Nieuwe Leidsche Courant | 1941 | 6 januari 1941 | pagina 1

llirunif ^riJtsrljr (iourant

Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken

^nentspry

it:

maanden in Lelden en In plaatsen
een agentschap gevestigd Is 2-39
tv-eek 18 ot Losse nummers 5 et
MJ vooruitbetaling.

ntieprijzen

ct per regel Ingezonden Mede
ogen 45 ct per regel Minimum
»els. Bewijsnummer 5 ot Bij co»
belangrijke korting

No. 6B20

MAANDAG 6 JANUARI 1941

Bar. Redactie en Adminiatratie

BREESTRAAT L23. LEIDEN.
Telefoon 22710.

Abonnementen, Advertenties, i

21e Jaargang

ti deel onzer Lezers

ngrijpende wijziging in
^wegverkeer zullen op
Iden plaatsen onze lezers,
porloopig, de krant wat
„jarigen. Wij roepen de
|ng onzer lezers in. Wij
t zij met ons blad mede-
v jdaarom zal ons beroep
yeefs zijn.

DIRECTIE.

Q i

ATS DER VROUW

jekt in deze maanden niet aan
j welke de plaats van den
jezen tijd willen aangeven,
tegel geen publicaties, die de
p verduren. Dat is de bedoe-
l, al zal het terrein van de
riHMiMral eens kleiner zijn en de
lan zijn geesteskind wel eens
|e schrijver heeft beoogd. Wij
et niet allen koks zijn, die
>22 y 4 dragen, en men kan zich ook
geroepen achten, zijn stem
g <[gang van het leven te doen
is hard, maar waar: In zulke
g J zelfs de wil, het goede te
steeds worden geprezen,
ardeering moeten wij hebben
■aarlijk gefundeerde poging,
den tijd te schetsen en de
|den mensch daarin aan te
ilk een poging willen wij
;je, dat Dr. Jane de Iongh

den titel „De vrouwen
;ave van Scheltens en Giltay

Het is een boekje,
de dusgenaamde vrouwen-
bch zonder die eenzijdigheid,
jr dat streven, de vrouw niet
icwaardig, maar zelfs gelijk
en aan den man, waardoor
iet minst in onzen kring, met
duw zijn geworden.

fieruit niet af, dat wij tegen
ttingen uit dit boekje geen
:ouden hebben. Die hebben
wij willen daarvan ook doen
wij loven het, dat hier de
werd gezocht in allerlei vage
jn, in redeneeringen, welke
lebben waar te zijn en toch
in voor betwisting,
het niet overbodig is, bij
op onderwerpen terug te
ie onder ons niettemin vrij
heid hebben, en wij in dit
Iets wilden zeggen over de
fltaak van de vrouw in het
het leven van vandaag, daar
js juist voor, het boekje vair
1 niet te verwijzen naar de
vrouwen pagina's in
doch er in deze kolommen
te merken. Groote beperking
joden en reeds de veelom
van het onderwerp dwingt
jheid.

[ijst bij dezen of genen de
I zin heeft, thans over plaats
de vrouw te gaan spreken,
inen oordeelen van niet. Er
Wel andere en belangrijker
jin het geding, kan men zeg-
d stelt 9men de zaak toch

De Gemeentebegrooting van
Rotterdam

De eerste Gemeentebegrooting na de ramp
van Mei 1940 is Jn ontwerp verschenep.

Bij de aanbieding ervan door B. en W.. aan
den Gemeenteraad schrijven deze, dat er voor
1941 op een nadeelig saldo van 27,300,000
moet worden gerekend. B. en W. schrijven in
hun inleiding, dat blijkbaar de wil om de
stad opnieuw tot bloei te brengen den nood
overheerscht. Waar met de nieuwe belasting
voorschriften nog geen rekening kan worden
gehouden, bepalen B. en W. er zich toe een
toelichting te geven op de posten die bij de
ienstelling van de begrooting geraamd zijn
de hand van beschikbare gegevens. Het
totaal bedrag wegens werkloozenzorg is ver
laagd van 17,207,975 tot 15,419,362. Op
den post rente en provisie van kasgeld-
leeningen moet 4,100,000 worden uitgetrok
ken of ƒ.1,950,000 meer dan in 1940. De uit
komst der bedrijven is nimmer zoo teleur
stellend geweest: een nadeelig saldo van
3,869,000. Het laat zich aanzien, dat de
tarieven van gas en electriciteit verhoogd
zullen moeten worden. Voor distributie is
39,800 gulden meer uitgetrokken dan in 1940.
Voor wachtgelden een bedrag van 1,267,000
tegen ruim 1,494,000 in 1940 Het nadeelig
saldo van het Havenbedrijf is van 744,498
tot 5,078,235 opgeloopen, hetgeen vooral
ligt aan de raming wegens zeehavengeld,
welke thans geheel is weggevallen. De
opbrengst van het reizigersvervoer van het
Trambedrijf is 665,000 lager geraamd, ter
wijl voor beweegkracht ruim 105,000 meer
moest wórden uitgetrokken.

