Jlipuure £riïtsd)f (tftmraitt
■4EN
VES 5" - crtenlieprijzeni
einentsprus:
iden In Leiden en In plaatsen
igentschap gevestigd la 2.36
-k 18 ct. Losse nummers 5 et
i bij vooruitbetaling.
en van j^j. regel. Ingezonden Mede*
e °vètkac 1 45 ct" per regcL Mirümunl
"et OS pi I levels, 'ie wijsnummer 6 ot Bij coa-
71 spijsv .s bek ngrijke korting
en 12 gi
taart not
I
WIJ EN ONS HUIS
'eze bon
eptembt
5 Se0i Over de beterkenis en de noodzakelijk-
ilgemeetv van een :tief Christelijk veree-
V *|i g i n g s 1 e v n schreven we. Daaraan
iffeme^oort^uenl iets vooraf te gaan, en
tot efel een woord over de beteekenis en de
hauer©odzakelijkheicl van een actief Christe-
'5, alge^K -ezinsleven. Daar zijn er, die het,
na^etSó het niet in h t algemeen dan toch voor
pudïchzelf, on °f 'lijk achten, deze twee,
'05 kaCbr -ielIjken ci tanisatiearbeid en Chris-
n pakji^i jjL; ge/,rslevcn, met elkaar in goede
fmSjfrmoiiie te brengen. Ze vreezen, dat een
rlbutu'tHr, beide er sltijd onder moet lijden, en
11 Sepiioet er eon keuze gedaan, welnu, dan
celli re:e gev. ilijk ten gunste van het
|ezin uit
oorden Toch behoeft tier geen disharmonie te
irts of,bestaan mits men zijn tijd maar weer
een in, ttig besteedt. Het zou niet goed zijn,
in^nnï 5n 6ecn av nc* *n week thuis was,
voor iet gezin, doch evenmin
ms o: de vrouw zelf. Maar het
•et d zijn, als men zich op-
uis en ander, toch ook
rk geheel overliet aan
iet minder een taak in
bben.
aal van die eenvoudige
gelijkend op zekere her
eters, maar we loopen
oed te weten, dat we het
eten. En die waarheden
amengevat in deze sim-
t zich in ons leven een
noet openbaren, de een-
istelijk geloof, werkend
is kerkelijk leven, in de
ooi voor onze kinderen,
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bur. Redactie en Administratie:
BRTOSTRAAT 1», LEIDEN.
Telefoon 23710.
(Na uur »10W.
Poetboc 20. Poetnfc. 90934.
Abonnementen, Advertenties, exo. a
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1940
21e Jaargang
H toe-'
meerkoi
2 we-. u o 'et
n0er!", t ii
gioodzaki'li, w
erlode fnen. chen,
i met J u
8 on'1 Het zijn
Vaarheden. i'
tutie* ft
Sept. gevaar., het zó
Aug_ Kunnen h
en de pe'e woo :ler.
(«choone eenherc
Ihr id van het C
stri- k ons gezir m
zeep keuze van de s
•ram in -,ns dagelijks
zeep j\i gir.gsar b i d
•Ode Het gezinsL-v
zien het graag al
uit vele wogen
men het caarne t
maatschappelijk
over het kiesreci
niet gesproken,
wel, dat Dr. Ku;
heid van een ge,
hield
We staan nu
nieuwe periode i
*or.ier en winter
ons weg. de wi.
•naar zeker gaa-
schen hebben so
lijke, doch ons o
UITZENDING VAN GEREF. KINDEREN
OOD.
werk, in onzen veree-
neemt bij ons gelukkig
staande plaats in. We
een centrum, vanwaar-
1 begin nemen. We noe-
?n kern, een cel van het
:ven, en al is onder ons
t het laatste woord nog
e waardeerden het zeer
oer ons de wenschelijk-
shoofdenkiesrecht voor-
n den aanvang van een
de voortwenteling' van
De zomer glijdt achter
rtijd zal zich langzaam
aankondigen. Wij men-
van die echt mensche-
van God gegeven mid
delen noodig, on >ns op allerlei te bezin-
jazig nen. En ze o de voortgang der sei-
noot- 20enen nu r en voor de deur staan,
,njn® waarin he. -■ i naast de vereeniging,
ïn bij zonde laats heeft, ons ertoe
Gistermiddag is het laatste
transport te Rotterdam
teruggekeerd
Bijna duizend kinderen kregen
een onbezorgde vacantie
ROTTERDAM. 4 September. Dat was gister
middag een blij en prettig weerzien in Blij-
dorpl Kort na tweeën hield voor de Geref.
