JUrauv grittöcift (tfoumnt
E RIJKSCOMMISSARIS OVER NEDERLAND
g
4-
Abonnementsprijs:
per 3 maanden in Lelden en in plaatsen
waar een agentschap geveegd is 2.35
Per week 18 ct Losse nummers 5 ct
Alles bij vooruitbetaling
^/ertentieprijzen:
24 ct. per regel. Infiezondeh Mede-
deelingen 48 ct. per regel. Minimum
5 regels. Bewijsnummer 5 ct Bij con
tract belangrijke korting.
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
No. 6377
DONDERDAG 13 MAART 1941
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936
21e Jaargang
„Wie niet voor ons is, is tegen ons"
j„Wij willen in het geheel niet voor alle tijden als
bezettende mogendheid in dit land blijven"
Het nationaal-socialisme moet echter als dragende politieke
beweging grondbeginsel van de nieuwe ordening zijn
In een groote bijeenkomst, welke de kring Noord-Holland van het
irbeitsbereich der N.S.D.A.P. in Nederland gistermiddag in het Concert
gebouw te Amsterdam had georganiseerd, heeft de Rijkscommissaris rijks-
ninister Seyss-lnquart, een belangrijke rede gehouden. De belangstelling voor
tfeze gebeurtenis was overweldigend groot. Niet alleen was er geen stoel meer
nbezet, maar reeds een half uur voor het begin van de bijeenkomst stonden
pe belangstellenden in dichte drommen tot in alle uithoeken van de groote zaal,
Welke met bloemen, dennegroen en vlaggedoek feestelijk was versierd. Ook
pet podium, waarop een militair muziekcorps had plaats genomen, was smaak-
rol aangekleed. Toen de Rijkscommissaris om 4 uur in de zaal verscheen,
arferhieven de aanwezigen zich van hun plaatsen, waarbij zij de hooge autori-
■?®jeit den Duitschen groet brachten.
De heer W. Paustian, leider van den kring Noord-Holland van het Arbeits-
ereich der N.S.D.A.P. in Nederland, heette de aanwezigen welkom. In het
Jijzonder richtte spr. zich hierbij tot den Rijkscommissaris en tot de eeregasten
jan dezen middag, tot wie o.m. behoorden de generaal der infanterie Ruoss
jls vertegenwoordiger van de weermacht, de commissaris-generaal S.S. Brigade-
jihrer Rauter, commissaris-generaal dr. Dr. Wimmer, commissaris-generaal,
Ivens leider van het Arbeitsbereich der N.S.D.A.P. in Nederland, Schmidt, de
fertegenwoordiger van het ministerie van buitenlandsche zaken te Berlijn,
jezant Bene, Brigadeführer Knoblauch, de generaal der politie Schumann,
Marinebefehlshaber Admiral Kienast, verder alle provinciale en stedelijke
|evolmachtigden van den Rijkscommissaris, de commissaris van de provincie
^oord-Holland, mr. A. J. Backer, de regeeringscommissaris en burgemeester
Bn Amsterdam, de heer E. J. Voute en de commissaris van het N.V.V., de
=^er Woudenberg. Voorts verscheidene vertegenwoordigers van partij, weer-
Jacht en politie, alsmede belangrijke figuren uit de N.S.B. en de N.S.N.A.P.,
van de Amsterdamsche universiteit, vertegenwoordigers van het
risterdamsche stadsbestuur enz.
„„f
Na de begroeting hield de Rijkscommissaris de volgende rede.
e rede van den Rijks-
commissaris
Partijgenooten, kameraden,
|eveer twee weken geleden waren Am-
m en eenige steden in Noord-Holland
poneel van beroeringen, die gericht
[tegen de ppenbare orde en de veilig-
fan het openbare leven. Amsterdam is
laar het terrein, waar niet alleen tenge-
,van de structuur van de sociale ver-
Igen van zijn bewoners, maar ook door
henstelling der bevolking op zichzelve,
>ngeregeldheden voorkwamen, die het
le optreden van de or-ganen voor de
iving der orde noodig maakten, zoodat
jke woelingen en stakingsbewegingen
5 iets geheel ongewoons beschouwd kun-
prden, doch in het onderhavige geval
l zonder twijfel die krachten, vooral
le Joden, die ten slotte dezen als ver-
igsoorlog tegen het Duitsche volk be-
i strijd hebben ontketend, - weer de
n het spel gehad en een deel van de
jver ordelijk haar werk verrichtende
ing tot tegenstand opgehitst en verleid.
