>AG 6 SEPTEMBER 1940
PAfcr 1
STADSNIEUWS
Officieele Publicaties
&ERINGEN VOOR DE DUITSCHE
IRMACHT EN INKOOPEN VAN
DUITSCHE MILITAIREN
[andelaren wordt hier nogmaals op ge-
Jdafaan de leden van de Duitsche
Ifcht politie, S.S. enz. voor hun inkoo-
Kederland geldige bonnen zijn verstrekt,
Üe aangegeven hoeveelheid der ver
tederen geleverd kan worden. Men ver-
leze "bonnen, niet met die, welke air
"Duitschland-geldig zfon. De voor Neder-
'egeven bonnen zijn de volgend*e:
ïrood, opschrift Marke Niederlande ent
titsoèn 50'gram, kleur: blauw;
en thee resp. Kaffee oder tee, 100
Tam, bruin;
tesp Zucker, 200 gram groen,
ebloêm enz., Mehl. 100 gram, paars;
f Sparine of vet, Fette, 100 gram,
^havermout, vermecelli. maizena, enz.
Lpi aller Art 100 gram grijs,
leveranties aan het Duitsche leger be-
blauwe Wehrmachtbezugscheine over-
wowien voor de aflevering van ge-
en schoeisel aan de individueele
v/ehrmacht witte Wehrmacbt-
•»ik€ftrï r'ee'dan de hierboven genoemde vor-
«v.focumenteo mogen met aangenomen
DnitscW militairen in distributie ge-
i eoedereD wenschen te ontvangen, zon
Let b«T<e *Ün van deze documenten
'rneo v|rf°cht zich te wenden tot net
iHtekarX01"' Breestraat 117, dat op zijn
8 het Centraal Distnbutiekan-
n raadPle2°n-
"ZStember 1940.
3 De burgemeester
lag te A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
&tsT| BONNEN VOOR DE WASCH
?„aa"3eoed buitenshuis laat wasschen is ver-
693. San den bleeker één zeepbon af te staan
leg droge, vuile wasch.
on 6 September 1940.
De burgemeester,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
pag. 6
GEEN SPREEKUUR.
LES DR. K. H. E. DE JONG
sch0lk h. e'. de Jong', toegelaten als pri-
een cent aan de Rijksuniversiteit te Leiden
tw..-Herwijs te geven in „parapsychologie",
y"- m 1 lessen in dat studievak aanvangen
i 154 t houden van een openbare les op Vrij-
Duj September a.s. te 16.15 uur in het
sch u'egebouw.
met KAmeR VAN KOOPHANDEL
besol
Handelsregister.
kiging.
Panagro, Maatschappij tot Uitvoering
hafsiajeuwbouw en Onderhoudswerken, War-
oPe statuten ziJn gewijzigd.
limerrnation:.le Tobis-Cinema. N.V. Cf.),
rol, Breestraat' 31 (Trianon-Theater),
28* Haarïstraat 52 (Rex Theater). Hoofdz.:
L- Luykenstraat 2. Beh. fil.: J.
H. Tapke Lokenberg, Leiden (B.P.).
6
ilvisch DAMCLUB LEIDEN
g j
Huisman en Piet Olivier winnen
ihar de zomer-prijzen.
ct.'; snen zeer spannende ,en fraaie reeks van
wedstrii den is het Wim Huisman
gelukken, om zijn zwaarste concurrent
ilivier voorbij te streven. Met een punt
ul legde hij daarmede beslag op den
Th prijs, bestaande uit twee kunstig ge-
ferde zilveren schijven van zeer hooge
r dezen laatsten wedstrijd gisteravond
ld groote belangstelling. Er werd een
fljandicap-wedstrijd" gespeeld, di« tot
Igenoegen slaagde. Na afloop werd dank
mt aan de organisatoren van deze zomer
tijden voor het vele werk daaraan ver-
füUR KUNSTMATIGE ADEMHALING
Drenkeling nog gered.
liddag te 6.40 uur is de 5-jarige S. G.
in de Mauritsstraat 33, bij het vlie-
Sachteruit in een sloot in den polder bij
Jarte pad geloopen. De veehouder Roelofs
[t het ongeval, begaf zich te water en
I den jongen op het droge. Hij was be-
pos. De E.H.O.1 paste kunstmatige adem-
jtoe en wist, mede met behulp van een
jfapparaal na ongeveer een uur de
geesten weer op te wekken. Ter controle
■knaapje daarna naar het Acad. Zieken-
pbracht.
Ml
BURGERLIJKE STAND
bren:Willemijntje Johanna Carolina Su-
l' v- E- Slootman en J. A. J. de Roos:
zn. v. R. Kreeft en J. Huisman; Hendrik
t P. Oosterhof en J. Hogenkamp; David
J|I- Nieuwenburg en J. v. d."Meij; Cornelis
A. C. de Joode en H. de Haan; Willem
n J- B. Diersma en W. de Roode; Maria
L. H. Visser en C- v. Leeuwen; Gerardus
nes Maria zn. v. m. Frankhuizen en J
d. Klaauw; Wytsche Jans dr. v. 'E. J.
en W. J. v. Driesum; Elisabeth Maria
Imina dr. v. J. W. Rijsbergen en E. m.
Ill oven; Therese Josephine dr. v. L. Th. G
lan en E. W. Schneider,
rieden: C. Kriek. m„ 55 j.
uwd: J. a. m. Hogenboom jm. en J. P.
lagen jd.; G. W. Rijksen jm. en A. P, m
•en Boop jd; m. Betgen jm. en m. v, Dónge jd;
ïappi'" ,Kralingen jm. en 'E. Geenjaar jd; D". 'P.
o jm. en J. Onderwater jd; J. Kranenburg
J S. Selier jd.; L- E. J. Moeliker jm. en
JK" Blom jd.; H. J. Philippo jra. en D. v. d.
d; C. de Wit jm. en G. Boom jd.
