DINSDAG 3 DECEMBER 1940
Binnenlandsch Nieuws
De winterhulp
De collecte voor Winterhulp Nederland,
ilke op 29 en 30 November is Amsterdam
gehouden, bracht, ongeacht de stortingen
giro- en bankrekeningen, 42.000 op. Ge-
ecificeerd was het resultaat: 25.000 voor
■aatcollecte en 17.000 voor de huiscollecte,
ït hoogste bankbiljet, dat men in een bus
nd, bedroeg f 1000.
Te Voorburg werd ruim f 2400 opgehaald,
Apeldoorn ruim f 6000, te' Ede 1062.55.
De twee-daagsche collecte voor het Winter -
lp-werk in Nederland heeft in de gemeente
'erschie, die 10.000 zielen telt, een bedrag
gebracht van 1188.
let kanaal Gent-Terneuzen
Verbeteringen en een nieuwe
zeesluis
In dm loop van een persontvangst op bet
mmisariaat-generaal voor den wederop-
uw aeeft de provinciale commissaris van
st-Vlaanderen ir. Cauterman, medegedeeld
t het vraagstuk der sluizen te .Terneuzen
principe geregeld is. Van Nederlandsche
de zou, volgens deze verklaring, toegestemd
a in het bouwen van een nieuwe zeesluis
laar, De kosten komen natuurlijk ten laste
n den Belgischen Staat. Voorts zeidè ir.
uterman nog dat het kanaal GentTer-
jzen aanzienlijk zal worden verbeterd. De
•pte, welke thans 8 m 75 bedraagt, zou op
later zelfs op 12 m.worden gebracht. De
denbreedte welke thans 24 m is, zal 54 m
irden.
DE PUZZLES IN HET VERVOER
Mopperende reizende Westlanders
,Vcl" zegt het bordje op menige Westland-
lij halten langs den weg staan mopperende
tigers; in de bus is de stemming soms niet
•1 beter, al weet men toch ook nog weieens
gnppige kanten ervan, op te zoeken.
Wiarom leggen ze nou niet méér bussen
zoo zeggen de stuurlui aan den wal, die
veile bussen voor het na-kijken hebben.
7e hebben het voor ben gevraagd aan den
peiteur van Vervoer der WestL Stoom-
raveg Mij., den heer J. Bieneman.
lie verklaarde: „We doen hetgeen mogelijk
maar er zijn onmogelijkheden. Er is zulk
onmogelijkheid b.v., wanneer zooals
s week nog gebeurde ongeveer een dui-
d reizigers in twee uur tijds uit Den Haag
r het Westland teruggebracht moeten
•den.
usssen komen aan, bussen vertrekken;
•r kunnen we niet. Men moet niet vergeten,
er nog zooiets bestaat als benzine- en
beperking en de autobussen maar niet
elimiteerd op de lijn gebracht kunnen
den. Bovendien, de tijdsduur van het ver-
r is ook ingeperkt. Men begint later te
en en keert ook vroeger weer naar huls.
kantoren en scholen beginnen vrijwel ge-
aantal der buspassagiers domineert! We
en in drommen opzetten,
ant het is opvallend hoezeer het vrouwe
aantal van busspassagiers domineertWe
ïn ons niet verdiepen in de redenen daar-
doch het feit is er nu eenmaal. Er wordt
acht om zoo goed mogelijk de diensten
tten functioneeren, en de heer Bieneman
ons vertellen, dat er werkelijk is ge
iten by de betrokken instanties, om b.v.
bonnementen niet geheel te doen verval-
De bijzondere positie, die het Westland
emt op vervoersgebied heeft vele honder
reizigers van die groote bedreiging kun-
redden.
ich kon de heer Bieneman verbetering In
uitzicht stellen, die zeer waarschijnlijk
s binnen een veertien dagen merkbaar
djn. De W.S.M. heeft n.l. met spoed een
tigtal gas-generatoren laten aanbouwen,
•van acht spoedig in dienst gesteld zullen
ten. Hiermede is men niet aan beper-
en onderworpen, zoodat extra gereden
worden om het vervoer te verbeteren,
ai, deze bussen rijden niet zoo snel. zoo-
hiermede verband houdt een komende
ging in de dienstregeling. En, naar we
i reeds kunnen mededeelen, ook die zal
verbetering brengen,
in ziet het dus, de klachten van zittende,
ide en hangende buspassagiers gaan de
M. niet onberoerd voorbij, de verbete-
telten en hoogescholen 2542 en een jaar to voron
2644. Er Is dus een vermindering met 102 studenten
of 3.9 te constatceren. Vergelijken we laatstge
noemd percentage met het verhoudlngscljfer, dat
ig der totale unlverslteltsbcvolklng
:n blijkt ons, dat de totale
moet worden uit het ont
breken van een aantal ouderejaars-studenten Dit
is verklaarbaar als men boe
oudereJaars-6tudenten dienstplichtig z{jn
dat juist de
mobilisatie hebben
geval is.d
Opvallend la do
eem'S? facv
t daaraan voorafgaa
Jaar hun aantal
om betrekkelijk kleine
loop toch wel bijzonder
Onder de hoogescholen boekte die te Wagenlngen
terwijl 1
erdubbelde. Hoewel het ook 1
lantallen gaat, ls het
'zienlijk verlies. Het t
mlljke daling geconstateerd bij i
geleerdheid (—14.2 pet.)
