Inteekenbiljet
PONDERDAG 30 JANUARI 194T
STADSNIEUWS
Pater van Heusden
Naar wij' uit de beste brond vernemen heeft
pastoor Smdtz van de Hartebrug-parochie
van de ofificieele instanties berichth ontvan
gen dat zijn kapelaan, pater van Heusden,
eich niet in gevangenschap bevindt. Hiermede
is een eind gekomen aan de daaromtrent loo-
pende geruchten en is komen vast te staan,
dat vastgehouden moet worden aan de oor
spronkelijke meening, dat pater van Heus
den door de duisternis te water is geraakt
en verdronken.
WAARSCHUWING
De commissaris van politie raadt het publiek
aan om, alvorens in relatie te treden met
Willem Cornelis Jonkers, oud 29 jaar, wo
nende te Leiden. Jan van Govenkade 30,
voorheen wonende te Katwijk, zich met de
afedeling recherche in verbinding te stellen.
ONVOORZICHTIG OVERGESTOKEN
Gistermiddag is het 7-jarig meisje K. T.
v. D, wonende aan de Ter Haarkade, bij het
plotseling oversteken van den Haagweg aan
gereden door den wielrijder J. A. D. Het
meisje werd in 't gelaat gewond en kreeg
een lichte hersenschudding. Zij is door den
E.H.D. naar het Acad. Ziekenhuis gebracht
Aangevangen is bovenstaand tornooi, dat
als revanche van het Huismanbeker-tornooi
bedoeld is. De eerste partijen kenmerkten
zich direct al door fraai spel. Wim Huisman,
de winnaar van den vorigen wedstrijd, speel
de tegen L. T. v. Steenbergen. Laatstgenoem
de probeerde door onregelmatig spel zijn te
genstander te verrassen. Dit mocht hem niet
gelukken en Wim wist door constant spel zijn
eerste 2 te behalen.
F. Franken jr. die in de plaats van Blom
meespeeld kreeg als tegenstander P. Olivier
Franken, de benjamin van deze tornooispe-
lers, liet zich door de eigenaardige capriolen
van Olivier overbluffen en verloor door ach-
terloopen een schijf en daarna door o.i. te
nonchalant-spel de partij. Een remise had hij
zeer zeker kunnen forceeren. De andere partij
werd uitgesteld.
Met groote spanning zien wij de verdere
resultaten tegemoet.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Petrus Oomelis, vei. v. P. F Breedt-
veld en E. v. Wensveen; Wilhelmdna Christina, dr.
-| Johannes Wühel.
1 C. J. Wit-
Heelm
L v. Toom
M^Koe?1' K°0Jng;
V. J. W. N.
tem an; Rudolf Frans. zn. v C. H
C. de Fouw; Adolf, zn. v. C. 'Peter
Hendrikus Adrian us, zn. v. N. J
Pronk; Sara Christina, dr v. A.
S. Flanrirjjn; Maria Geertrui6a, dr.
H. Eggsnk; Pi eter, zn. v. J. v. d. Kwarten F G.
de Mooij; Cornelis Christiaan, zn. v C. K. F.
Ver.euën en A. Bulk; Judith, dr. v. E. Kroone
G. Fokker. Jan, zn. v. J. v. d. Burgh en M. W.
Teske.
OVERLEDEN: A. J. M.
dus, hsvr. v. J. S. Blom '84 j
C. Hijkoop, 32
.mm__i A. L. v. d. Zam-
aen jd.; C. M. Dolle Jm. J. M. Attevedd Jd.; J. C.
Driessen jm. en H. H. M. v. d. Krogt jd.; J. Riet
hoven jm. en J. M. Pet j<L; J. de la B«e jm.
*- J G. BeU jd.
jm. 30 j. en. 8.
i. 34 j. en C. V.
Roos jd.: J. Heêmskerk jm
ONDERTROUWD: N. Heertj.
Riemens Jd. 33 J^ C. Brussee
Rön jd. 23 j.
Alphen a/d. Rijn
EEN DURE WINTER VOOR DE GEMEENTE
De vormt lm zeer nadtelig
Men heeft wel eens beweert dat strenge
win ter es maar om de zooveel jaar voorkomen,
en dienovereenkomstig was de verwachting
gewettigd dat na de strenge winter van 1939-
1940 de winter welke we thans beleven wat
zachter zou zijn. De wilde zwaan die in het
najaar van 1940 in groote getale gesigna
leerd werden in het hooge noorden van ons
land, zyn echter betere weerprofeten geble
ken dan sommige geleerden.
Zonder dat de winter nu bar streng is, kan
gezegd worden dat we ons portie wey be
hoorlijk krijgen en Alphen als industrie-ge
meente wordt hierdoor weer zwaar getroffen.
Immers, de arbeid in de betonbedrijven,
waarvan onze gemeente er onderscheidene
telt en waar honderden handen werk vinden
en hun brood verdienen, ligt nu reeds een 6-
tal weken vrijwel geheel stil.
Daar deze categorie van arbeiders
steeds tot de minst bezoldigde behoort, is het
niet te verwonderen dat in vele gezinnen
armoede geleden wordt en vooral in dezen
tijd niets anders dan het hoogst noodige, het
dagelijks brood, gekocht kan worden. Voor
den zakenman treft het thans dat hij niet
veel aan te bieden heeft, anders zou de mid
denstander hiervan ook wel degelijk de ge
volgen van ondervinden.
Een stukje vleesch in dezen tijd van
vleesohschaarschte is voor velen een weelde
artikel. Dit bemerken de slagers, die wat het
vleesch betreft, momenteel de klanten aardig
kunnen bedienen. Vet is er weinig.
