$ïimwt gfrite»%t (ümtrmtf
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
tOverd racht van
£$wind
Regeling van het civiel gezag
Wie is Generaal
Christiansen?
PAfK—
app:
tsprijs
In Leiden en in
rbo^aa e een agent-
V,, rtigd is ',ix
p j 2 1 portokosten
28 «Ml weet /0.18
voej|J Buitenland bij we-
d -Jie ending ƒ4.50
aeUks* 16 zending .ƒ5.50
Alfet bi vooruitbetaling
numm s 5 ot. met Zondags-
'oorragl
te t,
11 Ce"t-
'°r dt.
Star, fV* i IK
blau»e
I aiu^wn—1
Advertentieprijzen
Van 1 tot 5 regels
Elke regel meer
1.17$
0.22$
Bureau: Breestraat 123
No. 6134
Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) Postbox 20
DONDERDAG 30 MEI 1940
Postgiro 58936
21e Jaargang
Ingezonden Mededeelingen
van 1—6 regels 2.30
Elke regel meer ƒ0.45
Voor het bevragen aan 't
bureau wordt berekend ƒ0.10
vhtighe i. welke gistermiddag in
idderzaal te 's-Graven-
Kreti plan 5 gehad, achten we van
M leefden we onder een
j van mi' taire signatuur. Dat is
overgedrr^ten aan Rijkscommis-
fcjjluminl ïr Seyss-Inquart. Daar-
b het ui o' gerlijke handen overge-
ht voor e-T. eriode, die we niet ken-
dat we iet weten wanneer het
re Ie 7a zijn. Eerst dan zal uit
i der k een meer definitieve
en kunnen worden.
>rbije periode heeft ons een re-
t der zaken zien gegeven, waarin
goede samenwerking
fcaar werd. in den beginne af heb-
iritei' n loyaal het beste voor
gelijk dit ook in zijn
de nieuwe omstandig-
nd. Mocht hier of daar
cmen, dat aan dien
[eerscher.de geest niet beantwoord-
mogen 8 dat betreuren en af-
ulken de belangen van
i wik ;evaar zouden kunnen
t groote vc >ening mogen we con-
n. dat ie rede. waarmede gis-
Rijksr. missaris Rijksminister
Jhlnquart taak aanvaard heeft,
en ruime opvatting
als«nt de toek< nstige samenwerking
bewa.4hden wordt.
staan niet als vijan-
in het verloop zij-
Ts herinnerd aan de
ip tusschen het Duit-
onze maar na de
n is onmiddellijk het
iwwerk ter i tnd genomen. Daarbij
en zijn vol
[raft :'ver
,raIt r-: ie werd
an »w erwant
;g te» volk en 1
lemai
t den gewon
TAISd
kerngeda
xik telken'-
:t m he'
and*" d* wil
5eneomen-
joerfioken, a.'
!r jJtielK over''
irinpr. zal dt
gang van zaken
i worden ingegrepen,
omstandigheden van
vereischen.
de gehouden rede
ote beteekenis. Daar-
anstonds alle nadruk
ils hoeksteen voor de
van het openbare
ite vinden we in de
weer terugkeeren.
*n lof. welke aan den
rheid onzer soldaten
edervaren, niet min-
ng, dat het volkska-
ïauw zal worden ge-
id niet zal worden
elijk werd zelfs uit-
ons allerminst eigen
l wil opdringen.
uitspraken met be
leen. maar met in-
en bereid zijn deze
Ie omschrijving, wel-
aris van eigen taak
gedachten in geluk
te geven.
.e regeeringsgezag in
ur in de Nederland-
iragen. Hij oefent
ie intentie om de
?t openbare leven te
gelen, ook van wet
en daartoe worden
tot dusver geldende
zal in werking wor-
uitoefening van het
Jederlandsche auto-
be; rokken en de onaf
hankelijkheid van de rechtspraak zal
worden gegarandeerd.
Dit inzicht is verheugend. Het getuigt
van goede visie en wijs beleid. Er be
hoeft dan ook geen oogenblik te worden
getwijfeld of alle autoriteiten zullen
gaarne daartoe mede werkzaam zijn,
terwijl ook het Nederlandsche volk be
grip en beheersching zal toonen in het
volgen zijner overheden. Het was aan
gezag en orde gewend.
Dat ook wij allen daartoe zullen mede
werken, ten einde voor de toekomst land
en vrijheid te verzekeren deze ge
dachte spreekt ons ten zeerste toe is
een taak, waaraan niemand zich mag
en zal willen onttrekken.
Ten slotte is toegezegd medewerking
aan zoo snel mogelijke herstelling van
geleden oorlogsschade. De vorming van
een fonds voor den wederopbouw is be
reids gelast en gelden, die er in gestort
zullen worden, zijn aangewezen. Naar
belangrijkheid zal het. herstelwerk voort
gang hebben.
