Van het Noorschf front geen nieuws
.KEELPIJN
Naar het Zweedsche ertsgeb,0
STERKE
HANDEN
DINSDAG 7 MEI 1940
EERSTE BLAD P>
Duitschers 250 K.M. ten noorden
van Tronthjem
Duitsche versterkingen
naar Narvik
Het Engelsche ministerie van oorlog heeft
meegedeeld, dat uit liet gebied van Narvik
niets vait te vermelden.
Duitsche troepen hebben volgens „Stock-
holms Tidningen" de Noorsche steden
Mosjön en Mo, ongeveer 250 K.M. ten noor
den van Drontheim, bezet.
„Aftonbladet" verneemt volgens Reuter
Jvan de Noorsche grens, dat fel wordt gestre
den tusschen Rogues en Singsas, ten zuid
oosten van Stóren. De Noren verklaren de
Duitschers in een net te hebben, dat zij
thans trachten te sluiten.
„Dagens Nyheter" meldt, dat de Duit
schers ca. 10.000 Noren hebben gevangen ge
nomen. De bestaande drie gevangenkampen
zijn te klein, de Duitschers bouwen er daar
om vier bij. Gevangenen beneden 16 en bo
ven 60 jaar, alsmede zieken, worden vrijge
laten. Met den Noorschen raad van bestuur
te Oslo wordt thans onderhandeld over de
vrijlating der anderen, ten einde hen bij
industrie en landbouw te werk te stellen.
Vijfduizend Noorsche soldaten zijn in Zwe
den geïnterneerd.
Do Noorsche troepen houden nog stand in
het woeste Gul-dal tusschen Röros en Stó
ren, aldus 't Noorsche T e 1 e gr a af ag ent schap-
Zij hebben stellingen in de bergen ingeno
men. Een detachement van ongeveer 230
Duitschers is vandaag door Röros getrokken
op weg naar het Guldal. Voor het telefoon
kantoor te Röros staat een Noorsch spreken
de Duitsche soldaat geposteerd Het is eon
van de duizenden Oostenrijksche en Duit
sche kinderen, die na den vorigen oorlog in
Noorwegen zijn verzorgd.
Gemeld wordt, dat de Duitschers vele Noor
sche burgers hebben gearresteerd, beweren
de, dat zij de Noorsche troepen hebben bij
gestaan. De Noorsche troepen te Tvysil. ten
noordoosten van Elverum, zijn teruggetrok
ken op grond van bevelen, die zij ontvangen
hebben na de evacuatie der geallieerden.
Men gelooft, dat de troepen zullen uiteen
gaan.
De verliezen der luchtmacht
Reuter weet over den strijd in de lucht
mee te declen, dat de Engelsche luchtmacht
in de afgeloopen 4 weken slechts 48 machines
heeft verloren, terwijl Duitschland 138 toe
stellen zou hebben verloren en er nog 97
huiten gevecht' zouden zijn gesteld.
Koht over den oorloq In Noorwegen
De'Noorsche minister van buitenlandsche
zaken. Koht, die nog steeds te Londen ver
toeft, heeft gisteravond, in een vraaggesprek,
verklaard, dat het Noordelijke leger van
Noorwegen, het best uitgeruste en geoefende
Reel van zijn strijdmacht, nog steeds onaan
getast-is en bereid en gereed om met de hulp
A-an de geallieerde troepen den strijd tegen
de Duitsche invallers voort te zetten.
Koht, die de sterkte der Duitsche troepen
in Noorwegen op 50- tot 100.000 man schatte,
zeide. dat het Noorsche leger in hot Noorden
de npodige oefening heeft gehad en goed
uitgerust is. Het eenige wat wij noorlig heb
ben, zoo verklaarde de minister, is vliegtui
gen en luchtafweergeschut. De geallieerden
moeten omtrent de toekomst beslissen, doch
ik bon er van overtuigd, dat zij ons zooveel
mogelijk hulp zullen bieden. Wij moeten
geduld oefenen en wij kunnen niet verwach
ten dat alles ineens geschiedt. De vrijheid
van Noorwegen zal niet verzekerd zijn voor
de oorlog voorbij is.
Omtrent den strijd der laatste weken zeide
Koht: Wij hebben groote verliezen; geleden.
