Jliruuir £riïtsri)r (Courant
~Grieper'9
Abonnementsprijs
per 3 maanden in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd ia 2.35
Per week 18 ct. Losse nummers 5 ct
Alles bij vooruitbetaling.
Advertentieprijzen
24 ct. per regel. Ingezonden Mede-
deelingen 46 ct. per regel. Minimum
5 regels. Bewijsnummer 5 ct. Bij con
tract belangrijke korting.
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
No. 6351
dinsdag 11 februari 1941
21e Jaargang
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Poetrek. 58336
Bijdragen van medewerken. Ingezon
den stukken aan de Red.
Abonnementen, Advertenties, enz. aan
de Administratie.
.vervreemding van
■landbouwgronden
di:Niet alleen ten aanzien van de pacht,
"iroch ook met betrekking tot de eigen
domsoverdracht van landbouwgronden
djn thans bepaalde regels gesteld.
«Op 27 November 1940 is een Verorde-
/alng verschenen houdende regelen met
•trekking tot het vervreemden van land
bouwgronden. Bij overdracht van land,
rdiaarop eenige vorm van bodemcultuur
,ufe bedrijf wordt uitgeoefend, met de
larfcij behoorende gebouwen, zal vooraf
m zekere toetsing moeten plaats vinden,
eilverdracht is nJ. verboden indien niet
»onf van het erkend Pachtbureau een
:n hriftelijke verklaring is verkregen dat
gei de tegenprestatie (meestal kcop-
rdeijs), de voorwaarden en den verkrijger
JSe* bezwaar bestaat. Voort mogen de
v»cgemeene of bijzondere landbouwbedrijfs-
Fo;langen door de overdracht niet worden
;dsJchaad.
lt ^oowel in de verordening zelf als in de
cfvoeringsbeschikking van 30 Januari
(S^H0 zijn omtrent de beoordeeling van
anpe voorwaarden nadere richtlijnen ge-
insiven.
derHet deel der bepalingen is drieledig.
K Vooreerst wil men de prys van de land-
^luwgroiden afstemmen op het niveau
lijiin 193S Zouden hierdoor onbillijkheden
aarirden jeschapen dan kunnen op deze
sis eerige correcties worden toegepast.
Stijginj van de landprijzen boven die
oovrdke in 1939 voor overeenkomstig land
n idonger hadden kunnen worden, wordt
rd Erdoor voorkomen.
ibuPp zicizelf ^kt ons dit volkomen juist.
/an|°rbita,te landprijzen zijn niet in het
lang vin den boeren- en tuindersstand,
jdech hojen wij dat zoo noodig door den
;ek'cretrisGeneraal van het Departement
I96(fc Lanibouw en Visscherij gebruik ge-
n^jakt zi worden van.de hem in art. 3
geven bevoegdheid, om in bijzondere
i'nTnfa^en >°k van deze voorwaarden ont-
j-R^fing b verleenen. Wij hebben hierby
ppet oog 'p de P°sltie van de zeer be-
d'ABarde andeigenaar. Voor de inwerking
nsclt ng (ir verordening hadden velen van
Dral de lans om het landelijk eigendom
een zeer behoorlijken prijs te ver
ft Nfpen« van hun schuldenlast te ont-
•Lf sericis onderzoek zouden dergelijke
allen ok thans nog in een uitzonde-
Jaafifspositi gesteld kunnen worden,
en: an®r doel is om den grond te
varjigen handen van de boeren en
n°M\ ers z^" ®oerenland in boerenhand.
iap '.t algeneen spreekt ons dit wel toe.
192? boer leeft dan het meest volstrekte
jjer^l °P zin bedrijf en kan zichzelf en
yielo bedrij" dienoverkomstlg Instellen.
iuifh?sscben is biervoor een eerste ver-
co1 i?te' da een kapitaalkrachtige
enstanc in staat is eigenaar te worden
rel 1de groiden welke thans nog in andere
!dKe?en zÜnBoeren met te weinig kapitaal
j. A.ten geei land koopen Meestal open-
n de irueilijkheden zich dan in gebrek
bedrijfxapitaal, een te groote rente-
gTo®n n'e* 'ationeeele bedrijfsvoering. De
genotaal- ei credietverstrekking blijft
een moeiiÜk probleem,
jekkers in Duitschland, waar men zich
verascht de credietverstrekking
erstejidere aandacht.
ko"10 Bente zegt in zijn pas verschenen
le la t „Duitsche Boerenpolitiek" dat juist
6de kfPitaal* en credietgebied in Duitsch-
i nieunog veel in wording is.
