|lteutue ^riïtsdjf (üourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
I u
fat
inementsprijs:
8 maanden In Leiden en In plaatsen
toaar een agentschap gevestigd Is 2.35
»er week 18 ct. Losse nummers 5 et
yie» bij vooruitbetaling.
tentieprijzen:
«42% ct per regel Ingezonden Mede-
leellngen 45 ct per regel Minimum
E U| regels. Bewijsnummer 5 ot Bij oon-
g» ^act belangrijke korting
ER
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN.
Telefoon 22710.
(Na 6 uur 23160).
Postbox 20. Postrefc. 589361
No. 6289
WOENSDAG 27 NOVEMBER 1940
21e Jaargang
'Wd.
bo"°J Winterhulp-actie
ij r
collecte voor de Winterhulp
C Ior de deur- hopen, dat er gul
Vden gegeven. Nederland kon,
j. i de welvaart, welke in het alge-
Jier werd gevonden, jaar in jaar uit
jommen bijeenbrengen voor de in
irkeerende burgers. En het heeft
we i steeds gedaan. Op zijn eigen
140 töat wil zeggen, dat van overheids-
chts l^eei werd uitgedeeld, doch dat
°-50jst de particuliere liefdadigheid
lur etigtond om haar uitstekend werk.
dlectui gezegd, dat er op dit gebied te
i^d Afbrokkeling was. Het is mogelijk,
oor djrgeten moet niet worden, dat vele
0.31 samen allicht méér wind vangen,
groote. Op welke wijze op den
^ët meest bijeen kan worden ge-
"n* \s niet precies te zeggen.
°gus jjrlijk, in bepaalde tijden zal een-
V ie gewenscht zijn, gelijk wij vroe-
iar ik hadden het Nationaal Crisis-
i Bij de huidige concentratie, nu
rjj Ier hulp het gróote verzamelpunt
1, ware het wellicht wel gewenscht
Pote deelen op welke wijze voordien
lorden in het stopzetten van de
lac^s voor verschillende afzonderlijk
9' nde instellingen. Dit zou, zoo komt
or, het gul geven zeker bevorderen.
l goed gezien is het, dat nadrukke-
r"3 hoewel ten overvloede is mede
dat aan de bestaande vormen van
igheid niets in den weg zal worden
In de eerste plaats valt hieronder
flijk de diaconale armenzorg,
g der Kerk heeft zijn volgelingen
(ragen de arme broeders en zusters
nun rekening te nemen, en hoezeer
P skig in de naleving, alle
raakt dit gebod de snaar van
sld d«r- en zusterliefde aan en zoo wor-
Kanr stroomen van goud en zilver, doch
temUan penningen en halve penningen
'hrd op het dankaltaar. Zonder dit
p tp. was het Christendom een skelet.
^e duidelijke uitspraak zal maken,
BB^erkelijke kringen met liefde hun
el zullen bijdragen voor het groote
"van Winterhulp. Alzoo een éénig
swoojstaande voor een gemeenschappelijke
ter*!! De zware tijden, waarin wy leven,
jjet |en mee, dat er ontzag'lijk veel nood
ts k< lenigen. En hiervoor zal naar een
gijhder middel moeten worden
nieuwe dingen roepen bezwaren
e«r fe Winterhulp is wat nieuws. Men
krijfraar als een instelling, welke op
de»iancjsche wijze de Nederlandsche
bol van lie^a£iigheid beoefenen, wil
ons ueeren. De vrijwilligheid in het geven
is Ch'voorop. Doch dit legt dan ook groote
gebSchtingen op. Verplichtingen aan de
van dit groote werk; aan de
getallen vooraanstaanden uit aller-
züplkskringen, die hulp willen bieden
it verzamelen en straks in het distri-
ten; doch niet het minst aan die
„jj^jerdduizenden, die zich als gevers
eft gen in te schakelen in dit groote werk
eme»estrijding van den maatschappelijken
te of onzer tijden.
°%f dan gul, opdat mild kan worden
«ioofeikt.
HET DEPARTEMENT VAN ONDERWIJS, KUNSTEN
EN WETENSCHAPPEN GESPLITST
>urgjg
ri>
Instelling van een departement
van volksvoorlichting en kunsten
In het gister verschenen verordeningenblad
is opgenomen een verordening van den Rijks
commissaris voor. het bezette Nederlandsche
gebied tot instelling van departementen van
algemeen bestuur, welke den naam zullen dra
gen van departement van opvoeding, weten-
sohap en cultuurbescherming en van departe
ment van volksvoorlichting en kunsten.
Daarin is bepaald, dat in de plaats van
het departement van onderwijs, kunsten
en wetenschappen worden ingesteld het
departement van opvoeding, wetenschap
en cultuurbescherming, alsmede het de
partement van volksvoorlichting en kun
sten.
