Otto Strasser en de
aanslag te München
6 tip. tablet
Bloemkool-soep sctp.w
Verscherpte oorlogvoering ter zee
lil»ilirc
Eischt I
Ned. Fabric
N.V. KEMPENSCHE
KNUTSELAAR
DONDERDAG 33 NOVEMBER 1939
EERSTE BI
Hij zegt Eiser niet te kennen
Hij beschuldigt Himmler
van de misdaad
f
Otto Strasser, de in Zwitserland
levende broeder van den vroegeren boe
zemvriend van Hitier, Gregor Strasser,
heeft als antwoord op de beschuldiging
van de Gestapo meegedeeld, dat hij den
gearresteerden Eiser niet kent en geen
man van dien naam zich in zijn Zwart
Front-organisatie bevindt. Nu de Gestapo
echter zoo openhartig is geweest met haar
mededeelingen en beschuldigingen, wilde
Strasser van zijn kant wel meadeelen, dat
zich leden van zijn organisatie in de
Gestapo bevinden, zooals Himmler te zij
ner tijd wel ondervinden zal.
Een van Strassers meest intieme
Vrienden heeft verklaard, dat deze vanuit
Ziirich nooit eenige terroristische actie
heeft geleid. Zelfs zou hij geen contact meer
onderhouden met zijn partijgangers in
Duitschland, hetgeen met Strassers hier
boven weergegeven verklaring iatusschen
moeilijk schijnt overeen te brengen.
Uit bezuiniging leeft hij in een dorpje,
25 km van Ziirich verwijderd, waar hij
string door de Zwitserschè politie wordt
bewaakt. Hij werkt aan een boek, getiteld:
„Hitier, erfvijand no 1", dat het komende
voorjaar in Engeland moet verschijnen.
Een tegenbeschuldiging
Volgens Havas heeft Strasser ver
klaard, dat de aanslag te München is geor
ganiseerd door Himmler zelf. Hij heeft dit
gehoord van een lid der partij, dat hem
zeer genegen is. Himmler zou Hess hebben
gezegd, dat hij een aanslag noodig had om
een „haat-offensief te ontketenen tegen
.Engeland en om een voorwendsel to hebben
tot optreden tegen teenstanders in het bin
nenland. Hess zou hebhen toegestemd, op
voorwaarde dat geen slachtoffers zouden
vallen. Himmler hield evenwel aan en ten
slotte kwam men overeen dat enkele onbe
tekende personen als slachtoffer zouden
vallen, omdat ^ndens niemand zou gelooven
aan een werkelijken aanslag.
Op 8 November des middags te vijf uur
kregen de ziekenhuizen te München bevel
zich bereid te houden. De bom werd, volgens
Strasser, vermoed?lijk geplaatst na het ver
trek van Hitier uit de zaal van de Bürger-
braukeller. Onmiddellijk na de ontploffing
werd order gegeven te spreken over een
aanslag, georganiseerd door de Britsche
intelligence service. Reeds voor de naam
van den dader bekend was, heeft de Duit
sche regeering van de Zwitsersche de uit
levering van Strasser gevraagd, onder be
schuldiging van betrokken te zijn bij den
.aanslag.
Georg Eiser, dienaar medegedeeld
wordtbekend heeft, den bomaanslag in
den Bürgerbraukeller te München te
hebben gepleegd.
DE BRITSCHE CONTRABANDE-CONTROLE
Het Engelsche ministerie voor den econo
mischen oorlog deelt mede, dat de contra
bande-commissie in de week, eindigende op
18 dezer, bijna 14.000 ton goederen, waarvan
men vermoedde, dat ze voor Duitschlnnd be
stemd waren, in beslag genomen heelt,
waaronder 3100 ton petroleumproducten,
2900 ton katoen, 1500 ton oliehoudende zaden,
1200 ton koffie. '1100 ton ertsen en metalen,
SGO ton olièn en vetten, 600 ton rijst, 575 ton
huiden en vellen, 400 ton looistoffen, 375 ton
vezels. Verder zijn hoeveelheden chemicaliën,
wol, rubber, levensmiddelen- en machineon-
derdeelen in beslag genomen.