S^Nit toekomstige verkrijger moet dus
n Heftreeks en zonder tusschenpersonen de
Twee g van het bedrijf op zich kunnen
grVoorts moet het pachtbureau op
K I79jke gronden kunnen verwachten, dat
^zijn ^"soon van den toekomstigen verkry-
38 vaen vakkundige uitoefening van het
ing"? niet in den weg zal staan,
warded wordt dus op de koopers een selec-
[Enola'^gepast en *s voldoende vakkundig-
r,_ ien belangrijke zaak. Zoowel theore-
lf6var?ls practisch zal de boer of tuinder
:i?j V5>nderlegd moeten zijn.
rd Pa1 ondeskundige en onpractische bo-
p- °Verkers bestaat allerminst behoefte,
nationale bodem moet, zeker in
tijd, op de meest productieve en
Jiraffepte wyze worden bebouwd,
dit on derde oogmerk der verordening is
atSX^gengaan van versnippering van
lezit.
raan verordening zegt dat bij overdracht
t woonorden nagegaan of de algemeene
he^b^d01^ bedrijf belangen niet worden
■ste gii00- De beschikking spreekt van wei-
te eers der toekenning tot overdracht
an zehet verzoekschrift betrekking heett
plantin ZON EN MAAN
:teuren
:ht en opging 12 Febr. 9.02; ondergang
onven^7-
f maan Woensdag 12 Februari; laat-
tegen bartier Dinsdag 18 Februari; Nieéwe
in den woensdag 26 Februari,
uien do
De credieten en de hypotheken voor
den wederopbouw
Een toelichting op twee
besluiten
Het A.N.P. meWt:
Van bevoegde zijde wordt bij het besluit
betreffende credieten voor opbouw of herstel
van onroerende goederen en schepen en het
besluit betreffende hypotheken in verband met
den wederopbouw, welke besluiten in het
Verordeningenblad van 10 Februari zijn af
gekondigd, de volgende toelichting verstrekt:
Beide besluiten hebben betrekking op de
financiering van den wederopbouw. Ingevolge
het besluit op de materieele oorlogsschaden
staat daartoe m de eerste plaats ter beschik
king de rijksbijdrage in de door het oorlogs
geweld geleden schade aan gebouwde eigen
dommen en aan schepen.
Alhoewel in beginsel voor het overige de
financiering van den wederopbouw aan het
particulier kapitaal wordt overgelaten, zijn in
de practijk verdere financieringsmaatregelen
wenschelijk gebleken.
Verstrekken van voorschotten
op de rijksbijdragen
Zooals bekend is kunnen op de rijksbijdra
gen terzake van gebouwde eigendommen voor
schotten worden opgenomen, voor zoover het
betreft woningen van 450 m3 en daar be
neden, bij den algemeen gemachtigde voor
den wederopbouw en voor andere gebouwen
bij de stichting Rotterdam 1940 en by de pro
vinciale stichtingen voor credietverleening.
De taak van de stichtingen met betrekking
tot de verstrekking van bouwcredieten was
nog niet geregeld, daar het besluit no. 117/1940
betreffende oorlogsmolestcredieten voor be
drijven zich alleen beperkt tot de verstrek
king van bedrijfscredieten. Ingevolge artikel
1 van het besluit betreffende credieten voor
opbouw of herstel van onroerende goederen
en schepen, kunnen de stichtingen credieten
beschikbaar stellen voor opbouw of herstel
van boerderijen en voor andere door oor
logsgeweld getroffen onroerende goederen.
Voorschotten op de schadevergoeding terzake
van door oorlogsgeweld getroffen schepen
worden alleen door den algemeen gemachtigde
voor den wederopbouw beschikbaar gesteld.
Credieten voor opbouw
of herstel
In de practijk is gebleken, dat met het be
drag van de rijksbijdragen, aangevuld door
eigen middelen of met van derden opgenomen
gelden, de minder draagkrachtigen dik
wijls niet tot herbouw zouden kunnen over
gaan. Verdere financieringsmaatregelen zijn
noodig voor opbouw van die complexen ge
bouwen, die er moeten komen en die zonder
staatshulp niet zullen kunnen worden tot
stand gebracht In sommige gevallen zal hier
toe in het belang van de volkshuisvesting tot
de verstrekking van overbruggingsbijdragen
moeten worden overgegaan. Overigens zal
door credieten in deze financieele behoeften
moeten worden voorzien. De beide besluiten
hebben de strekking aan deze credietverstrek
king een basis te verschaffen.
