Ilieume £riïisd)f (Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
HITLER HERDENKT HET ONTSTAAN
ZIJNER PARTIJ
ÜH
ZEEPBESPARING
inementsprijs:
"per 3 maanden in Leidenden in plaatsen
(waar een agentschap gevestigd is 2.35
'Per week 18 ct. Losse nummers 5 ct
Alles bij vooruitbetaling.
irtentieprjjzen
:Wj
r *24 ct per regel. Ingezonden Mede-
deelingen 46 ct per regel. Minimum
=5 regels Bewijsnummer 5 ct. Bij con-
rtract belangrijke korting.
No. 6363
DINSDAG 25 FEBRUARI 1941
Bur. Redactie en Administratie:
21e Jaargang
Postbox 20. Postrek.
tel
uze structuur en
eele ontwikkkeling
-2
inderwijs op het laatst der 18e
i» Groen van Prinsterer ergens:
.ei, ienstonderwijs was wel verre,
bri ïeen, de volksschool te door-
ra' een ergerlijk geprevel uit Bij—
n ihismus misvormd; het school-
:N in verval; onderwijs in Bijbel
wjmus veelal enkel geheugen-
oode vorm; onkundige, strenge
loor wie met plak en roede
net ernst en liefde geregeerd
•or i
aas is gestreden voor de uitwer-
ra-fct beginsel „de school aan de
:rltlin aansluiting daarop voor de
fl het onderwijs van een Chris-
Q est te doortrekken. Daarbij is
z reien duidelijk geworden, dat
lez elijke geest kwalijk oeperkt
Zaï tot enkele uren godsdienst-
3r a, dat het gevaar bestond, dat,
alle aandacht op deze enkele
,enstonderwijs, de Christelijke
1 te uitdrukkelijk tot deze wei-
du beperken en zoodoende zou
j n. De Christelijke geest kan
!Stjen deel tevreden zijn, maar
■rd Dm of koude óf warmte, doch
erljeid.
aarheid, welke in deze opmer-
opgesloten, schijnt belangstel-
aio taan tot buiten den engeren
iviRrie het Christelijk onderwijs
voorstaan. Wil men een voor-
j nu, in het tijdschrift „Het
ienniet behoort tot „onze eigen
't En wij onlangs een artikel, dat
^g: „Tot nu toe heeft spe-
niet alleen op de openbare
m. et onderwijs teveel het vak
i rop den voorgrond geschoven,
eo, gd: het religieuze element
wezig, maar de overdracht, die
icht werd op de heele levens-
nidist kind, voltrok zich niet in
to nate. De religieuze s t r u c-
a® >nd niet en het Zondags-Chris-
er een van de gevolgen van:
kind het godsdienstuur als ge-
sle/'aanvoelen, zo© voelde het als
ts< de stichting van den Zondag-
Si ang"-
00 lier iets van een parallel met
1 foen van Prinsterer schreef,
i perkte op, dst de wijze, waarop
e van de 18de eeuw het gods-
rijs werd gegeven, niet heeft
ïinderen, dat de denkbeelden
ai Rousseau ingang vonden. En
jver in „Het Kind" is van oor-
et vak godsdienst", zooals wij
te weinig „doet", te weinig
teekent voor de kinderen,
e schrijver gelijk? Wij hebben
eling deze vraag hier te beant-
i de eerste plaats spreekt hij
het openbaar onderwijs. In
an wijst hij ook naar het an-
s, doch in te algemeene taal
bevredigend houvast krijgt,
•k over het openbaar onder-
lezen aanzien slechts in alge-
irdingen te spreken; al was
ds hierom, omdat men zelfs
lodsdienstonderwijs niet over-
ikeJ komen. En zoolang hier con-
Dtns ontbreken, valt ook geen
^Jtrekken.
en wij de aangehaalde zinnen
in „Het Kind" van belang,
■om, omdat de schrijver zegt
it te beschouwen, niet slechts
in, doch als de structuur
En daarom kan de gods-
ijeiOok niet beperken tot enkele
onderwijs, maar moet heel
^js ermede worden doordrenkt,
jsrfteekent dit natuurlijk een
de neutraliteit. Of zou men
dit standpunt nog de neutrali-
jindhaven?
met het oog hierop nog eens'
het artikel, waaruit wij ci-
bemerken wij, dat de schry-
enFe verwantschap wil aanne-
0 de religieuze structuur en
ode ontwikkeling van het kind.
aien van religie somt hij op,
doen: psychologische
pantheïsme, imperso-
jogen, anthropomorphe reli-
k personalisme, religieus hu-
ze religieuze opvattingen nu,
1 in een bepaalde ontwikke-
te te rangschikken, welke cor-
^ïnet den ontwikkelingsgang
'X bPalen mensch. Deze structu-
deieling ziet hij aldus: Het jon-
Jj 6 jaar) is a-religieus; het
/an de lagere school (tot 8
Op de plaats waar te Munchen de beweging is opgericht
nai ie c
Jfcnt in
gpn En
„De lente komt, die wij allen
begroeten".
