S£ag ?°ANKRIJK's capitulatie nr n Uit de Haagsche Raadzaal IS JUNI 1940 >Hl Pétain vraagt Duitschland's voorwaarden ;u>: Hitler en Mussolini overleggen Metz geeft zich over 1 (,La grande Nation", Engeiands bondgenoote, heeft de wapens jeergelegd en aan de Duitsche tegenpartij verzocht de voorwaarden cdtB mogen kennen, waarop capitulatie mogelijk is. Het is als het einde een machtig drama, vol van geweldige tragiek. Nu dit onder- '"lanig verzoek, voorheen een te woord staan van den tegenstander k >p den meest hooghartigen, zelfverzekerden toon in het lange spel NCpan re- en duplieken. Ztfagen na den val van Parijs is vilde Fransche Regeering duidelijk i Vin. dal de militaire positie van mefcj'dkrachten onhoudbaar was ge in? en er maar één weg openbleef (k Engclschcn legendrang. dj) in hel zuiden als in nel oosten •r. |e fronten met onlenibaar geweld eilen en in verwarring uiteenge- br(birefronl was reeds Zondag in 'ooit ontbinding. Daarop is gevolgd [reking van de Maginotlinie en de HI.pm deze linie mei de Fransche Tn Elzas en Lotharingen te omsin- uisn poging welke gisteren volkomen Ris. Er was niets meer, waarop de >r fo legerdeelcn konden terugvallen, aüsmaar terug was het eenige voor- dat overbleef. Loopen en nog PAGINA 3 fl ,11 -4i' f it stadium van den strijd kon één beslissing verantwoord n: staken van den strijd. Dat aard, maar onvermijdelijk. d' arschalk Pétain heeft dat in- >n ti en de 84-jarige krijgsman, jjn land in den vorigen oorlog b. fc-oote diensten heefl bewezen, d.fden grooten moed gehad er van te aanvaar- 'Sea r" ii- i dj Een nieuw kabinet. z. hoe moest dat? Wa%binet-Revnaud, dat evenals de er irnf gegane formatie onder Dala- 2?iie onvriendelijkheden tegenover int.ènstander te zijnen laste had. was jonder geëigend om. nadat een- stellig ccn zwaren strijd binnens- hel besluit tot cnpiUilcercn ge- de onderhandelingen er over eeftfn- dus en gisternachl nog 4.24ir een kabinel-Pétain voor in de 1 Jtvoann voorts maarschalk Wey- arleteneraal Golson en admiraal Dar de cfng hadden. Als burgerlijk staats- Cnautemps, die als vice-voorzit- ge« den ministerraad optreedt, er de Koekende figuur uit. ond na zijn samenstelling kwam „^inct-Pétain in eerste zitting bijeen, 0 railitflfren en diplomatieken loe- e bespreken. President Lebrun had ihjijng van de vergadering. dezen mannen volkomen duide- "*"1 geweest, dat militair het einde och loett f drfEMEENSCHE PETROLEUM i16', voer van Roemeensche petroleum toen ankrijk en Engeland is gestaakt, V0J*flnjpelijk is. Een Italiaansch blad va''tfat die hoeveelheden nu maar de.iitschland en Italië moeten gaan. and dcapERSVRIJHEID ZWEDEN ienjyeedsche Rijksdag heeft na lang- V1^debalten de bepalingen over wij- der Grondwet met betrekking tol öogenaamde persvrijheidsbesluit, jmen. Hierdoor ontstaat voor de f£ de mogelijkheid onder zekere j igheden, voornamelijk in oorlog idOg^gevaar, de censuur in te stel p—Jet verschijnen van dagbladen en jren verbieden, heeft de Rijksdag de versterking gdclieve deelen van het Zweedsche de verhooging van den tichtigen leeftijd met een jaar, aan- igeno- T IN HONGARIJE VERBODEN d APEST, 13 Juni (D.N b.) - Wc- A 'n gevaar brengen van de be des lands is hel onafhankelijke pl-radicalc blad „Magyarsag" voor ièr, l van zeven dagen verboden. a»kije en de strijd in de middellandsche zee. •RADO, 14 Juni. - iD.N.B Het litika meldt uit Instanboel: Men it uit kringen, die in nauw con- J&n tot de Turksche regeering, «sovjetregeering aan de regeering ..Jkije heeft meegedeeld, dat zij aefte van Turkije orp uit het con- ^blijven zal ondersteunen. INDREIS IN HET WESTEN in' Wlaring van Dr. Dietrich uitsche rijksperschef dr. Dietrich ,j- Brussel een aantal vertegenwoor- der builenlandsche pers onlvan- id. 