bristol-Blen
heim neergeschoten. Marine-artillerie nam
scheepsconcentraties bij Dover onder
krachtig vuur. Duitsche verkennings
vliegtuigen vielen in Zuid-Engeland drie
vliegvelden doeltreffend met bommen
aan. In hangars, barakken en schuilplaat
sen ontstonden zware branden en groote
vernielingen. In scheervlucht werden op
den bega nen grond staande jacht- en
bombardementsvliegtuigen met boordwa-
penen beschoten.
In de Middellandsche Zee bestreden Duit
sche gevechtsvliegtuigen ten Zuiden van Krëta
een krachtig beschermd konvooi. Hierbij wer
den twee groote vrachtschepen van elk onge
veer 8000 b.r.t. zwaar beschadigd. Onder zeer
krachtigen afweer ondernamen Duitsche ge
vechtsvliegtuigen aanvallen op de havenwer
ken van- La Valetta (Malta). Talrijke bomtref-
fers op voor anker liggende schepen eh haven
inrichtingen werden waargenomen. In het zee
gebied ten Zuid-Westen van Kreta werd een
zware bomtreffer op een Britsch linieschip ge
plaatst en werd een vijandelijk patrouille
vaartuig in een luchtaanval vernietigd.
In het weermachtsbericht van 24 Maart is
gemeld, dat een tankschip van ongeveer 6000
b.r.t. zich in zinkenden toestand bevindt. Men
heeft thans vastgesteld, dat dit het tankschip
Sulheim van 10,000, ton is.
Boven Zuid-Engeland hebben Duitsche ge
vechtsvliegtuigen zes versperringsballons ver
nield. De vijand vloog noch overdag noch des
nachts naar Duitschland.
De zorg voor invalide en
gewonde militairen
En voor de nagelaten betrekkingen
van de gesneuvelden
Ter bevordering van de samenwerking
en juiste taakverdeeling inzake hulpverlee
ning aan Invalide en gewonde militairen,
alsmede aan de nagelaten betrekkingen van
de gesneuvelden, is dezer dagen een bespre
king gehouden onder leiding van het hoofd
van het afwikkelingsbureau van het depar
tement van defensie.
Hier is nogmaals de nadruk gelegd op het
feit, dat alles wat de invalide en gewonde
militairen, alsmede de weduwen en weezen
van de gesneuvelden noodig hebben, van
rijkswege wordt verstrekt. De zorg voor de
invalide en gewonde militairen is gecentra
liseerd bij de 6e afdeeling van het depar
tement van defensie, Wassenaarscheweg 43
te 's-Gravenhage (telefoon 776596). De pen
sioenen voor de nagelaten betrekkingen van
de gegneuvelden worden verzorgd door de
3e afdeeling b. van dat departement, gebouw
Petrolea, Benoordenhoutschéweg te 's-Gra
venhage «telefoon 115790).
Het arbeidsbureau voor de oorlogsinva
liden (A.V.O.) gevestigd te Amsterdam
(Nicolaas Maesstraat 52) verleent zijn hulp
voor wat betreft bemiddeling, omscholing
en herplaatsing in het bedrijfsleven.
Eventueele plaatsing in een overheidsbe-
trekking geschiedt uitbuitend door de af
deeling personeelsvoorziening van het depar
tement van binnenlandsche zaken (Raam-
weg 3 te 's-Gravenhage).
De aanvullende zorg voor deze personen
(bijv. voor aanschaffing van burgerkleeding,
voor ontspanning, voor hulp bij ziekte in
het gezin, enz.) zal als volgt worden ver
deeld.
a. De aanvullende hulp voor invalide
militairen na hun pensionneering, alsmede
voor de nagelaten betrekkingen van de ge
sneuvelden is geconcentreerd in het fonds
voor hulp aan oud-militairen (1815), ge
vestigd te Amsterdam.
b. De zorg voor de aanschaffing van
burgerkleeding, voor ontspanning van den
zieken en gewonden soldaat in de hospitalen
enz. is geconcentreerd in het comité voor
den zieken ep gewonden soldaat, gevestigd
te 's-Gravenhage, Javastraat 66 (tel. 112816).
c. De Ned. vereeniging tot steun aan
miliciens (Stamil), waarvan het hoofdbestuur
is gevestigd te Amsterdam, Weteringschans 96
(telefoon 45903), zal zich voortaan bepalen
tot de behartiging van de belangen van
ontslagen dienstplichtigen en leden van den
opbouwdienst, voorzoover zij niet tot de
gewonden of invaliden behooren.