Aan het departement van opvoeding, we
tenschap en cultuurbescherming is opgedra
gen de zorg voor al hetgeen met inrichtingen
van openbaar en bijzonder onderwijs en op
voeding samenhangt, met inbegrip van de in
richtingen van hooger onderwijs, de opleiding
van onderwijzers, het schoolfilmwezen, de
lichamelijke opvoeding, de jeugdleiding en de
cultureele verzorging der jeugd, de ontwik
keling van volwassenen, met inbegrip van de
zorg voor openbare bibliotheken, de weten
schap met inbegrip van de bibliotheken, in-
ird Baden Powell overleden
jkens berichten in verscheidene dag-
n in, o.a. de „O.H C.", is lord Baden Powell
(Uwell, de Chief Scout, in den ouderdom
IEST?3 jaar overleden.
pais met weet, heeft Baden Powell, die
Datichter der padvindersbeweging was,
af slis de wereldjamboree te Vogelenzang in
de dj ook een bezoek aan ons land gebracht,
te b
2 sekstaat Nederlandsche Bank
-P. boudvoorraad verminderd, biljellen-
igin| circ-^tie gestegen.,
W
nieuwe weekstaat van de Nederland-
i Bank staat weer in het teeken von de
Ikistbehoeften van het Rijk. Het recht-
tpJes bij de Bank ondergebrachte schatkist-
*»'ïr is met 17- millioen gestegen tot
[- erf) millioen, nadat twee weken achtereen
nstr< vermindering was ingetreden. Op 4
öere£moer I-1- was de Bank onderge-
•otenht voor 181 millioen zoodat de hoog-
peemtand nog niet weer is bereikt. Uit de op
mkoiromessen een hoogté heeft bereikt van
•2°—|l,6 millioen. (Op 7 Mei j.l- beliep dat
"jag 300 millioen.) Tevens is een be-
»Jü
and-
millioen tegen 89 millioen op
14 Mindere belangrijke mutatie op de nieuwe
druptaat is de vermindering van den goud-
te srfraad met 11% millioen tot 1108,6
keiioen, waarmede de goudvoprraad op een
c{,ejr bedrag is komen te staan dan na het
reken van den oorlog het geval is ge-
st. Tegelijkertijd is echter de post diverse
pingen met ca. 12 millioen toegenomen
f 93% millioen, het hoogste tot dusver be
te cijfer.
e biljettencirculatie is andermaal ge
en en wel met 15% millioen tot 1438
poen, hetgeen een nieuw record is. Voor
(Oorlog bedroeg de circulatie 1158 mil-
h en verleden jaar om dezen tijd 1143
lioen Ook de rekening courantsaldi van
eren liepen omhoog, n.l met 4% mil-
fi tot 184.4 millioen. Het beschikbare
aalsaldo is gedaald met ruim 19 mil-
•n tot 475% millioen. De buitenlandsche
selportefeuille bleef onveranderd evenals
voorschot van de Bank aan het Rijk, dat
t 15 millioen op het maximum is blijven
richtingen en vereenigingen van wetenschap-
pelijken aard, van de wetenschappelijke lit
teratuur, alsmede van opgravingen, de open
bare en niet openbare musea en andere col
lecties, de monumentenzorg en de zorg voor
het archiefwezen, alsmede de natuurbescher
ming en de heemschut
Aan het departement van volksvoorlichting
en 'kunsten is opgedragen de zorg Voor het
•pers- en radiowezen en, onverminderd het
bepaalde in de bioscoopwet 1926 (artikel 1
verordening no. 160/1940), het filmwezen, de
niet-wetenschappelijke litteratuur, de muziek,
de beeldende kunsten, met inbegrip van de
architectuur en de kunstnijverheid, het thea
terwezen, de kunstdans en het tentoonstel
lingswezen, de bestrijding van al hetgeen in
strijd is met de openbare en de goede zeden,
alsmede al hetgeen samenhangt met propa
ganda en met bekendmakingen ten behoeve
van doeleinden, die niet op het maken van
winst gericht zijn.
Aan beide departementen is opgedragen de
zorg voor de instandhouding van den volks
aard. Elk van hen oefent zijn bevoegdheden
dienaangaande zelfstandig uit, voor zooveel
het de aan zijn zorg toevertrouwde onderwer
pen aangaat, dooh in onderling overleg, waar
zulks noodzakelijk is. Hetzelfde geldt ten
zien van de uitwisseling van cultureele
waarden.
Deze verordening treedt in werking op den
dag harer afkondiging.
