SAMBO, DE OLIFANT
1G 24 AUGUSTUS 1940
PAG. 5
lc en Zending
te Drachten P. M. Jonker,
X,
Geref. Kerk.
Voor Katwijk aan Zee: J. G
lborn.
CHEID EN INTREDE.
Dijkstra te Raalte zal Zon-
tr afscheid nemen van de Ned.
e aldaar en Zondag 15 Sept.
:n te Meppel, na bevestiging
g te Hilversum.
M. VAN GRIEKEN
n Grieken, predikant der Ned.
ite alhier, aan wien op zijn ver-
1 September a.s. emeri-
id, zal Zondagavond a.s. in de
afscheid van zijn gemeente
jjIDAAT A. ELSHOUT-
ITERL
st Kol
afsltfl
•licati
lshout, theol. candidaat die
enkele dagen per week werk-
den evangelisatie-arbeid van
can Amstelveen is voor-
ondag afscheid te nemen als
entievan de Geref, kerk van Zeist-
indspLjj 's morgens voorgaan in de
ïschikpg avonds in de Noorderkerk-
«hout ontving dezer dagen ook
pert iL tot part. secretaris van prof.
r wefink, hoogleeraar aan de V.U.
te stij en leider van het psychotech-
- Jium aldaar-
nfSCHE ZENDINGSDAG
is in het Sparrebosch
te Bussum de twaalfde
ïgsdag gehouden. Het was de
deï1 deze bijeenkomst niet te Hil-
hpt oje Bussum is gehouden. Er was
mmge weer veel belangstelling,
loolhaas heeft de openingstoe-
i. Ds. A. Vroegindewey, uit
heeft gesproken over „Een
wereldstad", ds. H. Harkema
„Heilige noodzaak" en
te Bunschoten over „Uitge-
Ds' G. Lans uit Huizen heeft
met èen toepasselijk woord
LEGER DES HEILS.
„JAi 1940 van het Leger des Heils,
der de geheele werelo verspreid
-thans in 97 landen en koloniën
jitgezet) brengt ophieuw onder
//-In den omvang en de veelzijdig-
begonnen taak. In niet min-
f/M talen brengen de werkers en
O Evangelie, verspreid over meer
)sten of corpsen. Het aantal
ingen is toegenomen, tot 1684.
holen tot 1132. Het Leger telt
000 officieren en cadetten voor
n w4ensten en bijna 110,000 op
volgt sten. De muziekcorpsen hebben
I m 50,000 leden, de zangkoren
De 126 tijdschriften van het
een oplage van 1,442,000
Zeer uitgebreid is het sociale
)e behooren 416 logementen en
Jaarlijks 12 millioen gasten her-
1,700,000 maaltijden verschaffen.
Uiertehuizen is plaats voor bijna
gin, in de 96 werkhuizen voor
wint^iden i 5000 vrouwen; in de
-»n komen er 25,000 jaarlijks.
Lf3"j telt het Leger, verdeeld over
12,500 soldaten, van wie 825
"n. Met begrijpelijke voldoening
--«"■öng gemaakt van de Reclas-
»id, welke bij het departement
veel waardeering vindt en in een
- cheiding van den over deze af-
itelden chef-secretaris geëerd
9 werden weer eenige officieren
>r het werk in Ned.-Oost- en
zijn 200 posten werkzaam.
_s werd daar aan 70,000 ge-
|Ëvangelie gebracht. In het Le-
Soerabaja werden in 1939
kinderen opgenomen. Be-
jezegende werk der Legermen-
pelaatschen, waartoe vier kolo-
jend. Voorts zijn er 25 polykli-
blinden-tehuis, een moeder-te-
fchuizen, dagscholen kortom,
I Archipel strekt het Leger de
lid in allerlei richting uit; zelfs
lloten wordt in het Mil. Tehuis
Ten welkom verblijf geboden.
200 bladz. tellende Jaarboek
I bonte staalkaart van de wer!:
De Reformatie
Naar we uit de beste bron vernemen zijn
de administratieve bescheiden van dit blad
in beslag genomen. Het blad kan dus deze
week niet verschijnen. Over den duur van
dit beslag konden we geen inlichtingen ver
krijgen.
De Diaconie en haar diensten
In een beschouwing over de opmerkelijk
drukke critiek op den „ouden" en de over
vloedige lof voor den „nieuwen" tijd wijst
(mr. A. J.) van B(eek Ctalkoen in het Diaco
naal Corresp.blad voor de Geref Kerken op
het laakbaar vergeten van de voorbije zege
ningen, waartoe hij rekent het uitstekend
functionneeren van onze publieke diensten,
dat mede geleid heeft tot welvaart.