Teneinde verwarring en versnippering bij
de hulpverleening te vermijden, is het raad
zaam, dat bestaande comité's en particu
lieren, die zich op dit terrein bewegen, zich
van zelfstandige actie onthouden en zich tot
één van de bovengenoemde instanties wenden.
CHR. NAT. WERKMANSBOND
Tot redacteur van De Voorzorg, het week
blad van den Chr. Nat. werkmansbond, is in
de vacature ontstaan door het overlijden van
den heer Joh. Visser te Haarlem benoemd de
heer C. Sneep te Utrecht, seer, van den bond
en rustend onderwijzer van de Chr. school te
Raamsdonkerveer.
De heer W. Bakker te Delft heeft Maandag
24 Maart j.l vier kievits-eieren geraapt op
het land gelegen tusschen den Rijksweg en
Delf ga uw. Daar het hier vier eieren uit één
nest, dus broedeieren waren, mag dit een
groote zéldzaamheid genoemd worden. De
heer Bakker heeft zijn zeldzame vondst den
zelfden dag persoonlijk aan Dr. H. Colijn
overhandigd, die de eieren in dank aanvaard
heeft.
ZES HALVE VARKENS VERVOERD
Maandagavond heeft de politie op de Maurits-
kade te Amsterdam twee ongeveer 40-jarige
mannen aangehouden, die per auto zes halve
varkens vervoerden. Het vleesch, dat zij voor
clandestienen handel bestemd hadden, was af
komstig uit den polder in Watergraafsmeer. De
nen zijn opgesloten in het politiebureau
de Marnixstraat
President Nederlandsche
Bank
Het rijkscommissariaat maakt bekend:
D9 rijkscommissaris voor bezet Neder
land, rijksminister Seyss-Inquart heeft
op grond van zijn verordeping nr. 108-
1940, par. 1 over bijzondere bestuurs
rechtelijke maatregelen mr. M. M. Rost
van Tonningen tot president der Neder
landsche Bank benoemd.
De beëediging vond heden door den
Rijkscommissaris, in tegenwoordigheid
van den commissaris-generaal voor fi
nanciën en oeconomie, minister dr. H.
Fischböck, plaats.
Tegelijkertijd heeft de rijkscommissaris
voor bezet Nederland, rijksminister Seyss-
Inquart, op grond van zijn verordening nr. 3-
1940 par. 1 over de uitoefening van de regee-
ringsbevoegdheden in bezet Nederland in ver
band met verordening nr. 108-1940 par. 3
(4e verordening over bijzondere bestuurs-
reohterlijke maatregelen) den directeur
secretaris bij de Nederlandsohe Bank mr. J.
J. Westerman Holstijn eervol ontslag ver
leend met toekenning van pensioen.
In zijn plaats benoemde de rijkscommis
saris, rijksminister Seyss-Inquart den procu
ratiehouder van de Nederlandsch Indische
Handelsbank te Amsterdam, den heer J.
Robertson, tot directeur-secretaris bij de
Nederlandsche Bank; hij droeg hem tevens
de functies op van plaatsvervanger van den
president in den zin van par. 21 al. 1 der
statuten van de Nederlandsche Bank.
IJsland bij de Duitsche
operatiezone om Engeland
betrokken
Officieel is te Berlijn bekend gemaakt:
Als gevolg van de wederrechtelijke be
zetting van het Deensche eiland IJsland
door Engelsche troepen wordt den laat-
sten tijd door naar Engeland varende
blokkadebrekers gepoogd IJsland als
steunpunt te gebruiken. Dit feit dwingt
Duitschland IJsland in het operatiegebied
om Engeland te betrekken. Dit operatie
gebied wordt derhalve in de toekomst
door de volgende punten begrensd:
Van een punt op drie gr. O.l. aan de Bel
gische kust over den meridiaan tot 62 gr.
