JHr uuir £eiteci)t Courant
Abonnementsprijs:
per 3 maanden in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.36
Per week 18 ct. Lo9se nummers 5 ct
A dvert entieprijzen
32% ct. per regel. Ingezonden Mede-
deelingen 45 ct. per regel. Minimum
5 regels. Bewijsnummer 5 ot Bij con
tract belangrijke korting
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123, LEIDEN.
Telefoon 22710.
No. 6162
DINSDAG 2 JULI 1940
21e Jaargang
Goede woorden voor de
Christelijke Pers
Het is verkwikkend op te merken, dat
thans veel goede woorden ten behoeve
van de Christelijke Pers worden gesproken.
Ook wel daden verblijden ons. Opgaven
van nieuwe lezers; insluiting van een
;xtra bedragje voor het goede doel; aan
vulling van verloren gegane archieven
jrieven met hartelijke wenschen, en dank-
letuigingen voor ondervonden zegeningen.
Dit alles, waar critiek natuurlijk ook niet
ïitblijft, wat op zichzelf nuttig kan zijn,
ndien goed begrip van de omstandighe
den aanwezig is, verblijdt den dagblad
schrijver zeer, en geeft hem moed zijn van
Sod hem opgedragen taak voort te zetten.
let artikel van Ds. Schiebaan trok zeer
e aandacht en werd meermalen overge-
omen. Wij zelf nemen thans nog eenige
ersstemmen over.
In de Zeeuwsche Kerkbod
ihrijft ds. A. C. H e y:
Christelijke dagbladpers.
Niet licht zullen we te hoog schatten den
invloed, die uitgaat van een Blad, dat
dagelijks in huis komt.
De meeningen, daarin verkondigd, zullen
door de meeste lezers vrijwel zonder uit
zondering worden overgenomen en richting
geven aan hun leven.
Het kan ook al moeilijk anders verwacht
ist. TT worden. Er zijn maar heel weinig menschen,
nmuj die de gelegenheid en de bekwaamheid
■y®". hebben zich over allerlei onderwerpen een
est.' I zelfstandig oordeel te vormen. Zelfs ge-
VP leerden moeten voor vele dingen die liggen
'■00buiten het terrein van hun eigen weten-
schap, afgaan op het oordeel van anderen.
5 Rei Hoeveel te meer is dit dan het geval bij de
gebot groote menigte.
terich Daarom is van zoo groote beteekenis,
welk dagblad er bfj ons in huis komt. AU
u i in een Christelijk gezin eiken dag een Blad
8 15 v komt, dat van andere beginselen uitgaat,
kan het niet anders of verkeerde begm-
ab'adojl selen gaan het leven beïnvloeden, om het
ï.oo E te leiden in verkeerde richting.
2.00—2' Een groot deel van ons volk heeft dan
ook, gelukkig, al sinds jaren ingezien, dat
Serichn we een Christelijke dagbladpers behoeven,
sprekla En onberekenbaar is de zegen, die daarvan
'baüoujl uitgegaan om de Christelijke grondslagen
Duitse'van ons volksleven te bewaren en voorlich
ting te bieden over allerlei belangrijke vra
gen van den dag. Zeer te bejammeren is,
dat nog een niet zoo klein deel van de be
lijdende Christenen, zich hier afzijdig
En als ooit een Christelijk dagblad noodig
was dan in dezen tijd, waarin zich moeilijk
heden voordoen, zooals we die nooit gekend
hebben en tal van nieuwe vragen een ant
woord behoeven bij het licht van Gods
Woord.
Maar dan is het nu meer dan ooit noodig
die Christelijke Pers te steunen. Daarin ligt
één van de sterkste bolwerken tot verdedi
ging van onze nationale goederen en tot be
houd van de Christelijke grondslagen van
ons volksleven. En het zou wel zeer onver
antwoordelijk zijn die bolwerken niet te be
waren en te verzorgen.
Des te meer is het noodig hierop bedacht
te zijn, nu door de groote rampen, die ons
volk troffen, een groot deel van het zaken
leven is verstoord en daarom ook de adver
tentierubriek, niet de bate oplevert van
anders.
En als dan ook nog het aantal abonne
menten terug zou loopen, kan een kind be
grijpen, dat zulk een blad niet kan blijven
aestaan.
Toch zou het kunnen zijn, dat de een of
ander, in een tyd, waarin men op bezuini
ging bedacht is, overwoog, om dan z'n abon
nement maar op te zeggen, of om nu dan
aar medelezer te worden.
