Iliruurr £riïtsdjr (Courant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken KERKORGELFABRIFK Abonnementsprijs: per 3 maanden in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Per week 18 ct. Losse nummers 5 ct Alles bij vooruitbetaling. Advertentieprijzen 24 ct per regel. Ingezonden Mede- deelingen 46 ct. per regel. Minimum 5 regels. Bewijsnummer 5 ct. Bij con tract belangrijke korting. Bur. Redactie en Administratie: BREESTRAAT 123. LEIDEN Telefoon 22710 (Na 6 uur 23166). Postbox 20. Postrek. 5893# No. 6345 DINSDAG 4 FEBRUARI 1941 21e Jaargang Bijdragen van medewerkers. Ingezon den stukken aan de Red. Abonnementen, Advertenties, enz. aan de Administratie. Niet aantrekkelijk, zelf» onjuist Er is onlangs een geschrift uitgekomen onder den titel „Van Toren tot Toren luidt de Nieuwe Tijd', dat den indruk wekt van te zijn bedoeld als propaganda-brochure voor het N.V.V. Wij hebben het eens doorgelezen, maar wij zijn door den inhoud niet bijzonder aange. trokken, en het zou ons verwonderen, zoo dit .bij velen wèl het geval is geweest. De schrijver, wiens naam wij niet vernemen, bedient zich van een taal, welke vooral den Christen pijnlijk moet treffen. Zoo wanneer in dit geschrift de menschen aan het einde van het jaar worden opgeroepen tot zichzelf Jj*in te keeren: „Wanneer wij aansporen om eens eiytot onszelf in te keeren en elkaar eens aan te dan behoeft men niet te vreezen, dat wij sentimenteele sfeer willen verwekken. tejEvenmin, dat wij geluiden willen doen hoo- n ren als „Vrede op aarde, in de menschen een ^welbehagen" of psalmodiëeren willen in den itetrant van „Uren, dagen, maanden, jaren, vlie gden als een schaduw heen" Het is erg genoeg, ivadat ons leven als een schaduw wegvliedt. Was °£het „geordend" en „geborgen in eigen volk", lid-dan zouden er zooveel meer gelukkige en w rijke momenten in het leven zijn, dat het er ^schijnbaar, dus voor ons gevoel in werkelijk heid, door verlengd were" Op de logica van dit laatste gaan wij niet »lïtin. Wij hadden altijd geda:ht, dat blijde oogen- et blikken voor het gevoel juist veel sneller dam minde blijde. Maar ove- doen deze zinnen ons en zeker ook anderen pijn. Bij den vederen inhoud van brochure staan wij nié lang stil. Slechts wij op twee punter, laten zien, dat de ^schrijver in zijn haast naa den nieuwen tijd In zichzelf voorbij is gevlogez. De schrijver heeft het <ver bloedverwant schap en lotsgemeenschaj. Wat daaronder re0wordt verstaan is niet altijl duidelijk. Wèl is dat de schrijver o<g wil hebben voor vcde beteekenis van onze eigo geschiedenis als volk. Wij waardeeren dit, naar willen hem ircl aanraden zelf ook van dezt geschiedenis wat er meer gedegen studie te mken. Hij betoogt, Slodat wij heel lang tot een gnoter staatkundig iter gebied hebben behoord. Nog geen drie "gj eeuwen, zegt hü, vormen wi een afzonderlijk staatkundig gebied. En in den tijd, vervolgt !dothij, dus sinds den vrede vanMunster in 1648, hrijzijn wij meestal stootblok enspeelbal geweest ,eni tusschen de groote staten ro.dom ons. rut nu is werkelijk een geshiedbeschrijving. welke ons moet benauwen Elk kind weet Vexbeter, elk kind weet, welkeen functie van beteekenis ons land sinds 148, en evenzeer ^dei trouwens in de periode daavóór, heeft ver- Maar deze geschiedbescxljving benauwt nig( daarom zoozeer, omdat het indezen tijd meer 11 dan ooit aankomt op een ziver en scherp D«zien van de historische waard* en daarin mede den eigen aard van ons and en van ons Hoe kunnen wij van ie<eren buitenlan- der verwachten, dat hij andes oordeelt, in- er zelfs Nederlanders zip, Nederlanders iver110® Wel met de Pretentie om siding *e geven, jat die schrijven als hier werd gedaan? st, Wy noemen nog een tweeè punt, waarop i aa)de schrijver mank gaat De kerk, zegt hij, iet heeft in het verleden gemeere zaak gemaakt £>et het kapitalisme of schildig gezwegen, ver Dus reeds het zwijgen van dt kerk, ook over ''^^voornamelijk maatschappelijk* verschijnselen, p. was dus onjuist. De kerk had Uijkbaar moeten ^jppreken. Maar even later lean wij, dat het e-ainiet op den weg ligt van wie .diepere levens- iragen" tot hun dagelijkschei arbeid maken De r— kennelijk is hier weer op ie kerk gedoeld om aan louter maatschaopelijken arbeid jerhf*38! en Per^ s^e^en> dezen in te snoeren met dogma's en aldus maatschappelijke aan te leggen. Met indere woorden, mag de kerk plotseling weer niet spreken, >egi 'v>et zij zwijgen! Is het wonder, dat de lezer p jat. loopt in de war te raken instede van te c- .-den' voorgelicht? Wij raden den ons onbe- nden schrijver aan, dat hij alvorens nog naar voren te treden zich terugtrekt en n htelf wat studie maakt van de levensvragen, ^°°ietzij „diepere' hetzij „maatschappelijke", irchi 2 Luchtactie boven Z.-O.- Engeland Het Duitsche weermachtsbericht Het opperbevel der Duitsche weermacht leelt mede: Afzonderlijke gevechtsvliegtuigen hebben Jondag met succes vliegvelden, fabrieks- Qstallaties, opslagplaatsen en spoorwegen in I.O.-Engeland aangevallen. Op een vlieg- •eld werden vijandelijke gevechtstoestellen •ernield en treffers geplaatst op een hangar. Ten Zuiden van Southend is een koop- aardijschip in brand geschoten. Een ander reeg ten Z.O. van Harwich verscheidene oltreffers van bommen. De vijand heeft Zondag drie vliegtuigen erloren, waarvan een in een luchtgevecht l n een door het luchtafweergeschut, terwijl i et derde gedwongen werd te dalen. ZON EN MAAN Volle maan Woensdag 12 Februari; laat ste kwartier Dinsdag 18 Februari; Nieuwe maan Woensdag 26 Februari. T5*ÖIWSm. n'WltAa» va - PERSOONS^E^5 W JTijmvk ««O*DT ttjfcryrëg WSKÊm^Sm De voor- en achterzijde van het Persoonsbewijs, zooals dit op 1 Maart a.s. zal worden ingevoerd (Foto P»x-Holl»nd) Verhooging van de spoor wegtarieven Voor goederen- en personenvervoer De directie van de Nederlandsche Spoorwegen, deelt ons mede. dat zij ge noodzaakt is de tarieven voor het goederenvervoer met ingang van 10 Fe bruari en voor het vervoer van per sonen met ingang van 1 Maart te verhoogen. De huidige tarieven zijn nog dezelfde als die, welke golden, voordat begin September 1939 de oorlog uitbrak. Al spoedig daarop begon ook het bedrijf van de spoorwegen den invloed te ondervinden van de prijsstijging, die op tal van gebieden optrad. Een ver meerdering van het vervoer woog echter aan vankelijk hiertegen op. Door de bekende beperkingen, waaraan het bedrijf sindsdien is onderworpen, is echter de verhouding tus schen ontvangsten en uitgaven op zoodanige wijze verstoord, dat de secretaris-generaal van waterstaat in overleg met den gemachtig de voor de prijzen machtiging heeft verleend, de tarieven te verhoogen. Wat de goederentarieven aangaat, zullen de stukgoedprijzen met 23 pet. worden ver hoogd, behalve de kleine zendingen t/m. 30 kg, waarop de bestelkosten zoo zwaar druk ken, dat een grootere verhooging noodzakelijk bleek. De wagenladingsprijzen zullen onge veer 18 pet. stijgen, met dien verstande, dat als minimumvracht voor een wagenlading voortaan zal gelden de vracht voor 3000 kg stukgoed. Eenige speciale tarieven vervallen. Bij de verhooging van de personentarievey is er naar gestreefd, zoo deelt de directie mede, het sociale gezichtspunt tot zijn recht te laten komen. Daarom wordt de laagste verhooging (16 pet. toegepast op weekkaarten, weektrajectkaarten, maandtrajectkaarten en jeugdkaarten. Daarop volgen de algemeene abonnementskaarten met 18 pet. In verband met de moeilijke omstandigheden, waaronder het verkeer over lange afstanden plaats heeft, worden de plaatsbewijzen voor deze trajecten het meest verhoogd. De rantsoenen voor gas en electricteit Aanvragen om verhooging kunnen thans schriftelijk worden ingediend In verband met de vele door particuliere verbruikers tot de gas- en electriciteitsbedrij- ven gerichte verzoeken om inlichtingen ten aanzien van de mogelijkheid van verhoogde rantsoenen is het wenschelijk gebleken arti kel 6 van de gas- en electriciteitsrantsoenee- ringsregeling 1940 no. 1 als volgt aan te vul len: Artikel 6c. Indien in bijzondere gevallen toepassing van de in de gas- en electriciteitsrantsoenee- ringsregeling 1940 no. 1, artikel 3, genoemde maatstaf tot een onjuist rantsoen aanleiding zou geven, is het betrokken gas- en electrici- teitsbedrijf, overeenkomstig door het rijks- kolenbureau te geven voorschriften, bevoegd een afwijkend rantsoen vast te stellen. Verbruikers, die (b.v. door het ontbre ken van petroleum voor kookdoeleinden, tijdelijke afwezigheid van een of meer leden van het gez.n gedurende de over eenkomstige periode van het vorige jaar, gezinsvermeerdering, enz.) aanspraak mee- nen te kunnen maken op een verhoogd rantsoen, worden thans in de gelegenheid gesteld een schriftelijk verzoek daartoe bij het betrokken gas- en electriciteits- bedrijf in te dienen. Teneinde noodelooze briefwisseling te vermijden, wordt in overweging gegeven deze verzoeken nauwkeurig te motiveeren. Tot het verstrekken van een hooger rant soen kan worden overgegaan, indien de •billijkheid van het verzoek voor «-.et betrok ken gas- of electriciteitsbedryf vaststaat. Er wordt voorts de aandacht op gtves'.gd, dat de bevoegdhéid van de gas- en electriciteits- bedrijven zich thans ook uitstrekt tot het vaststellen van een lager rantsoen dan 100 pet. van het verbruik in de overeen- komstige periode van het vorige jaar, indien de omstandigheden van den betrokken ver bruiker (b.v. door verhuizing naar een klei nere woning) zoodanig zijn gewijzigd, dal een rantsoen van 100 pet een onbillijkheid zou beteekenen. De minimum-rantsoenen zullen echter gehandhaafd blijven. «NMW Uitsluiting van slagers Hun normale toewijzing kan aan vakgenooten in de buurt worden verdeeld Zooals men weet zijn reeds eenige slagers, die frauduleus geslacht vee hadden verkocht of zelf vee frauduleus hadden geslacht, uit gesloten van verderen verkoop; voor straf wordt hun dus geen vleesch meer ter af levering aan hun klanten verstrekt. Niet alleen de betrokken slagers doch ook de klanten dreigen op die manier echter te den getroffen, want het is nu eenmaal zoo dat iemand, die geen vasten slager heeft, nogal eens moeite heeft aan vleesch te komen. Voor deze gevallen en ook voor die, welke in de toekomst nog kunnen volgen, is nu eei regeling getroffen, aldus het Vaderland. Wanneer n.l. een slager van levering van vleesch is, of wordt uitgesloten, dan wordt de hoeveelheid die hij normaal zou ontvangen, verdeeld onder de andere slagers in zijn omgeving. Deze zijn dus in de gelegenheid de afnemers van den buitengesloten slager, die dus ook de dupe dreigden te worden, van vleesch voorzien. Zijn er dus dicht in de omgeving van ee: getroffen slager b.v. drie andere zaken, dan ontvangt ieder van hen een derde van de hoeveelheid die de uitgesloten slager- normaal zou ontvangen. OUDHEIDKUNDIG ONDERZOEK TE MIDDELBURG Op advies van den gemeente-archivaris heeft de algemeen gemachtigde voor wederopbouw de directie van het Rijksmu seum van Oudheden te Leiden üitgenoodigd, een deskundig onderzoek te doen instellen naar de oudste geschiedenis van Middelburg. Dezer dagen zal een begin daarmede worden gemaakt; met. name hoopt men gegevens te kunnen ontdekken omtrent de eventueele eerste bebouwing en omwalling van den oud sten burcht, tusschen wal en gymnasium. De extra uitkeering aan ondersteunden De tweede en derde termijn zullen in Maart en April worden verstrekt De waarnemende secretaris-generaal sociale zaken heeft er zijn goedkeuring gehecht dat een extra winteruitkeering de ondersteunde werkloozen wordt verstrekt. Deze uitkeering zal in drie termijnen worden verstrekt en wel als volgt: De eerste uitkeering, welke, zooals wij reeds hebben gemeld, zal zijn 40 pet. van de in één week te ontvangen netto steunuitkeering, dient zoo snel de administratie betreffende de steun ver leening zulks toelaat, te worden verstrekt. De tweede uitkeering, welke eveneens v tig pet. van het netto steunbedrag mag be dragen, dient over de eerste steunuitkeering in Maart en de derde uitkeering, welke 20 pet. van het netto-steunbedrag mag uitmaken over de eerste steunuitkeering in April te worden verstrekt. Verstrekt mag worden een percentage van de netto-steunuitkeeringen. met inbegrip van den brandstoffenbijslag en den 5 pet. duur te- bij slag. Hievoor dient derhalve op de gewone wijze het steunbedrag te worden uitgerekend, hetwelk een betrokken gezinshoofd zou mo gen ontvangen en op dit bedrag, hetwelk dus mag worden verstrekt, wordt een toeslag van 40 c.q. 20 pet. verstrekt. BRAND IN EEN FABRIEK TE BEESEL Door tot dusver onopgehelderde oorzaak Zondag brand uitgebroken in de steenfabriek St. Joris te BeeseL Spoedig werden de boven de ovens gelegen droogzolders door het vuur aangetast, zoodat de brand zich ernstig liet aanzien. In allerijl werd de hulp der Tegelsche brandweer met hare torspuit ingeroepen De aangetaste fabrieksruimten örandden taal uit De machinekamer en loodden konden echter, dank zi.i het kranig werk der brand weer, behouden blijven. Tengevolge van den brand zal een gedeelte van de arbeiders werkloos worden. De belangrijke schade wordt door verzeke ring gedekt. ONDERSCHEIDINGEN VOOR MEDEWERKERS VAN DEN RIJKS COMMISSARIS Naar wij vernemen heeft de Führer, in ver band met den 30sten Januari, den verjaardag de machtsoverneming, aan 38 naaste me dewerkers van den rijkscommissaris Seyss In. quart, op diens voordracht, het Kri^gsver- dienstkreuz tweede klasse verleend. De plech tige uitreiking van de eereteekenen en de door den Führer onderteekende oorkonden ge schiedde door den rijkscommissaris in diens bureau. Hieronder volgt een lijst van de namen, in alphabetische volgorde, van de onderscheiden functionarissen: Regierungsassessor Albrecht, Ministerialrat m Boeckh, Oberbourat Bolle, S.S.-Haupt- sturmführer Dupin, Oberbereichsleiter Eftger, Ministerialrat Fink, Landesbauernführer Grnf Grothe, Standartenführer Harster, dr. Heich- linger, Regierungsrat Heinemann, Haupt- mann Heinisch (met Schwertern), Praesident Jacobs, Pressedezernent Janke, Beauftragter Joachim (Utrecht), Obersturmbannfühier Knolle, dr. Kroiss. S.S.-Hauptsturmführer Leib, Ministerial-rat Linnemeyer, S.S.-Haupt- sturmführerGraf von Monts, Regierungsrat Muller-Scholtes, Beauftragter Münzer (Mid delburg), Oberstleutnant der Schutzpolizei Müller, Ministerialrat Piesbergen, dr. Rabl, Flnanzpraesident Rinkefeil, Beauftragter Rit- terbusch Cs-Hertogenbosch), Beauftragter Ross (Leeuwarden), Major, der Schutzpolizei Sack, Beauftragter Schmidt (Maastricht), Be auftragter Schneider (Arnhem), Gauhauptstel- lenleiter Schroder, Beauftragter Schwebel (Den 'Haag), Generalmajor Schumann, Ober- dienstleiter Seidel, Gau-inspektor Thiel, Be auftragter Volkers (Rotterdam), Kreisleiter Volkmar en S.S.-Hauütsturmführer Wolff- straat 6 te Amsterdam-Zuid, zal met 1 April e gewichtige verandering ondergaan. Op dien datum zal de directrice, mej. G. H. E. Kooy- ker, de school verlaten wegens pensionnee- ring. Na gearbeid te hebben te Amsterdam, te Marken, te Bussum en daarna jarenlang als r'iAoindp school, waaraan zij zich met veel ijver heeft gegeven, mag zij op een welbesteden arbeidsdag terugzien. In haar plaats is, zooals wij gisteren ver meld hebben, als directrice benoemd mej. drs. A. Scholten s, doctaranda in de Nederland- sche letteren, met verdere bevoegdheden voor Fransch L.O, Engelsch L.O. en M.O. A. Zij heeft gestudeerd aan de Vrije Universiteit en aan de Stedelijke Universiteit te Amsterdam. Zij hoop 1 April a.s. in functi te treden. Moge het deze school met haar speciale opleiding voor miesjes onder haar leiding voorspoedig samenkomst, waarop mej. G. H. E. Kooyker afscheid zal nemen. Kerk en Zending Ned. Herv. Kerk. Zestal: Te Kamen (vac. Hielkema), H. van Dijk te Den Ham, J. de Lange te Wilsum, G. Samson te Hoornaar, E. Schroten te Suawoude, J. Slok te Wijk bij Heusden en J. C. Terlouw te Garderen. Beroepen: Te Hilversum (vac. Lokhorst), E. E. de Looze te Gouda. te Huizen (N.H.) Geref. Gem. Doopsgez. Kerk. Beroepen: Te Stavoren-Molkwerum, mej. dra. S. E. Treffers, tijdel. pred. te Utrecht predikant bij de Geref. kerk van Amsterdam- Zuid, een der meest vooraanstaande figuren in deze kerkengroepen, den dag waarop hy vóór 30 jaar het predikambt aanvaardde. Ds. J. OFFERS Naar wij vernemen is ds. J. Offers, predi kant bij de Geref. kerk van Berlikum, door on gesteldheid verhinderd zijn ambtsbezigheden te verrichten. Naar het zich laat aanzien zal dit voorloopig nog het geval blijven, waarom de classis Leeuwarden ds. L. J. Schalekamp van Beetgum als consulent van Berlikum aan wees en voor de e k. drie maanden eiken Zon dag een dienaar des .Woords voor Berlikum beschikbaar stelde. K. v. d. BERG Naar wij vernemen, is de heer K v. d.Berg te Santpoort, rustend hoofd van de Keuchenius- school te Amsterdam en een vooraanstaand figuur in de Geref. kerken in H. V., die .hij als ouderling dient, terwijl hij in de vacante gemeente van Santpoort om de 14 dagen in de Godsdienstoefening voorgaat, ongesteld. De heer v. d. Berg, die bijna 74 jaar is. herstelde eer paar jaren geleden van een soortgelijke inzin king. Ook nu is hem volkomen rust voorge schreven. EVANGBLISATIESAMENKOMSTEN TE DEVENTER Vanwege de Vereeniging voor Evangelisatie te Deventer, zullen aldaar in den Schouwburg op 4, 5 en 6 Februari buitengewone evangeli satie-samenkomsten gehouden worden, waar in respectievelijk zullen optreden ds.'G. Bos van 's-Gravenhage ds. A. T. W. de Kluis en ds. J. J. Busk es jr.; beiden van Rot terdam. Een zangkoor zal medewerking ver leen en. DE ZEGEN VAN HUISBEZOEK. Uit één onzer groote stadskerken bereikte ons, zoo schrijft De Standaard, een uitermate verblijdend bericht. In den tijd van zes we ken hadden daar de ouderlingen aan elk ge zin een extra-bezoek gebracht, om daar met bijzonderen nadruk te wijzen op den nood der tijden en de roeping <der kerk. Het resul taat stemde tot blijdschap; vrijwel algemeen was er groote waardeering en dankbaarheid voor dit bijzondere huisbezoek. Dankbaar heid, die zich o.a. hierin uitte, dat de kerke- 'yke' bijdragen met ruim een derde gedeelte werden verhoogd. Daardoor werd het moge lijk het aantal bestaande predikantsplaatsen, vijf, uit te breiden tot zeven; bovendien kon „Wij verblijden ons over deze feiten zoo zeer, omdat wij ze symptomen achten van verlevendiging van kerkelijk besef en van verjonging der gemeente. „In onzen tijd is dit dubbel noodig. De restauratie van ons volksleven heeft, alleen dan zin, wanneer zij een uitvloeisel is van en samengaat met Schriftuurlijke Evangelie verkondiging. Hiervoor is noodig een- leven de, actieve kerk, die woekert met de vari God ontvangen energie. „Dit geldt niet alleen voor vandaag, maar misschien in nog sterker mate voor de toe komst". AFSCHEID EN INTREDE Zondag j L nam ds. H. J. ten Brink te Twij- zel afscheid van de Geref. kerk wegens ver trek naar Santpoort. Na gememoreerd te heb ben den zegen dien God deed ervaren, werd het Woord bediend over Hand. 20:32. Thema was: „Paulus geeft de zorg voor Chr. Kerk in Gods hand". D.i. in de hand van Hem: I: Van Wien het grondleggende werk is; II. Die den geheelen opbouw behartigt; IIL Die den finalen afbouw verzorgt. - Nadat de zegen op de gemeente gelegd was werden gemeente, kerkeraad, classis en collega s, catechisanten en jeugdvereenigingen toegespro ken, waarna ouderling S. v. d. Zwaag de ge voelens van kerkeraad en gemeente vertolkte jegens den vertrekkenden leeraar en zijn ge zin. Dr. G o s 1 i n g a sprak namens de classis Kollum, ds Zwart namens de meest gena- buurde kerken. Ds. den Brave en ds. D ij k s t r a woonden tevens dit afscheid bij. Den vertrekkende werd Ps 121 4 toegezongen. De samenkomst werd met Ps. 89 8 gesloten, waarna de gemeente nog door een handdruk van de fam. ten Brink af scheid nam. Zondagmorgen had in de Ned. Herv. Kerk te Tholen de bevestiging plaats van Ds. B. B a te 1 a a n, overgekomen van Stavenisse, door Dr. Jacobs van Boskoop, met een predikatie over Openb. 2:1. Spr. bepaalde zijn gehoor: le. bij den toe stand der gemeente; 2e. de opdracht aan den engel der gemeente; 3e. de bemoediging van den engel. Na de prediking werd den leeraar toegezongen, staande, ps. 119 v. 9 gewijzigd. Des nam. deed ds. Batelaan zijn intrede. In zijn proloog wees spr. er op, dat het samen gaan van gemeente en leeraar een mislukking zal worden, indien dit geschiedt in eigen kracht, daar èn predikant èn gemeente onvol maakte menschen zijn. Het gemeenschappelijk gebed moet opgaan van gemeente en predi kant „Onze hulp zij in den naam des Heeren". Aller richtsnoer moet Gods Woord zijn, dat ons een toetssteen moet zijn op onzen weg. Spr. bepaalde zijn gehoor daarna bij Efeze 6 18 tot 20. Hij wees op twee rijke gedachten hierin vervat: le. de eenige goede houding der gemeente; 2e. de eenige goede plaats van den prediker. Spr. wees er op, dat een biddende gemeente van onschatbare waarde is voor een predikant, want: het gebed des rechtvaardigen vermag veeL Spr. deed een beroep op de liefde en trouw der gemeente, want hij gevoelde zich een gebondene, een gezant in ketenen, van alles beroofd, doch die wilde brengen, alleen de boodschap van Jezus, van Koning Jezus, die zijn gehoor niet zelf kan brengen tot Hem, indien er niet is een biddende leeraar en biddende gemeente. Spr. hoopte ook, dat, waar in Tholen 4 kerken zijn die zich Gereformeerd noemen, en waar hij geloofde, dat overal Gods kinderen waren, de gemeenschap der heiligen in Tholen mocht gevonden worden, opdat zij allen elkaar mochten opdragen aan den Heere. Spr. richtte in zijn toespraak verder het woord tot zijn bevestiger, kerkeraad en kerkelijke autori teiten, allen die een kerkelijke functie be- kleeden, tot de jeugd en hen die voor hen arbeiden, want de jeugd heeft de bijzondere liefde van zijn hart. Tot de hoofden en per soneel der scholen, waarbij hij opmerkte, dat de liefde van zijn hart uitgaat tot het ChriS' telijk onderwijs. Tot B. en W. van Tholen, die in beide diensten tegenwoordig wó Tot den nieuw benoemden burgemeester van en de vele aanwezigen uit zijn vorige stand plaats en tenslotte tot alle aanwezigen, zijn ouders en schoonouders en verdere familie. Namens den kerkeraad sprak ouderling S. de Korte Az. den nieuwen leeraar toe, waarna de gemeente staande zong ps. 75 v. 2. KERKBOUW TE WOLFHEZE. De kerkeraad der Geref. Kerk te Wolf- heze heeft by B. en W. te Renkum een zoek ingediend tot aankoop van 700 m2 grond voor de uitbreiding de Geref. Kerk. men een begin maken met de saneering der financiën. Ter propaganda van haar arbeid heeft de Ned. Middernachtzending-Vereeniging, - die vorig jaar haar gouden jubileum herdacht, een boekje gepubliceerd, waarin telkens bij een der artikelen van de statuten een korte toelichting gegeven wordt aan de hand historie en praktijk. De schrijvers daarvan zijn: Jhr. Mr. D. J. de Geer, Ds. J. Lammerts van Bueren, Mr. Dr. J. Donner, Dr. O. G. Heldring, Mr. A. Bouman, A. J. da Costa, Mevr. C. v. Buuren-Thierry, Dr. W. G. Harrenstein, C. Smeenk, Mr. P. B. Bouman, J. N. von Munster en R. L. Haan. Wil mer de vruchten van dezen arbeid kennen (een der moeilijkste vormen reddingswerk, dat nauwelijks vruchten scheen te beloven), dan leze men een paar cijfers uit het overzicht van 30 jaren consultatiebureaux: Over 't geheele land verstrekten de bureaux in die jaren 19,452 schriftelijke voorlichtin gen, werden vanwege deze instellingen 29,364 bezoeken bij ongehuwde moeders, niet minst in 't belang van haar kinderen, afge legd, ontvingen de bureaux 26,105 bezoeken, met als gevolg, dat 10,807 onderhoudsproce- dures werden aanhangig gemaakt. En daarmede wat 't werk niet afgeloopen. Dit blijkt uit 't feit, dat de bureaux 1702 huwelijken tusschen partijen konden bevor deren, en daarnaast was 't mogelijk 3075 schikkingen waardoor dikwijls omslachtige procedures en onaangenaamheden konden worden voorkomen op deugdelijke gronden tot stand te brengen. Ruim 4500 keer werd aan ongehuwde moeders ter beveiliging van. haar en haar kinderen plaatsing in goede omgeving geboden. Daarnaast was 't om dwingende redenen noodig, 3411 buiten huwelijk geboren kin deren ter verdere opvoeding in gezinnen of stidhtingen te plaatsen. Bovendien moesten 473 niet erkende kin deren, welke in menig opzicht de ellende ten prooi waren, aan opvoeding en verzorging van kinderlooze echtparen, die zich daartoe belangeloos beschikbaar stelden, toevertrouwd. En tenslotte, om nog een cijfer te noemen, zagen zich 4889 ongehuwde moeders aan passend werk geholpen, waardoor zij in staat werden gesteld, geheel of gedeeltelijTk, 't onderhoud voor ziohzelf en haar kinderen Fa. BERN. PELS ZOON ALKMAAR OPGER. 1903 Tel. 3552 VRAAGT PRIJS Kas-Vereeniging N.V. ANNO 1865 Amsterdam C. Spuistraat 172 Bewaren van Effecten met Administratie Ome nieuwe Brochure ..Be wind en Execuieele" wordl gaarne op aanvr. toegezonden TROMPENBERG's PALACE HOTEL HILVERSUM Iel. 7941 (2 lijnen) HET GEHEELE JAAR GEOPEND De Groninger Brandwaarborg-Maatschappij Opgericht 1890 Vaste Premie. Onderlinge Waarborg. Sluit BRAND-, INBRAAK- en BEDRIJFSVERZEKERING Directie M. Brouwer - Mr. G. A. Diepenhorst. Kantoren: Groningen, O. Boleringestraat 7; Zeist. Statlonslaan 8. Actieve Vertegenwoordigers gevraagd. VOOR SLECHTS VA CENT noodig om deze annonce uitgeknipt in open envelop als drukwerk aan ons op te zen den, ontvangt U uitvoerige brochures over het HERSTEL van Uw HAARGROEI Vermeldt Uw naam en adres op de achter zijde der enveloppe en adresseert aan Dr. H. NANNING's Pharm. Fabriek N.V. (Rott) DEN HAAG. Kerkelijke en Overheidsarmenzorg De voorzitter der Federatie van diaconieën in de Ned. Herv. Kerk, Prof. Dr. J. R. S1 o- temaker de Bruïne geeft in Diako- nia een commentaar op de jongste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over de Armenzorg in 1938. Daar blijkt uit, dat het aandeel van kerkelijke en particuliere organisaties in de verzorging der armen 19 pet. bedraagt, dat van de overheidsorganen 81 pet. Er blijkt bovendien uit, dat in 1879 kerk en particuliere kringen nog 57 pet. haal den, de overheid slechts 43 pet. Hiernaast is te zetten, dat in het jaar 1879 de overheid besteedde 5.2 millioen, kerk en particulieren echter 6.7 millioen; in het jaar 1938 zijn deze bedragen gegroeid tot 109.5 millioen en 25.4 millioen. ,-,Aan den eenen kant volgt hieruit, dat het overheids-bedrag buitenmate is gestegen en dat daardoor het percent van kerk en parti culieren -is gedaald; doch men herinnere zich, dat de overheid dit geld verkrijgt door mid del van de belastingschroef, een vrij eenvou dig middel om geld bijeen te brengen. Aan den anderen kant echter plaatse men nu deze cijfers naast elkander: in 1879 verzamelden kerk en particulier 6.7 millioen, in 1938 ech ter 25.4 millioen. Dit geschiedde langs den weg van volkomen vrijwilligheid; het verza melen der giften en het afstaan der giften geschiedt zonder eenigen den allerminsten dwang. En in 60 jaar tijd blijkt nu hetgeen de kerk en de particuliere organen doen langs den weg der volslagen vrijwilligheid zoo belangrijk te zijn gestegen, dat het be drag van vroeger en van thans zich verhoudt als 14. „Neemt men hierbij in oogenschouw, dat de bevolking in die 60 jaar meer dan verdub beld is, dan blijkt toch, dat kerk en particu lieren thans tweemaal zooveel bijeen brengen als destijds; en dat wel, hoewel diezelfde vrij willige gevers mede hun volledige aandeel dragen in de enorme stijging der overheids uitgaven voor armenzorg." GEESTELIJKE MINIMUM-LIJDERS Over dit niet onbekend soort armen geeft ds. Hinlopen in de Amstelv. Kerkb. de vol gende teekening: „De minimum-lijder kient uit, met hoe wei. nig hij toe kan. Eenmaal per Zondag naar de kerk? Waarom niet eenmaal in de veertien dagen; zal dit zooveel verschil maken? Of eenmaal per maand; eenmaal per kwartaaL Het is zoo iemand een verrassing, met hoe weinig men „toe kan". Aan groote woorden als: „Aan de hemelpoort zal heusch niet ge vraagd worden, hoeveel maal je ter kerk ging", herkent ge dezen lijder, die zich voor zijn armoe niet eens schaamt. Laatst zei iemand: „Vervelende boel, tegenwoordig. In de krant staat niets, de radio is ongenietbaar en m'n beste tijdschriften komen niet meer". Ik vroeg, of hij geregeld Zondags-naar de kerk ging. „Wat of dat er nu mee te maken had.' Wel, heb ik uitgelegd, als de wereld, waarin je leeft, je zooveel onthoudt en je zooveel voedsel te kort komt, dan zou ik het begrijpen, dat je met dankbaarheid Gods gave van den kerkdienst ontdekt zou hebben. Maar.... de man bleek een minimum-lijder. Hij had zich er al aan gewend (hoe hij ook mopperde over dezen tijd) om met zoo weinig mogelijk toe te kunnen. Men zou verwachten, dat er in deze tijden met vele nooden, veel „honger" zou zijn. Maar dit is niet zoo. De middagdiensten zijn nog even magertjes bezet als voorheen. De minimum-lijders halen in dezen tijd een voudig den riem nog wat aan. Als ze niet op passen, behooren ze straks tot het geestelijke proletariaat, dat een grooten mond heeft over „de kerk" De kerk had dit en de kerk had dat.En ondertusschen weten ze nauwe lijks meer, wat er in de kerk omgaat. „Hiermee is niet gezegd (om misverstand te voorkomen), dat zij, die geregeld naar de kerk gaan en liefst twee keer, de geestelijke aristo cratie vormen. Maar wel dit: dat de geestelijke aristocratie bij de minimum-lijders toch zeker niet gevonden Wordt." HULPKEKRK OP WIELEN Te Kopenhagen is een hulpkerk op wie- 1 e n gebouwd, die overal in de zich uitbreiden de buitenwijken der stad naar gelang van be hoefte kan worden heengerold. Zij is van eter- niet gebouwd en wordt gebruikt, zoolang er er gens nog geen vaste kerk is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1