Ook deze belangrijke toezegging zal bij
ons volk weerklank vinden, omdat het
niets liever zal doen dan mede te wer
ken aan blijvende vrede en zedelijke
ordening in de wereld. Zijn geschiedenis
getuigd daarvan.
We willen niet eindigen zonder nog
even de aandacht te vestigen op de be
teekenis van den nieuw ingetreden toe
stand.
Aanvankelijk lag de hoogste bezet
tingsoverheid in handen van generaal
Hansen, die in overleg met de aange
wezen Nederlandsche autoriteit leiding
aan de zaken gaf.
Generaal Hansen is reeds weer met
zijn 8ste legercorps verder getrokken en
generaal von Falkenhausen nam zijn
plaats in hier te lande en oefende tevens
het eezag uit in het bezette gebied van
België.
Thans komt het civiel bestuur geheel
onder leiding van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied,
Rijksminister Sevss Inquart. Den vlieger
generaal Christiansen is in militair op
zicht het gezag overgedragen.
De groote taak van den Regeerings-
commissaris ligt op het gebied van het
bedrijfsleven, waarbij het is reeds
gezegd het do^l eener goede samen
werking tusschen de Nederlandsche en
Duitsche economie voor oogen zal wor
den gehouden.
Daarom heeft de Rijkscommissaris
zich dart ook omringd met een staf van
medewerkers, die dan zelf ook weer, on
der leiding natuurlijk van den Rijks
commissaris. die thans met het hoogste
gezag bekleed is, zullen samenwerken
met de secretarissen-generaal der Ne
derlandsche departementen.
Tot dien staf behoort in de eerste
plaats Staatsraad Wohlat. die commis
saris wordt bij de Nederlandsche Bank
en dus in de eerste plaats bevoegd wordt
voor de uiterst gecompliceerde finan-
cieele quaesties.
Naast hem zal Dr. Hans Fischböck
mede in de leiding komen van ons eco
nomisch leven. Dr. Fischböck is een
Oostenrijker. Toen Seyss-Inqart op 11
Maart 1938 bondskanselier werd, heeft
Dr. Fischbröck de portefeuille van Han
del in dit kabinet van overgang in han
den gehad. Hij is steeds een trouw
medewerker geweest van den Rijkscom
missaris.
Verder behooren nog tot den staf, de
staatssecretaris Muhlmann, de Reichs-
amtleiter Schmidt, Brigadeführer Hauter
en Generaal Schumann. Over de nadere
competenties van de vier laatstgenoem
den kon men ons nog niets mededeelen.
Stuur ons kind ren uit getroffen
gebieden"
fmpatbicke klan
RONINGEN. 28
wÈÈÊ Koningin 1
i. mr. J. Lint
üefcram tot de
and- en Zeem
Jat hij o.m. mededeel
„Ais voorzitter va
i. renin-. -
ij de verzekering g
Njrs van .stad er,
zich a'.s Nederla
i' *er.en ii huis er
jndo' en uit de
lRrlands te mogen
■e nieening gewen
.en uit Groningen.
Mei. De commis-
n de provincie Gro-
ïorst Homan, heeft
n Opperbevelhebber
acht gericht, waar-
t:
de stichting De
hap kan ik U hier-
even. dat de in wo
nde van Groningen
iders een eer zullen
i boerderij zooveel
tffen deelen des va-
xntvangen als naar
>cht zal zijn, opdat
37j De Ned. R
Kerk en de
Huidige situatie
Vanwege lU t :r et ar iaat van de
Algemeene Synode der Ned. Herv.
Ktrk is aav alle kerkeraden der
Ned. Herv. Gemeenten een drietal
vragen yezonden n betrekking tot
de r 'hoe s:iv re der Kerk en de
f treffen ontregelen ivaar-
bevorderd dat dit
>n zooveel mogelijk op
komen. De vragen heb
ben betrekking op den predikant,
of niet aanwezig zijn in
de gemeente; dc voortgang van het
plaatselijk kerkelijk leven en le
agnatie daarvan
tchieden moet om dat
even v eer op gang te brengen en
de toestand van kerkgebouw, pas
torie en catechisatiegebouw.
voor deze kinderen een gezonde omge
ving en verpleging gewaarborgd zijn. De
organisatie is reeds in zooverre gereed,
dat ieder door U te vermelden aantal
oogenblikkelijk kan worden ontvangen."
In Groningen hoopt men op de komst
van duizenden kinderen. De Groninger
Gemeenschap heeft zich reeds gericht
tot de bevolking, tot de burgemeestex-s
en tot de lichamen, welke hierbij hulp
zullen kunnen bieden, zoodat men op
korten termijn gereed is.
