Jlir utu t ^riïtódjr (tfimraut
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Een hoofdstuk uit het Sprookjesboek
der Techniek
BLU- Vf) FAX
RECHT VAN GRATIE EN ABOLITIE
rTla/s
nieotsprüs:
UjLmundcn In Leiden en ln plaatsen
een agentschap gevestigd la 2.36
ari reek 18 cl Losse nummers 5 et
ARA. vooruitbetaling.
!4 Dm
olieprijzen:
KRO.
RO (Bet per regeL ingezonden Mede-
ntralV«o 46 et per regeL Minimum
els. Bewijsnummer 5 ot Bij eoo-
Du^ belangrijke korting
Duit--
No. 6325
ZATERDAG 11 JANUARI 1941
Bur. Redactie en Administratie
BREESTRAAT US. LEIDER
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166)
Postbox Poetrek. 58930
Bijdragen ran medewerkera Ingeron
den stukken aan de Red
Abonnementen, Ad verten tl ea, «na. aan
21e Jaargang
-EFT DE GEESTEN
ijnlijkP1
ir iedereen nu wel duidelijk,
telïetjlerialisme als levens- en we-
5 braking heeft afgedaan. Wel te
loewel1 ste^se^ en systeem. als basis
i/^jehappelijk onderzoek,
optrei onverbloemde oordeel der
branif altijd menschen geweest en
branpjd menschen zijn, die bekoord
r het allerplatste materialisme
•1 buik hun God maken. Maar
let weg, dat stofvergoding met
ïïl irmaal wordt verheerlijkt; de
i van den geest over de stof
onweersprekelijk.
eraawel ei"kend worden, want het
i is onlosmakelijk aan de evo-
l#d^j4bonden en deze leed in meer
6 Ipzicht schipbreuk. Men liep
•en de met vraag naar den oor"
die i dingen als met die der ont-
r gestadige ontplooiing.
lpadCIVrste betreft> zÜn allerlei theo-
eredeot over de herkomst van al het
len docb wanneer men van geen
'ilde weten, wiens Woord ai-
nstre^en' er n^et waren» m het
dan bleef men immer weer
lan bij de vraag, waar nu toch
é"h!$te begin was.
heidii evolutie is een schoon ding:
oeg in het ei ontwikkelt zich de
de s<*ogel; uit het onaanzienlijke
ld geït een bekoorlijke plant; maar
di het begin niet verklaard. Men
het oq teruggaan tot de oercel, doch
at aVachter? En zoo konden mate-
evolutieleer nimmer de aller-
te, de principieele vraag naar
tLEMjt van de schepping beantwoor-
Genesis 1 vers 1 lost het pro
ng
'Niet zoo, dat we het kunnen
iar g#iet ons eindig verstand; maar
Jaar P ons bart' waaruit de uit6an_
emscfens zijn, rust vindt in God.
fn Ft de ontwikkeling zelf betreft,
ZaanMalisme en evolutieleer fiasco,
's hij enkele kortzichtige fantasten,
■Sfr. de leer van Bellamy dwepen,
andbl iedereen klaar als de dag, dat
^^vooruitgang alléén geen gees-
j z^drheffing en ontplooiing kan
alé oi
haar^sta ons wel: we ze68en niet. dat
toen ;en en ontdekkingen, kunst en
ontii3geen heteekenis hebben voor
gerai ontwikkeling (de Christelijke
I" hj^ie geeft van een ander inzicht
keiPar de geschiedenis heeft wél
deze |t de menschheid niet tot hooger
nietsklimt, naarmate het zoogenaam-
hij. dfingspeil rijst en de wetenschap
J"dem maakt.