Een dure tijd voor de gemeente. We bedoe
len daarmede vooral dat de lange winter
weer sterk op de gemeentefinanciën drukt.
Vorige winter werd een hoog bedrag aan
steun uitgekeerd en ook op het Burgerlijk
Armbestuur werd zeer veel beroep gedaan.
De langdurige vorstperiode maakt dat het
thans weer niet anders is.
Er zijn wer honderden stempelaars en ver-
weg het grootste deel hiervan behoort tot de
categorie fabrieks- en transportarbeiders die
thans uitgevroren zijn. Daarbij komen dan
nog de timmerlieden en metselaars die allen
de droeve gevolgen van den langen winter
ondervinden.
Op de begrooting voor 1941 is aan steun
niet zoo'n groot bedrag uitgetrokken. Werk
verschaffing is het parool, maar terwijl hier
van door de vorst nog niets kan komen, ter
wijl overigens de goedkeuring voor verschil
lende objecten niet zoo vlot afkomt, zal het
uitgetrokken bedrag voor steun spoedig
overschreden zijn.
In het belang van de gemeente-financiën,-
meer in het belang der betrokken arbeiders,
is het te hopen dat spodig milder weer aan
gaat breken. Er is arbeid genoeg. Verschil
lende fabrieken zitten nog met goede orders,
waarvan d uitvoering thans stagneert. En er
zou nog meer te doen zijn als er wat meer
grondstoffen los te krijgen waren.
Alles snakt naar het einde van den krijg,
want hoewel de Christen moet leven bij het
woord van Jezus: „Zijt niet bezorgd" kan ook
hen het broodvraagstuk in deze dagen soms
fel benauwen.
Sassenheim
GEREF. MANNENVEREENIGING
In het bestuur der Ger. Mannenvereeniging
Um naam worde geheiligd zijn gekozen de
heeren D. Buys en g. Slootweg wegens
periodieke aftreding van de heeren G.
Broekstra en H. Handgraaf
DE VISSERSCHOOL
Bij de pensioneering van den heer P. J.
Verwouteren hoofd der De Visserschool
is nu de bedoeling een le hoofd en 2e hoofd
aan te stellen, n.l. een hoofd voor de O.L.O.
school en eaa hoofd voor de Lagere SchooL
Gem. Radio-distributie
Vrijdag 30 Januari
le Programma: 8.00—22.15 AVRO. 22.15—
24.00 Duitsch programma.
He Programma: 8.00—17.00 NCRV; 17.00—
17.15 VPRO; 17.15—1915 NCRV; 19.15—2300
NCRV (Programma uitsluitend voor Radio-
Centrales); 23.0024.00 Duitsch programma.
Ille Programma: T.0024.00 Duitsch pro-
Katwijk a/d. Rijn
KATWIJKSCHE DAMCLUB.
De uitslagen der elfde ronde van de Beker
wedstrijden zijn als volgt: J. van ElkA.
Dijkstra 0—2, W. Böttcher—A. v. Beelen 2—0,
J. Houwer—Vrij, A. A. Vooys—P. Dijkstra
20, J. SchoneveldD. Hartkamp afgeb.
Noordwijk
JAARVERGADERING CHR. VOLKS-
BIBLIOTHEEK
Dinsdagavond kwam de Chr. Volksbiblio
theek in jaarvergadering bijeen onder leiding
van den voorzitter den, heer J. E. Kok. Na
opening op de gebruikelijke wijze, sprak de
heer Kok een kort openingswoord, waarna
de verslagen volgden. Hieraan ontleenen we
dat het aantal leden thans 83 bedraagt. Van
de bibliotheek wordt een druk gebruik ge
maakt, zoodat wel duidelijk is dat zij in eer
behoefte voorziet. Na bespreking van enkele
huishoudelijke zaken was het woord aan den
Secretaris de heer C. Plug, die een causerie
hield over het onderwerp: „Onze Lectuur."
Allereerst ging spr. na wat eigenlijk lezen
is. Vele menschen kunnen niet lezen in den
eohten zin van het woord. Lezen is niet een
boék doorvliegen, maar het in zich opnemen
en verwerken. We lezen omdat er een be
hoefte bestaat om te lezen. Onze geest wordt
daardoor gevoed. Spr. besprak hierna de be
hoefte aan goede Chr. lectuur. Laten we
waardeeren het werk van onze Chr. schrij
vers, uitgevers en bibliotheken. Alle boeken
waarvan ons Gods Woord en ons geweten zeg
gen dat ze verkeerd zijn moeten we als con
trabande beschouwen. Onze roeping is ook
op het terrein van de kunst op te komen voor
het Koningschap van Christus. Eenige be
spreking volgde op dit onderwerp, waarna
sluiting.
LEELIJKE VAL
Doordat de wed. V. uitgleed, kwam ze zoo
ongelukkig te vallen, dat een beenbreuk ge
constateerd moest worden.
Woubrugge
In verband met de verhooging van verschil
lende wedden van overheidspersoneel, heeft
het Gemeentebestuur den Raad voorgesteld
de loonen voor het in-dienst zijnde en te ne
men los personeel met 4 cent per uur te ver-
hoogen, met inbegrip van de duurtetoeslag
ad 5 pet.
COMMISSIE WERING SCHOOLVERZUIM
Omdat op mededeeling van Ged. Staten aan
de commissie tot wering van schoolverzuim
te Woubrugge en Hoogmade geen presentie
gelden meer mochten worden uitgekeerd,
hebben beide commissies hun ontslag geno
men.
Valkenburg
JAARVERGADERING ZIEKENFONDS
De Vereeniging „Helpt Elkander" hield haar
jaarvergadering bij de Vries.