In de eerste elf weken van den oorlog is
in totaal 441.000 ton aangehouden.
Duitschland motiveert het
leggen der mijnen
„Er bestaan geen zuivere
handelswegen mee
Naar aanleiding van de Engelsche bewe
ringen, dat Duitschland den oorlog ter zee
in strijd met het volkenrecht zou voeren,
aldus het D.N.B., vernemen wij van bevoeg
de zijde:
De Engelschen, die sedert het begin
van den oorlog den eenen regel van het
volkenrecht na den anderen over boord
geworpen hebben, trachten tegelijkertijd
het volkenrecht propagandistisch voor
zich op te eischen. Zij willen in de wereld
den indruk vestigen, alsof de Duitsche
oorlog tegen Engeland onwettig is.
Zij zelf zijn er echter verantwoordelijk
voor, dat thans ook in den handelsoorlog
militaire standpunten van groote betee-
kenis zijn. De Engelschen hebben niet
alleen hun eigen en neutrale schepen in
konvooien samengevoegd, die onder de
bescherming van Engelsche oorlogssche
pen varen, maar zij hebben ook de
scheepvaartwegen onder militaire be
scherming genomen. Hieruit volgt, dat
thans in de scheepvaart op Engeland
zuivere handelswegen in het geheel niet
meer bestaan. Zijn tegenstander moet
daarom vanzelf zijn maatregelen nemen
van het standpunt van de rechtstreeksche
bestrijding van oorlogsschepen.
Hieruit vloeien voor de volkenrechtelijke
beoordeeling van den mijnenoorlog duide
lijke consequenties voort. In de Haagsche
mijn "movereenkomst van 1907 is overeenge
komen. dat bij het leggen van mijnenver-
sperringen e-en bekendmaking volgt, zoodra
(le militaire overwegingen dit mogelijk ma
ken. Duitschland heeft in dezen zin waar
schuwingen uitgegeven. Of de militaire uver-
wegingen dat veroorlooven, is natuur'ijk iets
dat alleen Duitschland kan uitmaken.
De Engelschen kunnen zich er ook niet op
beroepen, dat krachtens de Haagscl.e over
eenkomst het leggen van mijnen voor de
kusten en de havens van den tegenstander
niet geoörloofd is Dat is nl. slechts dan
verboden, wanneer het geschiedt uitsluitend
met het doel om de handelsscheepvaart on-
- (Hogelijk te maken.
Het is de schuld van de Engelschen zelf,
dat op de handelswegen en voor de kusten
gerekend moet worden met de voortdurende
aanweeigheid van Engelsche oorlogsschepen,
waartegen mijnen mogen worden gebruikt
en waarbdj, eveneens volgens de Haagsche
overeenkomst, een waarschuwing niet eerder
wordt vereiseht dan wanneer het militaire
doel bereikt is.
Nu hebben de Engelschen het recht om
hun wateren tegen het binnendringen van
den vijand te beschermen. Dat recht wordt
hun eveneens door de Haagsche overeen
komst gewaark-orgd. Wanneer de Engelscbe
openbare meening zich bekommerd afvraagt
waarom de Engelsche admiraliteit van "lit
recht geen gebruik maakt, dan ligt het ant
woord voor de hand. De Engelsche admirali
teit is niet in staat de Engelsche wateren pn
de toegangswegen té beveiligen. Inplaats
daarvan tracht zij haar tekortkomingen g<vd
te maken op het gebied van de propaganda
en brengt valsche beweringen omtrent de
artikelen v\an het volkenrecht in omloop.
Spoedig verscherpte Britsche controle
Binnen enkele dagen, aldus Reuter, ver
wacht men het Koninklijk Besluit hetwelk
de controle op de contrabande zal verscher
pen, en beoofH te verhinderen, dat Duitsch
land buitenlandsche valuta, krijgt. Op het
Engelsche ministerie van economische oor
logvoering gelooft men. dat de controle op
den Duitsehen uitvoer minder vertraging
dan het toezicht op den invoer zal veroor
zaken. daar het gemakkleijker is, de her
komst van in Duitschland vervaardigde goe
deren aan te toon en.
