lliruuit ^CriJtsclir (üirurant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
inentsprjjs:
icffj!11
J11 'i een agentschap gevestigd Is 2.36
18 ct. Losse nummers 6 ct
i bü vooruitbetaling.
A.V.R.q
&i'ntiepW"n:
Central p«r regeL Ingezonden Med«-
N.C.R.pS®n per Minimum
jjels. Bewijsnummer 5 ot Bij coor
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN.
Telefoon 227-10.
(Na 6 uur 23160).
Postbox 2a Postrek 66936.
belangrijke korting
No. 6300
DINSDAG 10 DECEMBER 1940
21e Jaargang
ijk mgstelling voor
ERI iMachiavelli
komst
g bijec -
ICINAP^ jaar ju'st twee eeuwen ge-
Frederdik de Groote, toen nog
^te ha! van Pruissen, zijn studde tegen
zÜn ..Antimachiavell11, schreef,
at. Tpeft over die studie van Frede-
hjjte wel grapjes gemaakt en hem
{enoemd, die op zijn lievelings-
opdat niemand anders
eer kon eten. We weten niet, of
€#d°elmg van den vorstelijken
te halls geweest. Wel weten we, dat
ig in Jenmaal aan de macht gekomen,
Iden indruk gaf, dat Machiavelli
v or pnaangeroerd heeft gelaten. En
jwe, dat na hem nog verscheide-
RM h gegeten van de spijze, waarop
e dag^ Voltaire zou hebben gespuwd.
duinine periode is Machiavelli meer
nieL jn e andere. Wij beleven een
gehej laat zien' dat deze man nog na
ooi heeft gemaakt. Er gaat van
aar, vpn, maar vooral van zijn werk,
ie belangstelling uit. Dat laatste
net te verbazen. Bezien we het
haal beweeg der volken in een
|m wte lijn, dan bemerken we, hoe
;t de Napoleontische periode de
-LING^st en tegen elkander omhoog
reedistreven. Het Weensch Congres,
a es tel je jaren van Napoleon, heeft
m vasjkrvoor een zeker evenwicht van
RHUliHende statenblokken in de plaats
en 301 Het glng êebrekkiS' maar
de jerking van den tijd toch aar-
racht.'verduurd. Maar toen het even-
D Imaal verbroken was en de ver
en weer baan braken, kwam
des it weinig uit de leerstellingen van
„Concjii opnieuw naar voren.
met ideze man en waaraan dankt hij
l? Die roem is hem tijdens zijn
goed als onthouden. Deze ont-
beviel hem slecht. De wisselval-
f- in heeft mij onwaardig behandeld,
jj eens. Hij verdiende, meende hij,
T RUI lot
isch Jvelü werd In 1469 te Florence
heals zoon van een rechtsgeleerde en
een (ambtenaar. Dat was dus in den
n 311 Ifahë het eene stadstaatje
uwe jèlf en de anderen uitmergelenden
i wersrde tegen alle stadstaatjes in zijn
ielenjr. Het getoonde beeld was niet
irdenfd" beferschers bekampten
iweerfet allerlei oorbare en zeker ook
ig-cuibare middelen. Het land snakte
ak bet en eenheid. En zoo ook zag en
le het Machiavelli. Italië, aldus
lij, verkeert in grootere slavernij
[oden in Egypte, is dienstbaarder
ferzen, is meer verdeeld dan de
raad!' 3S zon<ler leider, zonder wet-
*s> vervolgde hij. verslagen, ge
a.l verscheurd, platgeloopen daor
gespuis; door verwoestingen van
rF Kf rd hevindt het zich aan den rand
[afgrond. Er was iemand noodig,
Cerk j nieuwe orde van zaken zou
3rg e[
bt staatstafreel heeft Machiavelli
JANK afzijdig gehouden. Hij bekleedde
verd (zij11 vader een vrij belangrijke
de firsfunctie, had gelegenheid, de
varaan den staat van nabij in hun
*pe te slaan, werd enkele malen
zendingen naar vreemde
Jdoch werd het slachtoffer van
s. órj regeeringswisselingen. Machia-
ardenfd uit de stad gebannen en moest
?dèrui jaren op het platteland slijten,
schewj de stille avonden doorbrengend
'Iaan [oerderijtje, schreef hij vel na vel
o van kneringen aan zijn Florentijnschen
•aat ïjdie dagen, waarin hij omgang had
Genekte11 en grooten; hier schreef hij
scheaT61" voor ^en heerscher, de voor-
nal waaraan in zijn oogen elke be
lvan staat en stad had te voldoen.
