STERKE
HANDEN
DEP DAG 4 JULI 1940
PAG. 3
jR
m£ran
ebt
OMNIBUS L
DEN AMSTE
De historie herleef
onzen Amsterdamschen r
dagen op een morgen tege
een vreemd vehikel de aam:
:hong;tellende menigte, die zidr
historische plek van Arrsterdam, aan
begin van het Rokin.
rrifet was een oude, ongeveer 75 jaren
errbnde omnibus, die daar gereed stond voor
ad rit langs den Amstel tot „het Kalfje
n^heen maakte het voertuig deel urt van
ere dagelijksch stadsbeeld, want vele jaren
ïn iereen bracht het passagiers van de
ichttage naar den Dam en omgekeerd. Totdat
mi ondernemende groep burgers het destijds
fabnd de omnibus te vervangen door de
offtdentram, een geweldige vooruitgang
ezedagen.
Heb daarna nog geruimen tijd te nejjl
tf-Bst gedaan ui de schoone omstreken van
•mendaal, scheen eindelijk de rust v
"Omnibus voor goed te zijn ingegaan.
hpns, in den tijd van benzinegebrek
i-schaarschte, is het grapRjge dijig achter
"j£den stal van de Amsterdamsche Rijtuig-
ref tschappij te voorschijn gehaald. En
'n eemdelingenverkeer" (de V^-A.
De baljuw var, Amstenana was m zijn
dagen een machtig heer, doch een oude plaat
in de historische gelagkamer, voorstellende
„het gesmokkelde kalfje", toont de beperkt
heid zijner macht en verklaart tevens den
naam van de aloude herberg, waar het zitje
bekoorlijk, het uitzicht schoon en de keuken
voortreffelijk is gebleven.
voorgespannen o
den pieuwen omnibus-
k xe laieu lif - v
,iken natuurlijk, want twee goedige, brume
18 rden stonden met een ouderwetschen koet-
vaJ1 40 dienstjaren geduldig te wachten
nVhe« gezelschap, dat den eersten rilt
vlrtaken, beliefde in te stappen in
rlJ van den fraai opgeschilderden wagen
een onmogelijk smal en onhandig
bovenop te klauteren,
het middaguur tegde de koetsier de
yp over zijn rossinanten en de tocht be
wJvanaf de plaats waar eens de beroemde
rs van Hendrik de Keijser heeft gestaan;
(f den indertijd zoo vermaarden Amstel-
i k waar Amstel en IJ eertijds samenkwa-
en kooplieden uit alle deelen der we-
inii reeds in de Middeleeuwen hun kostbare
anieren uitstalden,
in ;t was dus wel een goed idee dóór den
d lan te vangen. Van den Amstel, die daar
*r Ven her onder den naam Rak-in (tegen-
•dig Rokin) begon, is niets meer over. Waar
ger de Utrechtsche schietschuit zich
langdurige reis gereed maakte, staan
=is fietsen op de parkeerplaats, twee m
nog geleden'ook auto's.
ye?s sukkkeldrafje trok vanzelf sterk de
Hacht. Verbaasde blikken vingen we bij
rallen tegelijk op. Menig zorgelijk gelaat
r ielderde en veler strakke mond plooide
tot een glimlach, toen men ons op „de
ïdery" van de omnibus ontdekte, terwijl
geval door de jeugd met gejuich werd
•oet.
ndelijk ter poorte uit of om in
nwoordigen tijd te spreken: voorbij het
rbfte stopsein bereikten wij de Amstel-
mt'den. Een historische omnibus geeft aan-
rjang tot allerlei overdenkingen over de
i€ vechtsche zijde" van den Amstel, den oud-
oef zoo vermaarden heirweg naar en van hel
UefiL
ncjatige, sierlijke stadhouderlijke karossen
t rihten menigmaal de Oranjes binnen de
w^telveste. Lodewijk Napoleon in 1808
w groote broer met de jonge keizerin
nejia Louise in het najaar van 1811 kwa?
iajj echter ook aan dezen kant de stad bin-
[er De zonen der Amsterdamsche aanz
,rsm, als „gardes d'honneur" "Ingelijfd
e £eizers leger, namen van hun geliefden
,ij laatste afscheid ter plaatse waar
;er»veer het nieuwe Amstelstation staat.
a toen de ster van den Corsicaan daalde,
,ij Molitor met zijn Fransche troepen langs,
jjj Jtrechtsehe zijde op Zondag 14 Novem-
,rl<-1813 ijlings op de Domstad terug. Van
sje^e Utrechtschepoort liepen Amsterdam-
Jr Afgescheiden 100 jaar geleden Zondags-
steens in de vroegte naar de preek van Ds.