Mondelinge pachtovereen
komsten
Gelegenheid tot schriftelijke
vastlegging
Het gisteréri uitgegeven Verordeningenblad
bevat een besluit van de secretarissen-
generaal van de cepartementen van justitie
en van landbouw en visscherij ten aanzien
van mondelinge pa:htovereenkomsten.
Daarin wordt bepaald ten aanzien van
pachtovereenkomsten, welke vóór 1 Novem
ber 1938 zijn aangegaan: indien vóór 1 Novem
ber 1938 een pachtovereenkomst is gesloten,
welke niet schriftelijk is aangegaan, heeft
iedere partij het recht Vcfh de wederpartij
te verlangen, dal een schriftelijk conüact
wordt opgemaakt
Wanneer partijen niet binnen een maand,
nadat het verlangen daartoe bij exploot jan
de wederpartij is kenbaar gemaakt, «en
schriftelijk contract hebben opgemaakt, {e-
schiedt de schriftelijke vastlegging der over
eenkomst door den in pachtzaken bevoegtfen
rechter, op vordering van de meestgereaie
partij. De rechter roept beide partijen op en
legt, zooveel mogelijk in-overleg met hatr,
de overeenkomst schriftelijk vast.
Een vordering, als hierboven bedoeld, kin
niet worden ingesteld, indien het gepachte
in zijn geheel op regelmatige wijze door een
ander dan den pachter is in gebruik genomen.
Voor zoover op de hierbedoelde pachtover
eenkomsten op 1 November 1940 ingevolge
artikel 62 van de pachtwet het nieuwe recht
van toepassing is geworden, zijn hiervan uit
gezonderd de artikelen 611 van de pacht
wet Deze artikelen treden in werking, zoo-
dra een schriftelijk contract door partijen ol
door den rechter is opgemaakt, doch niet
later dan 1 Januari 1942.
Ten aanzien van pachtovereenkomsten,
welke na 31 October 1938 zijn aangegaan,
wordt bepaald: indien na 31 October 1938
doch vóór de inwerkingtreding van dit be
sluit een pachtovereenkomst, in strijd met
het bepaalde in artikel 6 der pachtwet, niet
schriftelijk is aangegaan, heeft iedere partij
het recht van de wederpartij te vorderen, dat
een schriftelijk contract wordt opgemaakt.
Iedere partij kan aan den in pachtzaken
bevoegden rechter verzoeken de overeen
komst schriftelijk vast te leggen. Zoodanig
verzoek kan uitsluitend vóór 1 Mei 1941 1
den gedaan.
De rechter roept beide partijen op en legt
de overeenkomst, zooveel mogelijk in overleg
met haar, schriftelijk vast, tenzij de belangen
van één der partijen daardoor aanzienlijk
zouden worden geschaad. Gaat de rechter
niet tot schriftelijke vastlegging van de c
eenkomst over, zoo spreekt hij de nietigheid
daarvan uit, indien daartoe aanleiding be
staat, regelt hy bovendien de gevolgen voor
beide partijen.
Ook kan hier de vordering niet worden
gesteld, indien het gepachte in zijn geheel
op regelmatige wijze door een ander dan den
pachter is in gebruik genomen.
De artikelen 7 tot en met 11 van de pacht
wet worden op pachtovereenkomsten, welke
ingevolge het bovenstaande schriftelijk zijn
vastgelegd, van toepassing, zoodra een schrif
telijke overeenkomst door partijen of door
den rechter is opgemaakt
Dit besluit treedt in werking op den dag
van zijn afkondiging met terugwerkende
kracht tot 31 October 1940.
De samenwerking der
landbouworganisaties
Het landbouwcomité breekt met
Landbouw en Maatschappij
Door bemiddeling van oud-minister Post-
huma zijn de Nationale Bond Landbouw en
Maatschappij en het Boerenfront van de NSB
het eens geworden over een samenstelling,
waaruit een „Nederlandsch Agrarisch Front"
zal verrijzen.
Naar aanleiding daarvan heeft het Land
bouwcomité in zijn jongste maandelijksche
vergadering de volgende motie aangenomen:
„Het Bestuur van net Landbouw-comite
kennis genomen hebbende van de besluiten
welke zijn genomen op een te Meppel op
11 Nov j.l gehouden vergadering van dei
ledenraad van den nationalen bond „Landbouv
en Maatschappij", welke inhouden een samen
werking van genoemde organisatie mei be
boerenfront van de NSB om te Komen to
den opbouw van een Nederlandsch agrariscl
front, oordeelt, dat net karakter van dei
nationalen bond „Landbouw en Maaischappy
daardoor is gewijzigd en besluit op grond
daarvan de samenwerking met dien bond
te bestendigen.
Beurs van Batavia
Heropening per 1 Januari
Naar het A. N. P. verneemt, zal de beurs
te Batavia op 1 Januari a.s. weer worden her
opend, nadat zij sedert Mei j.L gesloten is ge
weest.
