van
bOFk'ËN en bCHRUVEl#" b
S mafiioa U9\\nz Butuuvds jata xd^dz sxdza\
5 9zuo }vp
linz Butuuvds torn 233(32 SJ3231 f (^T) fit
Het misdrijf en de berechting daarvan, maar
vooral het speuren naar den dader, heeft
altoos de volle en gespannen belangstelling van
een zeer groot publiek gehad. Publiek van aller
lei schakeering van den slagersjongen in het
snoep-kwarticrtje naast z'n fiets, tot den staats
man, die de dagtaak afsluit met een als medicijn
genoten speurdersroman. Men zou zich eenigen
tyd kunnen verdiepen in het waarom van deze
belangstelling; ten deele ligt zij in de spanning,
die nu eenmaal politioneele zaken wekken, ge
huld als ze meestal zijn in een waas vat. gewa
pende geheimzinnigheid en tot climax geareven
prikkeling der menscheliike nieuwsgierigheid.
Maar er moe* ook rrr-g een andere oorzaak z\jn
vnor da cndcl'fbrxe p»-iirlaritclt van den detective
roman;' missrhicn is net de, in eiken mensch
schui.-erde neiging, om een raadsel op te lossen
zonder de moeite van het zelf zoeken. Al de
Incpann.' ng wordt dan overgeladen in het boek,
dat "nr* den lezer de draden ontwart, terwijl hij
tri d«' Yi llc ontwikkeling van het zoeken naar het
vinden van meemaakt. (Het jongste type van den
detective roman de Amerikaansdie Wheatly met
een plukje haar of een staaltje stof van het
slachtoffer op een der bladzijden geplakt, is een
poging om dtn lezer zelf te doen zoeken en
vinden, maar wij vermoeden, dat dit type juist
daarom minder in den smaak zal vallen.)
In een Rottcrdamschen boekwinkel was dezer da
gen een geheele étalage gevuld met de producten
der detective-romantiek van vroeger en later
jaren. Blijkens een raambiljet is zij thans een
eeuw oud. Het bleek ons, dat dit eigenaardige
jubileum z'n bodem vindt in het feit, dat 100 jaren
geleden de bekende Engelsche schrijver Edgar
Allan Poe een roman schreef, waarin Monsieur
Dupin als speurder zijn entree maakt in de litera
tuur. Wie zich de huiveringwekkende wijze her
innert, waarop Poe in een ander boek b.v. 't proces
der ontbinding van een lijk teekent, kan begrij
pen, waarom deze schrijver zijn romanheld uit
de nietigste bijzonderheden laat afleiden, wat hij
voor het vinden van den misdadiger noodig had.
Zijn groote verbeeldingskracht en scherp intel
lect deden hem bovendien door middel van de
figuur van Dupin critiek oefenen op de methoden,
van welke de gemiddelde detective van zijn tijd
Het speuren zich bediende.
De verschijning van dit novum op de boeken
markt van 1840 (eerst in Graham's Magazine),
wekte een storm van belangstelling; men dweepte
met ,43e moorden in de Rue Morgue" en met „De
gestolen brief' en genoot volop van deze popu
laire wetenschap der afleiding. Poe maakte 't zich
niet gemakkelijk met goedkoop succes bij een op
sensatie belust publiek, want het was er hem,
evenais sommige van zijn navolgers, ook om te
doen, op de tekortkomingen van het rechercheurs-
werk uit zijn dagen licht te laten vallen. Natuur
lijk kreeg Poe, evenals Conan Doyle later, imita
tors van twijfelachtig gehalte. Er werden detecti
ve-figuren geschapen, zóó onmogelijk knap, dat
zij bijv. uit iemands brillekoker konden afleiden,
dat hij een jaar weduwnaar was, een oneerlijke
compagnon had, veel van paardrijden hield en drie
kinderen had
Tot de, ook in ons land, meest gewilde detective
figuren behoorde jarenlang die van Sherlock
Holmes, een schepping van den Engelschcn auteur
Conan Doyle, die van 18591930 geleefd heeft.
