Visscherij heeft het moeilijk
Nee>n Akkertje -
Het nieuwe gebouw voor
Rijksverzekeringsbank
i8 NOVEMBER 1939
tweede blad tad- j
lijke revolutie
iaart zich
•rige week volkomen te-
jomende revolutie konden
iedereen duidelijk, die op
tijden let. Een wereld-
thans op gang dreigt te
Izijn gevolg zeker nieuwe
[roeringen. Politiek ge
iden als Italië en Spanje
lelijk in: zij hopen, dat
Jostwal zal blijven tegen
ommunisme van Rus-
1 streven om buiten het
en hun schier hopeloos
I strijdenden bij elkaar te
lis zich van het dreigend
bewust. Dat het
leke bevolkingsdeel van
rathi» heeft, spreekt wel
f.c is niet alleen deze zorg
pgfeaMMg'ooten. welke hem tot
r>!9 tegen het communisme
■:isch streven van den
Je zich daarin een trouw
de tsaristische politiek
zelf reeds gevaarlijk ge-
tegen te wapenen; doch
ucht tot overheersching
geestelijken achtergrond
agsche gebeuren om de
lie te verstaan,
ift gelooft, weet en erkent,
historie niet verklaard kan
historisch materialisme,
n en omstandigheden ge
in; doch men behoeft tegen
j zijn krant te lezen of naar
Iteren om te constateeren,
factoren leiding geven op
Med.
ïdeneering kan de praktijk
u dit duidelijk maken,
was, dat de vraag, hoe
te énover God en zijn dienst
ran beteekenis is voor zijn
ven en misschien ook voor
oekomst (voorzoover men
ins gelooft); dan kon men
land en zijn bodemschatten
^bevolking onder een maat-
venjuk brengen, doch men
les menschen vrij laten. Dat
overeenkomstig de vrij-
(theorie zijn.
»n echter gebeuren? Zoodra
terreur-regime in Oostelijk
moesten niet alleen
n groot-grondbezitters het
a<jverden politieke leiders ach-
grendel gezet, maar ook de
^Jheid werd vernietigd spe-
godsdienstig terrein,
rvi/j uitzonderingen na werd de
U' Vgeheven. In Lemberg, waar
ovEjferschenen. komt nog slechts
4i4 j, de ,.Wilna-Ukraine'\ uit.
öd£3ivcn geopend. Op de lagere
NcdTen ouders, in welke taal.
If b|S)f Poolsch, zij hun kinderen
{ien onderwezen. Op de mid-
Grailen beslissen de leerlingen
3én daarentegen zijn alle ge-
90 Gooetreding tot de anti-gods-
BericJ is voor de leerlingen der
verplichtend gesteld",
het'ievolutie principieel en totali-
EpllSok geheel in den geest van
s.adsche blad „De Vrijdenker",
'j^ilangs over de nieuwe Bijbel-
zonde van den tijd en het
rmdei dat oude en verouderde boek
iestfVnlFr ziin_heusch wel betere
Oi
Schout-bij-nacht E. A. Vceede heeft Vrijdag afscheid genomen uit den zeedienst,
ter gelegenheid waarvan te Hoek van Holland een défilé plaats vond voor de
scheidende marine-autoriteit.
Tweede Kamer
Begrooting van Econ. Zaken
aangenomen
Vergadering van 17 November
Gistermiddag begonnen we met de beant
woording van enkele .sprekers, die over ape
ciale landbouwzaken gehandeld hadden.
In de eerste plaats deed Minister Stee n-
berghe uitkomen, zulks naar aanleiding
van hetgeen de heer van den Heuvel had op
gemerkt, dat hot lancüjouw-ondierwijs houi
na aan 't hart ligt. hetgeen reeds blijkt uit
de behoorlijke Indragen die ervoor worden
uitgetrokken. De heer van den Heuvel was
van oordeel, dat dit onderwijs bijzonderen
steun verdient, omdat het een ren dee rende
onderneming betreft, maar hiertegenover
stelde de Minister, dat toch eigenlijk elke
uitgave rendement moet opleveren.