/elijksaangiften: P. Bruin jm. 22 'j. en
panselaar jd. 26 jaar
ng< Hozerswoude
RHl
J.V. „FILADELFIA"
RK( Jongelingsvereeniging op G.G. „Fila-
hoopt haar wekelijksche samenkomsten
a311 te vangen, en wel op Zondag
iptember a.s. des avonds 7 uur in het
ac^^er G®1"6*- Kerk. Op een huis-
r K jiijke vergadering werd bestuursverkie-
gehouden, waarvan de uitslag was dat
estuur thans is samengesteld als volgt:
jh Velde, voorzitter; P. van Wieringen,
iADI°rz! J°h- van der Zwaan, secretaris;
Ildhout, 2e secr.; G. Windhorst, penning-
er; P. Slootweg, 2e penningmeester; G.
falst, algem. sec.
Hillegom
DE VERDUISTERING
le gemeente vertoont nog steeds gebve-
nzake het verduisteren.
)er f^s weel" hioet de politie constateeren
iet over:;.'de voorschriften worden na-
d.
Vel"kanc* is de politie dan ook moetën
i Nlban .tot het opmaken van een aantal
)ciob<sen-verbaal.
sTUfieisch voor een goede verduistering moet
gesteld worden, dat men van buiten af niet
kan zien dat binnen licht brandt.
Men zij gewaarschuwd.
DE HILLEGOMSCHE BEURS
De beurs van gisteren werd door 112 'per
sonen bezocht. De handel was iets levendiger
dan de vorige week.
Katwijk
DEMONSTRATIE E.H.B.O.
Gisteravond werd door de afd. „Katwijk"
van de Ned. Vereen. EH.B.O. een groote
demonstratie gehouden op een terrein aan den
Nieuwe Duinweg, waarvoor groote be^ng-
stelling bestond.
Onder de aanwezigen merkten we op mr.
Warmoltz, inspecteur van politie, dr. J. J.
Cleveringa, medisch adviseur der afdeel-ing,
de heer J. Volbeda, blokcommandant bij de
Luchtb escher m ing
Voorgesteld werd, dat bij een luchtgevecht
vliegtuigen1 bommen hadden laten vallen
boven een bebouwde kom van een dorp, waar-
door een groote verwoesting werd teweeg ge
bracht. Toen een E.H.B.O.-reddingsploeg toe
snelde moest zij van onder de puinhoopen
verschillende slachtoffers bergen, wau
sommigen ernstig, anderen minder ernstig
gewond waren.
Het bleek, dat de E.H.B.O.-ploeg goed voor
haar taak berekend was. Het was opvallend
hoe snel de slachtoffers op de juiste wijze
behandeld werden. Hierna werden zij op
brancards of planken naar een hulp-ziekenhuis
vervoerd ter verdere behandeling. Het hulp
ziekenhuis werd voorgesteld door het
Gemeentehuis.
Als bijzonderheid zij gemeld, dat tijdens de
oefening motorgeronk werd gehoord en het
afweergeschut enkele schoten loste, waardoor,
vooral onder het jeugdige publiek een
ifieene vlucht ontstond.
Na afloop verklaarde de medisch-adviseur,
dr. J. J. Cleveringa, dat de oefening in alle
opdichten uitstekend geslaagd was.
De voorzitter van de afdeeling, de heer J.
J. v. d. Kamp, die zich veel moeite getroost
heeft voor de voorbereiding van deze demon
stratie, dankte met een enkel woord mr.
Warmoltz, dr. Cleveringa en de heer Volbeda
voor hun belangstelling en de medewerkenden
voor de moeite, die zij zich getroost hadden.
Ongetwijfeld heeft deze demonstratie er toe
bijgedragen het groote nut van een goed
organiseerde Eerste-Hulp-dienst aan
publiek duidelijk te maken.
Katwijk a/d. Rijn
Tuinbouwoverzichf'
Plet blijft in alle opzichten nog goed gaan
met de koudegrondsproducten. Vooral wat
van goede kwaliteit is, vindt steeds gretig
koopers en het sortiment breidt zich steeds
uit. De aanvoer wordt, nu de nazomer en
najaarsproducten afkomen, telkens grooter
het wordt daardoor met den dag geanimeerder
aan de veiling. Nog een paar weken en ook
de late bloemkool komt. Dit product is dit sei
zoen later dan normaal. De bloemkoolprijzen
van de vroege kool geven |iog steeds reden
tot tevredenheid. Het koele weer is bevorder
lijk voor de kwaliteit die werkelijk prima
genoemd mag worden. In het laatst van vorige
week was bloemkool al bijzonder gevraagd
de hoogste noteering ging zelfs tot bo\
20. Betaald werd n.l. van 12.502Ó.4Ó
voor de eerste soort. Begin dezer week was
er een kleine daling doch de prijs was toch
zeer bevredigend, n.l. voor 1ste soort van
1220 tot 16.60 terwijl de tweede kwaliteit
-H.
alleszins
bevredigende prijs betaald. Alhoewel .alles
voor het binnenland bestemd bleef kón een
noteering geboekt worden voor bospeen van
6.20 tot 10 per 100 bos en waspeen die
heel graag wegging liep zelfs van 1.20 tot
2 per kist van 20 kg. Dat is heel wat beter
dan vorig jaar toen de teelt van dit product
een fiasco werd. Het is nu geregeld vrij goed
gegaan. Voor kroten nam de vraag iets af.
Vooral erg groote kroten waren slecht ge
vraagd. Voor goede kwaliteit varieerde de
prijs van 0.40 tot 0.65 per kist van 20 kg.
Groene kool die ook van goede kwaliteit is
kon van 4.10 tot 4.90 per 100 kg opbrengen.
En uien deden van 4 tot 5 per 100 kg.
Frincesseboonen konden gemakkelijk van 9
tot 12 per 100 kg opbrengen en snijboonen
deden van 10 tot 15 per 100 kg. Andijvie
bracht een mooie prijs op, n.l. van 1 tot
1.10 per 100 stuks. Sla was stabiel in prijs.