In de feestzaal van h&t oude Hofbrau-
haus, op dezelfde plek, waar 21 jaar gele
den de N.S.D.A.P. met de afkondiging der
25 stellingen van haar partijprogramma
werd opgericht, heeft de Führer gisteren
voor zijn oudste strijdmakkers het woord
gevoerd.
Op den weg naar de vergaderzaal werden
hem geestdriftige ovaties gebracht en een
evei.eens warme ontvangst had in het histo
rische Hofbrëuhaus plaats.
Met Hitier waren daar diens meeste in
tiemste medewerkers.
De rede van Hitier
De Führer begon zijn rede weer met een
uitgebreiden terugblik te werpen op de op
richting der partij en op de afkondiging van
het partijprogramma, dat, naar hij onder
streepte, in de sindsdien vervloge'li jaren op
geen enkel punt gewijzigd is. Hij wees op het
verschil tusschen deze partij en alle andere
partijen, hetgeen o. a. daarin bestond, dat de
N.S.D.A.P. niet de belangen van eenige laag
der bevolking wilde vertegenwoordigen, maar
welbewust het Duitsche volk in het middel
punt van haar werk en haar strijd plaatste.
De burgerlijke en ook de marxistische par
tijen, zoo zeide Adolf Hitler, zijn toen reeds
onvruchtbaar geworden. Alleen door deze
nieuwe beweging kon de volkomen ontbin
ding van het Duitsche volk verhinderd
worden.
Bij de schildering van den binnenlandsch-
politieken strijd der partij in den tijd der op
positie, herinnerde Adolf Hitler er aan, dat
aan geen enkelen sterveling zoo vaak de on
dergang is aangekondigd als toen hem. In dit
opzicht, zoo zeide hij, ben ik daarvoor im
muun geworden. Hij herinnerde aan de leu
gens en laste van den tegenstander. Thans
zoo voegde hij hieraan toe, voel ik mij op mijn
gemak, wanneer ik van het buitenland de
vele leugens en lasterpraatjes hoor.
lederen dag zou ik kunnen zeggen: precies
zooals vroeger (wie einst im Mai).
Voorts -etoogde hij, dat de nationaal-6oda-
listische en de fascistische revolutie een vol
komen gelijke doelstelling hebben en dat hij,
wanneer hij eenmaal een man als vriend be
schouwt, hem ter zijde biyft staan en met
deze houding geen handel drijft.
Want ik ben geen democraat en daar
om ook geen zwendelaar. Ik ben ook geen
"len van
»us te i
jjpneel p;
Pn en maan
26 Febr. 8.34,: onderg. 19.13.
>S 26 Febr. 8.30; onderg. 18.48.
<S 27 Febr. 8.54; onderg. 20.58.
o«r-
je aan Woensdag 26 Februari;
vlier Donderdag 6 Maart volle
lOOÉzdag 13 Maart
jaar) vertegenwoordigt de anthropomor
phe religie; het oudere kind van de lagere
school (tot 14 jaar) toont weinig religieus
besef en is later critisch ingesteld; de
prae-puber (14 a 15 jaar) kan alle kanten
uit, met neiging tot de impersoneele op
vatting van religie; de puber gaat eerst
(tot 16 of 17 jaar) in de richting van het
personeel pantheïsme en wat later (tot 18
of 19 jaar) krijgt de Christus gestalte voor
hem; en bij den jongeman of het meisje
van 19, 20, 21 jaar groeit de persoonlijk
heid tenslotte via een pantheïstisch ver
vloeiende houding en een practisch-ideali-
seerende houding in zijn „volste" stadium:
het reëel-transcendeerende.
Ziet hier enkele gedachten, zooals zij in
het vermelde artikel werden aangegeven.
Het zal nu wel duidelijk zijn, dat men er
nog niet is, wanneer men met iemand ac-
coord gaat, dat ook het onderwijs reli
gieus bepaald moet zijn. Men heeft dan nog
slechts een gemeenschappelijk punt van
uitgang, maar terstond daarop gaan de we
gen uiteen. Is er zelfs wel een gemeen
schappelijk uitgangspunt?