Het succes van zijn eerste (geen detective-)
romans (Micah Clarke, A study in scarlet e.d.)
was zóó groot, dat hij zijn medische praktijk neer
legde. In 1891 kwam Sherlock Holmes op de boe
kenmarkt, men zag er eenige verwantschap in met
den Dupin van Poe. ook met Jules Verne verge
leek men Conan Doyle, meer bijzonder in zijn
romans „The lost world" (1912) en „The Poison
Belt" (1913). Conan Doyle, die spiritist was (soms
komt dit even om den hoek kijken in zyn detec
tive-romans), heeft ook over den Boerenoorlog
Sherlock Holmes vergezeld van zijn onafschei-
deljjken vriend en helper dr. Watson
Father Brown, de prachtige figuur van den
priesterdetective, geschapen door
G. K. Chesterton
geschreven: „The great Boer War", terwyl in 1926
zijn tweedeelig werk over de geschiedenis van het
spiritualisme verscheen en hij in 1924 zijn mémoi
res uitgaf.
Ver boven dit alles uit verkregen echter succes
zijn verschillende verhalen over den dectective
Sherlock Holmes, steeds geflankeerd door zijn
onaf scheidelijken assistent Dr Watson. Wat is in
alle landen „gesmuld" van ,43e hond van de
Baskervilles", „Een Godsgericht", ,43e Agra-
schat", „De gevaarlijke slaapkamer", „De Griek-
sche tolk", en zoo maar voort, want alleen het
getal der in onze taal overgebrachte verhalen is
al 52.
Vraagt men naar den slcutef van zijn succes, dan
vindt men niet veel anders dan de algemeene
verklaring: een knap in scène gezet, voortdurend
boeiend en soms mcesleepend relaas van diep in
de geheimzinnigheid gedoopte speurders-ervarin
gen, waarbij natuurlijk de achtergrond van een
opzienbarenden moord of diefstal reeds „stem
ming" maakte. Iets dergelijks en misschien nog
#iets meer gepolijst gaf in ons land de bekende en
druk gelezen Ivans (wijlen Mr van Schcvichaven);
in Frankrijk waren het Lcroux en Leblanc, die
Conan Doyle navolgden. Een heel eind lager
stonden de Nick Carters c.d., die ook onze boe
kenmarkt onveilig gemaakt hebben en puur op
sensatielust berekend waren.
Een aparte figuur op dit terrein is nog geleverd
door den bekenden Engelschen auteur Chesterton.
Bernard Shaw, zoo vertelt men, moet eens van
hem hebben gezegd, dat hij zich dezen schrijver
(een oorspronkelijke, wysgeerig aangelegde en
van schitterende humor doordrenkte geest) on
mogelijk zou kunnen voorstellen als schrijver van
detective-verhalen. Dat had Chesterton (die des
tijds prachtige week-overzichten in The London
News schreef) zich niet laten zeggen en hij zette
de figuur van den priester Father Brown op, het
type van den uiterlijk onhandigen, maar in wezen
scherpzinnigen speurder, met een diepe kennis van
het menschclijk hart Chesterton heeft aan deze
verhalen al het genoegen van een te laag ge
taxeerd en nochtans buitengewoon schrijftalent
beleefd.
Ons praatje zou niet compleet zijn, als we tenslot
te niet even historische verantwoording aflegden.
Welnu, wil men den oorsprong van den (werke-
lijken) detective weten, dan zal men dien moeten
zoeken bijKardinaal Richelieu. Hy had zijn
mannetjes voor het opsporen der daders van poli
tieke misdrijven en van spionnagezaken, en deze
zouden dan de eersten moeten geweest zijn. Er
moge echter met bescheidenheid gevraagd worden,
of pas in de 17e eeuw figuren van dit genre zijn
noodig geweest. Vermoedelijk heeft de Inquisitie
van 1567 er ook al gebruikt, en hebben de „zeven-
stuiverslieden" al heel wat succes geboekt, al was
dit van minder respectabelen aard dan dat van
de detectives der verbeelding en die der werke
lijkheid.
een .oude moeder
EEN oude moeder wie kan er zóó troosten
als zij Waarom Omdat zij, de zeven
tigjarige, alle smart zelve kent en heeft doorge
maakt Om zeven uur 's morgens gaat zij even
daar aan den overkant om die jonge moeder to
troosten, die haar kindje verloren heeft. Groot
moeder weet daar alles van; vijftig jaar geleden
heeft zij ook gevoeld wat het is. Om twaalf uur
loopt zij even naar die eenzame weduwe, om
haar moed in te spreken. Zij weet er alles van.