'iel opperbevel der weermacht rondreis in het Westen had uit- gebJd ier J toespraak begin hij mei te wij- emale metamorphose van de openbare leidt over vrijwel de "eheele wereld, ulk een langen tijd van hardnek- Jlinding pns thans door de macht n in op de slagvelden van Europa Jwongen. De denkbeelden, die ^ERRnd en Italië groot gemaakt heb- nu eenmaal de nieuwe vormge- >n jfac,llen' die in hel Europeesche j ap intrede hebben gedaan, leder Fpks lol niet dal van dit continent Hna&nden' en da! deze nieuwe bepa- 'Chten niel erkent, moet den prijs i welken iedere verkeerde beoor- r der werkelijkheid nu eenmaal doorwegen, Nederland, Bel- zijn het slachtoffer van oifiek tngefsche ziekte geworden. aW wn Frankr'jk, die het Duiische ie' nh u®ndschoen toewierpen, die met praalt zijn verinetiging aan- d:e er op uit trokken om het i sie «laan, jammeren en bedelen thans fe volken om hulp. Sekomen was en van den bondgenoot van et „samen uit, samen thuis", niets meer te verwachten viel. Duitschland had overwonnen na vijf weken onafgebroken vechten. Zijn militair kunnen was in staat gebleken zelfs te bre ken wat onneembaar geacht werd: de Ma ginotlinie. Geen oogenblik is zijn aanvals- krachl verzwakt en tactisch en strategisch sloeg het alles wal tegen hem onderno men werd. Dat zijn de feiten, hoe men ze ook wenden of keeren wil. De noodzaak van capituleeren heeft Pctain reeds gistermiddag in een radiotoespraak aan het Fransche volk uiteengezet. Hij wees daarbij op een door hem reeds ondernomen stap om de Duitsche RIJksregeering van dit besluit in kennis te stellen en de voorwaarden te vernemen waar onder het Duitsche Rijks bereid Is te voldoen aan de Fransche wen- schen. Deze stap beteekende ongetwijfeld het staken van den strijd. Tegelijkertijd meldde het Duitsche Nieuwsbureau, dat Hitier een ontmoeting zou hebben met Mussolini, wiens land nog slechts een week geleden den oorlog be gonnen was, ten einde de houding der beide staten vast te stellen. Gisteravond om half 9 is de Duce uit Rome vertrokken, o.a. in gezelschap van graal Ciano, naar de plaats waar hel tweetal elkaar zal ontmoeten. Ook de Duiische gezant te Rome bevindt zich in het gezelschap. Strategische richtsnoeren van Italië In een commentaar op het Italiaansche legerberlcht merkt het hoofdartikel van het katholieke dagblad Avvenlre op, dat de Italiaansche actie zich ontwikkelt vol gens drie groote richtingen: Verkennin gen der Italiaansche troepen op Fransch gebied, de noodzakelijke voorbereidingen voor de Italiaansche bevrijding van Mal ta, Corsica en Tunis, en de eerste felle slag van Italië tegen de Engelsche over- heersching in Egypte. Hetzelfde hoofdartikel vat als volgt den militairen toestand samen, welke de ineenstorting van Frankrijk heeft ver oorzaakt. De leidende klasse in Frank rijk, die schuldig staat aan de opoffering van de solidariteit van het vasteland aan de buiten-Europeesche eilandhegemonie van Groot Brittannië, is aangekomen aan den proloog van het onverbiddelijke lot, dat zich reeds afteekende in den nacht van 5 op 6 Juni, toen Reynaud weigerachtig bleef tegenover president Lebrun en den door Laval aangeboden reddingsboei afwees. Reynaud en zijn troep, vergaan onder de ruïnes van hun