kerk aan den Stalensingel hoek van Houten
straat een vrachtauto stil uit Ouderkerk aan
de Amsiel. Er uit stapten20 welge
dane, van gezondheid blakende
jongens en meisjes, die de vacantie elders in
het land hebben doorgebracht. Luid gejuich
ging er op, toen ouders en kinderen elkander
begroetten. Het was de jongelui aan te zien:
de vacantie had hen goed gedaan. En ze kun-
veer legen een stootje, nu ze in de stad
terug zijnl
s mooi werk geweest, dat de kindercom-
e van de Diaconie van de Geref. Kerk
Rotterdam-Centrum in de afgeloopen maanden
heeft verricht Ruim zeshonderd Rotterdam-
sche kinderen hebben genoten van een
vacantie, die hen het geheele leven heugen
zal. Zoo heel eenvoudig was het begin van dit
werk. Na de oorlogsdagen k..amen bij ver
schillende predikanten en ook bij particulieren
anbiedingen binnen van Gereformeerde
menschen buiten Rotterdam om kinderen uit
de Maasstad een prettige vacantie te bezorgen.
Deze brieven werden in Handen gesteld van
de diaconale kindercommissie, waarvan de
heeren Th. J. P o t en J. K o k, resp. voorzitter
secretaris zijn. Deze heeren plaatsten zoo-
em-
rtgen
?ken- brengen, eens
omst huiselijk leven
denken.
Over dit hu
graa;
or de waarde van ons
st in dezen tijd na te
trouwd, en het
trouwd worden,
we mogen verw
aanlokkelijker
krijgt het gezir
o' liever: de ta
t wel
J
ijk leven spreken we
ver is eigen eilandje. Men
mag r. -. zeggen we dan, als het er op
aan komt. veel ontnemen, mits men ons
itut "lijk de kerk, ons gezin
iaat. Da-i s aller nog niet verloren, voe-
•,en v te ito. aan toe. En hierin ligt
>s huis blijve ons ver-
il ons nog meer ver-
u de duisternis, welke
iten, een uitstapje niet
akt. In deze maanden
ven een speciale taak,
welke het had, wordt
rk geaccentueerd. Mo
gen wij er ons dan op toeleggen, dat wij
ook in 1 on huis den Heere dienen!
Dat lf.atr mo< en we dan niet opvat
ten als iets buit -gewoons, als iets, dat
cr c fra.' bijhangt. We volstaan
dan i i1 :v - - azette tijden den Bijbel
1 c h oden te vouwen, neen,
hee] ons en - m ademe de sfeer van
iof. Die sfeer kome uit
in het ondr ling irtelijk meeleven, in de
kèuze van het boek- en van de krant,
ït lied. d i t gezongen, ook in het
omen i het verlangen van on-
en R dat n": s worde ingeruimd aan
éénzamen.
Dit alles kan io mooi zijn en wordt
riikwi-ir. .1 zoo vakke mate gevonden.
Dr. Kuypt-r z-i h t met recht: „Geen in-
-Hing is d--: de zonde op zoo ontzet-
nde wyze n kt als de instelling van
kat gezin". En u denken we nu niet aan
de huiz?n va.i wie geheel van God zijn
vervre'.ird, -on aan de huizen van onze
eigen menschen. In de Baarnsche Kerk-
c-üc 7 s daarvan iets verteld.
Hij h-rl n obilisatietijd ervaringen
opgedaci', en d e zijn niet gunstig. Dan
e fout ligt, en het ant-
woox cl ,k eb het al gezegd, en zal
5 dit Ran k- nog wel wat blijven door
borduren: Die i g"; in onze gezinnen! We
jn het ecu'<- Gereformeerde leven kwijt
.-- akt, dat in de gezinnen moet worden
gekweekt en gebouwd. We hebben veel te
eel „an onze Christelijke instellingen
over gel ien en gedacht, dat we daarmee
klaar waren. Dat is niet het geval. Onze
- z in dringend noodzakelijk,
r - ar ze rr. van niemand een Christen
iet cl ad. Hei hart moet erbij. Die be-
;e.-l i tr j v n beleefd worden, anders
in ons tot een bespotting. En de
gromc .a ligt hier voor rekening van
de :ii ien. de ouders voorop. Niet
beginselen. Niet: Wat
geex -is, het komj toch maar
(Vervolg van de eerste kolom.)
op het leven aan, maar belijden èn bele
ven. Kennis èn GodzaligheidI"
;ze woorden toonen, dat het geen
overdaad is, wanneer we in ons Christe
lijk dagblad ook schrijven over het Chris
telijk gezin. Dat gezin moeten we voort
durend durven en willen stellen onder het
gebod Gods, juist omdat het er, met heel
het leven, reeds onder staat. Doen we dit
dan pas, maar dan ook tenvolle, kan dit
gezinsleven van waarde zijn voor ons ver
der bestaan. Want wij moeten Christen
zijn in ons gezin, doch daarin weer niet
alléén.