>m deze reden was het noodzakelijk
I scherpste middelen en op de meest
wijze dezen tegenstand te breken. Ik
Jat het Nederlandsche volk uit de er
in van de laatste dagen geleerd heeft,
Iverbiddelijk de bezettingsmacht haar
n haar recht weet te handhaven. Ik
lat het Nederlandsche volk zich in de
st niet meer zal laten verleiden door
ien, vreemd aan land en volk. Wij
In de toekomst, wanneer dat noodig is,
rder zijn. Vooral waarschuw ik er voor,
fcsche weermacht en de leden van de
•e%cht te beleedigen.
dobr den bevelhebber van de
Solfcacht gegeven instructies zijn on-
toen|eizinnjg en radicaal. De Nederland-
e ~j bevolking moet er kennis van
dat in een na oorlogshandelin-
te ?ezet gebied een staking en evenzeer
Jitsluiting in ieder geval ontoelaat-
l ja volkomen ondenkbaar zijn. en
s moet worden beschouwd als een
ijp tegen de door de bezettingsmacht
^nahaven orde. Mocht een in open-
dienst zijnde ambtenaar of employé
I ^|t vervolg staken, dan vernietigt hij
Tiede zijn bestaan.
)ebben intusschen met verordeningen
Scherming ingesteld tegen ongerecht-
II 'tl ontslag en een recht van controle
tfeonverhoudingen, ook zonder uitdruk-
^•fklachien van den betrokken werk-
die het mogelijk zullen maken, de
vaardigde aanspraken van de arcei-
het oog te houden en te beveiligen,
pver dat onder de gegeven omstan-
n mogelijk is. Vooral zullen op deze
Mle ongerechtvaardigde en a-sociale
schillen uit den weg geruimd en ver-
en toegelaten worden, waar de sociale
Vin van de werknemers dit eischen en
volgens de oeconomische omstan-
mogelijk zijn. Het strikte stakings-
Ibeteekent derhalve niet een belem-
Avan de levenseischen van den arbei-
r v9r vormt een maatregel, die in net
M. belang v n de instandhouding van
in het bezette gebied onder alle om-
•«"[eden gehandhaafd zal worden.
oogenblik, waarop de, Duitsche or-
%«por de handhaving van' de orde in-
>^£tortten deze beroeringen ineen. De
raaiers schuldig bevonden personen
naar de omstandigheden door het
gerechtshot tot een harde, onver-
maar véfdiende straf worden ver-
j Maar ook de kring van hen, die
den aard \bn-dit land mede verant-
ik zijn voor de vorming van de open-
enmg, moet. door drastische maat
regelen er aan herinnerd worden, dat hier
de door de bezettingsmacht geëischte orde
onder alle omstandigheden moet worden ge
handhaafd en dat de bezettingsmacht in staat
is om zelfs de atmosfeer, die ten slotte op
wekt tot feitelijke handelingen van tegenstand
en deze daarmede eigenlijk eerst mogelijk
maakt, te treffen.
De beschikking betreffende het innen van
de boete zal als gevolg hebben, dat naar alle
waarschijnlijkheid de groote kring van hen,
die met open blik de nieuwe vormgeving van
de dingen tegemoet zien en de houding trouw
gebleven zijn, slechts bij uitzondering getrof
fen wordt. Met uitzonderingsgevallen kan
echter rekening worden gehouden. Deze
episode in de geschiedenis van de bezetting
is afgesloten. De voor de bezetting als nor
maal geldende omstandigheden zijn weer
ingetreden. De vastbeslotenheid van de be
zettingsmacht om haar standpunt te verwe
zenlijken, is duidelijk.
Ik maak onmiddellijk van deze gele
genheid gebruik, om voor u partijge-
oten en kanr-aden te treden, ten
einde u uiteen te zetten, waarom het
thans gaat. want de kracht van onze
bajonetten is vooral bedoeld voor den
vijand van buiten. Binnen het terrein
echter, waar wij moeten besturen, doen
v/ij ons vooral gelden door de kracht van
de idee die wij vertegenwoordigen en
door de overtuiging die uit de verkondi
ging van deze idee medegedeeld wordt.
