STERKE
HANDEN
ÏNSDAG 2 JULI 1940
PAG. 3
Kerk en Zending
Alblasserdam.
Geief. Kerken
Ie Scharendijke, cand. H. v. d. Berg,
s en cand. J J. v. Wageningen, hp. te
n: Te Zwagerveen. H. Hazenberg te
EMERITAAT DR. H. J. OLTHUIS
Aan dr. H. J. Ol thuis, Ned. Herv. predi-
AFSCHEID EN INTREDE
erbs. A. Groot, Ned. Herv. pred. te Oude-
oot e.a. nam Zondag 30 Juni afscheid
.gens vertrek naar Spijk 'Gron.) De af-
eidstekst was Hebr. 13 8. Afwezig
ren o.m. tien collega s en een enkele
Ingelist. Toespraken volgden namens den
freraad door ouderling J. J. de Vries,
ir den pred.-kerkvoogd, door den praestor
eejJ den ring Heerenveen, ds. S. Winkel,
jioor den consulent, ds. H. J. P ij n a c k e r
jrdijk van Nijehorne. De Kerkeraad
Geref. kerk van Oudeschoot had schrifte-
van zijn belangstelling blijk gegeven.
DS. H. v. «1. BRINK.
bericht, dat De- H. v. d. Brink, miss.
der Geref- Kerken te Makassar m.v.,
.'enfcli zou scheep gaan naar Ned.-Indië, ont-
der 1 aan Zendingsblad, was onjuist,
^^lal men den inhoud van het Mei-num-
jty-t dien van Juni vereenigd had, is dit,
-/Dg uitvoerbaar plan, in genoemd blad
staan. Ds. v. d. Brkik woont,
zijn vertrek niet mogeftjk is, te
Boonstraat 8.
Oegst-
Z. HERVORMDEN TE ROTTERDAM
Vrijz. Hervormden te Rotterdam heb-
:1< doordat de Doelen verbrand is, hun ver-
lokaal verloren. Hun verzoek om in
nstij der niet-gebruikte kerken van de Ned.
eei Gem. te Delfshaven een avonddienst
3Sen houden, is afgewezen.
HULP VOOR ROTTERDAM
jkens de opgave van mr. H. van An-
den penningmeester der voorl. com-
D e Zuid-Holland van het Comité van
de oorlogsschade der Geref.
■ngelen, was tot 17 Juni j.L ingekomen
i 20,924.18 voor Rotterdam en andere
nii;i >ehoevende Diaconieën in Z.-Holland;
Rotterdam f 11^2.43.
ZENDINGSSCHOOL TE OEGSTGEEST
Hel internaat wordt gesloten
'aiar het „Leidsch Dagbl." verneemt, zal het
mehaat van de Zendingsschool te Oestgeest, dat
chtes gebruikelijk half Juli wegens vacantie
lateJten'wordt, bij het begin van den nieuwen
.is in Sept. as. in verband met financieele
rac"Uijkheden, niet heropend worden.
cursussen zullen echter nqfmaal voort
vinden. Men hoopt dat de financieele toe
der school bij den aanvang van den cur-
j-141—1942 zooveel verbeterd zal zijn, dat
lste,jnternaat opnieuw zal kunnen worden ge-
^rijü KERK EN JEUGD
aanleiding van een bij hem ingekomen
n heeft de kerkeraad der Geref. Kerk-
Aotterdam-Kralingen aangedipngen op
Jchtigheid ln meeningsuitingen ook bij de
zelflVereenigingen en besloten zulks deze ver-
kenmis te brengen.
de!
GEREF. GEM. VAN AMSTERDAM-WEST
I- de Bruyne, Chr. Geref. predikant te
pj.jiter, heeft den kerkeraad van de gemeente
erdam-West, die vacant is, medegedeeld
e d iet hem vanwege de ongunstige reisge-
t ieid onmogelijk is verder de catechisaties
oeer^r waar te nemen. De kerkeraad van Am-
m-West heeft nu ds. C. v. d. Zaal te
venhage, lid der Tweede Kamer, bereid
^den als catecheet op te treden.
Prijsvraag Evangelische
Maatschappij
■pgpij heeft besloten, een prijsvraag uit te
voor het volgende onderwerp: „De
het Protestantisme in dezen tijd",
ondqrenscht wordt een kort maar krachtig en
;edocumenteerd vlugschriftje van onge-
'50 %worden, dat vóór den lOden Septem-
;al moeten worden ingeleverd bij den
X eenen secretaris. Als honorarium voor een
ekeurde copie stelt het hoofdbestuur 50
at heschikking.
A.N.Bury bestaat uit de heeren: Ds. D. A. van
j p Jen, Kastanjelaan 44 te Hilversum; ds.
j H. van Hoogenhuyze, Olympiaplein 29
jsterdam; dr. J. F. Beerens, Ramstraat 11
T-echt en ds. H. H. Dorgelo, algemeen
is in te leveren, onder pseudoniem,
reauiijgevoegd een gesloten couvert, waarin
eigen naam en adres. Nadere inlich-
hi zÜn verkrijgbaar aan het secretariaat:
^2 te Naarden.
imtaauUMPiMnid*.