Een groot aantal onzer soldaten is gedood,
verjaagd of verdwenen en het is duidelijk,
dat een groot deel van onze strijdkrachten
verloren is gegaan. In Midden-Neorwegen
hebben onze soldaten gevochten tot zij uit
geput waren. Zij moesten terugtrekken en
liet was hun onmogelijk, dit als geheele een
heden te doen.
Koht verklaarde, clat de verliezen der
Noren in het Zuiden het grootst -/aren ge
weest in Gudbrandsdal en het Oesterdal,
dooh hij lachte om het denkbeeld, dat de
Noren opgeofferd waren om den terogtochc
der Britsche troepen te dekken.
Gevraagd naar de activiteit van de nazi's
in Noorwegen, antwoordde Koht, dat er
nazi's waren, die zeer actief waren, d-ch zij
waren ook zeer gering in aantal. Koht was
het er niet mede eens, dat in het begin van
den oorlog op groote schaal verraad was
gepleegd. Wij hebben, zeide hij, geen enkel
duidelijk bewijs van verraad in ons land
kunnen ontdekken. De Duitschers zijn ons
land gemakkelijk binnengekomen, geholpen
door het element van verrassing. Gij kunt
ons er een verwijt van maken, dat wij hen
niet verwachtten, doch ik geef er de voor
keur aan de waarheid te vertellen en te zeg
gen. dat. wij dezen inval niet verwacht had
den.
Koht zeide. dat Noorwegen zich niet om
hulp tot Zweden heeft gewend, en dat in
Noorwegen niet de wensch bestaat, dat Zwe
den in den oorlog wordt betrokken. Er is in
Noorwegen genoeg ellende en wij willen niet,
dat Zweden zoo zal lijden als wij. Wij heb
ben niet getracht Zweden in den oorlog mee
te sleepen.
Duitsche luchttransporten
Er zijn aanwijzingen, volgens „Un. Press",
dat de Duitschers hun betrekkelijk kleine
troepenmacht, die Narvik bezet houdt, ver
sterken. De correspondent van „Sociuldemo-
kraton" aan de Noord-Zweedsche grens woel.
althans te melden, dat gisteren den gehee-
ien dag groote transportvliegtuigen, waar
schijnlijk een honderd, over de Namdalcn-
vallci in het gebied van Namsos naar het
Noorden vliegen, vermoedelijk naar Narvik.
Fransche en Britsche
troepen geland
in Schotland
Retour van de Noorsche expeditie
Geallieerde troepen do.
Bulgarije
Engeland zou recht van doortocht
hebben gevraagd
Het agentschap Anatolia, het officieuze
Turksche agentschap, meldde Maandag uit
Sofia, dat Engeland, volgens berichten, ani
de Bulgaarsche regeering het recht van
'doortocht voor geallieerde troepen heeft
gevraagd. De alarmstemming in de Turk
schö hoofdstad werd nog verscherpt door
berichten, die Maandag uit Syrië kwamen
en militaire voorbereiiingen In de Syrische
havens Latakye, Tripolis en Saida betroffen
Turksche pers van Maandag staat,
gelijk in de laatste dagen, volkomen in het
teeken van de spanning, welke de Engel-
sohe vlootconc/en tra trie bij Alexandre en
de aanduidingen van 'den Britschen
premier over reeds „begonnen operaties"
veroorzaakt hebben. De houding van de
'Ifcaliaansche peis wordt in de bladen te
Ankara zorgvuldig gevolgd.
De Zweedsche neutraliteit
Briefwisseling ♦usschen Hitier
en koning Gustaaf
BERLIJN, 6 Mei. (D.N.B.). In de tweede
helft van April hebben de koning van Zwe
den en de Führer sohriftelijk van gedachten
gewisseld over den pclitieken toestand
Deze gedachbenuisseling heeft, naar de
Duitsche en Zweedsche regeering openlijk
hebben verklaard, de volledige, overeen
stemming inzake de toekomstige politieke
houding van beide landen jegens elkaar
bekraöh tigd
Britsche spionnage in Roemenië?
Het D.N.B. meldt uit Boekarest:
Talrijke Engelsche „toeristen" houden
zich den laatsten tijd niet alleen in de
Roemeensche havens aan zee en aan den
Donau, benevens in het oliegebied, op,
maar ook in de Noordelijke deelen des
lands. In Czemowitz duiken ondanks de
nieuwe, strenge bepalingen betreffende
controle op de buitenlanders steeds nieuwe
Engelschen op, die zich nu eens uitgeven
voor journalisten, dan weer voor handels
reizigers. Zij ondernemen uitgebreide auto
tochten door de geheele Boekowina en het
aangrenzende Noordelijke deel van Beesa-
rabië. Zij toonen speciale belangstelling
voor de via Czernowitz naar Duitschland
vertrekkende treinen.