Hier wordt ons een teekening geboden
van de structureele ontwikkeling, welke
het kind zou doormaken. Zeker, afgezien
van de vraag, of de hier gegeven teeke
ning juist is, zal het kind op den eenen
leeftijd anders reageeren dan op den ande
ren leeftijd. En ook met de wijze, waarop
het godsdienstonderwijs wordt gebracht,
zal men met deze gesteldheid rekening
moeten houden. Maar dit beteekent niet,
dat de godsdienst zich door een structuur,
zelfs door een zielkundige structuur, zou
moeten laten leiden, ja, daaraan zeifs zijn
inhoud zou moeten ontleenen. Het is juist
andersom: De godsdienst moet ook de psy
chologische belevenissen weten te beheer-
schen.
Wat wij in deze teekening hebben ge
mist is de beteekenis van de bekeering in
het menschenleven. De mensch toch, in
„Het Kind" geschetst, laat zich verande
ren in elk stadium van zijn leven. De
belijndheid, welke het gevolg is van een
keuze met het hart, wordt hier gemist.
Daarom kan de religieuze structuur hier
alleen bestaan by de gratie van de struc
tureele ontwikkeling. En deze beschouwing
leidt tot fatalisme, wijl zij het aanvaarden
van een godsdienstig standpunt als het wa
re afhankelijk gaat stellen van het bezit
van een bepaalden leeftijd. Maar Christus
roept ook de kinderen tot zich.
Godsdienst heeft alleen dèn zin en
waarde, wanneer in ons leven, dat van na
ture verdorven is, het „gansch andere"
wordt gebracht, dat het leven almeer gaat
beheerschen. Hierin is ook voortgang, wil
men: hierin is ook ontwikkeling, doch dan
voortgang met een bepaald doel voor
oogen, ook al gaat de voortgang met
struikelen gepaard. Zoo eerst krijgt het
leven den waren religieuzen inhoud, want
zoo wordt de band aanvaard en verstevigd
tusschen God en ons.
o.w.'er, maar een man, die wenscht, dat
men hem na zijn dood de rechtvaardig
heid ten deel laat worden, dat zijn geheele
levensstrijd slechts diende voor een enkel
groot ideaal. Op dit gebied zou ik geen
zwakte willen toonen. Daarom bestaat er
geen twijfel, dat de band, die de beide re
voluties en de beide mannen met elkaar
verbindt onverklaarbaar is en dat wan
neer het den eenen man slechter gaat, de
andere hem zal helpen. Bovendien zullen
wij immers ..-en gemeenschappelijken
vijand verslaan.
Er is een tijd geweest, waarin Italië zeer
sterke vijandelijke krachten voor ons heeft
vastgehouden. Talrijke Britsche schepen zijn
opgehouden en eveneens talrijke Britsche
vliegtuigen in de Britsche koloniën van
Noord-Afrika alsmede talrijke strijdkrachten
te land. Dat was voor ons heel goed. Onze
strijd ter zee kan nu pas beginnen.
De komende duikbootoorlog
De reden ligt in het feit, dat wij eerst de
nieuwe bemanningen wilden opleiden voor de
duikbooten die thans komen. Dat zij thans ko
men gaan, daaraan behoeft men niet te twij
felen.
Juist twee uur geleden heb ik van den op
perbevelhebber der vloot het bericht ont
vangen, dat zoojuist de rapporten zijn binnen
gekomen van twee dagen, waarop strijdkrach
ten ter zee en duikbooten 215,000 ton tot zin
ken hebben gebracht, waarvan alleen door
duikbooten 110,000 ton en daaronder een ge
heel konvooi, dat gisteren vernietigd werd
met 125,000 ton.
De heeren zullen zich echter van Maart
en April af op heel andere dingen voor
bereid moeten houden en dan zullen zij
bemerken, of wij dezen winter weer ge
slapen hebben en wie zijn tijd goed ge
bruikt heeft.
In deze lange maanden van tevoren, waarin
wij met zoo weinig duikbooten streden, heeft
Italië voor ons sterke krachten vastgehouden.