In hun beschouwing aangaande den
Kapitaaldienst zeggen B. en W. o. m., dat de
vele werken, ook die welke niet met herstel
van oorlogsgewaldschade verband houden,
zullen moeten worden uitgevoerd. Daarmede
zal dan ook met kracht worden voortgegaan
in weerwil van den deplorabelen financieelen
toestand waarin de Gemeente zich bevindt.
Slechts met het oog op een betere toekomst
zal een tijdelijk groot tekort op de begrooting
kunnen worden aanvaard.

Leeningen van 's-Gravenhage

B. en W. van 's-Gravenhage achten het
noodig, een belangrijk gedeelte van de vlot
tende schuld te consolideeren.

Zij hebben daarom onderhandelingen ge
voerd met verschillende geldgevers, welke
hebben geleid tot het verkrijgen van een
aanbieding voor het verstrekken van een
leening, groot 4,000,000.— en een voor
twee leeningen, elk van 500.000.—.

De leeningen kunnen worden gesloten op
eenvoudige schuldbekentenis tegen den pari-
koers en een rente van 4% per jaar, af
te lossen in resp. 40, 15 en 20 jaren. De
gemeente zal de eerste 5 jaren niet extra
mogen aflossen, de volgende 5 jaren zal zij
dit kunnen doen tegen den koers van
101 Vè en daarna tegen den koers van
101 De belasting op de rente zal ten
laste van de gemeente komen.

De overige voorwaarden voor deze lee
ningen zijn zooals gebruikelijk.

1 een grapje mogen veroor-
luden wij willen opmerken,
van de vrouw reeds daarom
jelling verdient, omdat het
pn in de wereld niet gering
wel over kleinere groepen
in geschreven en getwist,
t, er is ook geen reden, de
»n een onderwerp als het
gige op te schorten. Het
gaat verder, onze gezinnen
kig nog in allen rijkdom, en
m wij dan in dit kader niet
n over een essentieel onder
plaats. en de taak van de

3 h komt tot gelijke conclusie,
g- chien langs een eenigszins
w Zij teekent ons de vrouwen-
3 'al als een kwestie, niet van
r» r van voortgang en groei,
pwenbeweging bij haar ook
/reging. Zij tracht de lijnen

ftf de vroegste tijden tot op

jaarbij weet zij wel, dat de
3de karaktereigenschappen
poral bij haar geslacht voor-
n den gang der geschiedenis
gelang van het cultuurpell,
itaat, heeft men een onder-
gehad op de plaats, die de
haar eigen karaktereigen-
jjst bekleeden. Voor onzen
prijfster in deze eigenschap-
der perspectief,
pistelijk geloof, ook van net
pf spreekt Dr. de Iongh
jetreuren wij. Want juist in
geschiedenis liggen belang
den besloten, ook omtrent
Ike aan de vrouw in het
gedacht. Plaats en taak van
in de schepping in beginsel
f| r.- J'Qgen wij staande houden.
>ok, dót sindsdien ook hier

de zonde veel heeft bedorven, en ook al
zijn wij niet onbekend met de verschillen
in cultuurpeil, welke sedertdien zijn op
getreden.

Wij kunnen het dan ook moeilijk met
de schrijfster eens zijn, wanneer zij
opmerkt: „De opvattingen omtrent de
vrouw en haar plaats in de samenleving
worden niet in de eerste plaats bepaald
door politieke of maatschappelijke, zelfs
niet door religieuze overtuigingen, maar
zij komen uiteindelijk voort uit gevoeis-
motieven, wier oorsprong wij in het
instinctleven moeten zoeken."

Daarin ligt een diepgaand verschil met
onze opvattingen, al kan de conclusie
daarom nog wel op verscheidene punten
gelijkluidend zijn. Want zonder dat wij
de waarde van het instinct of wat daar
voor doorgaat willen verwaarloozen, zoe
ken wij de maatstaven, ook voor de plaats
van de vrouw, uiteindelijk in het Woord
Gods.