De voorzitter, de heer B. Dubbelaar,
opende met een woord van welkom en her
dacht het overleden bestuurslid, den heer
v. Dijk.
Verder maakte hij melding van het feit,
dat op 5 Maart a.s. de vereeniging 25 jaar
zal hebben bestaan. Al die jaren hebben de
secretaris en penningmeester dan hun functie
vervuld, zoodat ook zij jubileeren.
De jaarverslagen stonden in mineur. De
secr. vermeldde een achteruitgang in leden-
in de penningmeester sloot zijn boeken
met een nadeelig saldo van ruim 200.
Desondanks werd besloten de uitkeeringen
bij ziekte op de oude bedragen te handhaven
In de financieele commissie werden be
noemd de heeren P. Zwaan en Nic. v. d.
Nagel.
Op een vraag van den heer Ouwersloot
deelde de voorzitter mede, dat het bestuur
het voornemen heeft het 25-jarig bestaan op
gepaste wijze te herdenken.
Na een woord van dank aan de doktoren
Lodder en Huiting voor de verleende mede
werking sloot de voorzitter de vergadering.
VAN DE TRAP GEVALLEN
De echtgenoote van den heer v. d. Weijden
had het ongeluk van de zoldertrap te vallen,
waardoor zij behalve een lichte hersenschyd-
ding, óok nog een vrij ernstige hoofdwond
bekwam. Volstrekte rust werd haar voorge
schreven-
RATTENBESTRIJDING.
Ook hier werd, evenals de vorige winter,
met het bekende vergif, de rattenverdelging
intensief ter hand genomen.
Ook nu bleef het succes niet uit. De sneeuw
leende zich uitstekend voor een doelmatige
gifverspreiding.
Voorschoten
Gedurende het jaar 1940 zijn in totaal ter
secretarie aangegeven 621 slachtingen (v.j.
621), verdeeld als volgt 530 bedrijfs- (540),,
57 nood- (57), 34 huisslachtingen (18).
In totaal werden 442 runderen en varkens
(526), 85 schapen (20), 3 geiten (0) geconsu
meerd. De noodslachtingen waren verdeeld
als volgt: 8 paarden (9), 16 runderen (18), 15
varkens (13), 16 schapen (15) en 2 geiten (2).
Tüsschen haakjes zijn geplaatst de cijfers van
het jaar 1939.
Bij de dezer dagen door de politie gehou
den controle op de verduisteringsmaatregelen
van bewoonde perceelen, is gebleken, dat ver
scheidene ingezetenen niet zorgvuldig genoeg
de maatregelen treffen noodig om geen licht
te laten uitstralen. De politie heeft tegen de
overtreders proces-verbaal doen opmaken
BURGERLIJKE STAND
i F. C. Bakker
„.jgeveen: Jan. zoon va
<±e Roo.
OVERLEDEN(Te Leiden) Johanna Wouterina
Verbeek, oud 29 jaar
Winkeldeuren met koevoet
opengebroken
Duisternis en schaarschte maken
nieuwe dieven
Do Haagsche recherche heeft het druk,
«éér druk zelfs, en daarover behoeft
niemand zich te verbazen. Want de maat
regelen die op het gebied van de ver
duistering moeten worden getroffen ge
voegd bij de schaarschte aan allerlei
artikelen scheppen nieuwe dieven, die
alles wat zij In handen krijgen op ieder
uur van den dag voor goed geld kunnen
versjacheren.
Da. kettinghandel floreert geweldig,
ondanks de duizend-en-een bepalingen er
tegen en dat is het, wat de verleiding
tot «telen zoo onweerstaanbaar maakt.
Als gevolg van haar activiteit heeft de
Haagsche recherche intusschen weer twee
arrestaties weten te verrichten, waarvan de
schoenmaker J. C. H. uit Amsterdam en de
monteur J. F. K. uit de Tweede Schuytstraat
het slachtoffer zijn geworden. Beide heeren
zjjn 24 jaar oud en waren, ondanks hun ge
ringe ervaring al tot groote dingen in staat
Dat zij tegen de lamp zijn geloopen vond
zijn oorzaak in een wat ongewone ontmoeting
met enkele politiemannen in den nacht van
20 op 21 Januari j.l. Om 5 uur ongeveer trok
het tweetal in de Van Dijckstraat de aan
dacht, zoodat zij staande werden gehouden
en bij een vluchtige fouilleering kwamen er
allerlei verdachte voorwerpen te voorschijn:
een aantal schroevendraaiers, een zaag, een
nijptang, ja zelfs een koevoet en nog verschil
lende andere inbrekerswerktuigen. De kna
pen werden meegenomen naar het bureau-
Van der Ver.nestraat, overgebracht naar het
hoofdbureau en ter beschikking gesteld van
den Centralen Opsporingsdienst. Vanwege
dezen dienst vonden onmiddellijk zoowel bij
den Amsterdammer als den Hagenaar huis
zoekingen plaats, die evenwel geen succes
opleverden. Maar toch werd de moeite be
loond, daar men er achter kwam, dat de
45-jarige banketbakker H. P. M. van de Vail-
lantlaan en de 34-jarige sigarenwinkelier van
de Lijnbaan tot hun intieme kennisen behoor
den. Zoo kaartten zij vaak met elkaar tot
diep in den nacht Een huiszoeking bij den
banketbakker en een bij den sigarenwinkelier
hadden dan ook meer resultaat.
