DEBRUID5JAP0N;
MAANDAG 18 NOVEMBER 1940
jNDAG 1'
Honderden vliegtuigen
boven Londen
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
inaakte gisteren bekend:
Bij de vergeldingsaanvallen op Londen ln
den nacht van 15 op 16 November werden,
naar eerst thans wordt gemeld, treffers ge
plaatst op de Waterloobridge, op een der
«stations in Paddington, op een gasfabriek in
Kensington, alsmede op een andere gasfabriek
Jn de buurt van de Commercial docks. Bij
deze laatste gasfabriek konden groote branden
worden waargenomen.
In verschillende steden van Zuid-Engeland,
evenals Portsmouth en Southampton, werden
voor den oorlog belangrijke doelen zwaar ge
troffen. Op 16 November werden de aan
vallen op Londen voortgezet en verscheidene
plaatsen aan de Zuidoost kust van Engeland
roet bommen bestookt. In den loop van den
dag hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen op
nieuw talrijke scheepsdoelen aangevallen.
.Hierbij werd een koopvaardijschip van onge
veer 8000 br. reg. ton en een vrachtschip van
2000 br. reg. ton tot zinken gebracht. Twee
andere vrachtschepen werden zwaar bescha
digd. Het mijnenleggen in- Britsche havens
werd voortgezet
De Britsche vliegtuigen, die in den nacht
van 16 op 17 November naar Duitschland zijn
gevlogen, vielen voornamelijk Hamburg,
Bremen en Kiel aan. Aan voor den oorlog
belangrijke objecten werd slechts geringe
schade aangebracht. Een brandbom viel in een
droogdok. De bom kon echter onmiddellijk
gebluscht worden. Een hospitaal werd aan
gevallen, doch de talrijk neergeworpen bom
men vielen in den tuin. zonder schade aan te
richten. Andere aanvallen waren gericht op
woonwijken en kolonies. Er ontstonden ver
scheidene branden, die echter snel gebluscht
konden worden. Een groot gedeelte van de
bommen viel in de Elbe of op het open veld.
Veertien dooden en verscheidene gewonden
rijD te betreuren.
In den nacht van 15 op 16 November werd
•an de Noord-Fransche kust een vijandelijk
vliegtuig door de artillerie van marine en
in den nacht van 16 op 17 November een
ander vliegtuig bij Hamburg door de lucht
doelartillerie en een derde vliegtuig door
nacht jagers neergeschoten. Een eigen vlieg
tuig wordt vermist
200 Dooden te Coventry
Naar de Engelsche berichtendienst
meldt, is thans officieel bekend gemaakt,
dat bü den nachtelijken aanval op Coven
try 200 menschen gedood en 800 ge
wond werden.
Naar de Engelsche berichtendienst meldt,
heeft een correspondent van de Engelsche
radio, die een bezoek heeft gebracht aan Co
ventry, medegedeeld, dat de schade in die
stad werkelijk niet mee valt te overdrijven.
Eenzaam en verlaten is hij vele kilometers
lang daar, waar vroeger straten en wegen
waren, met zijn auto langs bomtrechters en
groote hoopen glas gereden. Coventry, de
eens ,,zoo groote industriestad" is thans een
eenzame en verlaten plaats. In de groote een
zaamheid ontmoette hij tenslotte een jongen
man. Zij hadden beiden dorst. Pas na lang
zoeken vonden zij nog een gespaard gebleven
café, waarin men hun nog een glas bier kon
verschaffen. Talrijke bewoners van Coventry
hebben de stad reeds verlaten. Het gebrek aan
rijdende keukens is groot.
Ruim 500 Duitsche vliegtuigen
y elen Coventry aan
Ver over de 500 gevechtsvliegtuigen,
waarven elk ruim duizend kilogram
bommen uitwierp, hebben deelgenomen
aan de aanvallen van het Duitsche lucht-
wapen op het Britsche wapeningen-
trum Coventry. Bij elkaar werden, naar
gisteren te Berlijn bekend werd, ruim
600,000 kilogram brisantbommen en on
geveer 30,000 brandbommen uitgewor
pen. De Duitsche vliegert werden door
goed weer begunstigd en konden daardoor
hun doelen nauwkeurig onderscheiden en
de bominslagen waarnemen. De uitwer
king was ontzettend. In korten tijd ston
den alle groote en de vele kleine fabrk
ken ia brand en vormden sij na enkele
minuten een groote vlammenzee. De
vuurschijn was ruim 200 km verder tot
het Kanaal toe zichtbaar. Deze aanval
heeft een der belangrijkste Engelsche be
wapeningscentra kapot gemaakt. Coven
try ts de stad van de vliegtuigmotoren
industrie. Hier zitten de leveranciers van
de groote Engelsche vliegtuigfabrieken,
die ia de eerste plaats vliegtuigmotoren,
motoronderoeelen en andere belangrijke
metalen deelen voor vliegtuigen vervaar
digen. De geheele stad vormt een opeen
stapeling van speciale fabrieken van de
groote firma's Armstrong, Standard-
Motors, Daimler, Humber, Hillmans,
Bredslone. Hahping e, a. tot de kleine be
drijven toe. Al deze onderneming»? zijn
in één nacht vernield. De Engelsche
vliegtuigindustrie heeft een vernietigen»
slag geleden.
