$ikuwt (Courant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Jduwen en dortvaren De opmarsch in Noord-Frankrijk ACU— lonnementsprijs fcyartaal In Leiden en In '^plaatsen waar een agent- ichap gevestigd is 3 35 f I p. p. ƒ235 portokosten y r w«* *018 or het Buitenland b\J we- kelljksche zending 4.50 dagelüfache zending 5.50 PAK?) Alles by vooruitbetaling \sse nummers 5 ct. met Zondags- '"/blad W ct. Advertentieprijzen: Van 1 tot 5 regels Elke regel meer 032J Bureau: Breestraat 123 No. 6129 Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) Postbox 20 VRIJDAG 24 MEI 1940 Postgiro 58936 21e Jaargang Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels 230 Elke regel meer ƒ0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend 0.10 volk en zijn leiders staan voor een ple taak. 0 is ons nog gelaten, waaraan we (««l rg hebben te geven, opdat het zoo- ==ftogelijk normaal kan blijven func- troiren, de organen van het volks- i antin hun werking zoo weinig moge- «lemmerd worden en de bronnen ns volksbestaan en onze volkswel- nlet onnoodlg worden bemoeilijkt en. f liquiditeit. Ze moeten vlot en *n.pli blijven, waar dat maar even rginf lijkei chulP oen groot algemeen belang en brentogst belangrijk element In het t, dat^erfc. ^as^S moeten we echter niet aan anderen overlaten, maar elk ich behoort bezield te zijn door gt< voornemen om zijn bijdrage in lg nicht te leveren. Ontwrichting en androrden dan zoovee' mogelijk voor- jmerking geldt niet alleen de Ie bronnen van ons maatschap- itaan, maar raakt in niet min- ite allen arbeid, die op geeste- •in ligt. Kerk en school, zending [gelisatie en zoo menige arbeid en charitatief gebied, kunnen er dan ooit onzen steun en ling ontberen. Ons gebed zinke t en wien God de gelegenheid ge- Uit n°S te kunnen offeren, ont- i zijn gave niet. In dit opzicht Ls aUeVste krachtsinspanning eisch van ie niJ00^6 beginselen, eisch van we- hedfde. welke we den Heere nog kun- ad bieden, ook ln moeilijke omstan- len. Jhans wordt ons geloof be- ggH en rullen naast het woord de i niet mogen ontbreken. Want is: Vw gtestelijke peil ln, dan komen krijtr ramPen staan, die onze ge- uur offelijke verliezen nog ver en ver htstel ivertreffen. rdeni komen we vanzelf op wat we s de andere zijde van onze ge- de nlhappelijke nationale taak in e za* lijd van beproeving. We denken j£Voo de eerste plaats aan Rotter - t verpn het Grebbegebied en enkele e tereèlandsdeelen. Later zal zich, ver iet ba WC( onze eilandenprovincie nog laten! voeSen- en d%dam heeft in Mr. de Wilde een m Sgscommissaris, die, ten volle |n taak berekend, aan voortva- de onmisbare bedachtzaamheid de zoo zwaar beproefde Rot- ie bevolking het uiterste te ;n en zeker niets zal nalaten tt in zijn vermogen is. •uwen mogen we ook Ir. aan het hoofd zien van den voor den Wederopbouw. HU ls r zake volkomen deskundig en lhebb i van ongemeene bekwaamheid. thans snel worden gewerkt; al- lij he ttelijke hindernissen zullen, om- :acht moet, geen belemmeringen mo veren. De daartoe noodlge vol- i zyn er. Het tempo van den VAN wuw kan dus zooveel mogelijk VAN "espoedigd. We zijn dat verplicht [apest :o° ^a*1" getroffenen, die have ;rt zagen verloren gaan of hun ondeB «gelijkheden geheel of ten :hia, rnietigd. jrens, :zoek s van? wwden te Rotterdam en ook iteert£- plaatselijk de handen ineen- rsche? en de bewoners van de Maas- kuiup energiek genoeg om hetgeen van |orgen geschieden kan, niet tot 3enu*gen uit te stellen. We hopen b.v., ^hetL^t lOOO-woningenplan spoedig ;rsch* 2a* kunnen worden, eenjbbouw van de binnenstad zal