vóói^kt weer' dat niet stof den
in di^rscht, maar omgekeerd. Uit de
ich ij de kracht, uit de lichamelijke
ioordfe geestelijke en zedelijke ver-
it zij] te verklaren. En daarmee heeft
het materialisme afgedaan,
aan. we zijn er niet, wanneer we dit
n" dJi. Want dan had de apostel
et kunnen spreken van ij dele
fd Wijsbegeerte) en valschelijk ge-
i dieftenscbap. Juist Paulus ijjimers
f en(t van verdacht worden, dat hij
*fde® zou spreken over wijsheid en
g isp. Trof hem niet het verwijt,
ffjoote geleerdheid hem tot razer-
ringl
^Jer het materialisme in de
ri zaak toch ook een geestelijke
esta: louwing moet dus een an-
,"Hen e2eerte staan, die niet van de
van de kracht; niet van het
aar van de ziel uitgaat. De be-
weii de inhoud hiervan zijn niet in
'oorden weer te geven; het is
op te merken, dat men hierbij
igeli n rede, geest, wil, kracht enz.,
denkt aan een persoonlijk God,
leen alles schiep, maar ook al-
b(0udt en regeert en zijn wetten
een ieder mensch apart en voor
■rzo^heid in haar geheel. Alles kort
md kan men zeggen, dat tegen-
materialisme het pantheisme
at de wetenschappelijke mensch
van den eënigen waren God
waarop hij zijn vertrouwen
kunnen stellen,
vele zijn de vormen, waaronder
ïsbeschouwingen of ideologieën
enen en de nevenverschijnselen
groot in aantal: occultisme, spi
tz. Maar al te gader stellen zij
ats van den «enigen waren God
act van menschelijk denken; een
Stelling van geestelijke dwaling
®llen zij daarom onder het oor-
Schrift, die ons leert: „Hoor,
Heere jnze Cod is een eemg
zaarop de geioovige antwoordt:
IU lust mij ook niets op aarde.''
echter ook duidelijk, dat deze
•••:en even gevaarlijk zijn als het
pen materialisme en dat wij ons
onderscheidingsvermogen steeas
..Aooren op te scherpen. Niet zon-
vermaant Gods Woord ons: „Be-
"1 geesten, of ze uit God zijn. Alle
5 niet belijdt dat Jezus Christus
eesch gekomen is, die is uit God
•••ar dit is de geest van den anti
eiken geest gij gehoord hebt, dat
*1, en i6 bu alreeds in de wereld.''
Het simpele begin van de kousen-Industrie leidt tot een grootsche
ontwikkeling. Hoe het was: Een eenvoudige koopman, door zijn
tijdgenooten ols „Quersack-Indianer" betiteld, gaat met zijn reis
zak op weg. Wat het werd: De machige, moderne Cotton-machine
was eens zoo begint dit sprookje,
evenals alle andere een tijd waarin de
menschen nog niets van kousen afwisten. Zij
omhulden hun voeten op andere wijze of zijn,
althans in streken met gematigd klimaat, ge
durende eeuwen barrevoets gegaan. In
Europa vindt men de kunst van het kousen-
breien terug tot in de zestiende eeuw. Zij is
dus niet zoo oud als haar zusterkunst, de
weverij. Het was in genoemd tijdperk, dat
Engelsch geestelijke. William Lee, begaan
was met de vrouwen, die het moeizame brei
werk met de hand verrichtten en hij trachtte
een machine te construeeren, waarmede men
vlugger en beter kousen zou kunnen ver
vaardigen. Het gelukte hem een systeem te
vinden, met behulp waarvan men de bewe
gingen van de hand en van de vingers op
stalen vingers zou kunnen overdragen. Zoo
werd hij in 1589 de schepper van de eerste,
primitieve breimachine.
Dit kleine technische kunstwerk had een
zeer wisselvallig lot. Voor het ontstaan van
de moderne kousen-industrie verkreeg het
eerst beslissende beteekenis, toen omstreeks
1700 een dergelijke, geheel uit staal gebouwde
mochine naar Dresden kwam- Daar werd zij
opgemerkt door den in Limbach thuisbehoo-
renden Johann Esche. Hij begreep, welke
voordeelen de machine had en nam het be
sluit deze van hout na te bouwen. Hij bracht
het snel ontworpen model naar zijn land
streek, het Saksische Ertsgebergte en legde
daarmede nabij Chemnitz de grondslagen
voor het ontstaan van de grootste kousen
industrie ter wereld.