„De publieke diensten bleken ook toen d*.
storm over ons kwam voor hun functie goed
toegerust.
De verschillende eenheidspartijen, die elkan
der thans in naam van de eenheid hpc*-ijden,
mogen dit alles wel meer bedenken dar
doen. De een heeft sterker kleuren voor 1
verleden dan de ander, dat is waar. Maar
zoeken toch alle hun kracht in de leuze: niet
voortbouwen cp wat er vóór 10 Mei was. Dat
komt voort uit de miskenning van het door
God gegevene.
Wie Groens geschriften kent weet dat hij
juist in voortbouw op het bestaande alleen
heil zag en den liberalen verweet, dat zij
meenden geheel de samenleving op denkbeel
den te kunnen opbouwen in plaats van op de
door God gegeven actueele levensverhoudin
gen, die wel door de zonde waren bedorven,
maar toch als grondslagen der samenleving
moeten blijven erkend.
Wie Groen's geschriften kent weet hoe hij
bovenal tegenover de Revolutie stelde het
Evangelie. Zooals ook Dr. J. Eijkman in zijn
mooie brochure wees op het eenig fundament:
Jezus Christus den Gekruiste.
Met het diaconale leven mogen we wel een
en ander in verband brengen. Het gaat om
onze vrijheid, om de eigen plaats in de samen
leving en het eigen karakter van de diaconale
taak.
Bij veel gebrek heeft toch ook de diaconale
zorg veel zegen verspreid. Dat wenschen we
in den naam des Heeren ook voort te zetten.
Maar dan moet er ook ruimte voor ons over
blijven.
Het schijnt wel alsof velen het zoo beschou
wen, dat de storm van den oorlog het geheele
gebouw van de samenleving deed ineen stor
ten. En nu wil men nieuwbouw. Maar hoe?
In heel oude tijden trof men een type voor
boerenwoning aan, dat „loshuis" genaamd
werd. Alles onder één dak!
Daarnaar wil men nu terug.
En wij zien op de oude grondslagen de
mogelijkheid nog de vertrekken te hebben
waarin het gemeenschappelijk leven naar
verscheidenheid kan worden voortgezet, al is
het ook met verbeterde communicatie.
Voor ons diaconale werk blijven we een
afzonderlijk vertrek opeischen, vanwaaruit we
onzen dienst voor de gemeenschap kunnen
voortzetten."
Wonderen des gebeds
De dienstknecht van Abraham bidt en
Rebekka verschijnt.
Mozes roept tot God en de Roode Zee
wordt gescheiden.
Mozes bidt andermaal voor het volk en
Amalek wordt verslagen.
Jozua bidt en Achans diefstal komt uit
Hanna smeekt God en Samuël wordt
geboren.
David bidt en Achitofel verhangt zich,
nadat zijn raad vernietigd is.
Josafat bidt en God slaat al zijn vijanden.
Jesaja en Hizkia bidden en 185.000
Assyriërs worden verslagen.
Daniël bidt en de droom wordt hem
verklaard.
Daniël bidt en 70 weken worden hem
geopenbaard.
Ezra bidt te Ahaza God leidt hem veilig
naar zijn bestemming:
Nehemia bidt en des konings hart wordt
geneigd.
Elia bidt en er ontstaat een droogte van
3Vj jaar.
Elia bidt wederom eri de regen valt Ld
stroomen neer.
Eliza bidt en de Jordaan wordt gedeeld.
i-*a bidt en de ziel des kinds keert
weder.
De gemeente bidt en Petrus wordt uit de
gevangenis verlost.
Saulus en Silas bidden en de deuren der
gevangenis worden geopend.
„De Vredeskerk".
De geestelijke verzorging van
Nederlanders in Duitschland
Dr. G. Keizer te Rheden-De Steeg, prae-
ses van de Generale Deputaten der Geref.
Kerken voor de geestelijke verzorging van
Nederlanders in Duitschland, schrijft ons:
In het perscommuniqué van de voortge
zette generale synode van Sneek, vergaderd
te Utrecht wordt zonder eenige toelichting
medegedeeld dat op Woensdag 7 Augustus de
deputaten der classis Arnhem van de Gere-
foi meerde Kerken in Nederland voor den
arb id onder Nederlanders in Rijn-Pruisen en
Westfalen zijn benoemd geworden tot gene
rale deputaten. Deze benoeming is geschied
zo ider eenige discussie; derhalve met instem
ming van heel de synode.