>lte in Utrecht.
aan de oudtijds minder drukke overzijde
acj. den Amstel verdringen zich eveneens
de/an vermaarde personen uit 's lands his-
rbeblaên- Lan8s den alouden Amsteldijk
;i£roefden :n 156-1 soldeniers van Hendrik
„„Brederode en der gebroeders van Baten-
rei de Begulierspoort, helaas tevergeefs,
he verrassing te nemen.
yortmijmerende naderden wij de wellicht
ehf1 bÉ*end gebleven plek aan den Amstel-
bof yan weleer, waar tot vóór 10 jaren dt
en „Welma" stond. Niet verder dan
kwam het als strafexpeditie bedoelde
erd' van den Frieschen stadhouder Willem
>ei<erik' den bondgenoot van den Holland-
plijt stadhqpder Willem II, om in 1650 het
rbeche Amsterdam mores te leeren. Met
w,14 compagniën ruiterij en voetvolk had
ct ,hij het op de Regulierspoort gemunt,
rek bü.kwam wel nabij de stad. doch
er in, al moest de regentenfamilie
e^er ook opstaan van het regeeringskus-
enmet de drie kruisen. Vandaar de naam
jiofstede
laten we ons met het heden bezig-
sb{venop het -imperiaal" van de omnibus
^ten we van ongeveer hetzelfde riante
:ht als eertijds onze grootouders en ver
generaties. De statige patriciërshuizen
-sterdamsche regenten zijn bijna alle
Alleen een enkel punt „Am-
„H houdt de vergane glorie nog vast
,dl de bekoorlijke, bochtige Amsteloevers
laW Van verrassende vergezichten schen
dt no® dezelfde, mjsschien nog meer
chïmoorrieran •♦"ÜS met luifelboeden en
«vf,™ 3 2"gedos' gezelschap uit den
;s f,e -Cemera Obacura" ontstond.
oppassep' Ulet fa onzachte
zuaking te komen met het looverdak der
stT|e boomen, waar wij nog net onder door
kïh 1
Mei
Prestaties ten behoeve van de
Duitsche weermacht in Nederland
Naar aanleiding van de vele aanvragen en
opgaven betreffende vergoedingen voor pres
taties ton behoeve van de Duitsche weer
macht. welke zijn binnengekomen b.ij den
bevelhebber van de Duitsche troepen in de
Nederlanden (chef-intendant) en bij den rijks
commissaris voor het bezette Nederlandsche
gebied, wordt vdrwezen naar een verorde
ning, welke binnenkort in het Verordeningen
blad zal Worden gepubliceerd.
Bij deze verordening zal de kwestie van
betaling van vergoedingen voor prestaties
ten behoeve van de Duitsche weermacht tot
in onderdeelen worden geregeld.
Het inzenden van aanvragen of rekeningen
over dergelijke prestaties in thans nutteloos,
daar alleen, bepalingen van deze verordening
in overeenstemming zijn.
Men wordt derhalve verzocht van het ver
der inzenden van deze stukken aan den be
velhebber of aan den rijkscommissaris af te
Het korps politietroepen
Demobilisatie geschiedt volgens dezelfde
regels als voor hel beroepspersoneel van
de weermacht vastgesteld.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
zullen ten aanzien van de demobilisatie enz.
van officieren, onderofficieren en manschap
pen van het korps politietroepen dezelfde
regels gelden, welke voor het beroepsperso
neel van de weermacht zijn vastgesteld.
:t postverkeer met het
buitenland
tstTeerde briefkaarten alleen naar
Duitschland.
;treerde briefkaarten en ansichtkaar-
>n alleen- in het verkor met Duitsch-
rden gebruikt. Naar andere landen
lus niet toege^ten. ook niet, indien
riefkaarten worden gefrankeerd.
che bommen in Steenderen
M.P. meldt:
-msxreeks half twee in den nacht van
I Zaterdag op Zondag j.l. zijn op de buurtschap
OlbUrgen, gemeente Steenderen, door een
Engelsch vliegtuig, dat uit westelijke richting
kwam, vier bommen neergeworpen, twee van
zwaar en twee van lichter kaliber. De boeren
hofstede van den heer G. werd door twee
bommen getroffen. Een kwam in den gierkelder
aan den voorkant van het huis terecht, doch
richtte bijna geen schade aan; de andere bom
raakte de achterzijde van het huis en drukte
een muur in. Deze kwam neer in een slaap
kamer, .waar vier jongens sliepen. De knapen
werden onder het puin bedolven, doch liepen
wonder boven wonder geen letsel op. De
overige huisgenooten, het gezin bestaat uit
10 personen, konden de jongens spoedig be
vrijden.
De boerderij is evenwel zoo beschadigd, dat
ze geheel afgebroken zal moeten worden en
opnieuw opgebouwd.
