Inteekenbiljet
WOENSDAG 12 FEBRUARI 194»
J»J
STADSNIEUWS
Doelmatige voeding in
oorlogstijd
Kookdemonstraties en -cursuvoen
Hoe komen wij en hoe komen onze kinde
ren zoo goed en gezond mogelijk door dezen
schaarschen tijd heen? Dit is een vraag, die
dagelijks velen met zorg vervult. Wr vol
wassen menschen. die onzen groei bobben
vo.^ra?ht, kunnen nog wel een stootje velen
misschien, maar hoe zullen we onze kin- eren,
die midden in den groei vertoeven, het .100-
dige geven om de jonge lichamen in sUat te
stellen zichzelf zoo krachtig mogelijk -p te
bouwen? Wij denken dan met schrik aan den
vorigen oorlog, die zooveel ondervoeding heeft
teweeg gebracht, waarvan de gevolgen nog
heden niet uitgewischt zijn.
Wij hebben op den tijd van '14-'18 voor,
dat de gevaren op voedingsgebied op 't ogen
blik worden onderkend en.dat allerVi In
stanties zich inspannen om die geva te
bezweren door op ruime schaal de kc -is
omtrent de beteekenis van de samenstellir
der voeding te verbreiden en voorlichting te
geven op het gebied van een doelmatige bere.
ding der spijzen. Dit werk is reeds voor ont
volk tot onschatbaren zegen geweest Deze
zegen zou nog veel grooter kunnen zijn als
niet slechts een gedeelte der huismoeders
maar iedere vrouw haar verantwoordelijkheid
in dezen begreep en de geboden gelegenheden
aanvatte en uitbuitte om er het allerbeste van
te maken wat er in dezen tijd van te maken is.
In Leiden hebben wij de Commissie voor
Huishoudelijke Voorlichting, die zich insjont
om de vrouw in haar moeilijkheden te helpen.
Ter inleiding van een kookdemonstratie, die
gistermiddag in de kleine Stadszaal werd ge
houden, deed de voorzitster, mevr. van Oerle-
Nipper daarover weer eenige mededelingen
Ze wees er allereerst op, dat het d bedoe
ling der demonstraties is. de huisvrouwen te
leeren waarover wij thans nog de beschikking
hebben zoo smakelijk en doelmatig mogelijk
te bereiden. Spr. vestigde voorts nog eens de
aandacht op de cursussen (4 lessen van 2 uu:
die op de Vakscholen en in het Leidsch Volks
huis voor vrouwen van eiken rang n stand
worden gegeven. Van 1 Oct.31 Dec MO heb
ben 200 vrouwen deze cursussen ge ïgd en
zij waren er enthousiast over. De directrices
der Vakscholen geven gaarne nadere Inlich
tingen.
De Commissie voor Huishoudelijke Voor
lichting organiseerf ook naaicursussen voot
vrouwen van werkloozen en andere door de
crisis getroffen personen, voorts cursussen
„oud-nieuw", die alleen toegankelijk zijn voor
vrouwen, die reeds twee andere cursussen
der Commissie hebben gevolgd en tenslotte
cursussen kinderopvoeding, waarbij ook prac-
tisch gewerkt wordt en onderkleeding en
speelgoed worden vervaardigd. Op de naai
cursussen wordt het materiaal gratis ter be
schikking gesteld.
Na dit openingswoord nam de hoofddemon
stratie een aanvang. Er werd bereid een
stamppot van aardappelen en boerenkool mei
groene erwten en taptemelk, een voedzaam
gerecht, op de doelmatigste en zuinigste wijze
bereid. De talrijke aanwezigen kregen er een
proefje van en vonden 't heerlijk.
Wij hopen, dat zoowel naar de demonstra
ties als naar de cursussen de Leidsche vrou
wen in grooten getale zullen toestroomen.
JUBILEA
Donderdag 18 Februari a.s. herdenken
mejuffrouw J. Corbe en de heer C. Wetse-
laar, werkzaam bij de N.V. v/h. R. M. Beuth
en Zonen alhier, den dag, dat zij voor 25
jaar bij genoemde N.V. in dienst traden.
DE AMBACHTSSCHOOL IS KLAAR
Woensdag a.s. zal een aantal genoodigden
in de gelegenheid worden gesteld de ver
bouwing en uitbreiding der school te be
zichtigen.
HANDELSREGISTER KAMER VAN
KOOPHANDEL
Nieuwe inschrijving: Firma G.
Blonk. (B.P.) Ter Aar, Westkanaalweg C 44
(Jaagpad). Brandstoffenhandel. Venn. G.