Ons kan het thans onverschillig zijn of onze
stuka's Engelsche schepen in de Noordzee of
in de Middellandsche Zee kunnen aanvallen,,
het blijft steeds hetzelfde. Dit eene is zeker:
waar de Britten aan het continent raken, zul
len wij hen terstond tegemoet treden en waar
Britsche schepen zich vertoonen treden onze
duikbooten daar tegen op tot dat het uur van
de beslissing slaat. Wanneer mijn tegenstan
ders gelooven mij met den tijd te kunnen af
jchrikken, zeg ik het volgende: ik heb leereo
wachten, maar in den tijd van het wachter»,
heb ik nooit geluierd. Wij hebben immers
ook van 1923 af tien jaar lang moeten wach
ten totdat wij eindelijk aan de macht kwa
men. Maar in die tien jaar hebben wij ge
werkt. Wat hebben wij niet allemaal gedaan
en tot stand gebracht. Nooit stond bij ons
echter het doel voorop dat op den eersten
Maart of op den vijftienden Juni of den ze
ventienden September dit of dat moest ge
beuren. Dat weten alleen de journalisten van
onze tegenstanders. Ook vroeger hebben zij
dat al geweten. In 1932 zeiden zij: nu is het
nationaal-sacialisme dood. De Führer heeft
geweigerd. Hij is te laf om verantwoordelijk
heid te dragen. Dat hebben deze scherpzinnige
genieën gezegd, die nu in Engeland zitten.
Bij ons zitten ze niet meer.
Het moment van actie
Hitier zeide verder, dat de tegenstanders
zich volkomen misrekenen als zij zeggen, dat
het binnen zoo of zooveel tijd met het natio-
naal-socialisme afgeloopen is.
Ook thans bepalen zij weer termijnen.
In het najaar zeiden zij: wanneer er
thans geen landing komt, is alles in orde.
In hel voorjaar 1941 zal Engeland het
offensief op het vaste land nemen. Ik
blijf op het Britsche offensief wachten. Zij
hebben hel naar ergens anders verplaatst
Wij moeten hen achterna loopen om hen
re vinden. Maar wij zullen ze- vinden,
waar xij ook heengaan. En wij zullen ze
ook daar vinden, waar de slag voor hen
d« vernietigendste uitwerking zal hebben.
De Führer herinnerde eraan, dat hij van de
wereld niets anders verlangd heeft dan dat
zij aan Duitschland dezelfde rechten zal ge
ven. Zoo hebben wij, zoo zeide hij, steeds
nieuwe voorstellen aan de wereld gedaan. Er
zijn dingen, dje Duitschland hebben moet om
dat wij willen leven. Het is onmogelijk, dat
een volk, dat reeds 38 millioen vierkante kilo
meter bezat, van een ander nog eens 2 Va mil
lioen viekante kilometer neemt. En het is
daarbij onverdraaglijk voortdurend onder
voogdij van deze volken te staan en ons te
laten vooarsc-hrijven welke oeconomische poli
tiek wij moeten voeren Wij voeren de oeco
nomische politiek, die van nut is voor het
Duitsche volk. Ik meng mij ook niet in de
zaken van anderen. Wanneer zij op zakken
goud willen gaan zitten, laten zijn hun
gaan.
Duitschland's oeconomische kracht
Maar wanneer men zegt: „Doet U het ook",
dan zal ik mij er voor hoeden om voor de
Duitsche werkkracht dood goud te koopen.
Ik heb de Duitsche arbeidskracht, ae pro
ducten van het Duitsche leven op het spel
gezet en het resultaat van onze oeconomische
politiek getuigt voor ons en niet voor de
goudstaten.
Wij kunnen gerust zeggen: Duitschland is
_n geweldige oeconomische factor, niet al
leen als producent maar ook als consument
Wij hebben een groot afzetgebied, maai wij
zijn ook de grootste koopers. Wij hebben niets
tegen de andere wereld gehad. Nooit heb ik
verlangd, dat Amerika of Engeland of een
ander ons goud zou schenken. Dat hebben
wij niet noodig. Dat mogen zij houden. Maar
wij voeren geen oeconomische politiek vol
gens de wenschen van de bankiers te New
York of Londen, maar uitsluitend volgens de
belangen van het Duitsche volk.
Toen men hierover liever het conflict wilde
heeft spr. terstond een afweerinstrument ge
vormd.
Churchill heeft Duitschland willen vernie
tigen en zoodra spr. merkte, dat in Engeland
een bepaalden kliek, aangevuurd door het
Jodendom, bewust en vastberaden tot den
oorlog ophitste en naar den oorlog dreef, heb
ik op hetzelfde oogenblik van mijn kant alle
voorbereidingen getroffen om de Duitsche
natie te bewapenen. Ik heb dat grondig ge
daan. Wanneer thans de anderen zeggen: we
doen dit en dat, dan kan ik slechts zeggen:
ik heb het al gedaan. Zij vertellen mij geen
sprookjes, want ik ben deskundige, en specia
list in béwapeningsaangelegenheden. Ik weet
Heel precies wat men van menschen kan
maken. Ik heb tijdig het Duitsche volk daar
op ingesteld.