In officieele kringen te Londen wordt in-
tusschen, naar Havas meldt, na de verkla
ring van minister-president Chamberlain in
het Lagerhuis ten aanzien van het nemen
van maatregelen tegen den Duitsehen uit
voer verklaard, dat het goed is, er nogmaals
de aandacht op te vestigen, dat de Britsche
regeering met sympathie de belangen van
de neutrale handelaars zal overwegen bij het
toepassen van deze maatregelen.
Ook Fransche represailles
De Fransche regeering heeft dezelfde be
sluiten genomen als de Britsche, wat betreft
de represaille-maaretgelen tegen den Duit
sehen uitvoerhandel, in antwoord op de wij
ze van oorlogvoeren ter zee, welke de Duit-
schers sinds enkele weken en vooral sedert
eenige dagen volgen,
Hoe de Duitsche pers reageert
„Precies zooals in den wereldoorlog,
schrijft de „Deutsche Allgemeine Zeitung",
nemen de Engelschen hun toevluent tot de
verscherping van den handelsoorlog en po
gen hun strijd tegen vrouwen en kinderen,
grijsaards en zieken, voor te stellen als re
presaille.
Het zal zaak zijn van de neutrale landen,
hun onafhankelijkheid tegenover bet Brit-
sahe machtsmisbruik te handhaven".
„Engeland wil, aldus de „Frankfurter Zei
tung". den Duitsehen uitvoer naar het bui
tenland. voor zoover hij over zee gaat. ver
hinderen om Duitschland de mogelijkheid
te ontnemen voor de tegenwaarde daarvan
inkocpen te doen in het buitenland, doch ook
om de neutralen, die Duitschlands klanten
zijn, te dwingen Engelands klanten te wor
den. Dat zal de Britsche oorlogvoering ter
zee echter niet gelukken, want het spreekt
vanzelf, dat iedere verschoping van den oor
log ter zee door Engeland door Duitschland
met dienovereenkomstige afweermiddelen
beantwoord wordt".
In gezaghebbende Duitsche kringen te
Berlijn worden, naar de „United Press"
meldt, de door Chamberlain aangekondigde
nieuwe blokkade-maarregelen bestempeld als
een brutale poging, om een nieuwen vorm
van zeerooverij te verontschuldigen. De neu
trale scheepvaart wordt hierdoor zoo zwaar
mogeiijk getroffen".
Men verklaarde in deze kringen nog niet
in staat te zijn te zeggen, welke de Duitsche
tegenmaatregelen zullen zijn. maar met be
langstelling zal Duitschland toezien hoe de
neutrale landen hierop reageeren.
Luchtgevechten boven Frankrijk
Verscheiden toestellen neergeschoten
Een speciale correspondent van Reuter
seint, dat gisteren boven Frankrijk een be
drijvigheid in de lucht heeft gehe?nscht
als nog niet vaak in dezen oorlog. Er zou
den zeven Duitsche toestellen zijn neerge
schoten, waarvan zes cj°or Britsche en
Fransche gevechtstoestellen en een door het
Fransche luchtdoelgeschut.
E?n Duitsch verkenningsvliegtuig kwam
in België terecht, kort te voren hadden
Britsche jachtvliegtuigen een ander Duitsch
toestel waarvan het type nog niet is vast
gesteld neergeschoten.
In den zuidelijken sector van het front
werden drie Messerschmidt jachtvliegtuigen
afgeschoten door Fransche jachtvliegtuigen
en wel bij Straatsburg, Wert en Remering.
Een ander Fransch jachtvliegtuig heeft in
hetzelfde gebied een Duitsch toestel omlaag
gebracht en tenslotte werd nog een Messer
schmidt getroffen door luchtafweergeschut,
het stortte neer, Noordelijk van Ssdan.