VIBRATOR EN VLOER LICHT
GIFTEN EN LEGATEN
De kerkeraad der Greef. Kerk van Utrecht
heeft besloten uit de plaatselijke kas een be
drag van 500 te voteeren voor het werk van
de Jodenzending dat gellijk bekend, met
tekorten heeft te worstelen.
Onderwijs
PROMOTIE Ds- W. H. BEEKENKAMP
Naar wij vernemen zaj ds. H. W. Bee
kenkamp, predikant bij de Ned. Herv.
gem. te Heinenoord, Dinsdag 9 Juli a.s. pro-
moveeren aan de rijksuniversiteit te Leiden
tot doctor in de theologie. Ds. Beekenkamp
is een zoon van den bekenden Leidschen
predikant wijlen ds. G. Beekenkamp.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Barwouts waarden fry Woerden).
School m. d. BijbeL Tot onderwijzeres: mej.
C. v. d. Wind kw. m. a. Chr. school te
Zegveld.
Middelharnis. Geref. School. Tot kw.
m. a.: me. C. Catsman, tijdeL onderw. Chr.
school te Ooltgensplaat.
Lunteren (De Valk). Chr. school. Tot
onderwijzeres: mej. S. Hekman, kw. m. a.
Chr. school te den Hulst.
lo. Chr. school M.U.L.O. Tot oncjfr-
Vereeniging voor Hooger Onderwijs
op Geref. grondslag
De Vrije Universiteitsdagen.
De jaarlijksche algemeene vergadering van
de Ver. voor Hooger Onderwijs op Geref.
grondslag, waarvan de Vrije Universiteit uit
gaat, die oorspronkelijk bepaald was te
Middelburg, zal nu, naar wij vernemen.
Woensdag 10 en Donderdag 11 Juli a.s. te
Utrecht in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen worden gehouden. De leiding
is dit jaar opgedragen aan den president
directeur, dr. H. Colijn.
Woensdag 10 Juli zal in K. en W., ondei
leiding van prof. dr. J. F. Koks ma, de
wetenschappelijke samenkomst worden ge
houden. Daarin komen in behandeling refe
raten van prof. dr. G. J. S i z o o, van Amster
dam over: „Psysica en werkelijkheid" en dr.
M. Bouwman, Geref. predikant te Nieuwen-
dam, over: „De Geref. opvatting omtrent den
schriftuurlijken grondslag der kerkregeering".
Tegelijkertijd wordt in K. en W. een bijeen
komst gehouden van Vrouwen V. U. hulp,
waarin mevr. S. V e r d a mOkma, van Am
sterdam, spreken zal over: „Onze rijkdom en
ons tekort".
's Avonds om 8 uur wordt in de Westerkerk
de traditioneele bidstond gehouden. Voor
ganger zal ditmaal zijn ds. J. H. T e 1 k a ln p.
Geref. predikant te Utrecht.
Om half elf vangt Donderdagmorgen 11
Juli de jaarvergadering aan, die ditmaal de
zestigste zijn zal.
Dr. H. C o 1 ij n zal de openingsrede houden,
waarna verschillende huishoudelijke zaken
aan de orde komen.
Voorts zullen referaten worden gehouden
door de heeren dr. H. N. Ridderbos, Ger.
predikant te Rotterdam-Charlois, over: „Meer
dan ooit"; prof. dr. J. H. Bavinck, van
Bilthoven, onderwerp: „Studie en geloofs
leven" en oud-minister mr. J. A. de Wilde,
van 's-Gravenhage, onderwerp: „De roeping
der Vrije Universiteit voor de toekomst."
De gemeenteraad van Utrecht heeft reeds in
September 1937 uitgesproken, dat de oprichting
en instandhouding van een christelijke dag
school voor nijverheidsonderwijs voor meisjes
te Utrecht noodig is. BijKoninklijk besluit
van 28 April 1938 werd o.m. de oprichting en
instandhouding van genoemde school met in
gang van 1 September 1938 goedgekeurd, voor
zoover het primaire nijverheidsonderwijs voor
meisjes aangaat. Het tot nu toe op de school
verstrekte primaire nijverheidsonderwijs sluit
onmiddellijk aan bij het lager onderwijs, ter
wijl de leerlingen rraeerendeels in den leer
plichtigen leeftijd vallen.
Thans heeft de Vereeniging voor chr. nijver
heidsonderwijs den raad gevraagd de nood
zakelijkheid te willen uitspreken van secondair
onderwijs, hetwelk bestemd is voor leer
lingen, die uitgebreid lager of ander voort
gezet onderwijs genoten hebben. B. en W.
stellen den raad, na ingewonnen advies van
verschillende instanties, voor, de gevraagde
medewerking te verleenen.
EEN VLUCHTELINGE OP HET EXAMEN
Aan het Zaterdag te Groningen gehouden
normaal middenstands-examen nam ook deel
een vluchtelinge uit Den Haag, die aanvanke
lijk te Schagen examen zou doen. Ondanks de
moeilijke omstandigheden wenschte zij het
examen door te zetten, waartoe haar gaarne
de gelegenheid werd geboden. De volharding
werd met succes bekroond en bij het afgelegde
speciaal examen werd het gemiddelde cijfer 7
behaald.