Laat men dat niet doen, als het niet heel
erg noodig is. Laat men dan liever op wat
anders zoeken uit te sparen, om z'n Chris
telijk dagblad te behouden. We geven allen
onze bijdrage, grooter of kleiner, voor her
stel van wat verwoest werd; dat is dan een
extra uitgave. Maar zou dan niet een extra-
uitgave verantwoord zijn een extra uitgave
om nog te behouden wat van zoo groote be-
[teekenis is.
Er staat hier metterdaad zeer veel op
spel. En bij het waken en bidden, waar-
e we in dezen benauwenden tijd by-
zonder geroepen worden, behoort ook het
^at we ons niet door onze laksheid
laten ontnemen wat voor het behouden van
ufte achtenge88telijke goederen onmisbaar
Mi bfahte°rt °°k* te bidden' dat God
W SenTeUr ff £Jï
~v*; door voorlichting naar Gods Woord
- Elk zij dan ook hierin getrouw
doe»
dlIn Sions Poorten, orgaan van de
:werk(hristelljk Gereformeerde Kerk te Gouda,
;ul»uu£vat van de hand van Ds. A. D u b o i 8('
ie als veldprediker pas zulk nuttig werk
errichtte, het volgende:
„Ik heb de krant maar afgezegd
Vader kwam uit dienstAfgezwaaid'
Weer een heele overgang. Zoo geleidelijk
moet hy weer wennen aan den gewonen
huiselijken gang van zaken. En zoo met een
enkelen dag, zegt de afgezwaaide-zich-aan-
huis-wennende Vader: „Vrouwtje waar
blijft toch de krant?" „O", is het ant
woord: „ik heb de krant maar afgezegd, hU
kwam zoo laat en soms heelemaal niet en
het is allemaal hetzelfde!" Ach, ja, zoo
ging het soms in die eerste dagen van ver
warring. Maar toch, je had toen die oogen
van Vader moeten zien. Hij stond er altijd
zoo erg op, dat in elk C h r i s t e 1 ij k
gezin ook kwam de Christelijke
pers, en zei altijd: „dat is roeping, de
Heere Jezus zei: „wie niet voor Mij is is
tegen Mij", dat geldt ook van boek en
pers". Daarom, zeer beslist zegt hij: „Nee,
Vrouwtje, dèt doen we niet, als we ooit de
Christelijke pers moeten steunen, dan is
het nü in deze donkere dagen. Afbreken is
gemakkelijk, maar wie bouwt weer op?"
Er is nu behoefte aan!" De krant kwam
er weer,Man", zegt Moeder enkele
dagen later. „Het is waar. er staan toch
soms erg aardige stukken in", en wijzend
met de vinger, „je moet dat een lezen
Het ging over G^cjs Voorzienigheid en de
beleving daarvan, echt sterkend in deze
dagen! Ja, ze lezen 'm nu weer gewoon.
en steunen de zaak des Heeren, ook in
persGij toch ook?
Voorts wil ik ook gaarne opwekken tot
trouw aan onze bladen. De Standaard kon
weer spoedig fiks en frisch verschijnen. De
Rotterdammer evenwel verloor zijn hoofd
kantoor en drukkerij. Dit was 'n zeer zware
slag. Wie eenigermate beseft, welke zware
zorgen deze slag voor den ^nergieken
directeur van dit blad bracht, zal met
groote vreugde de wederopbouw van dit
blad begroet hebben.
De Rotterdammer had naast De
Standaard een eigen plaats onder ons volk.
Geleidelijk aan kreeg dit blad een groot
aantal lezers uit onderscheiden lering.
Het was sterk in de samenbinding.
En daarom verheugt het ons zeer, dat ook
dit blad, ondanks de zeer zware beproevin
gen zijn uitnemenden arbeid voortzet ten
bate van ons volk.
Voorts denk ik aan onze streekbladen,
die thans aanmerkelijk in waarde zijn ge
stegen.
De toekomst van alle christelijke pers-
arbeid ligt in Gods Hand. Dit geloof maakt
ons sterk en bezielt tot trouw.
We hebben door Gods genade de eerste
zware oorlogsschok kunnen doorstaan.
De arbeid gaat voort.
Ons dagblad.