Op de Vaillantlaan werden ojn te beginnen
een paar costuums en een jas aangetroffen,
die afkomstig bleken te zijn van een inbraak
in een filiaal van het Haagsche Crisis-Comité,
gevestigd op Kon. Emmakade 26. Deze in
braak was gepleegd op 24 December van het
vorige jaar en de buit bestond uit diverse cos
tuums en jassen. De daders waren binnenge
komen via een schutting en door het uitsnij
den van een ruit en na langdurig pluizen
kwam vast te staan, dat het de monteur en
de schoenmaker waren geweest. Vele klee-
dingstukken waren al verkocht, zoodat het
geen bij den banketbakker gevonden werd
een soort restantje vormde.
Bij den sigarenwinkelier kwamen 4 kar
tonnen doozen voor den dag, die elk 25 pond
thee bevatten. Die thee hadden de monteur
en de schoenmaker samen machtig weten te
worden door een inbraak in den nacht van
10 op 11 Januari bij het depót der fa. Van
Nelle, gevestigd Huygensstraat 5.
Verder bleek dat dit tweetal in December
j.l. had ingebroken in het gebouw van den
Schoeiseldienst van het Crisis-Comité in de
Dibbetstraat, waar ze 275 paar zolen stalen en
"e voor 185 verkochten.
Op 21 Dec. braken ze in bU een Uniewinkel
op de Vaillantlaan, waar ze echter niet ver
genoeg binnen konden komen en met een
partij bonnen genoegen moesten nemen.
Ook verschillende andere winkels werden
bezocht, waarvan de deuren eenvoudig met
een koevoet werden opengescheurd. Daarover
hopen we morgen het een en ander mee te
deelen.
De grondtoewijzing
in Rotterdam
Eigenaren van bedrijven kunnen
zich thans schriftelijk tot
het Asro wenden
De algemeen-gemachtigde voor den weder
opbouw maakt het volgende bekend ten aan
zien van den herbouw van Rotterdam.
Voor de uitvoering van het nieuwe stads
plan zal het noodig zijn de terreinen in het
verwoeste stadsdeel opnieuw te verkavelen.
Daarom zal dit stadsdeel voor het grootste
deel worden onteigend. Aan de eigenaren
van onteigenden ondergrond van verwoeste
opstallen zal dan een nieuwe kavel grond
worden toegewezen. Deze toewijzing zal door
den algemeen-gemachtigde voor den weder
opbouw geschieden op grond van het besluit
168/1940.
De voorbereiding van deze toewijzing ge
schiedt door het adviesbureau Stadsplan
Rotterdam, gevestigd Nieuwe Markt 1, te
Rotterdam. Hoofd van dit bureau is de heer
ir. W. G. Witteveen, secretaris de heer D. van
Driel van Wageningen.
Het is de bedoeling van de leiding
van dit bureau de voormalige eige
naren, die voor toewijzing van grond
in aanmerking komen, op te roe
pen voor een bespreking, om hun
wenschen te leeren kennen. De
afwikkeling zal zooveel mogelijk
straatsgewijze geschieden.
Eigenaren, die schade door stilstand
van hun bedrijven lijden en on-
middelljjk met herbouw wil
len beginnen, om hun bedrijven zoo
spoedig mogelijk weder op gang te
brengen, zouden zich intusschen,
zonder oproep af te wachten,
schriftelijk tot het adviesbureau
stadsplan Rotterdam kunnen wenden,
om hun wenschen kenbaar te maken.
ADVERTENTIËN
0FFICIEELE PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT
VAN LANDBOUW EN VISSCHERIJ
DU1TSCHE MILITAIRE DISTRIBUTIE-BONNEN.
Om misverstand te voorkomen vestigt de Secretaris-Generaal van
het Departement van Landbouw en Visscherjj er de aandacht van
belanghebbenden op, dat, zooals bekend gemaakt is in het Verorde
ningenblad voor het bezette Nederlandsche gebied d.d. 15 Januari 1941,
vanaf dien datum uitsluitend de volgende militaire distributiebonnen
(„Wehrmachtsmarken") geldig zijn:
blauwe militaire distributiebonnen voor vijftig gram brood;
bruine militaire distributiebonnen voor vijftien gram koffie of twee
gram thee;
blauwgroene militaire distributiebonnen voor tweehonderd gram
suiker;
violette militaire distributiebonnen voor honderd gram meel;
lichtblauwe militaire distributiebonnen met rooden opdruk voor
honderd gram vetten,
i opdruk voor
vijftig gram vleesch of
roor'vUf°«i
lichtblauwe militaire distributiebonnen met
tien gram vetten;
rose militaire distributiebonnen
vleeschwaren;
grijze militaire distributiebonnen met rooden opdruk voor honderd
gram levensmiddelen, daaronder begrepen peulvruchten va
grijze militaire distributiebonnen met roodèn opdruk
twintig gram kaas van elke soort;
groene militaire distributiebonnen voor een et-
De militaire distributiebonnen voor 100 gram koffie of 20 gram thee
worden sedert 15 Januari j.L door de Duitsche militaire autoriteiten
niet meer uitgegeven. De reeds vóór genoemden datum in omloop ge
brachte bonnen voor 100 gram koffie of 20 gram thee behouden echter
hun geldigheid tot 8 Februari 1941. zoodat daarop de genoemde hoeveel
heden ook tot 8 Februari a.s. nog behooren te worden afgeleverd.
Voorts is uitdrukkelijk bepaald, dat de militaire distributiebonnen
-„ij— t peulvruchten van
Abc
0FFIC1EELE PUBLICATIE VAN HET DEPAR1
VAN HANDEL, NIJVERHEID EN SCHEEPVI
INSCHRIJVINGSPLICHT VOOH 15 FEBRUARI 1941
ONDERNEMINGEN OP HET GEBIED VAN GASGENERi
EN TANKGAS. A J
u 1 Heu {Uitbureau generatoren en tankgas vesügt de nar,
belanghebbenden op den inschijvingsplicht, welke is vastgesu
4 van de beschikking van den secretaris-generaal van het di
van Handel. Nyveiheid en Scheepvaart d.d. 27 December W
n.L (Staatscourant van 27 en 28 December 1940, No. 252).