Postduiven
Men volge d« aanwijzingen ran den
vertegenwoordiger van de NederL
poilduivenvereeniging op
Aan alle houders van duiven wordt mee
gedeeld dat de heer Johar. n Hornstra,
als vertegenwoordiger van de Nederlandsche
postduivenvereeniging, uitsluitend tegenover
den bevelhebber van de Duitsche weermacht
in de Nederlanden verantwoordelijk is voor
de uitvoering xran de bepalingen, gepubliceerd
18 Mei 1940 en van de bepalingen vervat in
de verordening van den rijkscommissaris nr. 6
d.d. 24 Juni 1940.
Men dient aan zijn aanwijzingen gevolg te
'geven.
Het Nederlandsch Perskantoor te Berlijn
meldt:
Het Nederlapdsch Hulpcomité ter bevordering
van de belangen van de in Duitschland woon
achtige Nederlanders (Niederlandisches Hilfs-
komitee) is thans als volgt samengesteld: leider
W, de Heer, ondervoorzitter van Hollandia;
voorts J. Göbel en J. Heemskerk, resp. voor
zitter en penningmeester van Hollandia. namens
Hollandia, F. A. Overhoff en Lambertus de
Vries, resp. voorzitter en bestuurslid van Neder
land en Oranje, namens die vereeniging.
Rechtsgeleerd raadsman: dr. Eberhardscholz.
Kantoor van het comité: Berlijn W 35 Graf
Spee-str. 15.
De Entersche klompenmakers
hebben het druk
Groote vraag, maar ook stijgende prijeen-
Men schrijft ons:
Het dorpje Enter, ressorteerende onder de
gemeente Wierden, bij Almelo, is van ouds bet
oord der Twentsche klompenmakers. Sedert
ettelijke generaties worden daar van geslacht
op geslacht klompen gemaakt, tegenwoordig
voor het binnenland, maar voordat Nederland
in den oorlog betrokken werd, leverde men ook
voor den export. Wij hebben al eerder mel
ding gemaakt dat men hier in de klompenbe-
drijven zeer optimistische verwachtingen koes
terde. En dit optimisme bleek juist te zijn.
De 19 machinale klompenbedrijven te
Enter zijn allen overstelpt met orders. Sinds
het uitbreken van den oorlog beleeft deze
■industrie, die gaandeweg meer en meer ge
mechaniseerd is, hoewel nog tal van klompen
makers het product uit de hand fabriceeren,
een nog veel grootere opleving. De schoenen
distributie heeft een zper groote vraag naar
den „houten schoen" tengevolge gehad medg
omdat zij binnenkort regelmatig in prijs
zullen stijgen. Op het platteland en ook v^el
in de steden ziet men weer meer en meer
menschen op klompen loopen, zij het nog lang
niet in zoo grooten getale als 40 jaar ge
leden, toen vrijwel de geheele Twentsche fa
brieksbevolking op klompen liep en de
vreemdelingen, die in Twente verblfjf hielden,
des morgens gewekt werden door „den marsch
der klompenbataljons" van t arbeiders, die in
de vroegte naar hun werk togen.
Een der voornaamste klompenfabrikanten
te Enter verklaarde ons, dat de klompenindus
trie te Enter na vele jaren van hevige malaise
eindelijk weer een beteren tijd tegemoet gaat
De bestellingen komen bij honderden, ja zelfs
bij duizenden paren tegelijk binnen. Er is zelfs
een tekort aan arbeidskrachten. In de 19 ma
chinale klompenbedrijven werken thans 150
160 arbeiders. Klompenmaken is een zeer spe
ciaal vak, dat tfroeger van vader op zoon ge
leerd werd.
De loonen waren echter de laatste jaren zoo
laag, dat de jongelieden liever in de fabrieken
gingen werken en zoo bestaat er thans gebrek
aan geschoolde arbeidskrachten.
De drukte is thans veel grooter dan voor
den oorlog. "Vooralsnog vindt de afzet nog
voornamelijk plaats in de onmiddellijke om
streken en in de' Noordelijke'provinciën.
De concurrentie van de Belgische klompen
is thans ook geringer dan vroeger.
De prijzen zijn belangrijk gestegen, want
een prijs van 80 cent, welken de klompenma
kerspatroon vraagt van den wederverkooper,
heeft men in geen jaren gekend. De prijzen
zullen in den winkel dan ongeveer komen op
90 k 95 cent. Nu het met de gewone klompen
zoo druk is, komt er ook nog vraag naar hou
ten sandalen, die vooral voor de s^den be
stemd zijn. Doch deze kunnen alleen in zeer
beperkte mate vervaardigd worden, n.l. tot
ongeveer 10 pet. van de vraag.