Steeds hebben we, met liefde en Ijver,
gewerkt voor onze Christelijke Pers. Ook
al waren er onder onze eigen menschen,
die van die liefde en van dien ijver niets
verstonden. Die doorgingen met hun nega
tieve methode om eigen Pers te weren uit
hun huis.
Dat we werkten, had z'n goede reden.
Een krant is nu eenmaal niet alleen eén
nieuwsblad meer. De Pers heeft leiding, er
gaat invloed van uit. Een invloed in over
eenstemming met den eisch van Gods
Woord, of een invloed daaraan tegengesteld.
Wie zich en z'n gezin aan zulk een anti
schriftuurlijken invloed bloot gaf, terwijl
de noodzaak daartoe ontbrak, die handelde
i handelt nog verkeerd. Moesten we daar
tegen niet waarschuwen? Zijn in dit opzicht
school- radio en Pers niet op één lijn te
stellen?
Waarom, Ja waarom, begrepen velen
hunner dat niet, die zich met ons belijders
van den Christus noemen?
We leven nu in zeer bijzondere tijdspm-
standigheden. Er is veel veranderd. Er is
ook nog heel veel onzeker. Maar niet on
zeker is de eisch des Heeren: Werkt, zoo
lang het dag is, want de nacht komt, waar
in memand werken kan. Het is nu nog
dag Of de nacht dichtbij is, weten we niet.
De Heere heeft ons geen klok gegeven,
waarop we dét kunnen zien. Hij heeft de
tijden en gelegenheden in Zijn eigen
macht gesteld. Doch we weten, dat we wer
ken moeten. Daarom gaan we ook 'verder
met onzen arbeid voor eigen Christelijke
Pers.
Het is nu dubbel noodig. Nog steeds
bestaan dezelfde redenen, die tevoren tot
dien arbeid noopten. Daarbij komen de
redenen, die deze tijd ons aan de hand
doet. De liefde van velen is gaan verkou
den De krart, hun krant, heeft een merk
bare vermagering ondergaan. Het interes
sante is er grootendeels af De pers-bazuin
geeft niet meer dat krachtige geluid van
vroeger dagen. Deze en andere dingen meer
worden genoemd als redenen, waarom men
z'n dagblad niet meer waardeert.
Nu moeten we echter nuchter en eerlijk
blijven Dan zullen we ons oordeel zeker
wel matigen. Zeker, de kranten zijn ver
magerd! Maar dat is toch heel gemakkelijk
te verklaren? Als het voedsel gedistribueerd
wordt en sommige artikelen in het geheel
niet verkijgbaar zijn, dan wordt men vanzelf
wat slanker van lijn. Daar kan niemand
wat aan doen. Dat Rebben we eenvoudig
te accepteeren.
Noodzakelijk is ook de mededeeling van
allerlei verordeningen. Déaronder leven we
nu en het zou een struisvogel-methode zijn,
net te doen, Alsof dat niet zoo was.
Het is ook niet waar, dat alle kranten nu
gelijk zouden zijn. Als men dit zegt met be
trekking tot de berichtgeving, da-n willen
we niet tegenspreken. Maar in andere op
zichten is er, en gelukkig, nog wel degelijk
onderscheid te bespeuren. Rladen als „De
Standaard" en „De Rotterdammer" zijn ook
nu nog christelijke bladen, die een eigen
geluid doen hooren. Misschien zouden wij
het wel anders willen lezen en zeggen,
maar wij zitten nu eenmaal niet aan de
redactiebureaux en weten dus ook niet
welke moeilijkheden er tegenwoordig zijn.
Dit is hier de hoofdzaak: onze dagbladen
hebben nog hun eigen karakter. Daarom
moeten we ze blijven lezen. Weit u trouwens
een adres, waar we beter terecht kunnen?
Er is meer. Ook de kranten-bedrijven
hebben het hard te verantwoorden in dezen
tijd. Van „De Rotterdammer" is alles ver
woest, en, zoowel voor dit blad als voor „De
Standaard" is er sterke vermindering van
inkomsten, doordat de advertentie-rubriek
zoozeer is ingekrompen.
Ons dagblad was vroeger onze trouwe
vriend. Nu zit die vriend in moeilijke om
standigheden. Zeggen we hem nu de vriend
schap op? Dat gaat toch niet? Eerder
moeten we naar anderen gaan en die aan
sporen om voor hem óók wat te doen. Dén
gaat het den goeden kant uit. Zooveel moge
lijk ook ophouden met de methode van
Nog meer dan tevoren hebben we nu ons
christelijk dagblad noodig. Werkt er daar
om voor, elk in eigen omgeving! Laten we
niet ondankbaar en onverantwoordelijk
wegwerpen, wat we nog bezitten. Dan
wordt het ons niet ontnomen, maar be-
rooven we onszelf ervan. Zoo moet het
niet!