De Franschen hebben de afgeloopen da
gen boven Straatsburg vijf vijandelijke
jachtvliegtuigen neergeschoten, doch zelf 2
jachtvliegtuigen verloren. Drie Duilschï
vliegers hebben zioh gisteren met hun val
scherm weten te redden. Zij kwamen neer
op Fransch gebied en werden krijgsgevan
gen gemaakt. Dj twee Fransche vliegers die
de toestellen bestuurden die boven Straats
burg verloren zijn gegaan, wisten ook uit
hun toestel te springen, een kwam behou
den op den grond, doch de ander is gedood,
aangezien zijn parachute weigerde
De oorlog in de lucht
Weer bommen op de
Shetland-eilanden
Duitsch vliegtuig gevallen
in België
Naar R3uter meedeelt hebben gisteren
opnieuw zes Duitsohe bommenwerpers bo
ven de Shetlandeilanden gevlogen. Zij zou
den echter zonder succes een aanval op de
scheepvaart in dit gebied hebben gedaan.
De neergeworpen bommen zouden geen
dooden of gewonden hebben geëischt, en
evenmin doel hebben getroffen.
Een watervliegtuig is echter gebombar
deerd en in brand geraakt.
Duitsche verkenners boven Londen
Dinsdag heeft een Britsche torpedojager
twee Duitsche vlagofficieren gered in de
Noordzee, die beiden deerlijk gewond warén
Zij maakten deel uit van de bemanning
van'een Duitsche machine, welke Maandag
door de Royal Airforce omlaag was gescho
ten. Zij hadden getracht, foto's te maken
tijdens een vlucht boven de omgeving van
Londen en de monding van de Theems.
De Britsche admiraliteit en het Engelsche
ministerie van luchtvaart deelen over deze
Duitsche verkenningsvlucht boven Londen
nog mede: De Duitschens hebben beweerd,
dat hun verkenningsvliegtuigen, die Maan
dag boven Engeland gevlogen hebben, hun
taak vervuld hebben. Slechts één Duitsch
toestel slaagda erin, den buitenrand van
Londen te bereiken. Het werd door Britsche
gevechtsvliegtuigen naar zee verdreven en
deze rapporteerden, dat zij een deel van het
vijandelijke toestel zagen afvallen. Daar
niet bekend was, hoe zwaar het vijandelijke
vliegtuig getroffen was, werd niet gemeld,
dat het was neergehaald.
Engelsche vliegtuigen hebben Maandag
en Dinsdag vluchten ondernomen boven
Stuttgart, Frankfort, Hamburg en Brïmen.
Vliegtuig valt in België
Een Duitsch vliegtuig, dat boven Fransch
gebied een gevecht moet hebben geleverd,
is in de omgeving van Thourout neerge
stort.
De vlieger wist zich met zijn parachute
te reddïn, de drie andere inzittenden zijn
omgekomen. Zij waren tijdens het gevecht
door kogels getroffen.
Het toestel is geheel vernield.
Duitsche soldaten die uit Polen
terugkeerden
De meesten zijn zeer gesloten
Voortdurend ontmoet men in de Duitsche
treinen, zoo schrijft men aan de „Msb." van
de Oostgrens, soldaten die naar het front
trekken of met verlof naar huis gaan. De
meesten hunner zijn gesloten en laten wei
nig uit, van wat hun in de gevechtszone
overkwam, of wat de plannen voor de toe
komst zijn. Een toevallige ontmoeting met
eenige Duitsche soldaten liet eenige bijzon
derheden door. Onder de troepen, die naar
het front in het Westen trekken, zijn thans
velen, die den vollen strijd in Polen hebben
meegemaakt en na eenige weken verlof weer
hun dienst ook m de gevaarlijke zones heb
ben te verrichten. De stemming van de
ouderen is rustig, zonder eenige uitgelaten
heid. Het liefst hadden zij vrede en velen
voelen zich teleurgesteld, dat de vredes
pogingen, gedurende de laatste dagen aan
gewend, niet geslaagd zijn. Men kan het
den mannen aanzien, of zij naar het Wes
ten trekken dan wel met eenige dagen ver
lof gaan naar hun Heimat. Sommigen leven
als het ware op het vooruitzicht, weer
eenigen tijd bij de hunnen te kunnen ver
toeven.