Aangaande den houtvoorraad verklaarde
men ons, dat er op het oogenblik wel genoeg
hout voorhanden is. Veel hout is in den afge-
loopen winter gekapt en wordt nog geregeld
aangevoerd, al gaat het niet zoo vlot als an
ders. Vrees, dat"W in de naaste toekomst ge
brek aan grondstoffen zal komen, is er nog
In ieder geval hebben de Entersche klom
penmakers volop werk, en voor de oude in
dustrie zijn voorloopig betere tijden aange
broken.
-"r-
Groote drukte in de Mompenindustrle te Eoter.
Fantastische verhalen ols
dekmantels
Om gestolen rijwielen van de hand te doen
's-Gravenhage, 3 Juli. Ondanks de her
haalde waarschuwingen !n da dagbladen
blijft de Haagsche burgerij voor een be
langrijk deel een groote nonchalance aan
den dag leggen met de rijwielen. Vooral
in de binnenstad, voor cafétaria's en
andere zaken, afsook op den Schevening-
schen boulevard duizelt het den voorbij
ganger soms van de vele fietsen, die
onbeheerd worden neergezet. Men behoeft
zich er dus niet over te verbazen dat het
aantal rijwieldiefstallen nog eerder toe
neemt dan vermindert.
Verschillende factoren werken dit euvel
den laatsten tijd nog in de hand, zooals de
sterk toegenomen werkloosheid en de schrik
barende stijging, die de prijzen van oude
fietsen hebben ondergaan. Voor de meest
onooglijke karretjes betalen de har\delaren
en opkoopers momenteel grif tien tot vijftien
gulden, daar de handel in nieuwe fietsen
sterk verminderd is. Dit laatste moet weer
worden toegeschreven aan de sterk vermin
derde gelegenheid om op afbetaling te ver-
koopen.
Met-dat al heeft de speciale tjrigade, die de
Haagsche politie voor de fietsendieven op
richtte, handen vol werk. En gelukkig kan ze
al op heel wat successen bogen.
Vier nieuw# arrestaties
Dezer dagen zijn hieraan opnieuw eenige
aardige resultaten toegevoegd, dank zij de
invoering van het systeem om een scherpe
controle onder de handelaren te houden.
Zoo werd een paar weken geleden bij een
opkooper een fiets in beslag genomen, die te
Rijswijk ontvrgemd was. Er was echter nog
geen aangifte van gedaan. Niettemin werd
het geval minutieus door de brigade nage
plozen door via de fabriek vast te stellen aan
wien men het bewuste rijwiel destijds gele
verd had. Uiteraard boden de nummers al
dadelijk houvast, terwijl men via notities in
de boeken kon nagaan, dat de flets in 1933
was afgeleverd. Voorzichtig voortbouwend op
deze gegevens belandde men tenslotte by den
30-jarigen schoenmaker J. K., die van zijn
bed werd gelicht en bekende de dader van
den diefstal te zijn geweest Met zijn zwager,
den 23-jarigen H. J. C. B., had hij al her
haaldelijk soortgelijke praktijken bedreven.
Enkele andere fietsen wist de brigade toen
eveneens te achterhalen, terwijl zij weldra
ook den zwager hoopt te grijpen. Deze is n.l.
voortvluchtig.
Eén fiets per dag
Voorts is volgens hetzelfde recept gear
resteerd de 20-jarige J. F. Deze maakte van
de fietsengapperij eenvoudig zijn dagwerk.
Naar hij bij zijn verhoor verklaard heeft, stal
hij iederen dag zeker één exemplaar en wist
er ook altijd weg mee. Hij heeft bekend tien
fietsen versjacherd te hebben, doch in werke
lijkheid moet het aantal veel omvangrijker
zijn.
4,1- Maandag is verder gearresteerd de
20->arige fabrieksarbeider C. v. L. ui,t Hilver
sum, die juist bij een handelaar hier ter stede
zijn smoesje stond te maken voor den verkoop
van een prachtig sportrijwiel. Deze man stond
gesignaleerd in zijn woonplaats wegens een
vroegere diefstal, die gelijjc de fiets te Hilver
sum was ontvreemd.
Tenslotte is gisteren de 19-jarige koopman
W. F. S. m arrest gesteld, wiens ajdres men
ook alweer middels de controle op'den han
del had weten te bemachtigen. Laatstge
noemde bleek in 1998 al een voorwaardelijke
tuchthuisstraf te hebben gekregen van 7
maanden met een proeftijd van 3 jaar.
Geraffineerde verzinsels.
Wellicht det bij sommigen de vraag rijst of
vele handelaren met de dieven onder één
hoedje spelen. Dat is doorgaans ni.et het ge
val. Integendeel, tegenwoordig gaan de opkoo
pers zelfs uiterst precies te werk door naar
de stamkaart van de verkoopers te vragen.