Wie het scheppingsverhaal leest, be
merkt daaruit in de eerste plaats, dat de
vrouw niet ongelijkwaardig is aan den
man. Man en vrouw vormen samen den
mensch. En het is aan den mensch, dat
de heerschappij over de schepping is
gegeven. Die gelijkwaardigheid is geen
gelijkheid. Elk, zoowel de man als de
vrouw, krijgt een eigen plaats, een eigen
taak.

Wij aanvaarden dit alles niet slechts als
iets, dat in het grijs verleden zoo is
geschied, doch wij zien hierin een schep-
pingsgegeven voor alle tijden. En wij
weten, dat de harmonie tusschen man en
vrouw, dus ook de harmonie in heel de
menschelijke samenleving, wordt ver
stoord, zoo van de hier gestippelde lijn
wordt afgeweken. Dus kan onze eerste
conclusie geen andere zijn dan de weten
schap, dat wij in de eigen plaats en taak
van de vrouw naast die van den man niet
maar zien een product van wisselende
omstandigheden, doch een essentieele
levensfunctie.

In aansluiting hierop gaan wij een
olgend maal iets dieper hierop in.

ZON EN MAAN

Eerste kwartier Zondag 5 Jan.; volle
maan Maandag 13 Jan.; laatste kwartier
Maandag 20 Jan.< nieuwe maan Maan
dag 27 Januari

Groote inbraak in filiaal van
de Gruyter

Partij koffie, suiker, slaolie, bier
en boter weggehaald

Men meldt ons uit Den Haag:

De Haagsche politie is er in geslaagd een
brutale inbraak op te helderen gepleegd in
den nacht van 27 en 28 December j.l. Dit fili
aal grenst aan een pakhuis hetwelk gebruikt
wordt voor het bergen van carriers van bloe-
menkooplieden en dergelijken. Tot deze koop
lieden behoorde ook de 32-jarige M. J. B. in
wiens brein het plan rijpte om een gat in de
scheidingsmuur te breken en aldus bij de
Gruyter zijn slag te slaan. Voor dit karwei
verzekerde hij zich van de hulp van enkele
vrienden, t.w. den 26-jarigen schilder C. J. M.,
den 39-jarigen los-werkman Gabriel Meijer,
laatstelijk woonachtig op de Lange Beesten
markt, en den 39-jarigen los-werkman Jacob
Cornelis van Splunter, laatstelijk woonach
tig op het Hoogezand.

Gabriel Meijer, die nog steeds voortvluchtig
is werd al geruimen tijd door de recherche ge
zocht, omdat hij nog 1% jaar gevangenisstraf
moet ondergaan wegens diverse hier ter stede
gepleegde diefstallen. Ook van Splunter werd
gezocht mede door de Rotterdamsche politie
wegens een aantal daar gepleegde rijwiel
diefstallen.

Dit drietal toog des nachts met enkele
breekijzers en voorhamers koortsachtig aan
het werk om de scheidingsmuur te doorbre
ken, hetgeen hen na vier uur zwoegen inder-
daal gelukt is. Vervolgens stelden zij onder
elkaar vast wie het gemakkelijkste door dit
gat kon kruipen, welke eer den schilder te
beurt viel, die de dunste bleek te zijn. Niet
zonder inspanning werkten zij enkele balen
koffie, een paar balen suiker, een partij fles-
schen bier, een groote partij boter en marga
rine en een veertig tal flesschen slaolie in het
pakhuis, waar zij een bakfiets grepen om de
buit weg te voeren. Op deze bakfiets stond
nog een partijtje bloemen, dat zij lieten staan,
zoodat het transport nog een feestelijke aan
blik zou hebben geboden, als het geen nacht
was geweest. De buit werd gebracht naar een
woning op de Lange Bèestenmarkt, waarna
zij zich ontdeden van de bakfiets en eerst
eens een paar uur gingen slapen om wat van
de vermoeienissen te bekomen.

Den anderen ochtend deden zijn onmiddel
lijk de partij koffie van de hand aan een
koffiehuishouder voor 250. Deze koffiehuis
houder werd later aangehouden waarop de
politie een inval deed, in het perceel aan de
Lange Beestenmarkt en de rest van het ge-
stolene in beslag kon nemen. De slaolie werd
aangetroffen in een kinderwagen, die veilig
in een kast was geparkeerd.

Bovendien trof de recherche een Philips-
radiotoestel aan, waarvan zij wist, dat dit
30 October gestolen was ou de Zuid Binnen
singel bij een radiohandelaar. Daar werden
toen eveneens een paar rijwielen en een aan
tal electrische lampen weggehaald. Thans
bleek, dat de daders van deze inbraak waren
Gabriel Meijer zijn 22-jarige broer P. M., de
26-jarige schilder C. J. M., die door het gat
kroop bij de Gruyter en we gemakshalve in
het vervolg als „de dunne" zullen aanduiden.

