Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstrek
DESTRIJD IN VLAANDEREN LOOPT TEN EINDE
Abonnementsprijs
Per kwartaal in Leiden en in
plaatsfn waar een agent
schap gevestigd is J
p, p. f235 -f portokosten
pa week 0.18
Vuor het Buitenland bij we-
kelljksche zending 4.50
0jj dagelijksche zending .ƒ5.50
Alles bij vooruitbetaling
sse nummers 5 ot. met Zondags-
)lad 1Y> ct.
Bureau: Breestraat 123
No. 6135
Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) Postbox 20
VRIJDAG 31 MEI 1940
Postgiro 58936
21e Jaari
.ormaal
i. ndelsverkeer
Het Is van belang om in te zien, dat
en zooveel mogelijk normaal ge
houden handelsverkeer een zeer groot
algemeen belang gediend wordt.
nUien schijnen dat te beseffen, maar
maken het leven moeilijker en leveren
or :e wijze een bijdrage tot meerdere
rchting der economische verhou
dingdie toch al zoo groote schade ge
leden hebben.
Zon zijn er fabrikanten en grossiers,
die aa.i hun vaste afnemers slechts goe
deren tegen contante betaling willen
a/ievr en. ja zelfs loopende credieten in
trekken.
Zoc moet het wel spaak loopen, tenzij
loo'n afnemer over belangrijke liquide
fonds n de beschikking heeft. Is dat niet
zoo en veelal zal dat het geval niet
zijn dan brengt men zoo iemand, die
bij een normaal gehouden relatie volko
men safe voor zijn geld is, in de grootste
moeilnkheden niet alleen, maar schept
ook v or de goederenvoorziening gevaar.
War t wie niet heeft, kan niet verkoo-
pen. Met den winkelier wordt dan verder
het publiek de dupe en ten slotte ook de
fabrikant zelf.
Kei is daarom volkomen juist gezien,
dat vin de zijde van het Departement
van Handel. Nijverheid en Scheepvaart
een .-kendmaking is gepubliceerd, waar
in op het onverantwoordelijke van de ge
signaleerde handelingen wordt gewezen,
in t iljzonder in verband met de voed-
se Voorziening.
Wie maatschappij en burgerij in den
od der omstandigheden naar behoor en
en in den geest der solidariteit, die ons
aller. :ehoort te bezielen, wil dienen, mag
niet net een beroep op die omstandig-
maatregelen treffen, welke indrui-
tegen het groote belang, dat ver-
bo. A i is aan een zooveel mogelijk onge-
HoorA verloop van productie en distri
butie.
Andei'djds behooren zij. die over con-
la;.. nildelen beschikken en die zijn
er ook nog in het zakenleven hun leve-
>nc:?:s niet vergeefs hun wissels en
kv Lai ties te doen aanbieden. Ook der
gelijke handelingen hebben een destruc
tieve uitwerking, welke neerkomt op ver
horing van het economisch evenwicht.
Dit evenwicht zooveel mogelijk in stand
te houden, is een belang van de eerste
orde. Daaraan mede te werken is plicht
van elk goed vaderlander.
Men bedenke, dat wie in dezen zijn
plicht -erzaakt. oorzaak kan worden, dat
vjc:Ionische moeilijkheden vergrooten of
wel tostraffe dwingende maatregelen
zou aioeten worden overgegaan.
Niemand onzer begeert die.
ccinterneerden door
Duitsche troepen
bet-rijd
Transport naar Engeland definitief
mislukt.
hel A.N.P. uit betrouwbare bron
'l zouden de 21 geïnterneerden
1 tgensplaat, ouder wie waarschün-
uu: om het Tweede Kamerlid mr. M. M.