Het veelzeggende van deze benoeming ligt
niet zoozeer in de unanimiteit, waarmede
zij geschiedde, maar veel meer in het feit dat
het voorstel daortoe gedaan op het Agendum
von de vergadering der synode te Utrecht
werd geplaatst. Te Utrecht toch kwam de
voortgezette s> de saam, naar besluit in
Sneek genomen, ter afhandeling van de twee
zaken waarvan de behandeling in de voort
gezette synode van Sneek nog niet ten einde
kon worden gebracht. Alleen hoogst urgente
aangelegenheden, welker behandeling geen
uitstel konden lijden, werden noode aan de
genoemde punten toegevoegd. De gemelde be
noeming zegt derhalve dat zij noodzakelijk
werd geacht.
Waarin nu lag de noodzaak dezer benoe
ming. Immers hier en elders werd in den
lande gedacht dat het werk der Arnhemsche
deputaten door den oorlogstoestand welhaast
zou zijn ingekrompen tot zijn afwikkeling.
Dan nu, instede van op beperking wijst deze
benoeming op uitbreiding. Deze deputaten
zijn bevorderd tot deputaten voor den arbeid
onder Nederlanders in Duitschland. Betrof het
werk tot nu toe vooral schippers en melkers,
sinds eenige weken zijn duizenden Nederlan
ders in groote centra werkzaam in Duitsch
land. Thans niet meer verspreid over ver van
elkander gelegen dorpen en boerderijen, in
onderscheiden havens of voor anker op stroom
en in kanalen, maar gezamenlijk werkende
ten getale van duizend en van twee duizend
en meer. Deze Nederlanders moeten ook gees
telijk verzorgd; die behoeften zijn groot; hun
omstandigheden eischen de belangstelling der
broeders en zusters.
Dit voelt heel christelijk Nederland. Er
moet en zal voor deze werklieden enz. wor
den gezorgd. Velen zijn reeds in actie. Sa-
mensprekingen met onderscheidene instanties
hadden reeds plaats. Op de mindere verga
deringen heerschte teedere bezorgdheid. Daar-
aan werd uiting gegeven. Tot wie zich te
wenden? Ter zake kundigen richtten zich
FIRMA B. DE KLER
OUDE EN NIEUWE BOEKHANDEL
vestigt er de aandacht op, dat zij zoowel
TWEEDE HANDSCH ALS NIEUWE
SCHOOLBOEKEN
VERKRIJGBAAR HEEFT.
Inkoop van oude Schoolboeken.
NIEUWE RIJN 45, LEIDEN, TELEF. 20885
Ja!
Het voorstel ging er glad door Nu zou
het niet vriendelijk zijn de gedachte te koes
teren dat de benoeming zoo vlot verliep, om
dat de voorsteller in de toelichting mede
deelde, dat het aan de synode geen cent zou
kosten. Deze mededeeling hield nipt in, dat
het nu zooveel duizenden Nederlanders te
omvatten werk geen kosten, ja zelfs vermeer
dering van kosten met zich mede zal brengen.
Het aantal „geestelijke verzorgers" zal ver
dubbeld moeten worden. Naar mannen, ja
naar bijzondere mannen, zal worden en wordt
reeds omgezien. Toch werd niet verzocht door
hen, wien dit werk op de handen is gelegd
en op het hart gebonden, om eene collecte,
uitgeschreven door de synode.
Als de classicale correspondenten maar
actief zich betoonen; als de kerken buiten
Gelderland, eigener beweging gaan doen wat
die van Gelderland reeds jaren deden, één
collecte houden, van particulieren gaven in
zamelen, enz. enz. Als de urgentie maar wordt
ingezien. Ik zal niet trachten dramatisch te
schetsen hoe onze mannen, vaders, straks onze
gezinnen, daar zullen verkeeren in kerkelijk
en geestelijk opzicht. Ieder kan zich dat wel
indenken. Het geld komt er. Gedenkt deze
deputaten in uw persoonlijk gebed en in 't
midden uwer gezinnen en in den dienst der
gebeden, opdat zij de leiding Gods mogen ont
vangen bij alles wat verbonden zal zijn aan
de richtige behartiging van dit'generale depu-
taatschap ten behoeve van Nederlanders in
Duitschland!
Ds. J. H. Koers te Zeist behartigt de finan
ciën met groote toewijding en zal dat bij
vermeerdering van zorgen, zoo God wü, blij-
DE INWENDIGE ZENDING IN DUITSCHLAND
INGESCHAKELD IN DE KERKELIJKE
ORGANISATIE
De Inwendige Zending in Duitschland ls
thans als zoodanig ingeschakeld in de organi
satie der Duitsche Evangelische Kerk en wordt
voortaan als een onderdeel dier Kerk be
schouwd.