Ik kom derhalve vooral tot u. de
partijgenooten uit het Arbeitsbereich, aan
gezien gij immers mijn nauwste mede
werkers moet zijn bij de verwezenlijking
van de taak, die mij de Führer in dit land
heeft gegeven. Gij zijt ertoe geroepen, het
Nederlandsche volk door uw leven een
beeld te geven van de nationaal-socialistische
volksgemeenschap in het gebied van de groot-
Germaansche gemeenschap. Gij moet weten
waarom het gaat, welk doel wij moeten be
reiken en hoe wij een standpunt moeten be
palen ten aanzien van de afzonderlijke ge
beurtenissen die zich voor «ons voordoen. Ik
juich het toe, dat zich in ons midden een zoo
opmerkelijk aantal Nederlandsche nationaal-
socialisten bevindt, die in een harden, nog
vaak verkeerd begrepen strijd als pioniers
medewerken aan den opbouw van een nieuw
Europa en die in deze idee en strijdgemeen
schap zeker kunnen zijn van onze onverbre
kelijke kameraadschap. Ik spreek echter ook
in het bewustzijn, dat de overige Nederlan
ders mij hooren.
Nederland is uit een eeuwenlangen droom
gewekt. De Nederlanders zien zich met dit
ontwaken tegelijk geplaatst voor het eene
probleem: Duitschland. Duitschland beteekent
voor de Nederlanders iri het algemeen en voor
de Hollanders in het bijzonder, zooals in een
aan gedachten rijk geschrift van een Hol
lander is uiteengezet, de eisch, een standpunt
te bepalen ten aanzien van de dingen yan de
wereld. Nederland merkt, dat het niet meer
naar zijn stillen tuin en zijn rustig omheinde
bosschage terugkeert. Het begint te begrijpen,
dat de tot Nederland gerichte vraag van het
lot eerst dan een volksch Nederlandse!) ant
woord zal krijgen, wanneer het tegenover
Duitschland een waarlijk scheppende houding
weet "te veroveren. De voorwaarde voor een
zoodanige actieve, dus een actie eischende
houding is, dat men een duidelijk inzicht
heeft in de grondslagen van deze actie. Ge
meenschappelijkheden en vermoede tegenstel
lingen uit het heden moeten haar motiveering
en ontwikkeling vinden in de historische
wording.
Een historisch overzicht
Wij weten, dat dit Nederlandsche "volk, dat
zijn velksche substantie, evenals een groot
deel van het Duitsche volk, gevonden heeft
in de stammen van de Friezen, Neder-Sak-
sers en Franken, indertijd, toen de eerste
(Archief De Rotterdar
Tier)
rijksstichting in het middel-Europeesche ge
bied plaats vond, dus in het Carolingische
rijk, reeds in een gemeenschap met andere
stammen, die thans versmolten zijn tot het
Duitsche volk, was opgenomen. En in de
deelingsverdragen, die ten slotte langs de
rijksgrens geleid hebben tot het Frankrijk en
Duitschland van den modernen tijd, lag het
deel van de Nederlanden, voor zoover het
voorwerp kan zijn van mijn beschouwingen,
dus de thans bezette gebieden, en voor zoover
zij toen reeds aan de zee ontworsteld waren,
als Germania inferior dus neder-Duitsch
land in het gebied van de gemeenschap
van dit eerste rijk. Dat in die tijden rijks
legers in de Nederlanden bestreden en onder
meer ook teruggeslagen werden, vormt geen
bijzonderheid voor de Nederlanden. Gebeurte
nissen van gelijken aard hebben zich in alle
andere deelen van het rijk voorgedaan wan
neer de dragers van de macht om dynastieke
of confessioneele redenen zich keerden tegen
de rijksidee, of wanneer de volksche substan
tie van een deel van dit rijk in het nauw
werd gebracht. De bewering zal niet wor
den uitgesproken, dat de Nederlanders in die
tijden niet een bijzonderen, eigen aard had
den, zooals die zich nu eenmaal op grond van
de substantie van het ras en de harde le
venservaringen aan de kusten van de zee
evenzeer ontwikkeld heeft als bijvoorbeeld
in de oostelijke- en de Alpengouwen. Het
staat echter vast, dat omstreeks de wisseling
van de zestiende eeuw het Nederlandsche volk
even als de overige volksstammen, die toen
verbonden wareh in het gemeenschappelijke
rijk, heeft beschikt over de eigenschappen en
voorwaarden om bij een overeenkomstige
verdere ontwikkeling een element te worden
van het Duitsche volk, waartoe de in het rijk
gebleven stammen intusschen zijn versmolten.