Sedert het midden van de 19e eeuw raakte
aldus in het Ertsgebergte de met de hand
gedreven breimachine ingeburgerd. Deze
„Hand-Kulier-Stuhl" geheeten, was een vrij
hooge constructie, warvoor de bank stond.
Dag na dag, ja dikwijls nacht na nacht, was
de breier daar bezig, voorzien van een petro
leumlamp, teneinde den arbeid nog te kunnen
voortzetten, wanneer de schemering reeds tot
rusttijd maande. Want het kousenbreien
bleef hard werken. Hadden eeerst de vrouwen
van dit lied zonder einde gezucht, nu was het
zwoegen voor de mannen. Den geheelen dag
door knetterde in de kleine huisjes van het
Ertsgebergte de harde klank van deze brei-
stoelen. Het ging telkens slechts met één kous
tegelijk, al geschiedde het breien voorzeker
sneller dan eertijds met de hand- Eiken Vrij
dag werd het resultaat van de week bijeen
gepakt en in den reiszak gedaan. Dit was een
lang maaksel van gestreepte stof, in het
midden open en aan beide einden gesloten.
Daarin werden alle gereed gekomen kousen
gestopt en de zak vervolgens om de schou
ders gehangen. De breiers, die ermede naar
Chemnitz trokken, om hun werk aan de
kousenhandelaren te verkoopen- noemde men
Quersack-Indianer".
Tot zoover de geschiedenis van de keus
en van de eerste breimachine. Onlangs had
den w(j nu gelegenheid in Oberlungwitz,
een der belangrijkste centra van de geheele
Saksische brei-industrie, in de kronieken van
een der grootste thans bestaande fabrieken
te bladeren. Bijzondere indruk maakte daar
in een hoofdstuk, waarin beschreven stond
hoe een der „Quersack-Indianer" uit Ober
lungwitz tot het besluit kwam, het werk van
verscheiden weken op een wagen te laten en
daarmede over Chemnitz naar de Leipziger
Messe te reizen. Met veel details wordt
deze geschiedenis van een wereldfirma ver
haald. welke sterke gewaarwordingen de
man bij zijn bezoek aan de beroemde
Messe, in de tweede helft van de vorige
eeuw, in Leipzig opdeed. Eenvoudig als hij
was, begreep hij toch reeds in dien tijd, dat
de Leipziger Messe tal van mogelijkheden
bood om aan de menschen van zijn streek
arbeid en brood te verschaffen. De zegetocht
van de kous was begonnen. Telkens weer
kwamen er nieuwe soorten, de kousen wer
den steeds fijner en de eischen van de
vrouwen gestadig grooter. Bovendien
den voortdurend meer kousen gebruikt,
want naar gelang de kous fijner werd, was
haar natuurlijk een korteren levensduur be
schoren. Het verdere proces van de ontwik
keling der machinale productie hield gelij-
ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ.-MY
LEEUWARDEN BURMANIAHU
GROOT NOOROHOLLANDSGHE
VAN 1845
AMSTERDAM. VAN BRIENENHUIS
TH. DERCKSEN. t
In den ouderdom van 80 jaar is te Angerlo
overleden de heer Th. Dercksen, oud
wethouder en oud-locoburgemeester dezer ge
meente.
De overledene werd ln 1889 tot lid van den
Raad gekozen en in 1905 tot wethouder, welke
functie hij onafgebroken tot 1939 heeft ver
vuld.'Mét name óp landbouwgebied heeft de
heer Dercksen zich bewogen en in een groot
aantal besturen en lichamen heeft zij zitting
gehad. Zoo was hij bestuurslid en voorzitter
van de Boerenleenbank „Eigen Hulp", voor
zitter van de afdeeling Angerlo van de Geld.-
Overijss. Maatschappij van Landbouw en lid
van het hoofdbestuur dezer maatschappij. De
Ned. Herv. Gemeente in zijn woonplaats dien
de de heer Dercksen als kerkvoogd. In 1935
-werden zijn verdiensten erkend door zijn be
noeming tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau. De teraardebestelling van het stof
felijk overschot zal Zaterdagmiddag plaats
vinden. De stoet vertrekt om half één van
het sterfhuis. Aan het graf zal niet gesproken
worden.