Blonk, Alphen a/d Rijn; J. A. van Abs-
hoven, Ter Aar en G. van Abshoven, Ter Aar.
Taat en v. Beelen. Katwijk a/Zee, Z. Bou
levard 47. Reclame- en Foto-atelier. J. A.
van Beelen en W. Taat, Katwijk a/Zee.
Modehuls1 L?do. Leiden, Gangetje 6. Hoofd.
A'dam, Ferd. Bolstraat 21. Damesconfectie.
De hoofdzaak te Amsterdam is opgeheven
en vereeniging met het filiaal te Leiden,
waardoor dit filiaal hoofdzaak is geworden.
Café Plantage. Leiden, Hoogewoerd 168.
Overl. E.: T. T. Overdijk, Leiden, d.d. 31
Jan. 1941.
IS ER IETS VAN U BIJ?
Gem. Radio-distributie
Donderdag 13 Februari.
Ic programma: 7.3022.00 AVRO; 22.00—
24.00 Puitsch programma.
lie programma: 7.3016.45 KRO; 16.45-
17.00 VPRO; 17.00—19.15 KRO; 19.15—23.00
KRO 'ogramma uitsluitend voor radio-cen-
trale.O; 3.0024.00 Duitsoh programma.
Ille programma: 7.3024.00 Duitsch pro
gramma
IVe programma: 7.3024.00 Duitsch pro
gramma.
Hillegom
Armband, armbandhorloges, actetasch, inh.
bijbelsche boeken, anti-glij-apparaat, bank
biljet, beenpijpen, bivakmutsen, badhanddoek,
waschhandje en zeep, brillen, breiwerk, cein
tuurs, doos, inh. pakjes boter, dameshoeden
en een muts, enveloppe, inh. geld, gouden
ring met monogram, handschoenen, heeren-
hoed, hengel, handbeschermer, hondentuig]e,
jassen, knippatroon, kwartiermutsen, leef net,
overschoen, portemonnaies, petje, pannelap- kocht er later toch honderd. De bonnen waren
pen, postzegels, padvindersmes, padvinders- van diesftal afkomstig maar verdachte «r.
.:;„.;nll,'oUc«n(Tmorlfon r<17f»nkrai1S. Visard»» dit nipt pewete
BEGRAFENIS J. SPREL
Zeer veel belangstelling.
Or-der zeer groote belangd ling is gister
middag het stoffelijk overschot van den heer
Jetse Spreij in het familiegraf op de begraaf
plaats aan de Schoolstraat bijgezet.
Onder de talrijke aanwezigen merkten we
op burgemeester Colijn, voorts vertegenwoor
digers van corpara ties waarvan de overledene
in zijn leven deel uitgemaakt had, waarvan
we noemen: de Chr. H.B.S., waarvan hij
mede-oprichter en eere-voorzitter was, de
Chr. Mulo-school, de vereeniging voor lager
en meer uitgebreid Christelijk schoolonder
wijs, de Alphensche Bank N.V., waarvan hij
commissaris was, en tal van andere personen
die de een of andere vereeniging de laatste
eer aan de overledene kwamen bewijzen.
Toen de rouwstoet de woning, welke in de
nabijheid der begraafplaats is, verliet, sloot
zich hierbij aan het personeel van de N.V.
Houthandel v.h. Jacob Spreij, waarvan de
overledene vroeger directeur en thans nog
commissaris was en in de Schoolstraat
sloten zich nog aan notabelen en kerkeraads-
leden van de Ned. kerk Julianastraat, waar
van de heer Spreij als ouderling in vroeger
jaren deel uitgemaakt had
Nadat de kist in het graf was bijgezet,
werd gesproken door Ds. Joh. Stehouwei,
Ned. Herv. pred.
Deze herinnerde aan het woord van een
Franschen staatsman gesproken bij hel graf
van Lodewijk XIX, „God alleen is groot".
Aan deze groeve zou het gevaar kunnen
bestaan, dat een mensch verheerlijkt en groot
gemaakt zou worden. Want op verschillend
terrein was de overledene een groot man in
onze gemeente. Een man met groote werk
kracht voor het bedrijf waaraan hij verbonden
geweest is, voor de kerk welke hij in het ambt
diende, voor het Chr. schoolleven, zoowel
hooger als lager. Als hij zich ergens voor gaf
dan stelde hij zich niet tevreden met toe te
2ien, men had wat aan hem in alle vereeni-
gingen en corporaties welke nij diende. En
toch, toen hij reeds 11 jaar geleden dien ar
beid die hem lief was, om gezondheidsrede
nen neer moest leggen, ging dat alles gewoon
door en het is tot heden in stand gebleven.
