llifuuir £ritisrt)f Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
^nentsprys
I, maanden In Lelden en In plaatsen
J%r een agentschap gevestigd ia 236
^week 18 ot Losse nummers 5 et
bU vooruitbetaling.
E
intiepryzen:
2 ct P«r regel Ingezonden Mede-
^Jngcn 46 ct per regel Minimum
"^gela Bewijsnummer 5 ot Bij ooo-
belangrijke korting
Bur. Redactie en Administratie:
©REESTRAAT 128. LEIDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 28166).
Postbox 20. Poatrek. 60934
Bijdragen van medewerker». Ingezon
den stukken aan de Red
Abonnementen. Advertentie», cna. aan
No. 6B26
MAANDAG 13 JANUARI 1941
21e Jaargang
dood van Bergson
nr het wijsgeerig denken is ons
dat uit zichzelf reeds een
ijsten en nuchteren kijk placht
^te hebben op heel veel in het
•gen tijd sceptisch gestemd ge-
jrtoe scheen alle aanleiding te
fant eeuw na eeuw was het be-
i wijsbegeerte feitelijk weinig
j het aanhangen van onchriste-
;elden. Eigenlijk eerst den
is er hier te lande een zich
Itbreidende groep, die van oor-
f het beoefenen van wijsbegeer-
,nuit Calvinistisch standpunt,
wenschelijk is, maar zelfs
^.et alleen in onzen eigen kring
lang weinig belangstel-
heeft zij behoord tot de bezig-
3de bovenste laag der „denkende
iet volk als geheel had er geen
tenzij dan wanneer, zooals in
Ame, de wijsgeerige denkbeelden
i^^eet werden toegespitst op ge
len uit het gewone bestaan van
h. Die geringe belangstelling in-
hoe begrijpelijk ook, is niette-
S" 3 rkelijk, wanneer men bedenkt,
8 ilosophie juist wil zoeken naar
ra ran en den samenhang in het
NIEUWE SUCCESSEN VAN HET DUITSCHE LUCHTWAPEN
Portsmouth Vrijdagnacht zwaar getroffen
door de heidensche denkbeel-
ke sinds de Oudheid de wysbe-
iben beïnvloed, zijn de menschen
kring zeker voor een belangrijk
ïhuw geworden door de veelheid
ttingen, welke in de philosophic
ïgetroffen. De een twist hier met
:r en tevergeefs schijnt men te
aar het antwoord op de vraag
i: „Wat is waarheid?"
ïnige dagen is een man gestorven,
rgson, die in zijn lange leven van
idie en nijveren wetenschappe-
beid naast de andere reeds be-
ystemen zijn eigen systeem heeft
Van de waarde van dit systeem
dermate overtuigd, dat hij eens
meening uitsprak, dat, zoo de
erte slechts algemeen zijn methode
raarden, vanzelf ook de onderlinge
ischen de philosophische stroomin-
ophouden.
on echter heeft het einde van dien
et mogen aanschouwen. Wèl heeft
r tal van aanhangers en bewonde-
ivonden. Wèl ook heeft zijn leer
uitgeoefend op mannen als Sorel,
iun beurt indruk hebben gemaakt
Ctheidene bejangrijke personen en
pen uit onzen tijd.
mlde Bergson? Hij verklaarde den
isschen de philosophen in hoofd-
t de omstandigheid, dat men aan
igeerte de methoden opdrong van
lisch wetenschappelijk denken,
'aar tegen de bestaande stelsels op
gebied was, dat men, juist door-
het leven wilde onderbrengen in
lde groepeering van begrippen,
zelf ging voorbijzien.
legde er zich van zijn kant op
leven in zijn vollen rijkdom te
twen. Het materialisme, dat
ook in de wijsbegeerte hoogtij
s hem te verstandelijk. Het ver-
tte den samenhang in de werke-
lit het oog, doordat het zich ging
de verschijnselen afzonderlijk,
ichter trachtte den samenhang te
ingrijpen van het eene verschijn-
it andere. Er is, leerde hij, voort-
oei, evolutie in de dingen. En die
die evolutie wordt geschapen
tijd. De tijd krijgt bij hem een
ide functie. De tijd is het schéma,
geschapen wereld zich aan ons
De tijd zelf giet de verschynse-
paalde vormen.