HUISVROUWEN
Met EEN PAK -fff&CO.
doet U MEER dan met 20 stukken zeep
Doet Uw voordeel) Slechts 29 cent per pak
In e'k pak GEBRUIKSAANWIJZING
met tal van NUTTIGE WENKEN
Verkrijgb. bij alle warenhuizen en drogisten
„GREVO S" HANDELMAATSCHAPPIJ
Nieuwland 6a - Tel. 38169 Rotterdam
De CoHon-brelmachlne zooals zij er tegenwoordig uitziet,
meesterwerk van techniek, waarop gelijktijdig 18 a 20 ko»
vervaardigd kunnen worden.
(Foto P. Darm
Een in Oberlungwitz reeds lang uitgestorven
type, de „Quersack-Indianer". Over den
schouder draagt hij den bontgestreepten linnen
zak, waarin hij de gereed gekomen kouza*
naar den handelaar brengt
(Fobs Ztenert)
O
ken tred met een en ander. In plaats van
de kleine machines voor handbedrijf waren
de Pagetmachines gekomen, waarop men
reeds d.rie tot vier kousen tegelijk kon
breien. Maar zelfs deze, in vergelijking met
den handarbeid toch zeer geschikte machi
nes hadden nog slechts waarde als museum
stuk op het oogenblik dat de Cotton-mach-
nes waren ontstaan. Met behulp van deze
kon men gelijktijdig 18 a 20 kousen vervaar
digen. De Cotton-machine was niet meer
met de hand te bedienen, zij vereischte de
kracht van een stoomwerktuig, dat voor het
eerst in 1882 te Oberlungwitz werd opge
steld. Daarmede had de kousen-industrie een
graad van perfectie bereikt, die met betrek
king tot het principe ook vandaag nog niet
overtroffen is.
Grootmoeder breide met vijf naalden. Zij
had ontelbare uren noodig, eer zij klaar was
met ongeveer 47000 steken, waaruit een paar
met de hand gebreide kousen bestond. Een
paar met de machine vervaardigde dames
kousen heeft er echter 2,400,000 en is niette
min vlugger gereed. Dit komt omdat thans
niet vijf, maar ongeveer 600 naalden aan
een kous werken. Daarvoor zijn de naalden
ook 10 a 15 maal zoo dun als die van
De°machinale werkwijze maakt het daaren
boven noodzakelijk, dat de in de machine
liggende breinaalden geheel anders zijn ge
vormd als die, welke wij kennen. Interessant
is verder, dat in een met de hand gemaakte
kous ongeveer 875 meter breigaren ging, met
een dikte van ca. 2 mm, terwijl men thans
voor een paar kousen 4800 meter noodig
heeft, maar dan slechts 0.15 mm dik. Een
ding is echter bij alle verbeteringen onver
anderd gebleven, iets waaraan velen, die
dagelijks hun kousen aan- en uittrekken, stel
lig wel niet meer denken: Ook de modern
ste, hoogfijne dameskous is uit één
enkele draad ontstaan. Dikwijls kan
men dit zelfs zien, wanneer
zich namelijk de door alle
dames gevreesde ladders op
doen. Maar dit euvel is nu
overwonnen. Op de laatst
gehouden Leipziger Najaars-
Messe verdrongen de men-
sohen zich om een stand,
waarin juist de Oberlungwit-
zer firma, die wij onlangs be
zochten, haar laddervrije kous
demonstreerde. De nieuwe
kous wordt evenals alle goed
van vorm blijvende kousen
op de modernste Cotton-ma
chines gebreid, maar men
heeft de moeilijke oplossing
gevonden om de steken zoo
met elkaar te verbinden, dat
in het vervolg geen ladders
meer kunnen ontstaan. Het
is stellig geen toeval, dat de
nakomelingen uit de familie,
die voor het eerst als
„Quersack-Indianer" naar de
Leipziger Messe toog, nu juist
degenen zijn, die ook de lad
dervrije kous aldaar is^bben
geïntroduceerd en dit in
grooteren omvang nog op de
a.s. Voorjaars-Messe zullen
doen. Wie ooit in de gelegen
heid is geweest een bezoek te
brengen aan de Leipziger
Messe, weet dat aldaar veelal
de nieuwste vindingen en
verbeteringen haar intrede
doen. Maar zelfs de koopman,
die toch uit den aard van zijn
beroep een nuchtere cijferaar
moet zijn, zal toegeven dat
een kijkje in de 24 groote
jaarbeursgebouwen van Leip
zig indrukken teweegbrengt,
welke biina aan een sprook
jeswereld doen denken.