Engeland en Ierland
De Popoio d'Italia meldt:
De strijdkrachten voor een Engelschen
aanval op Ierland staan te Ulster gereed.
Voor het precedent van een gewapend optre-
RADIO-TOESTELLEN TYPE 19*1
van alle toonaangevende fabrikaten vindt
V een pracht-sorteering by Radio-gehoor
zaal COUZY, le Middellandstraat 72.
Rotterdam
den tegen een Dominion hebben het Foreign
Office, het ministerie voor Indië alsmede de
Londensche bureaux der verschillende Domi.
nions, vooral het Canadeesche bureau, Chur
chill gewaarschuwd. De belanghebbende
kringen,zouden trachten, tegen de Valera
groote omsingelingsmanoeuvre op touw te
zetten.- Daarna zou Ierland zijn vloot-
vliegtuigsteunpunten niet aan Engeland, doch
aan het Britsche imperium moeten afstaan.
Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-
Afrika en de Vereenigde Staten, zouden
Ierland de teruggave der gebieden binnen
30 dagen na onderteekening van het vredes
verdrag, dat aan het conflict een einde maakt,
garandeeren. Bovendien spiegelt Engeland,
Ierland de belofte voor, dat het zich na den
oorlog voor Ulster zal desinteresseeren.
Natuurlijk worden intusschen aan Ulster vol-
komen tegengestelde beloften en toezeg
gingen gedaan. Om de regeering van Dublin
murw te maken, dreigt Engeland met uiterst
scherpe oeconomische vergeldingsmaatregelen
en mobiliseert het in Ierland alle persoonlijke
opposities. (D.N.B.)
De luchtaanval op Hamburg
mislukt
Na de slechte ervaringen, die de Britsche
vliegers in den nacht van Donderdag op
Vrijdag opdeden, hebben ze er Vrijdagavond
van afgezien met sterke strijdkrachten het
door luchtdoelgeschut beveiligde Duitschland
binnen te vliegen. Ze trachtten in verscheiden
golven van zee uit Hamburg te bereiken,
maar waren, naar het D.N.B. verneemt, reeds
lang vóór de kust door den Duitschen lucht
wachtdienst opgemerkt en werden boven
land terstond door een geconcentreerden
afweer van luchtdoelgeschut en nachtjagers
ontvangen. Het heldere weer maakte het
mogelijk zoo goed te richten, dat het grootste
deel der aanvallende vliegtuigen noch de stad
noch de haven van Hamburg bereikte, doch
gedwongen werd om te keeren. Verscheidene
der vijandelijke toestellen lieten, toen ze in
het spervuur van het afweergeschut kwamen,
hun bommen uit noodweer vallen. Hamburg
zelf bereikten slechts weinig vliegtuigen.
Het blijkbaar door de Engelschen gekoester
de plan een grootscheepschen aanval op
Hamburg te ondernemen is mislukt; het
aantal bommen dat ze boven de stad konden
uitwerpen is betrekkelijk klein. Er zou, naar
verluidt, in de binnenstad eenige schade aan
gebouwen zijn aangericht, die echter noch in
militair, noch in oorlogs-oeconomisch opzicht
van beteekenis is. Zwaar getroffen werd een
groot ziekenhuis, waar- verscheiden personen
gedood of gewond werden. Naar ooggetuigen
vertellen zijn- ten N.O. van Hamburg in de
buurt van de beneden-Elbe twee vliegtuigen
brandend neergestort.
FELLE STRIJD IN
GRIEKENLAND
In Noord-Afrika bombardeerde onze lucht
macht de vijandelijke vliegtuigbases van El
Daba en Maaten Bagoesh, waar een geweldige
brand ontstond, alsmede de installaties van
Mersa Matroen en den spoorweg tusschen
deze laatste plaats en Bir Amasin. Een rij
dende goederentrein, bestaande uit dertig
wagons, werd door bommen en mitrailleurvuur
getroffen en geraakte in brand. Te Alam en
Islagoeisa, veertig kilometer ten Zuiden van
Sidi el Barani, werden tentenkampen en een
dertig mechanische voertuigen in duikvlucht
met mitrailleurs beschoten en met bommen
van klein kaliber bestookt, waardoor zeer
ernstige schade werd aangericht en branden
ontstonden. v
Vijandelijke vliegtuigen, die snel en nauw
keurig door onze luchtverdediging werden
ontvangen, wierpen lukraak bommen op Sol-
loem, Bardia, Derna, pomba en Begnhazi,
waardoor in totaal twee personen werden ge
wond en geen schade werd aangericht. Een
Eén van onze jagers ging bij een duikvlucht
verloren, doordat het toestel den grond raakte.
