SAMBO, DE OLIFANT
UPAG 31 AUGUSTUS 1940
PAS. 5
(erk en Zending
geref. kerken.
,ren: Te Zonnemaire, W. J. de
"n.jen hulppred. te Axel.
Chr. Geref. Kerk
-pen Te Wildervank, cand. P. M.
Zierikiee.
PR. j. weener.
e e n e r, predikant der Ned. Herv.
te Haarlem, die met emeritaat
K- rfl0 semens Zondag 29 September in
D e of St. Eavokerk, afscheid te nemen.
hulppredikers.
Ta- jippredtkerschap van cand. E. Pijl-
n Woerd- is voorloopig verlengd tot
1.: 1. Cand. Pijlman blijft de meeste
j van de maand in de gelegenheid
terken dienen en zal gaarne een
Th- i ber - in overweging nemen. Zijn
Julian, traat 5, Woerden. TeL 147.
Hem pel, cand. te Wolvega,
benoen.ing tot hulpprediker bij de
Ommen met ingang van 1
d g B.s. aangenomen,
hfessïoneele vereeniging.
ledenvergadering der
tingele V< eeniging zal gehouden wor-
I 18 Sept. in het Jaarbeurs-
I D( te U :cht. Aanvang der morgen-
ring 11.3f uur.
eoda ver neldt o m- een openingsrede
/.itter, verkiezing van 8 leden
HET ORGEL IN DE NIEUWE KERK TE AMSTERDAM
K.
B0
Wageningen over:
oogde b teekems van de Volkskerk-
in deze tijd".
g™|j 9e neente Gods, die te
e I Doordingen is
Grootjan te Vlaai-dingen schrijft
nde; Hervormd „Zondagsbode" van den
nop iehm en het Westland over het een-
port ven- l''i egt daarbij onder meer het
iet" bt gelezei véin de actie van iemand.
n Her'e en Gereformeerde kerk
i Erie vi: .li brengen tot een kerkelijke
In ad -erlangen zal iets van het
van Gunning zitten naar de Una
'aar Inder-i tad de gescheidenheid is maar
op root, 'igroot. Stel U eens voor.
Paulus een brief had geschre-
on dienstknecht van Jezus
2> iin de gemeente Gods, die
J >rief bezorgd moeten
a :es had de post zich moeten
u 3 kerkeraad van de Her
menie. te of bij de Gereformeerde
i of bi I !•- Christelijke Gereformeerde
-Gereformeerde gemeente,
geniecde Remonstr. Geref. ge
en, die mag ik toch ook niet
Roomse; katholieke kerk
i-.e 'or ;f werd nergens afgegeven,
e kluts kwijt raken,
ze dingen wel, dat het toch
>rde is uil* het kerkelijke en dus met
rlijke le\ m in ons volk. En hebt
ÉU p, dat in al deze dingen
maar en ritseling zal gaan door
dood? c< aderen?
ons toch wèl vast: niet
■t.2 c roefde menschelijke actie
ger - ?nci gewerkt worden. Wij heb-
ver u oedigeu en te bidden: Och,
tic* hemelen scheprdet en neder-
Veni f i i itor Spiritus: kom, Heilige
her-, -hep Gij onze harten.
jaderer t- g.' n de geestdrijvers
Lu tl i jeugdblad geeft „Gnos-
aan Luthers kamp tegen
in zijn tijd. Het volgende
irweekte wegen stapt een
f i-jdJe ir Thüringen. Zijn mantel-
Ti ilijke gave, het handschrift
Testament in 't Duitsch.
- herberg „De Zwarte Beer"
ie studenten houden den
ch von Hutten. Te Borna
zijn keurvorst een brief,
r voortschrijdt door storm
de hoogste hoogten van
1 ïmoed. Iedere zin is een
I hr-t opheffen van het schild
den Heere'Christus: „Ik
V berg onder veel hoogere
.ie van den keurvorst. Ja
-oor, dat ik uwe keurvorste-
beter kan beschermen dan zij
net grootste geloof heeft, zal ook
En bij bereikt Witten-
ai er acht dagen achter I
msel. Jonker George ver-
in .nrofessor Martinus en
•ing van J. van Bronkhorst, d« Zalving
Juda, op de buiteniijde der orgeldei
kerk te Amsterdam.