Hoe staat het verder met de kleine hoi^
ren* We meenden uit het betoog van d n
bewindsman te mogen opmaken, da*. hi: to
hooger steun bereid zou zijn, als er maar
wat meer geld loskomt. Het was ook in vr
bani hiermee, dat de Minister er op wees.
hoe ons land tocli feitelijk nauwelijks eroct-
landbezit kent
Ten aanzien van de granen moest worden
erkend, dat er eerst eenige strubbeling was,
maar dat lag niet zoozeer aan de vooi'be
reiding, doch aan het onverwachte van de
situatie waarvoor men soms werd gejilaafst
Waarschijnlijk is de volgende week uitvoer
mogelijk van zaaizaad.
Er was verder geklaagd over den langen
duur bij kunstmesttoewijzing, dooh hieraan,
aldus de bewindsman, hebben de boeren ten
deele zelf schuld, aangezien de vragenlijsten
n'iet altijd volledig werden ingevuij.
Voor het overige noteeren we uit het bv
toog, dat binnen enkele weken een regeling
is te wachten, tengevolge waarvan boeren
hun varkens voor de helft mogen voeren mei
door hen gekweekte haver en rogge.
Rondom den druivenexport
Gevraagd was ook, waarom de druivenex
port voor Duitschland was stopgezet? Dien
aangaande kregen we te hooren. dat zulks
was geschied, omdat van Duitsche zijde aan
enkele exporteurs vrijwel een monopolie
was verstrekt, hetgeen niet de bedoeling was.
Om hiermee korte metten te maken is daar
op dc export even stopgezet, totdat een be
tere en meer bevredigende regeling getroffen
was.
Ter sprake kwam tenslotte de natuurbe
scherming voorzoover deze onder de aanhan
gige begrooting ressorteert Er is een com
missie.' aan het werk, maar haar arbeid is
ten deele gestagneerd, zoodat het verslag
Visscherij aan de orde
Een ietwat bijzondere behandeling
kreeg ook ditmaal de vissdherij. Ons
parlement pleegt voor dit belangrijke
onderwerp een verblijdende belangstel
ling aan den dag te leggen.
Als regel opent de heer Duymaer van
Twist het debat en ook nu prijkte hij bo
venaan het sprekerslijstje, maar hij kon
blijkbaar niet geheel tijdig aanwezig zijn,
zoodat hij nu geheel! onderaan de lijst ver
huisde. De lijst zelf was overigens niet groot
Allcrwegc had men waardeering voor het
werk van den minister op dit terrein en ver
scheidene sprekers gaven uiting aan hun laf
over de deskundige wijze, waarop tver van
hoogerhand gehandeld pleegt te worden.
Toch waren er wel wenschen.
Verschillenden bleken liet proefstation
voor de visscherij graag hooger gesteund te
zien. Zoo bv. de heer Kievit (sit.), die
wees op het. merkwaardige karakter van deze
instellinor welke onder de voorlichtinpsinsti-
tuten feitelijk het eenige is, dat niet geheel
op rijkskosten drijft. Hij was overigens in
zijn vragen niet iepaald zuinig daar hij de
subsidie maar dadelijk van 5 op 10.000 gul
den wonschte te brengen. De heer Bakker
(c.b.) specialiseerde zijn wenschen op dit
punt niet in die mate. evenmin als de heer
Schil thuis (v.d.), die zich overige!
loffelijke geste -- bij zijn voorgangers aa
sloot.
Van zijnI kant herinnerde de Ministt
eraan, hoe hij foitcflijk het bloed onder zijn
nagels had ..weggehaald" om zooveel moge
lijk te bezuinigen, en reeds daarom kon hij
de subsidie niet verhoogen.
De Zondagsrust en de visschers
Zondagsrust voor de visschers. Dit punt was
aangeroerd door de heeren Bakker en
D uymaer va n T w i s t. De eerste verge
leek den .huidigen toestand met dien, zooals
hij vroeger was. Nu zijn er nog wel gun
stige individueele gevalllen, maar voor het
geheel zou de Minister misschien een stl-
muleerenden invloed kunnen uitoefenen.