De kwaliteit is nog niet erg best, de prijs
matig, van 1 tot 1.80 per 100 stuks. Eigen
heimers waren in den afgeloopen week al bij
zonder goed te plaatsen en de prijs liep op.
Vooral zandejgenheimers waren goed ge
vraagd en noteerden in de groote van 4
tot 5.60 per 100 kg. Drielingen deden van
3.20 tot 3.80 per 100 .kg. Thans is het
weer iets stiller en de prijs is intusschen met
0.60 tot 0.80 per 100 kg gezakt. Tot hoe
lang?
Katwijk aan Zee
CHR. JEUGD-ORGANISATIE
Hef werk gaat voort.
In de Oranjezaal van het Jeugdhuis kwa
men gisteravond de leden van de C.J.O. in
vergadering bijeen onder voorzitterschap
den heer A. Haasnoot. Ter nagedachtenis
van het lid Klaas Ros, welke in den oorlog
is gesneuveld, werden eenige oogenblikken
van stilté in acht genomen. In gevoelvolle
woorden sprak de voorzitter de nabestaan
den van Klaas Ros toe. Hij schetste den
overledene als een trouw lid, die reeds in
zijn jonge leven getuigenis ervan aflegde, dat
hij Christus wilde volgen.
De Heer J Vink hield een causerie over
het a.s. winterwerk. In alle tijden is er de
leus verkondigd ,wie de jeugd heeft, heeft
de toekomst. In dezen tijd wordt klaarheid
gevraagd in alle dingen. Naar vooraanstaan
de mannen ons zeggen, leven wij op de grens
van twee werelden, op de drempel van
nieuwe tijd, of we leven al in een nieuw
tijdperk. De groote vraag is thans, op welke
gronden zullen wij ons werk voortzetten. Met
instemming citeerde de causeur de brochure
van Dr. Eijkman. Het eenige fundament
Jezus Christus. Vanuit Christus is alleen de
ware eenheid te verkrijgen. Het doel van
werk moet zijn het verkondigeh van Gods
heil in deze wereld, mede-arbeider aan Gods
komend koninkrijk te zijn. Wij zullen
niet met de, politiek inlaten, tenzij het ons
dwingend wordt opgedrongen. Dan zullen
wij ons standpunt opnieuw móeten bepalen
en zullen moedig met ons werk voortgaan.
Wij moeten niet passief zijn, niet afwachten,
maar bouwen onder Gods toezicht, mee
helpen aan de saamhoorigheid van ons volk.
God kan juist nu bouwlieden gebruiken.
Naai- aanleiding van deze causerie werd
nog bij de nabesprekinggewezen op het feit,
dat wij als Christelijk volksdeel één behooren
te zijn. De kerkelijke verdeeldheid is
jeugd van thans beu. De jeugd van thans
vraagt een daad van de ouderen.
Met algemeene stemmen werd als admini
strateur gekozen de heer D. Ketting. Daar de
Heer A. Haasnoot zich niet meer herkiesbaar
stelde, werd als voorzitter gekozen Ds. Fr.
J. Broeijer, welke zich deze benoeming liet
welgevallen. De heer Jac. Gezink dankte
hierna in hartelijke bewoordingen den Voor
zitter, den heer A. Haasnoot.
Als bestuurslid werd gekozen den heer P.
Haas, welke zijn benoeming in beraad hield.
Als lid van de commissie van toezicht in de
vacature Dr. T. Lodder, werd gekozen Mr.
W. J. Woldringh van der Hoop.
Koudekerk a/d. Rijn
DOOR ZOLDERLUIK GEVALLEN
Gisternacht had de vrouw van den koop
man G. v. E., wonende in de Hoogewaard
alhier, toen zij een harer kinderen op zolder
wilde helpen, door de duisternis het ongeluk
bij het zolderluik mis te steppen en hierdooi'
te vallen. Zij kwam in een kast terecht eri
liep zoodanige inwendige JèieUzirtgen op, dat
geneeskundige hulp moest worden ingeroepen;
Zij zal nog voor vérdere behandeling moe-f.
ten worden vervoerd'naar het Acad. Zieken
huis te Leiden.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Adriana Maria, d. v. J. Hogenes
en H. Kalshoven; Arie Romijndert, z. v. C.
Cok en A. Touw; Anna, d. v. M. van Bosté-
len en K. Oudshoorn.
Ondertrouwd: W. Nagtegaal, 29 j. en L. M.
Tempelman, 25 j. W. P. van Ginhoven,
26 j. en M. J. Tempelman, 23 j. M. J.
Kompier, 26 j. wonende te Hazerswoude, en
M. C. Heemskerk, 22 j., alhier.
Lisse
A.R. KIESVEREENIGING
Donderdagavond werd in het voormalige,
gébouw van het Chr. Mil. Tehuis èen verga
dering gehouden doordea.r. kiesvei'eeniging
Nederland en Ox-anje. De vergadering werd
geleid door den voorzitter dr. Th. Ruys jr.
In het openingswoord wijdde dr. Ruys
eenige gevoelvolle woorden ter nagedachtenis
van hen, die in den krijg zijn gesneuveld,
welke woorden staande werden aangehoord.
De voorzitter merkte 'op, dat in den eersten
tijd na de oorlogsdagen de veerkracht van ons
volk gebroken scheen te,zijn, doch langzamer
hand herstelde ons volk zich.
Dr. Ruys gaf vervolgens een 'beknopte uit
eenzetting van den stand van zaken na 10 Mei.
Hij besprak de pogingen om te komen tot
de vorming van éen nationaal blok. Tegeii de
tweede Nederlandsche Unie hebben wij be
zwalken, welke door spr. uiteen werden gezet.
Om deze bezwaren adviseerde dr. Colijn geen
lid van de Unie te worden.
Voorts werd gewezen op de samenwerking
tusschen chr. hist, unie en .a.r. pprtij, welke
samenwerking in dezen tijd tot grooten zegen
kan zijn.