In italiaansch Oost-Afrika bombardeerde
een van onze vliegtuig-formaties de haven
installaties van Port Soudan, waarbij zij
werd aangevallen door een groep vijandelijke
jagers. De formatie Italiaansche vliegtuigen
wist een vliegtuig van het type Gloster neer
te schieten.
Door de vijandelijke vluchten boven Deca-
mere en Massawan vielen geen slachtoffers
en werd geen schade aangericht. Te Massa-
wan werd een vijandelijk vliegtuig neerge-
De vyandelijke vliegtuigen wierpen hun
bommen op Bari, waardoor twee personen
werden gewond en onbeteekende schade
werd aangericht. Ook op Monopoli werden
bommen geworpen, waardoor een persoon
werd gedood en enkele woonhuizen werden
vernield. I
De verwoesting van het
Carlton hotel te Boekarest
Ruim 300 slachtoffers
S-P.T, meldt uit Boekarest:
By de bergingswerkzaamheden ln de puin-
hoopen van de Carlton wolkenkrabber te
Boekarest, werd in den nacht van Vrijdag op
Zaterdag wederom een aantal lijken gevon
den, zoodat het totaal der hier om het leven
gekomen menschen reeds honderddertig be
loopt. Men vermoedt, dat in de onderste lagen
van den puinhoop, onder de brokstukken van
lager gelegen verdiepingen, die men tot dusver
nog niet heeft bereikt, nog ongeveer 200 lijken
liggen. Daar deze stoffelijke resten der onge-
iukkigen gruwelijk verminkt moeten zyn, zal
de lijkschouwing, ter identificatie, ter plaatse
geschieden.
Het Britsche vlooteskader van
Martinique vertrokken
Ter beveiliging van de scheepvaart
met Canada
Naar uit de Fransche kolonie Martinique
gemeld wordt, is het Britsche vlooteskader
aldaar, dat de by het eiland liggende Fran
sche oorlogsschepen bewaakte en door een
soort blokkade het eiland van de buiten
wereld volkomen afsneed, teruggeroepen. Men
brengt dezen maatregel van de Britsche admi
raliteit met het feit in verband, dat Groot-
Britannië de aldus vrij komende oorlogssche
pen onvoorwaardelyk voor de handhaving
van het noodige scheepvaartverkeer met
Canada noodig heeft, dat de laatste veertien
dagen door de aanvallen van Duitsche vloot-
en luchtstrijdkrachten ernstig gestoord is.
De overeenkomst van Batavia
Het standpunt van de Vereenigde
Staten
Het D. N. B. meldt uit Washington:
De plaatsvervangende minister van buiten-
landsche zaken Welles heeft gisteren ten aan
zien van de overeenkomst tusschen Noord-
Amerikaansche en Engelsche oliemaatschap-
pyen ln Nederlandsch-Indië eenerzijds en
Japansche importeurs anderzijds tegenover
vertegenwoordigers van de pers verklaard,
dat de regeering der Vereenigde Staten op
de hoogte was van de onderhandelingen,
doch dat haar niet om haar s bindpunt is
gevraagd.
Welles zeide voorts, dat de overeenkomst
niet in strijd is met de politiek van de
regeering der Vereenigde Staten, hoogwaar
dige vliegtuigbenzine zoo veel mogelijk voor
eigen gebruik te behouden, daar het hier
niet gaat om benzine, welke in de Vereenigde
Staten is geproduceerd.
S.P.T. meldt uit Washington:
Van het tot stand komen van het accoord
omtrent de levering van olie door Ned.-Indië
aan Japan, waardoor Japan jaarlijks 760,000
ton ruwe olie en 650,000 ton olieproducten
boven het tot dusver jaarlijks door Neder
landsch-Indië geleverde kwantum zal ont
vangen, is in officieele kringen te Washington
met groote belangstelling kennis genomen.
Men ziet in dat de Japanners slechts de helft
zullen ontvangen, van wat zy oorspronkelijk
hebben geëischt en dat daarom de discussies
over olielevering te gelegener tijd wel weer
zouden kunnen worden heropend, doch men
beschouwt nochtans het tot stand komen van
het accoord als een belangrijke bydrage tot
de ontspanning in het verre oosten op dit
oogenblik.