Een mensch viel weg, maar God bleef. Hij
hield alles in stand.
Na zoo de verdienste van den overledene
geschetst te hebben stond spr. stil bij zijn
langdurige ziekte, tijdens welke periode zijn
lievelingslied geworden is: Jezus, Uw ver
zoenend sterven, blijft het rustpunt van mijn
hart
Na deze toespraak werd het woord gevoerd
door een zoon van den overledene, die er bij
stilstond hoe zijn vader de kinderen steeds de
weg tot Jezus gewezen had. Voorts deelde
spr. mede, dat op verzoek van de familie
verder niet bij het graf gesproken zou wor
den. Enkele woorden van dank werden ge
richt tot Ds. Stehouwer voor zijn troostvolle
woorden en tot alle aanwezigen voor de be
toonde belangstelling, waarna deze droeve
plechtigheid ten einde was.
EEN BONNEN-AFFAIRE
Voor het Haagsche gerechtshof stond te
recht de slager H. M., uit onze gemeente. Er
was iemand bij hem in de winkel gekomen,
die een partij distributiebonnen te koop aan
bood, voornamelijk voor koffie.
De slager voelde er eerst niet veel T~aa'-
GEMEENTERAADSVERGADERING
De raad dezer ser
LOOP DER BEVOLKING
Gevestigd P. A. Boelen gezin van Meer-
beekstr. 17; M. P. Zoelemd cn gezin Parallelweg
161: J. van Buiten Vinkeniaan 44: A. W. Tuinhout
en gezin Elsbroekerlaan 5.
Vertrokken J. Balk naar Haarlemmermeer
L. Jansen naar Leiden J. P. de Jong naar
Haarlem J. A. Kenlin en gezin naar Den Helder;
Kuijk naar Haarlem; Wed. J. Meljn:
Noordwijk
DISTRIBUTIENIEUWS
Van 10 Febr. af zullen weer aanvraag-
j formulieren voor schoenenbonnen worden
uitgegeven. Het aantal schoenenbonnen is
j '-enter zeer beperkt, zoodat alleen aan zeer
i dringende behoeften kan worden voldaan.
JEUGDIGE DIEVEN
Het is de politie gelukt de hand te leggen
op een drietal jongens van 16, 18 en 20 jaar,
die enkele keeren hadden ingebroken. Zij
werden op heeterdaad betrapt toen zij in een
lunchroom diverse dingen aan het inpakken
waren om mede te nemen. Na verhoor zijn
ze op vrije voeten gesteld.
NED. CHR. LANDARB. BOND
De afd. Noordwijk van bovengenoemde
Bond heeft Dinsdag 11 Febr. haar jaarlijksche
vergadering gehouden in het Vereen igings-
gebouw. Behalve dat de gewone verslagen
werden uitgebracht heeft een hoofdbestuur
der een rede gehouden.
GEREF. KNAPEN- EN MEISJES
VERGADERING
De jaarlijksche vergadering van de Geref.
K.V. en M.V. zal met de ouders, gehouden
worden in het Vereenigingsgebouw, op
Donderdag 13 Febr. a.s.
„NOORDWIJK" VOETBAL
Zaterdag a.s. spelen tegen elkaar: Noord
wijk I—Quick Boys I; Noordwijk Hl—
Alphia L
bruin schoentje, slobkousen, sjaal, slipketting,
schopje, telescoop, vulpenhouders, verduiste-
ringskap van rij wielantaarn, dito van auto
lantaarn, zakdoeken, zadeltaschje, zakmes,
zak met hout, 2 gonje zakken.
GEVONDEN IN DE STADSTRAM
1 Engelsch boek, handschoenen, regenkapje,
vulpen, schipperspet, 4-kleuren potlood.
Terug te bekomen en inlichtingen te ver
krijgen iederen werkdag van 13 uur na
middag, behalve Donderdags en Vrijdags ten
Politiebureele alhier.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Antonius Maria, zn. v. J. van
BelkumD. Dreesen; Willem Arie, zn. v. J.
v. BeelenC. Krijgsman.
Overleden: J. Wijnbeek, Wed. van W.
Sloos, 77 j. J
Huwelijksaangiften: H. v. Egmond, jm. 25
j. en O. v. Vegten, jd. 25 j.; W. Boer, jm. 28 j.
en A. J. Huf, jd. 22 j.
Alphen a/d. Rijn
BEVOLKING
Ingekomen van: Velsen, J. Cusveller, Raad-
huisstr. 44.
Vertrokken naar: 's-Gravenhage, v. Swieten-
str. 105, Alb. v. Wijngaarden, Raadhuisstr. 44;
Arnhem, Jac. Cremerstr. 1, Gerrit H. A. v. d.