De eenheid van het land
Ik kan ook Europa er op instellen en doe
het ook. Ik zie het conflict met kalmte tege
moet, moge slechts de andere partij het met
dezelfde kalmte tegemoet zien. Ik steun daar
bij op de beste weermacht ter wereld, op de
beste weermacht, die het Duitsche volk ooit
bezeten heeft. Zij is numeriek sterk, wat de
wapens betreft maximaal uitgerust, wat de
leiding betreft, beter dan ooit tevoren. Wij
hebben een corps van jeugdige leiders, dat
thans grootendeels niet alleen zijn waarde in
den oorlog bewezen heeft doch ook met roem
erdekt is. Een garde uitgelezen mannen
voert de beste soldaten ter wereld aan en ach
ter deze soldaten en leiders staat het geheele
Duitsche volk. Temidden van dit volk en als
zijn kern staat de nationaal-socialistische be
weging, die een organisatie is waartegenover
men in democratische landen niets beters ka.n
plaatsen doch die haar evenknie riog slechts
vindt in het fascisme. Volk en weermacht,
Piartij en staat, zij zijn thans een ondeelbare
eenheid. Geen macht ter wereld kan deze
structuur meer losmaken of uiteen rijten. Al
leen dwazen kunnen zich verbeelden, dat het
jaar 1918 zich kan herhalen. Onze democra
tieën koesterden altijd hoop op een binnen-
landsche politieke ontbinding. Daarvan leef
den zij vroeger en thans weer. Zy z-iggeu: bin
nen zes weken tijds is er in Duitschland revo
lutie, maar zij weten niet, wie die revolutie
zal maken. De revolutionnairen zijn n.l. bij
ons. De andere revolutionnairen van het slag
Thomas Mann zijn zoo ver mogeiijk wegge-
reisd van hun toekomstig slagveld. Wie dus
de revolutie moet maken, ik weet het niet.
Hoe zij gemaakt wordt, dat weet ik ook niet
Slechts een ding weet ik, dat er in Duitsch
land slechts een paar dwazen kunnen zijn,
die aan revolutie denken. Die zitten echter
allen achter slot en grendel. Vervolgens zeg
gen de anderen: de winter zal Duitschland
op de knieën dwingen. Ach, het Duitsche
volk is tamelijk bestand tegen den winter,
het heeft reeds vele duizenden winters door
gemaakt. Dan zeggen zij weer
honger komen. Op dat punt hebben wij
voorzorgsmaatregelen genomen, want wij
kennen de vriendelijke gevoelens van onze
tegenstanders jegens medemenschen. Wij
weten, dat de honger daar eerder komt dan
bij ons. Vervolgens beroepen zij zich op den
tijd, die moet helpen, De tijd helpt altijd
slecht diegene die werkt. En in Duitsch
land wordt gewerkt. Alles welbeschouwd
zijn al deze vage verwachtingen terecht
naïef. Het Duitsche volk heeft een ont
wikkeling van vele duizenden jaren achter
zich, in deze tijden heeft ons volk de zwaar
ste slagen van het noodlot doorstaan. Het
zal alles doorstaan, wat heden en toe
komst het brengen, evenals het het verleden
doorstaan heeft.
Maar het zal alles nog beter te boven
komen, omdat er wel altijd een Duitsch
volk geweest is, maar niet altijd de Duit
sche eenheid van thans. Er heeft ook niet
altijd de leiding bestaan, die het Duitsche
volk thans bezit. Ik heb het reeds met vele
democratische tegenstander opgenomen.
Tot dusver ben ik altijd nog als over
winnaar uit dezen strijd te voorschijn
gekomen. Ik geloof, dat ook deze strijd
i niet onder andere omstandigheden plaats
vindt, d.w.z. dat de sterkteverhouding
dezelfde is als toen. Ik ben de voorzienig
heid dankbaar, dat, nu deze strijd een
maal niet langer kon uitblijven, hij tijdens
mijn leven is uitgebroken en op een tijd,
waarin ik mij nog flink en sterk voel.
En juist thans viel ik mij heel monter. De
lente komt, dien wij allen begroeten. De tijd
breekt weer aan, waarin men de krachten
kan meten. Ik weet, dat ondanks de vreese-
hjke hardheid van den strijd op dit oogenblik
millioenen Duitsche soldaten net zoo denken
als ik. Wij hebben een jaar achter ons van
ongelooflijke successen, ook van zware offers
niet gezien in het algemeen, maar toch in het
afzonderlijk verband. Wij weten echter, dat
ontelbare Duitsche mannen aan het front met
de grootste dapperheid het leven op het spel
hebben gezet en nog onverstoorbaar op het
spel zetten.