Dit te constateeren zegt ons, dat de Neder
landers en de Duitschers, gezien van het
standpunt van den nationalen staat, niet tn»
een volk zijn geworden, maar dat zii beschik
ken over dezelfde voorwaarden van ras en
derhalve naar den bloede verwante volkeren
zijn, in staat tot een steeds nauwere gemeen
schap.
De ontwikkeling, die ingeluid werd door
de regeling van de successie van Karei V
in 1555, was van toen af verschillend. Toen
werden de Nederlanden uitgeleverd aan de
Spanjaarden. In den strijd tegen de Span
jaarden en tegen het katholicisme veroverden
de Nederlanden hun-confessioneele en dyna
stieke vrijheid, welke tevens beteekent dat zij
wegvielen uit het rijksverband, zij het ook
een verband dat op zich zelf eigenlijk reeds
verbroken was. Men moet echter in het oog
houden, dat de bedoeling van de Nederlanden
er primair niet op was gericht het rijk te
verlaten, maar hun volkschen aard te behou
den tegenover de Spanjaarden jen het katho
licisme. En wij weten, dat Marnix van St Alde-
gonde als vertegenwoordiger van de Neder
landen, op den rijksdag te Worms in 1578 in
een door volksche verantwoordelijkheid ge
dragen redevoering den Duitschen vorsten en
stammen heeft bezworen, de Nederlanden in
den strijd tegen de Spanjaarden niet te ver
laten, en niet te dulden, dat deze landen uit
het rijksverband zouden worden gescheurd
Toen heeft het rijk gefaald
Confessioneele ®n dynastieke belangen
waren toonaangevend voor de besluiten van
de machthebbers; voltksche en nationale over
wegingen telden niet mee De voltooiing van
deze ontwikkeling bracht het jaar 1648, dat
voor de Nederlanders een jaar van blijde
herinnering moge zijn, wanneer zij met den
toen beginnenden terugtocht uit het kloppen
de leven van Europa en vooral van het
Europeesche midden, voor altijd tevreden
wilden zijn, een jaar van rouw voor alle
Duitschers, aangezien het de manifestatie
vormde van de ineenstorting van de rijksidee.
Het uiteenvallen
van het rijk
Het rijk van het avondland, zooals het door
de Carolingers, Saksers en Staufen, gegrond
vest en opnieuw gegrondvest was, berustte
op de idee van de ordening van het Europee
sche gebied, waarbij de stammen van Ger
mania de dragers en garantqn van deze orde
moesten zijn. Rondom deze machtskern
schaarden zich zinvol de andere stammen en
volkeren, om in de kracht en den ban des
vredes van dit rijk het eigen geluk na te
streven. Deze in Laatste instantie, zij het ook
onbewust, op volksche selectie berustende
idee Is verdrongen door confessioneele en
dynastieke belangen en het rijk, dat gedragen
werd door deze idee, viel uiteen. Daarmede
waren echter ook de banden van de orde en
van het harmonische evenwicht losgemaakt
De randgebieden van het machtsgebied,
waartoe sedert 1648 met de afscheiding van
het rijk ook de Nederlanden waren gekomen,
waren zonder gemeenschappelijk zwaarte
punt en wijdden zich aan eigen taak.
Erkend moet worden, dat Je volkeren en
stammen van deze randgebieden en daar
onder versta :k niet alleen de gebieden die
eens afhankelijk geweest waren van het rijk.
maar ook die. welke zich richtten naar het
machtszwaartepunt van het rijk, zonder
deelen te zijn geweest van dil belangen-
gebieti uit de kracht van hun germaansch.
volksche substantie, buitengewone presta
ties hebben volbracht. Wij herinneren ons
de even koene als geniale veldtochten van
Karei XII en tot deze categorie van appre
ciatie behooren de kolonisatie van de Hollan
ders, voorts de prestaties op het gebied van
den dijkbouw en van de waterbouwkunde
in het algemeen, van den scheepsbouw en
tenslotte ook hun prestaties in den land- en
tuirfftouw Indien wij hieraan nog het unieke
van de Nederlandsche schilderkunst en de
belangrijke prestaties op wetenschappelijk,
vooral medisch, gebied toevoegen, dan vormt
zich voor ons, toeschouwers en buitenstaan
ders, het beeld van karakter en prestaties, dat
wij als typisch Nederlandsch en Hollandsch
kunnen qualificeeren, en dat de waarden in
houdt, die wij als waarlijk Nederlandsch
kenschetsen en die wi.i als een verrijking van
het geheele avondland erkennen en naet
willen missen.