Zij heeft reeds twintig jaren in dat dal der scha
duwen gewandeld. Om vier uur klopt er iemand
aan de deur, en vraagt om brood. Zij weet er alles
van. Twee of drie keer in haar leven heeft zij het
'eruaung'
Zoo God het doet
Js 't altyjd goed.
'k Wou zelf myn tot beslissen,
'k Verliet myn God
Om zingenot,
En moest myn Jezus missen.
Zoo God het doet
Is 't altijd goed;
Hij te de God mijns levens,
Mijn Hulp, mijn Rust
Mijn levenslust,
Mijn Steun en Werkkracht tevens
Zoo God het
Is 't altijd goed
Ook als de bliksems blauwen,
En 't onweer woedt,
'k Mag 't bang gemoed
Gerust Hem toevertrouwen.
Zoo God het doet
Js 't altijd goed;
Als zonüchtbundels stralen,
F.n liefde bloeit,
Mijn voorspoed groeit,
Zal Tc Hem miin dnnk betalen.
Zoo God het aoet
Is 't altijd goed;
Gij, die mijn heil bewerkte.
Ik vraag niet meer,
lk leg my neer
Op V, mijn Rots en sterkte.
JOHANNA BREEVOORT.
ook gehad, dat zij haar laatste brood aansneed. En
's avonds moet zij nog even uit naar haar zieke
dochter. Zij weet er alles van. Zij weet alles van
koortsen en pleuris en gebroken beenen. Zij heeft
haar geheele leven zelf gedokterd, pleisters ge
hecht, bittere drankjes ingegeven, en warme
peluws opgeschud, en klaar gemagjet wat een
zieke graag eet.
Daar zijn groote dokters geweest zoo schreef
eens De Witt Talmage. aan wien wij dit woord
ontleenen maar de grootste dokter, die er ge
weest is, is een oude christelijke moeder. Lieve
menschen 1 weten wij niet meer. hoe zij de kamer
inkwam, toen wij ziek waren als jongens Was
er iemand, die zóó een wond kon aanroeren zon
der pijn te doen En als zij haar bril er bij op
zette, daar, onder de rimpels van haar voorhoofd,
om beter er naar te kunnen kijken, dan was de
wond voor driekwart genezen. En toen de Heere
God haar naar huis haalde, gij moogt menschen
van dertig, veertig of vijftig jaar geweest zijn,
gy knieldet neder by de kist, en weendet over
haar heen, alsof gij kinderen waart van vijf of
tien jaar.
O mensch prijs en dank God, als gij niet be
hoeft terug te zien op die oude menschen, welke
door rouge en blanketsel nog jong wilden schij
nen, maar als gy in het eoheugen bewaren moogt
het beeld van een eerlijke, vriendelijke, goede,
zichzelve verloochenende, christelijke moeder
Maasbrug te Rotterdam
(Foto c. P. van Rennen W
- wjr m
■Ii- wurui maiuuriyK mei wai meiK
afgemaakt, om er de vereischte smeuïgheid aan
te geven. Door er belegen kaas (geraspt of in
kleine stukjes) aan toe te voegen, wordt het
eiwitgehalte op peil gebracht Vanzelfsprekend
gebruiken we bij voorkeur vette kaas, zoodat we
tevens van de hierin aanwezige vetbestanddee-
len kunnen profiteeren.
En nu het recept
Andljviestamppot met tomatensaus
voor vier personen
2 k.g. aardappelen, 2 pond andijvie, pond be
legen kaas. 1 eetlepel zout 50 gr. (J/2 ons) boter
(2i/2 afgestreken eetlepel), 40 gr. bloem (4 afge
streken eetlepel), 400 gr. tomaten, ongeveer y2
liter melk.
Boen de aardappelen schoon met een harde
borstel of met een pannenspons. Snijd ze in vie
ren en breng ze aan de kook met een bodem
water (12 c.M.) en het zout. Wasch intusschen
de andijvie en snijd ze in reepjes; snijd een ge
deelte zeer fyn. Doe na tien minuten de andijvie
bij de aardappelen, behalve de zeer fijngesneden
andijvie. Meng deze pas door de stamppot als de
aardappelen gaar zijn. Stamp dan alles door
elkaar, onder toevoeging van een paar kopjes
melk, 1 afgestreken eetlepel boter en de geraspte
kaas.