De wil van de oude garde
PROCES TEGEN DE LEIDING
VAN EEN ORGANISATIE
VAN NEDERLANDERS
Wegens sabotage en het
verstrekken van militaire
inlichtingen aan het buitenland
Het A.N.P. meldt:
Gisteren is voor een Duitsch krijgsgerecht
te 's Gravenhage een proces begonnen tegen
leidende functionnarissen van een intusschen
opgeheven organisatie van Nederlanders,
welke organisatie zich ten doel had gesteld
niet slechts sabotage- en terreurdaden tegen
leden van de Duitsche weermacht en daartoe
behoorende inrichtingen te begaan, doch ook
aan het vijandelijke buitenland met het oog
op '"clitaanvallen enz. inlichtingen en ge
gevens over de militaire vernoudingen in
Nederland te verstrekken en daarmede op
de meest ernstige wijze ook het Nederland-
sche volk en land in gevaar had gebracht.
Over het resultaat van het proces zullen
mededéelingen volgen.
Wat zoovele van onze mannen presteéren,
heeft men nog nooit meegemaakt. Nog nooit'
waren er betere en dapperder soldaten. Wij,
oude nationaal-socialisten, zijn bijzonder
trotsch op hen, want wij zijn toch niet anders
dan een enkele oude frontpartij 'van den
wereldoorlog. Voor deze oude nationaal-socia
listen was het een geweldige voldoening
thans datgene werkelijkheid te zien worden
waarvoor zij toen goed en bloed hebben veil
gehad zonder iets te kunnen bereiken. Zij
zijn trotsch op hun zoons, op d^Jflonge sol
daten van het Derde ryk.
Wij staan voor een nieuw gevechtsjaar. Wij
weten allemaal dat het groote beslissing zal
brengen en blikken met vast vertrouwen in
de toekomst. Wij hebben de hardste school
doorloopen, die menschen doorloopèn kunnen
en weten, dat deze groote offers niet tever
geefs waren, want wij gelooven hier ook aan
een rechtvaardigheid.
De voorzienigheid heeft ons niet tevergeefs
dezen wonderbaren weg laten opgaan. Ik heb
op den dag der oprichting van de beweging
eens het volgende gezegd:
Ons volk heeft wonderbaarlijke overwin
ningen behaald, maar toen is het ondankbaar
geworden en heeft zich de straf van de voor
zienigheid op den hals gehaald. Wij waren er
toen van overtuigd, dat wanneer ons volk
weer vlijtig en achtenswaardig wordt, wan
neer elke Duitscher voor zijn volk opkomt
en niet voor zichzelf alleen, dan zal eens het
uur komen, waarop God de Heer onze be
proeving voor geëindigd verklaart en wanneer
dan het lot ons nog eens naar het slagveld
roept, dan zal zijn zegen berusten bij hen,
die den zegen in harden arbeid van tientallen
jaren verdiend hebben.
Hitier besloot zijn rede met zijn fanatiek
vertrouwen in de toekomst uit te spreken.
Vlot verloop van de onder
handelingen tusschen
Japan en Ned.-lndië
Domei meldt uit Batavia:
J. H. Ritman, de chef van den regeerings-
dienst in Nederlandsch-Indië, heeft gisteren
bevestigd, dat de Japansch-Nederlandsche
oeconomische onderhandelingen vlot verloo-
Tijdens de wekelijksche persconferentie met
de Japansche dagbladcorrespondenten zeide
Ritman, dat de besprekingen waarschijnlijk
)g wel twee weken zullen duren.
Intusschen heeft de Japansche consul-
generaal, Joetaka Isjizwa, gisteren twee maal
geconfereerd met den Nederlandschen gedele
geerde J. W. van Hoogstraten. Hun bespre
kingen duurden in totaal drie en een half
uur. Isjizawa maakte een afspraak om van
daag om 16 uur wederom een onderhoud te
Hebben met den heer van Hoogstraten. Onder
de verschillende problemen, waarvoor men bij
de onderhandelingen thans staat, is vandaag
het meest het z.g. probleem van den „fles-
schenhals der scheepvaart" naar voren ge
bracht.
Kas-Vereeniging N.V.