dHvaj WaS d*e ^eer van Machiavelli?
iifV te kennen, vooral om haar te
we4 moeten we ons realiseeren, hoe
van zaken was in het Italië, voor
ngrijk deel ook in de wereld van
|0 [n. Het was de tijd van de Renais-
le tijd, waarin de wereld voor
\.TElfenging- Da kunsten bloeiden op
nimmer waren opgebloeid tenzij
Jang vervlogen dagen. De natuur-
*|iap zag haar terrein verruimd. En
boette de tot dat tijdstip
Kerk sterk aan invloed m.
ht naar nieuwe waarden, men zag
nieuwe fundamenten. Veel van
was voorbijgegleden. Kon het
voldoen? Aan heel veel werd de
basis ontnomen. Ethiek, moraal
stuur, alles moest, meende men,
inhoud krijgen.
GE|ier treedt Machiavelli als onder-
ZON EN MAAN
pgang 10 December 9.40; ondergang
10 fsopgang 10 December 15.26; onder
is 11 December 5.49.
steriP®
GESCHIEDENIS VAN WADDINXVEEN
Ontwikkeling van nijverheid in een streek van woeste
venen en moerassen
Marcheerende Patriotten-
vendels in een Gereformeerde
kerk
Plaatselijke geschiedenis, ook heemkunde
genoemd, heeft in onzen tijd meer belang
stelling dan eenige tientallen jaren geleden.
Men kan dat veilig afleiden uit de af en
toe verschijnende boekjes en boeken, die
gewijd zijn aan de resultaten van onderzoek
naar de ontwikkeling van een bepaalde
streek of gemeente. Men bezint zich in vele
plaatsen van ons land op het ontstaan van
zijn geboorte- of woonplaats en nu en aan
wordt dat ontstaan met eenigen luister ge
vierd, waarbij vanzelf de geschiedenis van
het betreffend gebied nagespeurd en beschre-
>n wordt.
Ook W a da i n x v e e n heeft thans zijn
ters hadden de wapenoefeningen plaats in de
Remonstrantsche kerk. Tot instructeur werd
een oud-sergeant uit Gouda benoemd, n.l.
Fortunatus van Genderen, die in het dage-
lijksch leven huidenvetter-schoenmaker was.
Doch Donderdagsmiddags trok hij een kleu
rige uniform aan, besteeg zijn Siberisch
paard en reed, met twee pistolen in zijn
zadelholster en een prachtige degen opzij,
naar Waddinxveen.
Daar was hij de gast van dominee Van
Leeuwen, die den bijnaam had van „Gijs van
het Pannedak", 's Avonds was het: e x e r-
ren, in de genoemde kerk. Doch dit gebouw
was oud en bouwvallig. Daarom verboden de
Remonstrantsche kerkmeesters het houden
van wapenoefeningen in hun gebouw. Er
werd voortaan alleen op het kerkhof ge-
exerceerd, doch als het slecht weer was,
schuilde men in de Gereformeerde kerk. Met
toestemming der autoriteiten mocht men ge
vergunning 's zomers op het kerkhof bij de
specialen geschiedschrijver gevonden in den
heer P. van Balen, secretaris van den
Oudheidkundigen Kring te Gouda.
Hij heeft zooals de burgemeester van
Waddinxveen Ln het voorwoord van het pas-
verschenen boekje „Uit de geschiedenis van
Waddinxveen" schrijft in het oude archief
van die gemeente gesnuffeld en het resul
taat van zijn onderzoek mag zeer bevredi
gend genoemd worden.*)
Deze plaatselijke geschiedenis van Wad
dinxveen gewaagt bijna niet zoo zegt de
schrijver van den strijd tusschen de
middeleeuwsche graven en gravinnen, noch
van strooptochten van ontevreden edelen of
van wapenfeiten uit de Geuzentijd. „Het
publiek stelt meer belang in de vragen: Hoe
is het land geworden tot wat het tegen
woordig is? Hoe is de Gouwe van een kron
kelend veenriviertje geworden tot de breede
waterweg van thans? Wat weten wij van de
geslachten, die eeuwen geleden de woeste
venen en verlaten moerassen ontgonnen? Hoe
is de nijverheid langs de Gouwe ontstaan?
Maar bovenal is men ook vol belangstelling
voor het leven en streven van het voor
geslacht".