Doch de verhalen, die de dieven opdisschen.
zijn xaak zóó geraffineerd, dat de handelaren
er toch nog invliegen.
't Gebeurt bijvoorbeeld nogal eens, dat als
mq{ief voor den verkoop een gesneuvelde
broer wordt opgegeven. Een andere keer heet
zoo'n fiets \*an een zuster te zijn, die binnen
kort een baby verwacht en voorloopig dus
toch niet van haar rijwiel gebruik kap maken.
Weer een andermaal is men in financieele
moeilijkheden geraakt doordat men moest
evacueeren. Kortom de motieven zijn onuit
puttelijk enin h^t algemeen aannemelijk.
En intussehen women de gevangerussen als
maar voller
De politie heeft in een pand aan den Gel-
dropscheweg te Eindhoven, bewoond door den
heer O., de aansluiting op het electrisch licht-
net afgesneden, wegens verschillende over
tredingen van de verduisteringsvoorschriften.
Aldus lezen wij in het Volks„blad. Enkele
malen had men de bewoners van dit pand
hierop gewezen. Het personeel van den waak-
dienst waarschuwde tenslotte de gemeente
politie, die tegen O. proces-verbaal opmaakte
en den stroom uitschakelde. O. werd hierover
zoo boos, dat hij een der leden van den lucht-
be^rhermingsdiejist te lijf ging en hem eenige
verwondingen toebracht, waarop hij de po
litie te lijf ging.
De man werd gearresteerd en naar het
politiebureau overgebracht, waar men nog
eenige verbalen opmaakte, n.L voor mishan
deling, verzet en bemoeilijking van arbeid der
politie.
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten"aanzien van de verduistering:
Zonsondergang 4 Juli: 22.05.
Zonsopgang 5 Juli: 5.24.
EEN SPOORLIJN OVER DEN AFSLUITDIJK
Noord Holland en Friesland zullen via den Afsluitdijk verbonden wprden door een
spoorlijn. Tusschen Anna Paulowna en Ewycksluis is het baanvak reeds uitgezet
en worden proeven genomen met betrekking tot de drukvastheid van den grond
Als werkobject nader in studie
genomen
De reeds oude plannen tot aanleg van
een spoorlijn over den afsluitdijk van
Noord-Holland naar Friesland schijnen
nu dichter dan ooit aan een verwezen
lijking toe te zijn. De huidige vraag naar
loon-intensieve werken heeft ook weer
eens de aandacht op dit project ge
vestigd, waaraan talrijke arbeiders ge
durende geruimen tijd kunnen worden te
werk gesteld, vooral nu het meeste werk
in handenarbeid moet worden verricht
De dienst van weg en werken der Neder
landsche spoorwegen is reeds begonnen,
een voorloopige baan in het Noord-Hol-
landsche gebied uit te zetten. Een be
slissing over de uitvoering is echter nog
niet genomen.
Zooals men weet, is bij den aanleg van den
afsluitdijk rekening gehouden met een moge
lijke spoorlijn voor dubbel spoor, die Noord-
Holland met Friesland zou verbinden, naast
den gewonen breeden verkeersweg. De spoor
banen zouden dan op de kruin van den dijk
komen te liggen, terwijl de verkeersweg hal
verwege het talud aan de binnenzijde was
geprojecteerd. De verkeersweg is er dadelijk
gekomen, doch de aanleg van de spoorlijn
werd uitgesteld, alhoewel er oij den bouw
van de verschillende kunstwerken 'de sluizen
bij Den Oever en bij Kqrpwerderzand) reeds
rekening mee werd gehouden.
Uit een oogpunt van vervoersoeconnmie
werd de spoorlijn steeds niet noodzakelijk ge
oordeeld, al leek deze nieuwe verbinding ook
voor velen zeer aantrekkelijk. De hooge kos
ten, die vooral gemoeid zouden zijn met den
aanleg van de aansluitende spoorbanen m
Noord-Holland en Friesland, wogen echter
niet op tegen de te verwachten voordeeien,
in verband met de betrekkelijk geringe in
tensiviteit van het verkeer tusschen deze beide
provippies, terwijl er tevens een goede ver
binding over Zwolle bestond, die voor de ge
heele streek ten Zuiden van Amsterdam en
Haarlem met inbegrip dus van steden als
Den Haag en Rotterdam haar bestaans
recht zou behouden.