De voorzitter der commissie vond hierin
aanleiding om het diploma uit te reiken met
een eervolle vermelding en een stoffelijk blijk
van waardeering \jan het Instituut voor Mid
denstandsontwikkeling. Deze vluchtelinge was
Mevr. L. C. SwabedissenSchepel, geboren te
Delfzijl.
THEOL. SCHOOL TE APELDOORN
De jaarlijksche bidstond
Heden zijn te Apeldoorn de jaarlijksche
examina aangevangen van de TheoL School
der Chr. Geref. Kerk Oudegewoonte ging
daaraan gisteravond in de Chr. Geref. Kerk
ter plaatse een Ure des gebeds vooraf, waarin
voorganger was de president-curator, ds. H.
Visser van Dordrecht.
Ds. Visser opende den dienst op gebruike
lijke wijze en wees er in zijn inleidend woord
op dat men thans elkander in dezen bidstond
ontmoet onder ontzagwekkend wereld- en
volkengebeuren. De Dienaren des Woords der
Ghr. Geref. kerk, de professoren en studenten
alle bij het leven behouden. Het gebouw der
school heeft geen oorlogsschade geleden. Het
zijn de goedertierenheden des Heeren, dat wij
niet-vernipld zijn. De voorganger sprak over
Ps. 130 5 en bepaalde zijn gehoor achtereen
volgens le In de geloofssehool geleerd; 2e Op
het geloofsvoorwerp gericht en 3e In den ge
loofsgrond verankerd.
De studenten, in deze fundamenteele stuk
ken der waarheid wel en grondig onderwezen,
mogen in de geloofssehool er hoe langer in
meer worden geoefend. Onze en hunne ver
wachting zal zich dan in dagen van ziels
spanning richten op het geloofsvoorwerp. Dit
voorwerp is niet allereerst uitkomst en ver
lossing, maar de Heere zelf, de trouwe en
onveranderlijke God des Verbonds. Op dat
voorwerp des geloofs zij gericht de verwaoh-
ting van curatoren, professoren en studenten.
In de spanningsvolle dagen der te houden
examina. Niet het minst van hel zestal jeug
dige breeders dat zich aan het eindexamen
zal onderwerpen, op hoop" straks uitgezonden
te worden als dienaren van Woord en Sacra
ment des verbonds. Als onze geloofs verwach
ting in den rotsbodem van het Woord, van de
beloften van den Eeuwiggetrouwe verankerd
liggen mag in de komende dagen, in die toe
komst die wenkt, zal de uitkohist niet falen,
maar zullen wij ons verblijd zien door de
daden van Hem, Die het aan Zijn Woord en
dus aan Zichzelf verplicht is, om Zijne
Zeijfswil Zijn Kerk, Zijn volk te zegenen.
Na deze predicatie droeg de voorganger de
nooden van Kerk en School in den gebede aan
God op. Met het zingen van Ps. 119 25 werd
de dienst besloten.
VRIJE UNIVERSITEIT
In het pas verschenen jaarverslag der Vrije
Universiteit te Amsterdam lezen wij van de
Busjesactie „Vrouwen V.U.-Hulp", dat het
aantal spaarsters thans 26500 bedraagt. De
bibliotheek is o.m. verrijkt met de door Wil
lem de M r o d e (W. E. Keuning) nagela
ten kostbare boekerij. Het financieel verslag
wijst op een tekort van 40,000 uit vier
crisisjaren, en een van 50,000 over 1940.
De gebeurtenissen van 1014 Mei hebben de
door directeuren ingezette tekortactie zeer
sterk geremd. Directeuren zijn van oordeel,
dat het in de laatste jaren gereserveerde be
drag van 34,000 voldoende is voor het per
31 December 1939 nog niet verdiende gedeel
te. In dit verband kan nog worden medege
deeld dat de collegegelden voor de theolo
gische studenten met ingang van den cur
sus 1940/41, evenals aan de Theologische
Hoogeschool te Kampen, op 150 per jaar
zijn gesteld.
De exploitatierekening vermeldt o.m. een
totaal aan contributiën van 136,000, collec
ten 36,600, collegegelden 45,400. Het
aantal leleden was 15 Mei 1940 1859 dat de
begunstigers 45608..
De aanschaffingskosten van de V.U.-film
zijn thans geheel afgeschreven. De kosten van
inrichting der tweede verdieping van het
laboratoriumgebouw die uit balansoogpunt
gezién, grootend eels verlies bet eekenen, zijn
op een verbouwingsrekening geboekt, met het
voorhemen ze zoo spoedig mogelijk af te
De collecten voor de Theologische faculteit
zijn lager dan het vorig jaar en ook lager dan
noodig was. Dat eenige Kerken en Depu-
taten in gebreke bleven de opbrengst der
collecten tijdig, vóór 31 December, te zenden,
is hiervan de oorzaak.
Mede als gevolg van de mobilisatie, waar
door een zestigtal studenten niet de colleges
konden volgen, werd de moeilijkheid, ver
bonden aan een te klein Universiteitsgebouw,
dit jaar minder sterk gevoeld. De inrich
ting van de tweede verdieping van het labo
ratoriumgebouw der Wis- en Natuurkundige
faculteit kreeg haar beslag. Een belangrijke
ruimte kwam hierdoor voor deze jonge maar
snel groeiende faculteit beschikbaar.