De heer Duymaervan T w i s t gaf nog
iets anders in overweging. Hij stelde name
lijk voor. dat de Minister de Zondagsrust
zou inschakelen in de voorwaarden die de
bewindsman van Econom. Zaken pleegt te
stellen.
Doch de Minister ibleok voor deze fi
guur niet zooveel te voelen. Hij sprak zelfs
van „détournement de pouaoir", betgeen
zeggen wil „het gebruiken van de macht
voor een doel, waarvoor zij niet is gegeven".
Zeker zijn er tegen die regeling bezwaren
nan te voeren. Maar minstens even wensclje-
lijk is, dat voor de kwestie zelve een bevre
digende oplossing wordt gevonden.
Stimuleeren moet de Minister het visch-
erbruik, merkten sommigen op.
Zoo b.v. de heer Kievit, die gaarne den
aanvoer van visch naar de groote sleden zag
bevorderd. En de heer Vos o.a. zocht, het in
richting van het verschaffen van visch
aan soldaten en werkloozen.
„Distributie van zoetwatervisch vooral is
lastig", zei de Minister. Afzet bij leger en
werkloozen vond hij geen mooie figuur ,en
Defensie zou wel eens kunnen gaan opwer
pen, dat niet alles, waarmee Econ. Zaken niet
dadeflijk weg weet, terecht mag komen bij de
militairen. Er zijn er nu eenmaal velen on
der ons volk, die niet van visch houden, en
den smaak kan men moeilijk wijzigen. In-
tu8schen is ten aanzien van de vischver-
sohaffing aan werkloozen overleg gaande
met Soc. Zaken.
In dit verband moet ook genoemd worden
het vragen van lageren accijns op de bakolie,
ditmaal door de heeren VosenDuvmaer
van Twist. De Minister, die nit purt
niet erg eerbiedig misschien, 'n jaarlijksch
nummertje" noemde, kon dienaangaande
niets zeggen De accijns op de bakolie is een
nadeel] in het geheel van maatregelen, die
getroffen moeten worden.
Gevolgen van den oorlog
De visscherij heeft over het algemeen met
groote moeilijkheden te kampen en dc oorlog
maakte er de-zank zeker niet beter. op.
De beer Kievit herinnerde aan enkele
cijfers uit den we rel d'k rijg. Op rekening daar
van moeten geschreven worden 1022 omge
komen zeelieden, nalatende 606 weduwen en
1800 kinderen.
De heer Duymaer van Twist wilde
nadere inlichtingen over de risicoregeling.
Op bepaalde punten is er een gunstiger rege
ling van de molestverzekering, verklaarde
de M i n i s t e r.
Fn ook de export, is mede door den oorlog
.bemoeilijkt. Wat de exporteurs betreft, hun
aantal zag dc beer Bakker gaarne wat
vergroot om de goede gevolgen, die onder
linge concurrentie hebben kan. De Minis-
t e r bleek er gelijkelijk over te denken, zoo
dat hun aantal inderdaad wel wat grooter
worden zal.
Van de verdere onderwerpen noemen we
de oestercultuur pn mossel kweek er ij hier
over sprak b.v. de heer Schil thuis
don de garnalenvisscherij waaraan o.a. de
heeren Duymaer van Twist en Mes
(R.K.) aandacht schonken de sustvis-
seherij 'n onderwerp van den heer Post-
h u m a (C.D.U.) en natuurlijk de snoek,
baars.
Ben gaarne geziene figuur
De snoekbaars was op dezen donkeren
Vrijdagmiddag een gaarne geziene figuur,
en hij verdient het ook wel, al merkte de
heer D u v ma er van Twist terecht op,
dat de zoetwater visscherij als geheel nog niet
gebaat is bij dezen visch. Immers, de zoet-
watervissohers vangefi hem niet. maar de
vroegere zoutwatervisschers.