Het Zweedsche ertsvervoer
naar Duitschland
Waarschijnlijk binnenkort hervat
LONDEN, 6 Mei (Reuter). De Finsche
radio omroep heeft medegedeeld, dat het ij»
in de Kvarken, het nauwste deel van de
Bothnische Golf na den strengsten winter
sedert 70 jaar, vandaag in beweging is ge
komen. Het verkeer ter zee tusschen Zweden
en Finland zal waarschijnlijk binnenkort
hervat worden.
Door de Kvarken passeert onder meer de
ertsroute tusschen de Zweedsche haven Lu
lea en Duitschland.
NIEUWE EGYPTISCHE VOORZORGEN
De Egyptische premier heeft gister de
creten onderteekend betreffende nieuwe
veiligheidsmaatregelen: alle personen, die
vuurwapens bezitten, ontplofbare stoffen
of producten, die kunnen dienen tot ver
vaardiging van bommen, moeten den auto
riteiten vóór 15 Mei daarvau aangifte doen.
De autoriteiten hebben het recht huis
zoekingen in particuliere woningen te
verrichten! Er zijn voorzorgsmaatregelen
genomen in de zone van het Suez-kanaal,
dat voortdurend geveegd wordt naar even
tueel zich daar bevindende mijnen. De
productie der olieraffinaderijen van Suez,
wordt bewaard in ondergrondsohe reser
voirs in de woestijn.
In een haven aan de Schotsche kust zijn
de Fransche troepen aan land gebracht, die
aan den veldtocht in Noorwegen hebben
deelgenome. Ook een deel van het Engelsche
expeditieleger blijkt naar bet Vereenigd Ko
ninkrijk teruggekeerd. Volgens Reuter heeft
generaal Ironside deze Britsche cn Fran
sche eenheden toegesproken.
In zijn toespraak, welke Zondagavond in
een noordelijke Britsche haven plaats had,
zeide I rons i d e
„Ik geloof, dat ieder van U er in zijn hart
van overtuigd is, dat gij onder betere oin-
s andigheden een partij voor de Duitseher»
zij t.
Denk niet, dat gij uit Noorwegen zijt ver
dreven. Gij hebt bevel ontvangen terug te
trekken en het is van groot belang dat Uw
discipline U heeft doen terugtrekken. Gij
waart een voorhoede en wij hadden ge
dacht, dat wij U de kanonnen en de vlieg
tuigen konden sturen die het U zouden heb
ben mogelijk gemaakt te strijden tegen de
machine, die tegenover U stond. Doch zoo
als gij weet. liep het ons weldra tegen".
Ironside las vervolgens een boodschap van
den minister van oorlog voor.
Een majoor der Fransohe troepen heeft
verteld, dat de Franschen in de tien i'.agen
dat zij in Noorwegen waren, geen Duitschen
soldaat gezien hebben. De bewoners van de
plaats, waar zij landden, waren naar de
bosschen en de heuvels gevlucht om te ont
komen aan het onophoudelijke bom- en
machinegeweervuur der Duitsche vliegtui
gen, die in groepen van tien den geheelen
dag boven de plaats verschenen. Ook de
Fransche, Britsche en Noorsche roldaten
hielden zich overdag in de bosschen op, om
des avonds naar de stad terug te keeren.
Wij waren, aldus deze officier, zeer teleuri
gesteld, dat wij Noorwegen moesten verlaten
zonder een treffen met de Duitschers gehad
(e hebben. Wij hebben ten minste één Duit-
sohen bommenwerper door luchtdoelgeschut
zien neerhalen. Een Duitsche vloot hc! ben
wij niet gezien, zelfs geen duikbooten. doch
er waren vele Britsche oorlogsschepen in de
buurt
1 vandaag en morgen verkoudei
(Reel.)
FRANSCHE EN POOLSCHE
TORPEDOJAGER
GEZONKEN
De Fransche admiraliteit deelt mede:
„Op 3 Mei is een in convooi varend
troepentransport op de Noordzee door
vijandelijke vliegtuigen aangevallen,
Geen der schepen van het geallieerde
convooi werd getroffen. De torpedoboot-
jager Bison, die tot het escorte behoorde,
is echter gezonken. Een groot deel der
opvarenden kon gered worden. De ver
wanten der slachtoffers zijn gewaar
schuwd".