de verdienste van Bergson, dat hij
et het materialisme, dat hij ook
t het dorre van het mechanische,
chept bij hem steeds weer nieuwe
ook ongedachte vormen. Ver-
ik is voorts, dat hij oog kreeg
eenheid van het leven. Wars was
elke, het leven doodende, abstrac-
;en bepaald gedeelte der werke-
uit het geheel. Want de onder-
an de bestaande wereld werken
ider in en doen zoo nieuwe vormen
i. De tijd is in dit alles scheppend
bezig. De tijd vormt, maar is
ids in zijn bestaan afhankelijk van
hem geschapen dingen. Op zijn
m Bergson dan ook zeggen: „Elk
't zijn tijd, zijn eigen tijd, zijn
r".
r hier moet de critiek dan ook aan-
f Want het Bijbelwoord is met deze
niet tevreden, doch vult haar
n: „Elk- ding heeft zijn bestem-
En de Christen kan dit den
nazeggen, omdat hij weet, dat de
jet iets is, dat in zijn bestaan van
jigen voorstellingen afhangt, zooals
>n ons wil doen gelooven, maar dat
f tijd temidden van al het geschapene
?n geschapen iets is. En hoe zou de
geschapen en afhankelijk van den
P? zelf tot het scheppen van iets
P .n? Hier ligt de breuk tusschen
it an Bei t: n en onze eigen opvat-
i- Want hij kent aan de schepping
Een Duitsche duikboot bracht
52.800 b.r.t. scheepsruimte tot
zinken
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte Zaterdag bekend:
Een duikboot, van welker optreden reeds
gedeeltelijke resultaten bekend zijn ge
maakt, heeft op haar laatste verre reis in
het geheel 52,800 brt. in den grond ge
boord. Daarmede heeft de onder comman
do van den corvetten-kapitein Hans Gerret
von Stockhausen staande duikboot in to
taal 101,530 brt. scheepsryimte der vijan
delijke koopvaardij vernield en bovendien
een gewapend vijandelijk koopvaardijschip
van 8000 brt. zoo zwaar beschadigd, dat
verwacht kan worden, dat het verloren is.
Het luchtwapen heeft ook gisteren (Vrij
dag) gewapende verkenningsvluchten ge
maakt en het leggen van mijnen voor En-
gelsche havens voortgezet.
De poging van vijandelijke jacht- en
bomvliegtuigen om overdag het bezette
Noord-Fransche gebied binnen te vliegen,
werd verijdeld door luchtafweergeschut
en jagers, voor de vijand eenigerlei succes
kon bereiken.
Jachtvliegers schoten twee, afweerge
schut zes vijandelijke vliegtuigen neer.
Duitsche formaties vliegtuigen hebben
op 10 Januari voor de eerste maal inge
grepen in den strijd in het Middellandsche
Zeegebied. Zij konden daarbij op twee
scheepseenheden, o.m. een vliegkampschip,
verscheidene treffers plaatsen.
In den nacht op 11 Januari vielen
sterke formaties vliegtuigen doelen
in Zuid-Engeland met goed succes aan.
Inslaande bommen deden vooral in
Portsmouth omvangrijke branden ont
staan. Zes eigen vliegtuigen zijn van
de vlucht naar den vijand niet terug
gekeerd.
Havenwerken, opslagplaatsen en
fabrieken getroffen
Portsmouth, aldus het D.N.B. nader, was
In den nacht van 11 Januari het doel van
aanvallen van sterke groepen Duitsche vlieg
tuigen. Een reusachtige ontploffing, die nog
kon worden waargenomen op een afstand van
120 km en welker vuurgloed nog boven Le
Havre zichbaar was, moet ontstaan zijn door
voltreffer op een der talrijke munitie-
opslagplaatsen, die ten Noord-Westen van
Gosport liggen. In totaal konden tn den loop
der nacht twee bijzonder groote branden met
een oppervlakte van verscheidene honderden
meters, zes intensieve, groote branden, i
het schijnt in de talrijke droogdokken, op de
werven en in de machinewerkplaatsen,
den waargenomen, benevens ongeveer 50
kleine branden.
De eerste golven Duitsche vliegtuigen kon
den waarnemen, dat het zicht buitengewoon
helder was en dientengevolge de aangegeven
doelen goed te herkennen waren. In overeen
stemming daarmede was ook de uitwerking
neergeworpen bommen van allerlei kali
ber. Reeds na nauwelijks een uur kon men
vier groote branden en twintig kleine zien in
de haveninstallaties en in de stad. Korten tijd
daarop constateerden verdere formaties, dat
het aantal branden intusschen aanzienlijk was
gestegen en ook in omvang was toegenomen.