Nbr., vandaar tot 68 gr. Nbr., 10 gr. W±
Dan naar het Westen langs den 68sten
breedtegraad tot dé drie-mijls-zone van
Groenland, vervolgens naar het Zuiden langs
deze driemijlszone tot aan het punt 65 gr.
24 min. Nbr., 38 gr. W.l. Vandaar haar het
Zuiden tot aan het punt 58 gr. 50 min. Nbr.,
38 gr. W.l. Van daar naar 45 gr. N.br., 5 gr.
W.l., vandaar naar de Fransohe kunst op 47
gr. 30 min. Nbr., 2 gr. 40 min. W.l.
De bij de verklaring omtrent de to
tale Duitsche blokkade om Engeland op
17 Augustus 1940 tot de neutrale scheep
vaart gerichte waarschuwing, dat elk
schip, dat zich ondanks deze waarschu
wing in het Duitsche operatiegebied
rondom Engeland begeeft, zich aan het
gevaar van vernietiging blootstelt en dat
voor schade, die hieruit voortvloeit, door
Duitschland geen verantwoordelijkheid
aanvaard kan worden, geldt thans voor
het vergroote operatiegebied.
Voor vervreemden van
bedrijven aan buitenlanders
toestemming vereischt
Desbetreffende verordening
gisteren in werking getreden
In Verordeningenblad 1941 no. 12 is opge
nomen een verordening van den rijkscommis
saris betreffende het vervreemden van on
dernemingen en bedrijven aan buitenlanders.
Aan deze verordening wordt het volgende
ontleend:
Natuurlijke of rechtspersonen, die hun
woonplaats in het bezette Nederlandsche ge
bied hebben of aldaar gevestigd zijn, mogen
ondernemingen of bedrijven, welke ziek
bezighouden met de vervaardiging, bewerking
of verwerking van goederen (industrieele on
dernemingen), alsmede handelsondernemin
gen, niet dan met goedkeuring aan natuurlijke
of rechtspersonen, die hun woonplaats buiten
het bezette Nederlandsche gebied hebben of
daarbuiten gevestigd zijn, vervreemden.
Het vervreemden v_n deelgerechtigdheid
behoeft eveneens goedkeuring.
Het bepaalde is slechts van toepassing voor
het geval de koopprijs meer dan honderd
duizend gulden bedraagt
De rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied (commissaris-generaal voor
financiën en oeconomische zaken) kan deze
grens in het algemeen of voor bepaalde groe
pen van ondernemingen of bedrijven wijzigen.
Hij die opzettelijk in strijd handelt met de
voorschriften dezer verordening of met een
ingevolge deze verordening gegeven bepaling,
opgelegde voorwaarde of verplichting, of de
zelve ontduikt wordt met een gevangenis
straf van ten hoogte vijf jaren en met een
boete van ten hoogste honderd duizend gul
den, of met een dezer straffen gestraft voor
zoover op het feit bij andere voorschriften
geen zwaardere straf is gesteld.
Naast de. straffen kan verbeurdverklaring
van de waarden, waarop de strafbare hande
ling betrekking heeft, worden uitgesproken.
De maatregelen ter uitvoering van deze ver
ordening zullen nader worden vastgesteld.
De verordening is gisteren in werking ge
treden.
BURGEMEESTERS
Bij besluit van den secretaris-gene
departement van binnenlandsche z;
Klaucke, op zijn verzoek, met inga;
1941. uit den dienst als burgemeester
meente Appingedam eervol ontslagen
Zijn opnieuw benoemd tot burge:
Bergen (N.H.): mr H. D A van R.
Nieuw-Vossemeer: J. A. J. vjn H
van Velp; L. J J. M F1 c q: van He
F G. van "t Hullénaar, en van
De weg der werenschap
Bij de 305de herdenking van den dies nata-
11* der Rijksuniversiteit te Utrecht heeft heden
de rector magnificus prof. dr. H. R. K r u y t
een rede gehouden, getiteld: De weg dei-
wetenschap.
Prof. Kruyt zette uiteen, dat de universi
teit naast de taak onderwijs te geven ook die
heeft de wetenschap vooruit te brengen en
dat die beide taken onafhankelijk zijn, want
wie kan opleiden tot „zelfstandige beoefening
der wetenschappen" als hij zelf daaraan geen
deel heeft. Wie niet onderzoeker is wordt zel
den een man van beteekenis als docent en dit
geldt waarlijk niet alleen voor den chanicus.