ANNO 1865
Amsterdam C. Spuistraat 172
Bewaren van Effecten
met Administratie
Onze nieuwe Brochure ..Be
wind en Executeele" wordl
gaarne op aanvr. toegezonden
TROMPENBERG's
PALACE HOTEL
HILVERSUM Iel 7941 (2 lijnen)
HET GEHEELE JAAR GEOPEND
Dr. H. NANNfNG'S
Schuimende Huishoud Ammonia
▼oor 't reinigen van cchilderwerk, glazen,
't poetzen van zilver, 'I waseehen van wollen
en flanellen goederen.
Verkrügb bij drogisten 85 cent incl flesch
en verh. omz.belasl. Dr. H. NANNING's
Pharm. Chem. Fabriek. N.V. Korte Poten 7a.
DEN HAAG.
Restauratie Hillegondakerk
De kerkvoogdij van de Ned. Hervormde
Gemeente te Hillegersberg laat niets onge
daan om het bedrag bijeen te krijgen, dat
benoodigd is voor de thans aangevatte
restauratie van de oude Hillegondakerk.
Ze heeft thans een uitstekend verzorgd
boekje, met fraaie foto-reproducties van de
kerk en een eenige interessante artikelen
daarover in het licht gegeven, een boekje dat
de algemeene belangstelling voor deze nood
zakelijke restauratie tracht te wekken en
daartoe, ih dezen vorm, ook uitnemend
geschikt is.
In een inleidend woord wijst de kerkvoogdij
er op, dat nu de fundeeringen blootgelegd en
de muren van het koorgedeelte afgebroken
zijn, blijkt hoe ernstig de afwijkingen wel
zijn, doch dat tevens historische gegevens
aan het licht -komen, waarmede nauwkeurig
rekening zal worden gehouden. Het oude
kerkgebouw zal na voltooiing der restauratie
een specimen worden van oude dorpskerk-
architectuur en om dit te bereiken spant dë
kerkvoogdij alle krachten in om de daartoe
benoodigde middelen bijeen te krijgen.
Ook de burgemeester van Hillegersberg, de
heer F. H. van Kempen, die in het eere
comité én de contact-commissie voor de
restauratie, zitting heeft, spoort ln een korte
bijdrage aan tot daadwerkelijken steun.
Het boekje ontleent zijn blijvende waarde
vooral aan de artikelen welke dan volgen:
„Uit de bouwgeschiedenis van de Hillegonda
kerk", door Dr. A. van der Torre, „Onze oude
dorpskerk", door de drie plaatselijke predi
kanten, onderteekend en „De Hillegondakerk
te Hillegersberg" door den architect, die de
restauratiewerkzaamheden leidt, Herm. van
der Kloot Meyburg. Vooral het stuk van
Dr. van der Torre, waarin in beknopten vorm
een schat van.wetenswaardigheden betreffen
de de kerk is neergelegd trekt de "aandacht.
Da artikel besluit als volgt:
„Voor dén kunsthistoricus heeft onze
Hillegondakerk, met haar pseudo-basilicalen
aanleg en de overkluizing met houten tonnen,
vooral belang als type van de gothische dorps
kerk uit de West-Nederlandsche groep. Met
haar brëeden, soberen bouw en haar een
voudig- verdeelde ruimte, beantwoordt ze nog
steeds aan den Hollandschen zin voor klare
ordening, terwijl ze in haar soberen en mas-
salen bouwvorm het best aan de eischen vol
doet van het baksteenmateriaal waaruit ze
werd opgebouwd.
,Maar voor ons heeft ze dieper beteekenis
nog. Als het meest eigene zal ze ons ver
trouwd blijven. Ze mag niet meer als in de
Middeleeuwen in het centrum der samen
leving staan en, triest symbool, in de stille
eenzaamheid op haar heuvel achter de drukke
verkeerswegen en het dorpsleven zijn ge
bannen, we zouden haar toch niet kunnen
missen, deze kerk mei haar rijke geschie-
„En juist in deze bewogen dagen kan het
een troost en bemoediging zijn in de rust
van dit bedehuis over al dit oud gebeuren
na te mijmeren en er ons met blijdschap op
te bezinnen, dat na eiken storm die er over
dezen heuvel is gegaan, -de kerk hernieuwd
is verrezen, omdat er harten waren, die de
leegte van een bestaan zonder bedehuis .niet
dragen konden, en omdat er handen waren,
bereidvaardig om te bouwen in dienst van
den Heer."