Rosi ,ii Tonningen, in Calais door de
'bntsciu? (roepen zijn bevrijd en zich in
veibp.ht.-id bevindeii. Voor zoover het plan
heston O om deze Nederlanders naar En
geland te Iransporteeren, zou dus thans
geeor.si deerd kunnen worden dat dit de-
1 mi lief mislukt is.
king van keichssiarknote
Termijn verlengd.
tAerctaris-generaal, wnd. hoofd van
net Departement van Financiën, deelt in
niet den Rijkscommissaris voor
•J'- oeze"te N'ederlandsche gebieden mede,
dat de bij besluit van den Opperbevelheb
ber van Land- en Zeemacht van 25 Mei
vastgestelde termijn voor de inlevering
Vi,.n - Dcichsmarknole" tot 8 Juni 1940 des
middags 0m 12 uur is verlengd.
Ned irlondsche krijgsgevange-
nei ceeren uit DuilschJand lerug
Naar de veldcominandant voor
Limburg, majoor Von Bartenwerf-
op de te Heerlen gehouden bij
eenkomst van burgemeesters uit Z.-
'iburg mededeelde, zijn Woens
dag ie eerste Nederlandsche sol
daten, die in Duitschland als
krij gevangenen vertoefden, naar
buis teruggekeerd.
Het ligt in dc bedoeling om alle
Kr'igsgevangenen zoo spoedig mo
gelijk te laten terugkeeren.
De nieuwe suikerbon
Voor 4 weken.
Het département van handel,
nijverheid en scheepvaart, deelt
mede, dat gedurende het tijdvak
van Vrijdag 31 Mei tot en met
Donderdag 27 Juni de met 70 ge
nummerde bon van het algemeen
distributiebonboekje recht geeft op
het koopen van één kilogram
suiker.
De Rijwielbelasting
De merken 1940 41 gelden van 1 Juli af.
Het departement van financiën deelt
mede, dat de buitengewone omstandig
heden verdere voorzieningen vorderen.
Met uitbreiding van hetgeen is mede
gedeeld. zal in de geheele maand Juni
geen controle op de rijwielbelasting wor
den gehouden. Van 1 Juli af echter be
hoort elk rijwiel, dat op den openbaren
weg wordt bereden, behoudens, hetgeen
hierna is bepaald, te zijn voorzien van
een geldig belastingmerk.
In de maand Juli zal geen be
keuring worden ingesteld tegen
personen, wier rijwiel alsdan is
voorzien van een rijwielbelasting-
merk voor het belastingjaar 1940-
1941. Het rijwielbelastingmerk
voor dat belastingjaar zal dus,
practtsch gesproken, 13 maanden
geldig zijn.
In verband met 't vorenstaande zullen
de rijwielbelastingmerken voor het be
lastingjaar 1940 1941 reeds van 24 Juni
a.s. af op de gewone wijze aan de post
kantoren verkrijgbaar zijn.
Personen, die in het bezit zijn van
een rijwielbelastingmerk 19391940 kun
nen daarvan uiteraard gebruik blijven
maken tot en met 31 Juli.
Bovenstaande bijzondere voorzie
ningen gelden niet ten aanzien van kos-
telooze rijwielbelastingmerken. Deze
worden uitgereikt op den zelfden voet
als in vorige jaren gebruikelijk was.
De ontvangers zijn echter bevoegd
in daartoe leidende gevallen reeds vroe
ger dan anders aanvangen om kos-
telooze merken aan te nemen en af te
geven het gebruikelijke bewijs, waar
mede voorloopig met een rijwiel kan
worden gereden. Die bewijzen blijven
geldig totdat het kostelooze merk is
afgegeven of afwijzend op de aanvraag
is beschikt.
Voor
Rotterdammerlezers
Dit blad wordt ook aan een deel van de
lezers der „Rotterdammer" gezonden,
met het vriendelijk verzoek aan deze
lezers ons trouw te blijven, nu het
bedrijf technische moeilijkheden heeft.
Wij hopen, dat spoedig „De Rotterdam
mer" U zelf weer bereikt.
Het tijdelijk adres van
„De Rotterdammer" is:
PROVENIERSSINGEL 30
ROTTERDAM
nieuw eerste kamerlid.
Ih de plaats van dr. H. B. Wiardi Beek
man, is tot lid van dc Eerste Kanier be
noemd verklaard de lieer J. van der Kiefl
te Bussum.
POSTVERVOER
Ned.-Indië en Amerika.