Het beursbestuur te Batavia heeft zich bij
zijn besluit tot heropening van de beurs laten
leiden door de gedachte, dat de nadeelen der
beurssluiting overwegen boven een te ver
wachten scherpe koersdaling.
Naar aan het A. N. P. voorts van welinge
lichte zijde wordt verzekerd, zouden Engel-
sche belangen van' den tijd der beurssluiting
van de gelegenheid gebruik hebben gemaakt
om tegen voordeelige koersen groote aan
deelenpakketten over te nemen, ten einde zich
invloed in Ned.-Indische ondernemingen te
verschaffen.
Zeep zonder bon
Een ingewikkelde zaak door de Rotlerdamsch®
politie opgehelderd.
Bij een groentenhandel te Rotterdam vond
de politie kort geleden partijtjes koffie, thee,
slaolie, vee en zeep, welke wegens overtreding
van de distributiewet in beslag werden ge
nomen. De zeep, bestaande uit toilet- en
scheerzeep, was verpakt in doozen en bij
nader onderzoek van deze emballage kon
worden vastgesteld, dat de partij afkomstig
was van een fabriek te Haarlem en dat zij
door deze fabriek, gezonden was aan haar
tegenwoordiger, den 33-jarigen J. R. te Hille-
gersberg. Verder speurende kwam de politie
er achter, dat de vertegenwoordiger van zyr
fabriek een zeer omvangrijke partij scheer-
toilet- en carbolzeep, alsmede medicinale zeep
han ontvangen, om deze zonder bonnen verder
te verkoopen. Door middel van een tusschen-
persoon had de groentenhandelaar van
vertegenwoordiger gekocht.
De vertegenwoordiger R., die door de politie
is gearresteerd, heeft voorts partijen zeep ver
kocht aan twee leiders van ondernemingen
hier ter stede, die nadat de transacties tot
stand waren gekomen, door R. in contact zijn
gebracht met den procuratiehouder van
Haarlemsche fabriek, den 41-jarigen C. B.,
nog meer zeep te koopen. Deze procuratie
houder heeft inderdaad nog meer partijen
geleverd zonder bon en is gearresteerd, nadat
groote partijen bij de ondernemingen hier ter
stede in beslag waren genomen.
J. R. en C. B. zijn in het huis van bewaring
hier ter stede opgesloten. Ongeveer 23 duizend
stuks zeep zijn door de betrokkenen op clan
destiene wijze verhandeld. In totaal is nog
tegen een vijf en twintig menschen proces
verbaal opgemaakt wegens het verder ver
koopen van de zeep zonder bon en tegen te
hoogen prijs.
In verband met deze zaak zijn nog andere
vergrijpen geconstateerd. Zoo is de medicinale
zeep verhandeld zonder dat daartoe de ver-
eischte speciale vergunningen in het bezit van
de verkoopers en- koopers waren, terwijl ook
overtreding van het inventarisatiebesluit kon
worden vastgesteld. De Haarlemsche politie
zet het onderzoek in deze zaak dan ook nog
voort
Trambotsing bij Halfweg
Zes licht gewonden
Gistermorgen omstreeks half negen heeft
zich in de schemering van den dageraad op
den Haarlemmerweg een trambotsing voorge
daan, welke nog betrekkelijk goed is afge-
loopen.
Uit de richting Haarlem kwam een enkele
motorwagen met arbeiders voor de werkver
schaffing. Nabij de veenderij, ter hoogte van
de ijsbaan stopte deze wagen, teneinde deze
arbeiders uit te laten. Een halte is hier ech
ter niet.
Op deze tram volgde een gewone reizigers
tram uit Haarlem. De bestuurder van dezen
tramtrein had het afgeschermde roode achter
licht van den voorrijder wel in het oog, maar
vergiste zich in den afstand, toen de arbei
derstram buiten een gewone halte stopte. Hij
remde nog uit alle macht, maar de zware
tramtrein schoof door en ramde den stilstaan-
den motorwagen. He: j oalcon van het
eerste rijtuig van de reizigerstram drong in
'net achterbalcon van den aangereden wagen,
waardoor beide balcons werden vernield, en
ie twee rijtuigen ontspoorden.
Tengevolge van den schok en door het val
lende glas kregen zes personen lichte wonden
De geneeskundige dienst van Amsterdam ver
voerde hen ter behandeliiw naar het Wilhel-
-ninagast.huis Van hier zijn zij naar Haarlem
'°ruggekeerd.
Het tramverkeer werd m de ochiendurei
over enkel spoor onderhouden. Des middags
was het verkeer over beide sporen hersteld.