Onze correspondent
t« Amsterdam schrijft
Eenlgen tijd geleden
mocht ik er de aan
dacht op vestigen, dat
de deuren van het
groote orgel in de Nieu
we Kerk te Amster
dam, wegens de res
tauratie ervan, voor
het eerst sinds 'vele
jaren, gesloten waren,
zoodat de heerlijke
schildering, welke J.
van Bronkhorst ook
aan die zijde maakte,
nu bewonderd kan
worden. Zij geeft, naar
wij meedeelden, de
zalving van David tot
koning over Juda weer.
Links beneden kijkt de
schilder uit het venster.
In ons eerste artikel
konden wij slechts een
algemeen overzicht van
het interieur der kerk
reproduceeren. Daarna
hebben wij ook de
schildering zelve weer
gegeven, maar nog
niet onder de gunstig
ste omstandigheden ge
nomen. Thans heeft
het Kunsthistorisch In
stituut een opneming
gedaan, die het mach
tige kunstwerk in al
zijn schoonheid, voor
zoover die is vast te
leggen, doet zien.
allerheiligste past. Den monniken werd het
levén onaangenaam gemaakt, den priesters
géboden te huwen, en evenzoo werd geboden
de beelden in de kerken stuk te slaan. Men
weer gelukkig bij de wet te land geko
men. Alleen de aanpak was een weinig an
ders dan weleer. Maar wet blijft wet, d.w.z.
druk van buiten, het tegendeel van liet ge
loof, dat vrijwillig uit liefde handelt. En
deze predikers der wet predikten nu inplaats
reformatie revolutie. Tevergeefs had
Luther van uit den Wartburg gewaarschuwd:
„Die mij leer goed verstaan, maken geen
oproer!" Maar nu stond hij zelf op den kan
sel en verkondigde den Wittenbergers van
aangezicht tot aangezicht de bijbelsche waar
heid: „Gij hebt het aan liefde jegens de zwak
ken laten ontbreken en hebt in goddelijke
dingen geweld gebruikt. Maar eerst moet het
hart veranderd worden. Dat geschiedt alleen
door het woord der prediking. Summa sum
marum; prediken wil ik het, zeggen wil ik het
maar dwingen en met geweld dringen wil
ik niemand, want het geloof wil vrijwillig
en zonder dwang worden aangenomen. Ik
kan niemand met knuppels den hemel in
drijven". En de Wittenbergers luisterden
naar rede. De geestdrijvers trokken af als
een grommend onweer.
Het groote was Luther gelukt. Hij had zijn
eigen aanhang, die boven hem uit wilde, af-
geslooten,kon zijne planting rustig verder
uitbreiden en zelf de hervorming voltooien.
Negende oecumenische
Hochschuitagung der Luther-
academie
Op slot Sondershausen in Thüringen is
deze maand de negende oecumenische Hoch
schuitagung der Luther-academie gehouden.
Deze academie is in 1932 gesticht door prof.
abt Carl Stange en gevestigd in het slot van
de vorstin Anna Louise van Schwarzenburg-
Sondershausen. De Luther-academie beoogt
door zomer- en herfstcongressen het Luthe
ranisme te verdiepen en uit te breiden. Ook
dit jaar is ondanks den oorlog het aantal
buitenlanders dat aan deze conferentie deel
zeer groot geweest. Alleen reeds uit
Zweden kwamen ongeveer 75 deelnemers,
terwijl ook deelnemers aanwezig waren uit
Finland/ Roemenië, Hongarije, Zwitserland,
Italië en Nederland- In het geheel waren er
ïeer dan 350 deelnemers, dat wil zeggen
teer nog dan in vorige jaren.