vaderland, zonder licht van grootheid en onder het sinis tere schijnsel van den afschuw des volks. De Fransche generale staf, verraden en besmeurd door de beschuldigingen van Reynaud, neemt wraak, en de oude maarschalk Pétain vond de moreele kracht en de mogelijkheid tot redding van de eer door het einde af te kondigen van de nuttelooze slachting. Dat heeft Leopold III van Helgië ook reeds gedaan, waarbij hij vergeefs een voorbeeld gaf aan Frankrijk, terwijl hij van verraad werd beschuldigd door Reynaud, den vluchteling van Parijs, van Tours, van Bordeaux, die zich gereed maakt om naar Washington te vluchten. Deze beschul diging van Reynaud is herhaald door Churchill, die met Eden het gewicht draagt van de verantwoordelijkheid voor de spoedige ineenstorting van Groot Brit tannië. Engeland zal thans geen volken meer vinden, die bereid zijn om zich voor zijn belang op te offeren. De nieuwe we reld is nog niet zoo oud geworden, dat zij niet de noodzakelijkheid begrijpt van een overeenstemming met het nieuwe Europa. Deze kaart geeft een indruk van het Duitsche front op den dag van het bekend maken door maarschalk Pétain van de capitulatie van het Fransche leger. Uit de aanvalsrichtingen kan men opmaken, dat op dien dag de Duitsche torepen den ring Lotharingen in den Elzas gesloten hadden via Langres, Besancon tot aan de Zwitsersche grens. Orléans werd bezet, alsmede de Loire gepasseerd. De Fransche Maginot-linie werd doorbroken bij Longuyon, St, Avoid en Colmar, Sarrebourg aan het Merne—Rijn-Kanaal ingenomen. Tot dusver het laatste front bij het nederleggen der wapens door Frankrijk. Het neven kaartje gaf het veroverde deel van Frankrijk weer. SCHOONMAAKBCORIJC GLAZENWASSCHERIJ V AMSTERDAM ROTTERDAM VELSEN DORDRECHT HAARLEM UTRECHT JTS LEIDEN HILVERSUM DEN HAAL GRONINGEN DELFT BRUSSEL 0*OelQks tmwesxfig schoonhouden wan oobouwen Een Engelsche beschouwing Onder den titel „Verloren tijd" bevat de Sunday Express een jammerklacht, waarin wordt gezegd, dat Engeland ln de laatste 20 jaar aan golf- en tennis velden de voorkeur heeft gegeven boven schletvereenigingen. Het blad vraagt, of er wel ooit van zulk een dwaasheid sprake is geweest als in de afgeloopen 20 jaren. Ook thans, na 9 maanden oor- 193. is men in Engeland met de mobilisa tie eerst aan de 28-jarigen toe. Voorts stelt het blad vast. dat met de benzine, welke verbruikt werd door de 30.000 auto's, waarmee bezoekers naar de laat ste derby werden gebracht, een tank divisie twee dagen lang had kunnen worden verzorgd. Engeland heeft er de voorkeur aan gegeven geld te verdienen inplaats van mannen op te voeren. De Oostzeelanden In Lithauen is een nieuwe Regcering gevormd Gistermiddag tusschen een en twee uur /•ijn, nadat de Letlandsche regeering aan de eischen van de Sowjet-russische re geering gevolg had gegeven, de eerste Sowjet-lroepen. tanks en pantserwagens Riga binnengerukt. Politieke samenwerking in Denemarken Vereenvoudiging van het bestuur. Het D.N.B. meldt uit Kopenhagen: Op initiatief van de conservatieve leden van het Deensche kabinet zijn vol gens een mededeeling van het departe ment van staat, besprekingen gevoerd over een wijziging in de regeering. Deze besprekingen hebben, volgens de officieele mededeeling, tot resultaat ge had, dat van alle zijden de wensch is geuit tot samenwerking te komen op den huldigen grondslag. Echter is men te vens overeen gekomen het bestuur te vereenvoudigen. Een commissie van 7 ministers is ge vormd, die tot taak heeft