Dit artikel houdt o.m. in, dat alle ondernemingen (nahi
rechtspersonen), welke generatoren, compressorinstallaties;
installaties of onderdeden daarvan vervaardigen, importeert
delen of monteeren, zich moeten laten inschrijven bij het Ri
generatoren en tankgas.
De gelegenheid wordt opengesteld voor 15 Februari 1941 m
te doen plaats hebben. Ondernemingen, welke op dien datun
aan den inschrfjvingsplicht hebben voldaan, stellen zich bloot
rechtelijke vervolging en sluiting van hun bedrijf.
Belanghebbenden wordt derhalve in hun eigen belang b
zich, voorzoover zulks nog niet heeft plaats gehad, alsnoj
Februari 1941 te laten inschreven by het Rijksbureau gene
tankgas. Bezuidenhoutscheweg 39 te 's-Gravenhage. InschrijvS
lieren zijn aan dit adres kosteloos verkrijgbaar
Voorts wordt de aandacht gevestigd op art 6
houdende het verbod, goederen, welke onder het Rijksbure
toren en tankgas ressorteeren, te vervaardigen of af te levereH
directeur van dit bureau hiertoe schriftelijk vergunning heeft1
Volgens art. 7 van de bovengenoemde beschikking is het t,
van generatoren, compressorinstallaties en tankgasinstallatie/
zoowel als ballongas, verboden zonder schriftelijke vergunning
directeur van het Rijksbureau generatoren en tankgas. Degen*,
bovengenoemde goederen in gebruik hebben zonder deze vt
zijn verplicht hiervan voor 15 Februari 1941 opgave te doel
Rijksbureau Deze opgave behoeft niet plaats te hebben, was
desbetreffende vergunning door het Centraal Instituut voor fc
satie (C.I.V.I.) i6 verleend. 1
sie grondtoewijzing Rotterdam, gevestigd
Westzeedijk 122, Rotterdam. Voorzitter van
o.eze commissie is mr. Jacq Dutilh, secretaris
mr. C. J. de Vriese.
Ook Indien voormalige eigenaren van ont
eigenden ondergrond van verwoeste opstallen
van meening zijn, dat door het adviesbureau
stadsplan Rotterdam onvoldoende met hun
belangen wordt rekening gehouden, waardoor
herbouw onnoodige vertraging ondervindt,
kunnen zij zich schriftelijk tot de advies-
oommissie Grondtoewijzing Rotterdam, West
zeedijk 122, wenden.
Wetenschappen
Een Witsnuitdolfijn
aangespoeld
Het zevende exemplaar in ons
land; grootendeels in het Leidsche
Museum geborgen
Dr. A. B. van Deinse deelt ons mede:
Woensdag 1.1., 22 Januari, strandde tus-
schen den Wassenaarschen Slag en Katwijk aan
Zee een witsnuitdolfijn, Lagenorhynchus albi-
rostrls, een versch, mooi exemplaar. De heeren
Th. Duyn en P. Creutzberg vonden het dier den
volgenden dag en bemerkten, dat door den nood
oer tijden eenige schepenvisschers er aan
linker- en rechterzijkant heele lappen spek
vleesch hadden uitgesneden. Ook de mooie
machtige accoladevormige staart was helaas
reeds verdwenen. Donderdagmiddag kwam het
aldus verminkte dier in 's Rijks Museum van
Natuurlijke Historie te Leiden aan. Zonder
staart mat het cadaver 190 cm, zoodat de com
plete lengte ongeveer 230 cm zal zijn geweest.
Op het oogenblik is het geslacht mij nog niet
bekend. Aangezien er voorbeelden
kust bekend zyn van 2.70, 2.74 en m.
dit exemplaar nog niet geheel volwassen, ten
minste als het een manlijk dier is. De vrouwe
lijke individuen zijn meestal kleiner en b.v.
2.35 m lang, welke maat dicht bij die van ons
voorwerp komt, zoodat we hier wellicht inder
daad met een wijfje te doen hebben.
Dat deze aanspoeling iets bijzonders is, moge
hieruit blijken, dat er in ons land slechts 5
skeletten van bewaard zijn, waarvan maar 3
complete. Interessant Is, dat deze tandwalvisch-
achtige van toch tamelijk bescheiden lengte,
het zoogdier is met het grootste aantal wer
vels, n.L 94! Gelijk men weet heeft het men-
schelijk geraamte 33 wervels, zoodat deze dol
fijn daar wel zeer ver bovenuit komt Bij de
zeer groote walvisschen van 25 30 m lengte
is het aantal wervels omstreeks 66. De wer
vels van Lagenorhynchus zijn zéér plat en
vormen èn door hun groot aantal èn door hun
zeer lange, krachtige uitsteeksels, een prachtig
voorbeeld van een mooi ontwikkelde rugge-
graat Onnoodig te zeggen, dat hieraan ook
krachtige spieren, dus veel vleesch, bevestigd
zitten, zoodat het gewicht van een volwassen
witsnuitdolfijn b.v. 270 kg kan bedragen. In
het aantal wervels zit nog een zekere variatie,
zoodat er ook gevallen bekend zijn met 90, 91,
92 of 93 wervels. Voor zoover mij bekend is.