Van heden af zijn gewone brieven en
briefkaarten naar Ned.-Indië en naar de
Vereenigde Staten van Amerika weder
om ter verzending toegelaten.
Zowel vor Ned.-Indië als voor de Ver
eenigde Staten geldt het gewone inter
nationale port. Dit is dus 12'A cent voor
20 gram.
Aanteekening al dan niet met aange
geven geldswaarde is niet toegelaten.
Duitschland.
Van heden af is het postvervoer met
Duitschland uitgebreid in dier voege,
dat ook gewone gesloten brieven (dus
geen aangeteekende brieven en brieven
met aangegeven waarde) naar en van
Duitschland zijn toegelaten.
Wanneer vannvond verduisterd
moet worden
De verduisteringsmaatregelen moe
ten heden avond beginnen om
21.52 en kunnen beëindigd worden
morgenochtend om 5.24 uur.
koning leopold handelde
niet onverwacht.
Geallieerde legerleiding weigerde hem
te steunen.
Uit Rome: Een oorlogscorrespondent
van Stefani meldt, dat koning Leopold
reeds een week geleden er de aandacht
van liet Britsche en Fransche commando
der Noordelijke legers op gevestigd had.
dat voortzetting van den strijd in Vlaan
deren nutteloos zou zijn, indien dc Ge
allieerden niet in staat zouden zijn hel
militair initiatief te nemen, teneinde wij
ziging le brengen in de tragische strate
gische situatie.
De koning heeft zich toen tol voort
zetting van den strijd bereid verklaard
onder voorwaarde, dat een militair plan
zou worden uitgewerkt, dat de van de
Belgen verlangde offers zou rechtvaar
digen. Hij weigerde het Belgische leger
tot vernietiging te veroordeelen, alleen
om Frankrijk en Engeland tijd te ver
schaffen voor de organisatie hunner le
gers op een ander deel van het front.
De koning motiveerde zijn verklaring
met de enorme verliezen, die geleden
waren.
Hij heeft voor het kabinet Pierlot zijn
opvattingen, die door den Belgischen
generalen staf gedeeld werden, herhaal
delijk uiteengezet. Mij besprak haar ook
met de generaals Blanehard en Gort,
deelde haar persoonlijk mede aan Rey-
naud en Churchill en bracht haar tèr
kennis van koning George van Enge
land. Hel voornemen van den koning
tot staking van den strijd is besproken
tusscben Blanehard en Revnaud en daar
na tusschen Revnaud en Churchill.
O]) grond van deze onloochenbare fei
ten is het belachelijk, aldus vervolgt het
bericht, te spreken van „geïmproviseer
de, zonder overleg met zijn wapenbroe
ders genomen besluiten van den koning."
In werkelijkheid hadden Revnaud en
Churchill,
nadat zij zagen, dat het niet moge
lijk was den koning van zijn be
sluit af te brengen. Maandag be
sloten. den wil van den koning
en zijn generalen staf te negec-
rcn. In overleg met Pierlot hadden
Londen en Parijs <Vn koning
Maandag door Blanehard kortweg
het bevel laten geven de opera
ties voort te zetten, in overeen
stemming met de hoogere bevelen
van Weygand.
Tntusschen heeft Pierlot te Parijs op
dracht gekregen een plan uit te werken
voor ren politieke actie, die den koning
van zijn aanzien zou moeten berooven
en zijn wil zou moeten uitschakelen.
wwa-A.-.v uaui;-'!*««, -UL> zwuar
getroffen zijn door de oorlogs
ellende. Wat is het groot, dat God
in deze droeve dagen zoo wonder
troost en met lijdzaamheid den
weg doet loopen, die ons voorge
steld is.
Moge er veel samenbinding, sa
menleven en samen lijden door
Gods barmhartigheid openbaar
loorden. Er is van sommigen alles
geonmen, anderen hebben nog
alles of veel mogen houden.
Laat ons elkander trachten te
helpen en te steunen.
Niet meer dan vijf liter
benzine tegelijk!
Den Haag. Donderdag.