Of er géén belangstelling zou zijn voor
feiten uit den graventijd of voor wapen
feiten van de geuzen, indien deze met Wad
dinxveen in verband zouden staan, is een
vraag die we in het midden laten, temeer
omdat de schrijver ons in elk geval wèl, en
met smaak, vertelt van de botsingen tusschen
remonstranten en contra-remonstranten en
in den patriottentijd.
Patriottentijd in Waddinxveen
Wat deze laatste woelingen betreft, schetst
hij hoe de reeds lang achteruit gezette room-
schen en remonstranten in den tijd van stad
houder Willem V, toen een groot aantal
misbruiken in ons land burgerrecht had ver
kregen, zich gemakkelijk bij de partij dei-
ontevredenen voegden, die zich patriotten
of ware vaderlanders noemden. Onder de
leden der Gereformeerde kerk vond men te
Waddinxveen weinig aanhangers der nieuwe
ideeën. Dat veranderde echter toen de Gere
formeerde predikant Jan Wildrik tot de
Patriotten overging en van den.kansel af de
lezing aanbeval van de revolutionaire nieuws
bladen.
Schout en ambachtsbewaarders (te verge
lijken met onze wethouders) stonden welwil
lend tegenover de beweging der Patriotten.
Ook de kerkmeesters begonnen gunstig over
hen te denken.
Toen richtte Gijsbrecht van Leeuwen, Re-
monstrantsch predikant, een sociëteit der
Patriotten op, weldra gevolgd door een
exercitiegenootschap of vrijcorps. Dit kreeg
Gereformeerde kerk te exerceeren. 's Win-
wijzer op, in het bijzonder voor de wijze,
waarop de staat diende te worden be
stuurd. Hoe zag hij de zaken? Wat was zijn
medicijn voor de kwalen, waaraan de ge-
meenebest leed?
Dr. J. F. Otten heeft ons leer en leven
nog eens voor oogen gesteld in een boek,
dat aan den grooten Italiaan is gewijd. Hij
noemde het „Machiavelli, sleutel van
onzen tijd". En op een interessante,
bondige levensbeschrijving laat hij een
nieuwe vertaling volgen, van Machiavelli's
voornaamste werk, „II Principle", „De
Vorst". In dit boek is de leer vervat, waar
aan de vorst, die goed regeert, zich vol
gens Machiavelli moet houden.
Ons dunkt, dat, zooals in onze dagen
belangstelling bestaat voor den ouden
Florentijn, zoo ook naar dit boek van Dr.
Otten, hetwelk na den dood van den
schrijver verscheen, zal worden gegrepen.
In het kort krijgt men hier een overzicht
over de opvattingen van Machiavelli. Op
hetgeen die opvattingen zooal inhielden
komen we nog even nader terug.
Verdwenen rno/lns a
te Waddlni
'O'
de Zuldkade
(Foto: Archief).
durende den komenden winter in het kerk
gebouw oefenen. In de kerk lagen aanzien
lijke en gegoede burgers begraven. De armen
lagen buiten op het kerkhof. Zoo klonk
voortaan het daverend geluid der commando's
van den drilmeester door het stille gebouw;
met zware passen marcheerden de Patriot
ten over de grafzerken! Geen wonder, dat
menigeen zich ergerde.
De tegenstanders der Patriotten hadden
ook een excercitie-genootschap opgericht De
ziel daarvan was Dirk Noteboom, geneesheer,
wonende op de Goukade. Hij stond ook aan
het hoofd der Vaderlandsche Sociëteit onder
de kernspreuk:
Hij gaf een boekje uit over het oefenen in
de Gereformeerde kerk, getiteld: Het treurend
Waddinxveen".
Spoedig volgde een tweede schotschrift,
waarschijnlijk ook van zijn hand. Daarin werd
niet alleen het militaire gedoe in de kerk af
gekeurd, maar ook flink op de Patriotten ge
scholden, gekruid met schimpscheuten op het
particuliere leven dezer lieden."
Over dat excerceeren en wat daar uit op
Donderdag 24 November 1785 voortkwam
heeft de heer Vein Balen vervolgens een heel
plastisch verhaal gevonden en hij geeft dit
min of meer vermakelijk' geval, waarin de
„vrij-corpsisten" .een allesbehalve heldhaftige
rol spelen, niet zonder humor weer.
Parallellen mei c
lijd.