Turksche weg naar hel Oosten
De verbinding via Basrah voor het
goederenverkeer geopend
De Turksche pers meldt, dat de weg voor
den Turkschen buitenlandschen handel naar
het Oosten via Basrah is geopend. Turksche
producten zijn- dezer dagen voor den eersten
keer via Basrah naar de Ver. Staten en Japan
verzonden, aldus meldt het D. N. B. uit Stam
boel, waardoor de sedert lang onderbroken
handelsbetrekkingen met deze landen weer
zijn aangeknoopt
Er zyn stappen ondernomen om te voor
komen, dat het goederenvervoer in Syrië
vertraging ondervindt
SCHOONMAAKBEDRIJF
GLAZENWASSCHERU
AMSTERDAM feOTTERDAM
VELSEN DOTORECHT
HAARLEM UTRECHT
.Q LEIDEN HILVERSUM
DEN,HAAL GRONINGEN
DELFT BRUSSEL
OegelIJfa Inwendig tchoenhoudnn
Laval voert besprekingen
Daladier, Gamelin en Blum
in de gevangenis
Volgens een mededeellng van het Fran
sche ministerie van justitie is een
arrestatiebevel uitgevaardigd tegep Dala
dier, generaal Gamelin en Leon Blum,
naar uit Vichy wordt gemeld. Het drie
tal is onmiddeliyk van kasteel Chaze-
ron naar de gevangenis van Bourrasol
overgebracht, waar
ter van luchtvaart,
zich reeds bevindt.
Dit arrestatiebevel en de overbrenging der
betrokkenen vormt een nieuwe phase in de
voortzetting van het onderzoek van het hoog
gerechtshof van Riom Het Fransche ministerie
van justitie geeft bij deze gelegenheid een
overzicht van de procedure, die het hoogge
rechtshof zal hebben toe te passen. Bij de
hoofdinstructie, zoo heet het in dit overzicht,
heeft het hof achtereenvolgens de ex-minis
ters Pierre Cot, Guy la Chambre, Daladier
en Leon Blum, alsmede generaal Gamelin in
staat van beschuldiging gesteld. In Septem
ber werd een arrestatiebevel uitgevaardigd
tegen Pierre Cot, dievoortvluchtig is. Guy
la Chambre werd by zyn terugkeer uit Ame
rika op 21 September gearresteerd-
De beschuldiging tegen alle genoemde
personen behelst schending van hun
ambtsplicht, hetzij dat zij de voorberei
ding van de nationale verdediging hebben
verwaarloosd, hetzij dat zy deze recht
streek? ln gevaar hebben gebracht door
een politiek of door besluiten, die met
strookten met de werkelijke belangen
van het land. Het onderzoek strekt zich
tevens uit to! de vraag of de deelneming
van Frankrijk aan den oorlog niet met
schending van de grondwetteiyke bepa
lingen gepaard is gegaan.
Het ministerie van Justitie wyst er op, dat
parallel met bovengenoemde procedure van
het hooggerechtshof twee andere procedures
worden gevolgd. De eene omvat de verschil
lende punten van beschuldiging, die tegen den
gewezen minister Georges Mandel zijn inge
bracht: Zijn aanslag op de buitenlandsche
veiligheid van den staat wegens zyn gekon
kel in Marokko na aankomst van de Massilla
in Juni, onregelmatigheden in het beheer der
fondsen, waarover hij als minister van kolo
niën beschite en tenslotte speculatie ten na-
deele van de Fransche valuta
De hveede procedure gaat tegen Paul
Re.vnaud, die nog op kasteel Chazeron
vertoeft en zijn twee medewerkers, den
directeur van zyn kabinet Leca en diens
plaatsvervanger Devaux. Leca en Devaux
worden er van beticht eind Juni be
dragen van meer dan zestien millioen
naar Spanje te hebben uitgevoerd, die als
byzonder fonds ter beschikking van Paul
Reynaud stonden, alvorens deze 16 Juni
aftrad.
CHINEESCHE TROEPEN UIT FR. INDO
CHINA TERUGGESLAGEN
Anti-Japansche propaganda
door de Engelschen
Het D.N.B. meldt uit Toklot
De Japansche pers en ook Domei publl-
ceeren uit Hanoi sensationeele berichten,
volgens welke de Engelschen zouden probee-
ren met geweld op te treden tegen Fransch-
Indo China. Met behulp van aanhangers van
de Gaulle, alsmede van Engelsch-Amerlkaan-
sche en Joodsche kringen in de buurt van
Saigoen, voeren de Engelschen op het oogen
blik een versterkte anti-Japansche propa
ganda. Zij beweren o.a., dat de Japanners het
gebied van Saigoen willen bezetten.
