STAAL
J;
CONSTRUCTIES
A.DE JONG
POENSGEN WESSEL N.V.
Til
ZAT.xUAg 7 SMTEMBER WW
DE RUNDVEESTAPEL ONAFHANKELIJK VAN
KRACHTVOEDERIMPORT
Hot kunstmatig drogen van gras.
Het wordt wel haast eentonig, maar toch
is het goed er nog weer eens nadrukkelijk
op te wijzen, dat wij ons voor de naaste toe
komst hebben in te stellen op een veehou
derij, welke op eigen bodemproductie geba
seerd is, schrijft ons het Centraal Instituut
voor Landbouwkundig onderzoek, afd. Gras
land.
Voor onze uitgestrekte weidegebieden, die
voor een belangrijk percentage voor geen
ander doel bruikbaar zijn, en in het bijzon
der voor die met een dichte veebezetting,
kan dit niet anders dan een radicale herzie
ning van de bedrijfsvoering beteekenen.
Voor ieder, die de mentaliteit van onze
veehouders kent, is het duidelijk, dat een be-
pericing van het aantal stuks rundvee in het
bedrijf, slechts noode wordt aanvaard. Wel
nu, de mate, waarin die beperking moet wor
den doorgevoerd, heeft de veehouder voor
een groot deel zelf in handen, indien de mo-
CUjkheaen voor een intensief gebruik van
t grasland aanwezig zijn en dit is het geval
onder één voorwaarde, dat voldoende kust-
mest beschikbaar komt.
Tot nu toe was de ontwikkeling in het vee
houderijbedrijf zóó, dat iedere verhoogde
productie van het grasland aanleiding gaf
tot uitbreiding van den veestapel en hooger
krachtvoederverbruik zonder vermindering
van het krachtvoeder per dier. Dit systeem,
dat reeds lang zijn bedenkelijken kant had,
moet nu volledig worden prijsgegeven. Het
meerdere moet nu dienen om de productie
per dier zooveel mogelijk op peil te houden.
Dit is mogelijk, wanneer het grasland
Ingeschakeld wordt als producent voor
geconcentreerd voeder, waartoe het
kunstmatig drogen van gras de gelegen
heid biedt
Dit beteekent natuurlijk geenszins, dat
aan de andere conserveeringsmethoden
niet de volle aandacht geschonken moet
worden, integendeel, wij hebben het
kunstmatig gedroogde gras te zien als een
middel tot aanvulling van het grond-
rantsoen.
De eerste pogingen om na te gaan, welke
beteekenis het kunstmatig drogen van gras
voor ons land zou kunnen hebben, dateeren
van 1937, toen Prof. Dr. B. Sjollema in een
afzonderlijke brochure en Dr. Ir. H. J. Fran-
kena in de „Boerderij" de aandacht op het
procédé vestigden.
In 1938 werden op zeer bescheiden schaal
enkele proeven genomen, die groote belang-
stèlling wekten bij de praktijk, waardoor in
1939 eenige uitbreiding kon plaats hebben.
De toepassing ontmoette aanvankelijk moei
lijkheden, die echter door de omstandigheden
terzijde zijn geschoven, waardoor1940 een
uitbreiding van het procédé te zien gaf, zoo
dat er thans ruim 40 bedrijven in gang zijn.
Deze ontwikkeling maakt, dat wij over een
ruime ervaring gaan beschikken en de grond
slag hechter wordt.
In streken, waar de coöperatieve gedachte
nog weinig leeft, heeft men moeite om van
voldoende grasaanvoer verzekerd te zijn. De
boeren willen geen enkele verplichting tot
het leveren van gras op zich nemen, waar
door de basis voor oprichting ontbreekt. Dit
treft men merkwaardig genoeg vooral aan
in streken, waar het gedroogde gras zeer op
zijn plaats is. Men koopt het echter liever
dan het zelf te produceeren. Desondanks
werken er toch ruim 40 drogers. De verdee
ling over het land is echter niet ideaal. Het
Noorden van het land, met name Friesland,
waar reeds een Bond van Grasdrogers be
staat met eigen technisch en administratief
beheer, heeft de evolutie eerder aangedurfd
dan het groote weidegebied in het Midden
en Westen des lands.