Naar wij van reizigers vernamen, die
eenig contact gevonden hadden met Duit
sche soldaten, genieten de militairen, die
eenigen tijd aan het front, vooral in de
voorste linies hebben vertoefd, op gezette
tijden tien dagen verlof.
De strijd blijkt zwaarder dan men denktl
aagt gratis
demonstrafio of brochure i
N.V. ALMARA
Rolcin 86 Amstarda
Harneamt U«> plaats in da
wereld ran geluld. - Reeds
duizenden slechthoorenden
deden dit met een
uitkomen on het aantal slachtoffers moet
grooter zijn dan de buitenstaander ver
wacht.
Men komt dan ook dikwijls tremen tegen
vol met gewonden, die door de bevolking
sympathiek worden behandeld en op de
stations worden onthaald op versnaperingen
Ook den mannen, die naar het front trek
ken, worden dikwijls op stations broodjes
en drinken geboden. Maar over het alge
meen krijgt men den indruk, dat alle man
schappen. vooral dé ouderen, gelaten hun
plicht doftn.
Aan de versterkingen aan het front wordt
nog voortdurend hard gewerkt en wij ver
namen zelfs, dat ook aan de grens in het
Rijnland, o.a. ook in de. omgeving van Kleef
nog betonnen kazematten worden gebouwd,
veelal zware betonnen bumpers in den
zelfden geest als aan de Siegfriedlinie.
ZONDAGAVOND SPREEKT
CHAMBERLAIN
Naar wordt bekend gemaakt, zal Minister-
President Chamberlain Zondag 26 November
om 21 uur 35 (Ned. Tijd) voor de radio tot
de Britsche natie spreken. Het onderwerp
van zijn rede zal zijn „De oorlog en wijzelf".
De rede zal op grumofoonplaten worden op
genomen voor heruitzending over den korten
golf zen der.
DE LEIDERS VAN DEN
WERELDOORLOG
Wat waren zij in 1914?
De mannen die in 't huidige wereldconflict
het lot hunner volkeren leiden, waren bij 't
uitbreken van den wereldoorlog in 1914 al
thans voor een groot deel voor het publick
nog onbekenden. Het is daarom niet oninte
ressant eens even na te gaan, wat zij vijf
en twintig jaar geleden deden en waar zij
zich toen bevonden. Een dergelijke recapitu
latie immers toont ons menige verrassende
carrière. In de eerste plaats is dit het geval
met Stalin en Hitier.
Toen de wereldoorlog uitbrak zat Stalin
al6 politiek gevangene van het T&aristisoha
regime ergens in het hooge Noorden van Si
berië, zonder hoon op een L-etere toekomst,
terwijl Hitier huisde od een armzalig kamer*
tje in München.
Mussolini was toendertijd de agressieve,
strijdlustige redacteur van de „Avanti", het
leidende socialistische blad van Italië en
voerde in Augustus 1914 een krachtige cam
pagne voor de absolute neutraliteit van ziin
land L'alalier, toen nog een eenvoudig
schoolmeester, was juist op zomervacantie.
toen de wereldoorlog uitbrak; als sergeant
van het 158ste Fransche regiment infanterie
begaf hij zich naar zijn mobilisatiebesteoi-
ming.
Lloyd George was in 1914 kanselier van de
schatkist. In den nacht van den 4en Augus
tus zat hij met zijn collega's aan de groene
tafel in de kabinetszaal en wachtte daar op
den afloop van het aan Duitschland gestel
de ultimatum. Alles zweee in de slechts m.t
verlichte zaal en toen de Big Ben het nood
lottige uur sloeg aldus schreef hij in zijn
Memoires versomberden alle gezichten in
een pijnlijke intensiteit en «en huivering
wekkende stilte viel in.