Zie verder blz. 2.
Dr. H. Schokking t
Na een langdurige ongesteldheid is te
's-Gravenhage in den ouderdom van ruim
66 jaar overleden dr, H. Sohokking, em. pre
dikant der Ned. Herv. Gemeente aldaar.
Dr. Hendrik Schokking werd 10 April 1874
te Amsterdam geboren en ontving zijn op
leiding aan de Gem. Universiteit aldaar, ter
wijl hij de kerkelijke lessen volgde aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht. Hij promoveerde
aan de Amsterdamsche Universiteit ook tot
doctor in de theologie onder prof. dr. S, Cra
mer, op een dissertatie getiteld: „De leertucht
in de Geref. kerk van Nederland busschen
1570—1620".
In 1896 candidaat geworden in Noord-Hol
land, bevestigde zijn broer, staatsraad Mr. Dr.
J. Schokking, die daar ook als predikant zijn
voorganger was, hem 16 Jan. 1898 als predi
kant bij de Ned. Herv. Gemeente van Wezep,
waar dr. Schokking zijn ambt aanvaardde
sprekendé over Hebr. 13 21; In 1903 ver
trok de overledene naar Vlaardingen, waar
zijn broer hem eveneens bevestigde. Hier
mocht hü mede de Nieuwe kerk en een Chr.
school in gebruik nemen. In 1907 bracht de
Haagsohe gemeente een beroep op hem uit
in de vac. van wijlen ds. J. Knottnerus. Hij
nam dit beroep aan en na dat zijn broer hem
ook in den Haag bevestigd had verbond dr.
Schokiking zich 12 Jan. 1908 in de Groote
kerk aan deze gemeente sprekende over Ef.
3 10.
De overledene arbeidde eerst in de wijk
van ds. Knottnerus in de oude binnenstad
maar kreeg na enkele jaren de wijk van
wijlen ds. G A. Rademaker in de z.g. Indi
sche buurt en zoo heeft hij vele jaren in de
Malakkakapel het centrum van zijn gemeen
telijken arbeid gehad. Om gezondheidsredenen
verkreeg de overledene 1 Febr. 1940 eervol
emeritaat. Hij heeft nimmer van zijn ge
meente afscheid mogen prdiken al bleef hij
in haar midden wonen.
Dr. Schokking was voor alles predikant,
maar dat niet begrensd door studeerkamer
en wijk. Heel het breede menschenleven had
zijn volle belangsteling en tijdens zijn ver
blijf in zijn laatste gemeente heeft de over
ledene het aspect geheel zien veranderen.
Van zijn collega's toen hij in den Haag kwam
zijn velen reeds ontslapen terwijl hij de pre
dikanten dr H- Th. Obbink en dr. J. A. Cra
mer hoogleeraar worden zag. Meerdere nieuwe
bedehuizen heeft de Haagsche gemeente in de
kwarteeuw dat dr. Schokking haar predikant
was, gekregen. We noemen daarvan de
Laa"kkapel, de Julianakerk, de Bethlehem-
kerk en de Duinzichtkerk. Maar wat ook ver
anderde, dr. Schokking is zichzelf gebleven.
Man van temperament, echt discipel van
wijlen dr. Hoedemaker, onopgesmukt in heel
zijn optreden, nooit zichzelve zoekend, maar
pal staand voor wat hij zag als zijn vaste
overtuiging, was hij een prediker van eigen
origine.
Dr. Schokking was o.m. voorzitter van de v. d.
Takschool, bestuurslid van de afdeeling van
de Confessioneele Vereeniging, secr. van de
z.g. Indische commissie en bestuurslid van de
stichting Valkenheide te Maarsbergen. Zes
jaar maakte hij deel uit van de Algemeene
Synode der Ned. Herv. ke^k, waarvan hij ook
secundus-lid was.
Van de vereeniging Unitas was hij vice-
voorzitter,. terwijl hij mede deel uitmaakte
i ctitef
van toezicht van de Volks-
ersiteit in zijn woonplaats. Vele jaren
was dr. Schokking leeraar aan het 's-Grav.
Chr. gymnasium.
Man van wetenschappelijben aanleg gaf hij
ook eenige voordrachten aan de Rijksuniver
siteit te Leiden vanwege de vereeniging voor
bijzondere leerstoelen, aldaar, die nauw aan
de Conf. Vereeniging is geparenteerd.