Er zijn ook af en toe parallellen te trekken
met onzen tijd. Zoo wordt op blz. 37 aan de
gewichtige veranderingen in het bestuur in
den Franschen tijd aandacht gewijd. Herin
nerd wordt, dat langsamerhand het aantal
kiezers beperkt werd en in 1810 geheel ver
dween, toen Nederland bij Frankrijk werd
ingelijfd. Keizer Napoleon moest niets hebben
van kleine gemeenten: zij werden daarom
vereenigd tot grootere. Zoo werden de drie
gemeenten samengevoegd tot één gemeente
Waddinxveen. Toen de Franschen in 1813
verjaagd werden, dook het denkbeeld weer
op: „Ieder is baas in eigen huis!" Dus werd
de groote gemeente weer in drieën gedeeld: le
Noord-Waddinxveen, 2e Zuid-Waddinxveen
en (in plaats van Bloemendaal)3e Broek c.a.,
d.i. met Bloemendaal, Thuyl, 't Weegje, Broek
huizen, Gr. en KI. Nesse.
Dat de tijd evenwel rijp was geweest ook
voor grensrectificaties, is uit de latere ver
beteringen (9 Nov. 1825) gebleken.
Nijverheid onlslond tusschen de Veenplassen
Bijzonder interessant zijn in dit boekje de
gegevens over de ontwikkeling van Waddinx-
veen's industrie. In het begin wordt reeds
gezegd, dat in de 17de en 18de eeuw de groote
uitbreiding van de veenderijen de gezeten
boerenbevolking uit de polders verdreef, ter
wijl de arme veenarbeiders in het plassenge-
bied overbleven en daar in het winterseizoen
klompen, houten stelen, houten schoppen en
het eenvoudig gerij voor het boerenbedrijf en
de veenderij vervaardigde en er ook waren
„die hun brood verdienden met het
draaien van stoel- en tafelpooten
en het vervaardigen van meubels."
„Uit deze kleinindustrie heeft zich lang
zamerhand de grootere ontwikkeld, die wij er
tegenwoordig kermen. Er werden ook hout
zaagmolens gebouwd, scheepstimmerwerven
werden aangelegd en eindelijk begon men ook
aan de fabricatie van grauw papier.
Over de prachtige forsche windmolens, die
Waddinxveen gesierd hebben en die zeer
teekenende namen droegen, vertelt de schrij
ver allerlei bijzonderheden, evenals over de
overige industrie.
Reproducties brengen een en ander nog
nader bij de lezers en toonen tevens de
aesthetische verarming die de gemeente
ondergaan heeft door het verdwijnen van
molens als „De betere Hoop" oftewel Dikke
Bet, „De Nijverheid" en „De Hoop"
Uit i
Wa<
Men passé goed op zijn
distributiepapieren
Men schrijft het AN-P. van bevoegde
zijde:
Ieder hedendaagsch burger is even
vertrouwd geraakt met zijn stamkaart
en andere distributiebescheiden als met
zijn papieren van den burgerlijken
stand, spaarbankboekje en arbeidskaart.
En toch is er verschil in behandeling
waar te nemen. Hoe zorgvuldig wordt
b.v. het trouwboekje bewaard, welke
voorzorg neemt men niet in acht als
men het trouwboekje noodig heeft en
hoe voorzichtig bergt men het weer
weg na gebruik. Deze vereischte voor
zichtigheid nu, wordt niet altijd betracht
met brood-, vleesch-, bloem-, textiel-
kaarten en dergelijke bescheiden. Tot
nu toe werden, als geen kwade trouw
kon worden aangetoond, nieuwe exem
plaren uitgereikt, indien deze kaarten
werden vermist of in het*; ongereede
waren geraakt. Deze welwillende hou
ding bleek echter al heel weinig ge
schikt om het publiek de waarde van
zijn distributiekaarten onder het oog te
brengen. Men nam dikwijls niet eens
de moeite zijn verlies behoorlijk aan
de politie op te geven, maar vervoegde
zich zonder meer bij het distributie
kantoor. Het feit, dat men zijn kaarten
voor niets krijgt en zijn geld meestal
in het zweet zijns aanschijns moet ver
dienen, heeft te weinig de oogen er
voor geopend, dat distributiebescheiden
veelal nog belangrijker zijn dan geld.
Zonder distributiekaarten zijn immers
de eerste levensbehoeften momenteel
niet te verkrijgen.