Inmiddels hadden de Nederlandsche spoor
wegen wel de noodige plannen gereei ge
maakt. Er werden aansluitende spoorbanen
ontworpen van Den Oever op Wieringen over
Westerland en Van Ewijcksluis naar Anna
Paulowna, waar aansluiting zou worden ver
kregen op de lijn van Den Helder naar Am
sterdam, en aan de andere zijde een spoor
baan van Zurich over Arum naar Franeker,
waar de nieuwe spoorlijn op de Lijn van Har-
lingen naar Leeuwarden zou aansluiten. Ook
werden reeds verschillende terreinen aange
kocht. Zoo ontstond on papier een prachtige
verbinding tusschen riesland. en het Noor
den van Noord-Holland, maar h=t plan bleef
op papier staan, zonder uitgevoerd te worden.
De inmiddels gewijzigde omstandigheden
hebben nu echter ook tot gevolg gehad, dat
deze plannen, waarvoor overigens ook reeds
eerder m de beide naastbetrokken provincies
belangstelling werd gevraagd, weer te voor
schijn zijn gehaald. Het huidige streven om
loonintensieve werken te zoeken, waardoor
talrijke werkkrachten aan den arbeid zouden
kunnen worden gezet, stelt een project als
dit in een heel ander licht. Vooral nu werk-
objecten voor uitvoering in aanmerking
komen, waarbij op groote schaal handen
arbeid kan worden verricht, is de aanleg van
deze nieuwe spoorwegverbinding een plan,
dat groote aantrekkelijkheid heeft Zonder
van mechanischen arbeid op groote schaal ge
bruik te maken, kunnen hier tal van arbei
ders geruimen tijd werk vinden.
Over de uitvoering ervan wordt thans nog
zooals dat met alle groote werken het ge
val is overleg gepleegd met dr. ïr. J. A.
Ringers, den commissaris voor den weder
opbouw. De dienst van weg en werken der
Nederland§phe spoorwegen heeft net plan
echter alvast in nadere studie gejiomen. Er
zijn verschillende projecten gemaakt, die
thans nauwkeurig worden bestudeerd. Als
eerste stap op den weg naar een uitvoering
welke evenwel, zooals gezegd, nog niet vast
staat is men reeds begonnen de baan voor
de nieuw aan te leggen spoorlijn in het land
uit te zetten. Het ligt in de bedoeling, zoodra
een gunstige beslissing is verkregen, mH
spoed aan het werk te beginnen.
De nationale collecte
Als bijdrage van de vrijmetselaarsloges in
Nederland is aan het Nationaal hulpcomité
1940 25,000 overgemaakt.
In de Friesche gemeente Idaarderadeel
bedroeg de opbrengst van de collecte voor de
geteisterde streken in totaal 3054,04; in
Tietj erk steradeel 1823,48; in IJlst
Fr.) 759,92; in Wonseradeel 585,10 en
te Workum 1623,48.
De nationale collecte ten dienste van de
oorlogsslachtoffers heeft te St. Philipsland op
gebracht 913.20
Te Eexterveen (Dr.) heeft de collecte ten
bate van het Nationaal hulpcomité 1940 opge
bracht 408.50.
De Friesland
Het was wel een bijzonder oogenblik voor de
bevolking van Lemmer, toen een dezer dagen
een verloren gewaande in de haven terug
keerde. Het was de Friesland, de bekende salon
boot van de Holland-Friesland-Groningenlijn,
die, na een afwezigheid van een halfjaar,
opeens weer kwam binnenvaren. Uiteraard
kreeg de boot dienzelfden dag nog veel bezoek.
Men herinnert zich de lotgevallen van de
Friesland, die op 4 Januari 1.1., vergezeld van
de Holland en de IJssel, uit Lemmer vertrok
met het doel een doorvaart door het drijfijs te
forceeren en Kampen te bereiken. Spoedig
bleek, dat het einddoel niet zou worden bereikt.
Het ijs begon steeds meer te kruien en tenslotte
werden de drie schepen geheel in het ijs gekneld
en liepen zij gevaar door de kruiende ijsmassa
verpletterd te worden. Weldra was het lot van
de Friesland beslist. Het schip kon zich niet
handhaven en was binnen een paar dagen ge
zonken. Enkele weken later werd de Friesland
gelicht, en wat voorheen een comfortable salon
boot was geweest, we.rd als een deerlijk ge
havend wrak naar Amsterdam op sleeptouw
genorpen.
De Amsterdamsche droogdokmaatschappij
heeft de boot doen herstellen en haar weder
om in dienst gebracht. Geheel vernieuwd,
van binnen gerestaureerd en aan de buiten
zijde glanzend opgeknapt, heeft de Friesland
den tocht naar de Friesche haven onder
nomen, en men mag zeggen, dat Lemmer
daarvan even onder den indruk is gekomen!
Hijschkraan gekanteld
Twee dooden en twee vermisten.