Vele voordrachten behandelden de tegen-
oordige problemen van de kerk, van het
Christendomen van het godsdienstonderwijs.
Aan de referaten ontleenen we het vol
gende:
Ds. F. Voges uit Nederland hield eèn efe-
raat over: „De nieuwe orde van hgt le'- tionar
Berusting
In het weekblad Pniël van dr. Gunning
troffen we een versje aan van de hand van
wijlen ds., W. L. Weiter:
Ik schep niet, als in vroeger dagen,
Mij zelf een toekomst meer;
Maar leg mijn hopen en mijn trachten
In Uwe handen neer.
Naar groote dingen heeft mijn ziele
Gehunkerd en gehaakt;
Maar ach, in 't groote was geen vrede;
Gij hebt mij klein gemaakt.
O, laat mij kleiner nog steeds worden
En mind'ren keer op keer
Mijzelf vergetend, U slechts volgend,
Ik niets, Gij alles, Heer!
W. L. WELTER.
Onbegrijpelijk
„Nu hen ik al zoo oud geworden," schreef
dr- Gunning eens in zijn blaadje Pniël, „maar
nooit heb ik kunnen begrijpen waarom Gere
formeerden niet bij ons, öf wij bij Gerefor
meerden zouden kunnen voorgaan, zonder
dat tienduizenden zielen in opstand komen.
„Ik ben wat bang voor groote kerkgebouwen
maar ik zou graag eens achtereenvolgens in een
kleine kerk optreden van Gereformeerden
(binnen en buiten 't verband), Chr. Gerefor
meerden, Oud-Gereformeerden, Lutherschen
en wie er verder nog meer gevonden worden.
Als ik Christus maar verkondigen mocht,
zou ik mij overal kunnen schikken, al zou de
Psalm keuze pit Datheen mij wellicht wat
moeilijk vallen, vooral onder 't voorlezen.
Ach, Christenen, waarom voelen we ons toch
niet meer één in den Geliefde?"
Onderwijs
onderwijsbenoemingen
Arnemuiden. School m d. Bijbel. Tot
hoofd (vac. J. J. C. v. d. Graaf f, die met pen
sioen gaat»: de heer J. P. de Jonge, onderw.
aan die school.
Balkbrug. Gerei School. Tot tijdel. hoofd:
de heer H. Stegeman te Gramsbergen.
Doetinchem. Lyceum. Tot leeraai* wis en
natuurkunde: Dr. B. Hiemstra te Amster
dam.
Gorinchem. Chr. school Lingewijk. Tot
onderwijzer: de heer D. Th. van Vulpen,
onderw. Chr. school Verl. Pompstraat.
ijl. Chr. school. Tot onderwijzeres:
mej. H. Reitsma, tijdel. onderw. Dr. Woltjer-
school te Rotterdam.
V/a verveen. Chr. school Tot onderwijze
res: mej. A. Valkema te Mijdrecht.
Zwartebroek. Chr. school. Tot onder-
w ?r: dé heer P. Roodnat, kw. m. a. Dr.
W.j .jerschool te Rotterdam.
j. timmermans
he: J. Timmermans te Barendrecht
1 Se t mber a s. wegens het bereiken
van den pensioengerechtigden leeftijd, het
onderwijs te verlaten; De heer Timmermans
heeft naast het onderwijs in meerdere an
dere takken der christelijke actie zijn werk
kracht ten. 'oe?gegeven. En dat tot op dezen
dag. is voorzitter der a.r. kiesvereenigiug
te Barendrecht en een der landelijke leider;
van den Bond voor Gereformeerde Jeugd
organisatie". Het christelijk onderwijs diende
heer Timmermans te Paesens-Modderga t,
3eetgumermolen en verreweg den langsten
tijd te Bareridrècht.
De regeling voor de collegegelden
Nadere bijzonderheden.