)0, dan bedroeg het overeenkomstige cijfer
g) 93. d.w.z., een vermindering met circa v pet.
lt verloop contrasteert sterk met dat ln de
eriode 1920—1930. In dat tijdvak toch nam de
studcntenbevolking
De schommelingen ln de studentenbevolklng,
welke sedert 1930 zijn opgetreden, zijn overigens
niet hevig. De universiteitsbevolking beleefde in
1933/34 haar maximum, dat 13 pet. boven het cijfer
van 1930/31 lag; het minimum valt ln 1939/40 en
ligt er 10 pet. onder. Voorzoover de hoogescholen
betreft viel het maximum ln 1938/39 23 pet.
boven het cijfer van 1930/31), terwijl het cijfer
van 1930/31 het laagste ln de reeks was.
Rechtszaken
HOOGE RAAD.
Omkooping van een belasting
ambtenaar
De advocaat-generaal bij d enHoogen Raad,
mr. Holstein, heeft conclusie genomen in de
zaak van de W., odj.-commies bij de directe be
lastingen ter inspectie Dordrecht. Hem was ten
laste gelegd, dat hij giften, heeft aangenomen
van verschillende personen, waarmede de be
doeling voorzat, dat hij in zijn bediening in
strijd met zijn ambtsplichten zou handelen.
De gevers zouden daardoor niet ln de ver
mogensbelasting worden aangeslagen. Ook was
hem verduistering van aangiftebiljetten ten
laste gelegd. Het hof te 's-Gravenhage had
hem veroordeeld tot 8 maanden gevangenisstraf.
Tevens werd geconcludeerd in een zaak
van C. A. D., die 150 aan dezen ambtenaar
gegeven had ten einde hem te doen handelen
in strijd met diens ambtsplicht. Hem had het
hof 4 maanden opgelegd.
D'e advocaat-generaal heeft ln beide zaken
tot verwerping van het beroep geconcludeerd.
De Hooge Raad zal op 13 Januari arrest
wijzen.
HET DUITSCHE LANDESGERICHT.
Beleediging'van den Führer
Onderwijs
ö.oo^NcJantallen studenten in 1939/40
i Central.
litsch plbouwkundige en technische weten-
ippen. Een terugblik op het afgeloopen
tienjarig tijdvak
lededeellng no. 151 van de afdeeling Cultu-
en hoogescholen ln het
larblj vergelijkende cijfers
studiejaar zijn opgenomen.
hoogescholen be-
r I Verhn. ket studiejaar 1939/40 11.251. Dit aantal
senhelm, u f /0 k,leinerJ dan het overeenkomstige
s, 12 1, "ktet voorafgaande studiejaar. In de laatste
'"hebben de aantallen studenten slechts be-
U* geringe schommelingen vertoond. De
«<?eh-! geconstateerde vermindering is echter om
illend. Vooreerst omdat z« vrij
de tweede plaats omdat zij de
ande jaren kon
dfjk is e
vastgesteld, heeft ver
an tal mannelijke studenten verminderde met
dat der vrouwelijke studenten daarentegen
als weng der geza
Hiervan <9 tot 2778. d.
tfl - ultto Faculteiten t
studierichtingen.
de rangschikking der studenten nj
aeidene faculteiten en studierichtinee
wij ln de eerste plaats, dat deze ii
namidd% Yacül&V te A^st
Delft 11.8
ïgescholen -
linf
nog niet ge
itteren en wij
(respN— 13.9
over de absolute cijfers betreft zij in het
de faculteit der letteren en wijsbegeerte
^welkeje bevoiking ln 4 jaar tijds van 1351
Eerstejaars-studenten
bank te Groningen een zitting gehouden,
voor' groote belangstelling bestond. De eerste
verdachte was de 20-jarige J. T.. van beroep
timmerman. Hem was ten laste gelegd, dat hij
zich op 14 Juni in de Rabenhauptkaserne te
Groningen, waar hij werkzaamheden verricht
te, tegenover een electricien beleedlgcnd over
den Führer heeft geuit
Verd., die nog niet eerder met den straf
rechter in aanraking was geweest, zeide op
een desbetreffende vraag van den Land-
gerichtsdirektor dr. Thier, dat hij niet wilde
ontkennen deze beleedigingen te hebben geuit,
maar dat hij ze zich niet kon herinneren.
De Staatsanwalt dr. Kobllz zeide in zijn re-
quisitoir kort te kunnen zijn. De beleediging
van den Führer is bewezen. In ieder land
worden beleedigingen jegens het staatshoofd
gestraft en worden personen, die beleedigen,
gearresteerd: den 17den Juni i6 verd. dan ook
in voorloopige hechtenis gesteld. Een gevoelige
straf achtte spr. op zijn plaats, om hierdoor
tevens anderen, die gemakkelijk veel zeggen
zonder na te denken, af te schrikken. Spr.
wilde met zijn eisch er rekening mee hou
den, dat vele gemoederen in Jural nog niet tot
rust gekomen waren. Wie zich thans op een
dergelijke wijze uitlaat over den Führer, zal
zwaarder worden gestraft. De Staatsanwalt
quireerde 6 maanden gevangen
straf met aftrek.
Nadat de rechtbank zich een oogenblik had
teruggetrokken, werd de verd. conform den
eisch van den Staatsanwalt veroordeeld.