uit u verird der zaalc yeel 2Qrg vereiSChen. se ve«poei^kheden zullen zich daar- an inPtoen. De oude lijnen zullen zeker 'en gnjnnen worden gehandhaafd. Het i vo hier ongetwijfeld een werk van datrnaat daarom mag toch aan het Vestelfeereri niet onnoodig tijd worden zelfijd. Aan krachtige leiding zal be- iar f, zyn. montl luctnemen aan, dat de organiseering ve«g leveusmiddelenvoorzienlng van it geï tad omgeven als ze ls door igen, tuinbouwgebieden niet de en gi®8 moeilijkheden zal opleveren, a» slotte is er de kwestie van het e achten hier het woord „kwes- Senlijk niet van pas. Hier is tsche ïhill een :ort jespi sidentj r Lont eigenlijk alleen een harde noodzaak. Het geld moet er komen. We hebben in dit verband dezer dagen wel eens gedacht aan Amerika. Het her innert zich zoo gaarne de verwantschap van zijn oorspronkelijke bewoners met ons volk. Ver van het tooneel van den strijd verwijderd en al geld verdienen de, heeft het de oorlogscatastrofe over Europa zich zien voltrekken, nadat over moed verzuimd had tijdig het middel ter voorkoming aan te grijpen. Amerika be schikt over enorme financieele midde len. Eigenlijk weet men met het geld, dat er ook vanuit het Westen heen ge stroomd is, geen raad. Er is nu een prachtige gelegenheid om aan den we deropbouw van een verwant en geëerd volk steun te verleenen. In het verleden hebben we gehoord van herstel-betalin gen. die een bron van narigheid zijn gebleken. Mogelijk zouden thans zijn herstelleeningen of herstelschenkingën. die een zegen voor het geteisterde menschdom zullen zijn, omdat ze uit sluitend voor vredesdoeleinden en dus nuttig zouden worden besteed. Zoo alles overziende moeten we tot ons zelf zeggen: er was veel ramp en leed persoonlijk, waarmede we diepe deernis hebben, maar daarnaast zijn er verlie zen van algemeenen aard, die ons roepen tot arbeiden met inspanning van alle krachten, opdat eens voor hen. die na ons komen onder Gods zegen betere tij den mogen aanlichten dan die, waaraan de bittere heugenis ons allen nog ten volle vervult. Er is thans voor heel ons volk, maar één wachtwoord op ieder gebied: bou wen en voortvaren. Trein- en bus verkeer met Duitschland Wordt langzamerhand ook weer hersteld 'S-GRAVENHAGE, 24 Mei. Als be'- wijs, dat de normale toestand hier te lande meer en meer terugkeert moge dienen, dat thans ook het trein- en ous- verkeer tusschen Duitschland en Neder land langzamerhand weer op gang komt. Voorts deelde men ons mede, dat "an- af gisteren weer voor het eerst Dultsche bladen in Nederland te verkrijgen zijn, zooals de D. A. Z., de Kölnische Zeitung e.a. Ook dit moet als een onderdeel van de normalisatie worden beschouwd. De Verduistering Direct na Zonsondergang We ontvangen, onderteekend door den „opperbevelhebber der leger groep", de volgende verordening betreffende de verduistering: 1. Onmiddellijk van kracht wordt de bepaling van zonsondergang tot zonsop gang te verduisteren. 2. Alle gebouwen moeten zoo verduis terd worden, dat geen lichtschijnsel naar buiten dringt. 3. Iedere buitenverlichting moet zoo verduisterd worden, dat uit een hoogte van 500 m in loodrechte en schuine blik richting lichtverschijnselen niet meer waargenomen kunnen worden. Alle lichtbronnen die gemist kunnen worden, moeten worden uitgeschakeld. Lichtreclames en verlichtingen van éta lages moeten worden uitgeschakeld. 