In het ochtendblad van gisteren is melding
gemaakt van het besluit van den secretaris
generaal van het departement van onderwijs
betreffende de gelden, verschuldigd wegens
het bijwonen van de lessen aan de rijks
universiteiten en de technische hoogeschool te
Delft. In de Staatscourant van gisteren komen
eenige besluiten van bovengenoemden secre
taris-generaal voor, welke een nadere regeling
van dit onderwerp inhouden.
Ten aanzien van de mogelijkheid het voor
het cursusjaar 1940/41 verschuldigde college
geld in twee gelijke termijnen te betalen,
wordt bepaald dat uit het door den rector-
magnificus af te geven bewijs van inschrijving
moet blijken of in termijnen wordt betaald.
Bij betaling in termijnen geeft het bewijs van
inschrijving slechts tot 1 Februari 1941 recht
op toegang tot alle lessen, alsmede tot alle
inrichtingen en verzamelingen der rijksuniver
siteiten en der Technische Hoogeschool, be
houdens het bepaalde bij het tweede lid van
de artikelen 36, 69, 83 en 117 der Hooger-
onderwijswet. Teneinde voor het overblijvende
deel van het cursusjaar lessen enz. te mogen
bezoeken, moet op het inschrijvingsbewijs zijn
aangeteekend dat ook de tweede termijn be
taald is.
Vrijstelling van betaling van collegegelden
kan, zooals reeds gemeld, worden verleend
aan hen, die voor een bepaald aantal achter
eenvolgende studiejaren betaald hebben. Dit
aantal studiejaren is voor de onderscheidene
faculteiten als volgt vastgesteld: Godgeleerd
heid 4 jaren, rechtsgeleerdheid 3, geneeskunde
5, wis- en natuurkunde 5, letteren en wijs
begeerte 5, Nederlandsch-Indisch recht 3,
Indologische studie 5, vereenigde faculteiten
der wis- en natuurkunde en der letteren en
wijsbegeerte 5, tandheelkunde 5, veeartsenij
kunde 5, technische wetenschappen 5.
Examengelden Landbouw-
hoogeschool
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van
het departement van landbouw en visscherij,
maakt bekend, dat studeerenden aan de Land-
bouwhoogeschool te Wageningen, aan wie het
ten gevolge van de bijzondere omstandigheden
niet mogelijk is de door hen verschuldigde
examengelden of vergoedingen wegens hun te
verstrekken onderwijsbenoodigdheden te beta
len. niettemin tot het examen of de practische
oefeningen kunnen worden toegelaten, mits zij
een schuldbekentenis ter grootte van het ver
schuldigde bedrag afgeven. Later zal worden
nagegaan, of er aanleiding bestaat hun van de
betaling geheel of gedeeltelijk kwijtschelding te
verleenen. (St.ct.)
de eerste christelijke ambachts
school geopend te dokkum
De op 26 Oct. 1929 opgerichte Verg. voor
Chr. Nijverheidsonderwijs te Dokkum had
gisteren de groote voldoening, haar Chr. Am
bachtsschool officieel te zien geopend. Zij
had aanvankelijk haar taak beperkt tot het
geven van cursussen voor timmerlieden, schil
ders en metaalbewerkers; doch op 1 Febr.
1939 had zij haar eigenlijke doel bereikt;
toen werd de vereischte verklaring door den
Gemeenteraad verstrekt en 14 December van
het vorig jaar kwam de beslissing af, dat met
ingang van 1 December 1939 de subsidieering
van een Prot. Chr. Dagambachtsschool te
Dokkum, zij het voorloopig alleen voor de
afdeeling timmeren, werd goedgekeurd.
Hoewel de school reeds in April is begon
nen, kon de officieele opening niet eerder
plaats vinden, in verband met het niet gereed
zijn van het gebouw.
De plechtigheid werd bijgewoond door vele
genoodigden, waaronder de Gemeentebestu
ren der Noord-Friesche gemeenten rondom
Dokkum, vele hoofden van scholen, vertegen
woordigers van vakorganisaties enz.
De opening geschiedde door den heer W.