Toch zal de waarde van deze papieren
de bevolking duidelijk voor oogen moe
ten staan. Dat de overheid de zaak
ernstig opvat, blijkt wel uit de bekend
making van den secretaris-generaal van
de departementen van handel, nijver
heid en scheepvaart en van landbouw
en visscherij, waarin er op wordt ge
wezen, dat alleen bij absolute over
macht zooals brand of berooving,
nieuwe kaarten worden afgegeven. Kan
men geen overmacht aantoonen dan zal
op vervanging van de verloren gegane
kaarten niet kunnen worden gerekend.
Van brandstoffen, textiel- en bloem-
kaarten zal men o.m. verstoken blijven.
Welke gevolgen dit meebrengt, is
zonder meer duidelijk.^, En toch, in
welke benarde positie gij' ook komt. te
verkeeren, geen distributiedienst mag
U helpen. De overheid zorgt met de
uitreiking van de distributiebescheiden
voor een rechtvaardige verdeeling. Wie
gij zijt, oud of jong, rijk of arm, man
of vrouw, allen krijgt gij uw even
redig deel van de gedistribueerde goe
deren. Weest secuur met deze zoo be
langrijke en kostbare papieren.
Men zij gewaarschuwd.
Rijstgries alleen op bon 43
De secretaris-generaal van landbouw en
visscherij deelt het volgende mede met. be
trekking tot de distributie van grutterswaren.
In den vervolge zal r ij s t g r i e s uitslui
tend onder afgifte van een bon, en wel den
yoor rijst aangewezen bon (thans bon „43"),
verkocht mogen worden.
De met „43" genummerde bon van net
algemeen distributiebonboekje geeft dus tot
en met 27 dezer recht op het koopen van
250 gram rijst of rijstemeel of rijstgries of
rijstebloem of gruttenmeel (gemengd meel).
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
rijstgries derhalve niet verkocht mag wor
den tegen inlevering van den bon, welke ter
verkrijging van maizena en puddingpoeders
is aangewezen.
Gottfr. H. Crone
Het bureau van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Amsterdam zendt ons de
volgende mededeeling.
Een ernstige ongesteldheid, die zich in den
afgeloopen zomer bij den heer Gotfr H. Crone
openbaarde, heeft hem genoopt zijn werk
zaamheden aanmerkelijk te beperken. Om
deze reden zag de heer Crone zich genood
zaakt om, zooals vermeld op de agenda van
de openbare vergadering der Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam
van 10 December, mede te deelen, dat hij zich
in Januari a.s niet herkiesbaar stelt als voor
zitter der Kamer.
Mijningenieur gestikt
In de mijn Julia te Eijgelshoven is de jonge
mijningenieur Ankersmit uit Den Haag, die
daar op proef werkzaam was, Vrijdagavond
door verstikking om het leven gekomen in een
galerij, welke verlaten was en derhalve afge
sloten. Hij is om onbekende redenen onder de
versperring doorgekropen en werd op circa 60
meter van de afsluiting door de reddingsploeg
gevonden, die Zaterdagmorgen op onderzoek
ging, ten de ingenieur vermist werd.
Man dood aan den weg gevonden
Toen dr. Blanksma van Dokkum Zaterdag
middag met zijn auto op den weg Dokkum—
Holwerd reed, zag hij ter hoogte van Better-
wird een man aan den weg liggen, bovenop
z'n rijwiel. De man was stervende en over
leed eenige oogenblikken later.
Een lichte verwonding aan het hoofd van het
slachtoffer en een tamelijk ernstige wond aan
z'n linkerhand, deed het vermoeden post vat
ten dat de man het slachtoffer was van een
aanrijding; met zekerheid kon dit echter niet
worden vastgesteld. Door de marechaussee van
Dokkum wordt hiernaar een onderzoek inge
steld.
sterdam, heeft Zaterdag t
i de
Albert Cuypstraat verbaliseerd, omdat de
paardenvleesch a">s rund vleesch verkocht. Niet
alleen overtrad hij hierbij de warenwet, doch
bovendien verkomt jtii vleesch voor een If
hoogen prijs.
In den loop van dei ..mdag is het vleesi
door de politie verkocb egen de juiste prijzer
Deze slager nad zich jngeveer een week ge
leden eveneen' aan prijsopdrijving schuldig
gemaakt.