Laten we ons door het heden laten leeren.
Allerlei onnoodige ballast aan den kant en
een christelijk dagblad met goede kerke
lijke bladen daarvoor in de plaats.
Onze groote dank voor al deze uit het
hart gekomen woorden. Wij behoeven er
waarlijk niets aan toe te voegen. Alleen
dit: een paar onzer Christelijke bladen
worden met name genoemd. Doch natuur
lijk geldt dit evenzeer voor de overige
Christelijke dagbladen, waar zij ook ver
schijnen, te Den Haag, te Utrecht, te Lei
den, te Dordt, of in de verdere afgelegen
provincies, doch evengoed, voor de streek-
AARDAPPELEN-AANVOER GEREGELD
Teneinde den aanvoer van nieuwe aard
appelen aan de Westlandsche veilingen beter
geregeld te houden, hebben de veilingen thans
besloten om alleen op Maandag, Woensdag en
Vrijdag gelegenheid te geven tot het aanvoe
ren van nieuwe aardappelen.
Hierdoor hoopt men te bereiken dat geen
surplus ontstaat.
Weliswaar bleven Maandag aan de veilingen
nog enkele partijen onverkocht, doch de be
doeling is juist om op de z.g.n. tusschendagen
gelegenheid te geven, die hoeveelheden weg
te werken.
Ook gisteren konden weer partijen aard
appelen naar het buitenland gezonden worden.
De minimumprijs voor de aardappelen is
thans iets verlaagd en gebracht op 5 cent
per kilo.
TROMPENBERG's
PALACE HOTEL
HILVERSUM - Tel 7941 (2 lijnen)
HET GEHEELE JAAB GEOPEND
GEP. VICE-ADMIRAAL
T. L. KRUYS t
Te 's Gravenhage is op 55-Jarigen leeftijd
overleden gep. vice-admiraal T. L. Kruys.
T. L. Kruys is geboren op 7 September 1884
te Amsterdam. Op 16 September 1905 is hij
aangesteld als adelborst eerste klasse. In dien
rang is hij met de oude Kortenaer naar West-
Indië gegaan. Na zijn terugkeer werd hij bij
der riviervaartuigendienst gedetacheerd te
Nijmegen. In 1907 werd hij bevorderd tot
luitenant ter zee tweede klasse. Van 1908
1909 voer hij bij de visscherijpolitie. Einde
1909 ging de heer Kruys op de Hertog Hendrik
naar Indië voor een tocht door de Aziatische
wateren. Na zijn terugkeer in Nederland ver
vulde hij verschillende functies, o. m. van
19151919 bij den torpedodienst. In 1917 was
hij inmiddels bevorderd tot luitenant ter zee
le klasse. In 1928 volgde zijn benoeming tot
kapitein-luitenant ter zee in welken rang
hij in 1929 als commandant van de Krakatau
weer naar Indië vertrok.
Na gedurende een jaar divisie-commandant
van de torpedobootjagers te zijn geweest,
werd hij commandant van den onderzeedienst
in Soerabaja. Na zijn terugkeer in Holland
in 1932 werd hij commandant van den onder
zeedienst in Den Helder. In dat jaar was de
heer Kruys ook bevorderd tot kapitein ter
zee. In 1934 volgde zijn benoeming tot. schout
bij-nacht en tot commandant van de marine
te Willemsoord.
Sedert Augustus 1936 was de heer Kruys
vice-admiraal.
Met ingang van 1 September 1938 heeft
vice-admiraal Kruys den zeedienst met pen
sioen verlaten.
Vice-admiraal Kruys was ridder in de Orde
van den Nederlandschen Leeuw en comman
deur in de Orde van Oranje-Nassau.
De teraardebestelling zal geschieden Don
derdag 4 Juli te half drie op Nieuw Eik en
Duinen te 's Gravenhage.