M. E. de Vr„ Koopman, oud 64 jaar, was
tweede verdachte. Deze koopman had ln zijn
zaak te Leeuwarden tegen zijn dienstmeisje
gezegd in een minder prettig gesprek: „Mijn
zaak gaat zoo slecht sinds de Duitschers hier
zijn. De Duitschers zijn overal de schuld
Verdachte voegde een beleediging tegen den
Führer eraan "toe.
De getuige in deze zaak, het bovengenoemde
dienstmeisje, was niet gedagvaard, aangezien
zij in Duitschland werkt. Van haar oproeping
werd zoowel door den verdachte als door den
Staatsanwalt afgezien. Verdachte, die erg doof
is, zegt niet meer te weten, wat hij half Juli
heeft gezegd. Hij wilde niet ontkennen, dat hij
?ich aldus heeft uitgelaten. Verd. vertelt ver
volgens dat hij een ongelukkig gezin hééft,
waar hij met zijn zaak in ouden rommel hard
voor moet werken. Hij doet een beroep op de
menschlievendheid van de rechtbank. De
Staatsanwalt vindt het een zeer ernstig feit,
waaraan verd. zich heeft schuldig gemaakt.
Weliswaar is verd. een jood maar toch laten
wij ons dergelijke beleedigingen aldus de
Staatsantwalt niet welgevallen. Spr. requi-
reerde 5 maanden gevangenisstraf met aftrek
van de voorloopige hechtenis, die reeds vier
maanden bedraagt. Bij het bepalen van zijn
eisch heeft de Staatsanwalt rekening gehouden
met den hoogen leeftijd van verd. en met het
feit, dat achter hem een hulpbehoevend gezin
Mr. J. Ph. H. Bruel uit Leeuwarden Vroeg
clementie.
De rechtbqnk uitspraak doende veroordeelde
verd. tot vier maanden gevangenis
straf met aftrek van de voorloopige
hechtenis.
ONJUISTE GERUCHTEN.
A. B-, oud 22 Jaar, van beroep fabrieksarbei
der en woonachtig te Groningen, had zich
tegenover verschillende menschen beleedigend
over Duitschland uitgelaten. O.m. heeft hij ge
zegd, dat de Duitschers Haarlem hebben ge-
Verd. had op de groote markt te Groningen
een Duitsch bankbiljet uit den oorlog 1914—
1918 gevonden, eertijds ter waarde van 20,000
mark of 13,000 Nederlandsch geld. Hiermede
ging verd. naar een bank, meenende dat uit
betaling van het geld zou plaats vinden. Hem
werd echter gezegd, dat het bankbiljet waarde
loos was. Op een vraag hoe hij aan dit biljet
kwam, zeide %erd. het van een ander te heb
ben gebeurd. Dan is u, aldus de conclusie van
de bank, bedrogen en moet u zich by de
politie melden. Verd. ging naar de Nederland
sche politie en vertelde daar, dat hij het bank
biljet van een Duitschen soldaat had gekregen
in een café hier ter stede en daarvoor 13,000
had uitbetaald. De Nederlandsche politie ver
wees verd. naar de Sicherheitspolizei, die de
zaak ln onderzoek nam. Langen tyd wist ver
dachte zich goed te houden, doch ten langen
leste na de politie veel moeite te hebben be
zorgd, vertelde hU den waren gang van zaken.
Verd. vertelde dat hij toen hij eenmaal bij
de bank was geweest, hij het niet durfde wagen
om niet naar de politie te gaan. Ik dacht, al
dus verd., den soldaat vinden ze toch niet, dus
komt de zaak wel in de doofpot. Dr. Thier
deelde echter mede, dat verd. vroeger gezegd
had: gelooven ze mü, dan krijg ik wat. ge-
looven ze mij niet, dan krijg ik niets en dat is
er8 niet. Te zijner verontschuldiging
verd-- die een dommen indruk maakte,
niets te zeggen.
De Staatsanwalt requireerde vier maanden
g^angenisstraf met aftrek van de voorloopige
hechtenis, die reeds drie maanden bedraagt.
De rechtbank veroordeelde den verdachte tot
v£fm..nd.»
BEDRIEGLIJKE BANKBREUK.
De rechtbank te Amsterdam heeft bewezen
verklaard ten aanzien van A. B., koopman te
Amsterdam, dat hij te Hilversum, nadat hy in
staat van faillissement was verklaard ter be
drieglijke verkorting van de rechten zijner
schuldeischers, opzettelijk f 1000, welk bedrag
een bestanddeel van verdachte's boedel vormde
voor den curator heeft verzwegen. Het in deze
zaak door voormelde rechtbank gewezen vonnis
is destijds door den Hoogen Raad vernietigd,
waarop het Haagsche gerechtshof de zaak op
nieuw behandelde en B. veroordeelde tot 8
maanden gevangenisstraf. Hiertegen had B.
GERECHTSHOF TE 's-GRAVENHAGE.
DE DIEFSTAL VAN EEN RING.
Op 1 October van dit jaar was de 19-jarige
timmerman P. P. door de Haagsche rechtbank
veroordeeld tot acht maanden gevangenisstraf
wegens diefstal van een juweelen ring.