De Führer heeft bij decreet het recht van
gratie en abolutie (staking van een begonnen
vervolging) voor het bezette Nederlandsche
gebied overgedragen aan den Rijkscommis
saris. Deze heeft weer bij Verordening be
paald welk deel van deze rechten hij voor
zich zelf behoudt en welk deel hij overdraagt
aan een Nederlandsche instantie: den secre
taris-generaal van het departement van
Justitie.
Deze nieuwe Verordening ligt in de UJn
der staatkundige ontwikkeling vanuit het
standpunt der bezettende overheid.
Het gratierecht was een recht van de
Kroon, van de Koningin dus. Na de bezetting
is ook dat recht overgegaan op het hoogste
regeeringsgezag in feite, dat wordt uitge
oefend door deD Rijkscommissaris in op
dracht van den Führer. Slechts in zeer
bijzondere gevallen heeft deze zich de han
teering van het gratierecht voorbehouden
Het recht van abolutie komt in het Duit-
sche strafrecht in anderen zin voor dan bij
ons. Daar bestaat vervolgingsdwang; in
Nederland daarentegen is het opportuniteits
beginsel aanvaard. De bevoegde rechterlijke
instantie maakt zelf uit of vervolgd zal wor
den al dan niet. Wel is over onze oostergren-
zen de mogelijkheid niet heelemaal uitge
sloten, dat een vervolging „niedergeschlagen"
wordt, maar het Is dan de „allerhöchste
Stelle", die beslist, dat vervolging niet ge-
wenscht is.
Een onafhankelijke rechtspraak ln den zin
gelijk wij daarvan spreken, kent Duitschland
niet, omdat daar het staatsbelang en het
staatsdoel domineerend zijn. Vandaar ook,
dat bij de gratie (in algemeenen zin) de con
structie in Duitschland deze is, dat zij een
absoluut hoogheidsrecht van het staatshoofd
is, maar bij ons, voor zooveel gratie in
engeren zin betreft, wel behoort tot de
prerogatieven van de Kroqn, maar toch deel
der strafwetpleging uitmaakt. Abolitie wordt
bij wet bepaald.
De vonnissen van Duitsche krijgsraden en
van S.S. en politie-instanties konden krach
tens een bestaande regeling reeds door den
Rijkscommissaris voor gratie in aanmerking
worden gebracht.
Het abolitie- en gratierecht in de Neder
landsche strafrechtpleging komt intusschen
niet geheel aan den Rijkscommissaris. Von
nissen tot 3 maanden en geldboeten tot 1000
zullen tot de bevoegdheid van den secretaris
generaal van het departement van Justitie
behooren, tenzij de Rijks-commissaris in be
paalde gevallen zich de beslissing mocht heb
ben voorbehouden.
Wat de kleinere delicten betreft, zal dit
recht derhalve in den regel berusten bjj den
genoemden secretaris-generaal, die dé tot
dusver in Nederland geldende procedure
advies van de betrokken rechterlijke instan
tie daarbij zal blijven volgen. In de meer
belangrijke gevallen, bjj de zwaardere straf
fen dus, zal de Rijkscommissaris decideeren.