AAN ZIJN VERWONDINGEN OVERLEDEN
De 75-jarige K. S.. woonachtig onder de ge
meente Vinkeveen, werd Vrijdagmiddag, toen
hij op den rijksstraatweg onder de gemeente
Baamhrugge fietste, door een auto overreden
In het ziekenhuis is hij aan zijn verwondingen
overleden.
Successen van een Duitsche
duikboot
Het Duitsche weermachtsbericht
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
deelt mede:
Een duikboot onder bevel van Kapitan-
leutnant Möhle heeft vier vijandelijke gewa
pende koopvaardijschepen met een gezamen-
lijken inhoud van 33.100 ton tot zinken ge
bracht In totaal heeft Kapitan-leutnant
Möhle thans 19 vijandelijke koopvaardijsche-
p enmet een inhoud van 111,043 ton tot zinken
gebracht. Een andere duikboot meldt het tot
zinken brengen van twee gewapende koop
vaardijschepen met een gezamenlijken in
houd van 7000 ton.
In de Middellandsche Zee hebben Duitsche
gevechtsvliegtuigen ten Noorden van Derna
een vijandelijk koopvaardijschip van 10,000
ton in den grond geboord. Ten Zuiden van
Ierland is een groot koopvaardijschip zwaar
beschadigd. Het bleef met slagzij liggen.
Bij een aanval van sterke afdeelingen jacht-
vliegers op de Britsche Zuidkust vermeed
de vijand den strijd. In den afgeloopen nacht
hebben afdeelingen gevechtsvliegers opnieuw
voor den oorlog belangrijke doelen te Huil
met goed gevolg aangevallen en een vlieg
tuigfabriek in Zuid-Engeland, alsmede havens
en 'wapenfabrieken te Londen gebombardeerd.
Overdag, noch des nachts zijn vijandelijke
vliegtuigen boven Duitsch gebied verschenen.
In het bezette gebied, waar onbeteekenende
schade werd aangericht, is een klein getal per
sonen gedood of gewond door nachtelijke aan?
vallen van enkele vijandelijke vliegtuigen.
De materiaalvoorziening voor
den herbouw
Instelling van centrale aankoop-
bureaux
Naar het A.N.P. verneemt, heeft een gun
stige wijziging in de materiaalpositie het mo
gelijk gemaakt dat belangrijke hoeveelheden
terialen speciaal voor den wederopbouw
beschikbaar zullen worden gesteld. Er worden
nu centrale aankoopbureaux voor bouwmate
rialen opgericht, waar de zekerheid wordt
verkregen, dat de materialen voor wederop-
bouwdoeleinden gereserveerd worden en zoo
efficient mogelijk worden gedistribueerd. Het
ligt in de bedoeling deze centrale aankoop
bureaux in te richten voor Rotterdam (onder
leiding van den. „Diwero"), voor de Grebbe
streek, voor Brabant, voor Zeeland en voor
ZeeuWsch-Vlaanderen. Voor het Grebbegebied
is men inmiddels reeds overgegaan tot de
stichting van de „Mavog" (Materiaal Voorzie
ning Grebbe), welke te Amersfoort geves
tigd is.
Deze bureaux zullen ressorteeren onder
het nieuw benoemde hoofd van de afdeeling
materialen van den dienst van den alge
meen gemachtigde voor den wederopbouw,
den heer M. A. Schenk, die als chef van de
inkoopafdeeling van de Bataafsche petroleum
maatschappij zijn sporen verdiend heeft op
het gebied van contact met handel en industrie.
De T»nendaalsche politie heeft drie leden
van den Clpbouwdienst aangehouden, negens
diefstal van dienstondergoed, schoenen en een
schrijfmachine. Later zijn nog twee leden van
den Opbouwdienst gearresteerd, wegens diefstal
van een aantal zakken meel.
Bij het verhoor kreeg men nieuwe aanwijzin
gen. waardoor kon worden overgegaan tot de
arrestatie van twèe andere leden van den Op-
bouwdienst. die dekens hadden gestolen.
Voorts konden twee daders van een diefstal bij
een Veenendaalschen winkelier, bij wien de
vorige week uit een toonbanklade geld was
weggehaald, worden opgespoord Al deze per
sonen zijn ter beschikking van den officier van
justitie gesteld en in het huis van bewaring
opgesloten.
500 KINDEREN INGEËNT
Tegen diphlerie en roodvonk.
Zondag en Maandag zijn meer dan 5CO kin
deren te Langenboom. gemeente Escharen. in
geënt tegen diphterie en roodvonk. Deze maat
regel heeft de burgemeester noodzakelijk geacht
omdat de diphterie-epidemie, welke daar heerscht
zich nog steeds uitbreidt.