Op 29 Maart moest hij tezamen met H. T.
jalouzieën aanbrengen aan de achterzijde van
een huls in de Schuytstraat Deze jalouzieën
werden door het huis heen naar den achtertuin
gedragen. Verd. is nog tweemaal teruggegaan
om gereedschap van den wagen te halen en
daarna werd een ring, dien de beloonster op de
keukentafel had gelegd, vermist. Verd. ontkende
den ring te hebben zien liggen. Als getuige
werden gisteren, bij de behandeling van deze
zaak in hooger beroep voor het gerechtshof,
gehoord de benadeelde, mevrouw J. van E., de
dienstbode en de jalouziemaker H. T.
In zijn requisitoir wees de advocaat-generaal,
jhr. mr. dr. van Asch van WiJck, er op, dat
slechts enkele personen voor dezen diefstal in
aanmerking komen. De betrouwbaarheid van de
dienstbode en van H. T. achtte hij boven allen
twijfel verheven, doch verd. is volop in de ge
legenheid geweest. Toen de sieraden er lagen
er niemand in de keuken was, is hij nog eens
binnen geweest Bovendien heeft men al heel
wat afgetobt met dezen verdachte «sinds 1931, de
rapporten spreken van een hopeloos geval en
tal van malen ls hij reeds veroordeeld. De advo
caat-generaal vroeg bevestiging van het vonnis
der rechtbank.
De verdediger, mr. H. Boer, vroeg in verband
met den jeugdigen leeftijd van verd. clementie.
Uitspraak 16 December.
Het opruimingswerk van sommige deelen van Frankrijk, welke ten
gevolge van de oorlogshandelingen zwaar te lijden Hadden, zal nog
geruimen tijd vorderen. Een luikje in Sedan foto Weltbild)
te verspreiden. Tegen de drie andere verdach
ten eischte spr. zes maanden gevangenisstraf,
allen met aftrek van de preventieve hechtenis.
Het Feldkriegsgericht veroordeelde daarop
mej. H. tot acht maanden gevangenisstraf, mej.
N. tot zes maanden gevangenisstraf en de beide
mannelijke verdachten D. en M. tot zes n
den gevangenisstraf, alles met aftrek vai
voorloopige hechtenis.
verd. ln> voorloopige hechtenis
bombardeerd.
17 October
gesteld.
Het klinkt heel erg, wat ik gezegd heb, aldus
verd. Maar Ik heb dit alles nooit zoo gezegd.
Ik was in gesprek met anderen over den toe
stand en toen kwam van het een het andere.
Voorts vertelde verd. twee maanden in
Duitschland te hebben gewerkt, daar goed ver
diend en gegeten te hebben, zoo zelfs dat hij
niettegenstaande zwaren arbeid ls gegroeid.
Op desbetreffende vragen antwoordde verd.
dat hij zelf niet gezegd heeft, dat Haarlem
door de Duitschers is gebombardeerd, maar
dat hij dat van anderen had gehoord, die
tevens hadden gezegd, dat de Duitschers het
bombardement zelf hadden toegegeven. Dat
heb ik ook, aldus verd. in dat gesprek gezegd.
Welk voordeel zouden de Duitschers" bij dat
bombardement gehad hebben?
Op deze vraag van dr. Thièr kon verd. geen
antwoord geven.
De Staatsanwalt wees op de dwaze geruch
ten van bombardementen door Duitschers uit
gevoerd. Deze geruchten, die gevoed worden
door de Engelsche propaganda, verstommen
niet en zoo wordt systematisch tegen Duitsch
land een hetze gevoerd. Dat kunnen wij ons.
aldus spr. niet laten welgevallen. Een gevoelige
straf is hier op zijn plaats. Spr. eischte, reke-
tis w
De rechtbank veroordeelde verd. conform
den eisch, opmerkende dat verd. veel zwaarder
gestraft zou zijn als bewezen was, dat hij
opzettelijk Duitschland had willen belasteren.
Een biljet van 10.000 mark uit den
wereldoorlog
De volgende verdachte was L. J. van T„ oud
24 jaar, van .beroep kolenhandelaar en woon
achtig te Groningen.
FELDKRIEGSGERICHT
Een voor de Duitsche weermacht
beleedigend gedicht
Voor het Feldkriegsgericht, dat daartoe zit
ting hield in het gebouw van het kantonge
recht te Enschedé diende een zaak tegen vijf
employé's van een textielfabriek, die ervan
werden verdacht een gedicht, dat van zeer
beleeddgenden inhoud was voor het Duitsche
rijk en voor het luchtwapen in het bijzonder,
te hebben verspreid. Terecht stonden de 34-
jarige controleur D. S., de 33-jarige drukmees-
ter P. M. en drie vrouwelijke kantoorbedien
den, de 20-jarige P. H., de 19-jarige mej. B.
<C. en de 22-jarige mej. E. N.
Uit het verhoor kwam vast te staan, dat
mej. E. N. op een morgen in de brievenbus van
haar woning een getypt gedicht had gevonden.
Dit gedicht had ten doel de eer en het aanzien
van Qe Duitsche weermacht te schaden en was
van een uitermate krenkenden inhoud. Het
meisje liet het epistel zien aan haar collega
mej. H., die het meenam naar huis en des
avonds op de schrijfmachine van haar vader
een afschrift maakte. Zij toonde het
eenige personen in de fabriek, o.a. mej. B. C.,
die het meenam naar haar afdeeling en ei
een afschrift van maakte. Juist toen zij daar
mede klaar was, kwam de controleur D. S. in
het kantoor, die het pamflet meenam en
toonde aan iemand, die in zijn afdeeling werk
zaam was. Deze laatste stelde een Duitschen af-
deelingschef van het geval in kennis, die daar
op een onderzoek instelde, waarna hij mede-
deeling deed aan de sicherheitspolizeL
Bij het verhoor der verdachten verklaarde
D. S., dat hij het papier van het meisje had
weggenomen toen hij haar afdeeling passeerde.