Over dit laatste is er bij velen nog mis
verstand, een misverstand, waaraan we
mogelijk zelf debet zijn. Zoo bevatte „Het
Vaderland" een vraaggesprek met den
bekenden schrijver Antoon Coolen, en
deze oordeelde daarin, dat de Nederland-
sche literatuur gevangen zit in „een Cal
vinistisch besef van bezit en honkvast
heid", en hij verduidelijkt dit door te
zeggen: „Calvinistisch dan niet in reli
gieuzen zin te verstaan, maar als eigen
schap van den volksaard, ook van het
katholieke deel van ons volk. Wij hechten
te zeer aan het bezit van onze kleine
woning en ons stukje grond om tot groote
visionaire verbeeldingen in staat te zijn.
Wij moeten ons daarbij neerleggen. Zoo
wel de goede als de slechte eigenschappen
van de' Nederlandsche literatuur spruiten
er uit voort".
We zouden naar aanleiding van deze
woorden kunnen betoogen, dat het Calvi
nisme toch niet spoedig iets goeds kan
doen. Volgens den een toch heeft het veel
te hooge pretenties, volgens den heer
•Coolen daarentegen is het te benepen. In-
tusschen willen wij onzerzijds slechts op
merken, dat het Calvinisme voor ons al
leen waarde heeft, als het „in religieuzen
zin" wordt verstaan. Elk ander „Calvinis
me" is hoogstens vorm, zonder inhoud. En
juist omdat het Calvinisme religieus is
bepaald en daarom voor héél het leven
zijn woord wil spreken en zijn daad wil
stellen, kan het niet blijven staan bij een
„kleine woning" en een „stukje grond".
Het ziet de beteekenis van deze dingen
zeer wel, doch weer alleen, omdat het,
niet visionair, maar zeer reëel, daardoor
heen wil zien naar den Schepper en den
Herschepper, Die ons opdracht gaf, heel
het menschenleven te leven fot Zijn eer,
en Die eens rekenschap zal vragen.
Dit te belijden èn te beleven is mooi,
maar niet altijd gemakkelijk. Het begin
ligt in het persoonlijk geloof, maar dat
geloof kan wonderbaarlijk worden ge
sterkt. niet het minst in ons Christelijk
gezin, aanvaard èn genoten als een ge-
scher.1» vsiden Heere.
wel in de Geref. Kerkbode als ln „De Rotter
dammer" een oproep, welke verrassende resul
taten opleverde. Niet enkele, maar honderden
ouders wensehten voor hun kinderen van de
aanbiedingen gebruik te maken. Zoo ontstond
een omvangrijke actie, die tal van Rotterdam-
sohe kinderen, die een rustige vacantie zoo
heel hard noodig hadden, zeer ten goede is
gekomen.
De 20 kinderen, die gistermiddag uit
Ouderkerk aan de Amstel terugkwamen, be
hoorden tot het laatste transport van dezen
zomer. Zonder onderscheid vertelden zt
enthousiast, dat ze het zoo goed hadden ge
had, en dat ook de terugreis over Gouda zoo
vlot verloopen was. Men ziet het vroolyke
groepje op de foto hierboven.
Wij noemden een getal van 600 kinderen,
die naar buiten zijn geweest. Eigenlijk zijn het
Want de commissie heeft ook aan Rotter
dam-Zuid en aan Delfshaven elk 100 a 200
adressen ter beschikking gesteld," zoodat ook
uit deze stadsgedeelten een groot aantal kin
deren naar buiten kon worden gezonden. In
totaal hebben dus feitelijk een kleine duizend
kinderen van deze actie geprofiteerd. Behalve
uit Rotterdam-Zuid, en Delfshaven, zijn ook
kinderen uit Pernis, Kralingsoheveer, Charlois
en Vlaardingen aan een genoeglijke vacantie
geholpen. Daaronder waren niet alleen kinde
ren uit Gereformeerde, maar ook uit Her
vormde gezinnen. Men beschikte nu eenmaal
•er adresmateriaal genoeg.