Het besluit betreffende credieten voor op
bouw of herstel heeft betrekking op:
a. credieten voor herstel of opbouw van
boerderijen;
b. credieten voor herstel of opbouw van
andere gebouwde eigendommen;
c. credieten voor herstel van beschadigde
schepen en voor den aanbouw of den aankoop
van nieuwe schepen
Alles voor zoover gebouwd moet worden ten
behoeve van minder draagkrachtigen, die zon
der overheidshulp niet tot herbouw zouden
kunnen komen.
a. De wederopbouw van boerderijen wordt
verzorgd door het Bureau Wederopbouw
Boerderijen te Amersfoort.
Voorzoover de opbouwkosten hei bedrag
van de van rijkswege te verleenen bijdrage te
boven gaan. kan, zoo noodig, voor het schil
een crediet bij de desbetreffende stichting
worden opgenomen. Dit crediet, dat als regel
wordt verstrekt op basis van een 30-jarige
annuiteit van 5 pet. voor rente en aflossing,
wordt door de stichtingen beschikbaar gesteld.
Hiervoor wordt een hypotheek op de boerderij
gevestigd, welke rang neemt naar den datum
van inschrijving. Voor deze credieten heeft
hei Rijk geen voorrang boven oude hypothe
caire schuldeischers bedongen, daar als regel
de waarde van bet land die van de hoeve te
boven gaat.
b. Voor woningen beneden 450 m' worden
credieten voor herbouw door tusschenkomst
het gemeentebestuur door den algemeen
gemachtigde beschikbaar gesteld met toepas
sing van de hypotheekregeling 1940. In andere
gevallen worden, zoo noodig, tot beperkte
bedragen credieten door de stichtingen ver
strekt, in beide gevallen als regel tegen een
rentevergoeding van 4 pet 'e jaars
op land, hetwelk afkomstig is van en een
bedrijfseenheid vormt met een bedrijf,
waarvan de rationeele exploitatie tenge
volge van de overdracht op ernstige wijze
zou worden belemmerd.
Wordt tengevolge van de overdracht
het land in zoodanige mate aan één of
meer 1 andgebruikers onttrokken, aat deze
daardoor ernstig in de uitoefening van
hun bedrijf en in hun bestaan worden ge
schaad, dan kan ook de overdracht wor
den geweigerd. Hierbij moet echter reke
ning gehouden worden met de belangen
van den vervreemder.
Hierby zijn ongetwijfeld tallooze geval-
den denkbaar waarbij serieus de tegen
gestelde belangen moeten worden afge
wogen.
Ook bij deze verordening ls veel ver
antwoordelijk werk in handen gelegd van
de pachtbureaux.
Het is te hopen, dat zij het juiste inzicht
zullen toonen bij het nemen van talrijke,
voor beide partijen zeer belangrijke, be
slissingen
Na verloop van eenigen tijd zal er ook
zekere uniformiteit moeten komen in be
slissingen van de verschillende pacht
bureaux.
MR. W. RIP.
Voor de financiering van net nerstel
van geleden schade zal men derhalve
steeds terecht kunnen bij de stichtingen
tot het opnemen van een voorschot en een
crediet. Als regel zal In totaal kunnen
worden opgenomen het bedrag van de
geraamde rijksbijdrage 'hierover wordt
met de schade-enquêtecommissie overleg
gepleegd) vermeerderd met ten hoogste 50
pet van deze bijdrage Voor zoover het
opgenomen crediet niet met de rijksbij
drage kan worden verrekend, zal het
restant in ten minste 50 laar moeten
worden afgelost Voor het eerste taar kan
voor credieten beneden f 10.000 met 2
pet. rente genoegen worden genomen,
c. Voor herstel van oeschadigde schepen
of aanbouw en aankoop van nieuwe schepen
worden, boven het bedrag van de rijksbijdrage
in de schade, door den algemeen gemachtigde
voor den wederopbouw credieten beschikbaar
gesteld, voor zoover hierin door het particu
liere kapitaal en met name door de scheeps-
hypotheekbanken. niet kar worden voorzien.
Zekerheid voor de credieten
In alle onder b en c genoemde gevaliei. zal
tot zekerheid van het overheidscrediet een
inschrijving op net oetreffende pand of
schip worden genomen, resp ten oehoeve van
de gemeente de stichting of hei rijk Aan
deze inschrijvingen zijn eenige bijzonderhe
den verbonden, die in het besluit betreffende
de credieten voor opbouw of herstel nadei
worden geregeld. Deze inschrijvingen n.l., die
dezelfde kracht hebben als gewone hypo
theken, kunnen worden gevestigd zonder
notarieele akte door inlevering van een oor-
derel bij den hypotheekbewaarder. Voorts
nemen deze inschrijvingen rang boven de
hypotheken tot en met 15 Mei 1940 inge
schreven en boven de tweede en volgende
hypotheken van n a dien datum
De mogelijkheid om bij eenvoudig borderel
een inschrijving op het goed te vestigen,
geldt ook voor de onder a genoemde stich-
tingscredieten ten behoeve van den opbouw
van boerderijen.