In verband met al het bovenstaande kon
den worden gearresteerd de 32-jarige bloe-
menkoopman C. J. M., van wie het plan van
eerstgenoemde inbraak was uitgegaan, als
mede „de dunne" en diens broer. Het tweetal,
wiens namen wij voluit vermeldden, .is nog
steeds voortvluchtig.

Het verdere onderzoek bracht nog meer aan
het licht. Op 21 December was n.L ingebro
ken in een woning aan de 's-Gravenzande-
laan- De recherche kwam er thans achter, dat
ook hieraan eenige leden van het complot

0debet waren. Aanleiding vormde de bloemen-
koopman, die nog al eens bij de betrokken
familie kwam en precies wist, dat die men-
schen er nog al warmpjes inzaten. Ook wist
hij, dat ze in de morgenuren vaak niet thuis
waren. Met deze wetenschap wendde hij zich
tot „de dunne" en Gabriel Meijer, die ter
stond hun slag sloegen. Beide heeren begaven
zich naar de 2e etage, die onbewoond was en
wisten van daaruit de le etage binnen te
dringen, waar de kennissen van den bloemen-
koopman woonden. Zij legden de hand op een
aantal sieraden en twee geldkistjes. De buit
werd meegenomen naar een woning, waar ze
de kistjes openbraken, die 60 in contanten
bleken te bevatten. De kistjes werden later
in de woning van „den dunne" aangetroffen,
doch het geld was natuurlijk verdwenen. Ook
de sieraden, die in verschillende café's aan
onbekenden waren verkocht, konden niet
meer worden achterhaald. Ter typeering van
de daders kunnen wij nog meedeelen, dat een
van hen n.l. „de dunne" uit een wel heel bij
zonder hout gesneden was- Wij vernamen n.L,
dat hij in October op het Vaillantplein trek
kreeg in kouwgomballen en een groote auto
maat van de muur rukte om er met inhoud
en al van door te gaan. Naar hij aan de
recherche verklaarde, had hij de centen ver
teerd evenals de kouwgomballen, waarmee hij
zich urenlang onledig had gehouden.

Ongetwijfeld verdient de Centrale Opspo
ringsdienst een woord van lof voor haar
jongste succes.

DE LOODGIETER MET EEN SIGARETJE

In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is
door onbekende oorzaak, brand ontstaan in
d^ boerderij Olmenstein te Kloetinge. In
enkele oogenblikken stonden het woonhuis en
de aangrenzende landbouwschuur in lichter
laaie. De bewoners moesten in nachtgewaad
vluchten. Dank zij het optreden van het
personeel der boerderij kon het vee, bestaande
uit 30 koeien en kalveren en eenige paarden,
worden gered. De schade wordt door ver
zekering gedekt.

Zaterdagmiddag ongeveer half 1 is 'n brand
uitgebroken in de villa „De Halte" aan den
Naarderstraatweg te Huizen. De bewoner,
mr. H. P. van Heukelom en buren hadden
bemerkt dat de vlammen uit het rieten dak
schoten. Toen de motorbrandspuit van de
Huizer brandweer arriveerde, stond de heele
bovenverdieping reeds in lichtei laaie; daar
het huis grootendeels van hou. is en er weinig
druk op de waterleiding stond, kon er weinig
worden uitgericht. Van het huis zijn alleen
de muren blijven staan. De inboedel van de
bovenverdieping ging verloren, die van de
benedenverdieping kon nog in veiligheid wor
den gebracht. Verzekering dekt de schade.
De oorzaak van den brand wordt gezocht in
het weggooien van een brandende sigaret
door een loodgietersmaat, die tot 12 uur op
de zolderverdieping bezig was geweest met
hét ontdooien van de centrale verwarming.

Zaterdag is het bekende hotel ,,'t Lösse
Hoes" staande op den Holterbcrg bij Holten,
door tot nu töe onbekende oorzaak door brand
verwoest He hotel was eigendom van den
heer Metzger. Op het oogenblik, dat de brand
uitbrak, bevonden zich geen gasten in het
hotel, ald*Q6 meldt het A.N.P.

IN EEN WAK VERDRONKEN

Zondagmorgen om kwart voor twaalf is in
het Wilhelminakanaal onder Oirschot. het
twaalfjarige zoontje van de familie Louwers
in een wak terecht gekomen. Toen men na on
geveer een uur dreggen den jongen ophaalde,
waren de levensgeesten reeds geweken.