Ook de Zaanstreek herstelt zich
Industrieën werken normaal.
Het gewone zakenleven gaat in de
Zaanstreek weer vrij normaal zijn gang.
Het aantal wielrijders op den provincia
len weg neemt iederen dag toe. De boot-
diensten der Alkmaar Packet tusschen
Zaandam en Amsterdam zijn zeer druk,
ook voor goederenvervoer, nu de bode
diensten per auto niet vo ledig werken.
Het onderwijs is aan alle scholen hervat,
nu er door vertrek van militairen overal
ruimte kwam.
De Zaansche industrieën werken nor
maal en vooral de levensmiddelenbedrij-
ven te Zaandam en Wormerveer hebben
het druk. zoodat verscheidene vracht
auto's van particulieren zijn gevorderd
voor afvoer van producten. De metaal-
fabrieken te Koog en te Wormerveer
werken gewoon. De cacao- en chocolade-
industrie werkt nog gewoon zoolang er
voldoende grondstoffen zijn.
Ofschoon de gezondheidstoestand der
Zaanlandsche bevolking normaal is, be
sloot men toch over te gaan tot inenting
tegen typhus, om in de lage polderlanden
deze ziekte te weren. Bij wijze van voor
zorg zijn de open bad- en zweminrichtin
gen reeds sedert eenige dagen gesloten
te Zaandijk, Zaandam, Wormer en West-
zaan en Krommenie-Den Ham.
DE STAF VAN RIJKSCOMMISSARIS
RIJKSMINISTER SEYSS-INQUART
Loyale samenwerking van de zijde der Neder
landsche secretarissen-generaal
Met ingang van gisteren is het hoogste gezag in civiele zaken in het
bezette gebied van Nederland uitsluitend op den Rijkscommissaris
overgegaan. In verband hiermede werden de secretarissen-generaal
der departementen gisteren door den Rijkscommissaris Rijksminister
Seys-Inquart in zijn ambtsgebouw ontvangen. De Rijkscommissaris
zette hun uiteen, welke opdracht hij van den Führer heeft ontvangen
en verzocht hun medewerking. De secretarissen-generaal hebben,
met toestemming van den Nederlandschen opperbevelhebber van
land- en zeemacht, gen. Winkelman, hun medewerking toegezegd.
Duitsche milit. bevelhebber
beroemd vlieger
's-GRAVENHAGE, 30 Mei. Gene
raal Christiansen, die gisteren is op
getreden als militair bevelhebber voor
het bezette Nederlandsch gebied, stamt
uit een oud noord-Friesch geslacht, een
geslacht van zee-vaarders. Herhaalde
lijk zijn leden /an dit geslacht naar
Holland gekomen, waar zij bekendheid
verwierven als gezagvoerdex-s en har
poeniers. Zelfs bracht een van hen het
tot een vooraanstaande positie in Am
sterdam, waar hij ook deel uitmaakte
van de vroedschap.
Ook de huidige bevelhebber, generaal
Christiansen, is in Nederland lang geen
onbekende, bij welke opmerking niet
onvermeld mag blijven, dat hij voor
Nederland steeds zeer veel sympathie
heeft gevoeld.
Oorspronkelijk volgde generaal Chris
tiansen de roeping van zijn geslacht.
Hij wijdde zich aan de zeevaart. Spoe
dig echter toonde hij belangstelling voor
de luchtvaart, welke toexx rxog in den
aanvang zijner ontwikkeling was. In
1914, voor het uitbreken van den oor
log, behaalde hij zijn vliegbrevet. In
den oorlog oogstte hij groote lauweren
als marine-vlieger. De vredesvoorwaar
den maakten toen een einde aan zijn
voorxxitzichten. Doch hij liet zich niet
ontmoedigen en wijdde zich opnieuw
aan de zeevaart en wel in meer weten-
schappelijken zin. In de jaren 1928
1930 was hij gezagvoerder van verschil
lende groote zeeschepen. Hij maakte
diverse vaarten naar de Vereenigde
Staten, Mexico en Zuid-Am?rika en
bracht in dien tijd ook meermalen een
bezoek aan Nederland.
Toen de luchtvaart zich in Duitsch-
land weer met rassche schreden ging
ontwikkelen, richtte gexxeraal Christi
ansen zich opnieuw in die richting.
Thans legde hij zich meer op de con
structie van nieuwe vliegtuigen toe.
Het is nog niet zoo lang geleden, dat
generaal Christiansen commandant
was van de Do-X, de reusachtige vlieg-
boot, welke eenige jaren geleden zijn
bex-oemde reis om een groot gedeelte
van den aardbol maakte. Commandant
Christiansen was toen in die functie
eenige dagen te Amsterdam waar jij
Schellingwoude de roemruchte Do-X
gemeerd lag.