Hij is haar chef en zag toevallig, dat zij iets
had dat hem naar zijn zeggen niet aanstond.
Het papier toonde hij, zoo verklaarde hij ver
der aan ter W., iemand uit zijn afdeeling, die
hij als zeer Duitschgezind kent, met de be
doeling, dat deze zou zorgen dat de zaak ver
der zou komen, aangezien hy dergelijke ge
schriften niet ih de fabriek wenschte te zien.
Ter W., als getuige gehoord, zeide den indruk
te hebben gehad, da t S. hem het papier liet zien
bij wijze van grap. Toen echter bleek, dat hij
aan den Duitschen afdeelingschef over het ge
schrift had gesproken, voegde S. hem toe: „Als
je zegt. dat ik het ding had, sla ik je in het
ziekenhuis".
De verdachte P. M. zeide het „gedicht" van
mej. H. te hebben ontvangen. Hij had het aan
een ander getoond zonder eenige bijbedoeling.
De president maakte hem er echter opmerkzaam
op, dat hij het ook aan zijn vrouw had laten
zien. die hem had geadviseerd het onmiddel
lijk weg te doen, welken verstandigen raad hij
echter in den wind had geslagen.
Uit het verhoor van de meisjes kwam vast
te staan, dat mej. P. H. zich het meest had be
ijverd om het pamflet te verspreiden. Zij zeide
het aanvankelijk een mooi gedicht te hebben
gevonden en niet te hebben ingezien, dat het
voor de Duitsche weermacht van een zeer be-
leedigenden inhoud was. Eerst later was zij tot
dat inzicht gekomen. President en openbare
aanklager zeiden deze verklaring onmogelijk
te kunnen aannemen, een kind kan direct con-
stateeren wat de bedoeling van het fraaie
Mej. C. zeide het geschrift alleen te hebben
meegenomen om het voor zich zelf over te
tikken. Zij heeft het aan niemand gegeven;
verd. S. heeft het haar afgenomen. Ook zij be
weerde het gedicht mooi te hebben gevonden
en er aanvankelijk niets in te hebben gezien,
welke verklaring ook verd. mej. N. aflegde.
Deze laatste zeide het „gedicht" in de brieven
bus van de ouderlijke woning te hebben ge
vonden.
Nadat eenige getuigen waren gehoord, hield
de openbare aanklager een uitvoerig requisi
toir, waarin hij er o.a. op wees, dat „gedich
ten" als het onderhavige van een zoo verre-
gaanden beleedigenden inhoud zijn, dat hier
tegen met kracht moet worden opgetreden.
De Duitsche weermacht heeft na de bezetting
i Nederland gehandeld op een wijze, welke
eenig is in de geschiedenis. Zij heeft niemand
haarbreed in den weg gelegd en zich op
uitermate correcte wijze gedragen. Het
kan echter niet worden getolereerd, dat die
zelfde weermacht op gemeene wijze wordt be
schimpt. Daartegen zullen alle maatregelen, zoo
noodig de doodstraf, worden genomen.
Spr. was van meening dat mej P. H de
hoofddaderes is en eischte tegen haar een ge-
angenisstraf voor den tiid van een jaar Mej
2. achtte de openbare aanklager onschuldig,
aangezien zij niets heeft gedaan om het pamflet
Financieel Nieuws
Nederlandsch Clearing-
instituut
Opgave van de laatst uitbetaalde nummers.
De opgave van de laatst uitbetaalde num
mers per 30 November luidt als volgt:
Clearing met Duitschland. Laatst
uitbetaald nummer:
tegen guldensvorderingen: 898.409;
tegen Reichsmarkvorderingen: 92.169/258.073
Clearing met ChilL Laatst uitbe
taald nummer: 1698.
Clearing met Tunkye. Laatst uitbe
taald qummer:
algemeene clearingrekening: 4740;
bijzondere clearingrekening: 2431a.
Clearingmetltalië. Laatst pitbetaald
nummer: 2386.
Hollandsche Draad- en Kabel-
fabriek
Interimdividend van 4 (v. J. totaal 7'/2
Naar wij vernemen, heeft het bestuur van
de Hollandsche Draad- en Kabelfabriek te
Amsterdam besloten, een interimdividend van
4 pet. uit te keeren.
Het vorige jaar werd een totaal dividend
van 7% pet. uitbetaald.
Finsche schulden aan Amerika
Finland heeft de betalingen van de rente
van zijn schulden aan de Vereenigde Staten
voorloopig gestaakt departement van
staat maakt bekend, dat de -Finsche regee
ring het aanbod van het Amerikaansche Con
gres, om de betaling van de schulden uit te
stellen, heeft aanvaard; zoodoende zal .Fin
land op 15 December a.s. de rente dezer
schulden, die 235,000 bedraagt, niet vol
doen.
Finland was de eenige saat ter wereld, die
de verplichtingen, welke het tijdens de we
reldoorlog en de daarop volgende jaren op
zich had genomen, stipt voldeed.