Dit geschiedt niet uit wantrouwen tegen de
Nederlandsche rechtspraak, doch met de be
doeling meer uniformiteit te krijgen in de
toepassing van het recht van gratie en van
abolitie. De voorwaardelijke veroordeeling,
die hier te lande vrij veelvuldig werd gehan
teerd, maar in het Duitsche recht onbekend
is, zal als gevolg van de nieuwe bedeeling
niet meer ter beschikking van den rechter
staan. De Rijkscommissaris of in de bepaal-
ZON EN MAAN
Zonsopgang 12 Jan. 9.46; ondergang 17.50
Zonsopgang 13 Jan. 9.45; ondergang 17.51
Maansopgang 11 Jan. 16.31; ondergang
Volle maan Maandag 13 Jan.; laatste
kwartier Maandag 20 Jan.; nieuwe maan
Maandag 27 Januari
delljk aangeduide gevallen de secretaris
generaal van Justitie, kunnen op verzoek
geheele of gedeeltelijke begenadiging schen
ken. Het reclasseeringswerk kan dan even
tueel voortgang hebben.
Men ziet uit de nieuwe Verordening, dat
de levenspractijk niet overal tot gelijke
rechtscodificatie brengt. Algemeene beginse
len, de levensbeschouwing waaruit men leeft
met name, hebben daarop grooten invloed.
Nieuw is dat niet. Wie de eeuwenoude ge
schiedenis van het gratiebegrip en de argu
menten voor en tegen gratie als element in
de rechtspleging nagaat, komt al spoedig tot
deze ontdekking.
Reeds bij de oude volken was de vorst ln
hoogere instantie de man, die persoonlijk de
jurisdictie uitoefende en met allerlei rekenen
kon bij het bepalen van een straf. De onder
scheiding tusschen de overheid en den zelf
standigen, onafhankelijken rechter wa? toen
onbekend. Wel ziet men, dat de rechters ze
kere vrijheid bezaten om rekening te houden
met elementen, die voor het verleenen van
gratie werden aangevoerd, toen later de straf
maten voor delicten aan bepaalde grenzen
werden gebonden. In den ouden tijd trad het
gebruik van gratie als buitengewoon rechts
middel minder op den voorgrond. Als rechts-
element bestond dit middel echter wel, al
werd er b.v. onder de Romeinsche keizers wel
heel zonderling en willekeurig mee omge
sprongen. Zelfs de christenkeizers brachten
daarin geen ingrijpende verbetering. In Matth.
27:15 vinden we een aanwijzing omtrent de
gratie-methoden omstreeks het begin onzer
jaartelling in het Rijk van het recht.
Het oude Germaansche recht gaf van de
gratie-idee weinig te zien. In de oude chris
telijke kerk dreigde ze in haar ontwikkeling
een geheel verkeerden kant uit te gaan, in
zooverre geestelijke overheden wereldlijke
macht poogden uit te oefenen, tegen weik
streven in de middeleeuwen reeds verzet ont
stond, een verzet, dat eigenlijk pas in de
eeuw der reformatie meerdere vastheid ver
kreeg. Gratie vanwege het „hooge gezag" was
een gedachte, welke zich in het rechtsbewust
zijn vasthechtte, ook al trachtte de willekeur
nog meermalen het hoofd op te steken. Zelfs
groeide deze uit tot stelselloosheid, tot mis
bruik. B.v. in de dagen der Fransche revo
lutie en daarna.
De 19e eeuw brengt ons bewuste verdedi
gers en tegenstanders, voorwaardelijke en
onvoorwaardelijke, van het gratie-instituut;
maar de voorstanders er van wonnen gelei
delijk het pleit. Wel was er nog heel wat
verschil van meening omtrent de omschrij
ving en den inhoud van het begrip van gratie,
maar de ontwikkeling er van bij het licht van
Gods Woord stond niet stil. Daar mogen we
dankbaar voor zijn. Want slechts wie het
rechte begrip omtrent overheid en strafrecht
heeft, zal ook aan de idee der gratie een
juiste plaats kunnen aanwijzen in de rechts-
bedeeling, welke mede dienen moet om door
de overheid als dienaresse Gods de goddelijke
orde in de menschelijke samenleving te doen
handhaven. Gratie en abolitie worden dan
van publiekrechtelijken aard en krijgen niet
het privaatrechtelijk stempel van den souve-
reinen staat, die tegenover een veroordeelden
of vermoedelijken overtreder begenadigend
optreedt.
