NATIONALE INDUSTRIE
ptsing van politieke
machtsverhoudingen
AGIJDAG 3 MEI 1940
TWEEDE BLAD PAG. 5
°P De traditioneele wandeltocht dooide Betuwe op Hemelvaartsdagde z.g. bloesemtochtslaagde dank zij een stralend zonnetje uitstekend.
Een aardige groep in passende omlijsting.
anlpi
Ook H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bern hard hebben gisteren een bezoek gebracht aan de
bollenstreek. Het prinselijk paar bij een aardige bloesemversiering te Noordwijk.
Calvinistische Juristen Vereeniging
Dok botsing van opvattingen
van rechtelijke natuur
1 d (of. A nema geeft een overzicht
van de ontwikkeling van de
It VInat. soc. rechtsopvattingen
1 .IERSFOORT, 3 Mei. Der gewoonte ge-
aan is de Calvin>stische Juristen Vereenl-
•onn.°P den Woe®sda« vóór Hemelvaartsdag
ePVmersfoort in het Berghotel in jaarver-
.?png bijeen geweest. Ruim 60 leden wa-
uit^anwezig, o.a. de Minister van Justitie
oegé Dr P. S. Gerbrandy en de oud
dat liters Donner, De Wilde, De
tmeses e.a.
Wat de voorzitter, Prof. Dr. Anne
in gebed was voorgegaan en de
voedering geopend had, sprak hij de ope-
reidSrede uit, waarin hij allereerst memo-
Ie Je. dat wat vorig jaar nog slechts drelg-
in den oorlog der volken wieede
mfelijkheid geworden was. De onderlinge
e zej^kingen dier volken zijn beslissend
?n jde feitelijke en rechtelijke verhoudin-
ledtfn ons van vaste grondslagen beroofd
In dezen strijd botsen niet al-
ingpolitieke machtsverhoudingen op elkaar
r ook opvattingen van rechtelijke na-
aan de ééne zijde een zich blijven
teen op het standpunt van bestaand
T Afnredht, zij het wel eens met bedenkc-
vrijheden in de toepassing, anderzijds
raalts een beroep op dat volkenrecht voor
q' practische doeleinden, maar meer nog
vaniigen.^htsbeschouwing, die wil komen
srsdn nieuw volkenrecht. Óver dat laatste
spr. eenige opmerkingen.
dualistisch e:i in zichzelf gespleten de
rechtsopvatting ook
iet'j vormt een afgesloten geheel. Maar
e opvattingen zijn nog geenszins tot een
funt gekomen. Litteratuur erover is er
eg. Toch moet men dadelijk zich ervoor
"den, abstract-logische conclusies erover
ekken. Men zou zoo denken, dat de ras-
°°fesetzliohe rechtsleer leidt tot het looche-
het bestaan van volkenrecht. In de
is het toch niet aldus, al
een het aanvankelijk wel zoo. De gclijk-
'pjng van Duitsch uitwendig staatsrecht
Jolkenrecht werd in Duitschland zelf
afgewezen. Het volk is hot
/-oeftngspunt en middelpunt, de staat is
en<bijkomstige organisatievorm. Naief open
zei men in 1933, dat Duitschland in
n°g zwakke staat, positie het vol-
jecht als bruikl i-a-'lde als mid-
opm sterkere staten te binden. Daarnaast
openbaarde zich het streven naar „Völkische
Zusaimmenschlüsse" als consekwentie vau
de „rassengesetzliche Rechtslehre" en ten
behoeve der buitenlandsche nat. .soc. poli
tiek. De pogingen daartoe kan men, aim
genomen, in twee elkaar opvolgende stroo
mingen zien.
In den eersten tijd na 1933 zocht men we
tenschappelijk zijn kracht in de accentu
eering van het natuurrecht en de aan den
staat toekomende grondrechten. Dit ge
schiedde veelal door hoogleeraren, gerijpt
onder het oude régime en de oude begrip
penwereld. Zij maken zich los van het oude
Duitsohe positivisme; zij verklaren, dat alle
positieve volkenrecht alleen geldigheid krijgt
door overeenstemming met de gerechtigheid.