Er schijnen eenige der belangrijke tankinstal
laties aan beide oevers tot Southampton Wa
ters getroffen te zijn.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag heeft
de Royal Air Force geen vluchten gemaakt
naar het Duitsche Rijksgebied en de bezette
gebieden, behalve naar West-Frankrijk, zoo
verneemt het D.N.B. In laatstgenoemd gebied
was de aanval gericht op Brest, waar in totaal
13 brisant- en 14 brandbommen neergewor
pen werden.
Naar van welingelichte zijde wordt mede
gedeeld, werden vier brisant- en 14 brand
bommen op open terrein geworpen, vier bri
santbommen kwamen In het water neer, twee
brisantbommen troffen een huis, één viel in
een tuin en één op straat. Slechts één brisant
bom kwam neer in de nabijheid, van een
luchtafweerstelling, zonder eenigerlei schade
aan te richten.
„De hevigste luchtaanval sedert
het begin van den oorlog"
United Press meldt uit Londen:
Een stad aan de Zuidkust van Engeland
beleefde in den nacht van Vrijdag op Zater
dag den hevigsten Luchtaanval sedert het
begin van den oorlog. De aanval duurde van
vroeg in den avond tot na middernacht.- Door
de vele brand- en brisantbommen, die wer
den neergeworpen, werd groote schade aan
gericht.
Naar men vreest, zyn vele menschen-
levens te betreuren, honderden verloren
hun huis. De berichten maken gewag
van groote branden, die uitgebroken zijn,
en welke voor men ze kon blusschen,
den geheelen omtrek In helder Licht
zetten. De aangerichte schade schijnt even
groot te zijn als die in de tot nu toe
zwaarst geteisterde steden.
Een groot aantal gebouwen is door brisant-
en brandbommen vernield. Vele straten ver-
toonen een groot aantal reusachtige bom-
trechters. Vele honderden personen, wier
woningen onbruikbaar geworden zijn, moes
ten hun toevlucht zoeken in de stedelijke
onderdakruimten.
In den loop van den aanval nam men op
een oogenblik dertig groote branden tege
lijkertijd waar. Nachtjagers stegen op en
vielen de eerste golf bommenwerpers met
mitrailleurs aan. De aanvallers werden
daardoor tot terugkeer gedwongen, doch
een half uur keerden zij terug, en wierpen
nog eens een groot aantal bommen uit. Deze
aanval richtte groote schade aan.
Vreemdelingenlegioen voor
opruimingswerk te Londen
De Brits'che autoriteiten zullen voor de
uitvoering van het opruimingswerk in de
door de Duitsche luchtaanvallen getroffen
deelen van Londen een internationaal
arbeidersleger van 250,000 vreemdelingen
opstellen, zoo meldt Stockholm Tidnin-
gen uit Londen. Alle leden van dit mo
dernste vreemdelingenlegioen zullen een
insigne in het knoopsgat dragen, dat een
smid voorstelt, die een zwaard smeedt.
Koopvaarder in den grond geboord
E en koopvaardijschip van 8000 brt. is naar
het D.N.B. verneemt ten Westen van Ierland
door een Duitsch gevechtsvliegtuig in der
loop van Zaterdagochtend tot zinken ge
bracht
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakte Zondag bekend:
Het luchtwapen heeft gisteren gewapende
verkenningsvluchten ondernomen en is voort
gegaan met het leggen van mijnen voor Brit
sche havens. Bij den aanval op een vlieg
veld in Zuid Oost-Engeland werden treffers
geplaatst. Een vijandelijk koopvaardijschip
van 8.000 brt. ton kon door voltreffers in
het. zeegebied ten Westen van Ierland, een
ander koopvaardijschip van 3.000 brt. aan de
Britsche Oostkust tot zinken worden ge
bracht
Bij een nieuwen luchtaanval op een
Engelsch konvooi in de Middellandsche
zee kregen een kruiser en verscheidene
andere oorlogsbodems zware bomtref-
fers. In den afgeloopen nacht hebben
weer sterke formaties gevechtsvliegers
aanvallen gedaan op militaire doelen in
Londen. Talrijke branden bevestigden
het resultaat
In de vroege ochtenduren van heden heeft
de vijand eenige brisant- en brandbommen
geworpen in Noord-Duitschland, waarbij een
woonhuis zwaar beschadigd werd. Drie per
sonen vonden den dood en drie anderen wer
den zwaar gewond.