Het Departement van Handel. Nijver
heid en Scheepvaart maakt bekend, dat
een pomphouder aan houders van een
motorbrandstofvergunning of aan dege
nen (zooals artsen, veeartsen, enz.) die
ingevolge de bekendmaking van 17 Mei
1940 zonder motorbrandstofvergunning
mogen rijden voor zoover het personen
wagens betreft, tot nader order niet
meer dan vijf liter benzine ineens mag
afleveren.
Aan de burgemeesters wordt verzocht
schepr door de politie te doen consta-
teeren, dat de houder van elk motorvoer
tuig, dat zich op den weg bevindt, in het
bezit van een motorbrandstofvergunning
is of behoort tot degenen, die volgens de
bovengenoemde bekendmaking zonder
zoodanige vergunning mogen rijden.
Verder wordt aan alle commissarissen
der Koningin en burgemeesters verzocht
zooveel mogelijk alle plaatselijke rege
lingen nauwkeurig te doen aansluiten
op de richtlijnen door het Departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart
gegeven.
Een nadere regeling wordt in overleg
met de Duitsche autoriteiten en met het
Departement van Waterstaat uitgewerkt
en zal vermoedelijk binnen eenige da
gen worden bekend gemaakt.
Groote verliezen voor Engelsche transportvloot Drie Duitsch legers ontmoeten elkaar
Het legerbericht uit het groote Duitsche
hoofdkwartier maakt wel heel duidelijk,
dat de strijd in Zuid-Vlaanderen ten einde
loopt. Het was van den volgenden
inhoud:
De groote slag in Vlaanderen
en in Artois nadert zijn einde nu
de Engelsche en Fransche legers
aldaar vernietigd zijn. Sinds giste
ren verkeert ook het Engelsche
expeditieleger in volkomen ontbin
ding. Met achterlating van zijn
geheele onoverzienbare oorlogs
materiaal, vlucht het naar de zee.
Zwemmende en in kleine booten
probeert de vijand de op de reede
liggende Engelsche schepen te be
reiken. waarop ons luchtwapen
zich met vernietigende uitwerking
heeft gestort.
Ruim zestig schepen werden getroffen,
waarvan drie oorlogsbodems en 16 trans
portvaartuigen tot zinken werden ge
bracht, alsmede tien oorlogsbodems en 21
koopvaardijschepen van alle tonnages
zwaar beschadigd of in brand gescho
ten. Ook luchtdoelartillerie bracht een
vijandelijke patrouilleboot tot zinken en
beschadigde vijf andere vaartuigen.
De ter bescherming van dezen groot-
schen Duitschen aanval gebruikte jacht
vliegtuigen schoten 68 vijandelijke vlieg
tuigen neer.
Ten zuiden van de lijn Pope-
ringhe-Cassel hebben onze van het
westen, oosten en zuiden aanval
lende legers zich vereenigd, na
talrijke sterke vijandelijke afdee-
lingen te hebben verminkt en in
gesloten.
Aan het zuidelijke front werï een vij
andelijke aanval met pantserwagens aan
den benedenloop van de Somme afge
slagen. Ten zuiden en zuidwesten van
Amiens werden troepenconcentraties in
de bosschen met bommen bestookt.
De vijandelijke verliezen bedroegen
gisteren in totaal 89 vliegtuigen. Hiervan
werden er 68 in luchtgevechten, 17 door
luchtdoelartillerie neergeschoten. De rest
werd op den grond vernield. Vijftien
Duitsche vliegtuigen worden vermist,
Tot zoover het legerbericht.
Van een grooten strijd kan dus in
Vlaanderen en Artois niet meer gespro
ken worden. Onderdeden zullen hier en
daar den strijd nog voortzetten, maar
zonder eenig uitzicht. Stuk voor stuk zul
len ze den ongelijken kamp moeten opge
ven, nu de ring om hen heen volledig ge
sloten is.
Het is het einde van het Britsche expe
ditieleger. De toon in de Engelsche bla
den is nu wel heel anders dan toen het
naar Frankrijk overstak. Daar is ook wel
reden voor.
de militaire situatie
is door het verloop der gebeurtenissen
belangrijk vereenvoudigd.