Presenteer bij deze stamppot tomatensaus en be
reid deze op de volgende wijze
Smelt 1% afgestreken eetlepel boter, voeg hier
bij 4 afgestreken eetlepels bloem en roer beide
tot een glad mengsel. Voeg langzamerhand het
gezeefde nat van 400 gr. tomaten toe. Laat de
saus even koken en maak ze af door toevoeging
van zooveel molk, dat liter saus wordt verkre
gen. Maak de saus op smaak al met zout en
peper.
Uit den zuivelkoek
Broodjes met kaasragout
De verwachtingen van de huisgenooten zijn altijd
vrij hoog gespannen, als er een gerechtje uit
den oven moet komen; dan is er immers altijd
iets bijzonders te verwachten, want den oven ge
bruiken wc in den regel niet dagelijks.
Voor de huisvrouw heeft het klaarmaken van
oven-gerechtjes wel eens een bezwaarlijken kant;
zij is daarbij namelijk maar al te dikwijls gebon
den aan bepaalde hoeveelheden, door de grootte
van haar vuurvast schoteltje, of het aantal schel
pen of pasteipotjes dat z(j bezit. Vooral als er
logees zijn, en het gezin dus met eenige leden
vergroot is, zit men met deze moeilijkheden. Het
is dan veel gemakkelijker om Iets klaar te maken,
dat niet in een schoteltje of schelpen opgedaan
behoeft te worden, waarvan we dus een willekeu
rige hoeveelheid kunnen klaarmaken. Onder
staand recept voor gevulde broodjes geeft U hier
van een geschikt voorbepld
Gevulde broodjes (4 personen)
Vier kleine puntbroodjes of geraspte broodjes
(liefst een dag oud), 200 gram jonge kaas, een
kwart liter melk, 20 gram bloem (2 afgestreken
eetlepels), 40 gram boter (2 afgestreken eetlepels),
1 ei, peper, zout, nootmuskaat.
Snijd van de broodjes het bovenste kopje af, hol
het onderste gedeelte uit tot een bakje met
wandjes van y2 tot 1 cm dikte. Bereid de vulling:
Verwarm roerende, op zacht vuur, de helft van
de boter en de bloem; voeg hierbij steeds roeren
de de melk en laat het sausje even doorkoken.
Kook het ei hard (10 min.) en snijd het in kleine
dobbelsteentjes. Doe kaas en ei in de saus, roer
de stukjes cr goed doorheen en maak de ragout
op smaak met peper, zout en nootmuskaat. Vul
de broodbakjes met deze ragout, leg de kapjes
cr weer op en bestrijk de buitenkant met de over
gehouden boter, die hiertoe gesmolten is. Laat
de broodies in een vrij warmen oven knappend
bakken (5 tot 10 min.).
Wat doen we met onze
bloembakken?
's Zomers zijn onze balcons gesierd door gezellige
bloeiende planten in blocmcnbakken. In het na
jaar is deze pracht verdwenen en moeten de
bakken, indien men ze niet meer gebruikt, worden
opgeborgen.
Nu zijn kelders meestal min of meer vochtig en
daardoor niet zoo geschikt als bewaarplaats voor
dergelijke houten voorwerpen. Wil men ze niet
den heelen winter aan weer en wind in de buiten
lucht bloot stellen, dan doen we het beste, de
bakken te ledigen en aan den binnenkant goed
uit te vegen, waarna men het hout geheel en al
droog laat worden, en zoo noodig verft men ze
dan.
Vervolgens worden ze opgeborgen, b.v. hangende
aan krammen op een zolder of leeg kamertje. De
aarde kan men, indien deze nog goed is, bewaren
in een steenen pot.