De overdracht der Roemeensche gebieden
Russische troepen hebben de
Pruth bereikt
De Roemeensche generale staf heeft Zater
dagavond bekend gemaakt, dat in den loop
Zaterdag de operaties voor de ontruiming
Bessarabië en van de Noordelijke Boeko-
i worden voortgezet. In het verloop van
deze operaties zal een gebied ontruimd wor
den tot de linie Hoehen, ten Noorden van den
kleinen Sereth-Kuczur. over punten ten Wes-
iew-Pod, bereikt en zijn in het district Pyrlica,
I 84 kilometer ten Noord-Westen van Kiesjenew
1 binnengedrongen. Parachutisten hebben de
I stad Bolgrad in Zuid-Bessarabië bezet.
Tass meldt uit Czernowitz, dat de Russi
sche troepen, door de arbeiders van de Boe-
kowina met groote vreugde zijn ingehaald.
Tass meldt van den anderen kant uit
Moskou, dat de Russen in het Noorden der
Boekowina aangekomen zijn op de met Roe
menië overeengekomen grenslijn. In Bessara
bië rukken de troepen op naar de nieuwe
grens langs Pruth en Donau. Gemotoriseerde
ten van Belzy en ten Westen van Leipzig
Tatarbunar.
De operaties voor de ontruiming, zoo luidt
dit bericht verder, zullen op 3 Juli, om 12 uur
zijn voltooid.
Het oprukken van de Sowjet-Russische
troepen in Bessarabië en in het Noordelijke
gedeelte van de Boekowina geschiedt volgens
een bericht van het Russische telegraafagent-
schap geheel volgens plan. Zaterdag hebben
de Sowjet-Russische troepen de steden Sto-
rozynek en Herta in het Noordelijk gedeelte
van de Boekowina ingenomen en de stations
Nowosielica en Lipcan gelegen aan d3 Pruth
ten Zuiden van Chotin, bezet.
Gemotoriseerde tenheden hebben de Pruth,
55 kilometer ten Zuidwesten van de Mochi-
strijdkrachten hebben het spoorwegstation
Engheni aan den linkeroever van den Pruth
hezet. Gemotoriseerde infanterie met tanks
is in Cagoel aan den Pruth en in Reni aan
den Donau binnengerukt. Parachutetroepen
hebben de stad Ismail aan den Donau bezet.
De opmarsch is overal zonder incidenten ge
schied.
De evacuatie van de overgedragen
gebieden
Volgens een communiqué van het Roe
meensche ministerie van binnenlandsche
zaken wordt de evacuatie van Bessarabië en
het Noorden der Boekowina voortgezet.
Zondag zijn, afgezien van de voor de
evacuatie gebruikte auto's in Moldavië 80
spoortreinen aangekomen. Overal zijn com
missies gevormd die maatregelen nemen voor
hulp aan de vluchtelingen.
De evacuatie van Zuid-Bessarabië wordt
uitgevoerd met treinen en sleepbooten, die
van Noord-Bessarabië met alle beschikbare
middelen. Op de spoorwegstations Reni en
Ungheni houden de Roemeensche autoriteiten
contact met de Sowjet-commandanten en
vergemakkelijken aldus de ontruiming.
Gisteren hebben zich over Ungheni en
Cristiti 7600 en over Galatz en Reni 2000
Joden naar Bessarabië begeven. De minister
van binnenlandsche zaken heeft bevolen, dat
aan alle in het land aanwezige Betsarabische
arbeiders vergunningen moeten worden uitge
reikt om naar Bessarabië terug te keeren. In
het geheele land heerscht volkomen orde. De
openbare meening wordt gewaarschuwd
tegen fantastische geruchten over z.g. ont
ruiming van andere gebieden des lands.
Ordemaatregelen
De Roemeensche minister van binnen
landsche zaken heeft bevolen, dat alle per
sonen, die op een of andere wijze agiteeren
tegen de veiligheid van den staat en tegen
de openbare orde, gearresteerd kunnen
worden. Tot 3 Juli zijn alle door muziek
begeleide tooneelvoorstellingen verboden. In
alle café's is het verboden van 23 uur te
tappen. Op straat zijn samenscholingen van
meer dpn vier personen verboden. Alle ver
gaderingen zijn verboden zonder schriftelijke
goedkeuring van de militaire autoriteiten.