Gisteren is bij werkzaamheden aan de
Maasbrug te Venlo een hijschkraan gekanteld
en in het water gevallen. Van de bij het werk
aanwezige arbeiders werden er twee gedood
namelijk L. Knapen en H. Derikx; twee
arbeiders G. Peters en M. J. Janssen, beiden
uit Venlo worden nog vermist. Zeven andere
arbeiders werden zwaar gewond overgebracht
naar het St. Josefziekenhuis te Venlo, waar
zij ter verpleging werden opgenomen. Er
waren vier licht gewonden; deze konden naar
hun woning worden overgebracht.
Radioprogramma
VRIJDAG 5 JULI
JAARSVELD, 414.4 m: VARA-Uitzendinjr. 8.0
Berichten ANP. gramofoonmuziek. 10.00 Cello ei
piano 10.30 Declamatie. 10 50 Orgelspel. 11.3
Declamatie 11.50 Gramofoonmuziek. 12.00 Berich
ten. 12.05 Esmeralda e
1.00 VARA-o
houden", causerie. 2.20 Gramofoor
Zang piano en gramofoonmuziek 3.30 Gramofoon
muziek. 4.00 Gramofoonmuziek met toelichting.
4.30 Voor de kinderen. 5.00 Orgelspel en zang.
5.45 VARA-orkest en solist. 6 30 VPRO. Cvdus
„Groote ma..nen in oewogen tijden". 6.45 Weaken
voor pluimveeliefhebbers. 7.00 Berichten 7
citaties 7.10 Voor de kinderem 7 35 Gr
muziek. 8.00 Berichten ANP. 8.1o Bont pro
915 Gramofoonmuziek. 9.45 De Ramblers.
10.30 Berichten ANP.
KOOTWIJK. 1875 m. NCRV-Uitzending. 11.15-
1130 n.m Berichten. 8.00 Berichten ANP. 8.10
SchrifUezing, meditatie. 8 25 Gewijde muziek
gr.pl.). 8.35 Gramofoonmuziek. 10 30 Zang met
pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 11.15
Berichten (Engels'Ji). 11.30 Canzonetta-sextet en
gramofoonmuziek 12.3v>—12.45 Berichten (Duitsch).
12 45—1.00 Berichten ANP. 145 Gramofoonmuziek
2 00—2.15 Berichten (Duitsch). 2.40 Geestelijke
liedereen (opn). 3 15 Berichten (Engelsch). 3.30
Botterdam
föonmuziek. (Om 7.00 Berichten). 7.30 Reportage
of muziek. 8.00 Berichten (Duitsch). 8.15 Berichten
(Engelsch). 8.30 Berichten ANP. 8.45 Gereformeerd
Evangelisatie-koor en gramofoonmuziek. 9.15 Be
richten (Engelsch). 9.30 Orgelconcert (opn.). 10.00
Berichten (Duitsch). 10.15—10.25 Berichten ANP.
11.15—11.30 Berichten (Engelsch).
>or P. M EN KENS van der 5PIEGE i:
ïr?-j~ja"i is al wat Jannie antwoordt, maar in dat ja juicht
Megeloof. Nu is de last weggenomen, nu is de angst voorlyj,
er enkel maar de blijdschap, de groote blijdschap. Als
krblinde tastte ze rond, maar nu ziet ze. nu is alle donker-
weg, zal wegblijven ook. dat voelt ze, dat weet ze. Ze
het willen uitjubelen, ze zou op de knieën willen vallen,
te danken, ze zou
aar ze blijft zitten en luistert naar wat mevrouw ver-
fOze£t-
Vat u me -^an dien Leekstra vertelde, valt me tegen. We
>epen nooit anders dan goed van hem gehoord en ik neem
dat hij een geloovig Christen was, maar, toen hij die
gipelijke woorden sprak, slcnd hij niet in de voetstappen
^"(den Meester, die leerde: „Zegen en vervloek niet".
^°}/e hadden het er naar gemaakt".
en daar maakte Satan gebruik van, om dien
tot zonde te verleiden. Moge het htm vergeven
ve naaaen 1
2Ii)at hadt u
tsfcn man tot
„Maar de vloek werd bevestigd, mevrouw, vergeet u
dat niet".
„Ja? 't Kan zijn. Ik zou het niet durven ontkennen, maar'
ik zou evenmin durven zeggen, dat het zöo is. Kan datgene
wat u als vloek ziet, niet juist zegen zijn? Het ging uw man
in zijn zaken niet voor den wind, zei u. Zou een dergelijke
rem misschien noodig voor hem zijn geweest? En de rampen,
die u troffen zou het niet kunnen, dat u zonder deze nooit
tot Christus was gekomen?"
„Hij" had mij ook op andere wijze kunnen trekken. Nee,
mevrouw, ik ziet het zóó, dat God ja, hoe moet ik het
zeggen dien vloek heeft overgenomen".