Heeft men niet genoeg bergruimte in huis voor de
bakken, of vindt men dat opbergen veel soesa,
waarom dan niet deze voorwerpen ons nuttig ge
maakt voor de komende wintermaanden, door er
die kruiden in te planten, die in het koude jaar
getijde zoo schaarsch en peperduur zijn, n.L de
heerlijke soepgroenten als peterselie, selderij en
dergelijke
Wat een gemak 2al het zijn, altijd versche geuri
ge groenten bij de hand te hebben, en hoe voor-
deelig 1
ZÜimU Jliff UE EAAKbEN
In kamers, die nog niet in alle opzichten goed
verduisterd zyn, gebruiken we veel óf een lan
taarn óf een kaars. Deze kaars brandt veel minder
snel op, wanneer op de pit een randje van fijn
zout gestrooid wordt. Gebroken kaarsen, waarvan
de pit onbeschadigd is, worden op de breuk ver
warmd, waarna men de zachte was aaneendrukt
Heeft men eenige pakken kaarsen in huis, dan doet
men het beste, deze in een blik te bewaren. De
stearine wordt daardoor harder en zal langer
branden.
Het is niet erg, wanneer kaarsen by lang liggen
wat geel geworden. Indien men wat spiritus bezit
kan men ze daarmee afwrijven. Ze herkrygen dan
hun oorspronkeiyke kleur.
Restjes van kaarsen, waxinelichtjes, enz. niet weg
gooien, maar in een papier by het aanmaakhout
leggen, om een kachel vlug te doen ontbranden.
Een charmante iapon
VAN deze charmante japon, die geschikt is
voor alle figuren, kan voor elke voorkomende
maat een patroon worden gemaakt.
De hals kan naar verkiezing met een staand
boordie of met een schuine biais worden afge
werkt. In plaats van de
ruime manchetmouw kan
ook een gesloten mouw
met een verhoogden kop
worden gemaakt, wat het
aanzien, voor dames die
smal in de schouders zijn,
doet verbreeden.
Het geklokte rokje is niet
te wyd, zoodat teveel stof
gebruiken is buitengeslo
ten. De ceintuur kan
door een knoopsgat
worden gewerkt, zooals
het model aangeeft, of
doorloopend rond de taille
worden gedragen. Men ge
bruikt hiervoor een ge
kleurde of zwarte maro-
cain, welke zyde met een
voudig borduurwerk kan
worden versierd.
Het borduurwerk kan uit
gevoerd worden met DMC-
borduurzyde. De benoodig-
de hoeveelheid stof wordt
by de bestelde patronen
aangegeven.
Men meet de volgende
maten De halve boven
wijdte, van middenachter,
onder den arm doorgeme
ten, tot middenvoor. De
lengte, van het hoogste
punt op den schouder, naast den hals, over den
rug gemeten, zoo lang men de japon wenscht
De taillewijdte om de taille. De heupwydte, over
het breedst van de heup, glad gemeten. De
voorlengte, vanuit den halskuil tot in de taille.
De ruglengte, van den halswervel tot in de
taille. (Voor het meten van de voor- en ruglengte
wordt een band om de taille gespannen). De
mouwlengte, van den schouderknokkel over het
midden van den arm tot den pols.
De prijs van het op-maat-gemaakte patroon be
draagt 55 cent plus iy2 cent porto, toe te zenden
aan de Redactie van „Van en voor de Vrouw",
adres „Administratie van ons blad".
Bestelbon voor patroon no 7L
Ondergeteekende wenscht te ontvangen het pa
troon van de japon no 71 (met schuine biais aan
den hals: met recht boordje :met manchetmouw;
met nauwe mouw) s.v.p. doorhalen wat niet ge-
wenscht wordt, waarvoor bygaand het bedrag in
postzegels.
Halve bovenwydte.
Lengte
Taillewijdte
Heupwydte
Voorlengte
Ruglengte
Mouwlengte
Naam
Adres
De ruilbeurs
Wat kinderen zeggen
NU is het woord aan een lezer uit Leiden mm
men ziet, dat ook de lezers zich niet onbe
tuigd laten
„Eenige jaren geleden onze oudste dochter was
toen een pukje van 4 jaar en onze oudste zoon
2 jaar mocht de oudste voor het eerst alleen
boodschappen doen by een winkelier in de straat,
waar wij destijds woonden. Zij bracht toen twee
snoepjes mee, die zij gekregen hod, één voor haar
en één voor haar broertje. Mijn vrouw vond het
wel eenigszins vreemd, dat die winkelier we
woonden pas in die straat reeds wist, dat vvo
twee van die kleine „snuiters" hadden, doch
schonk verder aan een en ander geen aandacht.