wordt het getal 100 intusschen nooit bereikt
Negentig jaar geleden was deze soort hier
nog niet gevonden. In Juni 1851 is de eerste
nabij Texel gezien, maar niet aangespoeld. In
1886 kwam een manlijk dier van 2.74 m aan
op den Vliehors, Vlieland. Dit is onze eerste
stranding, waar o.a. prof. Max Weber over
schreef. Het skelet kwam in Artis terecht. Reeds
in 1887 volgde een tweede voorbeeld in den
Helder. Van dit vrouwelijke exemplaar kwam
het geraamte ook in Artis. Een derde voorwerp,
een zwanger wijfje, spoelde in Mei 1903 aan
op de Groningsche kust Het skelet v
De behandeling van bezwaren
De algemeen-gemachtigde kan ter betaling
van onteigenden grond ook tegen den wil van
den voormaligen eigenaar aan dezen anderen
grond toewijzen. Ligt dit jn het voornemen,
m. a. w is bekend, dac een toewijzing niet in
overeenstemming is met de wenschen van den
voormaligen eigenaar, dan krygt die eigenaar
daarvan bericht Hij kan dar. binnen een
term ij n van dagen zijn bezwaar tegen
die toewijzing schriftelijk indienen bij een
voor de behandeling .van die bezwaarschriften
ingestelde commissie, genaamd adviescommis-
ningen, alwaar de rampspoedige brand van
Aug. 1906 alles vernietigde. In 1918 strandde
een levend, volwassen, manlijk dier te Noord-
wijk aan Zee, 2.75 m lang. Prof. dr. E. D. van
Oort heeft de opgezette huid en het skelet te
Leiden doen bewaren in 's Rijks Museum en
heeft over dit mooie geval uitvoerig bericht,
welke publicatie vergezeld ging van een fraaie,
in kleuren gedrukte afbeelding. Dit exemplaar
heb ik destijds te Leiden geheel ongeschonden
kunnen zien.
In 1929 werd nabij de Koog op Texel een dood
exemplaar op de kust geworpen, waarvan J. P.
Strijbos het niet geheel complete geraamte
redde voor Leiden.
Het zesde exemplaar is in Dec. 1936 gevonden
op de plaat Noordsvaarder bij Terschelling
door strandjutters. De schedel met geschonden
achterhoofd, hart, longen en eenige andere dee
len kwamen in Leiden als bewijsstukken.
Het laatste voorbeeld, de zevende dus, is dit
geval van 22 Januari i.L In deze maand was
er nog nooit een gevonden: wèl in Febr., Mei,
Juni, Oct. en in Dec. twee. Van de 7 nu be
kende gevallen komen er dus 3 te staan op de
echte wintermaanden, Dec. en Jan., terwijl 2
dieren den voorzomer, Mei en Juni, aankwamen.
Naar uit publicaties van dr. S. F. Harmer
bekend is, komt deze soort in Engeland veel
meer voor, want van 19131926 zijn er niet
minder dan 30 aangetroffen, waarvan de maan
den van stranding zich over het geheele jaar
verdeel en.
Mijn welwillende berichtgever, de heer W.
Vervoort, biol. cand. te Schiedam, hoopt weldra
in „De Levende Natuur" nadere bijzonderheden
over dit laatste geval te publicéeren.
Op uitnoodiging van den Academischen
Kring te Nijmegen en van het Vooraziatisch-
Egyptisch Gezelschap Ex Oriente Lux heeft dr
J. H. Holwerda, lector aan de Universiteit te
Leiden en directeur van het rijksmuseum G.
M. Kam te Nijmegen, in het academiegebouw te
Nijmegen dezer dagen een lezing met lichtbeel
den gehouden over: het volk onzer hunne
bedden en Egypte.
De hunnebedden, die men in Nederland
vindt, behooren tot een groot complex, dat zich
uitstrekt over N.W. Duitschland, Denemarken.
Scandinavië, Frankrijk. Portugal. Spanje. N
Afrika, de kusten van de Middellandsche Zee.
Wat er bij ons (in Drenthe) nog van over is, zijn
slechts ruïnes van wat er ééns geweest moet
zijn. Het graf was een imitatie van een rots
graf. In natuurlijkon vorm. n.l in de rots uit
gehouwen. worden graven van dit soort rondom
ie Midd Zee aangetroffen.
Te Emmen had spr nog een hunnebed onder
■.ocht. waarin men afdaalde door middel van
oen putje, terzijde van den kelder aangebracht.
Dit putje sloot aan op een slechts tot halve
hoogte In den zijwand aangebrachten steen,
waardoor men toegang had tot den kelder. Op
Sicilië heeft men in de rots uitgehouwen put-
graven van juist denzelfden vorm gevonden,
zoodat een samenhang tusschen het hunnebed
te Emmen en deze rotsgraven onmiskenbaar is.
De twee soorten hunnebedden, die we in
Nederland aantreffen, worden ook in Denemar.