Grasland, dat kunstmatig gedroogd
gras levert, v<rvult principieel „ezelfde
rol als bouwland. Wil men de productie
aan krachtvoeder verhoogen, dan kan
men het grasland scheuren of men kap
het gras kunstmatig drogen. Afgezien van
het feit, dat een groot deel van het gras
land niet voor bouwland bruikbaar is,
kan in een graslandstreek het grasland
meer opleveren dan het bouwland, waar
van men de behandeling niet kent. Wie
dus de wenschelijkheid van
scheuren betoogt, moet de noodza
kelijkheid van grasdrogen verde
digen.
Wanneer slechts 10 pet. van ónze gras
landoppervlakte werd bestemd voor he
kunstmatig drogen van gras, dan zouden wi
besohikken over circa 1 millioen ton gedroogr
gras en dit kwantum zou naast voldoende
ruwvoer in staat zijn om onze zuivelpro
ductie op de tegenwoordige hoogte in stanc
te houden. Deze hoeveelheid toch kan ver
kregen worden zonder dat er minder weide
gras, hooi of kuilvoer wordt gewonnen. Dr
besparing door de zeer geringe verliezen ei
het benutten van het grasland op meer ra
tioneele wijze, maken dat de winning van he
gebruikelijke voer zonder bezwaar op de
zelfde hoogte kan blijven. Deze productie
aan gedroogd gras vertegenwoordigt een
voederwaarde, die men ook zou verkrijger
door het scheuren van een oppervlakte gras
land van circa 150.000 ha., terwijl daardoor
de productie van 150.000 ha gewoon geëx
ploiteerd grasland kwam te vervallen. Dit
scheuren is practisch onuitvoerbaar. Het
moet daarom als een belangrijk voordeel
worden beschouwd, dat het kunstmatig dro
gen van gras ons in staat stelt dit doel te
bereiken zonder het karakter van het gras
land aan te tasten. De thans bestaande dro
gers zullen in vol bedrijf per seizoen tus-
schen 15000 en 20000 ton kunnen producee
ren, zoodat wij nog met een belangrijke uit
breidingsmogelijkheid zouden kunnen rekenen.
Als men bedenkt, dat ook in
de mengvoeders voor varkens
en kippen het gedroogde gras
een belangrijke plaats kan in
nemen, accentueert dit nog de
beteekenis van het grasdrogen.
De productie van het gedroogde product
vraagt vrij veel arbeidsloon, dat helaas alleen
in den zomer wordt uitgekeerd. Het bedrijf
is een typisch seizoenbedrijf. De constructie
der installaties moet voor het meerendeel op
eenvoudige bediening zijn ingesteld, waar
door een ver doorgevoerde mechanisatie niet
mogelijk is. Het procédé vraagt daarom rela
tief vrij veel arbeid, dat men mag schatten
op rond 1.per 100 kg droog product
Hieruit volgt, dat een opname van 10 pet.
van het grasland in de productie van kunst
matig drogen van gras een loonbedrag van
rond 10 millioen gulden per jaar zou vragen.
Deze blijvende werkverruiming is ongetwij
feld de moeite waard om aandacht 'aan te
besteden. Maar al lijkt het zeer aantrekkelijk
om op deze wijze én de veevoederpositie én
de arbeidsmarkt gunstig te beïnvloeden, toch
moet men de bezwaren niet uit het oog ver
liezen. Reeds de maatregelen, die dit jaar zijn
genomen, waardoor nog slechts 40 drogers
werden geplaatst, 'Heien ons voor moeih
tvden. De bei ar bij de betrokk
•-ehouders i: -,i k niet groot; het :océ
staat nog in de kinderschoenen; he gef
orde karakter an de repassing heeft
bezw
i de i
ieelen spraken s in de dire voor- I
deelden voor den boer zelf.