Alle bonden, inrichtingen en instellingen,
welke aangesloten zijn bij den Duitschen Cen-
alen Bond voor Inwendige Zending evenals de
nstellingen van liefdadigheid en de volkszen-
ing worden daardoor kerkelijke instellingen
Bet bestuur van den Centralen Bond blijft
elast met het zelfbestuur gelijk het dat tot
usverre was. In dit bestuur kunnen slechts
lke mannen en vrouwen gekozen worden, die
h verplichten het eigen kerkelijk karakter
ar het door hen vertegenwoordigde werk te
andhaven. De keuze van het Moderamen van
et bestuur behoeft -de goedkeuring van den
ider der kerk en van den Geestelijken Ver-
ouwensraad, terwijl de kerkelijke kanselarij
x>r eén lid in dat bestuur vertegenwoordigd
ordt en het recht heeft bezwaar te maken
gen besluiten van dat bestuur.
De instellingen, bonden enz. behouden als tot
isverre hun eigen rechtspersoonlijkheid.
Door dit besluit werd een doel bereikt, waar-
ar reeds jaren gestreefd is. Reeds Wichern
:eft de inwendige zending genoemd: Inwen-
fe zending der Duitsche Evangelische Kerk.
is steeds beschouwd als een taak der kerk
heeft zichzelf ook en steeds als zoodanig be
bouwd. Dit heeft nu een rechtsvorm ge-
nden.
De Duitsche Evangelische kerk staat onder
;zicht van den staat, welk toezicht nu ook
er de inwendige zending uitgestrekt wordt.
GIFTEN EN LEGATEN
<or de noodcollecte der Ned. Herv. Kerk is
faarlem een gift van 1000 ingekomen van
Barmhartigheidsbeoefening in
ver verleden
In R e f a j a h, het Chr. Maandblad voor
Ziekenverpleging, schrijft Dr. S. P. D e e ver
volgartikelen over de ontaarding der barm
hartigheid in de Christelijke Kerk. Uit den
tijd van Constantijn den Groote, wiens regee
ring een keerpunt in de geschiedenis der kerk
is geweest, teekent hij de ellende der bevol
king naast de praal van het Keizerlijk Hof,
om dan te gewagen van de prediking der
Kerk in woord en daad van Christus' liefde.
Zij zelf ging haar leden met daden voor:
tal van diakenen en diakonessen staan den
bisschop in den arbeid der liefde' ter zijde.
Groote steden worden in wijken verdeeld, die
elk aan de zorg van één diaken toevertrouwd
worden. Huizen worden opgericht, z.g. diako-
nieën, waarin de armen samenkomen om te
eten. Aan allerlei ongelukkigen wijdt de kerk
haar zorg, aan weduwen, weezen, vondelin
gen, zieken, kreupelen, lammen, in één woord
aan allen die niet in staat zijn om zelf in hun
levensonderhoud te voorzien. Het getal der
ondersteunden loopt dikwijls in de duizenden
In Alexandrië telt men er ten tijde van
Johannes den Aalmoezengever (zijn bijnaam,
gest. 620) vijf en zeventig honderd. Chryso-
stomus onderhield geregeld zeven en zeventig
honderd armen. En dat waren dan alleen nog
maar de regelmatig bedeelden; allerlei andere
hulpbehoevenden als zieken, gevangenen,
melaatschen en rondtrekkende bedelaars
kwamen daarbij.
Natuurlijk zou de kerk tot een zoo veelom
vattende liefdadigheid niet in staat geweest
zijn, indien zij niet over ryke middelen be
schikt had. Maar daaraan ontbrak het haai
niet Heel veel schatten uit vroegere heiden-
sche tempels gingen naar haar over. Aanzien
lijken achten het zich een eer haar geschen
ken aan te bieden. Niet het minst bedacht
men haar bij testamentaire beschikkingen. En
zelfs bij zijn leven deed men soms van zijn
gansche vermogen te haren bate reeds af
stand. Bij ae uisschoppen was dit laatste,
wanneer zij hun ambt aanvaardden, zelfs
regel; men verwachtte van hen niet anders
Geen wonder dat binnen korten tijd in het
steeds armer wordende rijk de kerk de eenige
welgestelde was. Reeds in de 5e eeuw gold
zij voor ae grootste grondoezitster. En ae ois-
schoppen waren goede financiers. Terwijl zij
zelf uiterst sober en eenvoudig leefden, waak
ten zfj angstig over het kerkbezit, dat het niet
hoodeioos verspild werd. Zelfs hielden zij
er krachtens besluit van het concilie van
Chalcedon (451) een oeconomus (letterlijk
huisbestuurder, rentmeester) op na om in het
beheer hun ter zijde te staan.