Lelden. Candldaatsexamen. Indisch recht: mej. H.
an der Hijden, Heemstede.
Utrecht Candidrats physische aardrijkskunde: J.
l. Baartmans n doctoraal rechtswetenschappen:
i Groningen: J. L.
uiskool te Beerta.
i de heer A. J .T. C. Begheyn
ïej. J. J. Schaft
dregt, J. Hofman, M. Kos, D. N. Sigar, A. Spijker,
en D. H. Zuiderduyn, Amsterdam; en de heeren J.
H. Baars. A. M. van den Berg. J. de Boer, Ph.
Rossenbroek, G. van der Bijl, T. J. Capit, P. van
Delft. R. L. Elzinga, C. H. Fritzsche, F. C. H.
Jurrjens. H. Kempen. K. C. van Kempen, L. Kern
kamp, N Kruiswijk, M. Leutink. R. M Monteiro,
J. Nering Bögel. J. van Rijnbach, D. Scholtz, J.
Sevenhuysen, A J. Verkyt, J. A. de Vries. G. de
Waart, 'T
E Eiker
i 5 candidaten.
OP DE GRENS VAN TWEE WERELDEN
De brochure von dr. H. Colijn verschenen
Wat zal de toekomst voor
ons volk brengen
De reeds aangekondigde brochure van
dr. Hi C o 1 ij n. Minister van Staat, over het
onderwerp „Op de grens van tweg werelden",
is thans in druk verschenen. In het „Woord
vooraf" zegt dr. H. Colijn, dat hij in deze
brochure een poging doet de fouten van het
verleden te schetsen en enkele wenken wil
geven omtrent hetgeen thans in het belang
van ons volk zou kunnen worden verricht
In het eerste hoofdstuk, getiteld „H e t
ziekteproces" schetst dr. H. Colijn de
rampzalige gevolgen, die het vredesverdrag
van Versailles voor Europa heeft gehad, zoo
wel staatkundig, economisch als financieel.
In de eerste plaats wordt herinnerd aan de
ontbinding van de eeuwenoude Habsburgsche
monarchie. In politiek opzicht is dit niet
minder dan een calamiteit gebleken, daar de
verdeeling van de dubbelmonarchie over 5
afzonderlijke staten verscheidene nieuwe
wry f vlakken in het leven heeft geroepen.
Vports was daar het vraagstuk van de herstel
betalingen, dat niet weinig tot de verwarring
in Europa bijdroeg, terwijl tenslotte moet
worden genoemd het geprut? over de zgn.
ontwapening. Door politieke fouten van zeer
ernstigen aard en door onjuiste economische
opvattingen is de corporatie der Èuropeesche
staten in een toestand geraakt, die vergelijk
baar is met dien van een zwaar zieken patiënt.
De weg, die tot herstel zal kunnen leiden,
aldus dte schrijver, moet worden gevonden,
wil Europa haar plaats in het wereldgeheel
behouden.
Het tweede hoofdstuk van de brochure is
getiteld „De democratie in verva 1".
Hierin betoogt dr. H. Colijn, dat elk politiek
systeem, dat in de wereld binnentreedt, bij
de geboorte reeds de kiemen des doods met
zich draagt. Na gewezen te hebben op de
zwakke zijden van de democratie en haar ge
varen, geeft de auteur een overzicht van de
ontwikkeling der democratie in diverse lan
den, als Duitschland, Italië, Czecho Slowakije,
Oostenrijk e.a., waarbij hij concludeert, dat de
democratie zich op een ordelooze terugtocht
bevindt in plaats van voort te schrijden van
overwinning tot overwinning. De nationalis
tisch gekleurde strevingen van de laatste 20
jaren hebben hier sterk toe bijgedragen, al
zijn, uiteraard ook bijzondere invloeden werk
zaam' geweest, die voor ieder land weer
anders waren. Wat ons land betreft, is dr.
Colijn van oordeel, dat de democratie even
eens aan ouderdomszwakte leed.
ien christelijke h.b.s.
ma. W. de Zoete: en de heeien H. A. Alberts. J.
Beertema, J. Boelhouwer, P. Boone. W J. Dekker,
J. van Hardeveld, G. W. Haverman, J. W de
Koning. D. K-iyken, O. Langelaar, E. Mager, j. J.
Mulckhuyse, P. D. Petersen, v. d. Ploeg, H. v.
d. Poll. G. D. Smith. J. A. Tyveleyn. G T. de
Waal, J. Wesdorp. P. F. Wesselink.
Goes. R.H.B.S met 5 J. c. Geslaagd voor B:
N. Almekinders te Borsele. Joh.' van Nieuwen-
huijzen te Kruiningen. J. P. Bierens te Rjezelinge.
mej. S. C. Helmstrijd te WQlfaartsdijk, mej. K.
Kpeir.t teidem. C. Meijer te Yerseke, Joh. Oele
te 's-GraVenpolder en mej. S, Oranje te Goes.
Afgewezen geen.
Terneuzen. Rijks hoogere burgerschool. Eind
examen. Geslaagd M. H. Cohen Stuart, C. A. A.
Hack, M. J. de Mul, E. P. F. Neeteson, J. C. Plat-
tecuw, H. de Ruyter, M. C. van Sprang, A. D.