Over deze vraagstukken werd nader van
gedachten, gewisseld.
RIJKSPOSTSPAARBANK
Bij de rijkspostspaarbank werd te Li«se\ge-
dui-ende Augustus ingelegd 5166.63 en te
rugbetaald 9911,46.
Oegstgeest
VAN RIJDENDE TRAM GEVALLEN.
De 6-jarige A. M. alhier
tram gevallen tengevolge"
hersenschudding bekwam. -De jongen ld per
ziekenauto- van de garage van Nieuwkoop
naar het Ac. ziekenhuis te Leiden - vervoerd.
Sassenheim
LOOP DER BEVOLKING.
INGEKOMEN: H. de Kok.. Gouverneurlaan 43,
van Amsterdam, Madurastraat- 'ltU; J. 'Griekspoor,
Hoofdstraat 37, van Haarlemmermeer, Gelevink-
VERTROKKEN: J. A. M. Schmidt, Hoofdstr. 188,
naar Vlaardlngen, Rodgstraat 26; D. Bufgmeijer,
Rijksstraatweg 60, naar Voorhout, 3. v. 'Belêren-
laan 102; P. Moerel gcb. var> den. Berg, Hoofd
straat "283, naar Katwijk," Huizo ,.Calao"rF.
Noordwljk., Mr, Dr.-. v. d. Berehstlchting;
H. L. A, Gurowics, Hoofdstraat 167. -naar Sfieelc,
BURGERLIJKE STAND
H. Natzijl en van J. c. uauaeij.
ONDERTROUWD: C. Kooij. ?6 j. on M. Koning,
Voorschoten
DOOR DE DUISTERNIS MISLEID
Gisteravond omstreeks 12 uur is de 'heer
C. B., wonende alhier, en komende op de
fiets uit de richting-Leidscbendam, op den
Veurschen weg ter plaatse waar aan de weg-
verbreeding gewerkt wordt door een uit de
tegenovergestelde kant komende wielrijder,
welke zonder verlichting reed, aangereden.
De heer C. B. kwam op de naast den weg
loopende tramrails terecht, waardoor hij
eenige wondenaan. hét gelaat bekwam. De
wielrijder die het ongeluk veroorzaakte reed,
zonder zich om het slachtoffer t'e bekom
meren, door.
VERHUUR AMBACHTSHUIS
B. en W. stellen 'den raad voor, het raads
besluit d.d. 30 Augustus j.l., waarbij besloten
werd het Ambachtsuis, Voorstraat 14, te ver
huren aan het wapen;der marechaussee, tegen
een huurprijs van 650, in te-trekken, daar
het college van de bevoegde, inst-antie^bericht
ontvangen heeft; 'dat'de hier gestationneerde
brigade marechaussee uitsluitend zal worden
ondergebracht in een aantal woningen
de Willem de Zwijgerlaan, alhier,
BURGERLIJKE STAND.
Muller, wonende Leidsche weg.4399.
GEHUWD: Hermanns Johannes Men, oud 39 j.,
loodgieter, wonende te Monster, en Cornelis Maria
Meyer, oud 27 j.. wonende Rijndijk -154, zonder
beroep: Jacob ten Hopen, oud 25 j.. -bakker,
wonende te Leldschendam, en Johanne Eneventina
Waayer, zonder beroep, oud 23 j., wonende Vooi
inde t
Woubrugge
DS. VAK DER ENT BR A AT
Ds. van der Ént Braat is wegens een hem
overkomen licht ongeval genpodzaakt de
kamer te houden, zoodat hij verhinderd is
zijn ambtsbezigheden te' verrichten.
GEM. SECRETARIE
Tot volontair ter gemeente-secretarie
toegelaten cle heer A. A. C. Reedijk 1
Oegstgeest. Hij is tevens te werk gesteld bij
de afd. distributie.
Burgerlijke Stand. Geboren: 'Beriiardus
Johannes, z. van B. c. Disseldprpen e.- M.
Schulte. Maria Cornelia, d. van S. -C. Borst
en M. W. van Tol. ^Alphonsus Vincentius,
z. van Th. C, Hoogenboom en J. A. C. van Dijk.
POLITIEKE ACTIVITEIT IN BELGIË
Ook daar streven naar eenheid
en concentratie
De oudq partijen houden zich stil in België,
zoo bericht een redacteur van het Vaderland
zijn indrukken van een .bezoek aan dat
land. Daar bijna alle leiders van dè katho
lieken, liberalen en socialisten naar Limoges
zijn gegaan en het feit, dat men te Limoges
is geweest, een soort van capitis diminutio
beteekent,. is dat gemakkelijk te begrijpen.
De vlucht naar Frankrijk heeft!de oude
traditioneele partijen van het Belgióche poli
tieke leven verlamd.
Er komt dus des te meer ruimte voor de
nieuwe bewegingen, zal men zoo denken. Dat
is echter niet juist. Wij hebben er al op ge
wezen, dat België nog steeds onder militair
bestuur leeft en het politieke leven is er heel
wat meer beperkt dan hier. Een couranten
polemiek, zooals ze hier tusschen verschillende
groepen gevoerd wordt, is daar onmogelijk.
Op één punt zal men vermoedelijk toch tot
het Stellen, van. een politieke daad 'overgaan;
Men beschouwt het m Duitsche kringen n.l.
als een eerezaak. de wegéns activisme veroor
deelden volkomen te- amnestieeren en: in hun
eer en rechten te herstellen. De benopming van
dr. Speleers als professor in de oogheel
kunde te Gent, wat hij in 1917 reeds is ge
weest, wijst in die richting. Meer maatregelen
in rtonzelfden zin worden thans overwogen.
Hóe staat het nu met de politieke activiteit
onder de Belgische bevolking zelf?