Waarheen de kinderen geweest zijn? 't Is
een lange lijst van plaatsnamen: Hilversum,
Driebergen, Nijmegen, Bilthoven, Ede, Schoon
hoven, Oosterbeek, Dieren, Ittersum, Zwolle,
Nederhorst den Berg, Zutfen, Ouderkerk aan
de Amstel, Kampen, Breda, Oegstgeest,
Leiden, Norg (Dr.)„ Renkum, Heemstede,
's-Graveland, Willige-Langerak en Noordwijk
aan Zee. De meeste kinderen zijn een maand
weg geweest, sommige zelfs iets langer.
Begin Juli is men met de uitzending be
gonnen. Het grootste transport was bestemd
voor Hilversum en telde 70 kinderen. Naar
Nijmegen ging een transport van 47 kinderen.
Zonder uitzondering togen ze glunderend van
blijdschap heen. Nu ja, een enkele kreeg wei
heimwee en moest naar huis terug, maar....
dat waren er toch maar een paar. He, over-
groote deel kon het in de nieuwe omgeving
best wennen.
Een leeftijdsgrens is voor de uitzending niet
gesteld. De jongste was een peuter van drie
jaar, de oudsten waren.... de 20 al gepas
seerd! Van welken leeftijd intusschen, in ge
wicht zijn ze allemaal aangekomen. Sommi
gen zelfs wel 12 pond! Ook de kinderen van
het weeshuis aan de Schiekade hebben van
de vacantie geprofiteerd. Ze zijn allen vier
weken bij particulieren in Apeldoorn gehuis
vest geweest. Voor verscheidene kinderen wai
de uitzending een heele gebeurtenis, omdai
ze nog nooit uit de stad waren geweest.
De heeren P o t en K o k, die ons deze inlich
tingen verstrekten waren vol lof over de
medewerking, die zij van alle zijden in den
lande, zoowel van predikanten, ouderlingen,
diakenen, als van de Geref. gezinnen zelve
hadden ondervonden. Daarbij gewaagden zij
ook van de bijzonder soepele medewerking,
ondervonden van den heer J. v. d. Waals,
de bekende leider van het Evacuatie-bureau
Molenwaterweg. Ook de Spoorwegen hebben
zich niet onbetuigd gelaten. Meermalen zorg
den zij naast een speciaal tarief, voor gereser
veerde coupé's. Kortom, het was in één woord
verheugend, zooals men zich aan alle kanten
inspande om iets voor de Rotierdamsohe
kinderen te doen.
Heel prettig is, dat de kindercommissie
al dit werk heeft kunnen bekostigen, zonder
dat de diaconie zelve behoefde bij te springen.
Er is zelfs een batig saldo, ontstaan uit milde
bijdragen van gegoede ouders, want men heeft
bij de uitzending der kinderen geen onder
scheid gemaakt. Wie zich meldde, werd ge
holpen. Hiervan hebben degenen, die minder
ruim met aardsche goederen waren bedeeld,
mede geprofiteerd. Gemiddeld werd per kind
75 cent ontvangen, doch er waren ook giften
van 20 en meer!
En thans is aan deze actie een einde ge
komen. Een actie, die ingeslagen is, getuige
verscheidene brieven met hartelijke dank
betuigingen, ontvangen na de terugkeer der
kinderen. Hadden ze zoo'n mooie vacantie
noodig? Och, vraag het henzeive èn
degenen, die ze gastvrij verzorgden. Waren
er niet, die na een week nog niet uitgekleed
naar bed dorsten? Maar dat alles is nu voor
bij. In perfecte conditie, en met een flinke
dosis nieuwe levenslust zijn ze teruggekeerd.
Ze kunnen met de gekweekte reserve weer
een heele poos toe!
Uit de Pers
GOEDE TIJDING
Het Christelijk Sociaal Dagblad
zegt naar aanleiding van het bericht, dat de
Kinderbijslagwet met ingang van 1 Januari
a.s. in werking zal treden:
Men kent de geschiedenis. De Kinderbij
slagwet was reeds het geheele stadium van
behandeling doorloopen en de eerste maat
regelen voor de uitvoering waren gtroffen,
toen de oorlog uitbrak.
Er was toen vrees, dat de uitvoering sou
hokken.
Gelukkig wordt die vrees nu beschaamd.
Zooals vroeger het voornemen was, *al het
geschieden: 1 Januari 1941 treedt de wet in
werking.