Stellingwerf, K. J. de Vos. J. H. J. Wiskerke en J.
L, van Wijck. Afgewezen 1.
didaten. Geslaagd de dames W. L. E. M. Guinée,
Zierikzee en C. B. Ringelberg, Brouwershaven, en
de heeren J. M. van luin, R. Goetlsch, S S.
Hoogstra en G. Potappel Azn., Zierikzee; J. J.
Mol, Dreiscfhor; J. L. van Oost, Dulvendijke; M. J.
bij de Vaate, Nietiwerkerk; M. O. Kloet, Kerk-
"werve. en L. O. Jonker, Haamstede, Afgewezen
'geen.
GORINCHEM. Christelijke Kweekschool, Ar-
kelstraat. Eerste groep. Geëx. 6 cand.; geslaagd
de dames: G. S. Boender te Gorinchem, C. Buij-
serd te Tienhoven (Z.H.) en F. Feringa te Slie-
drecht en de heeren B. Buddingh te Waalwijk,
A. S. Kuysten te Sprang en J. C. Pelgrim te
Leerdam.
Leeuwarden. Vrije Chr. Kweekschool. Geslaagd
de heeren TJ. Wd. Ploeg te Leeuwarden, R. E.
Emmes te Huizum. J. Thijsseling te Hallum en
mej. W. Reedijk te 's- Gravenhage. Afgewezen
Hillegersberg. M.u.1.0. Geslaagd voor het diploma
C. A. Tettela. r. p. van Hesse, A. A Schouten,
K. Conijn, H Kart, J. P. Hofmeester. J. J. Labeij,
allen te Rotterdam; J. J. Huijsdens. P. C. van
Marion. J de Koning, G. P. Paulussen. J. Vooren.
H. J. Dorsman H. Duchateau. P. A. den Hoed, J
F. Landesbergen, B. H. Lakker, allen te Schiedam:
C. P'. J. Kwanten. Nieuwen.
imsterdam
■s-Gravenhage. Notarieel examen. Geslaagd voor
vveede deel de heer P. A. Everts te Groningen.
's-Gravenhage. Diploma Tesselschade „Hulp der
noeder" 12 candidaten. geslaagd: G. J. Hofman. D.
ïermans, J. M. Wesdorp, P. H Houweling. en M.
Bor. allen te Amsterdam; A. Dijkstra. M.
ituimer, A., van Pelt. W. C. Stapersma en M. C.
ieiche Eisenstuck allen te Hilversum; H. K.
Wij kunnen, aldus dr. Colijn, niet in de
toekomst zieD. Maar als we mogen uit
gaan van de gedachte, dat wij onze natio
nale zelfstandigheid weer herkrijgen, dan
kunnen we zeggen, dat ons verlangen
blijft uitgaan naar de constitutioneele
monarchie onder het Huis van Oranje.
Wij achten dezen regeeringsvorm, histo
risch en volkspsychologisch, voor ons de
In het derde en laatste hoofdstuk, getiteld
„Op de grens van twee werelden",
stelt de schrijver de vraag, wat het Onbekende
ons brengen zal. Daarbij gaat hij er van uit,
dat onze staatsinstellingen diepgaande wijzi
ging behoeven, welke zich o.m. óók zal dienen
te bewegen in de richting van een belangrijke
versterking van het staatsgezag.
Het slot van de belangwekkende brochure
luidt als volgt:
De Nederlandsche staat heeft in meer
dan een opzicht ernstig geleden door zijn
qyderworpenheid aan een demoeratie, die
van een krachtig staatsgezag niets hebben
Altijd nog uitgaande van de gedachte,
dat we ook in dit opzicht o$/er ons eigen
lot zullen kunnen beslissen, zijn wij, in
tegenstelling met hen die meenen, dat
men aan de oude kous zal kunnen door
breien, van oordeel, dat zulks in geen
geval mag geschieden. We moeten, nu
alles toch dooreengeworpen is, nu een
eigen regeering hier geen gezag uitoefent,
nu een vreemde macht het land bezet
houdt, juist van deze gelegenheid gebruik
maken na te denken over de toekomst
van ons volk. En daaronder valt ook het
verlangen naar een beter staatbestel.
Daar komt bij, dat wij niet te doen hebben
met een korte periode, met een interruptie
van enkele maanden, maar dat wij moeten
rekenen op een vrij langdurigen tijd van be
zetting en dus van afwezigheid van een vrij
eigen bewind. Op zichzelf doet de duur van
de bezetting niets af of toe aan den eisch van
een beter staatsbestel, maar de omschakeling,
die thans reeds plaats vindt, zal in haar wer
king dieper gaan naarmate ze langer duurt.
En naar diezelfde mate zullen wij ons
scherper moeten instellen op wat daarna
komen moet. Tot heden zweven we nog in
de sfeer van de vaagheid, we zien het ko
mende nog niet duidelijk; we staan ook hier
op de grens van twee werelden, maar dit
dienen we te beseffen, dat het nieuwe niet
aan het oude gelijk mag zijn.
De slotvraag, die ons bezig houdt, is er een
die verband houdt met de gedragslijn die het
Nederlandsche volk thans behoort in acht te
Laten we nu vooral onze gewone nuchter
heid niet verliezen en trachten de feiten zoo
scherp mogelijk te zien.