Vegte, opz. Ned. Heide Mij., Zaalbergstr. 58;
Utrecht, Amsterd. straatweg, p.a. Slagmaat,
Engelina D. v. d. Kant, Torenstr. 33; Haarlem,
Hazepaterslaan 24, Hendrina A. v. Wijk, 11.-
verpleegster; Leiden, Zoeterw. singel 98, Lena
A. v. Wijk, kinderverzorgster.
BIJBELLEZING
Gebouw Jonathan Woensdag aj. 7.30 uur
Bijbellezing dr. Scheers.
klaarde dit niet geweten te hebben, evenmin
s wie de verkooper geweest was.
De proc.-generaal vond dit alles wel heel
vreemd, vooral ook daar te zien was, dat de
bonnen reeds eerder waren gebruikt. Ver
dachte was door den politierechter vrijge
sproken, maar de officier was in hooger be
roep gegaan.
Thans werd twee maanden gevangenisstraf
geëischt. De verdediger bestreed de conclu
sie, dat verdachte kon weten dat de bonnen
van misdrijf afkomstig waren. Het hof zal
over 14 dagen vonnis wijzen.
GOUDEN J.V. JUBILEUM
De Christelijke J ongel ings ver e en iging On
derzoekt de Schriften bestaat dezer dagen 50
jaren. Een feestelijke herdenking zal niet ge
houden worden, een dankbare herdenking
mag naar de meening van het bstuur niet ont
breken. Dat zal geschieden in de namiddag-
kerkdienst in de Ned. Herv. kerk Juliana
straat op Zondag a.s.
Door de politie werd huiszoeking gedaan in
een onbewoond perceel aan de Nieuwstraat,
waar zekere J. de J. alhier een kantoortje
houdt.
Daarbij werd 46 kg varkensvleesch m be
slag genomen afkomstig van een clandestien
geslacht varken. De eigenaar verklaarde het
van een onbekende te hebben gekocht Het
vleesch werd in beslag genomen.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Mattheus, z. van J. v. Zwieten en
Cornelia v. Dam; Gijsbertus Corns., z. van D.
den Dunne en Johanna v. d. Pol; Anna Maria
Wilhelmina, d. van J. Ph. Bakker en M. J C
Bregitta Simons.
Overleden: Jetse Spreij, 69 jr., weduwnr vai.
Johanna A. v. Hellemond; Johannes W. Rede-
geld, 84 jr., weduwnr. van Johanna Schijff; Ca-
tharina Hoogeveen, 88 jr., wed. van H. S. van
Pinxteren.
Oegstgeest
COMMISSIE VAN SAMENWERKING VOOR
BIJZONDERE NOODEN IN DE
GEMEENTE OEGSTGEEST
De Commissie van Samenwerking kwam
in het afgeloopen jaar twee maal in alge-
meene vergadering bijeen. In de eerste ver
gadering gehouden op 22 Februari, vond een
bestuursverkiezing plaats wegens de perio
dieke aftreding van het geheele bestuur. De
aftredenden werden allen herkozen, doch de
Voorzitter, de heer Gooszen, deelde toen reeds
mede zich nog slechts voor een korte tijd
tot een opvolger voor hem gevonden was
beschikbaar te willen stellen. In de algemeene
vergadering gehouden op 18 April 1940 werd
hierop tot opvolger gekofcen Prof. Dr. C.
Weststrate, die tot verheuging der Commis
sie, zich bereid verklaarde het Voorzitterschap
te bekleeden.
Ook op deze plaats mogen woorden van
dank en hulde voor de wijze, waarop de heer
Gooszen gedurende bijna 9 jaar eerst als
voorzitter van het Crisiscomité en later als
voorzitter van de Commissie van Samenwer
king een actief aandeel heeft gehad in het
sociale werk, dat in de gemeente plaats vindt,
niet achterwege blijven. In de vergadering,
waarin van den heer Gooszen afscheid werd
genomen, richtte de heer van Egmond, wei
houder van Sociale Zaken, namens het Ge
meentebestuur woorden van hartelijken dank
tot den aftredenden voorzitter en woorden van
ten zich tot 9 gevallen, waarvan na onderzoek
niet voor hulpverleening in aanmerking ble-
k ente komen, daar niet verwacht kon worden
dat door steun voor eenmaal afdoende hulp
zou worden verleend, terwijl in 2 andere ge
vallen op andere wijze eij oplossing van a«
moeilijkheden werd gevonden.