De vrees, dat de wet niet uitgevoerd zou
worden, vond zijn grond in de geheel gewij
zigde omstandigheden en de gedachten, dat
nu zeker geen nieuwe lasten op het bedrijfs
leven gelegd mogen worden.
Maar zoo juist als deze overweging is, zoo
sterk spreekt ook de noodzakelijkheid om
juist thans de wet uit te voeren.
De kinderrijke gezinnen komen in de hui
dige omstandigheden het gemakkelijkst in
groote moeilijkheden. De zorg, om alle
monden open te houden, om alle kinderen
van kleeding te voorzien, dreigt zeer groo'
te worden. De inkomsten zijn geblokkeerd,
of hebben een neiging om te dalen. De kin
derbijslag zal nu voor vele gezinnen uit
komst brengen.
Bij alle somberheid van dezen tijd is het
een goede tijding, dat deze uitkomst in uit-
DistribuHe van terpentijn en lijn
olie voor de schildersbedrijven
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van het
departement van handel, nijverheid en
scheepvaart,, maakt het volgende bekend:
Zooals in de dagbladen van 27 Mei 1940
is gepubliceerd, is tot heden het afleveren
van terpentijn zoowel door den groot- als
door den kleinhandel zonder uitdrukkelijke
schriftelijke toestemming van het bestuur van
het rijksbureau voor chemische producten
verboden geweest, uitgezonderd aan schil
derspatroons in hoeveelheden van ten hoogste
1 liter per week per volwassen schilder.
Met ingang van 9 September komt deze
regeling te vervallen. Van dien datum af
•veneens het afleveren van terpentijn aan
toestemming van het bestuur van het
rijksbureau voor chemische producten ge
bonden blijven, doch zal een speciale rege
ling gelden voor het afleveren aan het schil
dersbedrijf
De uitvoering van deze regeling, berust
hij den directeur van de sectie verf en verf-
grondstoffen van het rijksbureau voor che
mische producten. Koningskade 15, 's-Gra-
venhage.
Bij de technische vetten- en olie-distri
butiebeschikking 1940 van 13 Juli 1940 werd
lijnolie, al dan niet bewerkt, tot distributie-
goed verklaard. Met de uitvoering van deze
regeling, ook voorzoover de schilders hierbij
betrokken waren, wordt belast de afdeeling
margarine, vetten en oliën van de Neder
landsche Zuivelcentrale.
Voorzoover het betreft de distributie onder
de schilders wordt ook deze regeling vervan
gen door een nieuwe, waarvan de uitvoering
eveneens is opgedragen aan den directeur
van de sectie verf en verfgrondstoffen van
het rijksbureau voor chemische producten.
Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij
naar de in de advertentierubriek voor
komende officieele publicatie.
Wachtgeldregeling voor
Kamerleden
Naar De Tijd verneemt is voor de leden der
Tweede Kamer een wachtgeldregeling ge
troffen, zoodat zij een deel van hun salaris
Het slachten sonde:
verdooving
Van bevoegde Duitsche zijde wordt
mentaar gegeven over het verbod van ritueel
slachten, waarbij het dier bij bewustzijn moet
verbloeden
Andere staten hebben reeds lang de conse
quenties daaruit getrokken en hebben slacht-
voo^-schriften in dit verband uitgevaardigd.
Daarom was het een onbegrijpelijke mis
stand, dat Juist het Nederlandsche- staatsge-
bied, dat bovendien nog geen wettelijke die
renbescherming heeft, deze wreeöe slacht
methode verdroeg.
De Rijkscommissaris heeft daarom terecht
en tot voldoening van groote bevolkingsgroe
pen het slachten tonder verdooving van all<
warmbloedige diereen verboden. De secreta
rissen-generaal der departementen van socia
le zaken en van landbouw en visscherij heb
ben uitvoeringsbepalingen van dit verbod
uitgevaardigd,die in de Nederlandsche
Staatscourant no. 161 van 20 Augustus 1940
zijn gepubliceerd en op den dag van afkondi
ging in werking zijn getreden. In deze bepa
lingen worden soort èn wijze van verdooving
der warmbloedige dieren nader aangegeven.
Deze verdoovingsmethoden worden hieronder
overzichtelijk bijeengevoegd:
alle slachtdieren (paarden,
deren, varkens, schapen, geiten): vercioo-
ving toegestaan door mechanische beleediging
van de groote hersenen (b.v. door het schiet-
masker), electrische-dóorstrooming (door ap
paraten van bijzondere constructie); verbo
den: kopslag, neksteek, nekslag:
gevogelte: verdooving toegestaan door
kopslag of door het snel en geheel schei
den van den kop van den romp (langs elec-
trischen weg); verboden: nekslag, neksteek,
breken of omdraaien van den nek);
konijnen: toegestaan: verdooving door
kopslag, nekslag en electrische
boden: breken of omdraaien van den nek,
neksteek.