Een bijzondere maatregel is voorts getroffen
ten behoeve van den ouden eersten hypo-
thecairen schuldeischer, die bij toepassing
vat het vorenstaande, tweede hypothecaire
schuldeischer zou worden. Het sluit be
treffende hypotheken in verband met den
wederopbouw bepaalt n.l., dat een dergelijke,
nu tweede geworden hypothecaire schuld
eischer van alle rechten zal kunnen gebruik
maken, welk het burgerlijk wetboek toekent
aan eerste hypothecaire schuldeischers; zoo
dat deze hypotheken, behoudens den voor
rang voor de overheidscredieten, geacht kun
nen worden eerste hypotheken te zijn. Ten
aanzien van dit voorrecht der overheid
dient in aanmerking te worden genomen, dat
door het Rijk vooraf een tegemoetkoming in
de schade is beschikbaar gesteld, terwijl zoo
noodig in daarvoor in aanmerking komen ge
vallen nog overbruggingsbijdragen door het
Rijk zullen worden verleend.
Om benadeeling van oude hypothecaire
schuldeischers te voorkomen, is voorts be
paald, dat de stichtingscredieten slechts dan
het bedrag van de rijksbijdrage zullen mogen
overtreffen, indien het goed of niet met hy
potheken is bezwaard, dan wel de eerste hy
pothecaire schuldeischer zich met de ver
leening van het crediet en de vestiging van
den voorrang in verband daarmede accoord
verklaart.
Regeling van de rangorde
bij financiering met
particulier kapitaal
Het zij nogmaals herhaald, dat voren
staande credietanaatregelen slechts dan
zullen worden toegepast, wanneer verdere
financieringshulp bij der wederopbouw
staatstaak moet worden geacht In het
algemeen zal de verdere financiering aar
iet particuliere kapitaal moeten worden
overgelaten.
sfooi aoovei eigenaai er, ook oestaande
eerste hypothecaire schuldeischers daartoe
niet bij machte zijn en derden het noodige
geld voor den wederopbouw verschaffen, zal
door den algemeen gemachtigde de rangorde
tusschen nieuwe en oude hypothecaire schuld
eischers op het goed. ingevolge art. 14, Lid
4 van het besluit op de materieele oorlogs
schade. worden geregeld Hiervoor zullen
weldra nadere richtlijnen worden oekend
gemaakt. Als voornaamste bepaling zullen
deze inhouden, dat de oude hypotheken haar
rang behouden tot het bedrag van de waarde
op 9 Mei 1940 aan den ondergrond en het
niet verloren gegane gedeelte der opstallen
toe té kennen, vermeerderd ienzij in zeer
bijzondere gevallen door den secretaris-gene
raal van het departement van financiën een
andere rangschikking is goedgekeurd met
tenminste 50 pet. van de van overheidswege
verleende bijdrage terzake van de aan het
pand geleden oorlogsschade. De hypotheek,
die ter financiering van den opbouw wordt
verstrekt (opbouw hypotheek), volgt alsdan
op het aldus beperkte hypotheekrecht van de
oude hypothecaire schuldeischers. Voor het
gedeelte, waarvoor de oude hypotheken haar
rang niet behouden, volgen zij in rang op de
opbouwhypotheek. Ook voor de opbouwhypo-
theek geldt weder het besluit betreffende
hypotheken in verband met den 'wederop
bouw. Derhalve wordt ook de z.g. opbouw
hypotheek. ofschoon naar rang een tweede
hypotheek, geachl een eerste hypotheek te
zijn en alle rechten te kunnen bevatten, welke
het burgerlijk wetboek toestaat aan de eerste
hypothecaire schuldeischers
Hangerig,koorts?NU oppassen!
Neem dadelijk een'AKKERTJE"
en vanavond nog een. Ondei
de wol. Morgen géén Griep 1
De aanval op een Engelsch
konvooi
Het Duitsche weermachtsbericht
Hel opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Lange-afstands-gevechtsvliegtuigen on
der leiding van kapitein Fliegel hebben
gisteren op ongeveer 500 km ten Westen
van de Porlugeesche kust een door oor
logsschepen beschermd konvooi aange
vallen en volgens tot dusver ontvangen
berichten koopvaardijschepen van in
totaal 24.500 ton tot zinken gebracht en
vier andere schepen zwaar beschadigd.
Het konvooi werd op deze wijze vol
komen uit elkaar geslagen.