De toestand in de veehouderij is cioor de
«ge zuivelprijtzen :n de laatste ja sterk
ehteruitgegaarv, v mor de «ncieele
draagkracht tot e niveau is edaald.
riet investeeren van kapitaal in ee nieuwe
'Odri jfstak is voor vHm-j onmogelijk, terwijl de
eredietwaardigheid niet elden veel te wen-
schen overlaat. Wanneer tenslotte iedere
eehouder van het nul van grasdroeen vol
ledig overtuigd was, dan zou een groot aan
tal deelnemers de to asten kunm dragen
de inrliviriueele last vrij gering kunnen
n. Het procédé vraagt relatief no. eenig
t a pi taal," dat men r c ellen op rrca 75
i per ton gedroogd g rlijksche capaciteit,
exclusief eenig bremukapitaal tijdens het
j u oogseizoen. Dit beteekent, dat eer produc-
I 'Ie van een milliocn ton gedroogd «ras per
ar nu op korten r. n 15 millioen aan
Kapitaalsinvesteering vragen. D
THIA" POMPEN
EX- EN SIMPLEXPOMPEN
Zoltaanruigende roteerende zuiger-
pompen voor ille soorlen oliën
NV. „HE RA" IJMUIDEN
groot bedrag.
Hen zjjn zeker niet bij
oijn een dergelijk'
j mogelijk te maken.
I Bovendien is het
onderneming vrij greo
rentabiliteit heelema i
I de prijzenpolitiek.
I thans heerschende om
iigen om maatregelen
meebrengen en nemen
een gevoelige (tijde)nk
korte tijd van proefne
niet mogelijk genv ikt
ogen
VLAARDINGEN
reet belanghebben-
chte op korten tèr-
k ipitaalsinv eteering
verbondei aan de
imdat tenslotte de
-dt beheerscht door
meenen, dat de
iigheden ;t wet-
treffen, d gedu-
ijn verplichtingen
ver het risico van
•roductiedai g. De
gen heeft t nog
«e overtuiging te ves-
een onafscheidelijk
onderdeel het veehoudersbedrijf be
hoort te zijn.
Behalve de moeilijkheden van financieelen
aard, staat men ook voor organisatorische
bezwaren. De aard van onze veehouders-
bedrijven eischt, dat er een zekere samen
werking tusschen een aantal bedrijven is, die
gezamenlijk voor geregelden aanvoer van de
grondstof zorgen. Men kan dit doen door een
zuiver onderlinge onderneming, maar men
kan zich ook verstaan met een ondernemer,
die de exploitatie op zich neemt. Een sterk
ontwikkeld coöperatief leven vergemakke
lijkt deze organisatie in hooge mate, zooals
Friesland ons thans reeds leert.
De aard van het bedrijf zelf brengt ook
nog een typische moeilijkheid mede. Het
effect van het procédé wordt men pas bij
het voederen gewaar en wel in het bijzonder
in het voorjaar. In Maart en April hoort
men dus het eindoordeel over de resultaten
van de vorige campagne. Dit is al te laat om
nog den volgenden zomer gereed te zijn en
dan is de neiging natuurlijk groot om het
nog maar eens aan te zien.
Het kunstmatig drogen van gras had
zeer belangwekkende aspecten, toen in
1938 besloten werd om tot het nemen van
proeven over te gaan. Technisch bleek
het drogen van gras zeer goed mogelijk,
al denken vele „uitvinders" te gemakke
lijk over de oplossing. Oeconomisch be
keken, kon het in het stadium van proef
neming tot een sluitende rekening komen.
Alleen was het niet mogelijk het bedrijfs
risico volledig te dekken.
Hetproductvan hetgrasland,
op deze wijze gewonnen, kan
onzen rundveestapel onafhan
kelijk maken van den kracht-
voederimport.
De belangrijke vraag of het belang van
de omzetting van een deel van de gras
landproductie in krachtvoeder door mid
del van het kunstmatig drogen van gras
en de beteekenis van het procédé voor de
werkverruiming zoo sterk spreken, dat
het procédé op zoo'n groote schaal toepas
sing moet vinden, dat het inderdaad van
beteekenis kan worden voor onze geheele
veevoederpositie en onze arbeidsmarkt
beiden, meenen wij onder de huidige om
standigheden bevestigend te moeten be
antwoorden.