Ook met de pen deed dr. Schokking van
zich spreken. Hij schreef bijdragen in een
drietal bij Callenbach verschenen werken n.l.
Uit het heilig verleden; Het land der vaderen
en: Recht en Gerechtigheid en verzorgde met
eenige collega's een bundel stoffen over de
zeven kruiswoorden. Daarnaast was hij lid
van de commissie van redactie van het week
blad der Conf. Ver. „De Geref. Kerk" en gaf
hij in de serie „Van Goedertierenheid en
recht" meerdere preeken in het licht. Ook van
de redactie van de 's-Gravenhaagsche Kerk
bode, waarin hij de kroniek schreef, maakte
dr. Schokking deel uit.
In 1938 mocht dr. Schokking zijn 40-jarige
ambtsbediening herdenken met een predica-
tie in de Kloosterkerk.
Doelen in Birmingham,
Londen, Southampton en
Portsmouth aangevallen
Het Duitsche weermachtsbericht
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
De handelsoorlog tegen Engeland heeft ge
durende de vier wintermaanden van Novem
ber 1940 tot en met Februari 1941 aanzien
lijke resultaten opgeleverd. De vijand ver
loor in dien tijd 2,037,000 brt. koopvaardij-
scheepsruimte. Daarvan werden 1,524,000 brt.
door de marine en 513,000 brt. door het lu'cht-
wapen tot zinken gebracht. Bovendien be
schadigde het luchtwapen 175 vijandelijke
koopvaardijschepen door bomtreffers ernstig.
In deze cijfers zijn nietberekend de ver
liezen van den vijand als gevolg van mijnen.
Formaties gevechtsvliegtuigen deden
vannacht doeltreffende aanvallen met
bommen op voor de oorlogvoering be
langrijke industrieele installaties te Bir
mingham, alsmede op de haveninrichtin
gen van Londen en Southampton. Een
verkenningsvliegtuig bombardeerde voor
de kust van Noord-Schotland een in
konvooi varend groot koopvaardijschip,
dat een vollen treffer kreeg en bleef lig
gen. Geslaagde aanvallen waren overdag
gericht op vliegvelden in Zuid-Engeland
en op de haveninrichtingen van Ports
mouth. Vèrdragend geschut van het-leger
beschoot vijandelijke oorlogsvaartuigen in
het Kanaal.
In het gebied van de Middellandsche Zee
plaatsten formaties van het Duitsche lucht
wapen bomtreffers van zwaar kaliber op mi
litaire inrichtingen op het eiland Malta. An
dere geslaagde aanvallen waren gericht op
Britsche colonnes voertuigen in Noord-
Afrika.
De vijand liet vannacht op eenige plaatsen
in Noord-Duitschland brisant- en brandbom
men vallen. Behalve geringe materieele
schade werden eenige burgers gedood of ge
wond. In den tijd van 6 tot 11 Maart verloor
de vijand 11 vliegtuigen, waarvan vier in
luchtgevechten, twee door luchtdoelartillerie
en een door marine-artillerie werden neerge
schoten. Vier vliegtuigen werden, naar met
stelligheid kon worden waargenomen, op den
beganen grond vernield. De vernietiging van
andere op den beganen grond aangevallen
vliegtuigen kan met zekerheid worden aange
nomen. Gedurende denzelfden tijd bedragen
de eigen verliezen negen machines.
Begrafenis mevr. H. Kuyper—
Van Oordt
Nadat Ds. F. C. Meyster im het sterfhuis
een rouwdienst had geleid, daarbij sprekende
naar aanleiding van het slot van van 2 Kor.
4 en het begin van 2 Kor. 5 werd gistermid
dag in alle eenvoud op de begraafplaats Oud
Eik en Duinen te 's-Gravenhage, in het fami
liegraf van de familie Kuyper, die teraardebe
stelling verricht van mevr. H. K u y p e
vanOordt.
Onder de vele aanwezigen, die de over
ledene de laatste eer kwamen bewijzen, merk
ten wij o.a. op: Dr. A. A. L. Rutgers, de
heeren P. J. Riseeuw, G. Kamphuis, Dr. K.
Heeroma. B. Bakker en P. Korthuys, van de
Christelijke Auteurskring, de heer J. A. C.
Kok van Kok's U. M. te Kampen, Not. A.
Reyers van R'dam, freule Wttwaal van
Stoetwegen, Secr. van het Hoofdbestuur van
de Ned. Chr. Vrouwenbond, Mevr. G. Kraan-
v. d. Burg uit Vlaardingen, Mr. H. Bos Kzn.
en Mevr. de Wed. Prof. A. Eekhof-Bos.