Gewapende verkenningsvliegtuigen zyn tot
IJsland doorgedrongen en hebben een door
den vijand bezet vliegveld met maohinege-
weervuur bestookt Een gevechtsvliegtuig
heeft voor de Ichotsohe Oostkust een pa
trouillevaartuig met succes met bommen aan
gevallen
In den afgeloopen nacht hebben gevechts
vliegtuigen aanvallen ondernomen op stra
tegische doelen in Londen en Z.O.-Engeland.
Vannacht hebben afzonderlijke vijandelijke
vliegtuigen bommen geworpen op tiwee plaat
sen in Noord-West Duitschland. Sleschts aan
een boerenwoning werd schade aangericht.
De vijand heeft gisteren twee gevechtsvlieg
tuigen verloren in een gevecht voor de Noor-
sche ku6t. Vier Britsehe versperringsballons
werden vernield. Twee eigen vliegtuigen
worden vermist
Na den geslaagden aanval op het vijande
lijke konvooi ten Westen van de Portugeesche
kust heeft een groep gevechtsvliegtuigen
sedert 1 Augustus 1940 alleen ongeveer
350,000 ton aan vijandelijke koopvaardijton-
nage tot zinken gebracht en bovendien een
groot aantal vijandelijke koopvaardijschepen
zwaar beschadigd.
Duitsche vliegtuigen boven
IJsland
Engelsche vliegvelden bestookt
Duitsche vliegtuigen hebben gisteren,
naar het D.N.B. verneemt vluchten onder
nomen naar de hoofdstad van IJsland,
Reykjavik, en een vliegveld, waar Engel-
sche jachtvliegtuigen waren opgesteld,
met succes met machinegeweervuur aan
gevallen.
De vliegafstand naar IJsland bedraagt
van de Noordpunt van Schotland over zee
alleen al 1150 km. De Duitsche vlieg
tuigen zijn onbeschadigd op him steun
punten teruggekeerd.
Genua door Engelsche oorlogs
schepen gebombardeerd
Ernstige Engelsche en Grieksche
verliezen aan vliegtuigen
Het 248ste communiqué van het Itali-
aansche hoofdkwartier luidt:
„Aan het Grieksche front heeft de
vijand tijdens acties van plaatselijk karak
ter gevoelige verliezen geleden.
Tijdens de jongste gevechten heeft het 14de
bataljon zwarthemden van het legioen Leones-
sa zich bijzonder onderscheiden. Krachtig op
treden van onze luchtmacht tegen knoop
punten van wegen en vijandelijke inrichtingen
en troepen, die den geheelen dag met succes
gebombardeerd en met machinegeweervuur
bestookt zijn. De belangrijke Grieksche vloot-
s aan het kanaal van Corintbe en de mili
taire werken van Saloniki zijn met zichtbare
resultaten getroffen. Tijdens luchtgeveohten
hebben onze jachtvliegtuigen 1 *iiandelijke
vliegtuigen neergehaald
In Noord-Afrika is nabij Koefra een vijan
delijke gemotoriseerde colonne op de vlucht
gejaagd en vervolgens door jnze vliegtuigen
gebombardeerd en met machinegeweren be
schoten. In ie Aegeïsche Zee hebben vijan
delijke vliegtuigen m den afgeloopen nacht
boven een anzer vliegvelden gevlogen, maar
na door onze jachtvliegtuigen fe zijn aange
vallen en nadat ons afweergeschut hevig m
actie was gekomen, nebben zij zich verwij
derd zonder schade aan te richten.
In Oost-Afrika heeft de actie van de artil
lerie ai den sector van Keren voortgeduurd.
Onze luchtmacht leeft zonder ophouden
vijandelijke troepen, auto's en artillerie ge
bombardeerd. Een onzer jachtformaties heeft
bij een aanval in scheervlucht op ?en vijan
delijke 'uchtbasis 15 op den beganen grond
staande vijandelijke vliegtuigen vernield. Vij
andelijke vliegtuigen hebben op enkele plaat
sen luchtaanvallen ondernomen, die dank aj
het snelle optreden van onze jagers en het
luchtdoelgeschut mislukten. Een vliegtuig van
het type Blenheim is neergehaald. Een onzer
vliegtuigen is niet op zijn basis teruggekeerd
Gisteren bij hel aanbreken van den dag
•a een vijandelijke vlootformatie. begun
stigd door den dikken mist, ter hoogte
•an Genua verschenen. Ondanks hel
snelle optreden der kustbatlerijen van de
koninklijke marine hebben de salvo's van
den vijand, die geen doelen van militairen
aard hebber getroffen, tot gevolg gehad,
dat, naar tot dusverre kon worden vast
gesteld onder de bevolking 75 personen
gedood en 226 gewond werden *n aar
woonhuizen aanzienlijke schade werd
aangericht De kalmte er discipline van
de bevolking van Genua it bover eiker
lof verheven.