Men kan op dit oogenblik van vier belang
rijke centra van activiteit spreken. Het eerste
centrum bevindt zich in de nabijheid van wat
wij nu maar zullen noemen het in staat van
krijgsgevangenschap verkeerende Hof. Over de
houding van den koning zelf wordt natuurlijk
zeer veel gepraat. Met zekerheid kan men daai;:
omtrent echter niets meedeelen. Wel willen wij
hier even zeggen, dat iemand, die het onge
twijfeld weten kan, een Belg, ons vertelde dat
de koning vol vertrouwen is in de toekomst en
dat dit vertrouwen versterkt werd door het
persoonlijk contact met den Leider van het
Duitséhe volk. Tegenover alle Duitschers van
'de bezettende overheid gedraagt Koning
Leopold zich overigens geheel als een krijgs
gevangen officier.
De werkzaamheden van de Man
Maar een aantal hooge ambtenaren en oud-
.ministers, die in het land gebleven zijn, voeren
npg een zekere politieke actie, die op het be
houd van den'Belgischen staat en de Belgische
monarchie aanstuurt. Zij zien echter wel tn,
dat zeör veel anders zal moeten worden om
behouden te kunnen blijven. Vooral op sociaal
gebied. De belangrijkste figuur is hier onge
twijfeld Hendrik de Man. Nadat deze zijn be
leend manifest aan de Belgische Arbeiderspartij
had laten verschijnen, schijnt er een pauze in
zijn werkzaamheden ingetreden te zijn. Dit is
echter maar schijn. Sommige Duitschers wilden
hem in staat stellen zijn propaganda voor een
vernieuwing van het socialisme op nationalen
grond in openbaar te voeren, andere niet.
De betrekking tot de Duitsche overheid
moest vóór alles opgehelderd worden. Het zal
wel verband houden mét deze quaestie, dat De
Man een week geleden naar Berlijn is vertrok
ken. Overigens schijnt zijn succes bij de oude
partijgenooten niet zoo heel groot geweest te
zijn. Althans niet onder het min of meer lei-
dencte personeel 'in de partij. Er wöi-dt in die
kringen zelfs een vrij sterke anti-Duitsche pro
paganda gevoerd, die natuurlijk ook tegen De
Man gericht is; de ongetwijfeld niet. rooskleu
rige oeconomisehe toestand maakt het voeren
van zulk een propaganda gemakkelijk
'Mocht De Man er nog toe besluiten bij zijn
politieke en sociale' actie voortaan ook meer
rekening te houden met het volksche element
van huis uit is hij steeds een zeer over
tuigd flamingant, geweest dan zal hij onge
twijfeld een belangrijke rol spelen in de
verdere geschiedenis van de Zuidelijke Neder
landen. Hij is vermoedelijk de eenige staars-
man van eenig formaat, die in staat zal zijn
hog iets van de - oude tradities te redden en
het land-toch zoo té hervormen,dat het past
in het'kader van een nieuw Europa - onder
Duitsche hegemonie, én meteen een goede en
blijvende oplossing aan de hand te doen van
het nationaliteitenvraagstuk. Dat dit, mede lil
verband met "dé .Nederlandsoh-Vlaamsche cul
tuurgemeenschap,' van buitengewoon groot be
lang zou. Zijn vóór het -Nederlandsche- volk.
Spreekt van zelf:
DegreRe, wiens blad. Pays réel, deze week
\yeer voor de eerste maal verschenen is, zoekt
aansluiting bij die groep van oude Belgische
politici, die blijkbaar een revolutie wenschen
door versterking van het' koninklijke gezag. In
zijn blad is hij als een geestdriftige Belgische
nationalist opgetreden Het is mogelijk, dat hij
het verzamelpunt zal aangeven voor alle voor
standers van een hersteld België met zoo weinig
mogelijk verandering. Hü speelt zoowat de rol,
die de eerste editie van de Nederlandsche Unie
hier te lande had willen 9pelen. De mislukte
editie. Of Degrelle betere kansen heeft, valt nog
niet na te gaan. Hij heeft het noodig geacht in
het eerste -nummer van zijn weer verschenen
blad mede te deelen, dat hij de uitgave zelf
betaalt en ook op papier druk*, dat hij zelf
betaalt heeft of in ieder geval betalen wil. Goede
kenners, van het Belgische politieke leven gaven
ons als hun meening te kennen, dat Degrelle
.toch geen waarlijk groote rol meer zal spelen in
de Belgische politiek. Voor de Belgen van den
ouden stijl blijft hij toch altijd nog verdacht en
voor cle Vlaamsche en Waalsche nationalisten
is- hij te zeer een vooorstander van een burger
lijke en, men mag. wel zeggen, Brusselsche. min
óf meer kunstmatige nationale geestdrift.
Omtrent het Waalsche nationalisme hoort
"men overigens zeer weinig.- Het was te Luik en
in de Bórinage steeds sterk naar het Zuiden ge-
.richt, maar eigenlijk meer naar het Fransche
'socialisme en vooral naar het Fransche volks
front in de laatste jaren dan naar den Fran-
-schen staat Het volksfront bestaat niet meer
jen: cle Fransche staat is leelijk- gehavend. De
oeconomisehe toestand in Wallonië schijnt
trouwens nog slechter te zijn dan in het Vlaam
sche land. De Waalsche krijgsgevangenen
wordenook langer in Duitschland vastge
houden." Onder die omstandigheden is het te
begrijpen, dat er vrijwel niets te merken valt
van een Waalsch. „activisme."