UTRECHT
WassrT erij-machines
Op elk geb - - Vraagt catalogus
CHR. BOEREN- EN TUINDERSBOND
Jaarverslag c
1939
In het zoo iiust verschenen jaarverslag van
den Chr. Bor en- en Tuindersbond lezen we
o.m dat het v gaan van den bond „Ons
Platteland" natig kan uitkomen. Thans
verschijnen een zevental provinciale edities.
He1 otaal aantal lezers breidt zich regel
matig uit.
Er bestas u nmissies voor akkerbouw, vee
houderij-, v, pluimveehouderij, boom-
kweek": ii o arbeidszaken. De behartiging
ven de n e belangen der leden eischte
ook in het afgeloopen jaar, vooral na de
intrede de mobilisatie, weer de ernstige
aandacht van hpofdbestiiur en commissies
voor zich op.
Betreffende de economische toestand zegt
't jaarverslag, dat men van de crisis ih de
crisis viel. Al moge het waar zijn, dat wel
licht de akkerbouwbedrijven de minste
schade van de door de mobilisatie ingetreden
toestand ondervonden, met de veehouderij,
tuinbouw en sierteelt is het anders gesteld
Verhooging van productie-kosten, veevoeder-
rantsoeneering, een ongekend lange vorst-
periode en nog sterkere belemmering van den
export, zijn omstandigheden welke de hier
bestaande problemen nog moeilijker maken.
In 1939 werden door den minister drie
nieuwe Chr. lagere landbouwscholen aan
C.B.T.B. toegewezen, nl. te Nijkerk. Win
en Breukelen. De Christelijke Landbouwhuis-
houdscholen hadden een regelmatige ontwik
keling en genieten een goede belangstelling.
Met blijdschap kan worden medegedeeld,
dat de minister de oprichting en instandhou
ding van de Chr. Landbouwhuishoudschool te
Uithuikermeeden heeft toegestaan. Deze school
zal binnenkort worden geopend en voorzien
in een reeds lang gevoelde, dringenae be
hoefte.
Evenals vorig jaar werden ook nu weer
een aantal nieuwe Chr. landbouwhitishoud-
cursussen aangevraagd. Er valt hier nog een
groote achterstand in te halen.
Het stemt tot verheuging, zoo zegt 't jaar
verslag verder, dat naast de bestaande Chr.
landbouwhuishoudcurssen te Axel, Garijp.
Oostburg. Andel. Klundert en Koekange 'gem.
De Wijk) in het afgeloopen jaar door den
minister aan den C.B.T.B. nog een drietal
cursussen werd toegewezen, n.l. te Beilen,
Smilde en Siddeburen, hoewel dit nog lang
niet voldoende is om te voorzien in de groote
behoefte aan Chr. landbouwhuishoudonder-
wijs. Ook deze cursussen zijn inmiddels aan
gevangen en hebben, evenals de anderen, een
goed verloop. Er bestaat zeer groote belang
stelling voor dit cursusonderwijs.
Van het ledental van den C.B.T.B. maakten
wij reeds melding. Op 1 Januari 1940 bedroeg
het aantal plaatselijke afdeelingeri 397 en het
aantal iridividueele leden 18,764.
PAARDEN- EN VEEfOKDAG TE OSS
Dinsdag zal op het gemeentelijke sportpark
te Oss een groote gecombineerde paarden-
rundvee- en varkensfokdag worden gehouden.
Jaarverslag over 1939—1940
Het jaarverslag vangt aan met een - ie
ring aan de mobilisatiemaanden, "gev ;d c.._.n-
den oorlog. Onder de gemobiliseer i be
vonden zich vele leden en ook le van
den bond. Op de ontwikkeling der o
is afwezigheid van deze leden ni« ider
invloed geweest.