Een onzer luchtformaties heeft in der
namiddag de vijandelijke schepen aange
vallen en eer bom geplaatst hel
achterschip var eer kruiser
Britsehe vliegtuiger hebbei. aanvallen
ondernomen op Livornc en de omstreken van
Pisa, waar geen schade is aangericht Te
Livorno heeft het afweergeschut een vijan
delijk toestel neergehaald
MR. DR. K. J, FREDERIKS ZESTIG JAAR.
Gisteren is mr. dr. K. J. Frederiks, secretaris
generaal van het Departement van Binnen-
landsche Zaken zestig jaar geworden.
In 1907 werd de heer Frederiks benoemd
tot adjudant-commies aan het toenmalige
departement van Landbouw, Nijverheid en
Handel. Hij bleef tot 1928 verbonden aan de
afd. Landbouw van het departement van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, doch was
reeds in 1922 tevens werkzaam gesteld aan
de afd. binnenlandsch bestuur, van welke
afdeeling hij in 1928 chef werd.
In 1928 werd hij administrateur en in 1930
volgende zijn benoeming tot secretaris-gene
raal van het Departement van Binnenland
sche Zaken.
Als opvolger van zijn vader, die in 1931
overleed, is dr. Frederiks tevens conservator
van de Gevangenpoort alhier.
Tal van tijdschriftartikelen zijn in den loop
van de jaren van de hand van mr. dr. K. J.
Frederiks verschenen, o.a. in „Themis" en in
„Ned. Archieven". Bijzondere studies maakte
hij van de rechtsgeschiedenis; zoo verscheen
in 1918 van zijn hand een boek over oud-
Nederlandsch strafrecht. Voorts heeft dr. Fre
deriks zich gewjjd aan de studie betreffende
Napoleon; hij deed daarover een werk, geti
teld „Maximes de Napoléon", het licht zien,
waravan het eerste deeltje in 1922, het tweede
in 1930 is verschenen.
Mr. dr. Frederiks heeft gedurende rijn
ambtelijke loopbaan in verschillende com
missies zitting gehad; o.a. was hij in 1908
secretrais van de Staatscommissie voor de
Jacht en later voorzitter van de centrale com
missie voor de ruilverkaveling.
Kerk en Zending
GEREF KERKEN
Tweetal: Te Harlingen, J. A. van Arkel
te Dieren en O. W. Bouwsma te IJsselmui-
den-Grafhorst.
NED. HERV. KERK
Begrafenis Ds. A. G. H. van
Hoogenhuyze
Een wijdingsvolle plechtigheid
Voor de Ned. Herv. gemeente te Amster
dam was het gisteren een droeve dag, aange
zien de oudste leeraar der gemeente, ds. A.
G. H. van Hoogenhuyze, naar zijn laaste rust
plaats werd gebracht.
Rouwdienst in de Ellhetokerk.
Om 12 uur werd tn de Elthetokerk, het
wijkcentrum van den overleden leeraar, een
drukbezochte rouwdienst gehouden.
Voorafgegaan door ds. P. J. de Jong,
werd de baar, terwijl allen zich van hun zit
plaatsen verhieven, onder klokgelui en orgel
spel de kerk binnengedragen en geplaatst
voor den kansel. Tal van bloemstukken wer
den rondom de baar geschikt. Hierachter na
men de kinderen en verdere familieleden van
den ontslapene plaats.
Ds. de Jong las de Geloofsbelijdenis van
Athanasius, waarna de gemeente zong: Ge
zang 3 2. Vervolgens las de voorganger ge
deelten uit Psalm 73, Openbaringen 21 en
Hebreeën 13; op verzoek der familie 'zong de
gemeentg Gezang 197 1 en 6.
Naar aanleiding van Hebreën 13 7 en 8
sprak ds. de Jong een gedachteniswoord. In
grooten weemoed staan wij, aldus spr., onzen
leeraar na.Dit samenzijn is in overeenstem
ming met den wensch van den ontslapene.
Het was voor hem een gelukkige dag, toen
de Elthetokerk op 22 September 1931 kon
worden ingewijd. Hoeveel voorbereidend werk
was hieraan voorafgegaan! Niemand als hij
kon de noodklok luiden. Op koninklijke wijze
en door eenvoudigen is hierop toen geant
woord. want de Indische buurt kon, naar zijn
overtuiging, niet zonder kerkgebouw. Deze
kerk, de vier Eltheto-scholen en het wijkge-
bouw vormden voor hem het centrum van
den Evangelisatie-arbeid voor ouderen en
iongeren. Wij gedenken hieraan, zei spr., op
dezen dag met eerbied en erkentelijkheid. Wie
heeft in onze gemeente, zei spr., de laatste
kwart eeuw een werkkracht ontwikkeld »ls
hij.