Het Vlaamsch Nationaal
verbond en het Dinaso
In Vlaanderen daarentegen heerscht groote
activiteit. Het Vlaamsch Nationaal Verbond
IV.N.V.) treedt op als de voornaamste vertegen
woordiger van het Vlaamsch nationalisme. Het
heeft door zijn getalsterkte en door zijn ver
leden ongetwijfeld recht op zulk een erkenning
als grootste zuiver -Vlaamsche partij. Toch zijn
de leiders -wijs genoeg om zooveel mogelijk
samenwerking te- zoeken met de andere groe
pen. vooral met de katholieke Vlamingen, in
zoover dezen zich willen losmaken van het
standpunt, dat door de politieke vluchtelingen
te Limogés werd ingenomen. Ook onder de
socialisten in Vlaanderen werkt het V.N.V. voor
een samengaan op breedere basis dan het oude
par lij program. Natuurlijk wordt er ook onder
handeld met een paar kleinere Vlaamsche
nationalistische bonden, die tot nog toe buiten
het partijprogram gebleven warenmet het
oude Vlaamsche Front te Antwerpen b.v., waarv
in vooral diegenen onder de Vlaamsche natio
nalisten gegroepeerd zijn, die het V.N.V. te
exclusief 'katholiek vonden en met een
jongerenorganisatie, die onder leiding staat van
den dichter Wies Moens.
De, belangrijkste concurrent van het V.N.V.
is echter het Verbond van Dietsche natio-
na'al-socialistën (Dinaso), indertijd gesticht door
Joris van Severen, den te Abbeville door het
Fransche gepeupel vermoort.en West-Vlaming.
Juist die houding tegenover de Walen is het
groote twistpunt met het Vlaamsche nationa
lisme. Het V.N.V. wil voor alles los, van de
Walen. Hel Dinaso daarentegen s eeft naar
een soort van Groot-België op min of meer
federatieven grondslag. Voor een federatie met
de Walen zouden sommige V.N.V.-ers wellicht
ook nog te vinden zijn, maar dan met een zeer
duidelijke, zeer scherpe scheidingslijn. Bij het
Dinaso-verbond, blijft dat echter alles vrij-on
duidelijk en menige .Vlamin" vrèest, dat de
volgelingen van wijlen van weren terwille
van de Belgische eenheid ooi. nog allerlei con
cessies "zouden doen aan de Franschgezinden in
de Vlaamsche gewesten. Toch heeft men onder
handeld over een mogelijke samenwerking. Toen
der vertegenwoordigers van de Dianosobe-
weging in den loop van die onderhandelingen!
verklaarde, geen Vlamingen en Walen te willen*
kennen maar alleen rekening te houden met het
bestaan van verschillende regionale typen in
België, bleek alle verdere discussie echter nut
teloos. Vooral daar van dezelfde zijde ook nog
beweerd weird: er bestaat geen Vlaamsche en
Waalsche cultuur in België, alleen een Grieksch-
Latijnsche.
En toch is er nog eenige kans op een coalitie,
Niet alle leden van het Dinaso-verbond den
ken inderdaad zoo „Belgisch". Mr. Thiers, de
opvolger van Van Severen vóorloopig weiJ
gert hij nog den titel leider aan te nemen en
blijft deze voor. wijlen van Severen gereser
veerd is eigenlijk toch een zuivere natio-
-nalist. Van Severen, man van zeer fijne, maas
in hoofdzaak Fransche cultuur hoe bitteS
moeten zijn laatste oogenblikken geweest zijn!
door ontstonden allerlei verbindingen met
allesbehalve Vlaamsch-willende elementen. Nu
nog wordt er b.v. onderhandeld over een
samengaan met de Legion national, een Bel
gisch-fascistische organisatie. Dat alles heeft
wellicht meer wantrouwen gewekt dan feitelijk
gerechtvaardigd was. Intusschenkomt thans
het zuiver Vlaamsche element toch weer meer
op. den voorgrond. Deze ontwikkeling zal ech
ter nog eenig en tijd noodig hebben om zich ge
heel door te zetten.
Financieel Nieuws
Betalingsverkeer met Italië
Het Nederlandsch Clearing-Instituut maakt
bekend:
Het betalingsverkeer tusschen Nederland en
de Italiaansch-Albaneesche tolunie geschiedt
met terugwerkende kracht, ingaande 29 Augus
tus j.l., binnen het kader der Nederlandsch-
Duitsche en Duitsch-Italiaansch-Albaneesche
clearing.
Onder de regeling vallen alleen wederzij dsche
betalingen wegens levering .van goederen van
oorsprong uit het andere land, betalingen we
gens nevenkosten in den ruimsten zin van dit
goederenverkeer en voorts o.a. veredelingsloon.
patentkosten, licenties, - auteursrechten, pen
sioenen en kosten van onderhoud en onder
sleuning. Andere bétalingen kunnen van geval
tot geval onder cle regeling worden gebracht.
Tot nader bericht kan storting bij het clea-
ringinstituut zonder voorafgaande vergunning
van het deviezeninstituut geschieden.
Nederlandsche -debiteuren zijn verplicht tot stor
ting op postrekening 2020 ten name van het Ned.
Clearinginstituut „Duitschland' of op de rekening
„Duitschland" van het Ned. Clearinginstituut Dij
de- Ned. Bank onder gelijktijdige inzending aan het
Clearinginstituut, afd. Italië, van het ln de Duitsche
clearing gebruikelijke stortingsformulier A, waarop
duidel
rood te vermelden
Met naaruk wordt er op gewezen, dat onderaan
het formulier de schuld, waartegen wordt gestort,
duidelijk en nauwkeurig dient te worden omschre
ven, bij schulden, ontstaan uit invoér onder vermel
ding van het statistieknummer der goederen. Is de
Invulling onvolledig of ontbreken bescheiden, dan
wordt, het formulier teruggezonden en de storting
oorloopig aangehouden.
Betalingsverplichtingen in lires of andere
...ïgerekend. De waarde
;he franc is vastgesteld op 6.25 lires.
Bij Invoer uit de Italiaansch-Albaneesche tolunie
loeten de gebruikelijke clearingdocumenten aan
de douane-ambtenaren worden overgelegd.
de afd. Italië
het Ned. Clea-
elscht. Verwezen wordt
Het Crisis Uitvoer Bureau deelt in
aansluiting aan het bovenstaande mefe:
Het tot dusvere gebruikelijke visum voor
Italië wordt vervangen door èen vereffenings
certificaat. Dit véreffeningscertificaat kan "oij
het Crisis Uitvoer Bureau worden aangevraagd
op de voor Duitschland gebruikelijke wijze,
d.i. door middel van het gele aanvraagformu-
Voor producten, wélke onder een uitvoer-
monopolie uit hoofde van de Landbouw Crisis-
wet vallen, -is de afgifté van het vereffenings-
certificaat door het Crisis Uitvoer Bureau
gedelegeerd aan de desbetreffende centrale
monopoliehoudsters.