Op een ander punt kon deze afgevaardigde
meer bevredigd worden: De Minister zal
namelijk met zijn ambtgenoot van Defensie
overleg plengen, of de haven van Den Helder
soms wat langer kan openblijven.
Na de besprekin:gen zijn de verschillende
ontwerpen zonder hoofdelijke stemming on
der den hamer doorgegaan, en daarop was de
begroeting van Binnenlandsche Zaken aan
de orde.
Binnenlandsche Zaken aan de orde
Na de Economische waren het de Binnen
landsche Zaken, die gistermiddag de aan
dacht vroegen. Eerste spreker was de heer
Duymaer van Twist *(a.r.) die een
warm pleidooi voor de binnenscheepvaart
hield en den strijd opnam tegen de nood
zakelijkheid om meer dan eenmaal achter
een havengelden te betalen. Hij toonde aan,
dat de Minister blijkbaar niet altijd ev?n
nauwkeurig wordt i-ngelioht. Het binnen-
scheepvaartverkeer wordt teveel achterge
steld bij het autoverkeer. En dan de Zon-
cagsrust! Schippers, die principieele be
zwaren koesteren om op Zondag te varen,
moeten maar voor anker gaan, wijl ze niet
kunnen aanleggen zonder te moeten be
talen. Vrijstelling van betaling van Zater
dag tot Maandag werd gevraagd.
Na hem heeft de heer Krol (c.h.) zijn
waardeering uitgesproken over de a.s. in
diening van de Zo-mdagswet en Bioscoopwet,
al zou hij het kunnen begrijpen, zoo de om
standigheden uitstel noodig maakten.
Bij wijziging van de Zondagswet moet
men zooveel mogelijk anderer overtuiging
eerbiedigen, meende de heer B ij 1 s m a
(v.d.), die overigens een loffelijken lans
brak voor den Zaterdagmiddag als sport*
mi daag.
Deze laatste spreker wees verder op de
iets meer in zwang komende gewoonte, ora
jonge juristen tot burgemeester te benoe
men. De rechtmatige belangen van de an
dere candidaten mogen echter niet in het
gedrang komen.
Over de samenvoeging van gemeenten
6prak de heer Ter Laan (s.d.). De Minis
ter moet volgens hem het vraagstuk ter
hand nemen. Zoo achtte hij samenvoeging
van Krimpen a.d. Lek en Krimpen a.d. IJs-
sel wenschelijk. Een afwachtende houding
wilde hij aannemen ten aanzien van Over-
schie en Rotterdam en tenslotte moet de Mi
nister zich op de hoogte stellen van de grens
kwestie tusschen Rotterdam en Schiedam.
Nadat de heer K r ij g e r (c.h.) nog o.a ge
sproken had over de kwestie van het haven
schap van Rotterdam ging de vergadering
uiteen tot Dinsdag. Dan zullen we dus nog
op deze begrooting kunnen terugkomen.
Spit.rheumatiek? j
Gisteren is de nieuwe Burgemeester
van AbcoudeProosdyBaambrug-
ge. de heer S. P. Baron Bentinck
plechtig geïnstalleerd. De vader van
den nieuwen Burgemeester, de oud
opperstalmeester van H.M. de Ko
ningin, R. F. C. Baron Bentinck, fe
liciteert zijn zoon na zijn installatie.
Links 's burgemeesters echtgenoote.
BLOEDIGE GODSDIENSTTWIST
AMBOINA, 18 Nov. (Aneta). In Pellaoe, in
de onderafdeel ing Saparoea, kwam een rel
letje voor, waarbij een persoon werd gedood
en zes anderen werden gewond. De Moskee
en alle huizen zijn beschadigd. De oorzaak
■hiervan is gelegen in een godsdienstig mee-
ningsverschil onder de Mohammedanen. De
..nieuwlichters" waren genoodzaakt de
vlucht te nemen in Kailolo. Het bestuur en
politie arresteerden, tientallen personen.
Beynes naar Beverwijk?