Dat niettemin de organisatie ziel
haar oorspronkelijke sterkte heef? kunnen
handhaven, ja zelfs in sommige geweien nog
vooruitgang kon vertoonen, stemt onde, de/.e
omstandigheden tot innigen dank, vu< den
rijken zegen des Heeren. die ook d n mg
zap ruimschoots mocht worden one den.
Het moderamen van het bondsbes Mur v ai-
volgt samengesteld: Mr. W. Rip, ■.-norxitter:
J. H. ten Cate, secretaris; E. J. Schuin-;-,-.ar:.
2e voorzitter; F. Semplonius, 2e se. retarls:
J. W. F. Scholten, penningmeester.
Hiernaast hebben in het bondftbesUuir rit
ting: J. Meindertsma voor Groning.
scher voor Overfjsel: D. Verburg vor. echt:
F. van Breugel voor N.-Holland: C. Voets
voor Z.-Holland; D. Dees voor ZeH-m en
G. E. van der Beek voor Noord-Br- -n*.
Het jaarverslag maakt voorts -. -
melding van den arbeid van de l -r- Ch.
v. d. Heuvel, G. J Iemhoff en ande de
taak van gemobiliseerde bestuursk- j
namen.
Tevens wordt herinnerd aan den
slaagden bondsdag op 11 Juli 193' t:d-
delburg gehouden
Het jaarverslag geeft verder r erniga
bizonderheden over moderamen* r
gen, provinciale afdeelingen, plaat*
eenigingen, persuitgaven enz.
Afdeeling Overijssel
Het dagelijksch bestuur van de Ove
Afdeeling van den C.B.T.B. vergade ie "nl.
te Zwolle. Van de besprekingen ken hol
gende worden medegedeeld. Z e k t e
s t r ij d i n g onder het rundvee
bijzondere belangstelling was doo u
kennis genomen van de brochure vin tv
vingh inzake de bestrijding van
klauwzeer. Aan de vertegenwoordig-
C.B.T.B. in het bestuur van den Gei
dienst werd opgedragen aan deze
zonder aandacht te besteden.
Sc h a d e 1 ij k wild. Aan de afd
worden medegedeeld, dal gewoonli
gunning zal worden uitgereikt aan r" e
die door de organisatie voor een bepaalde t'r
zijn aangesteld.
Ontslag arbeiders. In verband -net
bestaande vormen van seizoenarb" i
nu moeilijkheden ontstaan inzake
arbeiders, werd besloten bepaalde -
der de aandacht van het Hoofd
brengen.
Pluimvee. Voor de beperkr
pluimveestapel werd een regeling b<\'. w;
bij de kleinste bedrijven de ruimst-
werd opgelegd, en waarbij tevens «-o ine-
zing zal plaats vinden voor niet-1.
welke andere bronnen van inkoms":
Pr ij zen agrarische pro dv - -
achtte deze in het algemeen iets aa
kant. mede in verband met de
oogstverwachting en de toenemende pr -
kosten.
Eigen bureau. Mede in verl
steeds toenemende werkzaamhede
Secretariaat werden plannen ontworpen
de vorming van een vast bureau.
MAATREGELEN INZAKE KAAS
Alleen om hamsteren tegen nc.
Bij het bespreken om de gen - - -
regelen inzake de kaas merkt t Cl
orgaan van de F.N.Z. op, dat t •vei
maatregel, dat er aan de consun *n alleen
kaas in stukken van kg g'eleve or
den'nogal wat misverstand besta
iooper is van de kaasdistributie. - r
daarom goed. er op te wijzen, da: de-"
regel uitsluitend genomen is om he nm -
ren van kaas te voorkomen en t zoo
mogelijk ook niet tot de dis i-u var. i
kaas te behoeven over te gaan, it- deze j
IZA
I zoo lang mogelijk uit te -Hen. Bosl—
:--C' o - regel «Tg worrt^l. da
die gewoon IS u-rl kV s tc rirr. ,'il I
nog kan «1..ea, ■- wijl een k' '■Vtributlö
zou egalisee: en Het zou van belang zif
ten goed tot .het
stuk in te sla;
in de La- '.reken van ons land het gL^.r
was. Zij zullen er aan moeten gewcnnTm;