Daarom achtte men het „ongerechtig trac-
taat van Versailles" niet bindend. Er moet
volkenrecht komen, gebaseerd op natuur
lijke gerechtigheid. Daarnaast somt men dan
de grondrechten op, die den staat krachtens
de gerechtigheid der statengemeenschap toe
komen: Duitschlands recht op gelijkheid, op
bewapening, op onafhankelijk beslaan, op
passende levensruimte, op behoorlijke ont
wikkelingsmogelijkheden naar natuurlijke
wetten en feitelijke gegevens, enz. De weten
schap volgt hier de practische politiek. Toch
spreekt men dan nog van staten en nog niet
van rassen, die zich doen gelden.
Bij de tweede strooming, wordt de beschou
wing consckwonter doorgevoerd, uitgaande
van het rechtsbewustzijn van het ras en een
volksgemeenschap, ver buiten de staats
grenzen zich uitstrekkende.
Hier zijn veelal de jongere geleerden aan
het woord. Men ziet in de bestaande volken
rechtelijke begrippen geen ruimte toegekend
aan de rassentegenstellingen van het volks-
dom. In dien rassenkamp is alle pacifisme
doodgewoon belachelijk.
Eencrzijds wil men een nieuwe gemeen
schap van staten, die elk de organisatie
vorm zijn van rassiseh-völkisch omgrensde
groepen en daarom niet meer imperialis
tisch zullen zijn. homogeen en zonder con
flicten. Anderzijds staat daarnaast het po
gen, om voor den enkelen staat tot het uiter
ste toe zijn souvereiniteit te handhaven.
Daaronder voelt men vóór alles vrijdom
van rechtelijke binding en vrijheid, om
elk concreet geval te handelen naar den
eisoh van den „vülkischen" levenswil. Dan
wordt de oorlog als ultima ratio verheer
lijkt. Wil dus de eerste groep nog aan hel
bestaande volkenrecht vasthouden, de twee
de heeft daarmede principieel gebroken. Ook
hier voelt men het nauwe contact met de
practische politiek, want na 1936 was het
ideaal van „Glcichbereohtigung" voor
Duitschland vervangen door dat van de
heerschappij van Groot Duitschland in
Europa.
Het is niet aan te nemen, dat hier reeds
een rustpunt in de ontwikkeling der ideeën
is bereikt. Veel meer ligt het voor de hand,
dat de eisch van de rassentheoretische
rechtsleer zal leiden tot het streven van de
heerschappij van het „beste" ras over de
andere en tot een volkenrecht, gegrond op
de beginselen van den historisohen eeuwi
gen rassenstrijd; dan zal men wel laten val
len het vredesmotief van eenheid der ras-
senverzadigde staten naast elkaar.
Reeds thans hoort men krasse uitspraken,
die hierop wijzen. Zoo komt men ook steeds
meer in overeenstemming met de binnen- en
buitenlandsche practische politiek van het
Nationaal-Socialisme.
Werkelijkheid en wetenschap hangen daar
nauw met elkaar samen. Als zoodanig zal
de afloop van dezen oorlog hierin voor deze
nieuwe rechtsleer van groote beteekems
worden.
In dit alles voelt men opnieuw de span
ningen van enkeling en gemeenschap. In
de volkengemeenschap traoht telkens de
enkele staat zich los te maken van de nor
men, die de statengemeenschap hem stelt,
om eigen wenschen te bevredigen daar, waar
die statengemeenschap hem daarim belem-
Öok in de maatschappelijke samenleving
zien wij dergelijke spanningen. Eén ervan
willen wij vandaag in het vraagstuk der
echtscheiding nader behandelen, inzonder
heid in de problemen, die deze spanning
geeft voor het rechtsleven. Het gaat bij dit
alles om vraagstukken vah overwegende be-
teekenis voor een moreel en gezond samen
leven der menschen, waarin de verwoestende
kracht van zelfzucht en zonde moet ge
breideld worden tot de minst mogelijke
maat. welke het ons gegeven is. in deze al
toos gebrekkige bedeeling te bereiken.
Nadat spr. nog in hartelijke woorden de
gemobiliseerde leden gedacht heeft, ver
klaart hij de vergadering geopend.
Óf"
>aren faevorderi
^l^olfisiveluaart
NUTSSPAARBANK BPr~*
CatharinaStraat 15
Renteberekening 2.7 pCt 's
Schoolsporen - Spaarbusjes
Safe-inrichting
Huishoudelijke zaken
De notulen der vorige vergadering worden
vastgesteld.