De Rijkscommissaris
te Rotterdam
Eén-pansmaaltijd van de
Duitsche kolonie
Feestgerecht voor arme kinderen
De rijkscommissaris, dr. Seyss Inquart
heeft Zondag ter gelegenheid van den
één-pansmaaltijd voor leden van de
Duitsche kolonie een bezoek aan Rot
terdam gebracht. Hij heeft een gedeelte
van dien maaltijd bijgewoond en ls ver
volgens aanwezig geweest bij het ver
strekken van warm eten aan arme Rot-
terdamsche kinderen. De rest van den
middag heeft de rijkscommissaris ge
bruikt om een rit door de stad te maken,
ten einde een indruk te krijgen van den
stand van den noodwinkelbouw, en
tenslotte heeft hij zich in het dienstge
bouw van dr. Völckers laten voorlichten
over het opbouwplan van Rotterdam in
zijn huidigen vorm.
De één-pansmaaltijd, georganiseerd ten
bate van het Duitsche winterhulpwerk, vond
in het Brauhaus Monopole aan de
Rochussenstraat. In twee groepen hebben
de leden van de Duitsche kolonie en andere
belangstellenden zich aan tafel begeven;
beide groepen telden ongeveer vierhonderd
personen elk. Voor de eerste groep begonr
de maaltijd om ongeveer twaalf uur, voor de'
tweede om half twee. Het gebouw was met
de Duitsche nationale kleuren en een por
tret van den Führer feestelijk versierd; een
kapel van de weermacht zorgde voor de
muzikale opluistering. Buiten, aan den kant
den 's-Gravendijkwal, stonden de vijf
veldkeukens opgesteld, waarin het eten, be
staande uit smakelijke en krachtig samen
gestelde erwtensoep, werd klaar gemaakt.
Aan den eersten maaltijd hebben verschil
lende civiele en militaire autoriteiten van
de Duitsche bezettingsmacht aangezeten.
Alvorens de maaltijd een aanvang nam
heeft de heer G. Löcher, in zijn hoedanig
heid van Kreisamtsleiter, een kort inleidend
woord gesproken, waarin hij gewezen heeft
op de moeilijkheid om voor het één-panseten
te Rotterdam een geschikte ruimte te vinden.
Hierna werd begonnen met het ronddeelen
van het eten. Nog maar kort was men hier
mee bezig, toen de Rijkscommissaris arri
veerde. Hij was vergezeld van zijn echtge-
noote, van Generalkommdssar dr. Schmidt,
van generaal Schuhmann, van Regierungs-
rat dr. Muntinga en van dr. Jutting, even
eens Regierungsrat- Dr. Völckers heeft by
den ingang van het gebouw den rijkscom
missaris begroet.
Na afloop van den maaltijd heeft dr. Seyss
-Inquart zich naar het schoolgebouw
Mathenesserdijk begeven, waar onder de
auspiciën van de Notstandsbedhilfe
eten werd verstrekt aan ongeveer vierhon
derd arme Rotterdamsche kinderen. Mevrouw
Seyss Inquart heeft aan al deze kinderen
chocolade uitgedeeld. Daarna heeft het gezel
schap met auto's een tocht door de stad ge
maakt om een indruk te krijgen van hetgeen
er tot dusver op het gebied van den nood
winkelbouw tot stand is gekomen.
Tenslotte heeft de rijkscommissaris en zijn
gevolg in het dienstgebouw van dr. Völckers
zich door ir. Witteveen en dr. Roloff laten
voorlichten over het plan voor den weder
opbouw van Rotterdam.
Ook elders één-pansmaaltijden.
In Amsterdam, Den Haag en Arnhem heb
ben eveneens „één-pansmaaltijden plaats ge
had, die door de Duitsche autoriteiten op
tiatief van den Rijkscommissaris waren
organiseerd en waar honderden arme kinde
ren hebben aangezeten. Te Amsterdam werd
opgediend in het Koloniaal Instituut, te Den
Haag in de groote zaal van den Dierentuin,
te Arnhem in de Saxen Weimar kazerne.
vormende krachten toe, welke wij alleen
aan God toekennen. Het pantheïsme ligt
bij hem om den hoek. En doordat hij den
tijd, hoezeer ook werkend in de dingen,
losmaakt van die dingen zelf, om vervol
gens de dingen weer aan den tijd te onder
werpen, maakt hij zich schuldig aan een
nieuwe abstractie.
Bij al onze bewondering voor het licht,
dat deze groote wijsgeer, die op talrijken
een grooten invloed uitoefende, welke ook
na zijn dood zal blijven voortduren, op
vele problemen heeft doen schijnen, mogen
wij het wezenlijke niet voorbijzien, dat
hem van ons scheidt.