Het alles domineerende feit is dan, dat,
tenzfl er werkelijke wonderen gebeuren,
het vasteland van Europa in de toekomst
geleid zal worden door Duitschland.
We nemen aan, dat er in dat Europa
plaats is voor een vrij, zelfstandig Neder
land, en dat de band Nederland en Oranje
niet verbroken zal worden.
Wij achten het voort te vloeien uit de
macht der feiten, dat zulk een zelfstandig
Néderland niettemin den invloed zal
ondergaan van de gewijzigde toestanden
in Europa, m.a.w., dat we staatkundig,
oeconomisch en sociaal met een Duit-
schen leermeester moeten gaan rekenen,
zelfs al bestaat dit alleen in „afkijken".
We zeggen het npg eens nadrukkelijk: dit
heeft niets uit te staan met voorkeur; dit
is rekenen met werkelijkheden.
Moeten we in die richting nu zelf mee
werken of moeten we gelaten afwachten, wat
er over ons beschikt wordt?
Wij kiezen uit volle overtuiging voor het
eerste. Omdat er zooveel op het spel staat.
Wij gelooven, na Frankrijk's val, niet aan
de mogelijkheid, dat Engeland, ook al wordt
het zelf niet overwonnen, nog veel in
vloed op onze lotsbestemming uitoefenen kan.
Duitschland zal bestemmen, welke positie Ne
derland na den vrede innemen zal; of het on
verkort zelfstandig zal blijven, of die zelfstan-
digheidbeperkt zal worden, of wat ook niet
uitgesloten is, al verwachten wij dit niet
dat die zelfstandigheid verdwijnen zal.
Dat is het eerste punt, waarop wij te
letten hebben.
En het tweede raakt,wat voor ons
het hoogste goed is: het behoud van onze
geestelijke vrijheden. Die vrijheden ach
ten wij verzekerd in een zelfstandig
Nederland onder leiding van Oranje, al
zou die zelfstandigheid in sommjge
andere opzichten ook ingekort wor-
Op deze twee doeleinden: behoud van zelf
standigheid, waardoor ook de buiten Europa
gelegen gebiedsdeelen behouden blijven, èn
behoud van onze geestelijke vrijheden, moet
al onze aandacht worden geconcentreerd.
Normaliter is dit allereerst de taak der
Nederlandsche Regeering, maar die taak kan
zij thans niet naar behooren vervullen. Haar
verblijf in het eenige land, dat nog met
Duitschland in een actieven oorlog gewikkeld
is, verhindert dit niet alleen in formeelen zin,
maar maakt ook waarschijnlijk elke poging
tot overleg reeds van te voren materieel on
vruchtbaar.
Zgnder Regeering die deze hooge belangen
thans behartigen kan, komt vanzelf de vraag
30 BESPARING
op Uw Brandstoffen»
Tekening met een:" I
PELGRIM
K0LENF0RNUIS
en bovendien nooit geen vuile pannen
meer. Steunt dan Uw EIGEN Industrie
en koopt:
NEDERLANDS FABRIKAAT
N.V. „PELGRIM" - GAANDEREN
naar voren of het Nederlandsche volk iets
kan doen om het behoud van een zelfstandig
Nederland onder Oranje en dus ook het
behouden onzer geestelijke vrijheden te
bevorderen. Want het gaat ten slotte om het
lot van dat volk.
De vraag is niet zóó eenvoudig te beant
woorden als het sommigen wel toeschijnt.
Contact met de naar Londen uitgeweken Ne
derlandsche Regeering is er niet. Ook ont
breekt het orgaan daarvoor op het oogenblik.
Het college van secretarissen-generaal, dat
dan zoowat de top van het Nederlandsche be
stuursapparaat is, is tot het doen van eenigen
stap in die richting volstrekt onbevoegd. Het
college representeert het volk niet. Het is
een zuiver ambtelijk apparaat.
Maar hoe dan wel te komen tot een
leiding van het volk, die werkzaam zou
kunnen zijn in het volksbelang zooals wij
dat zien: een zelfstandig Koninkrijk der
Nederlanden onder leiding van Oranje en
ontdaan van de zwakheden die het oude
regiem aankleefden.
Eerlijk gezegd hebben wij op die vraa'
nog geen antwoord, omdat het volk ze^
door deze problemen nog niet beroer
is. Er is wel een enkele groep in bewc
ging gekomen, maar zij vertegenwoord)
slechts enkele procenten van het gehee'
volk en geeft zeker geen uitdrukking aa
het volksbegeeren als geheel genome.
Zelfs is het tegendeel het geval.
Onze beduchtheid voor de gevolgen
van den toestand, zooals die op het oogenblik
bestaat, nu onze Regeering buiten staat is
invloed te oefenen, blijft echter. Zonder lei-
ding zijn wij in een toestand van bloote af
wachting. Wat er gebeurt, gebeurt erJ. Maar
een poging om invloed te oefenen op wat er
behoort te gebeuren is nog niet onderno
men. Althans niet in een vorm die vrucht be
looft. Zij kan ook moeilijk ondernomen wor
den zoolang niet blijkt, dat het volk er als
het ware om roept. Zoolang dit."niet hei geval
is, staat iedere actie bloot aan het verwijt,
dat men ageert tegen het nog bestaaniie Ka
binet in Londen en moet men zich. waar
schijnlijk nog laten welgevallen, dat men als
een soort landverrader wordt beschouwd.