In dezelfde vergaderzaal zat ook Winston
Churchill toen. evenals nu weer. eerste
lord der admiraliteit
De tegenwoordige Britsche minister van
oorlog, Hore-Belisha (zijn familienaam luil
de zooals men wellicht weet vroeger Horeb
Elisha) beleefde bij het begin van den we
reldoorlog wel het grootste avontuur van
zijn leven. Hii bracht juist zijn varantie in
Duitschland door en werd den 3en Augustus
te Keulen gearresteerd met de motiveering
dat zijn pas niet in orde wa«. Nog denzelf
den nacht vluchtte hij door de achterdeur
van het hotel, waar hij tijdelijk was onder
gebracht. en den volgenden morgen bereik
te hij veilig en wel de Nederlandsche grens
Reeds enkele dsgen later lien hij te exercee-
ren op het terrpin van een Britsche kazerne.
Sir Archibald Sinclair, thans leider van
de liberale partij in Engeland, was bij het
begin van den wereldoorlog een drie en
twintig jarig subaltern officier van het
Britsche lijfgarde-regiment en werd kort
daarna met zijn troep naar Frankrijk ge
zonden. Men vertelt van hem, dat zijn eer.-te
taak aan het font bestond in ret bewaken
van een kanaalsluis.
van het Tsjechisch gebied v
inmiddels weer opgeheven p
afgekondigd. Naar verluidt f
waar onrust heersohte tengj1
toogingen door Tsjechische
rust uiterlijk weder hersteld!
Duitsche duif*£j£
tot zinken gfS
Den Ha
Het Fransche legerbericpordifü
avond meldt: ter°H8
De dag werd gekenmerkien Ha
teit van de wederzijdsche
Twe vijandelijke duikbooteJjL
een is ontdekt door de marlde za
krachten, zijn met drie dax in au
ruimte, door den zelfden tPen6C
eseerei
i door
ger, tot zinken gebracht.
TorpedojaUl
op mijn gein bove
lens
Veertig man ven adhI
De Engelsche admiraliteit^^
dat Dinsdag de Britsche den
„Gipsy" buiten de Engelsck*!»8 b
op een mijn is geloopen en
strand gezet. Lfy,
Gemeld wordt, dat 21 iyoercl
manschappen zijn gewond; (ruk.
voorts omstreeks veertig i
vermist. Rw.
-V mid
zette
fZlncs.d* 4a Camplnt)
PLOKZINE KETELZINK ZWtt"8*
SUPERFOSPAAT. form
Eenig» fabrlfeante In Nederlmi^^
maagdelijk blo
TELEFOON 69
«ederlntfr"
wij,
FORTO-KOUDLIJM IS HEI» 1
StfedR gereed, geen wachten, eeei
stoffle poeder, geen resten, uiterst
blndkracht. vlek vrij op eiken. Vt.z<
of andere ons. onder adresopg. r. Ui
FRENCKEN'S FABRIEKEN f
PROEFSTATION VOOR BOUWI
BUREAU VOOR CHEMISCH Ol
i',
Sten
Koning Bieitp
AMSTERDAM. DACOSIA KADfc'
TELEFOON 83047 .T
't Had steeds wel geleken op wat vader thuis kon zeggen
tegen moeder, gesprekken, die hij zich herinnerde uit den tijd
toen hij nog jong was, tien-elf jaar en uit de bedstee luis
terde naar zijn ouders in het kleine kamertje. Want al zijn
onverschilligheid kon toch die herinnering niet onderdruk
ken. Was zijn vader nu maar hier, dan zou die den schip
per kunnen helpen. Bleef hij maar doorslapen; liever waak
te hij in groote spanning tot den morgen, dan opnieuw de
.vraag te hooren.
En hij kon niet weigeren, als ze kwam, want een mensch,
'die staat aan den rand van zijn leven, moet hij helpen.
't Was vijf uur, toen d'» schipper de oogen opsloeg. Hij
lag moe achterover. Aart boog zich naar hem toe; luiste
rend naar de ademhaling. Een glimlach gleed over het ge-
zicht van den zieke, toen hij den ander zoo bezorgd zag
zitten. Met dichte oogen knikte hij hem toe.
„Hoe is 't boven.'t wieer?"
Hoorde hij dan niet meer, dat de wind was afgenomen
en dat het regende?
,,'t Is bedaorder geworden".
„Kunde merrege es 't licht is nar Dèmerum vaore, gij?"