ZON EN MAAN
Zonsopgang 13 Jan. 9.45: ondergang 17.51
Zonsopgang 14 Jan. 9.45; ondergang 17.53
Maansopgang 13 Jan. 18.31; ondergang
14 Jan. 9.49.
Volle maan Maandag 13 Jan.; laatste
kwartier Maandag 20 Jan.; nieuwe maan
Maandag 27 Januari.
De Nederlandsche Unie
Verklaring van het Driemanschap
Oe leiding van De Nederlandsche Unie
beeft ervaren, dat in den laatsten tijd de
meening heerscht, dat vele leden van De
Nederlandsche Unie lid zouden zijn van
illegale organisaties. De leiding van De
Nederlandsche Unie beeft meermalen én
langs de eigen organisatorische wegen én
in het openbaar hare leden het feit, dat aan
het hoofd van haar programma een loyale
verhouding tot de bezettende overheid is
vooropgesteld en dat de leden daaraan gevolg
dienen te geven. Verschillende leden, die
hieraan niet voldeden, zijn reeds geroyeerd.
Ook thans zal de leiding van de Nederland
sche Unie niet aarzelen, op te treden tegen
hen, die het lidmaatschap der Unie, tegen
de duidelijke uitspraak van het programma
en van de leiding in, misbruiken voor illegale
doelstellingen, waarmede het volksbelang
niet is gebaat.
LANDMACHT
Bu be.-i-mkking van 10 Jan. 1941 van den
raal-majoor N. T. Car stens, daartoe ge
tigd door den bevelhebber van de Duitsche
macht in Nederland, is op het daartoe door hem
gedaan verzoek een eervol ontslag verleend
militairen dienst, met ingang van den dat
dit besluit, aan den dirigeerend officier van gezond
heid der derde klasse W. J S c h e f f e 1 a a r. op
non-activiteit van den geneeskundigen dienst deT
landmacht:
te rekenen van 1 Januari 1941. aan den offici
vj-i gezondheid der tweede klasse A O. H. Telle
gen. op non-activiteit van den geneeskundigen
dienst der lei
FELLE BRAND TE VENLO
Garage met kantoorgebouwen van een
aannemersbedrijf uitgebrand
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
door tot dusverre onopgehelderde oorzaak
brand uitgebroken in de garage van het
aannemersbedrijf P. Boon gelegen
Valuasstraat te Venlo.
Onmiddellijk werd de hulp der orandwee;
ingeroepen. Onder leiding van opperbrand-
meester A. Goossens was deze spoedig met
volledig materiaal ter plaatse. Het vuur vond
In de garage gretig voedsel, zoodat de brand
zich snel uitbreidde, zoodat ook de groote
houtopslagplaatsen van de firma van Lieber-
gen door het vuur werden aangetast.
Dank zij het krachtdadig ingrijpen der
brandweer wist men hier echter verdere
uitbreiding /an het vuur te voorkomen.
De geheele garage, alsmede de aangren
zende kantoorgebouwen van genoemd aan
nemersbedrijf zijn totaal uitgebrand, terwijl
de belendende perceelen belangrijke water
schade opliepen.
Een drietal personenauto's, die in de garage
stonden werden door het vuur verteerd- Naar
de oorzaak van den brand wordt een onder
zoek ingesteld. De schade is aanzienlijk.
De Geref. Jongelingsvereeniging Josia te
Barendrecht zal a.s. Woensdag haar gouden
jubileum vieren. In eeD dien avond in de
Geref. kerk te houden herdenkingssamen
komst zal de bondsvoorzitter, prof. dr. K,
Dijk van Zwolle, de gedachtenisrede uitspre
ken, waarna de pastor-loci, ds. J. Oosterveen,
een opwekkend slotwoord spreken zaL
De Geref. Jongelingsvereeniging te Oos-
ter-Nijkerk viert a.s. Dinsdagavond haar 75-
jarig bestaan, 's Middags wordt in de Geref.
kerk eenherdenkingsvergadering gehouden,
waarin als spreker zal optreden de bonds
voorzitter, prof. dr. K. Dijk van Zwolle, met
het onderwerp: „Jubileerende erfgenamen",
's Avonds om half acht vangt een intieme
samenkomst aan.