Ware wetenschap is niet een compileerende
maar een, welke heden bouwt aan die van
morgen. Het voortbouwen aan de levende
wetenschap, het werken aan de spits, aan den
rand van het nog-niet-begrijpen maar toch
bijna-omvatten, dat is een vreugde, die zelfs
hetintacthouden van het arsenaal der benoo-
digde kennis blijde maakt. Deze vreugde
wordt nog verheven door het besef, dat men
niet voor zichzelf alleen en niet eenzaam
bouwt, maar dat men werkt ten bate van de
geheele menschheid.
Bij het uitwerken van deze grondgedachte
nam spr. ter illustratie van de stelling, dat
wij van geen enkele wetenschap nauwkeurig
kunnen aangeven wanneer zij begonnen is,
een vraag uit zijn eigen speciale vak: „Waar,
wanneer en bij wien begint de kolloïdchemie
en hoe ontwikkelt die zich?" en trachtte er
een denkbeeld van te geven wat het object
dezer wetenschap is, hoe dat zich verhoudt
t.o.v. de klassieke chemie en wat voor al-
gemeene bijzonderheden en bijzondere alge
meenheden dit vak kenmerken.
Ik heb u aldus besloot spr. slechts
de algemeenheid van den weg der weten
schap willen toonen, een weg van vallen en
opstaan, van worstelen om vooruit te komen,
van niettegenstaande alle polemiek
eendrachtig streven. Gelukkig wie, als jon
gere of oudere, zijn deel aan de wetenschap
heeft, gelukkig de instelling waar de weten
schap leeft. Maar onze universiteit, die he
den het eerste lustrum van zijn vierde eeuw
afsluit, in komende jaren er in volharden op
den weg der levende wetenschap voort te
gaan.
Weekstaat Nederlandsche Bank
Diverse rekeningen stijgen boven
200 millioen
De weekstaat van de Nederlandsche Bank
vertoont ditmaal weinig veranderingen van
beteekenis. Het rechtstreeks bij de Bank ge
plaatst schatkistpapier is met 3 millioen ge
stegen van 123 tot 126 millioen. In over
eenstemming hiermee vertoont de post Bin
nenlandsche wissels een stijging van 132.5
tot 135.5 millioen. Intusschen is het voor-
Schot van de Bank aan'het Rijk, dat vorige
week nog op het maximum van 15 millioen
stond, verminderd met 3 millioen tot 12
millioen.
Dat de geldbehoeften van het Rijk nog
groot zijn, blijkt intusschen wel uit het feit,
dat voortgegaan wordt met de plaatsing van
schatkistpapier in de open markt, aangezien
blijkens de stand van 's Rijks kas op 23 dezer
het totaal van dat papier met 25 millioen is
toegenomen tot 1043 millioen.
De beleeningen zijn in de afgeloopen week
verminderd van 206.3 tot 202.6 millioen,
welk bedrag thans 80 millioen lager is dan
op 17 Februari j.l., toen een hoogtepunt van
282 millioen werd bereikt.
De bankbiljettencirculatie bedraagt thans
1550 millioen of 3 millioen meer dan ver
leden week. De metaalvooraad liep niet op
noemenswaardige wijze achteruit.
Eenfcmerkwaardige vermeerdering vertoont
de laa'«i|ce weken de post Diverse Rekenin
gen, wake thans 203 millioen beloopt (v.w.
197.4 millioen), terwijl in Juli 1940 het be
drag slechts 16 millioen hoog was.
24 Maart 17 M-aart
Binnenlandsche wissels M6.524.331 132.525.331
Papier op het buttenSand) 22.907,38o ffl.907.38o
Beleeningen 202.635.118 206,388,159
waarvan aan Ned.-Endië 57.977,150 57,977.150
Voorschotten aan het rijk 12.088.857 15,000,000
Gouden munt en -mat. 1.096.336,806 1,096.506.786
Zilveren munt enz17.746,780 18,031.908
Totaal mrunt en -mat... 1,114.133.566 1,114.538,695
Bankbiljetten in omloop 1,550,G83,765 1,547,493.820
Bank assign, in omloop 8,060 11,361
Rek.-c. saldi v. h. rijk
Rek.-c. saldi van anderen 133,702.651 134.566.735
Totaal rek.-c. saldi 133,702,651 134.586.765
Beschikbaar metaalsaldo 441.745,432 442.999.262
Schatkistpapier b. d. bank 126,000,000 123,000.000
Kerk en Zendina
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar Wartena c.a. J. Vis
ser te Midsland op Terschelling.