ken nóést elkaar gevonden en niet alleen daar,
maar ook elders waar hunnebedden zijn. In N
Afrika heeft men er in de woestijn wel ge
vonden, die, in plaats van met zand, opgevuld
waren met keisteenen; dit had waarschijnlijk
ten doel te verhoeden, dat de woestijnwinden
het eigenlijke graf spoedig bloot zouden leg
gen. Spr. liet van zulk een graf een platte
grond zien; eigenaardig was daaraan o.a. dat in
den buitensten muur een nis was aangebracht,
die doet denken aan een grafkapel. Zulk een
grafkapel vinden we terug bij de Egyptische
mastaba's. Maakt men door zulk een mastaba
een coupe dan verkrijgt men een beeld, dat
veel gelijkenis vertoont met de coupe van het
in het voorafgaande vermelde put- of schacht-
graf op Sicilië. Voorts heeft men van het
mastabagraf prototypes in Egypte gevonden,
die nog meer gelijkenis vertoonen met het hun
nebed dan de mastaba zelf. Karakteristiek
voor de hunnebedden is het z.g. vlechtaarde-
werk, dat men daar vindt. Spr. gebruikt hier
voor dezen naam, omdat het duidelijk een na
bootsing is van vlechtwerk in ceramiek. Scher
ven van zulk vaatwerk, die tot één en hetzelf
de exemplaar behooren. vindt men soms in
verschillende graven tegelijk. Dit wijst er op,
dat ze veel betreden zijn geweest en dat men er
in en uit is geloopen, om den dooden gaven te
brengen. De dateering der hunnebedden is
moeilijk. Aangezien de mastaba's uit ongeveer
3000 v. Chr. zijn, kunnen de hunnebedden óók
uit dien tijd dateeren. Men zij echter voorzich
tig. want zoowel in Libye, als in Frankrijk en
in Scandinavië heeft men in de graven over
blijfselen gevonden uit den Romeinschen tijd
Bij de Egyptische graven plaatste men puntige
steenen zuilen, later obelisken; ook in de na
bijheid der hunnebedden zijn groote langwer
pige rechtop staande steenen gevonden, de zg.
menhirs.
Marktberichten
MELK. BOTER. KAAS EN EIEREN
MONTFOORT. 28 Jan. Elerenprijzen. De eieren-
prijzen varieeren thans ln deze gemeente van f 7
7.50 per 100 stuks. Voor de henneneleren wordt
momenteel een bedrag besteed van f 67 per 100
stuks. Handel traag.
AARDAPPELEN. GROENTEN EN FRUIT
AMSTERDAM, 29 Jan. N.V. Ned. veiling van
land- en tulnbouwprod. Prei f 2035. tomaten
f 80115. spruiten f 1634, witlof f 1722, wasch-
peen f 2027 per 100 kg; peterselie f 1018, sel
derij f 10—17. kervel f 10—14, raabrbtr f 10—14,
per 100 bos.
GOES, 28 Jan. Appelen: cox oranje pippin f 15
—30. dubbele bellefleurs f 26, motpippin f 22,
goudreinetten f 2230. Jonathan f 1527. notaris
appel f 21, pladij f 14—20. rembour mortier f 12,
westlandsche bellefleur f 20. zure bellefleurs
f 16—26 zoete ermgaard f 15—22. kroet en stek-
appels f' 6—15. Peren: beurre d'avrll f 14, brede-
rode f 11—20. comtesse de paris f 11—27, ollvier
de serres f 10—14, emile d'heljst f 18, gieser wilde
man f 11—21, Joseph de malines f 12—17, klelperen
f 10-21, legipont f 12. passé carassane f 13. ponds
peren f 10—21, sint remij f 11—20. winterlouwtjes
f 13, wlnterrietperen f 1214, kroet en stekperen
7—10 per 100 kg.
KAPELLE. 29 Jan. Kapelle-Biezelinge
oudreinette'n 22—30. Jonathan 18—26,
rappels
brede-
ródè 16—21. st. remy 17; spruiten 22—36 echorse-
neeren 9—10. veldsla 21. breekpeen 24. koolrapen
2-3!'j. boerenkool 7. witlof 28, prei 11. alles p. kg;
roode kool 6—6.30. sav. kool 4.80. witte kool 2.20—
100 kg; knolselderij 12 p. kg.
10, p
LEID]
lEN. 29 Jan. Coöp. groenten-, fruit-
iell.-v
uien' 5.60, peen 7.20—11.40, spruiten
-- j2432. i
irij 8.20-r--
56011.20. rabarber 13—14 p. 100 bos.
KATWIJK AAN DEN RIJN, 28 Jan. Groenten-
veiling. Boerenkool 2035 ets. per kist van 6 kg;
roode kool 5.50—6. gele kool 4—4.80, groene kool
350—4.40. uien 450—5, per
1.20—2.10. kroten 53—56
LOOSDUINEN. 29 Jan.
f 23—27. dunsel f 19—22.
6.50. peterselie f 5.605.
Laatste Bericl
g te
Een vervanger voor Gii* Vc
Na het overlijden van minister t
dr. Gürtner heeft de Führer
staatssecretaris in het ministerie t
dr. Franz Schlegelberger, met de Itjn c
die zaken belast. fver
De Führer heeft bepaald, dat di.,
op staatskosten zal worden begrav
T VPC
oorJtat
vrtinl
Visscherij
AANVOER VERSCHE VISGscii
dc markt te Scheveningcn wa
- tet ^8452, lo^
4798 en 67 motorschokkers
nlng.
sei,
Sch. 16, W. Rog, met 162; Kw. 166, H.
met 91; IJm. 283, J. Dijkhuizen,
135. J. Klein, met 407; Sch. 102.
met 684; Sch. 89. A. Rog, met 439; lT
d. Bent. met 162: Sch. 81 A. den Duik*-"
Sch. 245, G. den Heyer, met 533; Kw.
Duin. met 226: Kw. 144. P. Varka
1043; Kw. 151. J. v. d. Plas. met 11
W. Rog, met 1 662; Sch. 341. W. dc
355; Sch. 285, M. Pronk, met 321
P. den Heyer, met 314; Sch. 57,
met 243; Sch. 302. A. Taal, met
Van Duin en Plokker, met 143; Sch. lt
Heyer. met 219; Sch. 210, B. Rog, i j-.
Sch 23. A. Taal. met 615; Sch. 84. J ua
met 264; Sch. 201. M. den Heyer, mé
Van dc kotti
J. Koom, met 56; Kw. 72, W.
R,d
Hl
4**
ictti
df<
be sommin grtjg'e
ene
117; Sch. 37. C. de Jong, met 227;
Drijver, met 166; Ro. 2. G. van Noord,
Sch. 70, T. v. d. Zwan, met 59; Sch.