Polderman, insp. nijverheidsonderwijs te
's-Gravenhage.
leerling-Instrumentmaker de heeren: H. Veyl-
Bogaard, F. Tgeelaar. C. v. d. Kami). A. D. Lange,
veld, A. Steinmeler. G. J. E. v. d. Spek, B
Zwiers., allen leerlingen Leidsche Instrum.school.
voor gez 1-instrumentmaker: de heeren W. L. J.
Dörr, Delft. P I Michielsen, Eindhoven;W.
Beelen, Katwijk/Zee: J. Licht, Amsterdam;
en voer leerling-glasblazer: de heeren A.
Kunz, Delf»: T, Zondervan. F. vail de Wj
Examens
Binnenlandsch Nieuws
De 43ste Nederlandsche
Jaarbeurs
In de huidige omstandigheden is persoonlijk
contact meer noodig dan ooit
Het bestuur van de jaarbeurs schrijft ons.
Voor de eerste maal na de bezetting zal
het Nederlandsche bedrijfsleven handel,
industrie' en landbouw op een centraal
punt te zamen komen om zaken te doen,
handel te drijven, handelstransacties voor tc
bereiden en inzichten en ervaringen onder
ling uit te wisselen. Door de ingrijpende ver
anderingen in de oeconomische verhoudingen
en de ontwrichting van het transportwezen is
het persoonlijk contact fundament
allen reëelen handel gedeeltelijk verloren
gegaan. Dit kan ter komende jaarbeurs wor
den hersteld. Door de Mei-gebeurtenissen zijn
alle zakenlieden groot en klein voor
moeilijke problemen komen te staan, tech
nisch, commercieel en financieel. Oude rela
ties zijn verloren gegaan, bepaalde goederen
kunnen niet meer geleverd worden, nieuwe
artikelen, praeparaten, hulpmiddelen en toe
passingen zijn aan de markt gekomen. Om
trent dit alles kan de zakenman ter jaarbeurs
zich oriënteeren. Het oeconomisch bestel i;
door tal van maatregelen en invloeden op
andere wegen geleid, aan nieuwe grenzen ge
bonden, op andere vormen ingesteld. Voor
lichting daaromtrent kan men ter jaarbeurs
krijgen. Van welken kant men de zaak beziet,
ditmaal is het jaarbeursintermediair voor den
koopman onontbeerlijk.
Wat deze najaarsbeurs, die van 3 t/m 12 Sep
tember te Utrecht wordt gehouden, brengen
zal? Wij zouden het antwoord in het kort aldus
kunnen samenvatten: alles, wat het huidige
tijdsgewricht- eischt. In industrieele en agra
rische kringen heeft men het aangevoeld, dat
de handel de najaarsbeurs zal aangrijpen om
weer contact te krijgen. En zoo is dan ook de
samenstelling der najaarsbeurs in haar hoofd
vormen volkomen als vanouds gehandhaafd ge
bleven. In de eene groep is de deelneming
toegenomen, in de andere iets of wat ten
achter gebleven, in alle afdeelingen heeft men
zich op het eerst-noodzakelijke en het thans-
mogelijke ingesteld, hier en daar heeft men het
zwaartepunt der deelneming eenigermate ver
legd maar als geheel treedt deze najaars
beurs als een krachtige verschijning naar voren.
Wat er te alen xal zijn
Op de vijfde verdieping zal men de groep
meubelen, tapijten en aanverwante vakken
vinden. Op de vierde verdieping de groep
textiel, confectie en mode-artikclcn, meubelen,
de bond „Kunst in Industrie", toerisme en de
afdeeling uitvindingen. Op de derde verdieping:
voedings- en genotmiddelen, lederwaren, kra-
merijen, huishoudelijke artikelen, kantoorma
chines, Duitsche sectie met een speciale inzen
ding: fijn mechaniek, en optiek, posterijen én
telegrafie, Nederlandsche spoorwegen. Tweede
verdieping: de groep huishoudelijke en luxe
artikelen, kleine metaalwaren, glas- en aarde
werk, sanitair, kleine houtwaren.