Bovenstaande regeling brengt geen wijziging
in de verplichting tot net indienen van een
verzoek om dispensatie, resp. uitvoermachti-
ging ingevolge de uitvóerverbodenwet en het
crisis landbouw-uitvoermonopoliebesluit 1939.'
Roemeensche gebiedsafstand
Het Roemeensche gebied, dat door het be
sluit van Weenen aan Hongarije wordt over
gedragen, omvat een oppervlakte van onge
veer 44,000 vierkante km met een bevolking
van ongeveer 2.5 millioen. De belangrijkste
stad in dit gebied is Klausenburg met 100,000
Hongarije komende 'districten zijn
rijk aan bosch en leveren voornamelijk eiken
en beukenhout. Vooral in de omgeving van
Klausenburg vindt men houtverwerkende in
dustrie.
Van de rijke bruinkolenmijnen van Zeven
burgen zal Hongarije slechts kleine gedeelten
bij Klausenburg krijgen. Ih het noordelijke ge
deelte is er asphalt. In het Bihorgebergte
tusschen Grosswardein en Klausenburg, dat
gedeeltelijk in het afgestane gebied valt, is
veel bauxit aanwezig, waarvan het gehalte aan
alumifliumoxyd echter slechts 52 k 55 procent
bedraagt. De goud-.en zilvermijnbouw té Ma-
ramures dateert reeds uit de twaalfde eeuw. In
deze streek zijn er oök koper- en loodmijnen
alsmede zink- en pyrietmijnen. Nabij Neu-
markt komt "veel aardgas voor. Ijzererts is
slechts in geringen omvang in het Szekler-
gebied in het district Odórhoi aanwezig. Zout
wordt op verschillende plaatsen gevonden.
Klausenburg is als industrieel, centrum van
beteekenis. Er zijn niet alleen zaagmolens, pa
pierfabrieken, molens, brouwerijen en distil
leerderijen, ook de draad-, glas-, leder- en voor
al ook de chemische industrie is in deze streelt
vertegenwoordigd. Te.Maramures heeft de be
werking van de daar gevonden edele metalen
plaats.
Het verlies van het aan Hongarije afgestane
gebied zal voor Roemenië in hoofdzaak op het
gebied van de houtproductie voelbaar worden.
De houtexport van Roemenië, die naast den
uitvoer van petroleum en graan belangrijk'
was, zal nu eenigszins achteruitgaan. Wat .ech
ter de mijnbouwproductie en de industrie be
treft, zoo zal Roemenië door de gebiedsover
dracht met uitzondering misschien van ko
per niet al te veel nadeel ondervinden, om
dat de voornaamste mijnbouwdistricten bij Roe
menië blijven.
De petroleumproductte ondergaat geen ver
mindering en ook de zware industrie der Re-
schitza-werkèn in hel Banaat en te Eisenmarkt
komen in de toekomst aan het Roemeensche
bedrijfsleven ten goéde. In laatstgenoemd ge
bied zijn ook de belangrijkste Roemeensche
goudmijnen gelegen en ook de uitgebreide bau-
xit-productie wordt slechts met een betrekke
lijk klein gedeelte verminderd.
Tezamen met het verlies van Bessarabië en
de noordelijke Boekowina zal echter het nieu
we gebiedsverlies voor Roemenië een verande
ring van zijn oeconomisehe structuur met zich
mede brengen, die vooral ook in de handels
balans van dit land tot uitdrukking zal komen.
Marktberichten
VOORSCHOTEN; 5 Sept. Voórschotensche plum
vee en eierenveïling. Kippeneiéren 6.506.9i
kalkeieren 7 p. .10 Ostuk; kippen 40 ct. p. stul
DUITSCHE 00RL0GSFINANCIER1NQ
Succes door aanpassing aan de
marktmogélijkheden
Zelfs voor menigen optimist z|I 'het
een verrassing zijn 'geweest, dat staats
secretaris Reinhardt onlangs in een arti
kel bewees, dat de belangrijkste Duit
sche belastingen op inkomen en vei'bi/uik,
ondanks de onttrekking van millioenen
arbeidskrachten, het stilleggen van. vele
voor den oorlog niet belangrijke bedj'ijVen
en ondanks talrijke beperkingen van .het
verbruik in de laatste maanden, zelfs nog
hoogere opbrengsten hebben opgeleverd
dan in het vorige jaar.
Dit bewijst, dat het Duitsche oeconomisehe
leven ondanks alle oorlogstoestanden oök zijn
volle belasting- eri spéarcapaciteit heeft weten
te handhaven. De gemiddelde belastingop
brengst van het Duitsche Rijk bedraagt sinds
het uitbreken van den oorlog ruim 2 milliard
mark per maand.
Niet minder stabiel is volgens Das Reich
de bijdrage van den spaarder en van het
kapitaal aan de oorlogsfinanciering. In de
eerste vier oorlogsmaanden (September-
December 1939) steeg de schuld van het Duit
sche Rijk met gemiddeld 2,14 milliard mark
per maand, in het eerste kwartaal 1940 met
2,05 milliard mark en in het tweede kwar
taal met 2,7 milliard mark pér maand. De
belastingopbrengst en de opbrengs,t voor lée-
ningen bleven tot dusver dus ongeveer in
evenwicht, in den vorigen oorlog kon nauwe»
lijks tien percent van de geldbehoefte dooi?
belastingen worden gedekt.