De gisteren gehouden buitengewone alge
meene vergadering van aandeelhouders heeft
den tot dusver eenigen directeur der vennoot
schap, den heer G. H. Bührmann, benoemde tot
hoofddirecteur; tot directeur werd benoemd de
heer H. Weidema, tot dusverre onder-directeur
der vennootschap.
aanbrengen vin klinkerbestratingen, het aanleggen
van een rijwielpad, het maken van een duiker-
brug van gewapend boton benevens het verrich
ten van bijbehoorende en bijkomende werken van
den provincialen weg nieuwe rijksweg Oegst-
geest/HaarlemmermeerpolderSassenheimNoord-
wijkerhout (gedeelte nieuwe rijkswegSassenheim)
in de gemeente Sassenheim. Laagste Inschrijver
-1-: Nleuwerkerk a.d. IJssel,
brengen, verbreeden en herstellei
bestratingen, het aanleggen van een rijwielpad,
het verbreeden en verbouwen van de Parnashof-
brug, benevens het verrichten van bijbehoorende
werken op den provincialen weg Rijswijk—De
Vink (gedeelte Voorburg—De Vink), ln de ge
meente Leidschendam;
B. het verbreeden van het wegllchaam, het aan
brengen van nieuw klinkerbestratingen en her-
stratlngen, het aanleggen van een rijwielpad en
verhoogde voetpaden, het. leggen van rioleeringen,
benevens het verrichten van bijbehoorende en
bijkomende werken op twee gedeelten
nrnvtnolalon woir RIIotUWrw. Vinlr 1
A. de fa. Dek-
voudigen van hart en geest is moeilijk. Nog
moeilijker ia het met de dwaasheid van het
kruis te verschijnen voor het forum van een
intellectueele, nauwelijks aandachtige, eerder
cynische en in elk geval veelszins moedelooze
en onverschillige schare, die nog wel wat
nieuws wil hooren, maar wie de vraag: wat
wil deze klapper zeggen? erg voorin de mond
ligt
Ds. Harder weet deze schare u en ik
hooren er vaak ook onder boeiend toe te
spreken. In de twee-en-dertig pagina's van
dit bijzonder aantrekkelijk uitgegeven boekje,
zet hij uiteen, dat in onze samenleving de
moedeloosheid een vaste plaats heeft inge
nomen en dat wij zoover gekomen zijn, dat
wy haar hebben beredeneerd en goedgepraat
Echter ook wyst de schrijver er op, dat zoo
goed als men vele godsdienstige en wysgee-
rige stelsels zou kunnen aanduiden als „ge
systematiseerde moedeloosheid" even zoovele
stelsels „gepatenteerde geneesmiddelen tegen
de moedeloosheid" kunnen worden genoemd.
En daarna zegt hij, dat ook Jezus Christus
in dezen tijd, in deze wereld Zijn roep laat
klinken: Hebt goeden moed, en dat wij zijn
antwoord op de levensvragen niet kunnen
„gelijkschakelen" met „soortgelyke" antwoor
den, omdat Christus' Woord een overwinning
woord is, omdat Christus de wereld in haar
averechte organisatie heeft overwonnen nadat
Hij haar zonde heeft geboet. In de uitwerking
hiervan wy'st ds. Harder op de ontembare
kracht van dit Evangelie der overwinning,
waardoor neen niet alle vragen worden
opgelost, maar waardoor zy in hun kracht
worden gebroken. De schrijver staat dan ten
slotte ook stil bij de practische waarde en
werking van het geloof in den Christus Trium
phator, dat een eschatologisch perspectief
opent, dat ons de zekerheid schenkt van be
waring in hoogsten nood, dat ons ook tot na
volging roept. In deze oude wereld moeten
wij gaan op den nieuwen weg van Christus,
den ondersten weg, niet den breedsten, niet
den koristen, maar den bëtrouwbaarsten, den
eenigen.
Ds. Harder schryft zooals hy spreekt, d.I.
boeiend, origineel, vlol Zijn stijl heeft veel
verrassingen en zijn woordkeus is subtiel en
sprankelend. Hij grypt onze aandacht dadelijk
beet en houdt haar zonder moeite vast tot het
eind. Dit weet hij zeker met d i t onderwerp,
vandaag, te bereiken. Er is bewogenheid in
dit boekje. Er is troost in.
v. d. St
NïEUWE ï'öSTH.LE, door dr. J. Koop-
mans, G. F. Callenbach N,V. te Nijkerk.
Hoe zullen we dit boek juist typeeren? Letten
den inhoud, dan zouden we kunnen zeggen,
eventig preekschetsen bevat. dle|
dat het o
nader en breeder uitgewerkt, in ue camen-
_?!n?ten ,der gemeente inderdaad frische kostelijke
Rijsu-ijkDe Vink 1 (gedeelte
oorburg—De Vink), welke belde wegvakken in
e gemeente Voorschoten zijn gelegen.