Definitief is vastgesteld, dat het Roemeen
sche parlement Woensdagmiddag zal bijeen-
Bulgarije en de nieuwe toestand
Koning Boris van Bulgarije heeft een rap
port ontvangen van den minister van buiten-
landsche zaken, Popof. In politieke kringen
te Sofia doet men uitkomen, dat de houding
der regeering te Sofia ten opzichte van de
verdediging der vitale belangen des lands bin
nen het kader van den nieuwen toestand op
den Balkan, zooals die is geworden door het
optreden van Rusland in Roemenië, ingegeven
wordt door den werkelijkheidszin en de
kalmte, waarvan de politieke kringen in Sofia
bewijs geven. Voorts wijst men er op. dat
evenals in Boedapest, men ook in Sofia vol
ledig vertrouwen heeft in de actie van Her
stellende rechtvaardigheid, die ten grondslag
ligt aan de politiek der regeeringen te Rome
en Berlijn. Tenslotte legt men er den nadruk
op, dat de berichten betreffende Russische
eischen ten aanzien van zekere havens aan
den Donau en de Zwarte Zee van iederen
grond ontbloot blijken.
De nieuwe orde in
Oost-Azië
De Japansche Minister van Buitenlandsche
Zaken A r i t a heeft dezer dagen een belang
wekkende radiorede gehouden, waarin hy
doel en streven van de Japansche politiek nog
eens duidelijk heeft geformuleerd.
Sinds jaar en dag werkt Japan aan de ves
tiging van een nieuwe orde in het Verre
Oosten. Niet altijd hebben de Japansche
regeeringspersonen even duidelijk hun doel
einden geformuleerd. Zoolang in Europa
de rosse gloed van den oorlogsbrand zich niet
tegen den hemel afteekende, had men immers
de belangen der Westersche mogendheden te
ontzien. Die periode behoort tot het verleden,
en Arita heeft deze gelegenheid aangegrepen
de Japansche politiek duidelijker te precisee
ren dan ooit tevoren het geval was. De nieuwe
orde in Oost-Azië moet men zien in het licht
van de Japansche visie op het begrip „levens-
ruimte" voor de volkeren. Wil men een sterke
wereldvrede bereiken, aldus Arita, dan lijkt
het „zeer natuurlijk, dat volken, die op aard
rijkskundig, cultureel, en oeconomisch gebied
en ten aanzien van het ras nauw met elkaar
verbonden zijn, allereerst eeneigenkring
vormen, waarin zij leven en welstand genie
ten en in dezen kring orde en vrede opbou
wen. Tegelijkertijd kunnen betrekkingen van
gemeenschappelijk volksbestaan en welvaart
met andere kringen worden aangeknoopt. Dit
stelsel veronderstelt, dat de groepen elkanders
specialen aard op politiek, cultureel en eco
nomisch gebied eerbiedigen en willen samen
werken in het belang van haar gemeenschap
pelijk welzijn'.
Deze zienswijze sluft in, dat Japan zich als
de stabiliseerende factor in het Verre Oosten
beschouwt, doch sommigen willen, aldus Arita,
maar niet inzien, op welk grondbeginsel de
groote onderneming in China berust, aange-
men hel regiem van Tsjang Kai Sjek
blijft steunen. Wij zijn echter vastbesloten,
aldus de Japansche Minister, niets ongedaan
te laten om alle actie tot ondersteuning van
Tsjang Kai Sjek uit te roeien. De bedoeling
van Arita's woorden is duidelijk. Vroeger ont
zag Japan de belangen van vreemde mogend
heden fn China. Dat is afgeloopen. Inmen
ging van derde mogendheden wordt niet lan
ger geduld, al formuleert men het nog wat
voorzichtig: „Japan verwacht, dat de Wester
sche mogendheden niets zullen doen, dat een
ongewenschte uitwerking op de stabiliteit
Oost-Azië zou kunnen hebben".
Men mag aannemen, dat de mogendheden
zich bij deze Japansche politiek zullen neer
leggen, al zullen sommigen dat dan ook tegen
wil en dank doen. Immers ligt Frankrijk
machteloos ter neer. Reeds heeft het moeten
toestemmen in een Japansche contróle op den
;n uitvoer van Indo-China. Steunverlee-
ning aan Tsjang Kai Sjek langs dezen weg
vorm van allerlei wapentuig is voortaan
onmogelijk. Ook Engeland is thans niet ii
staat in het Verre Oosten een krachtige poli
tiek te voeren, aangezien men in Europa vol
slagen is gebonden. De terugslag daarvan ziet
in Hongkong, dat aan de landzijde door
de Japanners van China is afgesloten. Zoowel
economisch als politiek heeft deze vooruitge
schoven post van het Britsch imperium aan
beteekenis ingeboet.