Bedankt: Voor Broek op Langendijk, D.
Veldkamp te Valkenburg (Z.H.) Voor Tol-
bert, B. Peijsel te IJhorstde Wijk.
GEREF, GEM.
Bedankt: Voor Lisse, J. Vreugdenhil te
Rijssen (nadere beslissing).
DR. W. G. HARRESTEIN
Nog maar kort in Weesp als predikant der
Geref. Kerk aldaar, is dr. W G. Harre-
s te i n langen tijd onttrokken aan zijn dienst
werk, doordat de toestand van zijn oog en, ook
vroeger reeds zorg barende, thans weer een
operatie noodig maakt In verband hiermee
is hij opgenomen in de Ziekenverpleging
Prinsengracht te Amsterdam, waar een oog
specialist Prof. Dr. W. P. C. Zeeman, hem zal
behandelen. Deze operatie vraagt echter nog
langdurige nazorg m het ziekenhuis.
BIJZONDERE GODSDIENSTOEFENINGEN
Door den Kerkeraad der Ned. Herv. ge
meente te Utrecht is aan de commissie voor
Kerkelijk Leven opgedragen eenige Gods
dienstoefeningen voor te bereiden, waarin bij
het licht van den Bijbel gesproken wordt over
vragen, welke de gemeenteleden in dezen tijd
bewegen. Deze diensten zullen een streng-ker-
.kelijk karakter dragen en derhalve geen leziri-
"gen, maar godsdienstoefeningen zijn.
AFSCHEID EN INTREDE
Gisteravond heeft ds. J. G. Ad erna, ge
komen van Zuidhoorn, zijn intrede gedaan
bij de Geref. Kerk van Delfshaven,
sprekende over 2 Kon. 2 11b en 12a, daarbij
wijzende op den gang van het Woord Gods
door, zijn eisch aan en zijn zege op de wereld.
De dienst werd bijgewoond door onder
scheidene predikanten, afgevaardigden der
classis Rotterdam, en namens het gemeente
bestuur door wethouder J. H. Donner.
In een persoonlijk woord heeft ds. Adema
dank gezegd aan zijn bevestiger, ds. R.
Zijlstra, die 1 Mei met emeritaat gaat; verder
tot zijn collega's, den kerkeraad, de comm.
van beheer, de afgevaardigden der classis en
den vertegenwoordiger der plaatselijke over
heid.
Na de predikatie deed ds. M. van Wijk de
gemeente den nieuwen leeraar staande toe
zingen Ps. 119 9 (gewijzigd). Na den dienst
(die te 7 uur was aangevangen en ter wille
der verduistering eindigen moest) hebben ds.
van Wijk namens kerkeraad en gemeente en
ds. G. Bouwmeester namens de classis
en de gemeente van Rotterdam-Centrum, ds.
Adema en zijn gezin in de consistorie hartelijk
verwelkomd.
Cand. G. van Doornik fce Delft hoopt
Zondag 20 April as. zijn intrede te doen te
Oosthem (Fr.), na bevestigd te zijn door Dr.
W. H. Gispen van Delft. (Verb, ber.)
DS. A. DIJKSTRA
A.s. Maandag viert ds. A. Dijkstra, pre
dikant bij de Ned. Herv. Gemeente te Opende
(Gron.), zijn 40-jarig ambtsjubileum.
Ds. Dijkstra werd 25 Dec.. 1875 te Joure,
waar zijn vader architect der gemeente Has-
kerland was, geboren. Hij studeerde zoowél
aan de Gem. Universiteit te Amsterdam als
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht om in 1900
candidaat te worden in Utrecht. 31 Maart
1901 aanvaardde hij het predikambt te Nier
huizen-Zoutkamp. Na 24 jaar vertrok ds. Dijk-
stra naar Saaxum, welke standplaats hij in
1928 met Losdorp verwisselde. 24 Juli 1932
deed hij intrede in zijn tegenwoordige ge
meente.