Vijf maal werd hulp verleend met een
totaal-bedrag van 1090. Hierin droeg het
Nationaal Fonds bij met 430, Diaconie of
Armbestuur met 1 125, Burgerlijk Armbe
stuur met 205, particulieren met 265 en
de commissie zelf met 65. Het laagste steun
bedrag bedroeg 160, het hoogste 500. Ook
nu weer zij met groote dank melding gemaakt
van de van de zijde van het Nationaal Fonds
ondervonden medewerking.
Het zou niet juist zijn, indien in dit verslag
onvermeld bleef de door het Nationaal Fonds
aan de oorlogsslachtoffers in deze gemeente
verleende steun. Door het Comité Valkenburg
Z. H. en het Rijnlands Borgstellingsfonds
werd tezamen met het Fonds voor deze per
sonen een afzonderlijke hulpactie georgani
seerd. In het to taaie steunbedrag van circa
3000 droeg het Fonds 853.50 bij.
De*heer Sentel werd weer bereid gevonden
belangeloos kas en boeken te controleeren.
Ook in 1941 zal de Commissie haar hulp
verleening voortzetten op de wijze zooals zij
dit in de afgeloopen jaren in samenwerking
met Kerkelijke en Burgerlijke armenzorg
heeft gedaan. Zij vraagt daartoe de mede
werking van de burgerij, die ook nu weer
blijk moge geven van haar daadwerkelijke
Oegstgeest, 24 Januari 1941.
De secretaris der Commissie,
B. C. VAN KRIEKEN.
Sassenheim
NIEUW RAADSLID
De heer J. W. Kort'ekaas heel ge
dankt als lid van den Gemeenteraad Dit
wal noodzakelijk door hel aannemen van een
betrekking, welke niet met bet raadsid-
maatschap is te vereenigen.
Het hoofd-stembureau heefl 'hans be
noemd verklaard de heer A. W T y s s e n,
die deze benoeming heeft aangenomen.
Waschdag aan boord van een
mijnenveger
(Foto W.lib.ld)
Voorschoten
De door den raad verleende machtiging aan
B. en W. om de electriciteits- en gastarieven te
herzien, wanneer de duurtetoeslag zich wijzigt,
komt in het kort hierop neer:
E1 e c t r i c i t e i t: Bij een duurtetoeslag tot
0.0124 per K.W.H. worden de huidige tarie
ven gehandhaafd. Indien de duurtetoeslag
wordt verhoogd van 0.01250.0174 per K.W.H.
een tariefsverhooging van 0.005 per K.W.H.,
van 0.0175—0.0224 per K.W.H. een tariefs-
verhooging van 0.001 per K.W.H., van ƒ0.0225
0.0274 per K.W.H. een tariefsverhooging van
0.015 per K.W.H. en vervolgens voor elke
0.005 duurtetoeslag per K.W.H. meer, een
verhooging van het tarief van 0.005 per
K.W.H. Zoodra de duurtetoeslag stijgt boven
0.0274 per K.W.H. wordt het tarief over den
muntmeter verhoogd met 0.05 per KWH.
Gas: Voorheen zijn bij een duurtetoeslag tot
0.74 per m3 de prijzen gehandhaafd en bij
een duurtetoeslag van 0.751.24, een gas-
prijsverhooging van 0.01 per m3, van 1.25
1.74 0.15 per m3, van 1.752.24 002 per m3
toegepast.
SCHADEPOST
De slager P., wonende aan de van Kempen
straat, alhier, heeft bij de politie aangifte ge
daan van vermissing van een veertigtal pas
gemaakte worsten. Hoe het mogelijk is ge
weest voor de dieven, deze worsten te be
machtigen, is een raadsel, daar er geen spoor
van inbraak aan de slachtplaats is te ontdek
ken. De politie stelt een onderzoek in naar
de eventueele dader(s).
Binnenlandsch Nieuws
Bronsvondsten in Nederland
De afdeeling voor de geschied- en letter
kundige wetenschappen van de Nederlandsche
akadeaiie van wetenschappen neeii Zondagmid
dag in het Trippenhuis te Amsterdam een ver
gadering gehouden waarin prof. A. E. van
Giffen mededeelingen heeft gedaan over:
bronsvondsten en bronstijdgraven in Nederland
Bij de bespreking van dit onderwerp werden
twee vondsten als uitgangspunt genomen, beide
in Drenthe. Een nieuwe (Dec. 1939) bij Drouwen
(een groot aantal sieraden, uit de laatste sub
periode van den bronstijd, „Montelius 5") en
een oudere (zomer 1919) bij Zeyen (een dolk
zwaard je uit de eerste sub-periode van den
bronstijd, Montelius 1).