Bij de bestuursverkiezing wegens perio
dieke aftreding van den secretaris-penning
meester J. H. Scheurer wordt de aftre
dende bij acclamatie herkozen.
De rekening over 1939-'40 en de begrooting
oor 1940-'41 worden vastgesteld. Leden, die
nog geen vijf jaar hun doctoraal examen
achter den rug hebben, zullen voortaan hal
ve contributie betalen.
Daarna worden de statuten herzien in
verband met het besluit, de rechtspersoon
lijkheid der vereeniging te vragen; het Be
stuur ontvangt hierbij de noodige machti
gingen.
Een verzoek van een oud-lid, om de mo
gelijkheid van donateurschap te creëeren,
wordt afgewezen, als in strijd met den aard
der vereeniging.
Men besluit lid te worden van den Ned.
Bond voor Strafrecht.
Daarna komt in bespreking het referaat
van Mr J. Verdam, te Amsterdam, over
„Het vraagstuk der echtscheiding". Aan de
bespreking hierover nemen deel de
leden Bast, Dam, Diemer, mevr.
Die mer-L in r'eboom, Donner, Eling
Visser, de Fro e, Grosheide, de
Lange, Schenkeveld en De Vries.
In verband met den vertrouwelijkan aard
der besprekingen, krachtens het karakter
dezer studie vereeniging, kan van een en
ander geen persverslag gegeven worden.
Nadat de referent de debaters uitvoerig
had beantwoord en de Voorzitter hem harte
lijk dank gebracht had voor referaat en be
handeling ter vergadering, wordt de verga
dering gesloten, nadat de Voorzitter in dank
gebed is voorgegaan.
GEMEENTELIJKE
BOSCHBRAND-VERZEKERING
NIJMEGEN, 3 Mei. In hotel des Pays
Bas werd alhier de algemeene ledenver
gadering gehouden van de Onderlinge Ge
meentelijke Boschbrandverzekering, welke
gepaard ging met de herdenking van het
25-jarig bestaan dezer instelling, waarbij
bijna alle gemeenten in Noordbrabant en
andere uit Limburg en Gelderland, staande
onder toezicht van het Staatsboschbeheer
ol die rijkssteun genieten, zijn aangesloten.
In het oprichtingsjaar 1915 waren door de
toen aangesloten gemeenten ruim 430 H.A
bosch met een waarde van f 48.068.5S
verzekerd. In 1939 waren deze cijfers resp.
14.415 en f 5.453.773.83.
HOOGE RAAD
Bij K.B. is benoemd tot raadsheei in
Hoogen Raad der Nederlanden prof. m
A J. Losecaat Vermeer, hoogleeraar
aan de Gemeentelijke Universiteit en raads
heer-plaatsvervanger in het Gerechtshof te
Amsterdam
DE NEDERLANDERS TE OSLO
Blijkens bij het departement van buiten
landsche zaken ingekomen ambtsberichten
\an den consul-generaal te Oslo, bevinden
zich alle Nederlanders wonende binnen het
ressort van het consulaat Oslo, zich in
i goeden welstand.
Vaststelling zomerboterprijs
Heffing margarine, vetten en oliën
DEN HAAG, 3 Mei. Zooals we reeds
een gedeelte van onze laatste oplaag heb
ben medegedeeld, is de boterprijs geduren
de de zomerperiode, welke op 2 Mei aan
ving, op f 1.55 per kg vastgesteld. Over
wogen is hierbij, dat de ziekten, welke onder
het vee hebben geheerscht, het gebrek aan
hooi en ander ruw voeder, de hooge stroo
prij zen en de door dit alles ontstane lagere
melkproductie, nog steeds een ongunstigen
invloed op de positie der veehouderij uit
oefenen. De Minister heeft gemeend hier
mede rekening te moeten houden. Dienten
gevolge is deze prijs vastgesteld op f 1.55
per kg, dat is 20 pet hooger dan die van
f 1.30 in den vorigen zomer. Hierbij moet
er echter wel rekening mede gehouden wor
den, dat in dezen prijs een herziening van
de veevoederprijzen, welke eerlang tot uit
voering zal komen, reeds is begrepen.