Oprichting van de Neder-
landsche technische unie
Een voorloopig bestuur onder
leiding van dr. ir. M. H. Damme
Vereenigingen, welke zich op technisch terrein
bewegen, hebben sinds langen of korten tijd. met
meer of minder succes gestreefd naar samen
werking met aanverwante organisaties,
Ten gevolge van de sinds medio Mei LL
gewijzigde toestanden in Nederland is het ver-
Langen naar de bedoelde samenwerking in ver
sterkte mate aan den dag getreden en van
grootere urgentie geacht.
De dagelij ksche leiding van het Instituut van
Ingenieurs heeft het initiatief genomen om te
trachten spoedig een samenvoeging te verkrijgen
van alle vereemgingen, stichtingen, enz., die zich
op technisch-wetenschappelijk en technisch-
oeconomisch gebied in Nederland bewegen, zoo-
de gelederen van hooger gegradueerde
Een voorbereidend comité werd samengesteld
op breeden grondslag.
Als resultaat is de Nederlandsche Technische
Unie tot stand gekomen van welke de statuten
dezer dagen zijn goedgekeurd.
Het doel van de stichting is in de eerste plaats
coördinatie tot stand te brengen tusschen, als
mede de zoo volledig mogelijke samenwerking
te verkrijgen van alle technisch-wetenschap-
pelijke en technisch-oeconomische organen en
van alle nijverheids- en ambachtsbekwaamheid
en technische vakkennis bevorderende instellin
gen in Nederland; met inbegrip van voorziening
Ln de op haar werkgebied liggende belangen der
tot haar toegetreden instellingen.
Vervolgens zal de Unie trachten de technici
in te schakelen in het sociale en oeconomische
leven van het volk door opneming op publiek
rechtelijken grondslag van hun organisatie als
doelcorporatie der technici ,in het staatsbestel,
met eigen taak en verantwoordelijkheid en
toekenning van een plaats aan die organisatie
in de daarvoor in aanmerking komende meer
omvattende organen.
Voorts zal bij de keuze
middelen om een en ander te bereiken
Unie als richtsnoer vóór alles dienen het volks
welzijn, zooals dat door technisch-wetenschap-
pelijken en technisch-oeconomischen arbeid
kan worden gediend.
De middelen zullen zijn: het coördineerend
en initiatiefnemend optreden op het gebied van
het vereenigings-wezen, het publicatie-wezen,
opleiding tot en onderhouden van vakkennis
en vakroutine in den ruimsten zin; het stich
ten en bevorderen van het tot stand komen van
studiegemeenschappen, al dan niet in samenwer
king met derden; alle verdere wettige middelen.
Aan de hand van een en ander is een alge
meen werkplan opgemaakt en heeft zich een
voorloopig bestuur gevormd onder leiding van
dr. ir. M. H. Damme als voorzitter, terwijl als
secretaris-penningmeester is aangewezen ir. U.
Driebergen, Prinsessegracht 23, 's-Gravenhage.
ARBEID IN BROODBAKKERIJEN
De wnd. secretaris-generaal van het departe
ment van sociale zaken heeft ten aanzien van
broodbakkerijen bepaald, dat tot 15 Maart des
Zaterdags om 2 uur en in broodbakkerijen voor
Welke een vergunning, als bedoeld in artikel 35,
tweede lid, onder f, der Arbeidswet 1919, is
verleend, om 1 uur 's morgens met den bakkers-
arbeid mag worden aangevangen. Indien eeo
vergunning, als bedoeld in artikel 37, eerste lid.
der Arbeidswet' 1919, is verleend, mag op Vrijdag
te 11 uur des namiddags met arbeid, bestaande
in het gereedmaken van deeg en ovens, worden
begonnen. De werktijd van de bakkersgezellen,
die op Vrijdag des avonds aan den voorarbeid
deelnemen, mag voorts op dien dag, in afwij
king van het'bepaalde bij artikel 40, eerste lid,
der Arbeidswet 1919, ten hoogste 9 uren bedra
gen, met dien verstande echter, dat de tijd,
gedurende welken een bakkersgezel op Vrijdag
langer werkt dan 8 uren, in mindering wordt
gebracht van den voor den Zaterdag toege-
stanen werktijd.