De opbrengst van dit kerkbezit werd aan
de armen besteed, al moest uiteraard ook de
kerk zelf met haar dienaren er van leven.
Kerkegoed is armengoed aan dezen regel
werd vastgehouden. Hoe zuinig men ook in
het beheer er van was, men was het ten bate
Maar ook aan particuliere milddadigheid
en dienende liefde ontbreekt het in dezen
tijd allerminst Velen geven hun heele ver
mogen aan de armen weg om zich uitsluitend
aan werken van barmhartigheid te wijden.
Bekend zijn uit het Oosten Helena, de moe
der van Constantijn, Makrina, de zuster van
Basilius den Grooten, Olympias, een tijdge
noot en vriendin van Chrysostomus, diakones
te Constantinopel, Nonna, de moeder van
Gregorius van Nazianze. In het Westen
vormt zich rondom de figuur van Hierony-
mus een kring van aanzienlijke mannen en
vrouwen, die, door het ascetisch ideaal ge
grepen, een dergelijke leefwijs gaan voeren.
Hiertoe behooren Pammachius en Paulinus
van Nola, Paula, Fabiola en de beide
Melania's.
Dat particuliere liefdadigheid in dezen tijd
geen uitzondering is, bewijzen ook de tal
rijke grafschriften die ons er uit bewaard
zijn gebleven. Herhaaldelijk wordt een over
ledene als vriend of vader der armen ge
roemd; dan weer heet het van iemand, dat
weduwen en weezen in hem een vader ge
had hebben; van nog weer een ander wordt
gezegd dat hij den ellendigen een herberg,
den armen een haven was, enz.
KERKELIJK NIEUWS
Door onderling overleg der Ned. Herv.
Geref. en Remonstrantsch-Geref. predikanten
is te Lochem een wekelijksche dienst, die van
oudsher „Avondgebed" werd genoemd, weer
in eere hersteld. De diensten dragen een li
turgisch karakter, waarbij het kerkkoor
onder leiding van den heer Ad. C. Schuur
man medewerking verleent.
Onderwijs
ONDERWIJS-BENOEMING.
L. HEUKELS
Op zijn verzoek is wegens het bereiken
van den pensioengerechtigden leeftijd met
ingang van 1 September a.s. eervol ontslag
verleend aan den heer L. H e u k e 1 s, hoofd
van de Koningin Wilhelminaschool te Schie
dam, uitgaande van de Vereeniging tot Be
vordering van Chr. Onderwijs aldaar.
Geboren 17 Mei 1880 te Cubaard (Fr.) ont
ving hij zijn opleiding aan de Normaalschool
te Bolsward, om met ingang van 1 Septem
ber 1900 benoemd te worden tot onderwijzer
aan de Chr. School te Oudega-W. Hij arbeid
de achtereenvolgens te 's-Gravenzande, Per
nis-de He: Pernis-dorp en is sedert 1923
hoofd te Schiedam. In zijn onderscheiden
standplaat en bekleedde hij tal van functies
in het openbare leven.
De heer HeukeLs neemt een vooraanstaande
plaats in in de C.H. Unie. Zoo is hij voor
zitter van den Kamerkieskring Dordrecht en
heeft hij voorts zitting in het hoofdbestuur
der C.H. Unie. Als zoodanig maakt hij thans
deel uit van het dagelijksch bestuur dezer
partij.
De gemeenteraad van Wijk en Aalburg
(N.-B.) heeft met 4 tegen 3 stemmen besloten
tot opheffing van de openbare l_gere school
te Aalburg.
EXAMENS APOTHEKERS-ASSISTENT
De secretaris-generaal van het departement
van onderwijs, brengt ter kennis van belang
hebbenden, dat in September en, zoo noodig, in
de volgende maanden van dit jaar, gelegenhe d
zal worden gegeven tot het afleggen der exa
mens ter verkrijging van een getuigschrift als
apothekers-assiste.it.
Zij, die tot ie examens wenschen te worden
toegelaten, worden uitgenoodigd daarvan
schriftelijk vóór 7 September te doen blyken
aan de voorzitters der examencommissies en
wel aan de heeren: prof. dr. W. A. Goddijn te
Leiden: prof. dr. W. C. de Graaff, te Utrecht;
prof. dr D. van Os, te Groningen (Groote Ro
zenstraat 17), en prof. P. van der Wielen, te
Amsterdam (Hilversum, Utrechtscheweg 31),
naar gelang van de plaats, waar zij wenschen
te worden geëxamineerd.