Inbraak in Pastorie van
Engeische Kerk

Een groote partij tafelzilver
gestolen maar achterhaald

Men meldt ons uit Den Haag:

In October j.l. is ingebroken in de pastorie
van den referent Williams van de Engeische
Kerk, die in de Meidagen van het vorig jaar
ons land verliet en zijn woning onder toe
zicht stelde van de Amerikaansche legatie.

Deze inbraak werd ontdekt door een van
zijn parochianen, die van tijd tot tijd eens
in de pastorie ging kijken.

Hoewel men het niet precies wist bestond
het vermoeden dat al het tafelzilver, ver
schillende costuums, een paar bontjassen
en een hoeveelheid zilveren gedenkborden,
die de referent uit Stockholm als geschenken
had meegebracht waren ontvreemd. Boven
dien constateerde meft dat een partij Perzische
kleeden gereed waren gelegd om eveneens
buit te maken.

Men herinnert zich, dat wij 16 December
melding maakten van een schilderijendief
stal in het gebouw der Fransche legatie aan
het Bankaplein. In verband daarmee werd
gearresteerd de 43-jarige colporteur R. J., die
ook de inbraak in de pastorie blijkt gepleegd
te hebben. Hij woonde toen nog in een loge
ment op het Lage Zand en begaf zich 's avonds
naar de pastorie waar hij allerlei voorwerpen
in koffers pakte, dan bleef slapen om 's mor
gens doodkalm met een of meer koffers te
vertrekken. Deze manoeuvre herhaalde hij
eenige malen omdat hij geen kans zag zijn
slag in een keer te slaan.

De acht kilo tafelzilver met costuums en
pelsjassen verkocht hij aan zijn logement
houder, den 56 jarigen Z. voor 35 in
totaal. Bovendien werd hem 11 schuld
kwijt gescholden.

Toen de logementhouder via de dagbla
den kennis kreeg van de arrestatie van J.
wilde hij van de gestolen goederen af. Hij
had ze in zijn woning aan de Amsterdamsche
Veerkade ondergebracht doch wist ze door
bemiddeling van zijn echtgenoote bij kennis
sen geplaatst te krijgen. Deze kennissen waren
te goeder trouw. Enkele dagen later had
hij ook hiervan geen rust en liet hij den
45-jarigen portier W. de V. de buit weer
weghalen. Deze wist geen raad met de
kleeding en legde die op een onbeheerd staande
bakfiets in de Looierstraat waar onbekenden
ermee aan de haal gingen. Het zilver ver
kocht hij aan een familielid, den 25-jarigen
koopman K. de V. voor 82.50. In verband
hiermede zijn gearresteerd K. de V., de por
tier W. de V. zoomede de logementhouder Z.
met zijn echtgenoote. In de woning van Z.
zijn nog wat andere voorwerpen in beslag
genomen terwijl in de woning van K. de V.
het zilver kon worden achterhaald.

EEN DEFECTE SIRENE.

Zaterdagavond is te Rotterdam een sirene
gaan loeien op één langgerekten toon. Het
geluid bleef aanhouden en uiteraard vroegen
de menschen het geluid werd op den
rechter-Maasoever bijna overal gehoord
zich af, wat dit te beteekenen had.

Het bleek, dat èen sirene op het station
D. P. in werking was gegaan zonder dat zij
door menschelijke. hand in werking was ge
steld. Er was dus een defect en om dit te
herstellen moesten er deskundigen bijgehaald
worden van de afdeeling montage van het
G.E.B. Er verliep dan ook eenigen tijd voordat
dezen ter plaatse waren en de sirene hadden
afgezet.

DE RADIO-REGELING

Iedere luisteraar moet nu in
de kosten bijdragen

Maar het leven wordt er alweer
niet eenvoudiger op

De met ingang van 1 Januari jl. inge
voerde nieuwe radioregeling heeft, zooals
we hebben kunnen lezen, twee zijden;
die van het staatsbeheer over de uitzen
dingen en die van de maatregelen ter ver
zekering, dat elk radio-luisteraar, indien
hij daartoe tenminste in staat is, bijdraagt
aan de kosten welke aan den omroep
verbonden zijn.

Hebben wij onze bezwaren tegen het staats
beheer, de invoering van een verplichte bij
drage voor eiken luisteraar juichen we toe,
omdat het nu eenmaal onbehoorlijk is, dat
iemand van zijn „vrijheid" om al of niet te
betalen misbruik maakt.