Aan hoofden of oestuurders van broodbak
kerijen, die van de vergunning gebruik maken,
is voorts toegestaan, op Zaterdag deeg of brood,
dat na 8 uur des namiddags van den vorigen
dag gebakken of opgewarmd is:-
1. van 8 uur des morgens af uit het gebouw
waarin zich de broodbakkerij bevindt, te ver
voeren en van 9 uur af te verkoopen of af te
VERNIELINGEN IN EEN SCHOOLGEBOUW
Zondag tusschen elf en twee uur hebben een
aantal vandalen huisgehouden in enkele scholen
in de Leeghwaterstraat te Amsterdam. Zij zijn
de gebouwen binnengedrongen en hebben let
terlijk alles vernield wat onder hun handen
kwam. Bovendien hebben zij overal groote vlek
ken met roode en zwarte inkt gemaakt
De politie heeft alle reden om aan te nemen,
dat het kwajongenswerk is. De daders zijn ech
ter nog niet opgespoord.
KOOPEN OP VOORUITBETALING
De politie van het bureau Linnaeusstraat te
Amsterdam heeft thans een 43-jarige vrouw op
gesloten, die zich in diverse plaatsen van ons
land aan verduisteringen en oplichting heeft
schuldig gemaakt Zij verkocht schilderijtjes
en lederwaren, gewoonlijk had zij de artikelen
echter niet bij zich. Verschillende personen,
die haar vertrouwden, betaalden de goederen
Het gekochte ontvingen zij echter nimmer. De
vrouw is te Hilversum gearresteerd. Ook te
Haarlem en te 's-Gravenhage heeft zij deze
praktijken toegepast
DOODELIJK ONGEVAL.
De schildersknecht H. uit Wemeldinge is,
toen hij bezig was een huis te Goes te schil
deren, van de ladder gevallen en op zijn
hoofd terechtgekomen. Hij is overgebracht
naar het Gasthuis en daar aan
dingen overleden.
In een dorp in de omgeving van Weert, werd
St. Nicolaas, toen hij aan de jeugd versnape
ringen uitdeelde geverbaliseerd door den veld
wachter, omdat hij zijn identiteitsbwijs niet bij
zich droeg.
BURGEMEESTER
De
ingei
BELASTINGWEZEN
dom
■plaatst van het kantoor
Hoogevcen naar de inspectie der directe belas
tingen te Deventer; de ontvanger J Smallen-
broek van het kantoo> Elburg naar de inspectie
der directe belastingen te Assen en de ontvan
ger J B xem van hei kantoor Alphen aan den
Rijn naai de inspectie der dire"'" belastingen te
Rotterdam buitengemeenten.
Kas-Vereeniging N.V
ANNO 1865
Amsterdam C. Spuistraat 172
Bewaren van Effecten
met Administratie
Onze nieuwe Brochure „Be
wind en Execuleele" wordt
gaarne op aanvr. toegezonden
TROMPENBERG's
PALACE HOTEL
HILVERSUM - Tel 7941 (2 lijnen)
HET GEHEELE JAAB GEOPEND
VOOR SLECHTS VA CENT
noodig om deze annonce uitgeknipt in open
envelop als drukwerk aan ons op te zen
den, ontvangt U uitvoerige brochures over het
HERSTEL van Uw HAARGROEI
Vermeldt Uw naam en adres op de achter
zijde der enveloppe en adresseert aan
Dr. H. NANNING's Pharm. Fabriek N.V.
(Rott) DEN HAAG.
Kerk en Zendio$
GEREF. JSÊRKEN
Drietal: te §**g'erswoude (Fr.) cand. F.
Colenbrander, hp. te Montfoort; cand. J. van
Eerden te Alkmaar, en cand. A. G. Honig jr.,
hp. te Dedemsvaart
Beroepen: te Harlingen, H. W. Wierda te
Vijfhuizen.
AFSCHEID EN INTREDE
Zondag 15 Dec. te 2.45 uur hoopt cand. J.
van Vliet van Bleskensgraaf het predik
ambt te aanvaarden bij de Ned. Herv. gemee/ta
/"IniiHor-alr na HawPQt.ipYt ZÜTT door ds^? R.
J.l. Zondag heeft ds. J. D. Stegeman,
eon.-predikant aldaar, ds. J. W. v. Petegem,
gekomen van Nijehaske als zijn opvolger bij
de Ned. Herv. gemeente te Aalten bevestigd.
Hij deed zulks met een predicatie over
Hebr. 8:5. Onder groote belangstelling deed
ds. v. Petegem 's middags zijn intrede spre
kende over Ps. 51 17. Woorden van wel
kom werden tot hem gericht door ds. G. P.
Klijn, namens den ring Winterswijk en als
plaatselijk collega, door ouderling J. Brug-
gink, namens kerkeraad en gemeente. De
gemeente zong haar nieuwen leeraar staan
de toe Gez. 189 4. Er was beide malen groote
belangstelling.