De Poolsche torpedobootjager Grom
is, naar Havas uit Londen bericht, vol
gens officieele Engelsche mededeeling,
door een bom tot zinken gebracht, tij
dens operaties voor de Noorsche kust,
Een officier cn 65 manschappen worden
vermist.
Het aanbod der Britsche regeering,
den torpedobootjager te vervangen door
een, die thans op een Britsche werf in
aanbouw is, is door de Poolsche autori
teiten in dank aanvaard.
MINDER BOTER EN SUIKER
IN ENGELAND
De Engelsche minister Wool ton beeft
meegodeeld dat hij waarschijnlijk binnen
kort zou moeten overgaan tot inkrimping
van de wekelijksohe rantsoenen boter en
suiker, de boter omdat de aanvoeren uit
Denemarken nu waren vervallen en de sui
ker in verband met den stand van den
dollar en de beschikbare scheepsruim te.
De minister hoopte, dat de beter gesi
tueerden het voorbeeld van spr. zouden
volgen on geen suiker meer gebruiken in
thee of kofife, zoodat voor de inmaak ook
voor de minder goed gesitueerden in elk
geval genoeg zou overblijven.
De voorraden boter waren voorloopig
voldoende om het oude rantsoen tot het
einde van dit jaar te kunnen handhaven
on de regeering was reeds bezig om andere
markten te vinden Met rantsoen margarine
en bevroren vleesch was gewaarborgd hoe
lang de oorlog ook zou duren.
Het lijden van het
Poolsche volk
Tweede rapport van een
katholiek prelaat
ROME, 6 Mei. (U. P.) De Poolsche am
bassade bij het Quirinaal deelde heden
mede, dat kardinaal Hlond, primaat van
Polen, tegen het einde der vorige week aan
den Paus zijn tweede rapport over de situ
atie van den katholieken clerus in het door
Duitschland bezette gebied van Polen heeft
aangeboden.
Dit tweede rapport sluit aan op hel, eer
ste, dat in Januari j.l. werd uitgebracht,
doch alleen betrekking had op de diocesen
Gniezno en Poznan. Het tweede rapport
heeft betrekking op den toestand in de bis
dommen Pomerania, Chelmno, Kattowitz,
Lodz, Wloclawek, en dat deel van do bis
dommen Krakau, Czestochowa, Warschau
en Lomza, dat door de Duitschers is bezet.
Het rapport bevat de namen van elf
priesters, die op last van de Duitsche auto
riteiten zijn gedood in het diocees Chelmno
en een lijst met verscheiden namen van
katholieke autoriteiten, die zonder proces
werden geëxecuteerd iii Pomerania.
Het document bevat verder o.m. de vol
gende bijzonderheden: In het diocees van
Kattowitz werd pater Kuhla Wielkie in de
gevangenis geworpen en vervolgens door
Duitsche soldaten doodgemarteld; terwijl
pater Mamzer van hetzelfde diocees zonder
eenige reden werd neergeschoten.
Gemeld wordt verder, dat de godsdienst
oefeningen In genoemde diocesen door de
Duitschers nagenoeg geheel onmogelijk zijn
gemaakt, daar de priesters gedood zijn of in
de gevangenis werden opgestoten. De katho
lieke actie, waarvan Paus Pius XI z.g. zóo
vaak sprak als over de schoonste instelling
van onzen tijd, den „appel onzer oogen", is
opgeheven.
Huwelijken tusschen Polen zijn overal
verboden. Kerken, kloosters en seminaries
zijn in hotels veranderd, de kapellen zijn
als danszalen ingericht. Beelden en reli
gieuze voorwerpen zijn weggevoerd.
Het rapport zegt verder, dat Duitsche
gezinnen uit het Italiaansche Etschgebied
bezit hebben genomen van talrijke Pool
sche huizen in Krakau en Warschau.
Het rapport besluit: „Het is onmogelijk,
al het leed te beschrijven, dat de Duitschers
het Poolsche volk hebben aangedaan. Deze
vervolging zal eens een der donkerste
bladzijden vormen in de geschiedenis
menschheid".