VERZENDT GAARNE UW
ST. NICOLA ASPAKKETTEN
MAAR VERZOEKT U:
DADELIJK TE BEGINNEN
STEVIG TE VERPAKKEN
VOLLEDIG TE ADRESSEEREN
NOG DEZE WEEK TE POSTEN
Instelling van een Rijksbureau
voor verwerkende industrieën
In de Staatscourant van gisteren is een
beschikking van den secretaris-generaal
van handel, nijverheid en scheepvaart ge
publiceerd, waarbij wordt ingesteld het
rijksbureau voor verwerkende industrieën,
waaronder ressorteeren een sectie voor de
keramische, voor de electrotechnische en
voor de grafische industrie. Inschrijving
bij de onderscheiden secties is thans ver
plicht gesteld.
Bij de sectie keramische industrie is in
schrijving verplicht voor die ondernemingen,
welke als hoofd- of névenbedrijf de volgende
artikelen vervaardigen of verhandelen (detail
listen, ook wanneer zij importeeren, uitge
zonderd): grove pottenbakkerswaar, huishou
delijk aardewerk, sieraaxdewerk, terra-cotta,
aardewerk tabakspijpen, biscuit, hotelporse
lein, huishoudelijk porselein, laboratorium
porselein, technisch porselein en aardewerk,
sanitair (aardewerk, vuurklei en vitreous
China), vuurvaste en zuur vaste steenen, vuur
vast en zuurvast cement, vuurvaste piotten
of kroezen en tegels voor de glasindustrie, al
de genoemde artikelen zoowel geglazuurd als
ongeglazuurd. Voorts huishoudelijk glaswerk,
sierglaswerk, verpakkingsglaswerk, verlich
tingsglaswerk, ballon-, buis- en staafglas,
technisch en optisch glas (kwartsglas hier
onder begrepen) en lalboratoriumglaswerk,
benevens een aantal grond- en hulpstoffen
voor de keramische industrie.
Bij de sectie electrotechnische industrie
zullèn de ondernemingen, welke zich als
hoofd- of nevenbedrijf bezighouden met de
fabricage en reparatie van of den handel in
electrotechnische artikelen, zich moeten laten
inschrijven. Op detailhandelaren, installateurs
of zelf-installeerende bedrijven, rust deze
plicht niet.
Wat de grafische industrie betreft, zullen
de ondernemingen moeten worden ingeschre
ven, die als hoofd- of nevenbedrijf uitoefenen
de boekdrukkerij, de diepdrukkerij, de steen-
en offsetdrukkerij, de boekbinderij, de stereo
typie en de chemigrafie, alsmede ondernemin
gen, welke de door voornoemde bedrijven
vervaardigde producten voor eigen gebruik
fabriceeren. Hiertoe behooren v derhalve alle
huisdrukkerijen en -binderijen, evenwel niet
de cartonnagefabrieken en de papierwaren-
fabrieken, voorzoover daarin niet worden
vervaardigd producten, die kenmerkend zijn
voor de reeds hierbovengenoemde onder
ondernemingen.
Een verzoek tot inschrijving zal vóór 7 De-
comber a.s. bij den directeur van de desbe
treffende sectie moeten worden ingediend.
De beschikking bevat o.m. een verbod tot
het koopen, voorhanden of in voorraad hou
den, gebruiken, verbruiken, bewerken, ver
werken, te koop aanbieden, verkoopen of af
leveren van alle vermelde artikelen zonder
vergunning, waarvan ten aanzien van de ke
ramische en de electrotechnische industrie
voorloopig algemeene dispensatie wordt ver
leend. De grafische industrie zal van heden
af over een vergunning van den directeur
der betrokken sectie moeten beschikken om
haar bedrijf te kunnen voortzetten.
De sectie voor de keramische industrie is
gevestigd: Bezuidenhoutscheweg 123, 's-Gra-
venhage.
De sectie voor de electrotechnische industrie
is gevestigd: Bezuidenhoutscheweg 78b, 's-Gra-
venhage.
De sectie voor de grafische industrie is ge
vestigd: N.Z. Voorburgwal 326-328, Amster
dam.
Het hoofdbestuur der Nationale Christen
Geheelonthouders Vereeniging heeft zich in
verbinding gesteld met den Director van het
Duitsche „Blauwe Kruis" en van dezen de
toezegging ontvangen, dat hij gaarne zijn
medewerking zal verleenen, om de leden van
eerstgenoemde vereeniging, die in Duitschland
te werk zijn gesteld, opgenomen te krijgen
in de plaatselijke afdeelingen van het Duit
sche „Blaue Kreuz". Zoodoende zullen deze
Nederlanders in Duitschland een kring vin
den waarmee zij zich geestelijk verwant
voelen.