Generaal Christiansen, die. zooals
hiervoor vermeld, reeds lang nauwe re
laties met Nederland onderhield, is
thans zestig jaren oud.
Wanneer vanavond verduisterd
moet worden
De verduisteringsmaatregelen moe
ten hede navond beginnen om
21.50 en kunnen beëindigd worden
morgenochtend om 5.25 uur.
Wie mag schoenen koopen
en wie niet?
ïnkomengrens van f 1200
is de norm
Amstex'dam, Woensdag
Sedert eenige dagen is er in den lande
een algemeen verkoopverbod van schoe
nen. De wijze, waarop sedert eenige we
ken gehamsterd werd, heeft de autori
teiten gedwongen tot dezen drastischen
maatregel, welke uiteraard behalve voor
het publiek, voor de schoenenwinkeliers
wel van zeer verstrekkenden aard is.
Talrijke menschen schijnen nog niet
geheel op de hoogte te zijn van den in
houd van dezen maatregel. Ken uiteen
zetting van de situatie komt neer op het
volgende:
Zij, die een inkomen hebben,
hooger dan 1200, worden geacht
in het bezit te zijn van tenminste
een paar bruikbare schoenen en
zijn totaal uitgesloten van den
verkoop, althans voor den duur
van dezen maatregel, welke mo
gelijk eenige maanden van kracht
zal blijven. Daar de reparatie van
leeren schoenen nog geheel vrij is,
zal in de practijk voor deze cate
gorie Nederlanders het verbod niet
zoo zwaar drukken, als het zwart
op wit mag lijken.
Zij, die een inkomen hebben be
neden 1200 per jaar, kunnen een
bon ontvangen, waarop hun een
paar schoenen mag worden ver
kocht. Deze bon wordt evenwel al
leen dan verstrekt, wanneer de
aanvrager niet in het bezit is van
éen paar bruikbare schoenen. Hij
of zij is dan verplicht dit schrif
telijk te verklaren, waarbij wordt
opgemerkt, dat een velsche ver
klaring bestraft kan worden met
een boete tot 5000 of een gevan
genisstraf voor den tijd van een
jaar.
Een zekere soepelheid bij het verstrek
ken der bonnen zal betracht worden,
naar ons werd verzekerd, zoodat indien
het publiek geneigd is zich te schikken
in dezen tijdelijk onvermijdelijken maat
regel, hij in de practijk voor velen vrij
wel onopgemerkt zal blijven.
Ten slotte zij nog opgemerkt, dat alle
schoenen, die niet van leer vervaardigd
zijn, buiten het verkoopverbod vallen.
NIEUW TWEEDE KAMERLID.
De voorzitter van het centraal stem
bureau heeft in de vacature, ontstaan
door het overlijden va» prof. J. van Gel
deren, als diens opvolger tot lid van de
Tweede Kamer benoemd verklaard dexr
heer H. J. van den Born te Amsterdam.
MOORDZAAK-LEIDSCHENDAM.
In hooger beroep.
De moordzaak Leidschendam zal op 14
Juni a.s. in hooger beroep berecht wor
den voor het Haagsche Hof.
De rechtbank had den verdachte A.
veroordeeld tot levenslange gevangenis
straf. Zoowel de Officier van Justitie als
de verdachte hadden tegen dit vonnis
appèl aangeteekend.
De grootverlofgangers
Komen in het algemeen niet voor
steunverleening in aanmerking.
Van het departement van sociale
zaken is een omzendbrief uitgegaan
betreffende steunuitkeering aan
militairen met groot ve. lof. Daarin
wordt eraan herinnerd, dai de op
perbevelhebber van land- en zee
macht bepaald heeft, dat ten deel
van de in werkelijken dienst zijnde
reservisten en dienstplichtigen met
groot verlof kan worden gezonden,
ivelk verlof in het algemeen wordt
verleend aan hen, die een betrek
king hébben of zeker zijn een be-
trekking te zullen vinden.
Daar de betrokkenen, die op hun
verzoek den militairen dienst ver
laten, derhalve zelf meenen in hun
eigen onderhoud en dat van hun
gezin te kunnen voorzien, zal het
verleenen van steun ingevolge de
steunregeling in het algemeen voor
hen niet op zijn plaats zijn. Aan
bovenbedoelde personen kan dan
ook, mochten zij zich om steun
mélden, geen steun worden ver
leend. Indien het in een bijzonder
geval wél noodzakelijk is steun te
verleenen, moet daarvoor goed
keuring van het departement zijn
verkregen.