ENGELSCH SCHIP IN
DUITSCHE HANDEN
Uit Duitsche bron wordt vernomen, dat
het Engelsche ss. Salemo, groot 870 ton cn
geladen met ijzererts, dat op het punt stond
naar Engeland uit te varen, door de Duit-
sohens in beslag is genomen bij den aan
vang van den inval in Noorwegen. De
Duitsche omroep heeft bekend gemaakt,
dat de kapitein, Harper, gevangen is ge-
HET MIJNENGEVAAR VOOR
DE ZWEEDSCHE KUST
Een Zweedsch visschersvaartuig is nabij
'inga op een mijn geloopen en gezonken.
De vier opvarendpn zijn om het leven ge
komen.
Ook een Duitsch schip is nabij Vinga op
een mijn geloopen. De 35 opvarenden heb
ben het schip verlaten en zijn aan de
Zweedsche kust aan land gegaan.
UITOOST- EN WEST INDIE
TELOK BETONG, 7 Mei (Aneta) Een Ba-
taksch agent van de veldpolitie, die blijk
baar overspannen was schoot in de kazerne
van de veldpolitie te Mengala den posthuis
commandant met een karabijn a bout por-
tant dood. Vervolgens bracht hij een ande
ren po'itieagent zware verwondingen toe,
waaraan deze later in het ho pitaal is over
leden. De dader werd later eveneens n
geschoten.
Omtrent de drijfveer tot dit drama is tot
dusver niqts bekend geworden.
VIBRATOR en VLOERUCHT
Zweden zwijgt
Tusschen Noorsche
geë/acueerden
(Eigen correspondentie)
Sinds Kiruna, een lieflijk stadje in Noord-
Zweden, op ongeveer 100 K.M, ten noorden
van den Poolcirkel, in staat van beleg is
verklaard, en vele militairen er hun intrek
hebben genomen, is elke vreemeling een
voorwerp van argwaan geworden. De ras
echte Zweed, die in vroeger jaren eiken
tourist gastvrij in zijn familiekring ontving,
is thans een onverbeterlijk specimen van
zwijgzaamheid. Nu moet direct worden
toegegeven, dat zekere vreemdelingen mis
bruik hebben gemaakt van die gastvrijheid.
Psoudo-journalisten en pseudo-geologen
bleken den laatsteci tijd een ongewone dc-
langstelhng te toonen voor Noord Zweden,
niet zoozeer om de pprs of de wetenschap
te dienen, maar om de een of andere
generale stal van dienst te zijn. Dit was to
veel voor den goedmoedigen Zweed, want
de Zweed is in den grond van zijn hart een
eerlijk nationalist.
Naarmate nu de internationale toestand
zich verscherpte, des te meer werd het als
nationale plicht beschouwd, zich bijzonder
in acht te nemen voor nieuwsgierige
buitenlandsche touristen. Het nieuws komt
alleen van de officieele instanties. Men wil
elke sensatie vermijden. Ook de Zweedsche
bladen, die nog al eens vrijbuiterden, toonen
thans een zekere reserve.
„Geëvacueerd"
In verband met deze algemeene voor
zichtigheid, is het geen wonder, dat ik
reeds een half uur na mijn aankomst in
Kiruna de politie op m'n dak kreeg. Onge
merkt was ik te ver in militair gebied door
gedrongen. Sinds de Duitschers het gebied
lussclien. Narvik en de Zweedsche rijks
grens bezet houden, zijn de militaire auto
riteiten onverbiddelijk. Dit is een van de
ledenen, dat ik m'n voorgenomen tocht
naar Narvik heb moeten opgeven. Bij de
grens, op slechts 40 K.M. van Narvik, moest
ik terugkeuren.
Eenzaam stonden daar de in witte vach
ten gehulde wachtposten. Met behulp van
verrekijkers oriënteerden ze zich in het
voorterrein. Er werd n.l. hevig gevochten.