zich in de toekomst te belasten met het ten uitvoer leggen van buitengewone maatregelen, die door de omstandigheden worden ge- eischt. Met het aanmoedigen van nieuwe lakken van industrie en met de produc tie van vervangingsartikelen zal een "ommissie van ministers en ambtenaren ^ich belasten. Het voornemen bestaat, bepaalde commissies, die gevormd zijn voor bijzondere vraagstukken, welke bij den aanvang van den oorlog aan de orde waren, op te heffen of te wijzigen. Lange agenda, kort debat Het lot van Sorghvliet De raadsagenda, waarvoor sinds vier weken een aantal voorstellen waren opgespaard, telde niet minder dan 37 nummers. Alle voor stellen verwierven 's Raads goedkeuring. Bij de benoemingen werden alle eerst- voorgedragenen benoemd; alleen een be noeming bij den Geneeskundigen Dienst werd aangehouden. I11 de Commissie voor het nazien van de rekeningen over 1939 werden aange wezen de liecrcn: Th. M. Dresmé, Mr. W. Jonker, H. Ncuteboom, H. Smitskamp, J. Spies/ en A. Folmer. I)e hamer van den burgemeester tikte door lol aan punt 24: de verzekering tegen de geldelijke gevolgen van ongevallen bij hel verrichteh van werkzaamheden ten behoeve van de gemeentelijke luchtbescherming. De heer D a 111 m e verklaarde zich zeer content met dit voorstel, maar vroeg ten behoeve van de werkloozen eenige tege moetkoming, omdat nachtdiensten voor hen onkosten meebrengen. Genoemd wer den: eten, drinken, slijtage aan schoenen en rijwiel. De burgemeester acht de bezwa ren wel wat breed uitgemeten. Werkloo zen slaan in dil opzicht gelijk met vrij willigers en men kan hun moeilijk een vergoeding geven en aan de vrijwilligers niel! Het zou ook vrij kostbaar worden. Rovendien vinden de werkloozen in het vervallen van het stempelen een zekere compensatie. De vrije dag in de drie weken, waar over gesproken is, bestaat reeds. Het voorstel werd goedgekeurd. Bij de subsidieering van de Vacantie-bezigheld merkte de heer S p i e s z op, dat het sub sidie gebonden is aan hetgeen particulie ren bijeenbrengen. Een kraampjesdng kan b.v. niet gehouden worden. De inkomsten zullen dus sterk dalen en automatisch daalt dan het gemeentelijk subsidie. HÜ verzocht het „ten hoogste" niel tc scherp te willen handhaven. Wethouder v. d. Bilt antwoordde, dal B. en W. eerst eens willen zien, wat de vereeniging zelf kan doen en dan den toesfand nader zullen bekijken. Het voor stel en de overige punten werden z.h.s. goedgekeurd. Tenslotte hield de heer Drees een interpellatie in verband met het lot an het landgoed Sorghvliet. De interpeliant herinnerde er aan, dat tusschen de Regeering en de erven Goekoop een overeenkomst in wording was. waarbij tegen be taling van 345.000 het Rijk het landgoed werven. in eigendom zou ver- De behandeling van het betrokken wets ontwerp heeft echter in de Eerste Kamer niet meer kunnen plaats hebben. Het is te betreuren, dal daardoor het behoud van dit landgoed, dat historisch en natuur historisch van zoo groote waarde is, on zeker is geworden. Is de 10 jaar geleden gedane schenking nu vervallen? Wat zal er mee gebeuren? Deze twee vragen werden gesteld in een zeer inleressant betoog. Hef zou een offer waard zijn om het schoonste, oudste en meest klassieke deel van het park te behouden. Als hel Rijk dat thans niet kan doen. zou het gemeente bestuur kunnen trachten het bezit, dat het zich driemaal heeft laten ontgaan, te koopen. De burgemeester verklaarde, dat B. en W. overtuigd zijn van het groote belang van behoud van het 