DE VERDUISTERING
In net Delang van de naleving
ie Depalingen ten aanzien van de
luistering
Zonsopgang 28 Nov. 9 uur 23 i
Zonsondergang 28 Nov. 17 uur 33 i
Maansopgang 28 Nov. 7 uur SO i
'laansondergang 28 Nov. 17 uur 24 i
Kerk en Zending
NED. HERV. KERK
roepen (toez.): te Stavenisse, A. H.
Sonnenberg te Molenaarsgraaf.
angenomen: naar Nieuw-Weerdinge,
cand. J. W. Beerekamp te Nunspeet
JUBILEUM H. BAKKER
Vandaag viert de heer H. Bakker, rustend
hulpprediker onder de Nederlanders in
Duitschland, vanwege de Ned. Herv. kerk,
zijn 45-jarig ambtsjubileum.
De heer Bakker ving zijn arbeid aan als
godsdienstonderwijzer te Glanerbrug en was
vervolgens als zoodanig werkzaam te Wie-
ringen en te Surhuisterveen, waarna hij als
hulpprediker naar Duitschland vertrok en
werkzaam was onder de Nederlanders te
Rheine, Bocholt en Essen. Ten behoeve van
zijn arbeid in Duitschland gaf de jubilaris
een door hem geredigeerd maandblad uit,
„Het Vredesklokje". Hij riep in Empel-Rees
de vereeniging „Het Vaderland getrouwh"
in het leven waarvan hij ook voorzitter was.
Door het uitbreken van den oorlog moest de
heer Bakker zijn arbeid in Duitschland staken.
Tijdens zijn verblijf in Wieringen stichtte
hij op dit eiland het evangelisatiegebouw
„Rehoboth", terwijl hij te Surhuisterveen de
Chr. 'school te Boelenslaan in het leven riep
en te Eesergroen (Dr.) het evangelisatie
gebouw „Maranatha".
Na het neerleggen van zijn arbeid vestigde
de heer Bakker zich metterwoon te Velp.
Hel plan van Ds. R. Dijkstra
In ons blad van Maandag deden we mede-
deeling van 't plan van Ds. R. D ij k s t r a,
predikant bij de Ned. Herv. Gemeente te
Amsterdam, om kerkelijk Amsterdam te ver-
deelen in 14 buurtgemeenten, gelegen rond dt
kerken. Aan dit plan wijdt dr. J. R. Callen-
bach, em. predikant van Rotterdam een uit
voerige bespreking in „Hervormd Nederland".
Ds. Dijkstra meent? dat de kerk het best kan
werken in een kleine stad en daarom wil hij
Amsterdam in 14 deelen knippen. Dr. Callen-
bach wijst er op, dat één veertiende part
een groote stad geen kleine stad wordt. Een
kleine stad vormt een gesloten en organisch
geheel; een brok groote stad is veel eenzijdi
ger. De bewoners blijven bovendien groote-
stadsmenschen in hun geheele mentaliteit. Ook
van diaconaal standpunt zijn er bezwaren;
elke buurtgemeente zou zichzelf moeten be
druipen, eventueel zouden rijke gemeenten
armere kunnen helpen. Doch de eene buurt
gemeente is maatschappelijk veel welvaren
der dan de andere en kan dus meer opbren
gen en behoeft minder uit te geven, doch zal
geneigd zijn de uitdeelingen royaler te maken.
Technisch acht dr. Callenbach de indeeling
onjuist, omdat de grenzen worden getrokken
door de straten, zoodat twee overburen tot
verschillende gemeenten behooren, d.w.z. dat
zy in verschillende kerken moeten kerken,
hun kinderen naar verschillende catechisaties
en zondagscholen moeten zenden, bijdragen
moeten geven aan kerkelijkedoeleinden ii
verschillende gemeenten.
De groepeering rond de kerken, die ds. Dijk
stra maakt, heeft ten gevolge, dat de buurt
gemeenten in de oude. stad veel kleiner zijn
dan die in de buitenwijken, terwijl juist
de kantoren en winkels dier oude. stad veel
minder menschen wonen dan in de buiten
wijken.
Federatie van Ned. Hervormde
Stadsevangelisaties
De Federatie van Ned. Hervormde Stads
evangelisaties heeft onder voorzitterschap
van Prof. Dr. J. R. Slotemaker d«
Bruine in het gebouw der N. H. Stads-
zending te Utrecht een bijeenkomst gehouden,
die werd bijgewoond door een aantal ver
tegenwoordigers der aangesloten stadsevan
gelisaties en door vele belangstellenden.