Domei meldt, dat de vroegere gouverneur-
generaal van Fransch-Indo China. Catoux, op
10 November op grond van een geheime op
dracht van de Gaulle een bespreking heeft
gevoerd met Tsjiang Kai sjek en daarop naar
Singapore is vertrokken. Het Engelsche plan
beoogt waarschyniyk, dat de Chineezen van
uit het Noorden in het gebied van Tongking
te laten binnendringen, terwyl de Engelschen,
die te Singapore voorbereidingen treffen, uit
het Zuiden Saigoen zouden willen trachten
te bezetten.
Ongeregelde Chineesche troepen
in Indo-China
Naar Zaterdag door de Fransch-Indo-Chi-
neesche autoriteiten is medegedeeld, hebben
ongeregelde Chineesche troepen j.l. Vrijdag de
grens overschreden en zyn ongeveer negentig
kilometer ten Noordoosten van de strategisch
belangryke grensstad Laichau in het Noord
oosten van Tongking binnengedrongen. Zij
werden echter door de Oostelijke Fransche
strijdkrachten met zware verliezen terug
geslagen.
De Britsche autoriteiten ln Indië hebben
volgens een Domei-bericht uit Bang
kok een algeheel uitvoerverbod van
goederen naar Fransch-Indo China uit
gevaardigd. i
LITTHAUER-
M AG EN BITTER
DE ELECTRICITEITSVOORZIENING IN ZUID-HOLferk ei
Collectieve opwekking van stroorr
koppeling van centrales
ut Te Zoni
Biezelinge,
[llouw cand.
Te Game
Oprichting van een n.v. met
een kapitaal van 430,000
Het cynleggen van de koppel
leidingen Den Haag-Leiden en
Rotterdam-Dordrecht is
reeds begonnen
Na ontvangst van het rapport van de
oommissie-van Karnebeok, welke com
missie opdracht had te onderzoeken, of
inderdaad aan een stelsel van collectieve
stroomopwekking oeconomische voordel
len zyn verbonden, deelen Ged. Staten
van Zuid-Holland thans aan de Provin
ciale Staten mede, dat de commissie van
oordeel is, dat een stelsel van collectieve
stroomopwekking behngryke oeconomi
sche voordeelen bied: boven de tegen
woordige productiewjze. Voor de ver
wezenlijking van dat stelsel adviseert de
commissie tot oprichting van een naam-
looze vennootschap door de provincie en
de zes thans strooit produceerende ge
meenten, welke venrootschap de koppel-
lijnen zal bezitten en de leiding zal hebben
by de exploitatie van de gemeenteUjke
fabrieken.
Het college heeft le overtuiging, dat de
in het rapport onworpen regeling hoe
eerder hoe beter dent te worden ver
wezen lijkt
In de tegenwoordige tydsomstandigheden
toch is nog van byzonder belang, dat de voor
gestelde productwijze een oeconomischer
brandstoffenverbnik en een geringere behoef
te aan nieuwe macilnes ten gevolge zal hebben
In het bijzonder zyn Ged. Staten met de
commissie van ooileel, dat de provincie actief
moet deelnemen aan de collectieve stroom
opwekking. De canmissie betoogt dat by de
ontworpen regeliig zoowel algemeene provin
ciale belangen ds de belangen der stroom
afnemende gemeeiten in dit gewest zyn be
trokken; voorts, dat de provincie een ver
zoenend element kan vormen, indien zich
tusschen de stroon produceerende gemeenten
belangentegenstelingen mochten voordoen;
tenslotte beveeltzy de medewerking van de
provincie aan tei verhooging van het crediet
der vennootschap Voorts wyst het college er
op dat het voonemen bestaat de Elecdrici-
teitswet spoedig n haar geheel in werking te
doen treden. Op lat tijdstip vervallen de met
die wet strijdige bepalingen der provinciale
electriciteitsveroilening; en de overige voor
schriften dier ve-ordening verliezen een Jaar
daarna haar geldng. Incien de provincie nu
geen deel zou nonen aan de productiecombi
natie, zou zy in de toek<mst vrijwel alle be
moeienis met de electriciteitsvoorziening
missen.
De flnancleele regeling
De medewerking «ln de productiege
meenschap denken G«l. Staten zich met
de commissie als volgt; In de eerste plaats
zal de provincie eeil gedeelte van het
maatschappeUjke kaptaal der vennoot
schap verschaffen dor daarin deel te
nemen voor ruim 14 'an het aantal aan-
deelen. Dit maatschfcpeiyk kapitaal is
gesteld op 430,000, rerdeeld in 43 aan-
deelen, elk groot 0,000, waarvan de
provincie 11, Rotterdm 10, den Haag 8,
Dordrecht '5, Leiden 1 Delft 3 en Gouda
2 aandeelen zal hebbh.