011de bezit van Jacob Cats. 5 Juni 1940 verliep de gestelde termijn van 10 jaar. üp 3 Juni had een onderhoud plaats met Mr. Trip, beheerder van het departement van Financiën, waarbij bleek, dat de Regeering den termijn zou laten passeeren. Toen is het denkbeeld aan de hand gedaan, dat de gemeente het bedrag zou betalen en den staat een termijn van 10 jaar laten om tot de stichting van een representatief ge bouw te komen. In afwachting daar van en van de terugbetaling van het voorgeschoten geld, zou het buiten als park worden opengesteld. Om liquiditeitsredenen van den staat en van de gemeente meende Mr. Trip op deze gedachte niet te kunnen ingaan. Ware hij bereid geweest, dan zou op 4 Juni de ƒ345.000 op tafel zijn geweest. De erven Goekoop beschouwen de schenking thans als ongedaan. We zijn dus weer net zoo ver als 10 jaar geleden. Intussclien blijft de zaak de volle aan dacht van B. en W. houden; zij 2ullen alles doen om het landgoed ongerept voor den Haag en Nederland te behou den. De heer Drees betreurde dit ver loop van zaken. Z.i. ging Mr. Trip te ver. Gevraagd werd zich met de erven Goe koop rechtstreeksch in verbinding te stellen. Tegen dit laatste betoog kwam de burgemeester echter in zooverre op, dat hjj het standpunt van Mr. Trip Japan en de koloniën van de mogendheden DE ENGELSCHE, FRANSCHE EN NEDERLANDSCHE BEZITTINGEN. Druk op Fransch Indo-China. Uit Tokio: Het blad Nitsji Nitsji houdt zich bezig met de Fransche en Engel sche koloniën in het Westelijke en Zui delijk deel van den Stillen Oceaan en constateert daarbij, dat zij wegens de nederlaag der Westelijke mogendheden in Europa thans zonder practische con trole van haar moederlanden zijn. Daar mede, aldus het blad, is de positie voor deze koloniën gelijk aan die van Neder- landsch-Indië. Het schijnt (zegt het blad), dat tusschen Engeland en de Ver- eenigde Staten een geheime overeen komst over een gemeenschappelijke ver dediging van de Engelsche en Fransche koloniën in het Zuidelijk deel van den Stillen Oceaan, inclusief Australië, Nieuw-Caledonië en Nederlandsch-Indië, gesloten is. Het hoofdkwartier van het Zuidelijke Japansche leger heeft volgens een be richt der Nitsji Nitsji in een verklaring er op gewezen, da Fransch Indo-China verantwoordelijk is te achten voor het verzet, dat de regeering van Tsjoengking blijft bieden. Te Haiphong, dat het cen trum is voor de ravitailleering van Tsjoenking, wordt in hoofdzaak Fransch en Engelsch oorlogsmateriaal verscheept, dat langs den Jünnanspoorweg en langs den nieuwen met Fransch geld gebouw den autoweg naar het binnenland van China verder wordt vervoerd. Ondanks de Japansche protesten zijn de dage- lijksche leveranties aan Tsjoenking in versterkte mate voortgezet, zoodat de vijandelijke houding van Frankrijk, wel ke voor Japan een gevaar vormt, dui delijk is. De „hulpverleening" uit de Ver. Staten In verband met de krelen om hulp van de Westelijke mogendheden aan de Nieuwe Wereld, stelf de diplomatieke medewerker van de Berliner Börsen-Zei- tung, Megerle ccn onderzoek in naar het offccl van zulk een hulpverleening. Hij kom! dan tol de gevolgtrekking, dat elke hulp van de nieuwe wereld tot het ver derf van de Westelijke mogendheden zou bijdragen en dat de Oceaan tusschen Europa en de nieuwe wereld door den ommekeer in de moderne oorlogstech niek tot een versterkt element van veilig heid voor beide vastelanden wordt. De motivecring van deze opvatting luidt als volgt: In Europa is de beslissing reeds