De jubilaris heeft zich in zijn ambtelijke
loopbaan v.n. bewogen op het terrein der
evangelisatie en inwendige zending met name
in het Groninger Westerkwartier. Jarenlang
was hij bestuurslid van de afdeeling Onder-
dendam van het Ned. Zendingsgenootschap.
Hij was mede-oprichter van de actie voor de
Possozending in de classes Onderdendam en
Appingedam en maakt deel uit van de afdee
ling Opend. van „Opbouwwerk in de prov.
Groningen". Ook is ds. Dijkstra enkele jaren
werkzaam geweest als hulpprediker van de
Ned. Herv. gemeente te Groningen in de wijk
van ds. J. J. K n a p Czn.
Ds. Dijkstra zal zijn gedenkdag onopgemerkt
doen voorbijgaan en zich bepalen tot het uit
spreken van een gedachtenisrede op Zondag
6 April in de namiddagdienst
W. VAN WEELDEN
Op 1 April a.s. zal het 25 jaar geleden zijn
dat de heer W. van Weelden zijn ambt
aanvaardde als Evangelist-Godsdienstonder-
wijze onder de bootwerkers en zeevarendén
te Rotterdam. In deze kwarteeuw heeft de heer
van Weelden zioh populair weten te maken,
tienduizenden bootwerkers en zeevarenden
foezooht en voor velen van hen heeft hij ver
dienstelijk werk gedaan. Op het terrein van
de drankbestrijding is hij geen onbekende,
jarenlang is hij bestuurslid van de aM. Rot
terdam der Nationale Chr. Geheelonthouders
Vereeniging. Ook op politiek terrein was hij
zeer ijverig werkzaam en in de Ghr. Hist.
Kamerkring Rotterdam heeft h.' stoeren
arbeid verricht. In de Hervormde kringen is
van Weelden een bekend en zeer gezien
mensch. Ongetwijfeld zullen velen op 1 April
a.s. van de gelegenheid gebruik maken om
den heer van Weelden in zijn woning Hard
draverstraat 23a te feliciteeren.
ZENDINGSCURSUS VOOR PROPONENTEN
Onlangs heeft het Zendings-bureau te
Oegstgeest een vergadering belegd, waartoe
het een twintigtal proponenten en candidaten
in de theologie uitnoodigde. Prof. dr. H.
Kraemer en dr. J. Verdoorn spraken
hier over de. behoefte aan krachten op het
Indische Zendingsveld. Prof. Kraemer zeide
o.a.: „In dienst van de Christelijke Kerk gaan,
beteekent in dienst van een wereldkerk gaan,
waarvan één aspect de zending is. Er is een
dringende reden de theologische, academische
wereld duidelijk te maken, dat de zending
even goed hun terrein is. Dit is zeer nood
zakelijk, omdat in Nederland de meening is
ontstaan, dat een academisch gevormde zich
niet serieus met de zending behoeft bezig te
houden. Maar van nog meer beteekenis is
het feit, dat de arbeid zóódanig van karakter
is veranderd, dat er, veel meer dan tot nu toe,
een beroep moet worden gedaan op acade
misch gevormde krachten. Voor de jonge
Christelijke theologen is het van belang zich
in dienst te weten van de wereld-Kerk. Dfeze
dienst kan hier in Nederland zijn, maar ook
elders."
Het doel van genoemde vergadering was,
te wijzen op een cursus, die het Zendings
bureau te Oegstgeest wil beleggen voor pro
ponenten (eventueel candidaten die spoedig
proponent-examen doen), om deze op te
leiden voor Indië. Deze cursus zal 1M jaar
duren, en de vakken die gedoceerd zullen
worden zijn: 1. Godsdienst-wetenschap
(Kraemer), 2. Ethnologie van Ned. Indië
(Kruyt), 3. Zendingsgeschiedenis (Kruyt en
Crommelin). Waarschijnlijk wordt in Septem
ber aangevangen.
Wie zich heden op ons blad abonneert als
lezer, ontvangt de tot 1 April a.s. nog te
verschijnen nummers gratis
De Administratie