Vooraf had in de kapel een korte plechtig
heid plaa'ts.
Ds. F. C. M e y s t e r herdacht de overledene
als een zeer exeeptioneele vrouw, niet een
die met haar artistieke gaven de eenzaam
heid zocht, maar die in het familieleven en
de gezmsbouw haar taak wist en die met
groote blijdschap had aanvaard. Zij verspreid,
de, in weerwil van alle situaties in het leven
een eenvoud die de openbaring was van de
adel van haar geest Zij was eerlijk tegenover
de menschen, tegenover zichzelf, tegenover
God.
Geen «erekroon of lauwerkrans werd
begeerd of gezocht. Maar voor de wetenschap
dat haar literaire werk gewaardeerd werd,
was zü zeer gevoelig. De martelaarskroon
heeft zij ook niet begeerd, maar toen moeite
en.leed over het „niet meer kunnen" kwamen,
wist zij stil te zijn bij God en het kruis ge
willig achter Christus aan te dragen.
In haar boek „Een martelaarskroon voor
Joris Praet" heeft spreker getroffen de zin
„Christus is het die de zonde vergeeft", die
daar staat in stralende heerlijkheid als een
Christius-prediking. De overledene had een
diepe aversie tegen alle schijn van Christe
lijkheid. Maar het echte hield zij vast voor
oogen.
Wat rij ln de kring van huisgezin en fami
lieleven is geweest, is herdacht in de kring
van de bedroefde familie.
Zijn collega moet nu de huisvrouw zijner
jeugd ten grave dragen. Er was door Gods
genade een sympathiek gezinsleven. Nu
mocht zij heengaan in de hope des eeuwigen
levens.
Zij was helder van verstand en had een
warm hart. Haar literaire critiek was soms
hard, maar steeds opbouwend. Als dominees
vrouw was zij geëerd en geliefd, al wist ieder
dat zij een aparte vrouw was.
Het menschenwoord, ook al werd het in
vormen gegoten zooals de overledene alleen
dat kon, kan niet anders ziji\ dan het zingen
van de lofzang der schamelen. Thans kan zij
dat doen in volmaaktheid.
Glorie sterft, maar wie de wil van God
gedaan zal hebben, leeft in der eeuwigheid.
De heer P. J. R i s s e e u w herdacht de
overledene namens de Chr. Auteurskring en
namens de vele bewonderaars van het werk,
terwijl de heer H. J. van Rlessen dank
bracht voor alles wat de overledene voor
„Timotheus" gedaan had.
Na het gezamenlijk zingen van Psalm 103 8
en 9, ging de droeve stoet grafwaarts. Ds.
F. C. Meyster las daar de 12 Geloofsartikelen
en bad het „Onze Vader", waarna Dr. A.
Kuyper dankte voor de belangstelling en het
medeleven.
MIJNHARDT'S
laxeer-
tabletten
werken zacht en zeker^
ooos 60CT
NEDERLANDSCH STOOMSCHIP OVER TIJD.
United Press meldt uit Batavia:
Het Nederlandsch-Indische departement van
marine maakte het volgende bekendHet ss.
Randau Pandjang is over tijd. Het schip had
reeds geruimeq tijd geleden in Nederlandsch-
Indië moeten arriveeren. Men is hier van mee
ning, dat het schip misschien door operaties
van vijandelijke zeestrijdkrachten in den In-
dischen Oceaan tot een tijdroovenden omweg
is gedwongen.
Kerk en Zending
NED. HERV. KERK
Drietal: Te Arnhem (vac. Roscam Ab-
bing), D. Bouman te Spannum, G. Koch te
Maasdam en L. Lagerwey te IJmuiden.
Be d a n k t: Voort Beetgum, B. Peysel te
IJhorst-de Wijk.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Zwolle, W. Heerma té
Zeist.
HULPPREDIKERS
Tot hulpprediker bij de Ned. Herv. Ge
meente van Arnhem werd benoemd cand.
G. Julius, candidaat te Doetinchem, die
deze benoeming aanvaardde.
DS. J. W. J. ADD INK
Ds. J. W. J. Addink, predikant bij de
Ned. Herv. gemeente te Heeze (Br.) en
president van de Algemeene Synode der Ned.