Deze beide vondsten typeeren, aldus spr., zoo
wel in morphologisch als stratigrafisch opzicht
ook ten onzent het begin en het einde van een
eigen, door bronsvondsten en door een bepaald
soort graven gekenmerkte beschavingsperiode,
n.L die van den bronstijd. Bijbehoorende neder
zettingen kennen wij" tot nu toe uit ons land
De Nederlandsphe bronsvondsten bestaan in
toofdzaak uit losse voorwerpen, thans circa 400.
in getal. Daarnaast uit z.g. gesloten vondsten,
d.w.z. zulke, die in collectief of stratigrafisch
verband aan het licht zijn gekomen.
Bij de schifting van de eerste groep blijkt
men met vrucht gebruik te kunnen maken van
de bestaande indeelingssystemen, in het bij
zonder van het door Oscar Montelius uitge
werkte cultuurhistorische drieperioden-systeem.
De bedoelde kleine groep van oudste voorwer
pen (vlakke en even gerande bijlen, korte trian
gulaire dolkjes met klinkboutjes, tongvormige
dolkjes met schachtdoorn, zoomede enkele spi
raalroller) werd echter tot nu toe alleen
aangetroffen in graven, die men beter tot den
steentijd kan rekenen.
Tegenover die losse vondsten staat een klein
aantal, overigens gelijksoortige z.g.n. „geslo
ten" bronsvondsten. Zij zijn, behoudens een
enkele depót- en veenvondst, uitsluitend voor
den dag gekomen uit een zeer bepaalde groep
van graven. Deze komen deels als primaire en
secundaire bijzettingen voor in verschillend ge
differentieerde, van plaggen opgetaste tumuli
(steenkrans, palissade-, ringsloot-, ringwal- en
andere heuvels), deels als primaire, vaak door
een houtbouw gekenmerkte bijzettingen in
oudere kringgrepurnenvelden. Stratigrafisch
worden zij eenerzijds begrensd door neoli-
thische graven, anderzijds door de jongere
vóór-Romeinsche urnenvelden, waarin men de
eerste ijzeren voorwerpen ontmoet. De omstan
digheden van de vondst van deze enkele, in
gesloten verband optredende voorwerpen be
wijzen dus. in tegenstelling met de vroegere op
vatting hierover, dat de losse bronsvondsten
wel degelijk samenhangen met een meer A
minder gedifferentieerde eigen bronsbescha
ving tusschen ten minste 1600 en ongeveer 500
v. Chr Deze cultuur was buitengewoon arm.
al heeft zij zeker aan duidelijkheid gewonnen
Wortelend in de beter gedifferentieerde neoli-
thische beschaving, de hunnebedden- en beker-
cultures. vertoont zij echter, na korten op
bloei. al spoedig en slechts verbleekte trekken
daarvan Opvallend in die cultuurperiode is
blijkens den grafbouw. de wapenen en een be
paald soort vaatwerk in de latere phasen daar
van. de uitwisseling met de overzeesche be
schaving in Engeland. In de perioden 2 en 3.
misschien zelfs 4, is daarentegen het contact
met de in „grooter stijl" bloeiende Scandina
vische bronscultuur blijkbaar geheel verbro
ken. Mogelijk hangt dit samen met het slechter
wordende klimaat in het laatst van het z.g.
atlanticum en met de toen blijkbaar snel tot
ontwikkeling gekomen heidevelden. Bliivend
is naar het schijnt het verband met West-
phalen en de midden-Rijnstreken
De jongere bronsperiode is daarentegen een
tyd van opbloei. Het is een tijd van immigratie
uit laatstgenoemde streken. Ook het contact met
het O. en het N.O. is hersteld. Een invasie uit
N.W. Duitschland sluit zich onmiddellijk by
die immigraties aan.
Die breuk in de autochthone cultuuront
wikkeling op onzen bodem verdient de volle
aandacht Immers, in de bij uitstek Ger-
maansch-Scandinavische landen treedt zij niet
op. Daarentegen loopen de Nederlandsche cul-
-U3A9 ajSooq a;ooj3 do jo; UapsufiqosiaAjnni
wijdig aan die in Z.W. Duitschland met zijn
voor-Romeinsche, Keltische bevolkingsele-
De ontploffing in de kleuterschool
De werkster vrijgesproken.
Zoo men weet, had de 21-jarige werkster mej.
H. in een lokaal van het oude gemeentelijke
schoolgebouw aan de Ammunitiehaven le
's-Gravenhage, welke school nog met gas werd
verlicht, in een lokaal, waar zij werkzaamheden
moest verrichten, gas geroken en de onvoor
zichtigheid begaan een lucifer aan te steken
om te trachten het lek te vinden. Het gevolg
vas een ontploffing, waardoor de schooljuffrouw
die de werkster vergezelde, werd gewond. Het
gebeurde buiten de schooluren.