In zijn openingswoord noemde de voor
zitter als oorzaak van dit samenzijn, de
tuiging, dat onze bewogen dagen meer dan
ooit het Evangelie behoeven en meer
ooit de harten ontvankelijk maken Doel moet
zijn, het onderling uitwisselen vaii methoden
en het erkennen van bezwaren, opdat
arbeid verdiept worde. Allereerst zijn deze
besprekingen bestemd voor de Ned. Hervorm
den omdat deze kerk van oüds „volkskerk" is
en eigen taak en zorgen heeft; ook andere
groepen echter mogèn de vruchten van dit
samenzijn plukken, opdat ook omgekeerd de
Hervormden van hen kunnen leer en.
Vervolgens was het woord aan Ds. A. T.
W. de Kluis van Rotterdam, die bij de
behandeling van het onderwerp „Welke
men van Evangelisatie komen in dezen tyd
in het bijzonder in aanmerking?" vooral het
oog heeft op dë intellectueelen; hieronder
wordt verstaan de groep van studeerenden
en gestudeerden, hetzij vaktechnisch, of
demisch.
De verkondiging van het Evangelie ge
schiede allereerst door de Kerk, die hare
leden moet doordringen van de noodzakelijk
heid om aan allen haar boodschap te brengen;
wie zwijgt, staat schuldig aan de vervulling
van zijn taak als christen.
Nieuwe vormen en wegen zijn noodig
het oude Evangelie opnieuw ingang te doen
vinden; spreker noemt voorbeelden van
samenkomsten in Rotterdam waar voor
groot gehoor „de tien geboden" en
credo" onder nieuwe pakkende titels werden
aangekondigd en behandeld.
Vervolgens wees Ds. A. Oskamp var
Leeuwarden er op, dat het bij de verkondi
ging van het Evangelie niet gaat om een
„methode" maar om de mensch die deze
hanteert endie bereid moet zijn een „apostel-
positie" te aanvaarden. Na geestelijke en
technische voorbereiding worde een werk
groep gevormd, die zich kan splitsen in
secties voor arbeid onder de jeugd, onder
studeerenden, zakenmenschen, arbeiders enz.
Van veel belang is het Tiuisbezoek, waardoor
het eenmaal gewonnen terrein vastgehouden
wordt.
Het voorloopig einddoel van alle evangeli
satiewerk zii: inschakeling in de kerk door
belijdenis des geloofs: de kerk kan haar zorg
blijvend uitstrekken over lidmaten en hun
gèzinnen. Er moet blijvend daarom contact
zijn tusschen Stadfezending en Kerkeraad.
Op deze referaten volgt een geanimeerde
nabespreking, waarbij vragen worden gesteld
en aanvullingen gegeven. In zijn slotwoord
zegt de voorzitter toe. dat het bestuur de ge
maakte opmerkingen zal overwegen waarna
een volgende conferentia-da g in uitzicht ge-
I steld zal worden.
NUTROGEN
KRACHTVOEDSEL
Vóór en na
sport
beoefening
bestaands u.t MOUT,
MELK,EIEREN,CACAO,
Phosphor en Kalk.
Overal verkrijgbaar ||Tn,», A
Per i/i Kg. bus f 0.90 N U TK C A
i/j Kg. bus 11.60 ZOETERMEER
DS. B. ROORDA. t
In den ouderdom van 77 jaar is te Baarn
overleden d s. B. R o o r d a, em. predikant
der Geref. Kerken.
Bouke Roorda werd 8 April 1863
geboren en studeerde aan de TheoL Hooge-
school te Kampen, waar hij in 1894 candidaat
werd om 19 Febr. 1895 te Strijen het predik
ambt te aanvaarden. Vandaar vertrok hij in
naar Burum, welke standplaats hij in
1900 metWans werd verwisselde. In 1905
verbond hij zioh aan de kerk van Idsken-
huizen om in 1910 te Coevorden zijn intrede
te doen. In 1914 werd de overledene predikant
te Loenen-Vreeland en in 1916 deed hij te
Driesum zijn intrede. In 1924 vertrok ds.
Roorda naar Oosterend en Hijdaard en 6 Mei
1928 verbond hij zich aan zijn laatste ge
meente te Tijnje. 30 April 1933 verleende de
classis Heerenveen hem eervol emeritaat
rna ds. Roorda afscheid preekte met
Openb. 20 20b om zich te Doorn te vestigen.
Later vertrok hij metterwoon naar Baarn.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal Donderdag te Leeuwarden
ts vinden. De rouwstoet vertrekt om 12
uur van af de Pelikaankerk aldaar.
Federatie van Hervormde Jongeren
Herdenking van het tien-jarig bestaan
Te Amersfoort werd door de Federatie van
Hervormde Jongeren in Nederland haar
tiende jaarvergadering gehouden. De verga
dering werd geleid door Ds. W. T h. Hoek
van Wijhe, algemeen voorzitter van de
Federatie.