Uit dit overzicht blijkt, hoe de verdoo-
vingsverordening moet worden nageleefd. De
taak van de Nederlanders is het nu, uit na
tuurlijk volksch gevoel de bepalingen in acht
te nemen en zich bijgevolg m e t de overige
middel-Europeesche cultuurvolkeren van
wreede dierenbeulerij te onthouden. By de
uitvoering ervan wordt van geen der betrok
ken groepen, het minst van de zich hiermede
D« best* uit kluitkalk bereide
Nederlandsche witte fijne
POEDERKALK
NE POK. AL
HUB. J. APPEL N.V.
TEL. 5341. HAVENDIJK 1.
s-HERTOGENBOSCH.
FIJNPROEVERS EISCHEN
«ÜTRICIA's ROOMBOTER
Gerechtigd tot het voeren
van het Rijksbotermerk.
De verschheid wordt gegarandeerd tot
den datum, vermeld op leder pakje.
Verpakt in cartons van Va en Va Kg.
Driemaal par week versche aanvoer In ons
FILIAAL te LEIDEN,
Korenbrugsteeg 3 Telefoon 21059
gedurende de loopende zittingsperiode krij- bezig houdende neringdoenden, iets ongepasts
gen doorbetaald of iets onmogelijks verlangd.
DE VIJFDE AGRARISCHE JAARBEURS
Rede van den directeur-generaal
van den landbouw ir. A. L. H.
Roebroek
Ter gelegenheid van de vijfde Agrarisohe
Jaarbeurs, waarop de directie van den land
bouw voor de eerste maal als een eenheid met
een inzending verscheen, heeft de directeur-
generaal van den Landbouw ir. A. L. H. Roe
broek een rede gehouden, waarin hij zeide,
dat men dit jaar met een grootere inzending
gekomen was, onder centrale leiding. Hij
wees er op, dat de beteekenis van de bodem
productie onder de nieuwe omstandigheden
van groote waarde is voor onze volks
gemeenschap.
De situatie waarin we ons momenteel bevin
den dwingt allen, die op de een of andere wijze
aan het oeconomische leven meedoen, tot de
uiterste krachtsinspanning. Natuurlijk moet op
het gebied van de agrarische productie met de
grootste energie worden gewerkt En het i:
belang dat ook bij anderen dan hen die bij den
land- en tuinbouw betrokken zijn, de
tuiging gevestigd wordt dat de Nederlandsche
land- en tuinbouw zich bewust is
groote taak en van de verantwoordelijkheid
die op hem rust
Wij komen met vertrouwen met deze inzen
ding op de Beurs en ik hoop dat men ons de
critiek niet zal sparen: juist de critiek zal stimu-
leerend op den arbeid werk' aldus spr.
Juist de bijzondere hoogte, die onze land- en
tuinbouw hebben bereikt, is de reden, dat hij
zoo kwetsbaar is onder de oeconomische om
standigheden waaronder we leefden.
Zeer typisch is dit door een groot Europeesch
staatsman uitgedrukt, toen hij zeide, dat de
Nederlandsche landbouw, in verband met zijn
bereikte hoogte, bij de catastrophale inzinking
uit de vierde verdieping was gevallen, terwijl
in landen waar de landbouw van eenvoudiger
structuur was, de val overeenkwam met een
plof uit de eerste verdieping.
Spr. hcopt, dat het samentreffen met handel
en nijverheid een gunstigen invloed moge heb
ben op de onderlinge betrekkingen. Spr. erkent
de waarde van handel en industrie voor een
land als het onze en in het bijzonder ook voor
den landbouw zelf, niet alleen in hun betee
kenis van afzetgebied in eigen land van de
landbouwproducten en vanwege den afzet der
producten door den handel in het buitenland,
ook omdat ze mogelijkheden bieden als
afzetting van het teveel der plattelands
bevolking.
Sprekende over de inzending zelve consta
teerde ir. Roebroek dat daar duidelijk naar
komt de belangrijke stijging van de
landbouwproductie in de laatste jaren, waarbij
verschillende factoren van beteekenis zijn.
Spr. denkt aan de duizenden nieuwe hec
taren grond van den Wieringermeerpolder,'
aan de ruilverkavelingen en ontwateringen,
deels nog in studie, aan de rationaliseering en
intensiveering en ons landbouwonderwijs, in
de ontwikkeling waarvan hij de grootste
kracht van onzen landbouw ziet.