Mej. H. heeft 28 Januari terecht gestaan van
overtreding van art 158 W. van Str. (het ver
oorzaken van brand of ontploffing door schuld).
De officier van justitie eischte 25 boete.
De rechtbank heeft gisterochtend de werkster
vrijgesproken.
Wetenschappen
Glassoorten, die infra-roode stralen
absorbeeren
Het langgolvige gebied in het spectrum, dat
op het rood aansluit, heeft zoowel medische als
technische beteekenis. De door deze infra-roode
stralen veroorzaakte biologische en chemische
verschijnselen zyn nog betrekkelijk weinig on
derzocht. Bekend is, dat de uitgestraalde infra-
roode energie door de bovenste lagen van de
huid geabsorbeerd wordt en daar een krachtige,
bijna steeds onaangenaam aandoende verwar
ming te voorschijn roept De belangrijkste, maar
zeer ongewenschte reactie is de staar, een troe-
beling in de ooglens, die voorkomt bij arbeiders,
die geregeld (letterlijk) voor heete vuren staan,
zooals stokers, glasblazers e.a. De stralen van de
zon bevatten voor ongeveer 60 procent aan
infra-rood; een electrische gloeilamp zendt tot
ongeveer 80 procent van haar energie aan infra
rood uit Of nu de infra-roode stralen afkomstig
zijn van de zon, dan wel van eenige andere
energiebron, doet weinig ter zake. Het ligt voor
de hand, dat men tracht deze als schadelijk be
kend staande straling door bijzondere glas
soorten te weren. Men kan met betrekking tot
de infra-rood absorbeerende vensterruiten de
meening zijn toegedaan, dat de gordijnen een
voldoende beschutting tegen die stralen bieden.
Ofschoon textielstoffen en in het bijzonder stof
fen van kunstzijde deze stralen goed tegenhou
den, zoo verminderen die gordijnen toch de in
tensiteit van het licht. Hoe donkerder de gordij
nen, hoe beter zij de infra-roode stralen absor
beeren, maar des te donkerder maken zij ook
het vertrek, hetgeen ongewenscht is.
Ter afscherming van de infra-roode stralen in
werk- en andere ruimten is glas wel de meest
aangewezen stof. Dit is te verklaren, daar iedere
glassoort kiezelzuur bevat, dat in staat is, infra-
roode stralen te absorbeeren. Kiezelzuur heeft
n.L bij 28,000 A en 35,000 A sterke absorptle-
banden, die het duidelijkst bij kwartsglas, zwak
ker bij gewoon glas en het minst bij kiezelzuur
houdende glassoorten tot uitdrukking komen.
(I Angstrom is een tienmillioenste millimeter.
De golflengten van het zichtbare licht liggen
tusschen 4000 en 8000 A
Van 50,000 A af worden de infra-roode stralen
volkomen door kiezelzuur geabsorbeerd. Boor-
en phosphorzuur absorbeeren de infra-roode
stralen al van ongeveer 20.000 af. Boorzuren
hebben de eigenschap de werking van kiezel
bij
sterken.
A niet onaanzienlijk te
bevatten, gerust tot de infra-rood absorb*
rekenen. Deze absorptie is voor technij
wetenschappelijke doeleinden echter n
voldoende. Een zeer sterke absorptie w
dertijd door R. Zsigmondy gevonden b
soorten met ijzeroxyduul (Fe 0-glass
Tegenwoordig is bekend, dat 2 procent i
absorptie van het glas tot ongeveer 99
verhoogt. In het algemeen kan men wel
hoe hooger het Fe 0-gehalte, hoe sterkeA J»,
sorptie voor infra-roode stralen.
De laagste waarden van de doorlaatb
voor infra-rood van een Fe 0-glassoort
ongeveer 10,000 A. Andere metanloxyd«
nen tot de verhooging van de absorptie
gen. Het zijn onder meer de oxyden van
kobalt, koper en uranium.
Genoemde oxyden hebben niet alleen
op de absorptie van infra rood, maar
ultra-violette stralen. De verminderde d—
baarheid voor ultra-violet is meestal gew
Men denke hierbij even aan de laschbril
verhooging van de absorptie in het zir p
deel van het spectrum kan echter niet E. L
met vreugde begroet worden. Zoo heeft t
met een sterk Fe 0-gehalte een geelgro^^-
blauwgroene kleur.