Voorts voor de eerste maal seiert verschei
dene jaren: een collectieve inze. iing van de
Nederlandsche schoenenindustrie.
Eerste verdieping: machine-industrie, elec-
trotechndék, radio, metaal-nijverheid, verlich- I
tings- en venvarmingsartikelen, de afdeeling
Nederlandsch-Indië en statistiek.
Parterre: van het eerste jaarbeursgebouw:
electrotechniek, radio, meU alwaren, verlichtings i
artikelen. Parterre van het tweede jaarbeurs- I
gebouw: werktuigen en benoodigd'heden voor
de zuivelindustrie, land- en tuinbouwproduc
ten. Parterre van' het derde jaarbeursgebouw:
staatscommissie voor den land-, tuin- en bosch-
bouw, keuring.?- en voorlichtingsdiensten, zaai
zaden en poo'goed, zuivelproducten, genees
kruiden, verb idingshal: land- en tuinbouw-
hulpmiddelen, -producten. Beatrixhal: machine-
nijverheid, mc-iaal industrie, kantoormachines,
verwarmingsapparaten, inlandsch hout, Reichs-
nahrstand.
Terrein: Vredenburg: landbouwwerktuigen,
landbouwgereedschappen, boomkweekerijen.
De najaarsbeurs 1940 zal weer ais op
vorige najaarsbeurzen bezetten alle dria
jaarbeursgebouwen, de Beatrixhal met verbin
dingsgang en het geheele terrein Vredenburg
in zijn grootsten omvang.
doodelijke val
Gistermiddag om vier uur is een arbeider
van middelbaren leeftijd, die bij werkzaam
heden aan den Kanaalweg te Amsterdam een
lorrie voortduwde, gevallen. De man kwam
zoo ongelukkig terecht, dat hij korten tijd
later overleed. De politie stelt een onderzoek
naar de toedracht van het ongeluk in.
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de be
palingen ten aanzien van de verduistering:
Zonsondergang 31 Aug. 8 u. 31 m.
Zonsopgang 1 Sept. 6 u. 50 m.
Radioprogramma
ZONDAG. 1 SEPTEMBER.
bloemendaal. R adio-uitzending
kerkdienst van de Geref. Kerk
(g o 1 f 1. 245.9J Zondag 1 Sept zal in den dienst
voorgaan om 10 uur en om 5 uur ds. j. C.
Brussaard.
JAARSVELD 414.4 m. 8.00 KRO. 8.30 VPRO.
9.00 KRO. 5.00 NCRV. 7.45—ca 10.30 KRO. 8.00
Berichten ANP. 8.15 Wij beginnen den dag. 8.30
Studiodicnst. 9.00 Gramofoonmuziek. 10.30 Hoog
mis. 12.00 Gramofoonmuziek. 12.15 Rococo-octet.
12.45 Berichten ANP. 1.00 Letterkundige causerie.
2.00 Gramofoonmuziek. 3.00
1.15 Musiqui
Kamermuziek. 4.11
praatje. 4.50 G
iuziek (opn.). 5.15
:clljksche gedachtenwisse-
irkest. 9.35 „Het
Jolijko Klaverblad". 9.45 „The
ziek. 3.15 Berichten (Engelsch). 3.30 Repor-
...uziek, eventueel reportage. 8.00 Berichten
(Duitsch. 3.15 Berichten ANP. 8.30 Berichten
(Engelsch). 8.45 Orgelspel. 9.15 Berichten (En
gelsch). 9.30 Esr
srichten (Duitsch),
ANP. 10.30—10.45 Berichten <En«
gëlch) en sluiting. 11.15—11.30; 0.15—0.30 en l.lfr—
1.30 Berichten (Engelsch).
MAANDAG 2 SEPTEMBER,
JAARSVELD. 414.4 m. KRO-Ditzendlng. 8.00 Be
richten ANP 8.15 W« beginnen den dag. 3.30 Gra.
mofooiimL: ik. 10.00 VPRO- Morgenwijding. 10.18
Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstige causerie.