Duidelijk hoorde ik het korte, nijdige knal
len van geweerschoten en het onheilspel
lend geratel van mitrailleurs. Noorsche
detachementen vochten nog vngbitterd tegen
den overmachtigen vijand. Het terrein biedt
beperkte mogelijkheid voor een guerilla-
oorlog, echter één ding ontbreekt, dat ia
ruimte, een eindeloos veld, waar terug
trekken steeds mogelijk is. Guerilleerende
afdcelingen raken onmiddellijk bekneld
tegen de Zweedsche grens, die zich op
enkele tientallen kilometers van Narvik,
op grillige wijze langs de Noorsche grens
slingert Bosschen ontbreken, militaire
acties kunnen niet op groote schaal worden
uitgevoerd. Dan Is de voedselvoorziening
nog een actueel probleem. Voor beide
generale staven zal het heel wat moeite
Gevonde soldaten te Bel
(Van an zen Duitschen correspoi
De over de gansche wereld beke
d'lsching'sche tehuizen voor epilep
Efethel bij Bielefeld hebben hun
Pans voor de opname van gewond
en geopend en van deze aanbiedini
lankbaar gébruik gemaakt te
v totaal heeft men 24 van de be6tf~
kosten een offensief of defensief plan te(ehuii!CT v00r dit ij9tdadigheidswer
onlwerpen, zonder verdere compl.cat.es te dlien5t van den oor,og ontruimd e]j
teroorzaken. lazaretten ingericht Prof. Dr. Villinjl
Voor de thans afgesloten Dn.tsche atdeer^
lingen bestaan niet veel mogelijkheden d„
nu Noorwegen. Hij geniet zichtbaar
vele oorlogsberichten, maar tóch i.j
een medelijdende trek op z'n gezic't,
neer hij de berooide Noren in lich't
padvindershuis bij elkaar ziet zitteki
In. de groote zaal van het padvinj]
voelt ieder zich direct op z'n gemr
woners van Kiruna brengen alles, i
maar wenscht. Aan groote tafels, rf
degelijke spijzen prijken, doen f"
geëvacueerd en zich te goed. S<j"
hebben in vier dagen geen warme01
tijd gehad. Op bevel van de DiCÏ
hebben de meesten op staanden v(L
ten vertrekken.
Geïnterneerde Noren en Duitschers jd
Den volgenden dag maak ik op P
leende ski's een tocht door het ij
„sneeuwstadje". Het is nog vroeg, fo
kom juist op tijd om de geintf1
Noorsche soldaten te zien marcher
hun donkergroene uniformen make»,
vrij somberen Indruk. Ze zijn onf
en zullen onder commando van L
Zweedsche oncerofficieren een W
wandeling maten. Voor de groo{t
hun verblijfpliats, stellen ze zich
kort command) en met Hinken pL
cheert de colonne van ongeler 8^
door de stratm. Een paar licht-g^j
mogen de toclt per slede meemaken
schuwe blikkn kijken allen naar hejfc
Methodistenkrkje; daar zitten zan
interneerde Baitschers. Een paar sta.;
de ramen, stak te kijken naar de (lij
Om 4 uur ii den middag mogen I®
luchtje schcjpen. Men is bezig eejj*
hekwerk on de Kerk aan te leggeflï
men vreesteen eventueele ontvlfc
liet is streig verboden met de No ore
Duitsche sddaten een praatje te u,
Langzam-rhand komt er meer Ir
de stad. D. arbeiders gaan aan huL
lijks werk.Ze gaari naar den grootk
op enkele kilometers ten westetë
Kfruna. If en toe klinken daar
explosies, als waren het kanonfe
Kleine trentjes rijden af en aan, bo
met 't kosóare ijzererts. IJzereensts,
product, at in elk oorlogvoerend li
hefd is, rant het is een belangrijk
deel van iet oorlogspotentieel der.S
mogendhed. f0
Zonder Kiruna en Malmberget isf®1
slechts ien eenvoudige visscheir
Mèt deze gebieden is Narvik een sr
een intenationale reputatie. Dit fre
Noord-Zwden in een precaire H
brengen.
meer.
De Noorsche geëvacueerden uit Nar
vik, Drontheim en andere plaatsen hebbei
in Kiruna een goed onthaal gevonden. Z«
zijn ondergebracht in een groot padvinder.'
gebouw. Alle hotels het zijn er slecht
enkele zijn overbezet. Daarom heb i
eveneens, op uitnoodiging, m'n intrek in t
„evacuatie-tehuis" genomen.
Voor de eerste maal geëvacueerd1
Een sensatie is dat nu bepaald niet, i-
tegendeel, men krijgt impressies, die nït
weer worden vergeten. Vrouwen en kine
ren zitten op de primitieve bedden ziag
bij elkaar, uiterst vermoeid van de urn-
lange reis, die ze hebben moeten onor-
nemen. Alles moesten ze achterlaten. Iet
angst en spanning luisteren ze naar de
nieuwsberichten van de radio, die in hest
is aangelegd. Enkele mannen uit Navik
vertellen van hun avontuurlijke vlucht. Jen
vorigen nacht hebben ze de Zweeqche
grens bereikt; veel weten ze niet te ver
tellen. I-Iet is te plotseling gegaan, Zi be-
bevestigen dat er nog fel gevochten vordt.