zoover gevorderd, dat ccn hulpverleening het noodlot eerst geheel en al onafwend baar zou maken. Frankrijk is reeds het offer van deze illusies over hulp. De di visies en hel oorlogsmateriaal, die thans nog uit Engeland in den strijd in Fran krijk worden geworpen, kunnen dat noodlot niet afwenden, doch slechts be spoedigen. Brilsch-Fransclu» hulpverlee ning delfde het graf voor Polen en zooals binnenkort de Engelsche hulp de dood graver van Frankryk wordt, zoo moet hulp uit de nieuwe wereld tenslotte ook tot verderf van de Westelijke mogend heden leiden. niet zoo verkeerd kan vinden, al betreu- de hij den gang van zaken. De beheerder van 's lands schat kist, die voor enorme moeilijk heden zich ziet geplaatst, verplicht het heele Nederlandsche volk aan zich door deze geweldige en on dankbare taak op zich te nemen. Hij dient door zijn zorg voor onze munt een groot landsbelang. Zijn beslissing sproot niet voort uit ge makzucht, maar uit overwegingen ontleend aan de hoogste belangen des lands. De interpellatie werd gesloten. We zul len er niet over napraten, omdat we van oordeel zijn, dat de beslissing van den heer Trip volkomen valt te respecteeren, hoe gecharmeerd we ook zijn op behoud van Sorghvliet. Tenslotte werd nog besloten tot toe lating van de beide raadsleden, die de open plaatsen in de vrijz.-dem. en com munistische fractie zullen bezetten. Een volgend maal zullen ze hun zetels kun nen innemen. Te kwart voor drie kon de hamer vallen. JHR. IR H. LOUDON 80 JAAR. Heden is jhr. ir. H. Loudon, oud-direc teur van de Kon. Ned. Maaschappij tot Exploitatie van petroleumbronnen in Nederlandsch-Indië, 80 jaar geworden. Van 18851888 was hij ingenieur bij de Hollandsche Landb.maatschappij „Hon garije. Van 1889 tot 1893 is hij adjunct ingenieur, later sectie-ingenieur geweest bij de Zuid-Afrikaansche Spoorweg- Maatschappij. Van 1894 tot 1902 oefende hij de functie uit van hoofdadministra teur van de Kon. Ned. Maatschappij tot expl. van petroleumbronnen in Ned. In- dië, waarna hij van 19021920 directeur was van deze onderneming. In 1920 werd hij tot commissaris van de Koninklijke benoemd en sinds 1929 vervult hij de functie van president-commissaris. Van de verdere maatschappelijke functies van jhr. Loudon noemen wij 't commissarisschap van de Nederlandsche Handelmaatschappij en van de Deli- Maatschappij. Gedurende verscheidene jaren heeft hij het ondervoorzitterschap van de Kon. Nederlandsche vereeniging voor Luchtvaart uitgeoefend. Ook in muziekkringen is Jhr. Loudon een zeer bekende figuur. Tal van jaren heeft hij gefungeerd als voorzitter van het be stuur van het Residentieorkest. Toen hij eenlgen tijd geleden deze functie neer legde, is hij tot eerelid van deze vereeni ging benoemd. Dr. H. COUVEE. Het zal 22 Juni a.s. 40 jaar geleden zijn dat de Haagsche geneesheer ar. H. Cou- vée tot arts werd bevorderd. Hij vestigde zich spoedig daarna te 's-Gravenhage als huisarts. Welk een ruime kring van toe gewijde vrienden en vereerders hij zich onder zijn patiënten wist te vormen bleek vijftien jaar geleden, toen hem door pa tiënten en oud-patiënten een huldeblijk werd aangeboden. Het lag in het voorne men van dr. Couvée zich tegen den her denkingsdatum naar het buietnland te be geven, maar de internationale verhoudin gen verhinderen dit. Zij zijn ook de reden waarom dr. Couvée zich 'thans tegen een eenigszins feestelijke herdenking moest verzetten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1940 | | pagina 3