Wat de andere mogendheden betreft, neemt
Duitschland ten aanzien van Indo-China een
gedesinteresseerde houding aan, hetgeen uit
de wapenstilstandsvoorwaarden met Frankrijk
is af te leiden. Het beheer der koloniën wordt
immers geheel aan de Fransche regeering
overgelaten. Ter bescherming daarvan wor
den zelfs eenheden van de vloot toegestaan.
Blijven tenslotte Rusland en de Vereenigde
Staten. Moskou sloot juist een maand geleden
een regeling met Japan inzake de reeds lang
loopende grensincidenten in Noord-Azië bij de
overeenkomst van Nomonhan. Voorloopig
wordt Rusland bezig gehouden in het Westen
en is men daar bezig de grenzen der Sowj et-
Unie af te ronden.
Wat de Vereenigde Staten betreft, deze
hebben de laatste jaren scherp geprotesteerd
tegen de Japansche politiek in het Verre Oos
ten. Zij hebben deze protesten ook kracht bij
gezet. De Amerikaansche vloot werd naar de
Pacific gezonden, terwijl in Januari van dit
jaar het handelsverdrag van 1911 ten einde
liep, nadat dit een half jaar tevoren was op
gezegd. De Regeering der Vereenigde Staten
kan thans op elk moment scherpe tarief- en
havenmaatregelen afkondigen, welk de Japan
sche handel en scheepvaart kunnen fnuiken.
Zal het echter ooit zoover komen en zal het
bij dreigementen blijven?
De Europeesche oorlog is Japan zeer van
pas gekomen. Steeds nauwer voltrekt zich de
ring rondom Tsjoengking, het centrum van de
regeering Tsjai-Kai Sjek, waarmee men over
enkele weken thans drie jaar in oorlog is.
Steeds nader wordt Tsjang-Kai-sjek het vuur
aan de schenen gelegd. Daarvan getuigen de
hernieuwde hevige luchtaanvallen op Tsjoen-
king, die klaarblijkelijk ten doel hebben het
laatste verzet van den generaal ter neer te
slaan. Loopt de Japansche onderneming in
China ten einde? Hoe het antwoord op deze
vraag ook moge luiden, niet te ontkennen valt,
dat de nieuwe orde in het Verre Oosten met
Japan als stabiliseerende factor zich steeds
duidelijker afteekent en dat Japan er in slaagt
de doeleinden van zijn politiek steeds meer te
verwezenlijken.
Kas-Vereeniging N.V.
ANNO 1865
Amsterdam C. Spuistraat 172
Bewaren van Effecten
met Administratie
Onze nieuwe Brochure „Be
wind en Execuleele" wordt
gaarne op aanvr. toegezonden
NIVA
JiarfJ+4* TANDPASTA
p <-st*nichopp«R|V* boti* notvurCjke
efberiich» otiëo b*r«id, reinigt, de»ln-
ferteert. en poM]it het gtbil xonde*
het glozvur <rf te tKfpen, door lij gaen
icharp» el horda baitooddaafao baret
Tth o d eTifk a bo*eï?rf»r Ctndt^
rvikee NIVA ook goorna ronwaga daa
ganomen paparmumjmook. Varkri]^
r bij opolhakar» ea drogman Ie Igben
Officieele Wisselkoersen
vastgesteld
Van indicatieve beteekenis
De Nederlandsche Bank heeft gisteren de
volgende aan- en verkoopskoersen voor
vreemde valuta gepubliceerd
Berlijn 75.28—75.43
New York 1.88A— 1.88A
Stockholm 44.81—44.90
Zürich 42.46—42.54
Bankpapier
Stockholm 44.7644.94
Zürich 42.42—42.58
Men ziet, dat deze prijzen feitelijk niet af
wijken van die van 9 Mei, toen de dollar
1.88A noteerde, de Zweedsche kroon 44.95
en de Zwitsersche franc 42.24.
Vraagt men nu, welke beteekenis aan deze
koersen moet worden toegekend, dan zou
men kunnen zeggen, dat zij voorloopig slechts
van informatieven of indicatieven aard zijn.
Zonder een speciale vergunning daartoe, het
geen echter nog nader moet worden geregeld,
zal niemand immers tot aan- of verkoop van
vreemde deviezen mogen overgaan. Integen
deel, dit bezit bij de Nederlandsche Bank aan
te melden. Zoodra de Nederlandsche Bank
evenwel tot aankoop van dit bezit overgaat,
weet men nu althans, tot welken prijs deze
aankoop zal geschieden.