„Jaoom zes ure gaoi ik aon de gang."
„Hoe laot is 't nouAort?"
„Efkes vijf."
Hij lag stil. De regen spatte op de ijzeren achterplecht,
de rivier morde nog na van den wind, de golfjes klotsten
in helderen slag tegen de boorden. Een enkele ruk aan den
ketting bewees, dat er nog deining liep. De zieke wendde
zich langzaam naar den knecht, die strak naar hem bleef
kijken. Was er beterschap, hij ademde regelmatiger en
lag rustig.
„Aortwildenou nog is efkes léze
„Zoude nie te muuj worde
't Was van Aart geen onwil, maar hij vreesde veel meer
iets te zullen lezen, dat hemzelf zou onrustig maken. Hij
was bang een hard oordeel te hooren over zijn eigen god-
delooze leven. Want hij wist, dat er veel troost voor den
schipper kon zijn, maar tegelijkertijd voor hem het andere.
En hij probeerde het nog eens:
„Gij mot niet zoo bang zijn, hur... ge zijt al veul béter.
Maar daarom was het juist,.dat hij zich wilde laten voor
lezen.
Toen heeft Aart Streef den Bijbel genomen en dicht bij
het petroleumlampje zat hij in den vroegen wintermorgen,
na een heelen langen nacht van waken en angstige be
zorgdheid en zocht in den versleten Bijbel. Maar hij wist
geen weg. Waar vond hij iets, dat sloeg óp de dankbaar
heid van den schipper, maar dat zweeg over den knecht?
Hij wist het niet, want nooit had zijn hand gegrepen naar
dat Boek en wat hij er van wist, kwam van jaren terug of
van de enkele malen, dat hij thuis was.
Hij vond een geel geworden bladzijde, waarover dik
wijls de hand gestreken was, waarop zweet en stof zich
hadden gehecht. Was dat een hoofdstuk waarvan de zieke
hield
Aart las. 't Was 'n kort hoofdstuk. Jesaja 64.
En onder het moeizaam, stumperige lezen moest de
knecht zich telkens afvragen, wat het kon zijn, dat den
schipper troost gaf uit deze woorden. Hij zelf vond er tot
zijn geruststelling eigenlijk niets in dat hem trof.
Hij las de twaalf verzen en sloot toen den Bijbel.
De schipper lag met de handen gevouwen boven de
bonte deken.
Aart Streef kon niet begrijpen, dat hij zijn baas een wel
daad had bewezen.
Was zijn vader nu ook zoo? Enfin, hij had gedaan wat
hem gevraagd was.
Een uur later was de Eben-Haëzer onder zeil. In de roef
zat de schipper met z'n duffel om de schouders geslagen
op bed. De schuif van den ingang stond aan, en fste
roer af kon Aart vragen, als het noodig mocht zijl re
de knecht was hier boven beter op z'n gemak bij eC"
lijk te sturen schuit, dan bij een zieke met' z'n Bijfa
water was breed en er voeren weinig schepen. fi
Toen hij na een uur of anderhalf vragen wilde, [eei
bocht bij den kop van de Tymer zonder gevaar dicf^
den kant kon nemen, was de schipper ingeslapen. Ida
.Aart stuurde zijn schip de breede Tymer op. De
van achter. Het zeil breed uit en met losse fok sdr
met een bruisende boeggolf door het onrustige wet
Uit de nevels doemden verre bekende punten
men op 'n dijk, een toren, boeien en zandbankeifi
boven de golven in schuimenden wervel samenkloÉ}
't Moest middag zijn, maar er was geen tijd vJj
Even sloeg Aart een touw om zijn helmstok en dof
roef. I
De schipper zat overeind toen de knecht zich ll}j
zakken in het kleine hokje.
„Hoe wijd zijde?" vroeg hij.
..We zijn al 'n uur of anderhalf op de Tymer..„ij
de booime aan den Gaanzendijk, recht vur uit."
„Dan motte iets zuidelijker aonhaauwe, Aort....r
wit det er daor een plaot leet."
„En dan
Wordt