Nadere bijzonderheden bevat Staatscourant
no. 164.
Examens
•s-Gravenhagt. Schoonschrijven m.o. Geëxami
neerd 5 candidaten, afgewezen I candidaat.
Geslaagd de dames A Knecht, Schiedam: M.
P. C. Klljsen Ar: hem en de heeren A. Jansen.
Ottersum er. A. S. Kager. t Zand (N.H.).
's-Gravenhage. Teekenen m.b Geslaagd de dame6
C. Bosch van Drakenstein, Den Haag en L. Delnum,
Haarlem, en de heeren Th. J. van Delft, Den Haag,
K. van de Erve, Rotterdam en A H. Ficq, Den
Haag Afgewezen 1 candidaat.
Een bedrijfsorgaan voor huiden*>
leder- en schoenhandel
In een op 20 Augustus j.L te Utrecht
gehouden vergadering hebben de afge
vaardigden van alle bestaande organisaties
in de huiden-, leder-, schoen- en aanverwante
branches besloten, door wijziging van het
statuut van het sinds eenige jaren bestaande
contactorgaan in dit bedrijf de samenwerking
te versterken door aan de leiding van dit
instituut de bevoegdheid te verleenen voor
gemeenschappelijke belangen der branches
op te komen.
Gevormd werden de navolgende vakgroepen:
looistoffenhandel, inlandsche huidenhandel,
exotische huidenhandel, lederindustrie, leder-
importhandel, schoenindustrie, schoenimport
en engroshandel, lederhandel, schoenhandel,
lederwarenindustrie, drijfriemenindustrie en
schoenmakerij.
Van al deze vakgroepen kan een vertegen
woordiger zitting hebben in het bestuur: tot
leden van het dagelijksch bestuur werden
gekozen de heeren P. F. Scheeren, voorzitter
L. J. Uytendaal en A. W. Sabel Tzn.; mr. H.
A J. C. Muyser is belast met het secretariaat,
dat gevestigd is op de Leidschegracht 18 ta
Amsterdam.
Een bedrijf van ongeveer 16,000 groote en
kleine ondernemingen heeft hiermede de
beschikking over een toporganisatie, welke
gemeenschappelijke bedrijfsbelangen ten
overstaan van de overheid en haar instel
lingen kan behartigen.
Radioprogramma
Zondag 2S Augustus.
Kerkdienst. 11.'u Kinderhalfuur. 12.00 Carillon-
concert 12.2L Giamofoonmuziek. 12.45 Berichten
ANP en gramofoonmuziek. 100 De Romancers cn
EEN FRIESCH WOORDENBOEK
Het Nederlandsche perskantoor meldt
Aan het instituut voor Land- en volken
kunde aan de universiteit van Kiel wordt de
uitgave voorbereid van een omvangrijk
Friesch woordenboek. Het woordenboek zal
ook streektalen bevatten en in acht taalge
bieden worden ingedeeld. Het geheel «wordt
aangevuld met folkloristische aanteekeningen.
gramofoonmuziek. 4.35 Orgelspel (opn.) 4.55 Be
richten ANP 5.00 Gewijde muziek (opn.) 5 15
Wekelijksche gedachtewisseling (ANP). 5.30 Ge
ref Kerkdienst. 7.00 Puszta-orkest 7.30 Reportage
8.00 Belichten ANP. 8 15 Omroeporkest en soliste.
9.05 Radiotoonee' 9 45 AVRO-Musette-orkest en
solisten. 10.15—10.30 Berichten ANP. sluiting.
KOOTWIJK. 1875 m. KRO-ultzending. 7.00 Be
richten (Dultsch). 7.15 Berichten (Engelsch). 7 30
Wij beginnen de dag. 8.00 Gewijde muziek (grpl.)
9.00 Gramofoonmuziek. 11.15 Berichten (Engelsch)
11.30 Gramofoonmuziek. 12.30 Berichten (Duitsch)
12.45 Berichten ANP. 1.00 Gramofoonmuziek. 2.00
6 "0 Musiquett 7.00 Gramofoonmuziek. 8.00 Be
lichten (Duitsch). 8.15 Berichten ANP. 8.30 Be
richten (Engelsch). 8.45 KRO-Melodisten en solist
9.15 Berichten (Engelsch). 9.30 KRO-orkest. 9.55
Wn sluiten den oag. 10.00 Berichten (Duitsch).
10.15 Berichten ANP. 10.30—10.45 Berichten (En
gelsch). sluiting 11 1511.30; 0.15—0.30 en 1.15—
1.30 Berichten (Engelsch).
Maandag 26 Augustus.