Ds. van Hoogenhuyze, vervolgde spr., was
de man van het massale, sn toch had h(j nog
voor het persoonlijke. Hij was niet «lleen or
ganisator. doch toonde ook rijn hart tn den
omgang met de gemeenteleden. Ten volle
stadspredikant, vönd zijn groote activiteit in
de hoofdstad de meeste bevrediging. Hij leef
de gaarne in het volle leven, in het dagelijk-
sche gedruisch van de groote stad. Niettemin
kwam hij steeds op den kansel met welover-
dachte, goed gestyleerde preeken. In wat hij
schreef ïn sprak was proportie en stijl. Het
was af »n resultaat van Mrenlange zorgvul
dige en stille voorbereiding.
In deze wilsnatuur. ging spr. verder, zag men
zekere zakelijkheid ?n toch ook weer een
teedere inslag, getuige het noodigend element
in zijn Evangelieprediking. De Stadszending
had dan ook de liefde van zijn hart. Nu en
dan lag er ln zijn optreden iets van den
Heilsofficier. Hij was heraut der genade Gods
in oen troostelooze, rustelooze wereld. Zijn
geheele verschijning was ln eenvoud, vrien
delijkheid en correctheid.
De kerkelijke positie van den ontslapene
karakteriseerend, zei spr., dat Ds. van Hoogen
huyze voor alles paraat en geschikt was. Hij,
die zoo gemakkelijk sprak, vertegenwoor
digde de kerk naar alle kanten. Wij zijn
dankbaar voor dezen man, die ln den goeden
zin man van de wereld was.
Ten slotte wijdde Ds. de Jong woorden van
herinnering aan zijn collega als wijk predi
kant. Op Zondag 26 Januari hield hij in de
Elthetokerk zijn laatste preek, den dag vóór
zün dood arbeidde hij nog in de wijk, in ver
band waarmede spr. herinnerde aan het laat
ste wijkbericht Zijn leven was beheerscht
door het Eltheto: Uw Koninkrijk kome, als
de kreet van verlangen en het gebed der ge
meente In geloofverwachting staart de ge
meente haar leeraar na.
Uit naam van de wijkbewoners sprak
hierna de godsdienstonderwijzer, de heer K.
Prinsen, een gevoelvol woord, waarna ge
zongen werd Gezang 199:1 en 4 en de kist
uitgedrager verd naaT de begraafplaats
Zorgvl'ied
Op de begraafplaats.
Ook hier bevond zich een groote schare.
Onder de aanwezigen zagen wij, evenals in
het kerkgebouw, onderscheidene collega's
van den heengeganen leeraar, alsook ver
tegenwoordigers van vele vereenigingen.
Kas-Vereeniging N.V.
ANNO 1865
Amsterdam C. Spuistraat t72
Bewaren van Effeeten
met Administratie
Ons* nieuwe Brochure „Be
wind en Execuleele" wordt
gaarne op aanvr. toegexonden
TROMPENBERG's
PALACE HOTEL
HILVERSUM Iel. 7941 (2 lijnen)
HET GEHEELE J A A B GEOPEND
Dr. H. VANNING's
Zetpillen tegen Aambeien
werken pijnstillend en genezen in
kotten tijd de ontstoken slijmvliezen
Verkrijgt»*' bij alle Apothekers- es Drogitten
4 H. 1.50 pet doorje 12 «tok*.
Or. R fUNKINC'i Pfcum CWm. f.Wiek. BV. DDI HAAG.
Onder het spelen van de melodie van
„Boven de starren" betrad de familie de met
belangstellenden overvolle aula.
Ds. W. van Limburgh, sprekende
namens den kerkeraad van de Ned. Herv.
gemeente, bracht in gedachtenis, dat Ds. van
Hoogenhuyze haar 29 jaar heeft gediend. Wij
zijn, getuigde spr., vol van dezen man met
zijn vriendelijk gelaat en aangeboren bon
homie, een aristocraat met een democratisch
hart, die zich zoo gemakkelijk bewoog in
allerlei kringen en zoo gemakkelijk sprak.
Van zijn persoon, zei spr., ging troost en
rust uit.
Ds. van Limburg deelde mede, dat geen
reeks sprekers het woord zou voeren. Aan
wezig waren, zei spr., vertegenwoordigers van
de A.M.V.J., Protestantsch Nederland, de
Evangelische Maatschappij, de Eltheto-
scholen, de Vrije Chr. school, de Prot. Christ.