Ten Noorden van de Somme bestaat er
geen strijdbaar geallieerd leger meer, al
dus heeft gisteren een deskundige mili
taire instantie tegenover het D.N.B. ver
klaard. Tevergeefs hebben de Engelsehen
getracht zich naar de zee te redden. Voor
het opnemen van dil verslagen leger heeft
Engeland in grooten getale oorlogs- en
transportschepen gereed gehouden. In een
■grootscheepsehen aanval heeft de Duit
sche luchtmacht ook deze laatste red
dingsmanoeuvre der Engelschen verijdeld.
Ieder zal zich afvragen: waar is eigen
lijk dc Britsche vloot? Het antwoord is
eenvoudig: voor de voortdurende vernie
tigende slagen der Duitsche strijdkrach
ten ter zee en in de lucht heeft de Engel-
sch vloot zich teruggetrokken in moeilijk
te bereiken schuilhoeken. Ook door hel
lol van het Engelsche expeditieleger op
het vasteland is zij niet tot optreden te
bewegen.
De groote vernietigingsslag legen de
geallieerden in Vlaanderen en Artois be
gon tien dagen geleden. In den kortst
mogelijken lijd is hij voortgezet lot vol
ledige ontbinding der vijandelijke legers.
Wat thans in dit gebied nog strijdt, zijn
slechts brokstukken der ontbonden legers,
die thans overwonnen of ontwapend zijn.
Ook de tegenstand der Engelschen aan de
kust en bij Duinkerken heeft nog slechts
ten doel de vlucht eenigszins te dekken.
De onverbiddelijke vernietigingsstrüd aan
de Vlaamsche kust is tevens hel einde
van een grooten strijd, die in dc wereld
geschiedenis zijns gelijke niet heeft.
Voor hel eerst heeft de Duitsche weer
macht in dezen oorlog tegenover een wer
kelijk geli.jkwaardigen tegenstander ge
staan én hem haar superioriteit aange
toond. Het succes heeft een krachtige en
laaie actie der Duitsche troepen geëischl.
Tevergeefs hebben de Franschen ge
tracht. naar het binnenland van Frankrijk
door te breken, vergeefs waren hun ont
lastende aanvallen aan Somme en Maas.
Het Duitsche Zuidelijke front aan de
Somme. Aisne en Maas had een ijzeren
gordijn voor den strijd op den Noordelij
ken vleugel geschoven.
Wanhopig hebben de Engelschen le
land gevochten; zij zonden doelen van hun
luchtmacht en lichte strijdkrachten ter
zee om den Duitschen opmarsch tc stui
ten. Maar er is niets beslissends gedaan
om de situatie te wijzigen.
Van dag tot dag werd het duidelijker,
dat de Engelschen vroegtijdig het gevaar
hebben ingezien, dal hun expeditieleger
op het vasteland bedreigde. Zij hebben
hun bondgenoolen in den steek gelaten en
getracht, luin expeditieleger nog bijtijds
terug te trekken. Troepen echter, die on
der een dergelijke wapenactic van den
tegenstander gestaan hebben, troepen,
die ook bij een wanhopig persoonlijk wor
stelen zich niet hebben kunnen bandha
ven tegen den aanvallenden geest en de
aanvalswapenen van den tegenstander,
troepen welker laatste resten nog slechts
zwemmend het vege lijf konden redden
en die zelfs in volle zee nog waren bloot
gesteld aan de uitwerking van het Duit
sche luchtwapen, dergelijke troepen kun
nen voor langen tijd niet meer als bruik
baar voor het front beschouwd worden.
de vlucht van 't engelsche
leger.