Plannen tot overplaatsing van
het bedrijf
A.s. Dinsdag zal de gemeenteraad van
Beverwijk een voorstel behandelen om aan
de bekende fabriek van spoorrijtuigen fa
J. J. Beynes, die aan het Stationsplein te
Haarlem' is gevestigd, te verkoopen een ter»
rein van ongeveer 20 hectaren groot, gele
gen aan den z.g.n. Pruimenoijk.
HeHigt in-de bedoeling van de fa Beynes
op dat terrein, zoodra de tijden gunstiger
zijn, een fabi'iek te vestigen voor den bouw;
van spoorwagens en autobussen.
Het bedrijf zou in zijn geheel uit Haarlem
verdwijnen, nadat het lüer voor kort nog
het feit van zijn honderdjarig bestaan en
vestiging in deze stad heeft gevierd.
Het. aantal werklieden varieerde de laat
ste jaren van 500 tot 1000.
Een wolkenkrabber
van 43 Meter
Monument van rationalisatie
AMSTERDAM, 18 Nov. Maandagmiddag
a.s. wordt het nieuwe kantoorgebouw van
de Rijksverzekeringsbank aan de Apollo-
laan te Amsterdam in gebruik geno
men. Bij deze gelegenheid zullen vele ge-
noodigden aanwezig zijn en zal de opening
geschieden door den Minister van Sociale
Zaken, Dr. J. van den Tempel. Deze
bijeenkomst wordt ongeveer 40 M. boven
den beganen grond gehouden, op de zesde
'erdieping.
Het monumentale gebouw is nl. 43 M.
hoog en telt zeven verdiepingen Nu reeds
in het een wolkenkrabber van beteekenis
en het zal dit nog meer worden, indien
later aan het voornemen, om nog twee
'erdiepingen er op te bouwen, wordt ge
volg gegeven.
Alle ambtenaren kunnen in het nieuwe
huis nog niet worden ondergebracht. Van
de 1100 employé's krijgen 700 hier een
plaats, terwijl het houten kantoorgebouw
aan de Lutmastraat voor de overige 400
voorloopig bestemd blijft. Dit gedeelte van
het personeel zou dan bestemd zijn op de
8ste en 9de étage in de toekomst te gaan
werken.
Rationalisatie
Langwerpig is het hoofdgebouw, waar
omheen een ringvormig archiefgebouw is
^De ingang tot dit strikt zakelijke werk-
gebouw voor den dienst van de sociale wet
geving is royaal, zooals trouwens heel de
opzet van dit min of meer fabriekmatig ge
worden Overheidsbedrijf is bedoeld. Streng
is de rationaliteitsgedachte doorgevoerd.
Direct bemerkt men dit reeds bij het be
zien van de enorme, zeer doelmatige 7y2
Meter hooge, brandvrije archiefruimten,
waar 25 millioen rentekaarten zijn gemobi-
liseerd, welk leger telkenjare met IV2 mil-
Ilioen wordt opgevoerd. Niet minder dan 43
millioen dezer kaarten kunnen hier in drie
verdiepingen worden geborgen, ongeacht
de tienduizenden andere bescheiden, welke
jaar in jaar uit tusschen staal, ijzer, en be
I ton zullen sluimeren.
worden bijgezet, dan is de muur te ver
plaatsen. Zoo is veel in dit groote huis uit-
neembaar en heeft men de indeeling naar
behoefte in de hand.
De talrijke kantoorlokalen zijn 4.40 M.
hoog met stalen ramen en voorzien van over
vlocdig daglicht, metplafondverwarming
zomers plaiondverkoeling en verwarmde
ramen. Ventilatie geschiedt door het geheele,
gebouw van uit het ventil^torhni**»»* A- n
Mr J. C. Heyning, secretaris-generaal der
Rijksverzekeringsbank, in zijn werkkamer
van het nieuwe kantoorgebouw.
Staal, ijzer en beton
Uit deze materialen is het gevaarte, van
buiten en van binnen in grijze kleur gehou
den, in hoofdzaak samengesteld.