4. Bij alle verkeersmiddelen (auto mobielen, spoorwegen, tramwegen, sche pen, enz.) moet de binnen verlichting naar buiten volledig verduisterd wor den. De schijnwerpers van de rijtuigen moeten zoodanig worden afgedekt, dat slechts een horizontale spleet, die 58 cm lang en 1,5 cm breed mag zijn, het licht laat uitkomen. Automobielen rijden op vrije straat wegen met gedempte schijnwerpers en groot licht. Bij tegenverkeer en in ge sloten plaatsen moeten de schijnwer pers op klein licht gedempt worden. Achter- en remlichten moeten ver duisterd blijven branden. Richtingswijzers moeten verder wor den gebruikt. Parkeerende rijtuigen moeten naar voren en naar achteren door verduisterde lichtbronnen worden aangegeven. 5. Uitschakeling der openbare elec- triciteits- en gasvoorziening wegens de verduistering is ten strengste verboden. 6. Overtredingen der voorschriften 1 —5 worden zwaar gestraft. Zonsondergang 24 Mei: 21 u. 42. Zonsopgang 25 Mei: 5 u. 31. ER VAART WEER EEN BOOT VAN ENKHUIZEN NAAR STAVOREN. ENKHUIZEN, 24 Mei. Het ligt ln de bedoeling heden den veerdienst Enkhui zenStavoren te hervatten. Voorloopig zal slechts één boot den dienst onder houden, doch wanneer de spoorwegver bindingen zullen zijn hersteld, komt waarschijnlijk nog een boot in de vaart. Voor Rorterdammerlezers De „Nieuwe Haagsche Courant" wordt ook aan een deel van de lezers der „Rotterdammer" gezonden, met het vriendelijk verzoek aan deze lezers ons trouw te blijven, nu het bedrijf lechnische moeilijkheden heeft. Wij hopen, dat spoedig „De Rotterdammer" U zelf weer bereikt. Het tijdelijk adres van „De Rotterdammer" is: PROVENIERSSINGEL 30 ROTTERDAM Staatsraad Wohltat naar Nederland Om economischen opbouw energiek aan te pakken 's-GRAVENHAGE, 24 Mei. Het ligt in de bedoeling van Duitsche zijde om alle economische vraagstukken hier te lande onmiddellijk energiek aan te pak ken, teneinde ook in dit opzicht den op bouw van Nederland zoo veel mogelijk te bespoedigen. Daartoe zijn naar de Duitsche pers-attaché dr. Willy Janke gisteravond op 'n perscvonferentie mee deelde reeds enkele Duitsche deskun digen in ons land gearriveerd, terwijl weldra nog verschillende anderen zullen volgen. Hierdoor hoopt men een nóg betere samenwerking tusschen beide landen te verkrijgen dan tot dusver reeds bestond. Deze experts zullen voornamelijk con tact zoeken met de departementen van Handel, Scheepvaart en Nijverheid, Landbouw en Visscherij, en Soc. Zaken, alsook met de Ned. Bank. De meest bekende onder deze deskun digen is ongetwijfeld Staatsraad Wohltat, die zal optreden als economisch adviseur van de directie ïer Ned. Bank. De naam Wohltat, zoo merkte men te gen, ons op, kan als een garantie worden beschouwd voor een opbouw in grooten stijl. Daarvan getuigen zijn bemoeiingen inzake de betrekkingen tusschen Duitsch land, Italië, Spanje, Roemenië etc. Met name ook bij de olie-aangelegenheden van Roemenië trad de heer Wohltat zeer op den voorgrond. Zijn opdrachten voor Nederland wer den hem gegeven door den opperbevel hebber van de Duitsche weermacht, ge neraal Von Brauschitz. Politieke wrevel moet vermeden worden 's-GRAVENHAGE, 24 Mei. Op ie gisteravond gehouden persconferentie heeft de persattaché dr. Willy Janke ons nog eens nadrukkelijk verzocht de aan dacht van het publiek te vestigen op het onwenschelijke van het verwekken van politieke wrevel en schermutselingen. Het betreft hier dan speciaal het ter sprake brengen van zaken, die de bin- nenlandsche politiek betreffen. Er zijn de laatste dagen namelijk ge vallen bekend geworden van beleediging en mishandeling, die het gevolg waren van politieke meeningsverschillen. Ofschoon deze gevallen tot dusver ge lukkig nog spaarzaam zijn, zullen de Duitsche autoriteiten, indien dergelijke verschijnselen blijven