Öfc eerstbedoeld standpunt stelt zich het
artikel van onze Grondwet, dat aan de
Kroon het recht van gratie van straffen,
door rechtelijk vonnis opgelegd, toekent. Dat
recht wordt uitgeoefend we zeiden het
reeds na het advies te hebben ingewonnen
van den rechter daartoe by algemeenen maat
regel van bestuur aangewezen.
Amnestie ol" abolitie worden niet dan bij
een wet toegestaan. Deze laatste bepaling
verklaart, waarom ze zeer sporadisch zijn
voorgekomen.
Aan de Kroor. is de macht gegeven om
te voorkomen, dat het hoogste recht de
grootste onrechtvaardigheid zou kunnen wor
den en in de tweede plaats om genadig te
kunnen zijn.
Delegatie van het recht van gratie aan
een minister heeft onze wetgeving in het
VRAAGT ONS PROSPECTUS:
HANDELSWETENSCHAPPEN
Boekhouden en Handelscorrespondentie.
STAATSPRAKTIJK-DIPLOMA
BoekboudeD M O
RESA ARNHEM
(Bekende Schriftelijke Cursus).
v ft/cC mof studie.r
Vraag franco toezending prospectus voor
schriftelijke of mondelinge opleiding aan
INSTITUUT PONT
HOOFDKANTOOR DEN HAAG
JO Scholen Sri N&dai-ictnef JOJaar enrqnng.'
verleden wel gekend, maar het desbetref
fende besluit van 184J is later, als in strijd
met de Grondwet, vervallen. Het aan den
G. G. van Ned.-Indië toegekenderecht van
gratie steunt echter wel op de Grondwet, tim
dat de G. G. het koninklijk gezag uitoefent.
Amnestie en abolitie (kwijtschelding van
straf aan bepaalde categorieën van schul
digen en staking van rechtsvervolging ter
zake van bepaalde misdrijven) grijpen in in
de normale rechtsbedeeling en waren daarom
afhankelijk gesteld van de medewerking der
Staten-GeneraaL
Wie met deze dingen rekening houdt, zal
kunnen begrijpen, waarom de besproken
Verordening den inhoud heeft zooals we heb
ben uiteengezet.
Boven Midden- en Zuid-
Engeland
Het Duitsche weermachtsbericht
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakte gisteren bekend:
Het luchtwapen heeft Donderdag bewapen
de verkenningen tot boven Noord-Schotland
uitgevoerd. In den nacht van Donderdag op
Vrijdag hebben sterke formaties eigen ge
vechtsvliegtuigen talrijke voor den oorlog
belangrijke doelen in midden- en Zuid-Enge-
lar.d, vooral te Manchester, Londen en Liver
pool, met succes met bommen aangevallen.
Overvallen van den vijand hebben zich in
den nacht van Donderdag op Vrijdag voor
namelijk op verschillende plaatsen in West-
Ditschland gericht Behalve enkele woonhui
zen zijn het klooster Bethlehem bij Keulen
beschadigd en het katholieke gezellenhuis te
Dusseldorp verwoest Er zijn geen militaire of
voor den oorlog belangrijke doelen getroffen.
Dg verliezen van de burgerbevolking, bijna
uitsluitend buiten schuilgelegenheden, bedra
gen twintig dooden en enkele gewonden.
Een vijandelijk vliegtuig is door nachtja
gers, een ander door luchtdoelartillerie neer
geschoten.
Gevonden projectiel ontploft
Een jongen le Rotterdam gedood. Zijn
moeder gewond
Gisteravond heeft een dertienjarige jongen
te Rotterdam, ondanks de herhaalde waar
schuwingen getracht in de ouderlijke woning
in de Resedastraat een projectiel, dat hij op
straat had gevonden te demonteeren. Het pro
jectiel explodeerde en de jongen, J. Molie
geheeten, werd op slag gedood. Zijn moeder,
de 50-jarige J. Molle-de Jager, die zich in de
nabijheid van het gevaarlijke spel bevond,
werd gewond en moest in het Zuiderzieken-
huis worden opgenomen.
I
Taconis
Pijp Tabak
Leeuwarder