Wanneer een zeker deel van onze medebur
gers tegenwoordig zoozeer den nadruk legt op
het gemeenschappelijke en op den
gemeenschapsplicht, die door nog te
velen in meer dan één opzicht verzaadt wordt,
dan stemmen wij daar voor de volle honderd
procent mede in. En als hei. dan niet anders
blijkt te kunnen dan moetein de in dit opzicht
„bandeloozen" maar door de overheid - tot-de
orde geroepen worden.

Het mag bekend geacht worden, dat de ra
diobelasting reeds vóór de bezetting van ons
land in voorbereiding was. Het feit der bezet
ting heeft de regeling van deze aangelegen
heid misschien alleen maar verhaast. En dat
is naar onze mening ook goed. Hoe eerder aan
den misstand van de klaplooperij op radio-
gebied een einde wordt gemaakt, hoe beter
het is-

De luister-bijdrage.

Het komt ens evenwel vreemd voor, dat,
terwijl toch valt aan te nemen, dat er vele
duizenden luisteraars die parasiteerden op
hen. die hun gemeenschapsplicht tot dusver
hebben verstaan en v r ij w i 11 i g hun bijdra
gen hebben betaald, thans gedwongen
aan de schare der betalenden zullen worden
toegevoegd, de luisteraarsbijdrage hoogei
wordt gesteld dan zij gewoonlijk was Het
zou ons niet verwonderen als dit de radio
als zoodanig nog minder populair maakte dan
zij op het oogenblik in ons land reeds gewor
den is. Het is natuurlijk, dat er met een
netto vermindering van het aantal tenge
volge van de nieuwe organisatie gerekend is,
doch we moeten ons dan toch afvragen of
het noodig was dezen uittocht nog „aan te

Het ..aanwezig hebben" van een
onlvanginrichting.

Intusschen, de zaak is in*kannen en kruiken
en daarom laten we hier enkele summiere ge
gevens volgen voor hen die er prijs op stel
len hun „radio" te behouden en dat zullen
er toch ongetwijfeld zeer velen zijn.

In de eerste plaats moet men er van 1 dezer
af rekening mee houden, dat „het aanwe-
z i g hebben van 'een opvanginrichting"
of men deze gebruikt of niet, dat doet er niet
toe verplicht tot aangifte daarvan en ook
tot betaling. Iemand die niet handelaar
in radiotoestellen is, kan dus niet van beta
ling van de luisterbijdrage afkomen door te
beweren, dat hij een toestel „in opslag" heeft
Ook al is zijn toestel defect, betalen móét hij.

Wat de .verplichte aangifte betreft, moet
men het den eersten keer maar even afwach
ten, want de formulieren zullen huis aan huis
worden verspreid. 'De inzending ervan bij
P.T.T. doet men kosteloos.

Wie in den loop van het jaar zijn toestel
aan een ander wil overdragen, kan overscnrij-
ving van de luistervergunning op naam van
dien derde verzoeken. Men ziet: verkoopen.
verhuren, weggeven enz. is niet meer zulk
een eenvoudige handeling als vroeger! Maar
alle ordening heeft zoowel vóór- als nadeelen
en de eersten zullen wel overheerschen

Wat het voldoen van de luisterbijdrage be
treft, daarvoor heeft men een gemakkelijke
methode gekozen, nl. die van het zegeltjes-
plakken, dat wij reeds in anidèr verband ken
nen. Elke maand, vóór den 15den, moet de
radiozegel op de luistervei gunning worden
geplakt. Wie voorkeur heeft voor overschrij
ving per giro. kan dat echter ook doen, maar
in dien weg worden alleen driëmaandelijk-
sche, halfjaarlijksche en jaaxlijksohe stortin
gen toegestaan, telkens te voldoen vóór den
I5den van den nieuwen termijn.

Dat het met de verplichte betalingen
méénens is, kan men afmeten aan het drei
gement van.maximum zes maanden
hechtenisstraf of 1000 gulden boete, indien
men bij controle eens niet „bij" zou blijken
te zijn. O, vergeetachtig en! Past gij nog wel
in dezen tijd?

Natuurlijk is er een heel samenstel van re
gelen en voorschriften in verband met den
ingang van termijnen bij aanschaffing of af
schaffing van een radio-apparaat. Het Avordt
alles echter betrekkelijk eenvoudig, 'omdat
men voor alles terecht kan bij de Post.