Toen mijn vrouw evenwel zelf eens een bood
schap ging doen, kwam de aap uit de mouw. De
winkelier deelde haar mede, dat hy zoo'n schik
had, als de kleine krullebol in den winkel kwam.
„Ik geef haar meestal een snoepje", aldus de
winkelier, „maar dan zegt ze parmantig: ..Ik heb
nog een broertje ook."
Mijn vrouw heeft toen getracht de kleine meid
aan het verstand te brengen, dat ze dat niet meer
mocht zeggen, maar dan het eene snoepje moest
bewaren om het tezamer. te deelen.
Voor ze weer naar den winkelier ging, kreeg ze
nog eens extra de vermaning mee, niet meer te
spreken over het broertje als ze één snoepje ge
kregen had. Toen kwam ze weer met twee
snoepjes aandragen en toen myn vrouw eens op
onderzoek uitging, vond ze een lachende winke
lier. „Nu is het heelemaal vermakelijk, Mevrouw",
aldus de winkelier, ,43e kleine meid zal de win
kel uitgaan met één snoepje, maar zegt heel
lakoniek „Ik heb nog een broertje ook, maar
dat mag ik niet zeggen."
Korten tyd later kreeg het broertje „Roode
Hond". Dat was voor de kleine meid iets wat
ze natuurlyk niet begreep, doch wie er aan de
deur kwam kreeg te hooren „Myn broertje heeft
„Honde-pukkels".
We zyn nu enkele jaren verder. Thans hebben
onze beide jongste meisjes mazelen. By de oud
ste kwamen de mazelen flink door, zoodat de
dokter de opmerking maakte „Je lykt wel een
Roodhuid" By de jongste, wederom een krulle
bol van vier jaar. wilde dat maar niet. Ze was
enkele dagen te ziek om uit haar oogjes te
kijken, doch eindelijk worden de uiterlyke ken-
tcckenen by haar ook zichtbaar. Hierdoor wordt
ze wat minder ziek, doch niettegenstaande dat
roept ze my op een middag by myn thuiskomst
toe: „Papa, nu ben ik ook echt ziek", daarby
wyzende op den uitslag, dien ze nu ook had ge
kregen".
Zoo ziet men, dat onze lezeressen en lezers ons
niet in den steek laten. Gaarne ruimen we een
plaatsje aan hun inzendingen in. Uiteraard blijft
de beoordeeling aan ons. Zoo zonden enkelen
ons kindergezegden in, die op zichzelf lang niet
onaardig waren, maar die dezen of genen mis
schien wat profaan in de ooren klinken. Het kan
daarby zulk een belangrijk verschil maken, of
men de kinderen zelf hoort, zooals de inzenders
en inzendsters deden, of dat men het, zooals wy,
uit de tweede hand krygt. Intusschen zyn wy
deze lezers en lezeressen natuurlyk ook heel
dankbaar.
Volgende week hopen we door te gaan.
Fabr. Barendrecht bij R'dam, Tel. 406
Correspondentie
J. D. te Vlaardingen 197 D.E. gen.
J. P. te Den Haag saldo 1470 punten.
J. S. Z. te Leiderdorp 131 Hag-zegels gen.
g. n. te AmersfoortHartelyk dank voor do
soldaatjes.
Mej. van D. te R'dam140 Wennex gezonden,
D.E. volgt.
B. v. B. te DordrechtApen en hoefdieren nemen
we niet meer aan; Hapé gezonden.
Verkade-plaatjes/bons nemen we niet meer aan,
voor kwatta-soldaatjes kunnen we nog geen aan
vragen behandelen. Het Verkade-album „Texel"
wordt te koop aangeboden f 2.50. Brieven hier
voor evenals aanvragen voor een ruilformulier
„De Ruilbeurs", H. I. Ambacht Z.H.
VAN LIMBURG STIRUM SCHOOL
Ensebiusbulieuslngel ARNHEM
CHR. MEISJESSCHOOL
(inet Internaat) Opgericht Me) 1913
Vijfjarige Cursus aansluitend aan de
Lagere School. Opleiding iiuai aard en
uunleg in velerlei richting en voui onder
scheiden werkkring Eigen eikend diplo
ma. Prospectus en inlichtingen le ver*
krijgen hy de DiicUnce:
Mej. C M. AHN1ZKN.
soa