12.00 Berichter 12.05 Gramofoonmuziek. 12.15 Ge»
Kiss on zijn Hongaarsch orkest. 12.45 Berichten
ANP cn gramofuonmuziek. 1.15 KRO-Melodisten en
solist 2 00 t rouwenuur. 3.00 Gramofoonmuziek. 430
iiquette en sol st. 5 15 Berichten ANP. 5.30
de jeugd. 7 3ö Gramofoonmuziek. 7.45 Reportage.
3.00 Berichten ANP. 3.15 KRO-Kamerorkest. 3.4-5
Radiotooneel. 8.55 Gramofoonmuziek. 9.00 KRO-
Melodisten (9.259.45 Duo Polly en Louis Nolret),
10.10 Wij sluiten den dag. 10.15 Berichten ANP.
VOOTWTJK. 18.5 m. NCRV-Uitzendtag. 7.00 Be-'
richten 'Duitsch). 1.15 Berichten (Engelsch). 7J0
mofoonmuziek. 8.00 Berichten ANP. 8.10 Schrift
lezing Meditatie. o.25 Gewijde muziek (gr.pL) 8.3S
Grsmo' m ek. 10.30 Zang met pianobegeleiding
en grai iofoor. ,iuziek. 11.15 Berichten (Engelsch).
1130 C- - ouoonmuziek. 12.30 Berichten (Duitsch).
12.45 I i- ANP. 1.00 Jac. Stoffer's sextet en
gramo! irruzieJ "nOO Berichten (Duitsch). 2.1S
Jac. Sioff-.i'a sextet. 2.45 Gramofoonmuziek. 3.13
Berk-I: r Engel'ch). 3.30 Pianokwartet „Die Hage™
i 1.15—138 Be-
173. De volgende morgen riep de nieuwe gast Flip bij
zich. Zeg, langoor, roep dadelijk je baas, ik moet hem spre-.
ken. Zeker mijnheer, zei Flip beleefd, maar toen even later
zijn baas in gesprek was en hij vanachter een pilaar het
gesprek afluisterde, werd hij ongerust. Net ving hij op: die
langoren hebben in ons rustig land al heel wat last ver
oorzaakt. Ik gebied U de jongens over de grens te laten zetten.
174. Flip rende naar buiten, waar Lange Jan het vaat
werk zat te poetsen en vertelde wat hij gehoord had. Wij
zullen dus weer moeten ontvluchten, zei Jan. Doe nu of je
niets weet en ga rustig aan je werk, net als andere dagen.
Ik zal onder het poetsen wel nadenken hoe we het beste
d menschelijk tegeljk had hij toch geen
Staal vanmiddag zeï in de beulshanden
Ideur is geopend, en ten korporaal snauwt
moet ontdoen van zjn kleeding, behalve
jenen.
eren niet alleen niét baat, maar zijn straf
rij heeft een Hollandche eigenschap be-
eit, dat hij sedert-jaen niet meer in zijn
t en zijn karakter vee heeft overgenomen
die buitenlandsche naals en metgezellen
ter en oordeelt nuchtr, hoewe! bij soms
ède kan uitvaren.
?n het bevel.
ot," raast de korpraal en hij vloekt
gedingstukken, die Stal bezit, want van
teeds alle voorwerper verwijderd, waar-
moord zouden kunna plegen. Zelfs de
penen getrokken.
gewapenden korporaanaar buiten, waar
fangenen, eveneens i ontbloot boven
in. Het is in het heelt van den dag. De
t-gele vlek, die straen werpt. De zon
ch zelf, want de hen^lkoepel is nu een
vuu witheet vuur, raardoor de onbe-
er t'e tranen. En' onbirmhartig, als na-
ziin, schroeit deze. trilende yuurkoepeJ
ro'^yiji legionairs, die onder gewapend
■i;i rein marcheerer. De meesten be
grijpen reeds, wat hun te beurt zal vallen, ofschoon ze nog niet
zeker zijn waartoe hun ledige ransels moeten dienen, wélke zij
zoo-even, vóór de prison, in ontvangst moesten nemen.