Laagste inschrijvers ware-
er en Faas te Naaldwijk,
i. P. J. en H. Visser
i Wassenaar, met 206.(K
SCHAAKRUBRIEK
's HERTOGENBOSCH. Dezer dagen had in
Patronaatsgebouw. Jan Schöfferlaan, alhier
samentreffen plaats tusschen onderstaande Schi
In een spannende kamp. die aanvankelijk gi
opging, won tenslotte de B.S.C.V. met 5',i—3»S
Hier volgt de ged. uitslag:
Dr. Max Eeuwe Bossche Chr. Scha
5. A. Jansen^—C. H. v. Ginkel
6. M. Driesseh—P. Inklaar
7. A. v. d. Akker—D. Kool
8. Fr. v. KesselBenschop
9. A. de 'Nijs—R. Walinga
de Max Eeuwe Spelers.
nteel als volgt i
1. van Ginkel
2. Inklaar
3. Kool
5. Mulder
6. v. d. Heuvel
7. Kok
8. van Berge
9. Oranje
10. v. d. Vooren
11.
Gesp. Gew. Verl.
Aanbesteding
lichaam, het aanbrengen
De Boekentafel
De strijd om het Róomsche dogma, door
dr. G. C. Berkouwer. J. H. Kok N.V. te
Kampen.
Het kan niet ontkend worden, dat de room-
sche kerk ln onzen tyd door grootere en klei
nere propagandageschriften tracht te rechtvaar
digen haar pretentie van te zijn de alleen zalig
makende kerk met een onfeilbaar leergezag.
Tegen die opvatting den strijd aan te bin
den is vruchteloos, als men tegenover de room-
sche leer niet positief de waarheid der Heilige
Schrift durft stellen, maar eigen subjectieve
meeningen.
Rome beroept er zieh altijd op, dat het prijs
geven van het leergezag der kerk de deur
openzet voor subjectivisme, dat ln flagranten
strijd is met het volstrekt karakter der
Waarheid.
Tegenover deze roomsche opvatting geeft dr.
Berkouwer een rustig en streng zakelijk be
toog, waarin hij, wars van verkeerd 'anti
papisme, dat slechts ln negatie zijn kracht
zoekt, het beginsel van de 'Reformatie der 16de
juw verdedigt.
Dr. Berkouwer ontkent niet het dreigend je-
lar van subjectivisme bU ons, Protestanten,
iaar hij toont duidelijk aan, dat ook Rome
aan dit gevaar niet ontkomen ls.
Als men, gelijk Rome doet, aan de volks
vroomheid en het geloofsbewustzijn bij de ge-
loovigen, een leidende rol toekent by de vast
stelling van dogma's in den loop der eeuwen,
heeft men het subjectivisme door een achter
deur binnengelaten, hoewel men het door de
voordeur den toegang had afgesloten.
Zoo is het b.v. op heden ln de roomsche kerk
nog niet tot een officieele kerkelijke uitspraak
gekomen betreffende het dogma van Maria';
hemelvaart, maar de intuïtieve geloofszin aei
kerk heeft beslissende waarde voor de tot
standkoming van het dogma.
Gevolg hiervan is, dat die geloofszin straks
het dogma vaststelt en zoo met een beroep op
den Heiligen Geest sanctie wordt verleend aan
wat langs velerlei wegen opkwam uit het
menschelijk hart Er komt dan een verhouding
tusschen dogma en exegese, die de zuiverheid
der exegese en het gezag der Schrift in ern
stige mate bedreigt. De intuïtieve geloofszin
dringt tot een bepaald dogma en zoekt daar
na grond voor dit dogma in de Schrift. Er moet
dan evenwel menigmaal een Schriftgebruik ge
constateerd worden, dat aan de Schrift nau-
weiyks een andere functie toekent, dan dat ze
eigen inzicht moet bevestigen. Hoezeer ln
theorie de autoriteit van Gods Woord wordt
erkend, practisch laat men haar dan los. Om
steunpunten voor het vastgestelde dogma te
zoeken in de Schrift, neemt Rome menigmaal
een tekst, zonder er op te letten, dat iedere
tekst een onderdeel is van het eene, groote
harmonische geheel der Schrift, zoodat de gul
den regel van het Schrift met Schrift vergelij
ken wordt veronachtzaamd.
Wij verheugen ons ten zeerste over deze be
langrijke studie van dr. Berkouwer, waarin de
fundamenten van de roomsche leer worden
blootgelegd, om ons hun ondeugdelijkheid te
doen opmerken.
In de eerste plaats ls dit werk voor onze
Geref. theologen bestemd. Maar voor een groot
deel zullen ook ontwikkelde gemeenteleden
den auteur in zijn betoog kunnen volgen, dank
zij den helderen en duidehjken styl, waarin dit
boek is geschreven.
Lang niet alle dwalingen der roomsche kerk
worden in dit boek weerlegd. Maar in de be
perking toont zich hier de meester, wien het
erom te doen was, de roomsche leer in haar
hartader aan te tasten.
preeken kunnen vormen. En toch we
dat dit de uiteindelijke bedoeling van den auti
T'" tweeërlei redenen.
kan zijn En dat
hik ja;.
ons de leiding des Heiligen Geestes zal erkennen
bij de voorbereiding tot de predlcatle, waardoor
het mogelijk wordt, dat een predikant zich niet
kan binden aan een vooraf bepaalden tekst.
«- J- verdient het opmer-
wordt gegeven voor
an" een huweiyksbe-
tijds vast f*-
g, dat slechts één schem;
preek ter gelegenheid
terwijl het 1
vestiging, ol„v
«en huwelijksbevestiging meer dan eenmaal
een Jaar plaats vindt.