Aan de buitenzijde zijn geglazuurde te
gels aangebracht, ondoordringbaar voor
water en vorst.
Hout heeft men ook gebezigd. In de eer
ste plaats 4000 heipalen, elk 14 M. lang,
welk woud van stammen hecht genoeg is
om het hooge gevaarte te torsen. Verder is
hier en daar in het gebouw berkenhout ge
bezigd, doch meer tot doelmatige afwisse
ling in de gangen of betere houtsoort tot
versiering van sommige vertrekken.
Het voorgebouw van het staal-skelet is 6
verdiepingen hoog plus een zolderverdie
ping, het achtergebouw telt 5 étages, waar
op een bescheiden cantine voor het foren
sengedeelte van het personeel, dat tusschen
twaalf uur en half twee niet in de gele
genheid is om thuis koffie te drinken. Bij
de cantine ligt het ruime dakterras
waar men, evenals op de hoogere verdie
pingen, een fraai uitzicht heeft op den wij
den omtrek
Tusschen het voor- en achtergebouw
staat een middengedeelte met den ingang
beneden en hallen boven, trappen, liften,
enz.
Door een z.g.n. travée-indeeling van l.SG
M. is het interieur verstelbaar. Moet in
een kantoorlokaal een aantal lessenaars
de
nyOUld'e-'
uig, gehouden in lichte, harmonieuse kleu
ren, voorstellend de Nederlandsche Maagd,
haar mantel beschermend opheffend over de
arbeidende bevolking. Symbolisch zijn uit
gebeeld' de ongevallenwet, ziektewet en in
validiteitswet. Het geheel is een geschenk
van de ambtenaren en uitgevoerd doo^ den
Limburgschen Kunstschilder Charles
E ij k.
Een tweede symbolisch cadeau kan men
bewonderen in de ovaalvormige Raadzaal,
den zetel van het Bestuur der R.V.B., boven
den hoofdingang. Betimmering en meube
len in deze zaal zijn van teakhout. Hel
licht wordt getemperd door negen gebrand
schilderde ramen, kunstproducten van
Joep Nicolas, een geschenk van de 24
Raden van Arbeid.
Ook dit cadeau is een sieraad voor het
gebouw. De symboliek is zinrijk en van toe
passing op de sociale wetgeving. Acht ra
men bevatten elk de wapens van drie ge
meenten waar Raden van Arbeid zijn ge-
j vestigd en waarboven telkens toepasselijke
1 symbolen in rustige tinten zijn aange-
j bracht, met betrekking tot de bedrijven van
textielai-beiders, bouwvakarbeiders, metaal-
bewerkers, mijnwerkers, visschers, scheeps
bouwers, boeren en tuinders en hoogoven
arbeiders.
In het midden is een raam geplaatst,
waarin de gedachte van de sociale wetge
ving is benaderd en waaronder de volgen
de dichtregelen voorkomen:
Bescherm en schut wat werk en weten
bouwen
Tegen de schichten van het blinde lot.
Dp dag dient hen die in de toekomst
Merkwaardig is de tegenstelling tusschen
dén twpeden en vierden versregel!
Wij zagen verder de kleinere Raadkamer
en de kamer van den voorzitter, met een
betimmering van Italiaansch notenhout.
Beneden de parterre-ruimten bevindt
zich het ketelhuis, waarin vier met steen
kool gestookte vlampijpketels. De kolen
orden automatisch aangevoerd uit een
achtergelegen silo. Oliestoken vond men te
duur en onzeker.
Verder zijn hier gelegen de overige voor
zieningen. Ook groote i-ijwielbergplaatsen
een schuilkelder, plaats biedend aan
1000 personen. In dit benedenste gedeelte
is ten slotte een onderdoorrit voor brand
stoffen, postauto enz en een ruime binnen
plaats.
Architect van dit kostbare moderne utili
teitsgebouw is Ir D. R 0 0 s e n b u r g, van
Den Haag.
Een kijkje in een der modern inge
richte lokalen van het nieuwe kan
toorgebouw der Rijksverzekerings
bank te Amsterdam.