Tante Pos wordt de radio-bemiddelaar

De" Post krijgt inzonderheid een verant
woordelijke taak in geval iemand zijn radio
kwijt wil en er geen plaats voor weet. Men
moet van dezen wensch dan mededeeling
doen en zal zulks natuurlijk uit welbegrepen
eigenbelang ook niet nalaten. Maar.... hoe
krijgt men in zoo'n geval È'n kastje de deur
uit op korten termijn, gezien het feit dat
alleen reeds het „aanwezig hebben" ervan
„radiobelastingplichtig" maakt? Hierop heeft
men gevonden, dat de dirécteur-generaal der
P.T.T. de bevoegdheid heeft: inlevering te
vorderen, tegen heffing van een bewaarloon
of tot onbruikbaarmaking te gelasten van
ontvanginrichtingen. Ook in dit opzicht
schrikt de nieuwe regeling dus niet voor
krasse daden terug en matigt de overheid
zich rechten aan, die juridisch wel voor be
twisting vatbaar schijnen te zijn. Hoe dit zij,
hier doet zich een onvermoed verschiet open.
Wordt het een soort van „r a d 1 o-l o m-
m e r d", waarin men zijn toestel tegen beta
ling kan bergen tot men het aan den man
gebracht heeft of wellicht tot het beslüit is
gekom en het toch maar weer een plaats in
zijn woning te gunnen?

Twee of i

toestellen i

huis

Van bijzonder belang is ook nog, dat men
wél twee of meer ontvanginrichtingen in zijn

huis mag hebben mitsmen deze niet

gelijktijdig gébruikt, want dón is voor ieder
toestel afzonderlijk een luistervergunning
noodig. Ook iemand die, naast zijn huisradio
een auto-radio heeft, moet twee luisterver
gunningen bekostigen.

Meer dan één luidspreker of koptelefoon
aansluiten op één toestel mag wèl, mits deze
aansluitingen maar blijven binnen het door
den vergunninghouder bewoonde perceel.
Doorgeven van uitzendingen naar de buren
wordt als radiodistributie beschouwd en ver-
eischt dus bijzondere machtiging. Onder dit
verbod valt óók men zou het anders kun
nen verwacht hebben! het doorgeven door
een kamerverhuurder of pensionhouder naar
de kamers van huurders of van commensaals.
Ziekenhuizen, hotels enz. worden evenwel van
deze verbodsbepaling uitgezonderd.

Vrijstelling van radiobelasiing.

Ten slotte: vrijstelling van de verplichting
tot betaling van de luisterbijdrage kan, op
desbetreffend verzoek aan den directeur-
generaal der P.T.T., worden verleend o.m.
aan instellingen van weldadigheid en aan de
genen, die ten genoegen van den directeur-
generaal. na gepleegd overleg met het ge
meentebestuur, aantoonen, dat zij redelijker
wijs niet voor de luisterbijdrage kunnen wor
den aangesproken. Zoolang op een desbetref
fend verzoek nog niet beschikt is, moet de
betrokkene betalen. Restitutie van reeds ge
dane betalingen is echter mogelijk als het
verzoek is toegestaan.

KWATTA's

MANOEUVRE-REEPEN

met geldig Kwatta-Soldaatje en

KWATTA's

DOL-FIJN REEPEN

D* fijnste en voedsaemste chocoladereepen

SCHOOL EN ONDERWIJS
IN 1940

L

Bij den terugblik op het Onderwijs in 1940
dringt zich een soortgelijke indruk aan ons
op, als waarvan we in het Kerkelijk overzicht
gewag maakten. Ontegenzeggelijk heeft de
schoolwereld tengevolge van de gebeurte
nissen in Mei veel ongerief ondervonden en
even stellig teekent de toekomst zich af ais
in nevelen .gehuld. Maar het zou ondankbaar
zijn te miskennen, dat de onderwas-organi
satie en het onderwijs in zijn vitale deelen
ongerept zijn gebleven. Anders stond het met
den normalen gang van het onderwijs; we
behoeven slechts te herinneren aan de mili
taire bezetting van talrijke scholen, aan de
verschuiving der lesuren tengevolge der
verduistering, aan de herziening van school
boeken en schoolbibliotheken, aan de in het
gedrang gekomen examens, e.d. Doch ook
hiertegenover zijn lichtpunten aan te wijzen;
wij denken aan de verhoogde belangstelling
voor samenwerking van onderwijs-organisa-
ties en concentratie op schoolgebied;- aan de
invoering der verplichting tot het invoegen
van lichamelijke oefening in het lesrooster
der lagere scholen.