IJet op de aandeelei uit de keeren di
vidend wordt in de (a tuten beperkt tot
ten hoogste 6 pet. pe: jaar.
Voorts zal de provide zich met de zes
deelnemende gemeentel garant stellen voor
eventueel door de vanootschap te sluiten
leeningen, en wel op dee wijze, dat de provin
cie 1/3 gedeelte van he bedrag dezer leenin
gen zal garandeeren, e zes gemeenten het
resteerende gedeelte, ell ln verhouding tot de
bevolkingscyfers van har verzorgingsgebied,
naar beneden afgerond tot een veelvoud van
tienduizend. Door deze lepaling zal het de ven
nootschap gemakkeUjke vaUen op aanneme-
ïyke condities geld op t nemen. Niettemin zou
het de vennootschap dor haar onbekendheid
by het beleggend publik ln de aanvangsjaren
toch moeilyk kunnen ellen de groote bedra
gen, noodig voor den amleg en de overneming
van koppellljnen, alsmde het noodige kasgeld
tegen redely ke voorwarden te leenen.
Daarom stalt da ommlssla voor, dat da
provlncia haar da aiarvoor noodige ba-
dragen lot aen lolail van ten hoogste 13
millioen gulden ia verstrekken op de
selfde voorwaarde* als waarvoor dese
salve het geld sal tunnen opnemen.
De provincie neent hiermede belangrijke
verplichtingen op zioi. Zij moet binnen een
vellicht betrekkeiyk lort tydsvei
haar aanzienlyk bedrig leenen om dit op haar
beurt ter beschikking te stellen van de ven
nootschap. De groote belangen, betrokken by
een spoedige totstandkoming van de koppel-
lijnen en de zekerhdd, dat op deze wyze de
kosten daarvan zoo laag mogeiyk worden ge
houden, rechtvaardigsn naar de meening van
Ged. Staten ook in dit opzicht medewerking te
verleenen.
Op één punt kon ln de commissie geen
overeenstemming wórden bereikt,
ten aanzien van de plaats van vei
vennootschap. Eenerzyds werd
hiervoor de aangewezen plaats geaj
zyds werd door een even groot
de voorkeur gegeven aan de gemeef
komt, nu de eigendom der electricif
ken by de gemeenten zal verblljvq HUL
vennootschap enkel de koppellynen
dom zal krygen, Den Haag, \<»gang van
meente als de hoofdstad van dit getf Geref. I
te merken, meer in aanmerking dtom tydeiy
dam. nd. P. d
De werkzaamheden
bereids begonnen lldstond
lassls 's-G
Ged. Staten deelen voorts mede^artoe doo
omstandigheden het college er toeja, heeft b
gebracht, reeds voordat de commlsjnd uit te
arbeid voltooid had, maatregelen >er een bi
fen ter verzekering van de totie kerker;
ming van de koppelverbindingenchryven i
toch was het geval? ;lassis 's-<
i Neder la
De directeur-generaal der electricjult te no
ziening, als lid der commissie inzak- samen 1
lectieve stroomopwekking bekend liging en
stand van haar werkzaamheden en l verootm
tingen harer leden, bracht, kort nada:zonden
ln den oorlog was betrokken, ondet Gods k
dacht, dat de voor den bouw van dis. Wij h<
Ujnen noodige grondstoffen en halffden, dat
zeer spoedig niet meer verkrygbaagen, die
zyn of enkel tegen aanzienlyk hoofd hebbe
zen en op langen termijn. Wilde de re Chfist
belangrijkste en meeste urgente koproepen
die tusschen Dordrecht en Rot en in g«
en die van 's-G raven hag e n a a r |des Hee:
binnen afzienbaren tyd nog mogelykjdlgen va
moesten onverwyld de nog beschikbsnemende
rialen voor dat doel worden aangeiaan vur
beraad, in verband met deze ernsti'ds Koni
schuwing, heeft het college, omdat !gen de
mogelyk was op korten termijn val *n te8'
ten een beslissing te verkrijgen, ziert zedelij
secretaris-generaal van het departertbo™ we
financiën gewend met de vraag, oflz* ^dt
ryk ter voorkoming van een mislukt nood
deze gewichtige zaak zyn medewerken, d(
geven en wel op deze wyze, dat v°ris dezi
wege de belangrykste onderdeelen ïne en
pelverbindingen zouden worden aai®* over
De secretaris-generaal verklaarde zijUn on°
de gevraagde medewerking te verl< te ge\
voor rekening van het ryk de noodi|feliJken
rialen te koopen tot een bedrag van ft®0 var
ste twee millioen gulden. aardige)
Als voorwaarde werd hierbij gesPhtoffer
Ged. Staten zich verbonden de door,het
aangekochte materialen door de pro|an de
doen overnemen voor een koopsom, komst
het totale bedrag,' dat door den staat,den dc
doel zou worden uitgegeven, verhoPn
een rente van vier ten honderd tot te genji
van terugbetaling door (4e provincie, |zus."
dag ook zullen de materialen het e
blyven van het rijk, al mogen ze w
ten behoeve van de koppellijnen t
worden.