Dr. Fisehböck bij de Gist- en
spiritusfabriek en Von Nelle
De commissaris-generaal voor financiën en
oeconomie dr. H. Fisehböck, heeft Vrijdag, in
p van den landbouwleider Graf
Grote, Regierungsrat dr. Heinemann en eenige
heeren van zijn staf een bezoek gebracht aan
twee groote Nederlandsche bedrijven in Zuid-
Holland. Het eerste bezoek gold de n.v. Ned.
gist- en spiritusfabriek te Delft. De presi-
dent-oommissaris, ir. W. H. van Leeuwen,
heette den commissaris-generaal namens de
directie hartelijk welkom en gaf vervolgens
een kort overzicht van het ontstaan, de ont
wikkeling en den huidigen toestand van het
bedrijf. Hij wees er op, dat dit bedrijf in
zeker opzicht aan het vaderland van den com
missaris-generaal, de Oostmark, zijn ontstaan
te danken heeft, want daar heeft de stichter
de onderneming, J. C. van Marken, een
nieuw-ontdekte methode voor de bereiding
bakkerijgist leeren kennen en op grond
van zijn in de Oostmark opgedane ervarin
gen het bedrijf, te Delft opgericht en uitge
breid. Onder zijn zaakkundige leiding ont
wikkelde zich de onderneming tot een groot
bedrijf van de eerste orde, dat thans na een
ongeveer 70-jarig bestaan over nevenbedrijven
beschikt in België, Portugal en Duitschland,
Nederland zelf heeft het ook een reeks
nevenfabrieken onder zijn contróle. Het
hoofdproduct is steeds gist geweest; als de
belangrijkste nevenproducten kunnen worden
genoemd spiritus en spoeling. De onderne
ming, welker kapitaal nominaal 7.8 millioen
gulden bedraagt, behoort zooals ook de
hooge beurskoers harer aandeelen aantoont
tot de meest kapitaalkrachtige en liquide
bedrijven in Nederland. Het aantal arbeiders
bedraagt op het oogenblik 900 man; te Brugge
werken omstreeks 350 a 400 en te Monheim
(Rijnland) ongeveer 100 200 arbeiders
beambten. Op initiatief van den stichter zijn
voorbeeldige sociale maatregelen genomen, die
tot uitdrukking komen in de oprichting van
talrijke arbeiderswoningen, ontspanningsge
bouwen en in financieele regelingen, welke
de leden van het personeel een belang
rijk aandeel in de winst en de zekerheid
n onbezorgden ouden dag bieden.
Na de uiteenzetting door den leidenden
directeur, wien de commissaris generaal met
groote belangstelling had gevolgd, werd een
rondgang door de uitgestrekte fabrieksgebou
wen ondernomen, tijdens welken de commis
saris-generaal zich tot in bijzonderheden liet
voorlichten omtrent de productie- en verwer
kingsmethoden van de gist en omtrent de
alcoholwinning.
Te Rotterdam
Het tweede bezoek gold het bedrijf
firma Erven weduwe J. van Nelle te Rotter
dam, welker zeer moderne gebouwen ieder-
opvallen, die van Den Haag naar Rotter
dam gaat. De commissaris-generaal stelde
eenige vragen over de ontwikkeling, den
de tegenwoordige situatie van het be
drijf, welke door de directie der onderneming
op de meest bereidwillige wijze werden be-
a xtwoord.
De leider van het bedrijf, de heer C.
der Leeuw, wees erop, dat het bedrijf op
de verwerking van exotische producten (kof
fie, thee, tabak) is ingesteld en dat het dien
tengevolge tegenwoordig nog slechts tot be
perkte capaciteit kon werken.
De commissaris-generaal liet zich op diep
gaande wijze inlichten over de mogelijkheid
van vervaardiging van surrogaten en juichte
het toe, dat de firma van Nelle zich e\
als de andere bedrijven in deze branche
middels intensief met deze vraag "bezighoudt.
Ook bij de vervaardiging van bruikbare surro
gaten moeten nog zekere moeilijkheden wor
den overwonnen, daar hiervoor verscheidene
grondstoffen noodig zijn, die onder de rant
soeneering vallen of uit andere landen moe
ten worden betrokken.
In verband hiermede deelen wij mede,
dat een algemeene regeling voor de pro
ductie van goede koffie- en theesurro
gaten in Nederland wordt voorbereid.
Na bezichtiging van de uiterst modern
uitgeruste werkplaatsen en zalen van het
bedrijf, dat ongeveer 1400 man personeel telt,
hadden de commissaris-generaal en zijn be
geleiders gelegenheid een koffiesurrogaat te
proeven, dat werkelijk de eigenschap had,
koffie-illusies te wekken.
Verdronken
Vrijdagmiddag is te Venlo
zoontje van den slager S. in de
p" verdronken.