De credietfinanciering van. het Duitsche Rijk
is van den aanvang af zoo elastisch mogelijk
gemaakt De liquiditeit van de geldmarkt ten
gevolge van het verminderen van voorraden,
het vrijkomen van kapitaal, van niet te inves»
teeren afschrijvingen en winsten, wordt voort
durend opgenomen door het - uitgeven van
schatkistwissels en van „Schatzanweisungen"
op middelmatige termijnen, waarbij de rente
voortdurend kan worden verlaagd, n.1. tot 2\i
procent voor driemaands schatkistwisSels en
3% pet. voor zestienmaands Schatzanweisun
gen. In totaal konden- in de periode' Augus
tus 1939 tot Juni 1940 niet minder dan mk. 13
milliard aan dergelijk schatkistpapier met kor»
ten looptijd worden ondergebracht zonder dat
de markt ooit eenige teekenén toonde van
oververzadiging.
Li-Anleihen bij spaarbanken
Daarnaast was het mogelijk om ook de oor
logsfinanciering op langen termijn uit te brei
den. Vooral sinds het begin van 1940 zijn de
inleggingen bij de spaarbanken in stormachtig
tempo toegenomen en zoo hebben de spaar
banken en verzekeringsmaatschappijen zeer be
langrijke bedragen aan de voor haar gereser
veerde z.g. Li-anleihen kunnen opnemen.
Deze Li-anleihen zijn rijksleeningen. met een
looptijd van 27 jaar en werden door.deze in
stellingen eerst tegen 4% pet. en daarna tegen
4 pet. opgenomen. Van September tot Decem
ber 1939 werd van deze leeningen 1,3 milliard
mark geplaatst, in het eerste halfjaar 1940
daarentegen 3,7 milliard mark, dat is dus reeds
veel meer dan in het heele jaar 1939.
Bovendien heeft het Duitsche Rijk zich
sinds eind Maart ook tot d-e vrije markt
gewend met een aanbod van 4 pet.
Schatzanweisungen, die zoo vlot
werden opgenomen, dat de looptijd eerst
van 5 op 10 en nu zelfs tot 20 jaar kon
worden verlengd.
Van deze papieren, die zich in hun tegen-
woordigen vorm niet meer van de consolldëe-
ringsleeningen op langen termijn van de jaren
dei" herbewapening onderscheiden behalve
dat zij voor het Rijk nog een half percent goed-
koop.er zijn konden in slechts enkele maan
den ongeveer vier milliard mark* worden ge
plaatst.
Waarom geen
oorlogsleeningen
Het geheim van het financieel-.politieke- suc
ces van het eerste oorlogsjaar ligt in de elas
ticiteit van de toegepaste methoden. In
19141918 lag het zwaartepunt van de oorlogs
financiering bij het gebruik maken van het
crediet van de circulatiebank en in de groota
oorlogsleeningen, ditmaal is het beroep op da
circulatiebank binnen vaste grenzen gebleven,
die werden bepaald door het grootere circu-
latiegebied van de Rijksmark en de grooter®
behoefte aan baargeld van de oorlogsoecono-
mie. Van publieke emissie van. oorlogsleenin
gen werd afgezien en in plaats daarvan werd
de techniek gekozen van loopende emissies
van waardepapier met verschillenden looptijd,
waardoor aan alle zich accumuleerende gelden
een geschikte beleggingsvorm werd geboden.
Oorlogsleeningen, waarvoor veel reclame moet
worden gemaakt, hebben altijd een politieken
inslag: zij moeten een succes zijn. De markt
moet daarom voor groote leeningen met all®
middelen worden bewerkt en ten gevolge daar
van vindt regelmatig een belangrijke wisseling
in_het bezit ten tijde van de inschrijving plaats,
welke zeer storend werkt. Bovendien kost de
reclame geld, het leeningsconsortium verlangt
zijn provisie en bovendien moet. de rent®
attractief zijn (in den wereldoorlog 5 pet,)
De thans toegepaste tactiek van het
voortdurend afgeven van schatkistwissels,
Schatzanweisungen van verschillenden
vorm en met verschillenden looptijd maakt
het daarentegen mogelijk van elke bij
zondere reclame en van alle tusschen-
consortia af te zien. Verder biedt zij de
mogelijkheid om elke overbelasting van
de markt te verhinderen door een. nauw
keurige doseering van de emissies, waar
door de voorwaarden van het Rijk ge
stadig kunnen worden verbeterd. Het
beslissende resultaat is echter, zoo eindigt
het overzicht in Das Reich, het volledige
gebruik van de mogelijkheden ter markt,
waardoor alle beschikbare gelden zonder
eenige opstopping voor het thans primaire
doel beschikbaar komen, n.l. de oorlogs
financiering van het Duitsche rijk.
Staal in Engeland
Moeilijkheden bij voorziening in de behoeften,
De Engelsche staalindustrie heeft in de laat
ste weken te kampen met een steeds mear
toenemende vraag naar alle soorten staal,
vooral naar bouwstaal. Van officieele zijde
verklaart men, dat deze bijzondere vraag naar
bouwstaal in verband staat met- het groot aan
tal nieuw te bouwen fabriekscomplexen. In
werkelijkheid, aldus deelt niën ons medé, ver
bergt zich hierachter de grooter wordende be
hoefte voor het herstellingswerk in de Engel*
sche industriegebieden ten gevolge van de
verscherpte Duitsche luchtaanvallen tegen de
bewapeningindustrie van de laatste weken.
De Engelsche staalindustrie is nauwelijks in
staat de zeer aanzienlijke behoefte te bevredi
gen en er heerschen reeds groote vertragin
gen in de levering, hoewel er van officieele
zijde sterk op wordt aangedrongen, dat het
staal voor deze herstellingswerkzaamheden
met bijzondere, stiptheid wr.rdt geleverd.
Ook de grondrtoffenvoorziening in de En
gelsche staalindustrie draagt er -niet toe bij
de leveringsmogelijkheden te verbeteren, daar
er zoowel gebrek is aan ruwijzer en schrooj
als aan halffabrikaten uit België.