JAARSVELD. 414.4 m. VARA-Uitzending. 8.00
Berichten ANP Hierna: Gramofoonmuziek. 10.00
VPRO; Morgenwijding. 10.15 Declamatie. 10.30
=.30 Voor ue kinderen. I.n0 Vragen van den dag
(ANP) 7.15 Berichten. <-'0 Gramofoonmuziek. 7.30
Westfriesche uitzending 8 00 Berichten ANP. 8.15
VARA-orkest. 9.00 Radio-tooneel. 9.25 De Ram
blers. 10.00 Gramotoonmuziek. 10.15—10.30 Berich
ten ANP en sluiting.
KOOTWIJic. 1875 m. NCRV-Uitzendlng. 7.00 Be
richten (Duitsch). 7.15 Berichten (Engelsch). 7.30
Granjofoor
xtet. 11.15 Berichten (Engelsch)
:k. 2.00 Berichten
(Duitsch). 2.15 Gramofoonmuziek. 3.15 Berichten
(Engelsch). 3.30 Kamermuzieksoelers en gramofoon
muziek 5.00 Berichten (Duitsch). 5.15 Berichten
ANP. 5.30 Moltc Cantabile en gramofoonmuziek.
6.15—6.30 Berichten (Engelsch). 7.00 Vragen van
den dar (ANP:. 7.15 Berichten. 7.30 Reportage of
muziek 8 00 Berichten (Duitsch). 8.15 Berichten
ANP 3.30 Berichten (Engelsch). 8.45 Orgelconcert
9.15 Berichten (Engelsch). 9.30 Gramofoonmuziek.
10.00 Berichten (Duitsch). 10.15 Berichten ANP.
10.30—10.45 Berichten (Engelsch). sluiting. 11.15—
11.30; 0.15—0.30 en 1.15—1.30 Berichten (Engelsch)
167. Tenslotte waren alle dikke boeken doorgelezen, hele
rollen papier hadden ze beschreven en moedeloos hadden de
wijzen hun boeken opzij gelegd Al gauw weefden de spinnen
hun web over de boeken, kleine torretjes kropen tussen de
bladen en vernielden het papier. En de sultan bleef boos,
want al die geleerdheid kon hem niet helpen.
168. Ook de straten in dè stad van den sultan zagen er
treurig uit. De hele bevolking leefde met den armen sultan
mee en als teken van hun droefheid hadden ze grote zware
lappen boven hun deuren gehangen En Sambo? Die dacht
niet meer aan de narigheid, die hij eerst de jongens en daar
na den sultan bezorgd had. Die leefde vrij en blij in de
grote bossen.
5 zich met razende beten verdedigden
a de uitgehongerde ondieren,
n aantal wolven was naar den boom ge
sprongen, waarin Jessy was gevlucht. Ze
prongen er tegen aan en hoog op om haar
e bereiken, terwijl hun met bloedbeloopen
ogen woest tuurden naar hun prooi.
Een rilling van angst ging door Jessy
ien als ze dacht aan wat straks haar lot
ou zijn, doch zoolang ze nog in het leven
ras, zou ze zich verdedigen met den moed
tr wanhoop. Haar revolver deed zijn werk,
ild brandde ze los en ze raakte, want een
er grootste wolven buitelde over den kop
jl viel dood neer in de sneeuw.
Dit gaf een oogenblik van afleiding, want
anderen vielen op het doode beest aan
i scheurden het, met hun klapperende
iken onder hevigen twist in stukken.
Jessy vuurde tusschen de troep, die uit-
nstoof, terwijl er een paar hevige jankend
den grond lagen te stuiptrekken
Jessy kreeg hoop. Drie van de acht wolven
onder den boom stonden waren reeds
e. geschoten en het was voor haar niet
leilijk haar prooi te kiezen, wijl ze zöo vlak
I haar waren.
Weer knalde haar schot en viel er een. Er
gon angst onder de dieren te komen. Hun
•nger was een oogenblik verzadigd en ze
i' en een ander plan te hebben. Eensklaps
'hans sprengen ze op en hun gedoode mak-
rs achterlatend drongen ze het bosch
rder in.
Nu scheen het, dat Jessy van de wolven
bevrijd was, doch hoe zou ze alleen thans
den langen weg kunnen vinden naar de neder
zetting, waarheen ze op weg was?
Ze had geen slede. De honden waren ge
dood. Straks zouden de wolven zeker terug-
keeren. Ze waren niet ver af. Hun gehuil
hoorde zij nog vanuit de verte. Het naderde
alweer. Ginds kwamen ze weer aan. Het woud
scheen vol van de ondieren te zijn.