Opheffing van contingenfeeringen
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van handel, nijverheid
en scheepvaart maakt bekend, dat de contin-
genteeringen van kunstmeststoffen, papier en
papierwaren, rijst en rijstvoedermeel, schroef
bouten en isolatorsteunen en weefsels van
wol en halfwol, waarvan d. geldigheidsduur
op 30 Juni jl. afliep, niet voor een nieuwe
periode zijn verlengd. Invoer van de betref
fende goederen zal derhalve na genoemden
datum zonder vergunning ingevolge de
Crisismvoerwet 1937 zyn toegestaan.
De Nederlandsche Tuinbouw
in 1939
Een nieuwe koers
Wy ontleenen nog aan het Jaarboek van
het Centraal Bureau van de Tuinbouw
veilingen:
De tuinbouw, die in de voorgaande crisis
jaren door de belemmering van den export
een proces van mtering en achteruitgang in
welvaart heeft doorworsteld, heeft ook in
1939 bij de regeering om steun moeten aan
kloppen, teneinde de kloof tusschen de
opbrengst van het product en den kostprijs
te overbruggen. Hoewel men in tuinbouw-
kringen voor dezen steun erkentelijk was,
sloot dit toch het onderkennen van het
gevaar van dezen toestand niet uit. Herhaal
delijk heeft het Centraal Bureau van de
Tuinbouwveilingen gewezen op de nood
zakelijkheid om te blijven streven naar het
terugvinden van de krachten die den tuin
bouw in staat zullen stellen weer op eigen
beenen te staan. Aan deze gedachte is in
1939 practische inhoud gegeven. De alge-
meene vergadering heeft namelijk het be
stuur gemachtigd tot het nemen van al die
maatregelen, welke het noodig acht ter be
vordering van de belangen van den tuin
bouw en den afzet zijner producten, alsmede
tot het nemen van voor de veilingen bin
dende besluiten ter uitvoering van die maat
regelen. Voor de practische uitvoering werd
een fonds gevormd, waaraan de veilingen
voor eenmaal een bijdrage zouden verleenen
van 1 pet. van den omzet over 1938, zijnde
67 millioen.
Doorgevoerde ordening.
Het jaarverslag geeft voorts een uitvoerige
beschrijving van den aard en de toepassing
der talrijke maatregelen, welke ofwel door de
overheidsinstanties, ofwel door het georgani
seerde veilingwezen werden genomen om de
belangen van het vak en den afzet van
groenten en fruit te bevorderen. Daaruit blijkt
wel, dat de ordening in den tuinbouw de be
oefening van het vak beheerscht.
Door de belemmeringen bij den uitvoer zijn
er verleden jaar nogal wat producten „door
gedraaid", waarvoor getracht is een zoo nut
tig mogelijk emplooi te vinden; zoo is een
groot deel van den aanvoer van tomaten,
waarvoor langs den normalen weg op de
markt geen plaats te verwachten viel, weder
om tot tomatensoep in blik verwerkt; in de
afgeloopen maanden heeft deze voorraad, 9
millioen literblikken, gretig aftrek gevonden.
De tuinbouw is nog steeds een gesloten
vak; men moet van overheidswege als
kweeker toegelaten zijn, terwijl men geen
grootere oppervlakte mag betelen dan bij
teeltvergunning is toegestaan Deze regeling
is verleden jaar gehandhaafd en geldt
thans nog, doch binnen deze grenzen van de
teeltregeling kan de productie-capaciteit van
izen tuinbouw zeer hoog worden opgevoerd.
Het verslag geeft een uitvoerig overzicht
van de bijzondere maatregelen, welke in ver
band met het uitbreken van den oorlog ten
behoeve van het bedrijfsleven in den tuin
bouw moesten worden genomen. Een der be
langrijkste daarvan is ongetwijfeld de regel
matige vooraiening van kunstmest, waarvan
het verbruik sedert den vorigen oorlog in
onzen land- en tuinbouw sterk is toege
nomen. Ook de regeling van het zakenverlof
voor gemobiliseerde tuinders vroeg de aan
dacht der veilmgsorganisatie.
Evenals de vorige jaren is het verslag op
genomen in een Jaarboek, waarin behalve de
verslagen van de provinciale afdeelingen, uit
voerige statistische gegevens zijn opgenomen
omtrent de aanvoeren van groenten en fruit
ter veiling, de omzetten dier veilingen en
van den uitvoer