Ds W. J. Meister, gekomen van Rhenen,
heeft Zondag j.l. zijn intrede gedaan bij de
Geref. Kerk van Wommels. Bevestiger was
Ds. J. Janssens van Winsum (Fr.) Tekst
Jesaja 4ó 68. Ds. Meister deed intrede met
een preek over Openb. 14b. Aanwezig
waren burgemeester, wethouder en secretaris
der gemeente Wommels. Ds. W. J. van
O 11 e r 1 o van Oosterend, consulent, Ds. M.
F e i t s m a van Schettens en Schraard, een
afgevaardigde van de classis Bolsward, afge
vaardigden van de genabuurde kerken
Cubaard en Oostérend en de Ned. Herv. Kerk
te Wommels. Na de predikatie volgden de
gebruikelijke toespraken.
Na des morgens bevestigd te zijn door Ds.
Dr. J. Koopmans, emer. predikant en geer.
der Ned. Chr. Studentenver eeniging, te
Leiderdorp, heeft Zondagavond Dr. J. G.
Streeder zijn intrede gedaan bij de Ned.
Herv. Kerk te Leiden, als opvolger van
wijlen Ds. Joh. W. Groot Enzerink. Ds.
Streeder sprak over 1 Cor. 2 2, over Jezus
Christus, den gekruisigde, die le de wijze eri
2e de inhoud der prediking bepaalt Aan het
eind van zijn predikatie hield Ds. Streeder
de gebruikelijke toespraken, o.a. lot predi
kanten, kerkeraad en verschillende kerkelijke
commissies en colleges. Het Leidsch gemeen
tebestuur was vertegenwoordigd door wet
houder Wilbrink.
Na den dienst werd Ds. Streeder in de
consistoriekamer van het kerkgebouw toege
sproken door dên oudsten der dienstdoende
predikanten Dr. J. Riem ens,
KERKELIJKE PERS
Het „Leidsch Predikbeurtenblad", uitgave
vanwege het Ministerie van predikanten der
Ned. Herv. Gemeente, dat bijna een halve eeuw
heeft bestaan, zal einde dezer maand ophouden
in zijn huidigen vorm te verschijnen. Vanaf
3 Januari zal het blad, dat ook vergroot zal
worden, onder den naam van „Leidsch Her
vormd Kerkblad" komen te verschijnen. De
verschillende wijkblaadjes, die tot op heden
verschijnen, zullen tevens bij dit blad worden
ondergebracht Ook zal het blad van drukker
veranderen.
Ds. G: STAAL Jr.
Zondag j.L werd in de Gereformeerde Kerk
van Drachten vanaf de kansels der beide kerk
gebouwen bekend gemaakt, dat Ds. G. Staal Jr.
op grond van een ingekomen medisch attest,
den kerkeraad verzocht heeft te bewilligen ni
ziijn emeritaatsaanvrage. De kerkeraad besloot
mede te werken tot verleening van eervol eme
ritaat op de classicale vergadering in Februari
1941, met ingang van 1 Mei 1041. De gemeente,
die werd opgewekt Ds. Staat te blijven gedenken
in hare gebeden, hoorde deze afkondiging onder
diepe stilte aan, waarna Ds. D. Ringnalda Jr.
ter voorbereiding van het Heilig Avondmaal in
beide kerkgebouwen het Woord bediende uit
2 Kron. 30 1-13 „Verbondsvernieuwing door
.Pascha-Viering".
W. VAN LEEUWEN t
In den ouderdom van 72 jaar is te Schoon-
rewoerd overleden de heer W. v. Leeuwen,
godsdienstonderwijzer bü de Ned. Herv. ge
meente van Schoonrewoerd.
De overledene werd 21 Jan. 1868 geboren
en slaagde in 19011 voor het examen gods
dienstonderwijzer in de Ned. Herv. Kerk, te
Rotterdam. In 1905 werd hij benoemd als
godsdienstonderwijzer te Viezenveen, waar hij
is werkzaam geweest tot 1922, eerst als gods
dienstonderwijzer en later als voorganger van
de door hem opgerichte Evangelisatie. In 1922
werd de heer v. Leeuwen voorganger van de
vereeniging „Calvijn" te Dordrecht en sedert
1927 was hij werkzaam te Schoonrewoerd.
Van zijn hand hebben tal van stichtelijke
bijdragen het licht gezien.