Reacties in de N.C.R.V.
Wij lezen in 't laatste nummer van de
„Omroepgids" van de Ned. Chr. Radio-
Vereeniging:
Het was een bemoediging, kennis te nemen
van de vele duizenden brieven, die ons na
het bekendworden van de nieuwe radio
regeling bereikten. Er is als reactie op deze
regeling een golf van geestdrift voor de
N.C.R.V.-gedachte door ons land gegaan.
Bijna alle brieven bevatten dan ook een
als „natuurlijk blijven we trouw." Niet allen
hebben kunnen schrijven „natuurlijk houden
we de Omroepgids". omdat niet allen daartoe
in staat xyn bm financieele redenen. Het
aantal /an hen, die noodgedwongen dit
contactmiddel niet kunnen behouden,
echter verdwijnend klein, vergeleken bij de
anderen. Sommigen geven twee of drie
kennissen op, die voortaan ook een plaats
willen hebben in de N.C.R.V.-gelederen. Wij
hebben dézen indruk: wie het ook maar
kan doen, blijft trouw, een uiterst sporadische
uitzondering daargelaten.
Bemoedigende woorden zijn ons geschreven.
Woorden van geloof en vertrouwen. Wij zijn
daar van harte dankbaar voor.
Al zal over eenigen tijd de N.C.R.V. mis
schien in den aether moeten zwijgen: God
niet aan middelen gebonden en Zijn plan
werk gaan voort, hoe ook de uiterlijke oi
standigheden zijn. Dit gelooven wij, hetgeen
beteekent: dit weten we met onwrikbare
zekerheid. Laten wij in trouw en gehoorzaam
heid doen wat onze hand vindt om te doen,
want dat is onze plicht, maar wèt ons ook
bij de handen moge afbreken, laten we niet
moedeloos worden en denken, dat God
nóódig heeft om Zijn raad te volvoeren.
„Gods Woord houdt stand in eeuwigheid,
zal geen duimbreed wijken".
Van moedeloosheid is dan ook in de ont
vangen brieven geen sprake. Wel van het
tegendeel.
MELKWAGEN AANGEREDEN
Nabij het station te Wouw, op den rijksweg
Bergen op ZoomRoosendaal, is gisterochtend
een melkwagen van den melkhandelaar Buyens
uit Heerle, bij Wouw, door een vrachtauto,
welke uit de richting Bergen op Zoom kwam.
aangereden. De negentienjarige
U..DEB01K"
,IN OE SMIDSE"
K. Ltidschedwar**ir«»t 28
KI. GartmanplanUoen S
Jong* Roelensteeg 2ê
Damrak 6 Spui 30
AMSTERDAM
mignon
CEVRIO. Firn
LICHT LNKUIH.
H. en X VAN SCBUPPEN, VêenenMil
KWATTA's
MANOEUVRE-REEPEN
met geldig Kwatta-Soldaatje en
KWATTA's
DOL-FIJN REEPEN
ijnsle en voedzaamste chocoladereepen
Zevenbergen wordt- herbouwd
In verhouding tot haar grootte heeft de ge
meente Zevenbergen van het oorlogsgeweld
veel te lijden gehad. De voorbereiding van
den heropbouw heeft dan ook vele maanden
beslag genomen.
De gemeente heeft de voor den heropbouw
benoodigde terreinen in de kom van Zeven
bergen onteigend. Te Zevenbergsche Hoek
moet dat nog gebeuren; voor dit gedeelte der
gemeente heeft men nog slechts plannen,
welke aan den gemachtigde voor den Weder
opbouw, ir. Ringers, zijn voorgelegd, die zich
daarna persoonlijk ter plaatse van den toe
stand is komen vergewissen. De nieuwbouw
strekt zich hier niet enkel uit tot den aanleg
van straten en den opbouw van particuliere
behuizingen, doch er moeten ook een nieuwe
school, een parochiehuis, een gymnastieklo
kaal enz. komen.
Het ligt in de bedoeling van het gemeente
bestuur allereerst haar aandacht te besteden
den bouw van particuliere huizen te
Zevenbergsche Hoek, teneinde de gedupeer-
:oo snel mogelijk te helpen. Een daartoe
bestemd deel van het dorp, gelegen aan den
rijksweg, zal met het oog daarop apart be
handeld worden.
Van het overige deel der voor Zevenberg
sche Hoek bestaande plannen kan nog slechts
gezegd worden, dat er naar alle waarschijn
lijkheid vóór de fraaie dorpskerk een z.g.n.
brink zal komen, 28 meter breed en 100 meter
lang, met een beplanting van lindeboomen en
omzooming van breede trottoirs. Dit
nieuwe marktplein zou dan tevens een nieuw
winkelcentrum gaan vormen.