Deze voorwaarden schenen allesz
nemeiyk. De terugbetaling- van de vocJJ- v-
ten gelden en van de daarop verse
rente kan na de oprichting der
trlclteitsbedryfZuld-HollfnJ1J*
schieden uit de aan deze vennootacr?'
de provincie ten behoeve van den ar
de overneming van de koppellljnen
strekken geldleenlngen. P
Na aanvaarding van het aanbod i»emee
Rijk hebben Ged Staten zich gewenl
gemeentebesturen van Dodrecht en
welke gemeenten ln de eerste plaatj
hebben by de totstandkoming der verva
lijnen Ook de dagelijksche bestursrtrokk
gemeenten bleken doordrongen vande ke
teekenis en de urgentie dezer aangeljn va
en waren genegen tot volledige medend: d
en tot het voorschieten van verder ïederl
gelden. mett
ling I
Na overleg met deze besturen van
besloten tot oprichting van een ptrugki
ciaal bouwbureau, dat de voorberg—
en de uitvoering der beide voornd
koppelverbindingen onverwyld tempi'
zou nemen. Aan dit bureau is dePI-ii.
gegeven eener stichting, genaamd
tlng koppeling electriciteitsfabi
Zuid-Holland". Voor de oprichting o
die stichting was in verband m
daaromtrent bestaande rechtspra^
afzondering van geldsom noodig,
halve ged. staten hiervoor een t 0
van een duizend gulden uit de provi
kas beschikbaar hebben gesteld. STA
De sllchtlng heeft aanstonds den
der koppelingen met kracht ter [MO
genomen, soodat de verwachting
dat behoudens onvoorziene tegensta—
de belde belangrijkste koppellijnen
den winter 1941/'42 voltooid sullei
Op grond van het voorgaande stel* ET
staten aan prov. staten, voor te bekr.gjj
hetgeen in dezen is gedaan en te b
tot medewerking aan de verwezenlijk
de collectieve stroomopwekking over^.
stig de voorstellen der desbetreffend—
missie. Ged. staten verwachten, datK^*
raden der zes belanghebbende
spoedig zullen besluiten tot het vuob]
hunner medewerking. J--
rKRISTMANN GUDMUNDSSON
r G
„Je herinnert je toch wel, Valgeir, dat hij voor m ij bestemd
was en niet voor Sigrun. Ik zeg niet, dat ze overigens niet
goed was; flink was ze zeker.
Herinner je je nog dien avond toen ze het samen afspraken,
vader en Isleifur?
Ze zag hen voor zich, de twee verweerde mannen. Ze zag
zichzelf en Björn, vlak voor hen staan met gloeiende wangen.
Geen van beiden durfden ze de oogen opslaan, terwijl de twee
oudere mannen dronken op hun verbintenis. En toen moesten
ze elkaar een kus geven, terwijl de ouden het zagen de
bruiloftskus. Ze moest nog lachen als ze eraan dacht hoe ver
legen ze waren.
De zon kwam van achter eèn wolk te voorschijn. Het licht
was zóó fel, dat de sneeuw haar pijn aan de oogen deed. Hall-
gerdur trok haar hoofddoek dieper over haar voorhoofd.
„Waarom ik Björn niet genomen hebMijn schuld, dat
ik hem niet kreeg? Ben je er zoo zeker van, dat ik hem wilde
hebben? In ieder geva^l kan je me niet verwijten, dat ik hem
maar niet zoo in eens in de armen ben gevlogen. Toen jullie
jongens waren, hield je veel van hem. Ik mocht hem toen ook
graag lijden, maar hij is nooit een man geworden. Hij is en
blijft een jongen in al wat hij zegt en doet. Als jongen kon hy
een man zijn, maar als man is hij een jongen. En toen kwam
hij met al die mooie praatjes over liefde voor het leven en
beloften wat hij allemaal voor mij doen zou. Ja, ik weet wel
wie den zwaarsten last op de schouders zou nemen. Zooveel
weet ik wel van zijn huwelijk af! Je hadt hem eens#moeten
zien zoo plechtig en ernstig. Ik moest om hem lachen. Je ge
looft me niet, maar ik kreeg lust om hem af te ranselen. Ik
moest er aldoor aan denken, wat een pracht van een man hij
zou kunnen zijn, zoo knap als hij was. Ik zei het hem recht in
zijn gezicht en als hij toen nog maar zoo flink was geweest om
zich niet te storen aan wat ik zei, als hij me maar eenvoüdig
genomen had. Want ik had geen „neen" gezegd, dat heb ik je
dikwijls genoeg verteld. Ik zei alleen, dat we nog wat wach
ten moesten tot we wat oudér en verstandiger waren, maar
denk je, dat hij daar geduld voor had! Neen, hoor, dienzelfden
zomer leerde hij Sigrun kennen en hij werd dadelijk op haar
verliefd! Hij zal haar wel verteld hebben hoe rijk hij was en
daarom wilde ze hem hebben. Ik zeg niet, dat het zoo is, maar
ik weet dat ze ook niet kon uitstaan, dat hij zoo slap kon zijn.