Buitenlanders worden herhaaldelijk getroffen
door de ontwikkeling van onze boeren en wat
we bereikt hebben is in de eerste plaats te
danken aan het feit dat we hebben een ont
wikkelden boerenstand.
We mogen echter niet blijven stilstaan.
Spr.'s indruk is dat we te veel gelet hebben
op de techniek van het bedrijf. In de toe
komst zal het onderwijs ook meer algemeen
vormend moeten zijn opdat een flink ruim
denkende boerenstand het beste kan opkomen
voor zijn eigen belangen, terwijl tevens met
een ontwikkelden boerenstand het beste tot
zaken is te komen.
Maar ook het landbouwkundig onderzoek
mag niet verwaarloosd worden,
nieuwe instellingen zijn op dit gebied tot
stand gekomen, o.a. het Instituut voor Land
bouwkundig onderzoek te Wageningen.
Ook op het gebied van den tuinbouw werden
verschillende instellingen opgericht
verschillende problemen e<
vinden.
Spr. besluit met de hoop dat degenen die
niet dagelijks den arbeid van de directie van
den landbouw volgen, door het gesprokene
belangstelling ervoor zullen hebben gekregen.
Deze belangstelling zal leiden tot waardee
ring van onzen landbouw en den boeren
stand en deze waardeering ook tot „nauwere
en betere samenwerking op allerlei gebied in
Dr. Fentener van Vlissingen
vol hoop
Tijdens de lunch, die de Jaarbeurs aan de
Nederlandsche journalisten aanbood, hield
dr. F. H. Fentener van Vlissingen, voorzitter
van den raad van beheer der Vereeniging tot
het houden van Jaarbeurzen in Nederland,
korte rede, waarin hij ten aanzien van de
Jaarbeurs en van de toekomst van Nederland
optimistische klanken liet hooren.
Hij besprak met name de omwenteling op
landbouwgebied, die zich de laatste jaren
heeft voltrokken en die hij bijna revolution
air noemde. Naast de krachtige ontwikkeling
an den landbouw, hebben wij hier te lande
en ontwikkeling van de industrie gezien,
en ontwikkeling, dje van het grootste belang
s ook al, omdat het overschot van onze be-
-olking daar moet worden ondergebracht.
Spr. is trotsch op de wijze, en het tempo,
de industrie in ons land ln de laatste
jaren is gegroeid. Wel heeft ze misschien de
fout gemaakt te weinig reclame te maken
voor zichzelf, doch spr. vertrouwt, dat de
bloei van de industrie voortgang zal hebben
en dat zij met als intermediair de Neder
landsche Jaarbeurs meer en krachtiger
reclame zal weten te maken voor zichzelf en
voor haar vitale belangen, waarmede ons
Nederlandsche volk zoo nauw is verbonden.
Ten aanzien van den Nederlandschen han
del, merkte dr. Fentener van Vlissingen op,
dat deze in het buitenland in hoog aanzien
staat en dat de Nederlander den naam heeft
van een scherp en uiterst betrouwbaar zaken
man. Ik vertrouw zoo zeide spreker
dat Nederland zal blijven de poort van Europa
voor het internationale handelsverkeer. Ver
trouwen heb ik dan cok in de toekomst van
den Nederlandschen handel en in de toekomst
van de Nederlandsche jaarbeurs, die haar
poorten weer heeft geopend en waarvoor
reeds op den eersten dag aanmerkelijk meer
belangstelling bestond drn op den eersten dag
van de janrbeurs van het vorige jaar.
Ik hoop en vertrouw dan ook, dat wij
weldra met groote en vernieuwde kracht de
toekomst tegemoet zullen gaan tot heil van
de Nederlandscfcindustrie, den Nedcrland-
sohen handel, den Nederlandschen landbouw
en tot oeil van on* vaderland.
VERGOEDING
OORLOGSSCHADE
Rotterdams bedrijfsleven
heeft blijvend steun en
sympathie noodig
Aan het eind van de gisteren gehouden
vergadering van de Rotterdamsche Kamer
van Koophandel heeft Mr. R. Mees, van de
afdeeling grootbedrijf, het woord gevoerd
over de vergoeding van oorlogsschade aan
getroffen Rotterdamsche be
drijfsleven. Hij zeide:
Ik wilde graag iets zeggen over dat deel van
het .Rotterdamsche bedrijfsleven, dat gevestigd
was in onze binnenstad.