In verband met de herdenking van het
tienjarig bestaan was aan deze jaarvergade
ring tevens een weekend verbonden. Uit alle
deelen van het land waren afgevaardigden
gekomen.
De jaarvergadering werd geopend door den
tweeden voorzitter, ds. A. D n,z s e 1 m a n n
te Amersfoort.
De Algemeene Synode der Herv. Kerk
as vertegenwoordigd door haar secretaris»
ds. K. H. E. Gravemeijer uit Den Haag.
De kerkeraad van de Ned. Herv. Kerk te
Amersfoort was vertegenwoordigd door de
heeren H. van Galen Last en H. Keemink.
De president-kerkvoogd, dr. B. Keulen, was
aanwezig namens het classikaal bestuur.
Het jaarverslag werd uitgebracht door den
secretaris J. de Smalen uit Haarlem. Het
vermeldde o.a. dat het ledental tot 6800 is
gestegen, het aantal abonné's op het orgaan
bedraagt 3900. De secretaris deelde mede,
dat het maandblad „Jong Hervormden" voor
taan een 14-daagsch orgaan zal zijn. Moge
lijkheden tot vergrooting zijn onder de oogen
gezien.
Vervolgens bracht de penningmeester, ds
heer G. v. d. Zande uit Velsen, zijn finan
cieel verslag uit.
De heer A. J. van Gender en uit Kerk-
rade, secretaris van de studiecommissie, gaf
een overzicht van het werk dezer commissie.
De jaarverslagen werden onder applaus
goedgekeurd.
De nieuwe statuten werden met algemeene
stemmen vastgesteld.
Voordat de Voorzitter overging tot de in
stallatie van de nieuwe bestuursleden, bracht
hij in hartelijke bewoordingen dank aan den
scheidenden secretaris, den he^r de S m a-
len. Een voorstel van den voorzitter den heer
De Smalen tot eerelid van de Federatie
benoemen, werd onder luid applaus aange-
Installatie hoofdbestuur
.Hierna werden de nieuwe hoofdbestuurs
leden geïnstalleerd.
Het waren de dames H. Sikken, Amster
dam; mevr. G. KorevaarStolk, Goes; mej.
J. Ten Heuvel, Zeist en de heeren D. Le
rens, Vlaardingen; A. H. Niemandsverdriet,
Vlaardingen; ds. J. Germans, Cuhaard (Fr.);
J. J. Bos, Deventer; ds. G. J. Raul, Ser.-
biefum (Gr.); ds. W. v. d. Ende, Vaals; M.
Groen, Assen en L. M. Andeweg, Den Hang.
Ds. Hoek sprak hierna een herdenkings
rede uit waarin hij het werk van de Federa
tie van Hervormde Jongeren gedurende
afgeloopen tien jaar de revue liet passeerc-o
en waarin hij vooral deed uitkomen de groote
belangstelling, die het ondervindt in de Ned.
Herv. Kerk, getuige de aanwezigheid van
een vertegenwoordiger der Algemeene Synode
Ds. Gravemeijer uit Den Haag
bracht namens de Algemeene Synode der
Ned. Herv. Kerk de hartelijke gelukwenschtn
over, terwijl namens het classicaal bestuur
van Utrecht het woord werd gevoerd door
as. B. Keulen, president-kerkvoogd te Amers
foort. Namens den kerkeraad der Ned. Herv.
Kerk te Amersfoort werden door den heer H.
van Galen Last gelukwenschen aangeboden.
Door de spelgroep van de afdeeling Amers
foort werd het leekespel „Onesimus" opge
voerd.
Jeugddienst in de St. Joris.
In de St. Joriskerk had onder leiding van
ds. Hoek uit Wijhe een jeugddienst plaats,
waarin het tienjarig bestaan der Federatie
werd herdacht.
In de middagbijeenkomst hield de studie
secretaris, de heer A. J. van Gelderen
uit Kerkrade een inleiding over het onder
werp: „Ons werk na tien jaar".
Vermelden wij tenslotte dat door een aan
tal afdeelingen bloemen waren gezonden en
vele schriftelijke gelukwenschen waren in
gekomen, o.a. van den oud-voorzitter, ds.
Lodder.
Onderwijs
0NDERWIJS3EN0EMINCÏEN
Dordrecht (Wilhelrainaschool, Chr.
School voor buitgevv. onderw. Mariënhornstr.
3a.) Benoemd met vaste aanstelling (in da
vacature van mej. C. Cordia) mej. C. v. d.
Snel. thans onderwijzeres te Santpoort.
Eveneens met vaste aanstelling (wegens stij
ging van het leerlingenaantal) mej. A. C. v,
Djjk, thans tijdelijk onderwijzeres aan deze