Ik heb het haar eens laten blijken. Dat was toen ze pas ge
trouwd waren. „Een mensch kan veranderen," zei ze trotsch
en uit de hoogte, alsof z ij hem wel anders zou maxen. Daarna
heeft ze bijna nooit meer tegen me gepraat, of ik tegen haar.
Maar ik merkte wel, dat ze mij de schuld gaf. Ik kon toch niet
helpen, dat met de jaren de verho.c'. ne tusschen hen koeler
werd. Dat gaat zoo in het huwelijk, net gaat voor de meesten'
niet van een leien dakje.
Ze werd er niet mooier op, Sigrun. In de kerk kon ze er uit
zien als een geplukte kip. Slecht is hij stellig nooit voor haar
geweest, maar goed ook niet. Hij is er de man niet naar om
slecht voor iemand te zijn! Goed evenmin. Hij is geen visch
en geen vleesch. Dat is hij. N
En met zoo een hadt je gewild, dat ik zou trouwen! Zeg,
waarom heb jij Matthildur niet genomen? Je mocht haar zoo
graag. Zal ik het je eens zeggen, Valgeir? Jij was ook niet
flink genoeg! Je durfde niet met haar voor den dag te komen
bij je deftige vrienden in Reykjavik!"
Op de weide van Laxa gekomen, hield ze op met praten en
versnelde haar stap. Bij den stal ontmoette ze den ouden
Kristjan, den koeienknecht. Hij stond wijdbeens; klein en on
aanzienlijk, met reuzen-handen en -voeten en rood haar en
rooden baard. Hallgerdur gaf hem in het voorbijgaan een kort
knikje, maar hij knikte niet terug. Toen ging ze naar "huis.
Ze deed de deur open zonder kloppen. Matthildur zat met
kleine Kolfinna op schoot. Het kind had vochtige oogen van
het huilen.
Hallgerdur gaf beiden een kus. Toen ze een oogenblik
naar het kind gekeken had, nam ze het van Matthildur over
en zette het op haar schoot.
„Arm, klein ding," zei ze zacht en streek teeder over het
wangetje. „Arm, klein ding," zei ze nog eens; ze boog haar
hoofd, en verborg haar gezicht in het donkere krulhaar van
het kind.
Zoo bleven ze een poos zwijgend zitten.
„Hoe is Björn?" vroeg Hallgerdur even later.
„Hij heeft den heelen nacht opgezeten in de kleine ka
mer. Ik weet niet, hoe het gaan moet!" Matthildur^-
klonk bedroefd en onzeker. Ze was als verslagen.
„Zoo, heeft hy daar gezeten? Heeft hij gegeten?" Jvl
)tJa vannacht toen ze terugkwamen."
Hallgerdur keek de andere peinzend aan.
„Nu moet jij maar een goede moeder voor haar zijn,^'
plotseling zacht met een knikje in de richting van hJ7
„Het is een groote verantwoording." f
„Ja, ik zie er tegen op om zoo ietsbegon
maar ze hield plotseling op, toen ze Hallgerdur's sj]%
blik opving.
Ze bepaalde zich tot een diepen zucht. JU.
„Als ik je met iets helpen kan, dan stuur je me mj
boodschap, beste," zei Hallgerdur, terwijl ze opstond.
kleine Kolfinna, kom maar zoo dikwijls op Nes als
Finnur, mijn kleine jongen is altijd blij als je met hei|7
spelen." Ze kuste het kind hartelijk tot afscheid. Het^fc-
liet zich kussen, maar bleef er volmaakt onverschillig^.
Ook Matthilder kreeg een kus.
Hallgerdur knikte hen goeden dag en ging naar het
huisje. Björn stond aan de schaafbank te timmeren.
Ze drukten elkaar de hand hielden die een oo
stevig omklemd. Björn was bleeker en ernstiger dan Ir'
dur hem ooit gezien had.
„Heb je niet geslapen?" vroeg ze. Haar stem klonk SR
dan ze eigenlijk bedoelde.
„O ja, ik heb vannacht wat geslapen," zei hij kort. -
Hallgerdur staarde hem aan. (Wordt veri