Ik zou dat niet anders kunnen doen dan met
een warme huldebetuiging voor hetgeen het
Bureau van de Kamer, in samenwerking met
andere instellingen, in dit verband gedaan
heeft en doet.
Ik wil dat ook niet doen zonder groote waar-
deering uit te spreken voor de medewerking,
die aan de Rotterdamsche zakenlieden in hun
bedrijf is verleend door hun collega's in andere
Maar ik voel met dat al behoefte om
de Nederlanders buiten Rotterdam op het
hart te binden, dat Rotterdam en
zeker niet het minst het Rotterdamsche
bedrijfsleven hun steun en sympathie
hard noodig blijven hebben.
Rotterdam hoort van alle kanten aanmoedi
gende lofprijzingen, dat het zijn hoofd over
eind houdt, en aanpakt, maar deze aanmoe
diging is niet voldoende.
Uiteraard is in dit verband een punt van
groot belang hoe de regeling van rijkswege
van de geleden schade zal zijn. Deze zaak is
door de betrokken commissie met energie op
touw gezet en ook de Stichting 1940 doet in
dit verband voortreffelijk werk.
Maar het blijft een groot bezwaar
de oprichting van een comité uit het
bedrijfsleven getuigt daarvan dat van
rijkswege over de vergoeding van de
schade nog nooit eenige zekerheid, zelfs
niet eenige uitspraak gegeven is. Ik zou
heel goed begrijpen als een beheerder
van de openbare financiën terugschrikte
van de groote bedragen, waarom het hier
gaat, maar die bedragen illustreeren juist
de grootte van den nood, en in dezen tijd,
waarin men aan alle kanten zooveel
waarde hecht aan de volkseenheid, ligt
het toch inderdaad voor de hand, dat
oorlogsschade, als nu door Rotterdam en
enkele andere plaatsen geleden is, gelij
kelijk gedragen wordt door het geheele
volk, op dezelfde manier als mobilisatie-
en andere oorlogskosten door de geheele
volksgemeenschap in evenredigheid ge
dragen worden.
Misschien bedoelt de Overheid niet anders
dan een integrale vergoeding te geven in den
geest als ik hier weergeef. Maar er is daarover
geen enkel positief bericht gegeven. En juist
het snel doorkomen van bericht op dit punt
is uitermate gewenschL
Natuurlijk is met een vergoeding van ver
loren opstallen en inhoud de oude toestand
niet hersteld. Er wordt veel meer schade ge
leden in deze stad, die als wereldhaven toch
reeds zoo zwaar door den oorlog getroffen
Ik wijs slechts op de groote energie, waarmee
alle zaken trachten haar verloren administratie
weder op te bouwen. Wij hopen allen, dat er
eerlang weer nieuw .verk voor ens te doen
zal zijn, voorshands zijn wij allen, in welken
vorm dan ook, puinwerkers. Maar wij begrij
pen, dat dit onvermijdelijk is. Een oorlog laat
nu e "imaal zijn bloedige sporen na en er zijn
heel wat erger dingen dan puin van kantoren
en winkels en woonhuizen. Wij begrijpen ook,
dat men ten opzichte van den wederopbouw
van stad en zakenleven geduld zal moeten
oefenen. Maar voorzoover de omstandigheden
het toelaten is het van het uiterste belang,
dat aan Rotterdam nu snel een perspectief ge
opend wordt en dat perspectief moet ook be
treffen de vergoeding voor het geleden verlies.
Het Rotterdamsche zakenleven krijgt dan in
deze tijden van groote onzekerheden althans
op één belangrijk punt zekerheid. Ik vertrouw,
dat de overheid, maar dat ook het Nederland
sche volk zelf, er prijs op stellen zal, dat de
geleden zoogenaamde „oorlogsschade" als een
zaak van het Nederlandsche volk ge
dragen wordt. (Instemming).
De voorzitter antwoordt dat hij meent te
weten, dat aan de door den heer Mees ter
sprake gebrachte punten, vergoeding voor oor
logsschade en de wederopbouw, door de be
treffende instanties met energie wordt ge
werkt. Spr. hoopt, dat in het vroege najaar
reeds nadere bijzonderheden over deze kwestie
zullen kunnen worden gepubliceerd. Wellicht
kunnen in de volgende vergadering van de
Kamer nadere mededeelingen worden gedaan.
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering:
Zonsondergang4 Sept. 8 u. 22 m.
Zonsopgang 5 Sept. 6 u. 56 m.