Nu waren er nog meer dan straks en ze
stoven door de sneeuw, haar boom voorby en
weer terug. Ze besnuffelden de omgevallen
slede en beten in de touwen en ze sleurden
de pakken eruit, die er op gebonden waren.
Maar hoor! Was er redding?
Een geweerschot brandde los. Er kwam
hulp! Wie zou het zijn? Weer een schot. Het
was als de uitbarsting van een ouden voor
lader. Het was geenszins het harde klappende
getik van een revolver.
De wolven hielden op met het rukken aan
de touwen en sprongen overeind als door
hevigen schrik bevangen. Ze draafden weg
en verdwenen in de schemering van de hoo
rnen, achtervolgd door de losbranding van het
oude vuurwapen.
„Help! Help!" riep Jessy.
Een vreemde, doch goedige lach gaf haar
antwoord, alsof er een krankzinnige lachte.
Jessy zag verschrikt op. Wie naderde daar
als haar redder? Van ginds kwam hij aan.
Een zonderlinge gedaante naderde. Een
zwaar gebouwd man, gebogen van ouderdom.
Zijn gelaat was gerimpeld en verweerd. Een
wilde lange baard hing hem over de borst.,
Zijn kleeding had niet veel meer van die van
een blanke, doch was gedeeltelijk als die van
een oud Indiaansch opperhoofd. Verder was
hij meer ingepakt in ruwe vellen, die hier en
daar vastgebonden waren met lederen riemen,
dan dat hij daarin gekleed was. Hij droeg een
bonte muts, die over zijn hoofd was getrokken
en waar onderuit zijn grauwe lange haren te
voorschijn kwamen.
Hij droeg een zwaren ouden snaphaan in
de hand, en hield het roestige wapen tot vuren
gereed. Onder zijn harige wenkbrauwen blik
ten zijn oogen somber rond, doch dan eens
klaps kwam er een wilde flikkering in, alsof
hij plotseling hevig verbolgen werd op iets
dat voor anderen onzichtbaar was en dat hij
alleen aanschouwde.
„Zyt ge Mad Ben?" vroeg Jessy.
De ander knikte herhaaldelijk, en zei we
der: „Maar kom nu eerst uit dien boom, want
h.er is het gevaarlijk".
„Kunt ge mij niet helpen?" vroeg Jessy.
„Waar is mijn vader? Is hij den wolven ont
komen?"
„Ik weet het niet!" was het antwoord en hij
lachte weder, „maar ik zag de wolven vluch
ten. Vlug!" gebood hij met nadruk en trad op
haar toe. „Vlug zeg ik u. Voor dat de wolven
wederkeeren! Hoor! Ze komen weder!"
Er was voor Jessy geen andere uitweg mo
gelijk dan te gehoorzamen aan den zonderlin
gen jager.
„En als vader mij nu zoekt en ni«t hier
vindt!" zoo riep ze in wanhoop uit,
„Vlug!" beval hij nogmaals en zag haar
aan als met toornigen blik.
Zij was uit den boom geklommen en stond
naast haar vreemden bevrijder, die haar bij
de hand greep en haar dwong voort te glij
den op haar sneeuwschoenen, terwijl hij zwij
gend naast haar ging.
Wanhopig zag Jessy telkens om, waarheen
ging zij? Wat wilde de waanzinnige, die haar
steeds aanspoorde tot grootere haast Weldra
waren zij verwijderd van de gevaarlijke
plaats. Van de wolven vernam zij niets meer.
Zoo gingen ze verder omstreeks een uur,
toen zij behoedzaam moesten verder gaan,
omdat het te donker was geworden.
Daar gloorde in de verte tusschen de boom
stammen een rosse vuurschijn.
Mad Ben lachte weer zijn krankzinnige
schaterlach, doch nu was er iets in van vreug
de.
Ginds, riep hij het jonge meisje toe. Gij
moet niet vreezen. Vrienden zyn dav lnkwoo
is mijn vriend. Eensklaps werd hij weder som
ber en zei op innig droevige toon:
Toen ik mijn Fdit neg had.en weder
kwamen zijn tranen, zoodat Jessy diep mede
lijden met den armen ouden man kreeg.
Verder kwam hij echter niet, doch verviel
weer in zijn hardnekkig stilzwijgen.
Het was alsof hij telkens op het punt was
een diep geheim aan Jessy te openbaren, doch
plotseling alle herinneringen aan het verleden
weder vervaagden.
(Vortt vervolsik J