voortduren, tot het treffen van afdoende maarregelen ge noopt worden. Algemeen Informatiebureau Roode Kruis Open van 8 tot 6 uur. Reeds meermalen werd ge wezen op het enorme werk, dat bij het Algemeen Infor matiebureau van het Roode Kruis moet worden verzet. Dagelijks komen de gegevens binnen van 25.000 a 30.000 militairen, die in het kaart systeem moeten worden ge voegd. In de uren, waarop het bureau is geopend, is in verband met de tallooze vragen om inlichtingen, het kaartsysteem voortdurend in gebruik voor het naslaan van reeds ingevoegde kaarten. Het gevolg is, dat niet tegelijkertijd invoeging van nieuw ontvangen kaarten kan plaats hebben, waardoor een ach terstand dreigt te ontstaan en het geven van juiste inlichtingen wordt vertraagd. In het belang van een zoo vol ledig mogelijke inlichting van het publiek is het noodzakelijk geble ken eiken dag gedurende eenige uren niets anders te doen dan het invoegen van nieuw ontvangen kaarten. De uren voor het vragen van in lichtingen moeten dan echter wor den beperkt In den vervolge zal derhalve het bureau voor het vra gen van mondelingen en telefoni sche inlichtingen geopend zijn van 8.00—18.00. Telefoon: 301111. Het Fransch-Duitsche operatie-terrein Wij geven hierbij een kaartje, dat 't gedeelte van Noord-Frankrijk weergeeft, waar de Duitsche operaties tegen de geallieerden nog in vollen gang zijn. Vanuil Parijs en Abbeville (deze laatste stad is in Duitsche handen) zijn afstandsstralen aangegeven, ter oriënteering hoever de legers van elkaar zijn. Voortgang van de omsingeling Franschen en Belgen bieden hardnekkig tegenstand Wig richting van Calais Dat er thans in West-België zoo wel als in het noorden en oosten van Frankrijk nog hardnekkig en fel gestreden wordt, blijkt uit de communiqué's van het opperbe vel der Duitsche weermacht. Dat van gistermiddag konden we nog in een deel onzer edities opnemen. Het luidde In Vlaanderen wint onze aanval over de Schelde tegenover sterk vijandelijk verzet langzaam ter rein. Bij Valenciennes is de strijd nog gaande. Het boschgebied van Mormal, zuidoostwaarts van Va lenciennes, waarin Fransche strijd krachten een toevlucht hadden ge zocht, werd gezuiverd. Pogingen tot uitbreken van vijandelijke pantsertroepen nabij Kamerijk werden met zware verliezen voor den vijand, in samenwerking tus schen leger en luchtmacht, ver ijdeld. In het westelijke deel van Artois zijn Duitsche troepen uit den daar gevorm- den wig opgedrongen en noordwaarts opgetrokken in algemeene richting van Calais. Aan het geheele zuidelijke front van de Somme tot de Maas is de vijand overal in de verdediging. Ook Battice, de tweede moderne uitlooper van de ves ting Luik, heeft zich met twintig officie ren en 650 manschappen overgegeven. In het zuidelijke front van Namen houdt de vijand nog eenige uitloopers bezet. Aanvallen van het luchtwapen troffen in de eerste plaats -de achterwaartsche verbindingen van den vijand, alsmede achterwaartsche bewegingen en troepen concentraties ln Vlaanderen en Artois. Door bewapende verkenningen voor de kust van het Kanaal werden drie trans portschepen en een tankboot met in totaal ongeveer 20.000 ton tot zinken gebracht en werd een torpedojager zwaar beschadigd. Duinkerken gebombardeerd. De haveninrichtingen van Duinkerken en Dover zijn effectief met bommen be stookt. Snelle Duitsche booten hebben voor Duinkerken een vijandelijken tor pedojager door een torpedo tot zinken gebracht. Overigens was de activiteit van de luchtmachten van beide partijen als gevolg van de weersgesteldheid be perkt. De vijand verloor