„U bedoelt het allicht héter dan u het zegt. Als u even
nadenkt, zult u erkennen, dat het een onmogelijkheid is. God
zou iets overnemen van den mènsch? Hoe zou dat kunnen
bestaan?"
„Nee, dat is zoo. Maar kan het dan niet, dat God die
vervloeking Leekstra in den mond lei? De profeten hebb.en
toch ook wel in den naam des Heeren vervloekingen uit
gesproken?"
„Jawel, maar dat was anders. Als zij Go.ds oordeelen
moesten aanzeggen, hadden ze daartoe opdracht gekregen.
Ik kan niet aannemen, dat dit met dien Leekstra ook zoo
was. Ik geloof eerder, dat de man, geheel buiten zichzelf,
rijn zondige hart heeft laten spreken. In elk geval: Christus
heeft dien vloek gedragen, die op ons rustte, eiken vloek, die
op ons rusten zou, als we ons mèt onzen vloek aan Hem
uitleveren. Heeft u al eens om vergeving gevraagd voor het
onrecht, dat u en uw man Leekstra aandeden? Want een
onrecht was het, èn tén opzichte van hem èn ten opzichte
van dien overleden landheer. Dacht u, dat die tevreden zou
zijn geweest met een dergelijken gang van zaken? U weet wel,
ik ben gewoon, de dingen precies zoo te zeggen, als ik ze
meen en dan moet het me van het hart: het was een
afschuwelijke daad. Het is heel goed mogelijk, dat u beiden
daarvoor gestraft werd, maar dan niet op bevel van Leekstra,
hoor! En God heeft ook in zijn straffen ons heil op het
oog. Zoo kunnen Zijn straffen ons ten zegen worden. Denk
het u eens goed in, dan kan het niet anders, of uw schuld
gevoel ontwaakt".
„Mevrouw, dat is al lang ontwaakt. Dat heeft, geloof ik,
nooit geslapen. In 't begin liep alles ons buitengewoon mee,
we waren bijzonder gelukkig, maar achteraf knaagde het
toen al. Bij allen voorspoed dacht ik: Kijk, dat is toch zegen.
De vloek blijft uit. Gelooft u niet, dat toen het schuldbesef al
werkte?"
„Er was in elk geval de onrust."
„Ja, en ofschoon we er nooit over spraken, heeft mijn man
er ook wel degelijk aan gedacht. Toen Dolf ongeneeslijk werd
verklaard, wou ik naar Leekstra om hem te vragen, zijn woor
den terug te nemen. Al eerder had -ik daarover gedacht, maar
ik durfde er niet over te spreken. Pas toen dat vreeselijke ons
boven het hoofd hing, waagde ik het. O, mevrouw, ik had daar
nog zooveel verwachting van. Als Leekstra zijn woorden her
riep, als hij voor Dolf wou bidden, zou hij genezen worden,
hoopte ik-. En wat bleek toen? Mijn man had ook in die rich
ting gedacht, want hij had naar Leekstra geïnformeerd er.
gehoord, dat hij overleden was. De man heeft de vervloeking
meegenomen in zijn graf."
„Voor hèm hoop ik, dat u het mis hebt, maar voor 6 doet
het er niet toe. U hebt vergeving noodig. Het zou heerlijk ge
weest zijn, als u die nog van Leekstra had kunnen krijgen,
maar heerlijker is het, als God ze u schenkt. Het motief, waar
om u naar Leekstra wou gaan, was toch het rechte niet, me
vrouwtje! Daar zat eigenbelang achter. De zonden worden ons
pas vergeven, als we vervuld zijn van berouw, als enkel het
ontvangen van vergeving ons begeeren is en geen ander doel
ons drijft. Als we vergeving vragen, om van de straf af te ko
men, is ons bidden van geen waarde, dan wordt het ook niet
verhoord."
Vergeving! Duizenden malen heeft Jannie gewenscht, dat er
een mogelijkheid was, om het onrecht ongedaan te maken. Het
heeft haar soms aan den rand van de wanhoop gebracht, te
weten, dat die mogelijkheid niet bestond. Er. nu wanneer zij
berouw heeft, is er bij God vergeving. En -e hee: berouw.
conty vind
hte'irlic:. Zc
andere Jannie dan hij 's morgens achterliet. Zóó zag l\par
in geen tijden. Hij weet, waar ze geweest is. Daér kon ze dus
wel vertellen, wat er was. Daar vond ze uitkomst. Toch z;>ï.
blijdschap wint het van zijn bitterheid er) hij .;t: .Wat is er
nóu met mijn vrouwke gebeurd?"
„Iets heerlyks."
„Iiat zie ik. En mag ik nu misschien weien, welke de kwaal
was en wat het geneesmiddel?"
(Wordt vervolgd.)