Alleen als het volk roept om nationale.'leiding
in het belang van onze toekomst kpn men
tot stappen in dien zin overgaan.
Ook kan zulk een poging niet uitgaan van
een der georganiseerde politieke parijijen. De
politieke verdeeldheid ten onzent is^ te diep
geworteld dan dat men van een zoodanige
actie verwachten mag. dat zij tot het ge-
wenschte resultaat zou leiden. AJaeén een
stap die spontaan door het geheele Wolk zou
worden gesteund, zou er toe kunneai bijdra
gen, dat de Duitsche Regeering rekening
hield met den eenparigen wefisch van
Nederland om, na den vrede, weer een
Oranje te zien aan het hoofd van eun herbo
ren zelfstandigen Nederlandschen S taat.
Hoe daartoe dan wél te gerakej.i?
Ik zie geen anderen weg dan. dat de
leiders van de groote politieke 'partijen
van weleer de handen ineenslaém.
Eerst om in eigen kring het} besef te
verdiepen waar het om gaat, vnat er op
het spel staat. Dat is: het behemd eener
qpnstitutioneele monarchie ondier leiding
van Oranje met het daaruit voortvloeien
de behoud onzer geestelijke vrijheden.
Vervol ge ns de vorming van een
nationaal front, gerepresenteerd door
personen, die met recht kunnenj spreken
namens een overweldigende meerderheid
van het Nederlandsche volk, die het zede
lijke recht bezitten de wenschefn van het
Nederlandsche volk onder de. aandacht
der Duitsche Overheid te brer^gen.
Dan blijven nog tal van prjoblemen ons
benauwen, dan staan we nog 'altijd op de
grens van twee werelden, waarven de nieuwe
nog vol met onbekende grootheden zit. Maar
dan zou de hoop niet verdoown en zouden
we saam, als Nederlanders, kunnen beproeven
onzen voorouders der 17e eeuwv niet onwaar
dig te zijn.
Lichamelijke Oefening
CHR. KORFBALBOIND
Competitiewedstrijden hervat
De competitiewedstrijden van. den Chr. Korf-
balbond zijn hervat. De uitslagen van de j.L
Zaterdag gehouden wedstrijden luiden als volgt:
Zuid-Holland-Zuid. Klasse I: ThorD.LO.
3—5.
Klasse Ila: O.D.I. 2—BL W5t 6—1.
Klasse lib: Snel 2—Or. Wit 2 6—3, H.K.C.—
Merwede 141, P.K.C.Vriendenschaar 36.
Klasse III: O.D.I. 3—D.I.O. 3 4—1.
Zuid-Holland-Noord. Klasse I: K.V.S.Ijs
vogels 16.
Klasse Ila: T.O.P.—Ijsvogels 2 2—2.
Klasse HIb: D.E.S.—Excelsioc 2 4—5.
Amstelland. Klasse II: D.S.V.Meervogels
4—5.
Gelderland. Ex. SportiefZw. Wit 45.
D. MENKENS—van dep SPIEGEL.
geüjisof er ooit een moment geweest is, waarop ik je»niet ver-
"de. Schattekind, met jou met jou kan ik alles verdra-
°°k Van ^0U' Zelf ben ik beg°nnen> mijn weg alleen te
lieveling, hoe kon het zoo worden. Hoe móói zijn we
gWout's armen zakte het zware uit Jannie weg. Die gedach-
an vanmiddag zoo onwezenlijk worden ze nu. Vanmid-
- wat lijkt dat lang geleden. Nu nu is Wout weer van
heelemaal, en zij van Wout God zal alles goed maken,
de. 'et Wout en dan later zal ze hem vertellen van haar
laap Slachten. Later, als hy die begrijpen kan.
,en e*t er toch nog geluk in het leven is", denkt Wout dien
rit al, wanneer het rustig in hem is, wanneer het lijkt op die
ev3iien Va" heel lang geleden-
s het tusschen ons maar weer worden mag als vroeger",
Jannie. Zoo onverwacht vond ze Wout terug, zoo gelukkig
g I haar zijn liefde, dat al het andere er voor terugwijkt. Als
avond duren kon
tomen nieuwe dagen na dezen, dagen met tijd tot naden-
Vuir komen avonden, waarop Wout's liefde den angst niet
AkiSven kan.
„Het staat er toch!" En zooals ze zich eerst verdiepte in de
zaligheid des hemels, bedenkt ze nu de gruwelijkste mogelijk
heden van de hel.
„Dat draait uit op zenuwziekte zoo niet erger", vreest Wout
en hij verdubbelt zijn toewijding. Maar het is tevergeefs.
XXIX.
„Mevrouw!"
„Mevrouw Van Ravensteijn!"
Mevrouw Klarenbeek schrikt en dat is niet enkel om het iet
wat ongelegen bezoek. Gisteravond van de reis gekomen, nu,
om klokke tien al iemand op visiteMaar wat ziet dat arme
schepsel er uit! Of ze weken lang ziek heeft gelegen.
„Komt u binnen".
Jannie wil doorloopen naar de achterkamer, maar mevrouw
opent de voorkamer.