Natuurlijk staan ook ernstige vraagteekens
opgericht. De beperking van den scholen
bouw tot 1 Januari 1942 kan ln bepaalde
gevallen teleurstelling brengen. De opdraent,
aan Dr. van Rossem gegeven, om orde en
rust op de scholen te verzekeren, doch
vooral de daarmee gepaard gaande op
dracht van wijder strekking, geeft blij
kens de Chr. schoolpers aanleiding tot onze
kerheid over mogelijke consequenties. Men
zal echter toestemmen, dat dit geen feiten,
doch vermoedens betreft, die nog geheel op
onzekerheid steunen. Het kan tot niemands
schade zijn, als zoowel het vertrouwen in
degenen, die tot uitvoering geroepen zijn, als
dat in de onwrikbare beginselen der Chris
telijke levensbeschouwing gerugsteund wordt
door het oprechte streven, het beste te zoe
ken voor de jeugd, welker toekomst zoo
ontzaglijk veel beteekent voor die van on*
volk.

Lager Onderwijs

Ofschoon niet in die mate als in het Ker
kelijk leven, heeft ook het Lager Onderwijs
in 1940 figuren van beteekenis verloren. Wij
memoreeren het plotseling overlijden van den
zoo beminden paedagoog H. J. van Wijlen
en van het in Twente zoo bekenden school
hoofd P. H a r t k o o r n; het wegens pen-
sionneering uittreden van de heeren W.
't Hooft te Goes (in de Verg.r van Chr.
Onderwijzers een vooraanstaande figuur) en
W. G. van de Hulst, de bekende kinder
schrijver. Aan het einde des jaars nam de
heer J. Th. Schreuder afscheid van het
Chr. MULO, waar hij een plaats in het
voorste gelid innam. Voorts is tê vermelden
het afscheid van den zeer gezienen Inspec
teur L.O. in Rotterdam e.o. den heer A.
Smit J z. Een welgemeende huldiging van
vele zijden viel den heer A. de Jong Ez.
ten deel, die vele jarén als directeur van het
Bureau der Verg. van Chr. Onderwijzers zeer
gezegende arbeid verricht heeft.

In 1940 werden twee belangrijke jubilea
gevierd; t.w. het 50-jarig bestaan van den
Schoolraad en het 75-jarig bestaan der
Verg. voor Chr. Volksonderwijs.

Ook van twee belangrijke rapporten kan
melding gemaakt worden. De Chr. Hist
Unie publiceerde een rapport over het ge
bruik van den bijbel op de openbare
school, welk rapport op de Alg. Synode
van de Ned. Herv. Kerk ter tafel kwam.
Het andere rapport was onbedoeld een pre
ludium op wat het Dept van Onderwijs op
korten termijn als agemeene verplichting
voorschreef, n.1. de lichamelijke
oefening. Dit rapport was op verzoek
van den Schoolraad opgemaakt en betrof
dus alleen de Chr. scholen. Maar in zijn
strekking was het al een heel eind op weg
in de richting van wat thans met één penne-
streek tot feit geproclameerd is.

Voorts zouden we nog kunnen herinne
ren aan de splitsing van het Hoofdacte
examen, gevolg waarvan het voor can-
didaten mogelijk is geworden, aan een der
twee gedeelten of geheel het examen naar
keuze deel te nemen. In Amersfoort werd
een Paedagogische Studie-Conferentie ge
houden, waar het thema was: „Het kind in
de schooljaren".

Buitengewoon l.o.

Het buitengewoon l.o., dat zoo ver-
heugend vorderde in omvang en belang
stelling, heeft natuurlijk ook den terugslag
van de Mei-gebeurtenissen ondergaan, doch
spint langzaam maar zeker aan zijn mooie
taak voort. Daarvan was o.m. een bewijs
de geslaagde Congresdag van 14 Dec. te
Utrecht, waar vertegenwoordigers van alle
richtingen practische vraagstukken hebben
behandeld. De Verg. voor Chr. B.L.O. wis
selde van voorzitter, de heer A. J. C a 11 i-
ber werd opgevolgd door dr. R. Vedder.
Te Emmen werd een nieuwe school geopend.

Een groot aantal nieuwe scholen werd
nog in 1940 geopend; wij noemen die van
de Chr. B.L.O.-school „Irene" te Haarlem,
van de Chr. L.-scholen te Ravenswaaij,
Heemse, Elburg, Werkendam en Uithoorn.
Voorts was in aanbouw een nieuwe R.H.B.S.
te Sneek. Te Urk werd een Chr. Kleuter
school gèopend. Het getal Duitsche scholen
in de Limburgsche mijnstreek is in hét najaar
toegenomen; eveneens zijn er geopend t«
Utrecht (U.L.O.) en te Emmen.