De aanblik van Zevenbergen zal niet veel
veranderen. Hoewel de gronden in de kom
onteigend zijn, zal m de particuliere belangen
niet sterker worden ingegrepen dan strikt
noodig is. Wel staat vast, dat hier de herop
bouw gepaard zal gaan mèt een ingrijpende
verbetering der volkshuisvesting, waaraan
reeds jarenlang behoefte bestond in verband
met de aanwezigheid van een groot aantal
krotwoningen en veel te bekrompen behui
zingen. Vele woningen van deze soort zijn
verwoest; haar verdwijning behoeft niet be
treurd te worden. Het gemeentebestuur denkt
xan den bouw van een groot aantal ge
meentelijke arbeiderswoningen en het heeft
voorts een terrein van 2% ha achter het
gemeentehuis in de onteigening betrokken om
voor den woningbouw de noodige expansie te
hebben.
SCHAAKRUBI^IEK
Haagsche Schaakvereeniging slaat
Spangen
Zaterdag heeft te 's-Gravenhage in het Natio
naal Schaakgebouw de wedstrijd Haagsche
Christelijke Schaakvereeniging I—Spangen I
plaats gevonden voor de competitie klasse IB
van den K.N.S.B.
De Rotterdammers hebben een ploeg, welke
naar hun eigen oordeel sterker is dan die van
verleden jaar. Het resultaat van hun eersten
competitie-wedstrijd in dit seizoen, een 6%3^4
rege op Staunton, wijst In die richting.
De Hagenaars hebben een ploeg, welke onge
veer gelijk is aan die van het vorig jaar. Zij
debuteerden in dit seizoen met een 6%8%
nederlaag tegen het Haarlemsche H.S.G.
De Spangenaren waren van oordeel, dat zij
dezen wedstrijd zoudt winnen omdat zij, voor
al aan de lagere borden, in kracht waren Toe
genomen.
De wedstrijd verliep echter sterk in het voor
deel der Hagenaars. Reeds spoedig wist Dr.
Smitskamp zijn clubgenooten aan een 10
voorsprong te helpen en deze voorsprong werd
regelmatig uitgebreid. Het werd 2%daar
na 5%—%, vervolgens 6—1 en 7—1, terwijl de
Spangenaren tenslotte de laatste twee punten
in de wacht sleepten, zoodat de eindstand 73
ten gunste der H. Chr. S.V. werd.
Beide ploegen waren volledig. Er is aan vrij
wel alle borden fel gestreden, terwijl de par
tijen haast alle zeer aantrekkelijk waren.
De gedetailleerde uitslag volgt nieronder.
1. J. C. GeusebroekChr. Vlagsma
2. Dr. H. SmitskampW. Overgaauw
J. B. N. Ruben Sr.J. Koedood
0—1
1—0
V4—
ZijlL. Reitsma 10
4. A. W I
5. C. L. RubenJ. Oudenaarden
6. G. J. D AaldersJ. van Dongen
7. A. W. KosterC Groeneveld
8. J. van DijkJ. B. J. Bollerman
9. J. FernhoutL. J. Bekink
10. M. J. JacobsonM. G. Spijkers
0—1
1—0
1—0
1—0
1—0
Totaal
De Hagenaars hadden wit aan de even ge
nummerde borden.
Hieronder volgt een partij uit den wedstrijd.
Wit; G. J. D. AaldersZwart: J. van Dongen
(Damepion-opening)
1. d4 d5 2. Pf3 Pf6, 3. Lf4 e6, 4. e3 c5, 5. c3
Pc6, 6. Ld3 Ld7, 7 Pe5 c5xd4. 8. e3xa4 Db6, 9.
De2 Le7, 10. 0—0 h6. 11. b4 Pxd4, 12. cXd4.
Buyens werd zeer ernstig gewond Hij is per DXd4. 13 Ld2 Tac8. 14. Pc3 Lxb4.15. Pb5 LXb5,
auto naar het r.k. ziekenhuis te Bergen o
overgebracht. De wagen werd vernield,
ging verloren.
i Zoom 16. Lxb5+ Ke7, 17. Lx b4+ Dxb4! 18. Tfel
i meLk Dd6 19. f4 Px4 20. Ld3 Pf6 21. Tadl Thd8 22.
f5 Pd7 23. Pxf7. Zwart geeft op.