Heyer, met 288; Kw. 16. D. Haasnoot,
Tx. 49, C. Vlaming, met 2280 en
Drijver, met 1216.
De aanvoer van versche vlsch uit z«
het meerendeel uit sardien (sprot of kleia.m.
bestond, was zeer belangrijk en circa 11
•erden aangevoerd
de hand. De z| RH
4o kg naar kwaliteit.
De kotter Tx. 49. schipper C. VIar
kist
hoogste dagbesói
zeer mooi resultaat is. Verschillende
besomden 500 tot ruim 1200.
Pufschar noteerde 850—10.80, gesorta
30—33, belde per kist van 40 kg.
SCHEVEN1NGEN. 29 Jan. V«
biarkt waren hedenochtend
f 8804. 15 kotter
■o^
i f 13.111 besc
Sch6 353*a! Beekhulzen, met f
f 129: Kw 175,
ing. In
tend
lotorioeiagnec
DUB jaar
f 134; Sch 246. G. den HaRef
f 328; Sch 14. W. Rog. met f 355; SdT
Westerduin, met f 523: Sch 81. J. Dljlhuiflen,<
f 110: Sch 57. A. Roeleveld, met f <74: ::f
J. van Duin. met f 118; Kw 166. W. lan 1
met f 248: Sch 302, A. Taal. met f Ï39: i f,
B. Rog. met f 383: Sch 23. A. Taal m«L
Kw 52. G. de Haas. met f 170: Sch SüF1"
Graaf, met f 559; Kw 3. J. v. d. Bert, mfrpp,
Sch 201. M Taal met f 104; Sch 84. J. i 8
met f 289: Sch 89. A Rog, met f 57C Sc(ien
Rog mat f 202: Kw 144. P. Varkevissir. ms:f
Sch 284. P. den Heyer, met f 532; Kw^1-
- -
d. Plas, met f 423.
Van de kotters waren de besomnnlnget
81; Ro 2. G.
kar
Sch 12. G. den He\
per kist van 20 kg.
100 bos; andijvie
34—48 ct. d. 7 kg.
en Overflakk««-'
3.84. piek Iers 3.84, stefc-
..01—1.12 Der 4 kg: boerei
MIODEiUHAIRINirS, 28 Jan. Goei
gewone uien 5.19, drieli iBB|
lien 152. alles p. 100 k
OUD-BEIJ'BRLAtND, I
bout Ï6(i—-17. br«lerode ÏB-Usii. 'brT* alex.^iucas
19',i—26. ermgaard 15—22, goudreinette 15—30. alfri-
ston 14Va—-22. gold de lucius 18',4. alles p kg; sprui
ten 14.50—17. id. schoon 23—25. knollen 180. gToen-
tjes 3.60-4 80. breekpeer
i 5.90—8.10. boerei
op Woensdag.
UTRECHT. 29 Jan.
—21 p .100 bos; an<
id. gêkookt 7—14, liucicimwi oio, jiucnc
2.40—4.80, prei 9—32, rapen 0.40—3.40, spruiten 13.60
—17. ld. schoon 17—34, wasdhpeen 8-16, witlof 10—
2*. peterselie 52—76, selderie 12—34. alles p. 100 kg.
Ti' 24. ferh
Tx 33. J. Drijver;
Sch 70, T. v. d. Zwan, met f 75 Tx 19. F.1 ua
met f 609: Tx 14. A. Ellen, met J~
P. v. d Vis, met f 608; Tx 4. J.
f 548; Kw 72, W. v. d Plas. met t 76:JI
Haasnoot, met f 104.
haring). De noteering hiei
f 31—38 Der kist van 40 kg. De hoozste d
ming deed de kotter Tx 14. schipper A. I
f 1341. die der motorloggers i"
P. Varkevisser met f 849.
Zoetwatervisch van elders
Snoekbaars noteerde: f 1.70)..
pufschar f 8.60—10.90: gesorteerde scharfljve:
het
UMiUUDEN, 30 Jan. Schar 38—%, klftrhpi,
12—750. pufschar 7.50—4.60, bot 100-90, zeF
kleine schol 11698. pufschol 64, alles £11 Z>
levende kabeljauw 181150 p. stuk.
Zoetwatervisch: snoek 1.171.10. baars oer 1
1.161 brasem 0.74—0.72. voorn 053—0.42, spfcach:
—0.80. ai'.es p. kg.
Besomming loggers: Um. 204 169, Um
Kw. 89 f 138. Kw 60 155.
f 201, Kiw. 59 127, T'~
104 H10,
Kw. 49
53 frg
209. KW. 163 I 165. KvrJani
f 167, Uim.
Besomming kotters: IJm. -
IJtn. 203 f 78, HJta. 214 136, K)w.
Besomming Deensche kotter; E. 19
lijk
Stder
HlerbfJ verzoek Qc,
naar aanleiding van
Uw oproep om
medewerking Df) de
uitbreiding van bet
lezersaantal, neven
staande nieuwe
abonné tn te schrij
ven op
Nieuwe
Leidsche
Courant
De toezending moet
direct plaats hebben
terwij) de betaling
per week/per 3
maandeD zal ge
schieden.
der
Naam nieuwe abonné
Woonplaats, enz.
De aanbrenger:
H,
>pvoi
bedi
Vï
jai
lat
ruitf
leeft
Dit
van
kunn
♦ikke]
den
ïieen
bij or
iden
•••3 ten
ifloop
t bes]
...elke
lusie
■*",midd
tideer
Shille
••an. \i
goed
wjj