per pond te koop, n en misschien valt <T
leden I^B
rat. ie-s van'de boter- en knasfaly
de vasmakende boerep vallen Mei
Hun eigen gebruik mag doorgaan c
staande wijze mits met meer dan to
Radioprogramma M
ZONDAG. 8 ÖEPtBMBrrï. T«- llc
BLOEMENDAAL. Radio-Kerkdienst \[cTs
Geref. Kerk te Bloemendaal (245,° m«. Zi
8 Sept. zal in den dienst voorga:n in!
3r™'™rd10 ""Hf'
JAARSVELD «14.4 m. 8 00 NCRV U CS fcvOC
tl 00 NCRV. 7 00 VPRO. 'X1—10.H0 VARJ
Nieuwsberichten ANP i iv SchrlltumrfQEl
•-:* pi »40 Gereformeerde Kerk,l,rost M
sr5?,!ïs%s
3.13 WckeQJkache .vCNAr'.cr
Dc Goifb.«Kr Sooriprestlc - «X" WÏPro
«voord uvi Sludiodienst 8 00 N.euwsort,en
AVP 813 VARA - k.-' «n S" i-l 0 00 R»T"
rich- r 'Doii'sch). 7.13 Bei chten (Engpi>cii|
ReSovo •T«X''iii ,8foo -f j T
V..-KS ,0 15 Grafnotoonmuziek toiprjl
roenorkest E- u t-acn 'Encet-xhi. 11 I te
T,ht.n N°euriZ')n
AT T e -an-.ofonne-.il/1.00 Do Rornatófc" l
eoliste. :.^i Herichlc. Duitsch). 2 ii Jtei Hgade
—4 2o' C)c U.31" ..In' d«n '«c iy nwcrpcO
lANu." 5.30 Vlooi. Z4ne"c..'r. -U5 DcrJM-
toor.muz'ok 10 00 Berichten (Dwtscn). lerWl
,.vchl!' siuitinv A| l' l - -lllaif f .13—0.30
i Berichten (En;
Ber.ch'oa 13.06 Km.pi o Ida «o J u<
or, oeconomirche bcnchtcn ANP, jfeldJ
jMonoTOtscl!,* o'-'i'irh.'i 'a.NP - .'<0 Molto cAig
Ir o Duh.wh». 815 t Z1;\NXW
MS"'sfv-.d!ct)C"'f.i£cIsch) 9 Ginotoonrrt
om Br-iehten (D,*i->chV 10 15 c
\SF 10 30—10 45 Benchten (F.lipelsr J'P'1'-
De brandbeveiligingsinstallaties der historische Groote Kerk en Vleeschhal te Haarlem zijn thans gereed
gekomen en werden Donderdag beproefd. De motor pomp, welke in een der kelders van de Vleeschhal is
opgesteld en de zgn. sprenkelinstallatie In werking brengt.
(Foto: Pax-Holland.)
De jaarlijksche geitenkeuring, uitgaande van den bond vao geitenfokvereenigingen
in Gelderland, is Donderdag te Culemborg gehouden (foto Pax-Holland)
.Op d* bon". Warneer men dens de conIM
op óe rijwie'belastingmerker. niet in staal is.
piaaije san oen ambtenaar te !<jonen, i» een pre
«rbaol het onvermijdelijk gevolg hiervanfe
(Foto Pax-Holl»
Do Iruitverkooper te Waardenburg maakt thans goede zaken h vor-
bend met de groote drukte bij het pontveer tusschen Waardenburg
«n Zaltbommel (Foto Pax-Holland)
Oogsttijd In dan Wlarin,armMr. - Tian jaar jaladan ontttond Maarland» twaalfda prclnela. Thans
naamt hal landhouwbadrijl ar da yoornaamsta plaats la (Toto Pas-Holland)
O- Neder,andjeh.^
felijknarnige book van don bakondon schrijver A. C. de Vletter, (foto Psx-Hoy