Daar de gebruikelijke prijsverhoudingen
tusschen boter, margarine, vetten en oliën
ook thans gehandhaafd moeten worden, ziet
de Minister zich genoodzaakt ten aanzien
van de heffing op margarine, vetten en
oliën eveneens een maatregel te treffen. De
vaststelling van den zomerprijs op f 1.55
verhoogt den grondprijs van de boter met
10 ct per kg. In verband hiermede dient de
heffing cp margarine met 8 ct te worden
verhoogd, terwijl ook de heffingen op oliën
en vetten met eenzelfde bedrag moeten stij
gen. Hierbij moge eraan herinnerd worden,
dat bij de verhooging van den winterboter-
prijs tot f 1.60 in October 1939, een verhoo
ging van de heffing op vetten en oliën ge
heel achterwege is gebleven, terwijl die
voor de margarine 8 ct bedroeg.
De Minister betreurt het, dat hij tot dezen
maatregel, welke de kosten van levensonder
houd uiteraard zal verhoogen, is moeten
overgaan, doch in de gegeven omstandig
heden is het hem in het belang der vee
houderij niet mogelijk een ander standpunt
in te nemen. De prijs van de volksmarga
rine en het volksvet zal niet gewijzigd wor
den, zoodat het minst draagkrachtige deel
onzer bevolking niet wordt getroffen.
De verhooging der heffing op margarine,
vetten en oliën is eveneens op 2 Mei inge
gaan, zoodat de prijzen hiervan eveneens
van dien datum af overeenkomstig zullen
zijn verhoogd.
Ten slotte kan worden medegedeeld, dat
de Minister in de zeer sterke daling van
de kaasprijzen in de laatste weken aanlei
ding heeft gevonden met ingang van 28 April
i.l den kaassteun te verhoogen tot 3/5 van
het steunbedrag op het melkvet in de boter,
derhalve tot het peil van vóór 19 October
j.l. De Minister behoudt zich echter voor,
hierop terug te komen, zoodra de omstan
digheden zulks wenscheiijk mochten maken.
Intusschen zal het geheele steunstelsel van
de kaas in nadere studie worden genomen.
VOOR DEN MIDDENSTAND
In de serie „Werken voor de Midden
stand" verscheen als zevende deeltje „Be
drijfsleer" van de hand van drs P. Siebesma
(uitg. P. Wever N.V. te Franeker).
In dit boek wordt uiteengezet, wat iedere
zakenman, belast met de leiding van een
groot of klein bedrijf, moet weten. De schrij
ver heeft een helderen betoogtrant en weet
moeilijke dingen eenvoudig te zeggen. We
hebben dit boek dan ook met veel genoegen
gelezen.
De schrijver heeft rekening gehouden met
de eischen van het middenstandsdiploma.
We kunnen dit werk hartelijk aanbevelen.
VOOR NEDERLAND EN N ED ER L AN DSCH-I N Dl E
Nederlandsche vliegtuigen
zijn beter dan
Buitenlandsche vliegtuigen
KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN ZIJN NEDERL FABRIKAAT
N.V. KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN
WAALHAVEN ROTTERDAM
Willem Smitfi Co's Transformatorenfabriek N.V. Nijmegen
OfNAMOORAAD
mat katoen, asbest
en papier-isolatie
LASCHTRANSF0RMAT0REN
LASCHAUTOMATEN LASCHELECTRODEN
TRANSFORMATOREN
voor elk vermogen en elke spanning.
ELECTRISCHE OVENS
De Calvinistische Juristenvereeniging hield haar jaarlijksche algemeene vergadering in het Berghotel te Amersfoort. Op de voorste rij het Bestuur
V.l.n.r. de oud-ministers de Vries en de Wilde, minister Prof. Mr P. S. Gerbrandy. Prof. Mr A. Ane-
maoud-minister Mr Dr J. Donner, Mr Dr E. J. Beumer, Mr Dr Joh. H. Scheurer. Dr J. A. H. J.
S. Bruins Slot.
Woensdag j.l. werd in het Jaarbeursrestaurant te Utrecht een samenkomst belegd ter gelegenheid
van het feit. dat de heer H. Amelink 25 jaar in dienst is geweest der Chr. Vakbeweging. Op de voor
ste rij v.l.n.r. de heer H. Verveld (oud-voorz. Unitas). mevr. Amelink. de heeren H. Amelink. A.
Stapelkamp (voorzitter C.N.V.), K. Kruithof (oud-voorzitter C.N.V.),