Herv. kerk, herdenkt Dinsdag 18 Maart a.s.
den dag waarop hij voor 35 jaar het predik
ambt aanvaardde. Ds. Addink werd 21 Jan.
1878 te Delft, waar zijn vader de Ned. Herv.
gemeente meer dan een halve eeuw als
ouderling heeft gediend, geboren. Ds. Addink
studeerde aan de R.U. te Utrecht om in 1904
candidaat te worden in Zuid-Holland. 18 Mrt
1906 verbond bij zich aan zijn eerste ge
meente te Herkirigen. 7 Nov. 1920 verbond
ds. Addink zich aan zijn tegenwoordige ge
meente te Heeze. Ds. Addink was o.m. lid«
en later secr. en vice-president van het Prov.
Kerkbestuur van Noord-Brabant en Limburg.
Ook was hij lid en secr. van het Prov. college
van toezicht op het beheer der kerkelijke
goederen .en fondsen. In 1931 werd hij lid
van de Algemeene Synode der Ned. Herv.
kerk die hem in Juli 1939 als opvolger van
wijlen dr. P. Smit van Heumen als haar
presiderit koos. Voorts is ds. Addink lid van
het hoofdbestuur van de Ver. voor Inwendige
zending in Noord-Brabant en Limburg.
Van de hand van ds. Addink verschenen
verschillende preeken in de preekenserie Van
Goedertierenaheid en recht en in het tijd
schrift Troffel en Zwaard en enkele andere
periodieken die reeds opgenouden hebben
te bestaan.
DR. G. TJALMA
A.s. Dinsdag viert dr. G. T j alma, Ned.
Herv. predikant te Veen (Br.), zijn 75sten
verjaardag. Dr. Tjalma werd 18 Maart 1866
te Delfstrahuizen geboren, studeerde aan de
Leidsche universiteit en werd in 1892 candi
daat in Groningen om 2 Oct. van dat jaar
te Veen in zijn eerste en eenige gemeente te
worden bevestigd. Tal van beroepen heeft
■dr. Tjalma in Veen afgeslagen. 28 Mei 1896
promoveerde hij tot doctor in de theologie
op een dissertatie getiteld: Philip van Marnix,
Heer van St. Aldegonde". Dr. Tjalma is
46 jaar scriba van den ring Heusden, was
praeses van het classicaal bestuur van Heus
den en is presidenLvan het Prov. Kerkbestuur
van Brabant en Limburg, lid van het Prov.
college van toezicht en van de commissie
van voordracht voor de benoeming van
kerkelijke hoogleeraren. Van zijn hand zag
o. m. het licht een reeks verhandelingen over
de Openbaring van Johannes, getiteld: „Zie,
ik kom haastelijk", benevens tal van preeken
in de serie „Stemmen uit Jeruzalem". Over
tal van theologische onderwerpen heeft dr.
Tjalma, die volgend jaar zijn gouden ambts
jubileum hoopt te vieren, lezingen gehouden.
KARDINAAL SCHULTE t
Ten gevolge van een hartverlamming is te
Keulen ln den ouderdom van 69 jaar over
leden kardinaal S c h u 11 e, aartsbisschop van
Keulen.
GIFTEN EN LEGATEN
Het eomité „Eereschuld en Dank
baarheid" Ln het leven geroepen tot steun
aan alle Nederlandsche 'oorlogsgewonden, ont
ving van het comité voor geestelijke en
moreele herbewapening te Oldehove voor rijn
arbeid ten gift van duizend gulden.
WAAL3CHE KERK
Ds. R. Blommaert, predikant bij de
Waalsche gemeente te Middelburg, zal
20 April te Leiden tot zijn dienstwerk worden
ingeleid, na bevestigd te zijn door ds. E.
Michelin Moreau in Den Haagi
GEREFORMEERDE BOND
De Geref. Bond tot Verbreiding en Ver
dediging van de Waarheid in de Ned. Herv.
Kerk hoopt zijn jaarvergadering te houden
op 17 April a.s. in 't Gebouw v. Kunsten en
Wetenschappen te Utrecht.
ZON EN MAAN
Zonsopgang 13 Mrt. 8.01: onderg. 19.40
Maansopgang 13 Maart 19.59: onderg. 14
Maart 8.21.
Maansopgang 14 Maart 21.20; ondergang
15 Maart 9.52.
Laatste kwartier Donderdag 20 Maart,
nieuwe maan Donderdag 27 Maart, eerste
kwartier Zaterdag 5 April, volle maan
Vrijdag 11 April.