Bij deze en andere gekleurde glass
(kobaltglas), die de infra-roode stralei
absorbeeren. kan men tevens spreken v
bescherming tegen verblinding, welke
schap gunstig is voor brilleglazen, die vi
tropen ter bescherming van de oogen
worden. ,lUK
Van het ideaal, n.L een volledig klren
glas, dat de infra-roode stralen geneel
houdt, is men echter nog ver af. Men katax r
zelfs niet zeggen, of dit ooit bereikt zal h lc
worden.
Naar Die Umschau, Duitsch weekbla)pva
wetenschap en techniek, waaraan wij dren,
evens ontleenen, verder mededeelt, h<
uitsche glasindustrie zich in de laatsUgelc
met de ontwikkeling van de glassoorten,ajei
infra-roode stralen zoo weinig mogelijk,
laten, veel bezig gehouden. 'Is
Warmtewerende glassoorten kunnen ,rot>
daar gebruikt worden, waar het gaat oi
peratuursverhoogingen door infra-roode zen
te verhinderen. Dit is onder meer het g^ats
werk- en magazijnruimten, brouwerijen,
fabrieken, spinnerijen, droogkamers, kerme"
bedrijven enz. Verder zijn die glassoort«vei
geschikt om gebruikt te worden voor ze<
temperatuurswisselingen gevoelige insti1 INl
ten. In projectie-apparaten worden zij ge do*
om de film of het diapositief tegen de i
lijke inwerking van het intense licht te ben
men. Kijkgaten in smeltovens rust men in
eens met die glassoorten uit
Het blad wijst er ten slotte op. dat er€
tal van toepassingen mogelijk zijn er we
onder andere op het feit, dat ruimten, c
infra-rood absorbeerende glassoorten zyi en
zien, door insecten vermeden worden. Wp
precies de oorzaak van is, kan nog nij
zekerheid gezegd worden.
CHLOORRUBBERLAKKEN ALS BES1 d<
MING VOOR ALUMINIUM EN wei
LEGEERINGEN )re€
Enkele ervaringen bij de toepassing daqe
Waardevolle technische onderzoekingen b
de geschiktheid van chloorrubberien
tot bescherming van aluminium en zijn
ringen, zyn uitgevoerd door W. Nicoliniiet
publiceerd in het tijdschrift AluminiufeeL
belangrijkste voorwaarde om te slagen,
de onderzoeker, is een juiste behandelii §e
den ondergrond, om een goede hechtj ir
verkrijgen. Heel goede resultaten zijn t
krijgen met een anodische electrol;
oxydatie in een zure oplossing. Voor heti",
chloorrubberlakken snel aan de oppen 1
drogen, maar slecht doorharden, i
de volgende laag pas zes tot acht uui
opgebracht kan worden. Bij onderzoek rron
ïechanische eigenschappen bleek, dat dez-^
het algemeen goed zijn. Kleurlooze lakk<
dat soort worden in het zonlicht spoedijva:
Het onderzoek naar de bestandheid tege y
rosie geschiedt het best volgens de ai'
methode, waarbij een druppel van het r di<
op de lakfilm gebracht wordt De be6ta^e,
geconcentreerd zwavelzuur in. Deze
riumproeven zijn in goede overeenstef
met de ervaringen, in de praktijk opgedqjei
Proeven over een tijdperk van vier jai
gekleurde laksoorten wezen uit, dat ze go J-
stand zijn tegen tndustriegassen, tegei oi
waterdamp verzadigde lucht van 40 g.
tegen sproeinevel van kunstmatig zeewatfiei
mede tegen lucht die sodas tof bevat, 'ing
zijn chloorrubberlakken goed bestand
kalkmortel. ,ori
Zij zijn niet geschikt om gebruikt te %e
in een leem- of zandgrond; evenmin kuna
tegen zinksulfaatdampen bij de zinkelect er
Over het algemeen zijn de nieuwste lakh2?
die basis beter dan de oude soorten. In cl
band wijzen wij verder op het zoo juii6™
schenen boek van ir. J. F. H. van Eijnsbg y
Het lakken van metalen, uitgave Wed. J.
Zn. te Amsterdam. en
F
roerganger. De schuitt
liggen werkeloos In het ijs en de wit
stadsbewoners profiteeren van de
gelegenheid (Foto Pax-Hollin
Hierbij verzoek tk,
naar aanleiding vaD
Uw oproep om
medewerking oy de
uitbreiding vao bei
lezersaantal, neven
staande aieuwe
abonné tn te schrij
ven op
Nieuwe
Leidsche
Courant
De toezending moet
direci olaats hebnen
terwyi de oetalmg
oer week/per 3
maanden zaJ ge
schieden
Naam nieuwe abonné
Woonplaats, enz.
De aanbrenger:
