Iliruurr £riïtsdjr (Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
KERKORGELFABRIFK
Abonnementsprijs:
per 3 maanden in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Per week 18 ct. Losse nummers 5 ct
Alles bij vooruitbetaling.
Advertentieprijzen
24 ct per regel. Ingezonden Mede-
deelingen 46 ct. per regel. Minimum
5 regels. Bewijsnummer 5 ct. Bij con
tract belangrijke korting.
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 5893#
No. 6345
DINSDAG 4 FEBRUARI 1941
21e Jaargang
Bijdragen van medewerkers. Ingezon
den stukken aan de Red.
Abonnementen, Advertenties, enz. aan
de Administratie.
Niet aantrekkelijk, zelf» onjuist
Er is onlangs een geschrift uitgekomen
onder den titel „Van Toren tot Toren luidt de
Nieuwe Tijd', dat den indruk wekt van te
zijn bedoeld als propaganda-brochure voor het
N.V.V. Wij hebben het eens doorgelezen, maar
wij zijn door den inhoud niet bijzonder aange.
trokken, en het zou ons verwonderen, zoo dit
.bij velen wèl het geval is geweest.
De schrijver, wiens naam wij niet vernemen,
bedient zich van een taal, welke vooral den
Christen pijnlijk moet treffen. Zoo wanneer
in dit geschrift de menschen aan het einde
van het jaar worden opgeroepen tot zichzelf
Jj*in te keeren: „Wanneer wij aansporen om eens
eiytot onszelf in te keeren en elkaar eens aan te
dan behoeft men niet te vreezen, dat wij
sentimenteele sfeer willen verwekken.
tejEvenmin, dat wij geluiden willen doen hoo-
n ren als „Vrede op aarde, in de menschen een
^welbehagen" of psalmodiëeren willen in den
itetrant van „Uren, dagen, maanden, jaren, vlie
gden als een schaduw heen" Het is erg genoeg,
ivadat ons leven als een schaduw wegvliedt. Was
°£het „geordend" en „geborgen in eigen volk",
lid-dan zouden er zooveel meer gelukkige en
w rijke momenten in het leven zijn, dat het er
^schijnbaar, dus voor ons gevoel in werkelijk
heid, door verlengd were"
Op de logica van dit laatste gaan wij niet
»lïtin. Wij hadden altijd geda:ht, dat blijde oogen-
et blikken voor het gevoel juist veel sneller
dam minde blijde. Maar ove-
doen deze zinnen ons en zeker ook
anderen pijn. Bij den vederen inhoud van
brochure staan wij nié lang stil. Slechts
wij op twee punter, laten zien, dat de
^schrijver in zijn haast naa den nieuwen tijd
In zichzelf voorbij is gevlogez.
De schrijver heeft het <ver bloedverwant
schap en lotsgemeenschaj. Wat daaronder
re0wordt verstaan is niet altijl duidelijk. Wèl is
dat de schrijver o<g wil hebben voor
vcde beteekenis van onze eigo geschiedenis als
volk. Wij waardeeren dit, naar willen hem
ircl aanraden zelf ook van dezt geschiedenis wat
er meer gedegen studie te mken. Hij betoogt,
Slodat wij heel lang tot een gnoter staatkundig
iter gebied hebben behoord. Nog geen drie
"gj eeuwen, zegt hü, vormen wi een afzonderlijk
staatkundig gebied. En in den tijd, vervolgt
!dothij, dus sinds den vrede vanMunster in 1648,
hrijzijn wij meestal stootblok enspeelbal geweest
,eni tusschen de groote staten ro.dom ons.
rut nu is werkelijk een geshiedbeschrijving.
welke ons moet benauwen Elk kind weet
Vexbeter, elk kind weet, welkeen functie van
beteekenis ons land sinds 148, en evenzeer
^dei trouwens in de periode daavóór, heeft ver-
Maar deze geschiedbescxljving benauwt
nig( daarom zoozeer, omdat het indezen tijd meer
11 dan ooit aankomt op een ziver en scherp
D«zien van de historische waard* en daarin mede
den eigen aard van ons and en van ons
Hoe kunnen wij van ie<eren buitenlan-
der verwachten, dat hij andes oordeelt, in-
er zelfs Nederlanders zip, Nederlanders
iver110® Wel met de Pretentie om siding *e geven,
jat die schrijven als hier werd gedaan?
st, Wy noemen nog een tweeè punt, waarop
i aa)de schrijver mank gaat De kerk, zegt hij,
iet heeft in het verleden gemeere zaak gemaakt
£>et het kapitalisme of schildig gezwegen,
ver Dus reeds het zwijgen van dt kerk, ook over
''^^voornamelijk maatschappelijk* verschijnselen,
p. was dus onjuist. De kerk had Uijkbaar moeten
^jppreken. Maar even later lean wij, dat het
e-ainiet op den weg ligt van wie .diepere levens-
iragen" tot hun dagelijkschei arbeid maken
De r— kennelijk is hier weer op ie kerk gedoeld
om aan louter maatschaopelijken arbeid
jerhf*38! en Per^ s^e^en> dezen in te snoeren
met dogma's en aldus maatschappelijke
aan te leggen. Met indere woorden,
mag de kerk plotseling weer niet spreken,
>egi 'v>et zij zwijgen! Is het wonder, dat de lezer
p jat. loopt in de war te raken instede van te
c- .-den' voorgelicht? Wij raden den ons onbe-
nden schrijver aan, dat hij alvorens nog
naar voren te treden zich terugtrekt en
n htelf wat studie maakt van de levensvragen,
^°°ietzij „diepere' hetzij „maatschappelijke",
irchi
2 Luchtactie boven Z.-O.-
Engeland
Het Duitsche weermachtsbericht
Het opperbevel der Duitsche weermacht
leelt mede:
Afzonderlijke gevechtsvliegtuigen hebben
Jondag met succes vliegvelden, fabrieks-
Qstallaties, opslagplaatsen en spoorwegen in
I.O.-Engeland aangevallen. Op een vlieg-
•eld werden vijandelijke gevechtstoestellen
•ernield en treffers geplaatst op een hangar.
Ten Zuiden van Southend is een koop-
aardijschip in brand geschoten. Een ander
reeg ten Z.O. van Harwich verscheidene
oltreffers van bommen.
De vijand heeft Zondag drie vliegtuigen
erloren, waarvan een in een luchtgevecht
l n een door het luchtafweergeschut, terwijl
i et derde gedwongen werd te dalen.
ZON EN MAAN
Volle maan Woensdag 12 Februari; laat
ste kwartier Dinsdag 18 Februari;
Nieuwe maan Woensdag 26 Februari.
T5*ÖIWSm.
n'WltAa»
va -
PERSOONS^E^5
W
JTijmvk ««O*DT ttjfcryrëg
WSKÊm^Sm
De voor- en achterzijde van het Persoonsbewijs, zooals dit op
1 Maart a.s. zal worden ingevoerd (Foto P»x-Holl»nd)
Verhooging van de spoor
wegtarieven
Voor goederen- en personenvervoer
De directie van de Nederlandsche
Spoorwegen, deelt ons mede. dat zij ge
noodzaakt is de tarieven voor het
goederenvervoer met ingang van 10 Fe
bruari en voor het vervoer van per
sonen met ingang van 1 Maart te
verhoogen.
De huidige tarieven zijn nog dezelfde als
die, welke golden, voordat begin September
1939 de oorlog uitbrak. Al spoedig daarop
begon ook het bedrijf van de spoorwegen den
invloed te ondervinden van de prijsstijging,
die op tal van gebieden optrad. Een ver
meerdering van het vervoer woog echter aan
vankelijk hiertegen op. Door de bekende
beperkingen, waaraan het bedrijf sindsdien is
onderworpen, is echter de verhouding tus
schen ontvangsten en uitgaven op zoodanige
wijze verstoord, dat de secretaris-generaal
van waterstaat in overleg met den gemachtig
de voor de prijzen machtiging heeft verleend,
de tarieven te verhoogen.
Wat de goederentarieven aangaat, zullen de
stukgoedprijzen met 23 pet. worden ver
hoogd, behalve de kleine zendingen t/m. 30
kg, waarop de bestelkosten zoo zwaar druk
ken, dat een grootere verhooging noodzakelijk
bleek. De wagenladingsprijzen zullen onge
veer 18 pet. stijgen, met dien verstande, dat
als minimumvracht voor een wagenlading
voortaan zal gelden de vracht voor 3000 kg
stukgoed. Eenige speciale tarieven vervallen.
Bij de verhooging van de personentarievey
is er naar gestreefd, zoo deelt de directie
mede, het sociale gezichtspunt tot zijn recht
te laten komen. Daarom wordt de laagste
verhooging (16 pet. toegepast op weekkaarten,
weektrajectkaarten, maandtrajectkaarten en
jeugdkaarten. Daarop volgen de algemeene
abonnementskaarten met 18 pet. In verband
met de moeilijke omstandigheden, waaronder
het verkeer over lange afstanden plaats heeft,
worden de plaatsbewijzen voor deze trajecten
het meest verhoogd.
De rantsoenen voor gas en
electricteit
Aanvragen om verhooging kunnen
thans schriftelijk worden ingediend
In verband met de vele door particuliere
verbruikers tot de gas- en electriciteitsbedrij-
ven gerichte verzoeken om inlichtingen ten
aanzien van de mogelijkheid van verhoogde
rantsoenen is het wenschelijk gebleken arti
kel 6 van de gas- en electriciteitsrantsoenee-
ringsregeling 1940 no. 1 als volgt aan te vul
len:
Artikel 6c.
Indien in bijzondere gevallen toepassing
van de in de gas- en electriciteitsrantsoenee-
ringsregeling 1940 no. 1, artikel 3, genoemde
maatstaf tot een onjuist rantsoen aanleiding
zou geven, is het betrokken gas- en electrici-
teitsbedrijf, overeenkomstig door het rijks-
kolenbureau te geven voorschriften, bevoegd
een afwijkend rantsoen vast te stellen.
Verbruikers, die (b.v. door het ontbre
ken van petroleum voor kookdoeleinden,
tijdelijke afwezigheid van een of meer
leden van het gez.n gedurende de over
eenkomstige periode van het vorige jaar,
gezinsvermeerdering, enz.) aanspraak mee-
nen te kunnen maken op een verhoogd
rantsoen, worden thans in de gelegenheid
gesteld een schriftelijk verzoek daartoe
bij het betrokken gas- en electriciteits-
bedrijf in te dienen. Teneinde noodelooze
briefwisseling te vermijden, wordt in
overweging gegeven deze verzoeken
nauwkeurig te motiveeren.
Tot het verstrekken van een hooger rant
soen kan worden overgegaan, indien de
•billijkheid van het verzoek voor «-.et betrok
ken gas- of electriciteitsbedryf vaststaat. Er
wordt voorts de aandacht op gtves'.gd, dat
de bevoegdhéid van de gas- en electriciteits-
bedrijven zich thans ook uitstrekt tot het
vaststellen van een lager rantsoen
dan 100 pet. van het verbruik in de overeen-
komstige periode van het vorige jaar, indien
de omstandigheden van den betrokken ver
bruiker (b.v. door verhuizing naar een klei
nere woning) zoodanig zijn gewijzigd, dal een
rantsoen van 100 pet een onbillijkheid zou
beteekenen. De minimum-rantsoenen zullen
echter gehandhaafd blijven.
«NMW
Uitsluiting van slagers
Hun normale toewijzing kan aan
vakgenooten in de buurt worden
verdeeld
Zooals men weet zijn reeds eenige slagers,
die frauduleus geslacht vee hadden verkocht
of zelf vee frauduleus hadden geslacht, uit
gesloten van verderen verkoop; voor straf
wordt hun dus geen vleesch meer ter af
levering aan hun klanten verstrekt. Niet
alleen de betrokken slagers doch ook de
klanten dreigen op die manier echter te
den getroffen, want het is nu eenmaal zoo
dat iemand, die geen vasten slager heeft,
nogal eens moeite heeft aan vleesch te komen.
Voor deze gevallen en ook voor die, welke
in de toekomst nog kunnen volgen, is nu eei
regeling getroffen, aldus het Vaderland.
Wanneer n.l. een slager van levering
van vleesch is, of wordt uitgesloten, dan
wordt de hoeveelheid die hij normaal
zou ontvangen, verdeeld onder de andere
slagers in zijn omgeving. Deze zijn dus
in de gelegenheid de afnemers van den
buitengesloten slager, die dus ook de
dupe dreigden te worden, van vleesch
voorzien.
Zijn er dus dicht in de omgeving van ee:
getroffen slager b.v. drie andere zaken, dan
ontvangt ieder van hen een derde van de
hoeveelheid die de uitgesloten slager- normaal
zou ontvangen.
OUDHEIDKUNDIG ONDERZOEK
TE MIDDELBURG
Op advies van den gemeente-archivaris
heeft de algemeen gemachtigde voor
wederopbouw de directie van het Rijksmu
seum van Oudheden te Leiden üitgenoodigd,
een deskundig onderzoek te doen instellen
naar de oudste geschiedenis van Middelburg.
Dezer dagen zal een begin daarmede worden
gemaakt; met. name hoopt men gegevens te
kunnen ontdekken omtrent de eventueele
eerste bebouwing en omwalling van den oud
sten burcht, tusschen wal en gymnasium.
De extra uitkeering aan
ondersteunden
De tweede en derde termijn zullen
in Maart en April worden verstrekt
De waarnemende secretaris-generaal
sociale zaken heeft er zijn goedkeuring
gehecht dat een extra winteruitkeering
de ondersteunde werkloozen wordt verstrekt.
Deze uitkeering zal in drie termijnen worden
verstrekt en wel als volgt:
De eerste uitkeering, welke, zooals wij reeds
hebben gemeld, zal zijn 40 pet. van de in één
week te ontvangen netto steunuitkeering,
dient zoo snel de administratie betreffende
de steun ver leening zulks toelaat, te worden
verstrekt.
De tweede uitkeering, welke eveneens v
tig pet. van het netto steunbedrag mag be
dragen, dient over de eerste steunuitkeering
in Maart en de derde uitkeering, welke 20
pet. van het netto-steunbedrag mag uitmaken
over de eerste steunuitkeering in April te
worden verstrekt.
Verstrekt mag worden een percentage van
de netto-steunuitkeeringen. met inbegrip van
den brandstoffenbijslag en den 5 pet. duur te-
bij slag. Hievoor dient derhalve op de gewone
wijze het steunbedrag te worden uitgerekend,
hetwelk een betrokken gezinshoofd zou mo
gen ontvangen en op dit bedrag, hetwelk dus
mag worden verstrekt, wordt een toeslag van
40 c.q. 20 pet. verstrekt.
BRAND IN EEN FABRIEK TE BEESEL
Door tot dusver onopgehelderde oorzaak
Zondag brand uitgebroken in de steenfabriek
St. Joris te BeeseL
Spoedig werden de boven de ovens gelegen
droogzolders door het vuur aangetast, zoodat de
brand zich ernstig liet aanzien. In allerijl werd
de hulp der Tegelsche brandweer met hare
torspuit ingeroepen
De aangetaste fabrieksruimten örandden
taal uit De machinekamer en loodden konden
echter, dank zi.i het kranig werk der brand
weer, behouden blijven.
Tengevolge van den brand zal een gedeelte
van de arbeiders werkloos worden.
De belangrijke schade wordt door verzeke
ring gedekt.
ONDERSCHEIDINGEN VOOR
MEDEWERKERS VAN DEN RIJKS
COMMISSARIS
Naar wij vernemen heeft de Führer, in ver
band met den 30sten Januari, den verjaardag
de machtsoverneming, aan 38 naaste me
dewerkers van den rijkscommissaris Seyss In.
quart, op diens voordracht, het Kri^gsver-
dienstkreuz tweede klasse verleend. De plech
tige uitreiking van de eereteekenen en de
door den Führer onderteekende oorkonden ge
schiedde door den rijkscommissaris in diens
bureau.
Hieronder volgt een lijst van de namen, in
alphabetische volgorde, van de onderscheiden
functionarissen:
Regierungsassessor Albrecht, Ministerialrat
m Boeckh, Oberbourat Bolle, S.S.-Haupt-
sturmführer Dupin, Oberbereichsleiter Eftger,
Ministerialrat Fink, Landesbauernführer Grnf
Grothe, Standartenführer Harster, dr. Heich-
linger, Regierungsrat Heinemann, Haupt-
mann Heinisch (met Schwertern), Praesident
Jacobs, Pressedezernent Janke, Beauftragter
Joachim (Utrecht), Obersturmbannfühier
Knolle, dr. Kroiss. S.S.-Hauptsturmführer
Leib, Ministerial-rat Linnemeyer, S.S.-Haupt-
sturmführerGraf von Monts, Regierungsrat
Muller-Scholtes, Beauftragter Münzer (Mid
delburg), Oberstleutnant der Schutzpolizei
Müller, Ministerialrat Piesbergen, dr. Rabl,
Flnanzpraesident Rinkefeil, Beauftragter Rit-
terbusch Cs-Hertogenbosch), Beauftragter
Ross (Leeuwarden), Major, der Schutzpolizei
Sack, Beauftragter Schmidt (Maastricht), Be
auftragter Schneider (Arnhem), Gauhauptstel-
lenleiter Schroder, Beauftragter Schwebel
(Den 'Haag), Generalmajor Schumann, Ober-
dienstleiter Seidel, Gau-inspektor Thiel, Be
auftragter Volkers (Rotterdam), Kreisleiter
Volkmar en S.S.-Hauütsturmführer Wolff-
straat 6 te Amsterdam-Zuid, zal met 1 April
e gewichtige verandering ondergaan. Op dien
datum zal de directrice, mej. G. H. E. Kooy-
ker, de school verlaten wegens pensionnee-
ring. Na gearbeid te hebben te Amsterdam,
te Marken, te Bussum en daarna jarenlang als
r'iAoindp school, waaraan zij
zich met veel ijver heeft gegeven, mag zij op
een welbesteden arbeidsdag terugzien.
In haar plaats is, zooals wij gisteren ver
meld hebben, als directrice benoemd mej. drs.
A. Scholten s, doctaranda in de Nederland-
sche letteren, met verdere bevoegdheden voor
Fransch L.O, Engelsch L.O. en M.O. A. Zij
heeft gestudeerd aan de Vrije Universiteit en
aan de Stedelijke Universiteit te Amsterdam.
Zij hoop 1 April a.s. in functi te treden. Moge
het deze school met haar speciale opleiding
voor miesjes onder haar leiding voorspoedig
samenkomst, waarop mej. G. H. E. Kooyker
afscheid zal nemen.
Kerk en Zending
Ned. Herv. Kerk.
Zestal: Te Kamen (vac. Hielkema), H. van
Dijk te Den Ham, J. de Lange te Wilsum, G.
Samson te Hoornaar, E. Schroten te Suawoude,
J. Slok te Wijk bij Heusden en J. C. Terlouw
te Garderen.
Beroepen: Te Hilversum (vac. Lokhorst),
E. E. de Looze te Gouda.
te Huizen (N.H.)
Geref. Gem.
Doopsgez. Kerk.
Beroepen: Te Stavoren-Molkwerum, mej.
dra. S. E. Treffers, tijdel. pred. te Utrecht
predikant bij de Geref. kerk van Amsterdam-
Zuid, een der meest vooraanstaande figuren
in deze kerkengroepen, den dag waarop hy
vóór 30 jaar het predikambt aanvaardde.
Ds. J. OFFERS
Naar wij vernemen is ds. J. Offers, predi
kant bij de Geref. kerk van Berlikum, door on
gesteldheid verhinderd zijn ambtsbezigheden
te verrichten. Naar het zich laat aanzien zal
dit voorloopig nog het geval blijven, waarom de
classis Leeuwarden ds. L. J. Schalekamp
van Beetgum als consulent van Berlikum aan
wees en voor de e k. drie maanden eiken Zon
dag een dienaar des .Woords voor Berlikum
beschikbaar stelde.
K. v. d. BERG
Naar wij vernemen, is de heer K v. d.Berg
te Santpoort, rustend hoofd van de Keuchenius-
school te Amsterdam en een vooraanstaand
figuur in de Geref. kerken in H. V., die .hij
als ouderling dient, terwijl hij in de vacante
gemeente van Santpoort om de 14 dagen in de
Godsdienstoefening voorgaat, ongesteld. De heer
v. d. Berg, die bijna 74 jaar is. herstelde eer
paar jaren geleden van een soortgelijke inzin
king. Ook nu is hem volkomen rust voorge
schreven.
EVANGBLISATIESAMENKOMSTEN TE
DEVENTER
Vanwege de Vereeniging voor Evangelisatie
te Deventer, zullen aldaar in den Schouwburg
op 4, 5 en 6 Februari buitengewone evangeli
satie-samenkomsten gehouden worden, waar
in respectievelijk zullen optreden ds.'G. Bos
van 's-Gravenhage ds. A. T. W. de Kluis
en ds. J. J. Busk es jr.; beiden van Rot
terdam. Een zangkoor zal medewerking ver
leen en.
DE ZEGEN VAN HUISBEZOEK.
Uit één onzer groote stadskerken bereikte
ons, zoo schrijft De Standaard, een uitermate
verblijdend bericht. In den tijd van zes we
ken hadden daar de ouderlingen aan elk ge
zin een extra-bezoek gebracht, om daar met
bijzonderen nadruk te wijzen op den nood
der tijden en de roeping <der kerk. Het resul
taat stemde tot blijdschap; vrijwel algemeen
was er groote waardeering en dankbaarheid
voor dit bijzondere huisbezoek. Dankbaar
heid, die zich o.a. hierin uitte, dat de kerke-
'yke' bijdragen met ruim een derde gedeelte
werden verhoogd. Daardoor werd het moge
lijk het aantal bestaande predikantsplaatsen,
vijf, uit te breiden tot zeven; bovendien kon
„Wij verblijden ons over deze feiten zoo
zeer, omdat wij ze symptomen achten van
verlevendiging van kerkelijk besef en van
verjonging der gemeente.
„In onzen tijd is dit dubbel noodig. De
restauratie van ons volksleven heeft, alleen
dan zin, wanneer zij een uitvloeisel is van
en samengaat met Schriftuurlijke Evangelie
verkondiging. Hiervoor is noodig een- leven
de, actieve kerk, die woekert met de vari
God ontvangen energie.
„Dit geldt niet alleen voor vandaag, maar
misschien in nog sterker mate voor de toe
komst".
AFSCHEID EN INTREDE
Zondag j L nam ds. H. J. ten Brink te Twij-
zel afscheid van de Geref. kerk wegens ver
trek naar Santpoort. Na gememoreerd te heb
ben den zegen dien God deed ervaren, werd het
Woord bediend over Hand. 20:32. Thema was:
„Paulus geeft de zorg voor Chr. Kerk in Gods
hand". D.i. in de hand van Hem: I: Van Wien
het grondleggende werk is; II. Die den geheelen
opbouw behartigt; IIL Die den finalen afbouw
verzorgt. -
Nadat de zegen op de gemeente gelegd was
werden gemeente, kerkeraad, classis en collega s,
catechisanten en jeugdvereenigingen toegespro
ken, waarna ouderling S. v. d. Zwaag de ge
voelens van kerkeraad en gemeente vertolkte
jegens den vertrekkenden leeraar en zijn ge
zin. Dr. G o s 1 i n g a sprak namens de classis
Kollum, ds Zwart namens de meest gena-
buurde kerken.
Ds. den Brave en ds. D ij k s t r a woonden
tevens dit afscheid bij. Den vertrekkende werd
Ps 121 4 toegezongen. De samenkomst werd
met Ps. 89 8 gesloten, waarna de gemeente nog
door een handdruk van de fam. ten Brink af
scheid nam.
Zondagmorgen had in de Ned. Herv. Kerk
te Tholen de bevestiging plaats van Ds. B.
B a te 1 a a n, overgekomen van Stavenisse,
door Dr. Jacobs van Boskoop, met een
predikatie over Openb. 2:1.
Spr. bepaalde zijn gehoor: le. bij den toe
stand der gemeente; 2e. de opdracht aan den
engel der gemeente; 3e. de bemoediging van
den engel. Na de prediking werd den leeraar
toegezongen, staande, ps. 119 v. 9 gewijzigd.
Des nam. deed ds. Batelaan zijn intrede. In
zijn proloog wees spr. er op, dat het samen
gaan van gemeente en leeraar een mislukking
zal worden, indien dit geschiedt in eigen
kracht, daar èn predikant èn gemeente onvol
maakte menschen zijn. Het gemeenschappelijk
gebed moet opgaan van gemeente en predi
kant „Onze hulp zij in den naam des Heeren".
Aller richtsnoer moet Gods Woord zijn, dat
ons een toetssteen moet zijn op onzen weg.
Spr. bepaalde zijn gehoor daarna bij Efeze
6 18 tot 20. Hij wees op twee rijke gedachten
hierin vervat: le. de eenige goede houding
der gemeente; 2e. de eenige goede plaats van
den prediker. Spr. wees er op, dat een
biddende gemeente van onschatbare waarde
is voor een predikant, want: het gebed des
rechtvaardigen vermag veeL Spr. deed een
beroep op de liefde en trouw der gemeente,
want hij gevoelde zich een gebondene, een
gezant in ketenen, van alles beroofd, doch
die wilde brengen, alleen de boodschap van
Jezus, van Koning Jezus, die zijn gehoor niet
zelf kan brengen tot Hem, indien er niet is
een biddende leeraar en biddende gemeente.
Spr. hoopte ook, dat, waar in Tholen 4 kerken
zijn die zich Gereformeerd noemen, en waar
hij geloofde, dat overal Gods kinderen waren,
de gemeenschap der heiligen in Tholen mocht
gevonden worden, opdat zij allen elkaar
mochten opdragen aan den Heere. Spr. richtte
in zijn toespraak verder het woord tot zijn
bevestiger, kerkeraad en kerkelijke autori
teiten, allen die een kerkelijke functie be-
kleeden, tot de jeugd en hen die voor hen
arbeiden, want de jeugd heeft de bijzondere
liefde van zijn hart. Tot de hoofden en per
soneel der scholen, waarbij hij opmerkte, dat
de liefde van zijn hart uitgaat tot het ChriS'
telijk onderwijs. Tot B. en W. van Tholen,
die in beide diensten tegenwoordig wó
Tot den nieuw benoemden burgemeester van
en de vele aanwezigen uit zijn vorige stand
plaats en tenslotte tot alle aanwezigen, zijn
ouders en schoonouders en verdere familie.
Namens den kerkeraad sprak ouderling S.
de Korte Az. den nieuwen leeraar toe,
waarna de gemeente staande zong ps. 75 v. 2.
KERKBOUW TE WOLFHEZE.
De kerkeraad der Geref. Kerk te Wolf-
heze heeft by B. en W. te Renkum een
zoek ingediend tot aankoop van 700 m2
grond voor de uitbreiding de Geref. Kerk.
men een begin maken met de saneering der
financiën.
Ter propaganda van haar arbeid heeft de
Ned. Middernachtzending-Vereeniging, - die
vorig jaar haar gouden jubileum herdacht,
een boekje gepubliceerd, waarin telkens bij
een der artikelen van de statuten een korte
toelichting gegeven wordt aan de hand
historie en praktijk. De schrijvers daarvan
zijn: Jhr. Mr. D. J. de Geer, Ds. J. Lammerts
van Bueren, Mr. Dr. J. Donner, Dr. O. G.
Heldring, Mr. A. Bouman, A. J. da Costa,
Mevr. C. v. Buuren-Thierry, Dr. W. G.
Harrenstein, C. Smeenk, Mr. P. B. Bouman,
J. N. von Munster en R. L. Haan.
Wil mer de vruchten van dezen arbeid
kennen (een der moeilijkste vormen
reddingswerk, dat nauwelijks vruchten scheen
te beloven), dan leze men een paar cijfers uit
het overzicht van 30 jaren consultatiebureaux:
Over 't geheele land verstrekten de bureaux
in die jaren 19,452 schriftelijke voorlichtin
gen, werden vanwege deze instellingen 29,364
bezoeken bij ongehuwde moeders, niet
minst in 't belang van haar kinderen, afge
legd, ontvingen de bureaux 26,105 bezoeken,
met als gevolg, dat 10,807 onderhoudsproce-
dures werden aanhangig gemaakt.
En daarmede wat 't werk niet afgeloopen.
Dit blijkt uit 't feit, dat de bureaux 1702
huwelijken tusschen partijen konden bevor
deren, en daarnaast was 't mogelijk 3075
schikkingen waardoor dikwijls omslachtige
procedures en onaangenaamheden konden
worden voorkomen op deugdelijke gronden
tot stand te brengen.
Ruim 4500 keer werd aan ongehuwde
moeders ter beveiliging van. haar en haar
kinderen plaatsing in goede omgeving geboden.
Daarnaast was 't om dwingende redenen
noodig, 3411 buiten huwelijk geboren kin
deren ter verdere opvoeding in gezinnen of
stidhtingen te plaatsen.
Bovendien moesten 473 niet erkende kin
deren, welke in menig opzicht de ellende
ten prooi waren, aan opvoeding en verzorging
van kinderlooze echtparen, die zich daartoe
belangeloos beschikbaar stelden, toevertrouwd.
En tenslotte, om nog een cijfer te noemen,
zagen zich 4889 ongehuwde moeders aan
passend werk geholpen, waardoor zij in staat
werden gesteld, geheel of gedeeltelijTk,
't onderhoud voor ziohzelf en haar kinderen
Fa. BERN. PELS ZOON
ALKMAAR
OPGER. 1903 Tel. 3552
VRAAGT PRIJS
Kas-Vereeniging N.V.
ANNO 1865
Amsterdam C. Spuistraat 172
Bewaren van Effecten
met Administratie
Ome nieuwe Brochure ..Be
wind en Execuieele" wordl
gaarne op aanvr. toegezonden
TROMPENBERG's
PALACE HOTEL
HILVERSUM Iel. 7941 (2 lijnen)
HET GEHEELE JAAR GEOPEND
De Groninger Brandwaarborg-Maatschappij
Opgericht 1890
Vaste Premie. Onderlinge Waarborg.
Sluit BRAND-, INBRAAK- en
BEDRIJFSVERZEKERING
Directie M. Brouwer - Mr. G. A. Diepenhorst.
Kantoren: Groningen, O. Boleringestraat 7;
Zeist. Statlonslaan 8.
Actieve Vertegenwoordigers gevraagd.
VOOR SLECHTS VA CENT
noodig om deze annonce uitgeknipt in open
envelop als drukwerk aan ons op te zen
den, ontvangt U uitvoerige brochures over het
HERSTEL van Uw HAARGROEI
Vermeldt Uw naam en adres op de achter
zijde der enveloppe en adresseert aan
Dr. H. NANNING's Pharm. Fabriek N.V.
(Rott) DEN HAAG.
Kerkelijke en Overheidsarmenzorg
De voorzitter der Federatie van diaconieën
in de Ned. Herv. Kerk, Prof. Dr. J. R. S1 o-
temaker de Bruïne geeft in Diako-
nia een commentaar op de jongste cijfers van
het Centraal Bureau voor de Statistiek over
de Armenzorg in 1938. Daar blijkt uit, dat
het aandeel van kerkelijke en particuliere
organisaties in de verzorging der armen 19
pet. bedraagt, dat van de overheidsorganen
81 pet. Er blijkt bovendien uit, dat in 1879
kerk en particuliere kringen nog 57 pet. haal
den, de overheid slechts 43 pet. Hiernaast is
te zetten, dat in het jaar 1879 de overheid
besteedde 5.2 millioen, kerk en particulieren
echter 6.7 millioen; in het jaar 1938 zijn deze
bedragen gegroeid tot 109.5 millioen en 25.4
millioen.
,-,Aan den eenen kant volgt hieruit, dat het
overheids-bedrag buitenmate is gestegen en
dat daardoor het percent van kerk en parti
culieren -is gedaald; doch men herinnere zich,
dat de overheid dit geld verkrijgt door mid
del van de belastingschroef, een vrij eenvou
dig middel om geld bijeen te brengen. Aan
den anderen kant echter plaatse men nu deze
cijfers naast elkander: in 1879 verzamelden
kerk en particulier 6.7 millioen, in 1938 ech
ter 25.4 millioen. Dit geschiedde langs den
weg van volkomen vrijwilligheid; het verza
melen der giften en het afstaan der giften
geschiedt zonder eenigen den allerminsten
dwang. En in 60 jaar tijd blijkt nu hetgeen
de kerk en de particuliere organen doen
langs den weg der volslagen vrijwilligheid
zoo belangrijk te zijn gestegen, dat het be
drag van vroeger en van thans zich verhoudt
als 14.
„Neemt men hierbij in oogenschouw, dat de
bevolking in die 60 jaar meer dan verdub
beld is, dan blijkt toch, dat kerk en particu
lieren thans tweemaal zooveel bijeen brengen
als destijds; en dat wel, hoewel diezelfde vrij
willige gevers mede hun volledige aandeel
dragen in de enorme stijging der overheids
uitgaven voor armenzorg."
GEESTELIJKE MINIMUM-LIJDERS
Over dit niet onbekend soort armen geeft
ds. Hinlopen in de Amstelv. Kerkb. de vol
gende teekening:
„De minimum-lijder kient uit, met hoe wei.
nig hij toe kan. Eenmaal per Zondag naar de
kerk? Waarom niet eenmaal in de veertien
dagen; zal dit zooveel verschil maken? Of
eenmaal per maand; eenmaal per kwartaaL
Het is zoo iemand een verrassing, met hoe
weinig men „toe kan". Aan groote woorden
als: „Aan de hemelpoort zal heusch niet ge
vraagd worden, hoeveel maal je ter kerk
ging", herkent ge dezen lijder, die zich voor
zijn armoe niet eens schaamt. Laatst zei
iemand: „Vervelende boel, tegenwoordig. In
de krant staat niets, de radio is ongenietbaar
en m'n beste tijdschriften komen niet meer".
Ik vroeg, of hij geregeld Zondags-naar de kerk
ging. „Wat of dat er nu mee te maken had.'
Wel, heb ik uitgelegd, als de wereld, waarin
je leeft, je zooveel onthoudt en je zooveel
voedsel te kort komt, dan zou ik het begrijpen,
dat je met dankbaarheid Gods gave van den
kerkdienst ontdekt zou hebben. Maar.... de
man bleek een minimum-lijder. Hij had zich
er al aan gewend (hoe hij ook mopperde over
dezen tijd) om met zoo weinig mogelijk toe te
kunnen. Men zou verwachten, dat er in deze
tijden met vele nooden, veel „honger" zou
zijn. Maar dit is niet zoo. De middagdiensten
zijn nog even magertjes bezet als voorheen.
De minimum-lijders halen in dezen tijd een
voudig den riem nog wat aan. Als ze niet op
passen, behooren ze straks tot het geestelijke
proletariaat, dat een grooten mond heeft over
„de kerk" De kerk had dit en de kerk had
dat.En ondertusschen weten ze nauwe
lijks meer, wat er in de kerk omgaat.
„Hiermee is niet gezegd (om misverstand te
voorkomen), dat zij, die geregeld naar de kerk
gaan en liefst twee keer, de geestelijke aristo
cratie vormen. Maar wel dit: dat de geestelijke
aristocratie bij de minimum-lijders toch zeker
niet gevonden Wordt."
HULPKEKRK OP WIELEN
Te Kopenhagen is een hulpkerk op wie-
1 e n gebouwd, die overal in de zich uitbreiden
de buitenwijken der stad naar gelang van be
hoefte kan worden heengerold. Zij is van eter-
niet gebouwd en wordt gebruikt, zoolang er er
gens nog geen vaste kerk is.