De Noren vechten tot het uiterste, naar
het zal hen weinig baten.
In allerijl is een overvolle trein met
vluchtelingen uit Drontheim vertrotken,
terwijl er reeds in de stad gevochten verd.
Plotseling werd de trein beschoten. Bikele
Noorsche soldaten werden doodelij! ge
troffen. Later bleek, dat eigen solrinen op
oen trein hadden gevuurd.
De Noren laten overigens niets la. Ze
schijnen een ongegeven sommatie op te
volgen, om weinig van de toedraht te
vertellen. Vele geëvacueerde fonge nannen
willen zich vrijwillig in dienst vin de
Noorsche militaire autoriteiten stellen
evenals enkele uit Finland teruggkeerde
vrijwilligers. Deze laatste zijn gehtrde be
roepssoldaten. Een vijftiger heeft ceds in
alle werelddeelen gevochten: In P.lestina,
Mexico, China, Afrika, Spanje, Finand en
ft»t
de leiding in handen en de diaconel
xliaconen van Sarepta verplegen dej
ten. Daarnaast zoo lieten we cT
zekeren wordt ook de verzorginèl
gezet van hen, die aan de zooge^J
vallende ziekte leidion en bevindi
ook nog een aantal zenuwpatiënten
handeling. El
De zoogenaamde arbeiderskolonk
Bethel, die in dien erge ten tijd van,
gemeene werkloosheid in Duitschlaik
goed werk hebben gedaan, maar t,
laatste jaren niet meer druk bezoohtr1
worden nu gebruikt voor de vreplegp
geestelijke en lichamelijke patientefj1
tijdens den vorigen wereldoorlog hre
thel een belangrijk deel van zijn Ir
bare ruimte in den dienst der fror
ten gesteld en .men herinnert er a(
men er op uit was, om de patienta"
langzaam aan hersteld waren, wefl
nuttig werk te wennen om zet.
eA-entueelen terugkeer in de burl
samenleving voor te bereiden. In dy',
genanmden „Heilgarten" doen ook |-
weer de verschillende werkplaatsenb
waar iedere voor hersteld verklaard!
soldaat een vak kan leeren, dat. ipr
istomming is met zijn lichamelL
steldheid. I
Zoo speelt de door de kerkelijke]
teiten kort. na de vorming van he||
Rijk tot eersten Rijksbisschop henL
maar door den staat niet geweneer'
Bodelschwing in den huldigen stal,,
weer een rol, die ongetwijfeld met f_
noemd mag worden.
Fraaie elcctr. ornnmef
Vooi elke kamer, vooi elk
N.V. COUZY. Ie Middell*^
Rotterdam Er
41
aoor P, MENKENS - van dor SPIEGEL,
(33
Grootmoeder kan. van dit kindje bijna niet scheiden. Het
zóu haar naamgenootje geworden zijn en het is zod'n ..mooi
stumpertje", het is „krek een engeltje van onzen lieven Heer".
Tante Da zit als geslagen. Géén jongen, maar een meisje
en dood!
Wout heeft bij de smart over het verlies de pijnende angst
om Jannie-. Beter dan een der anderen weet hij, in hoe groot
gevaar ze verkeert. De dokter heeft hem op zijn verzoek de
volle waarheid gezegd en die waarheid draagt hij alléén.
Boy, arme kleine Boy, is bij oom Henk en tante Greta on
derdak gebracht. Dit is meer dan zijn hartje verdragen kan.
Hi] houdt niet bizonder van tante Greta eh van oom Henk is
hij een beetje bang. Oom lacht altijd zoo hard, hij schreeuwt
zoo en hij zegt zulke leelijke woorden. Boy is nog zelden zon
der vader en moeder op „Welgelegen" geweest en nu hij er
alleen moet zijn, is hem dat een verschrikking. Het is waar,
dat oom dezen keer heelemaal niet lacht en veel zachter
spreekt dan hij gewoon is. maar toch is alles akelig. Boy wil
bij pappa en mamma zijn. Boy wil weten hoe het nu eigenlijk
met het nieuwe kindje is. Op dien morgen, toen moeder zoo
ineens werd weggebracht, heeft hij vreeselijk gehuild. Grietje
heeft toen gezegd: „stil maar, je moeder komt wel weer gauw
terug en dan brengt ze het zusje mee".