negen vlieg tuigen. Vijf Duitsche toestellen worden vermist. Bij Narvik gelukte het een slagkruiser aan den boeg zwaar te treffen, een transportvaartuig van 3.000 ton tot zin ken te brengen en een ander transport schip zwaar te beschadigen. Verder wer den tentenkampen en munitiedepöts in brand geschoten, colonnes met bommen bestookt, en batterij-stellingen alsmede landingsplaatsen met succes aangevallen. Het bovenstaande kaartje maakt het mogelijk de actie op het gevechtsterrein te volgen. De wig, die in Westelijke richting eerst langs de Somme en vervolgens Noorde lijk tusschen de vijandelijke legers ls ge dreven, is verder ingeslagen. De Duit sche troepen hebben zich in zekeren zin binnen deze wig omgedraaid en treden thans op in Noordelijke richting, dusr naar Calais. De westelijke rand van het groote ingesloten gebied, waarin de Bel- gisch-Fransch-Engelsche legers zijn op gesloten, wordt daarmede systematisch gesloten. De ring om den tegenstander wordt steeds nauwer. Duidelijk wordt meer en meer, dat het aangaat op algeheele bezetting van de Belgische kust en van de Fransche kanaalhavens met het industrieele ach terland, waarvan ook de actie ter zee den invloed zal ondervinden. Zou Calais in Duitsche handen vallen, dan zitten de beide tegenstanders slechts enkele uren varens van elkaar, geschei den door het nauw van Calais. De En- gelsche havenplaats Dover komt in 't zicht. Reeds zijn op haar havenwerken de eerste bommen geworpen. Deze posi tie beteekent tevens een terugdringen van Engeland uit de Zuidelijke Noord zee en het Kanaal, waar het den neutra len het voorheen zoo heel moeilijk heeft gemaakt. Dat de geallieerden zich hun moeilijke strategische positie ter dege bewust zijn, blijkt wel uit de mededeeling, dat Woensdag sterke strijdkrachten in Ar tois op een breed front met het zwaarte punt bij Kamerijk en van het oosten uitbraakpogingen hebben ondernomen. Hier en daar werden successen behaald, maar het frontbericht van het D.N.B. noemt de aanvallen tenslotte te vergeefs. Inmiddels bleven de Duitsche troepen doorstooten in de richting van Calais en verminderden mede daardoor de kansen op een doorbraak. Bij den afweer van de doorbraakpo gingen van Woensdag werd het Duitsche leger krachtig uit de lucht gesteund, voorts onderscheidde zich het afweerge schut in de bestrijding van pantserwa gens. Het boschterrein ten zuidoosten van Valenciennes is van vijanden ge zuiverd. Naar het schijnt, zoo vervolgt het bericht, wijst thans de stoot van het Westelijke Duitsche leger in de richting CalaisDover. Daarmede komt we merkten het reeds op de eigenlijke strijd tegen Enge land naderbij. Allereerst moet ech ter het omsloten gebied in Noord- Frankrijk en België nog geheel door Duitsche troepen worden bezet. Met het oog op de sterke strijdkrachten, die hier ingeslo ten zijn, zal dat niet zonder zware gevechten geschieden. Vergelijkin gen met ervaringen uit den Pool- schen veldtocht moeten aangepast worden aan de hier aanwezige omstandigheden. De ring is aard rijkskundig veel grooter, de vijand militair sterker en belangrijk beter uitgerust dan de Poolsche divisies bij Kutno. Gesteund op den fris- schen aanvalsgeest der Duitsche troepen zal de Duitsche leiding ook deze taak zoo snel mogelijk tot oplossing brengen, aldus het slot. Amsterdamsche artsen zonder benzine AMSTERDAM, 24 Mei. De afdeeling verkeerswezen van de hoofdstedelijke politie maakt bekend, dat aan artsen geen benzinedistributiekaarten meer kunnen worden uitgereikt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1940 | | pagina 1