Zij hebben hun geweer zonder bajonet over de schouders, en
zij weten, dat de sergeant, die treiterend een sigaret rookt, hen
dadelijk oefeningen zal laten uitvoeren op de gloeiende zand
vlakte.
De koppen van enkele gevangenen zijn bot van volkomen
onverschilligheid, want de grijns, die om den skeletachtigen
mond ligt heeft niet te beteekenen. Hij houdt geen woede in,
noch ergernis, noch minder uitdaging. Vlak staren de oogen, die
half verscholen liggen boven bolle huidzakjes. In die oogen komt
de onverschilligheid wel het meest tot uitdrukking. Op de borst
van sommigen lijnen scherp blauw breede tatoeages: een groot
hart met roode pijl doorboord, een vrouwenhoofd omcirkeld
door een slang, een schip, rustend op gekruiste ankers.
Bij een paar prisoniers vlijmt de haat uit hun puilende oogen.
Maar de sergeant, ongenaakbaar in zijn macht, trekt minachtend
een lip scheef, tipt met uitgestrekte wijsvinger de klep van zijn
kepi, waaronder de witte nekdoek in plooien neerhangt.
Gerard Staal is de tengerste van het groepje. Hij schijnt ook
de zwakste te zijn, te zwak voor de gewelddadige tucht, die van
den legionair gevergd wordt. En het heeft zeker den schijn, dat
hij, wanneer hij zijn straf heeft uitgezeten, murw en geradbraakt
zal zijn naar lichaam en geest. Maar deze schijn kan bedriegen,
want lichamelijk en geestelijk is Staal hard en sterk. Hij is nog
niet zoo lang in het legioen om stompzinnig en totaal onver
schillig te zijn en evenmin om zich verdronken te hebben in de
pinard, den wijn, die goedkoop en sloopend is voor de mannen.
Velen, die jarenlang reeds in het Legioen zijn, hebben hun
toevlucht gezocht in de pinard om eenige vergetelheid te vinden
na afmattende werkzaamheden. Staal kan een stevig glas drin
ken; dat heeft hij in den loop der jaren geleerd, maar hij is geen
slaaf van den drank geworden.
Of de meedogenlooze wals van het Legioen hem zoo zal kun
nen pletten, dat hij, voor altijd gekraakt, zich bukken zal voor de
macht van den rooden wijn, zal later moeten blijken. De Moha-
medaansche tirailleurs zouden zeggen: Inschallah, Zoo Allah het
wil, dan kan ik er niets tegen doen. En zij berusten in het
noodlot.
De moeder van Staal, die lang geleden stierf, zou gezegd heb
ben: God verhoede het..., en zij zou hebben gebeden: Verlos
ons van den booze, Heere. en bewaar mijn kind.
Gerard Staal denkt noch over het noodlot, noch over God na.
Hij gaat zijn eigen weg, meent althans zoo te gaan. En op dit
oogenblik marcheert hij naast een reus van een legionair, die
nu zijn metgezel is als gestrafte. Hij kent den man niet, maar hij
voelt zich toch aan hem verwant in dit uur, waarop de straf
gedeeltelijk 2al worden voltrokken.
Er mag vanzelfsprekend niet worden gepraat, en Staal heeft
er trouwens geen behoefte toe.
Maar de man naast hem mompelt iets, en Staal vermoedt dat
de onverstaanbare woorden voor hèm bestemd zijn. Hij wacht
zich echter wel te vragen, wat de man bedoelt. Toch is hij
nieuwsgierig en hij doet daarom een pas schuin voorwaarts, zoo
dat zijn rechterarm de linker van zijn medeslachtoffer beroert.
Zijn hoofd is nu ter hoogte van den ander zijn schouder.
(Wordt vervolgd?. 1