„Ezel", heeft tante Da haar gescholden en daarna heeft ze
zachtjes met haar gepraat. Toen is Grietje ook gaan huilen en
tante Da heeft Boy weggebracht.
„Moeder komt gauw met het zusje terug", heeft hij aan
tante Greta verteld.
„Kind, schei uit, daar mag jij niet over praten", is haar ant
woord geweest.
Deii eersten nacht heeft Boy. eenzaam en bang, in het
groote bed zachtjes liggen huilen. Den tweeden avond gilt hij,
dat hij weg wil. Oom bromt en tante zegt: „wees maar blij, dat
je hier mag zijn. Je moeder komt nog lang niet thuis".
„Er is geen zusje. Dat heb je allemaal gedroomd", ant
woordt ze.
„Nietes", brult Boy, „ik héb het niet gedroomd, het is echt.
waar en het is mijn zusje".
„Dat heb je nou van die onzin", zegt tante zachtjes tegen
oom. „Die Jannie met haar verhalenWij zitten er nou
maar mee. En wie weet, hoe lang we met den jongen opge
scheept blijven".
Tante mag zacht spreken, toch verstaat Boy haar grooten-
deels. Boy weet nu, dat ze hem hier graag kwijt willen. Waar
om zou hij dan langer blijven? 't Zonnehuis is dichtbij.
Als een uur later Henk en Greta achter hun woning op de
bank zitten, glipt aan den voorkant een klein figuurtje het
groote hek uit. Boy gaat naar huis. Het heeft hem moeite ge
kost, zich zonder hulp aan te kleeden, maar het is toch zoo on
geveer gelukt. Zijn opknooppakje zit wel niet precies zoo, als
het hoort, die lastige knoopen aan den achterkant weigerden
dienst, maar, als hij de armpjes stijf tegen het broekje drukt,
zakt het niet af. Het loopt wel niet gemakkelijk, maar dat zou
het tóch niet doen, aangezien het met de schoenen ook niet
heelemaal in orde is. Nu ja, maar hij gaat lekker naar huis.
Als oma en tante Da hem maar niet zien. Neè, gelukkig, ze
zitten niet in de voorkamer, Nu is alle gevaar geweken en gaat
het in een sukkeldrafje verder.
Grietje is de eerste, die hem ziet. Ze schrikt. Wat zal ze
in vredesnaam nu weer beleven. Als mijnheer hem maar niet
merkt, 't Beste zal zijn, dat ze hem gauw weer terugbrengt. Hii
mag zijn vader niet ontmoeten. Die zit bij het kleine kistje, dat
morgen zal worden weggebracht.
„Boy toch!"
„Hallo, Grietje, ik kom weer thuis".
„Maar dat mag toch niet? Dat vinden oom en tante toch ze
ker niet goed?"
„Jawel. Ze willen wel, dat ik weg ga".
„Stoute jongen, je jokt. Je bent weggeloopen. Zeker stil
letjes je bed uitgekropen, hè? Kijk eens aan, de broek zakt
af, de eene kous zit binnenstebuiten en je hebt je rechter
schoen aan je linkervoet. Jai bent me het kereltje wét
Ik zal je :ens even opknappen", zegt ze iets vriendelijk
ze ziet hce hulpeloos het kleine snuitje trekt. „Kom i-n
de keukei. Zachtjes hoor! Pappa mag je niet hooren'.ej
„Is pappa thuis?" r-
„Ja". I
„En mamma? n
„Nee, die niet. Mamma is nog ziek". E
„En het zusje dan?" jV
Hierop weet Grietje geen antwoord. Het is haar onj0
wat het kind wel of niet mag weten.
„Zoo, dat is de broek. Laat me nou maar even je sqjj]
uittreljkea". h
(Wordt verw<
Voor Uzelf en voor Uw kinderen is het nezit van het a
schenen boek DE KOU van 't jaar 1940, door T. de Zeeupc
een document, dat volle waarde bezit. Bezie de pracht »c(
de onderhoudende lectuur. Het kost 1.25.
Bestel Uw exemplaar bij den Boekhandel, bij den bezojj|j
dit blad of bij de Uitgeefster: Drukkerij Libertas, U11
Singel 105, Rotterdam of Drift 13, Utrecht. »nl