Daarom meenen we, dat het meer juist is. om
te zeggen, dat dx. Koopmans wil aangeven, hoe er
|g| -"ij van (jjuk en benauwing
Hij wijst er trouwens zelf
«preekt t
een prediking .allee
blijkt^ dat de prediker by de voorbe-
zyn bepaalde ge-
od zelf aan haar
dat het niet slechts
de hand ligt, maar
■- ---*- ligt. dat in
op, da
ChTlsteUJke prediking op den voorgrond treden,
mits de echtheid van zulk een eschatologische
j*--rkennen zy, dat zy tege-
ïyk prediking v
Gaarne bevelei
aan predikanten, opdat het
ln zonderheid
helder voor het bewustzijn kome te staan,
iwige Woord Gods vraagt niet om
By het doorlezen
hebben we ons nis
Indruk, dat de auteur
heeft voor den arbeid
beginselen pd elk terreij
dit hoogst belangryke boek
van het leven. Het moge
deze zondige aarde nooit
samenleving
i „wedergeboorte"
1 (Pag. 7). toch is en bUJft het onze i
de doorwerking dier beginselen te wer-
loge waar zjjn, dat er
gelegd in
ping
ken en te strydei
niet een stelsel van beginselen is
de Schrift, de beginselen zelve zyn
Schrift te vinden. Daarom bUjft het onze
die beginselen op te 6poren en af te leiden.
Hebt Goeden Moed door ds.
R. C. Harder, Uitg. J. N. Voorhoeve,
den Haag.
In de serie „Brandende Kaarsen", welke
uitgegeven wordt door de fa. J. N. Voorhoeve
te Den Haag, is verschenen een boekje van
ds. R. C. Harder te Leiden over het woord
van den Heere Jezus Christus: Hebt goeden
moed, ik heb de wereld overwonnen.
Men kan dit boekje waarschijnlijk het best
als Evangelisatie-lectuur bestempelen, maar
dan toch als Evangelisatie-lectuur van een
zeer bepaald karakter. Zij schijnt- ons n.l. in
de allereerste plaats bestemd voor zulken,
die, tengevolge van hun intellectueele vor
ming, geleerd hebben of althans geneigd, zoo
niet gedwongen, zyn over zin en inhoud van
het leven systematisch na te denken en te
trachten met dat leven voor zichzelf op de
een of andere manier in 't reine te komen.
Evangelisatie-lectuur te schijven voor een- j een"onderzoek*ingestei<L
Financieele commissie Winterhulp
Nederland
De rijkscommissaris heeft gisteren de vol
gende financieele commissie voor de Winter
hulp Nederland benoemd: voorzitter: mr.
L. J. A. Trip, secretaris-generaal van het
departement van financiën te 's-Gravenhage;
leden: jhr. mr. O. Reuchlin, agent van de
Nederlandsche Bank te 's-Gravenhage; mr.
P- Heering, directeur van de verzekering-
matschappij, „de Nederlanden van 1845", te
's-Gravenhage; mr. B. Kolff, directeur van
de RotterdamscKe Bankvereeniging, te Rotter
dam: mr. H. van Leeuwen, directeur van de
Twentsche Bank, te Amsterdam; mr. J. C.
Spangenberg te 's-Gravenhage; mr. H. van
Maasdijk, directeur van de Ned. Bankinstel
ling voor waarden, belast met vruchtgebruik
en periodieke uitkeeringen, te 's-Gravenhage;
mr- E. Menten, firmant van Heldring en
Pierson, te 's-Gravenhage; mr. J. - Wilkens,
directeur van de Nederlandsche Hypotheek
bank te Veendam, mr. R. Zuyderhoff, voor
zitter van de algemeene rekenkamer, te
's-Gravenhage.
Slachtoffers van de duisternis
In den vroegen morgen zyn te Amster
dam twee mannen, die op weg waren naar
hun werk, door de duisternis misleid in de
Eilandsgracht bij de Nieuwe Teertuinen ge
raakt Voorbijgangers brachten den eenen
man op den kant waar bleek, -dat hy reeds
overleden was.
Toen het licht was geworden, heeft men het
tweede lijk drijvende gevonden. Door den
g. g. en g. d. zijn de stoffelijke resten naar
het Binnengasthuis gebracht
Te Delft is Zaterdagavond tengevolge der
duisternis de 21-jarige dienstbode C. van der
Meer, uit Pijnacker aan de Brabantsche
Turfmarkt te water geraakt. Ze werd gered
doch is dienzelfden nacht aan de gevolgen
overleden.
Arbeider om het leven gekomen
De 49-jarige machinist van de gemeente
lijke gasfabriek H. V. M. te Harderwyk, is by
werkzaamheden in de waterstofafdeeling be
dwelmd en bewusteloos geraakt.
Pogingen om met zuurstof de levensgeesten
op te wekken, mochten niet slagen, het slacht
offer bleek reeds overleden.
HERHAALDE INBRAAK.
Te Zaandam is gisternacht voor de tweede
maal ingebroken in het magazijn van koffie
en thee van de firma ter Wee in de Peper
straat Dè eerste maal ongeveer drie weken
geleden bestond de buit uit 500 pakjes van
1 ons thee- Th.-.ns hebben de nachtelijke be
zoekers him amedacht geschonken aan den
koffievoorraad. Vermist wordt een hoeveel
heid van 25 Jtg. koffie. Naar de daders wordt