Uit Berlijn: In verband met de En-
gelsch-Fransche bewering, dat dé capitu
latie van het Belgische leger niet met
medeweten van de bevoegde Fransche en
Engelsche autoriteiten zou zijn geschied
en daardoor een uiterst moeilijke toe
stand voor de Fransch-Engelsche strijd
krachten zou zijn ontslaan, wordt van be
voegde Duitsche zijde medegedeeld, dal
reeds vóór de capitulatie van België, door
Duitsche verkenningsvliegtuigen het weg
voeren van strijdkrachten van dc Fransch-
Belgische kust wordt gemeld. Een ver
kenningsrapport van 26 Mei luidt als
volgt:
„Sterk wisselende scheepsbewegingen
ter hoogte van Duinkerken doen het weg
voeren van troepen veronderstellen. Le
vendiger verkeer van allerlei soort colon
nes in gebied van Duinkerken. Haze-
broek. Carvin, Orchies, Meenen, Icperen,
vooral in Westelijke en Noordelijke rich
ting."
Een ander verkenningsrapport van 26
Mei luidt: „Tusschen 7 en 9 uur voor
Duinkerken acht handelsschepen, tus
schen Grevelingen en Duinkerken acht
tien koopvaardijschepen, één transport
schip (15.000 ton), voor Calais zeven
schepen, waaronder twee hospitaalsche
pen. tusschen Calais en Dover zes trans
portschepen."
Volgens een verkenningsrapport van
27 Mei werden in de morgenuren in het
zeegebied van Duinkerken, Oostende.
Zeebrugge, zeven tot tien schepen, koers
West en Noordwest, waargenomen, ter
wijl er overdag in de havens van Duin
kerken, Nieuwpoort, Oostende en Zee-
brugge bijna geen schepen aanwezig
waren.
Een verkenningsrapport van 27 Mei
luidt: „Tusschen 6 en 8 uur sterke terug
trekkende bewegingen van den vijand uit
hel ingesloten gebied in Noord-Frankrijk
en België naar de kust. Verkenningsrap
porten van 28 Mei deelen mede, dat in het
zeegebied tusschen Zeebrugge en Duin
kerken in den voormiddag talrijke sche
pen met Westelijken koers werden waar
genomen. In den middag werden afzon
derlijke kleine schepen eveneens hoofd
zakelijk met Westelijken koers opge
merkt."
britsche bombardementen
der duitsche bevolking.
Uit Berlijn: In verband met betgeen in
de practijk ervaren werd. verklaart men
van bevoegde Duitsche zijde, dat het be
richt, dat door Reuter op 29 Mei werd
gepubliceerd en volgens hetwelk de Brit
sche regeering nog steeds hield aan haar
door het departement van buitenlandsche
zaken bekendgemaakte politiek en niet
hel voornemen had om niet-militaire doe
len te bombardceren. slechts leege woor
den behelsde. Men wijst van Duitsche
zijde op dc \olgende recente gebeurte
nissen
Bij hel bombardeeren van Neuss door
vijandelijke vliegtuigen in den nacht van
28 op 29 Mei vielen drie bommen op een
hospitaal. Een ziekenverpleegster werd
zwaar, een andere licht gewond; twee
bommen vernielden een huis en nog tien
bommen werden geworpen op een aan-
plantingsterrein aan den rand van de
stad. Op het rcscrve-hospitaal-Richrath
ten Noorden van Opladen is eveneens een
bom geworpen, waardoor een barak
zwaar beschadigd werd. Juist de laatste
dagen zijn weer talrijke bnrgerpersonen
ten offer gevallen aan Britsche bomaan
vallen.
Uit Dusseldorp: Naar de bladen mel
den hebben vijandelijke vliegers in den
nacht van 27 op 28 Mei bommen op Dus
seldorp geworpen. Behalve dat geringe
materieele schade werd aangericht, zijn
twee slachtoffers le betreuren. Het waren
wederom burgers. Verscheidene andere
burgers werden gewond.
Naar dc bladen mededeelen, hebben
vijandelijke vliegers in den nacht van
Maandag op Dinsdag een aantal bommen
lukraak neergeworpen op Neuss. Behalve
een particulier huis werd ook een hospi
taal. dat volgens do voorschriften der
Geneefsche conventie gekenmerkt was,
door bommen getroffen. Er 'zijn geen
menschenlevens verloren „gegaan. Verdere
hommen vielen op het vrije veld, zonder
schade aan le richten.