„Hier maar dezen keer. Achter is het meisje bezig. U begrijpt
hè? Alles nog wat in de war, zoo pas na de vacantie".
Die moet iets heel ergs hebben, denkt mevrouw. Zij, de altijd
zoo besoheidene en dan nu geen woord van verontschuldi
ging
„Er is toch niets? U ziet zoo bleek!"
„Ja, er is iets. Ik moet u wat vertellen. U en dominee. Ik had
het eerder moeten doen. Ik heb er nooit over gedacht en hu
ik het is net bedrog, en is dominee er niet, mevrouw?"
„Nee. Jansen van de Iepenhoeve is ernstig ziek, hoorden we.
Mijn man is daar heen. Juist vertrokken".
De Iepenhoeve. Zeker twintig minuten fietsen; twintig minuten
terug het bezoek zelf Hulpeloos ziet Jannie rond. Deze
kamer, stoffig, ontredderd, die koffers in de gang.Nu eerst
begrijpt ze, hoe ongelegen ze komt. Eén gedachte dreef haar
voort: dominee en mevrouw. Ditmaal vooral dominee. En hij
is ér niet. En mevrouw welke vr®uw zou tijd hebben op
zóó'n morgen?
Wélke vrouw? Mevrouw Klarenbeek. Hier moet geholpen
worden en daarvoor wijkt al het andere.
„Als u beslist mijn man spreken wilt, moet u wat geduld heb
ben. Ondertusschen zet ik een lekker kopje koffie. Goed?"
„Ja och nee, mevrouw. Liever niet. Dank u. Ik had een
beteren tijd moeten kiezen, maar
„Maar u kon niet langer wachten. Mag ik het niet weten?"
„O ja".
„Wat" is het bedrog?" vraagt mevrouw, als op Jannie's woor
den niets volgt.
„Onze jongen, Dolf, hij was' niet gedoopt".
„Wat zou dat?"
„Wat dat zóu? Mevrouw, u begrijpt toch en dominee wist
het niet ik had het behooren te zeggen".
„Hè-è-è-è?"
„Hij wist het wel".
„Ja zeker. En als Dolf beter geworden was, zou hij daar
over wel met u gesproken hebben".
„Als hy beter geworden was!" Er ligt iets zoo smartelijks in
die woorden ah, mevrouw begint te begrijpen.
„U gelooft toch niet, dat onze Heiland er Dolf minder lief om
had?"
„Ik weet niet meer, wat ik gelooven moet. Ik weet, dat er
staat: wie geloofd zal hebbën en gedoopt zal zijn, zal zalig wor
den. Geloofd heeft Dolf wel, maar gedoopt was hij niet. Nu heb
ik geen zekerheid meer. Hij kan even goed verloren zijn".
„Mevrouw van Ravensteijn, dat kan niet".
Jannie kijkt op.
„Het kan niet, herhaal ik. Niemand heeft ooit vergeefs op
Christus vertrouwd en God is rechtvaardig. Hij straft den een
niet om het verzuim van den ander".
„De misdaden der vaderen worden bezocht aam de kinderen.
Mevrouw, zeg niet, dat dit ook niet waar is, want dat is het wèL
Er rust een vloek op ons, we zijn vervloekt en daarom treft ons
zooveel leed. Al eerder had ik daarvan willen vertellen, vaak
nam ik het me voor, maar ik kon er niet toe'komen. Het is zóó.
Wij hadden nooit op onze woning mogen komen. Er woonde een
huurboer op, Leekstra heette hij, aan wien beloofd was, dat, als
de boerderij ooit verkocht werd, hij kooper worden kon. Zijn
grootvader had er al op gezeten, zijn vader, zijn zoon zou er op
zitten. Een oom van myn man was zijn landheer en die had het
hem beloofd. Onverwacht stierf die oom en zijn dochter ging
toen tot verkoop over. Het was altijd het ideaal van Leekstra
geweest, nog eens eigenaar te worden. Nu had het gekund, maaff
mijn man kocht en Leekstra moest er af. Neen, niet mijn man
treft de meeste schuld. Die treft mij. Ik was bij de Leekstra's als
kind in huis geweest, ik wist precies, hoe ze dachten en wat
ze waren, ik had het nooit mogen willen. Maar ja, het leek zoo
mooi, dicht bij mijn ouders en broer, ik vond het erg, maar ik
wou tooh wel graag. Toen is het gebeurd. En, mevrouw
daarna op een avond, toen we dachten, dat alle Leekstra's
vertrokken waren toen gingen we er heen. We kwamen bin
nen en ineens schoot de oude man op ons af. Hij vervloekte ons,
mevrouw! En het was een vróme man. Een waar kind van God.
O, ik zie hem nog. Als een profeet stond hij daar en hy zei: „Mij
en mijn jongen verdrijven jullie, maa: het zal er je naar ver
gaan. De straf des Heeren zal je treffen, zo'» zeker als je mij
dit zeggen hoort. Zoo groot ais de voorspoed was, toen er hier
Leekstra's woonden, zoo groot zal bij jullie te tegenspoed xijn.
De zegen, die op Joha'"ra's-hoeve rustte, zal voor jullie in
vloek veranderen." (Wordt vervolgd).