Reclasseeringsvereeniging, hei Protestantsch
Wereldverbond, de Chr. H.B.S., het Her
vormd Lyceum, de Ned. Middernachtzen-
dingsvereeniging en van andere organisaties.
Met woorden van troost tot de kinderen en
de familie eindigde spr.
Mr. van Hoogenhuyze, de oudste
zoon, sprak van de groote verslagenheid der
familie, nu 10 dagen geleden de moeder werd
uitgedragen. Dankbaar herdenken de kinde
ren huns vaders groote gaven van hart, zijn
vriendelijkheid, goedheid en geloof. Op spre
kers verzoek speelde de organist de melodie
van Gezang 249:6.
Nadat de broeder van den overledene, Dr.
van Hoogenhuyze, diens trouw, activi
teit en geloofsoptimisme had herdacht, werd
de baar onder de melodie van Gezang 229:1
uitgedragen n aar het graf, waar Mr. van
Hoogenhuyze dankte voor aller belangstel
ling.
BEROEPINGSWEHK TE WINSCHOTEN
In zijn laatste vergadering heeft de kerke
raad van de Geref. kerk te Winschoten de
wenschelijkheid uitgesproken van het beroe
pen van een tweeden dienaar der Woords.
Het vertrek van den tegenwoordigen hulp
prediker den heer G. v. Doornik, ber.
pred. te Oosthem (Fr.) bracht de vraag aan
de orde: opnieuw een hulpprediker benoe
men of overgaan tot het beroepen van een
tweeden dienaar des Woords. De kerkeraad
heeft nu gemeend de wenschehjkheid van net
laatste te moeten uitspreken.
G. N. ITIÉ
Op 22 Februari aj. hoopt ds. G. H. It ié,
die vanaf 22 Februari 1891 tot 1 Maart 1904
predikant bij de Waalsche Gemeente te Mid
delburg is geweest, zyn 50-jarig ambtsjubi
leum te vieren. Thans woont hij te Cal-
mont, Haute Garonne ln Frankrijk.
DE MORGENLAND-ZENDING
Mevr. is. CoudercDiets t
Misschien herinnert men zich nog, dat wij
destijds mededeelden, met hoe groote geest
drift ds. Couderc en zijn echtgenoote naar Ar
menië trokken, om daar den moeilijken maar
mooien arbeid onder het zwaarbeproefde rolk
aan te vangen. Thans brengt het orgaan ier
Morgenland-zending de droeve tijding, lat de
jonge mevr. ds. Coudercgeb. Helene Dietz
in den nacht van 17 November j.l. na de ge
boorte van haar derde kindje is heengegaan.
Dit onverwachte verscheiden heeft allen diep
getroffen. Trouw en recht op het doel af ging
deze medewerkster haar weg in den dienst des
Heeren. Voor de toekomst scheen de Morgen
land-Zending nog veel van haar te mogen
verwachten. Ds .Couderc blijft met drie zoon
tjes achter, waarvan de oudste 5 jaar is.
De begrafenis volgde op Maandag 18 No
vember j.l te Damascus. Twee veldpredikan-
ten spraken aan de geopende groeve; een drie
tal koren (Armeniërs, Syriërs en soldaten uit
Madagascar) zongen hun liederen, waarna ds.
Couderc de geloofsbelijdenis uitsprak: „Ik ge
loof. de wederopstanding des vleesches, en
een eeuwig leven".
De stand van net werk ln Aleppo is thans
zoo, dat het medische werk nog steeds twee
poliklinieken omvat met één arts en drie ver
pleegsters. Dagelijks worden er ca. 200 pa
tiënten behandeld. Veelvuldig komen maag-
en nierlijden voor als gevolg van het sterk
kalihoudende water.
Het aantal pleegkinderen, dat in Nederland
pleegouders heeft, bedraagt nog steeds 120. In
werkelijkheid ls het aantal sedert Mei jJ.
veel geringer geworden. Voor deze families,
die zonder hulp omkomen, wordt nog steeds
gezorgd.
Ook van de kinder bewaarplaats wordt druk
gebruik gemaakt Hier worden kinderen op
genomen, wier moeders overdag een betrek
king hebben. Behalve toezicht en onderwijs
krijgen de kinderen een middagmaal.
De afdeeling Armeensch handwerk, die
vroeger door den grooten verkoop in Neder
land aan vierhonderd vrouwen en meisjes ar
beid en brood gaf, is als gevolg van den oorlog
bijna tot stilstand gekomen Men wil thans
probeeren in Aleppo het handwerk te ver-
koopen.