e geestelijke en moreele
belangen onzer militairen
UI I z.1 JN DE PREMIES
ruilbeurs
pNSDAG 14 NOVEMBER 1939
EERSTE BLAD PAG 3
EB II
^drukken en uitzichten
y 11*)
»D<j ft men uit ons vorig artikel den in-
g^.jgekregen, dut een veldprediker toch
n heioor heel wat vragen gesteld wordt,
Bcrloigt de vraag, die ons meermalen ge-
„of er ook een opleiding of examen
jestaat", zeer voor de hand. Het ant-
kan kort zijn: neen. Natuurlijk wor-
RA-uaar den prec-ikant, die zich heeft be-
y^iar gesteld, informaties genomen
'kêu2?iaar de b^lanifstelling in de jeugd)
rbeidtusschen zijn aanbod en zijn benoe-
io vr«bevindt zich geen tourniquet. Wel
^Tojgt zekere richtlijnen voor zijD
belveials O
,n sAgeve
SSzl"
l-Ortdhoud
aak. 'komt
lijk bijgelioht, zoowel door conferen-
""7.0SI den leger- en vlootpredikant in aig.
belveials door het verstrekken van de noo-
igevens voor den dienst,
zijn ook voonvaarden, gesteld aan
van preeken en toespraken;
omt er een „ledenlijst" van
lfeogal mobiele gemeente, worden ook
en yan opkomst van nieuwe lichtin-
m. tl- opgegeven, zoodat de vp. zich kan
aa voeiden op de toespraak tot recruten,
prgeschreven plechtigheid, waarbij
.60 oiPresent moeten zijn.
.00 swordt dan wel het leeuwendeel van
jeid1 overgelaten aan de praktijk, aan
van zaken, aan persoonlijk inzicht,
"recht, want wel zeer elastisch is de
tt vervat in die weinige woorden
•^«jkc verzorging". Het welslagen van
yPlk. ligt voor den vp. vrijwel in eigen
'^^laar ook in h* contact met zijn
Hiervoor zijn reeds regelmatig
•atrvfties binnen bepaalde rayons inge-
krui?31* ontvan^t de vp. licht op allerlei
Jne zaken, stelt hij zijn vragen, krijgt
„n jngen van don verbindings-vp. (die
een permanente legerpredikant is),
daar is de vruchtbare uitwisseling
ohten als onmisbaar complement
•aag omschreven instructie.
I^^n predikant, die in mil. dienst i:
eenige voorsprong heeft, is te be-
Als er over zware oefeningen of
m geklaagd wordt, als de legering
It of welk ander bezwaar ook ge-
j De is wat waardl. als d.® VP- zeggen
toen daarvan stil, ik weet het
en En er zou iets voor te zeggen zijn,
jjg C(fedikant, die zich voor deze functie
1 0pltf,*e*even- voora* eeiiigermate weg-
jn jjJ gemaakt worden in het labyrinth
i te ten' kazerneer'n?> mil. termen, enz.
twfjv in Amerika menige predikant
1 een mijn* of fabriek heeft gewerkt,
ook Hjstelling van mil. dienst voor Je
1 jleiding hierom afkeuring
niet aan ons om uit te maken,
'fn hI toch °°k van predikant niet
f mat hij thuis is in, ervaring heeft
j omstandigheden, waarin zijn ge-
manq^en als maatschappelijke werkers
jnselijk leven kunnen komen.
ijds: de vp. zal een zeer „mensche-
ïeller^rger moeten zijn; de gemobiliseer-
^rt uiterst gevoelig op de wijze,
onderden hem tegentreedt. Meeleven
'^1 da
TJ;
f^'aa
eP het Mil. Tehuis, overal, waar
inderjk contact te maken i6. Waar dit
(jen, openen zich de perspectieven
™ziiden-Ht
get nooit een
om zijn belangstellend woord op prijs
gevrfte dienstig is hem het celbezoek
laten.pe6traften h'i regelmatig op-
raar men onder v5er oogen kar.
j menigmaal het hart geopend
GULI bet vriendelijk belangstellende
dzaak zou men deri arbeid van den
aen edig kunnen noemen: hij evange-
.v. de velen, die van God' en Zijn
>er. Efvreemd zijn (men noemde mij ge
ezin iippelijke maaltijden, waar vijf op
n mefd man bidden!), en anderzijds is
verdvf van overbodige steun voor hen,
1 v^n militairen leven den toets van
j! ho^ng hunner levensbeschouwing
msteré doorstaan. In dit opzidht kan
heeft,eer kracht uitgaan van spreken
ggenofa'den. Men denke slechts
Van 'en verschrikkelijk kwaad in alle
vanp van leger en vloot Vindt de
nilitair hier niet zelf een op-
I geestelijke zorg voor zijn naaste?
invloed ten goede kan hij oefenen
LITAEneenemen van zijn makkers naar
V NEE en Mil. Tehuis! Het is opmerke-
die kerkdiensten door zooveel
af geqikenden bezocht worden"; dat er
geluisterd' wordt. („Slapers heb
erkl°ymil Vork nntr r,inf nn,;on»
nelvaC,
een I
oken, i
het front gaan, van een opdracht heeft voor
zien. En bekend is, dat het Ned. Bijbelge
nootschap voor onze gemobiliseerden al heel
wat gedaan heeft. Üp dezen weg is nog veel
te doen en het is alweer de veldprediker,
zijn t6n deZe l0t steun en voorlichting kan
En dan de Kerk. Ja, zij ook, van wie de
vp. afkomstig ia, heeft nu haar kansen. Er
zijn duizenden bij duizenden, aie het kerk-
gaan verleerd hebben en het nu weer leeren
zullen. Over haar machteloosheid cn
Yi *eheel eenige kracht zal gesproken
worden en haar dienaren zullen volop ge
legenheid hebben, de waardeering van het
bestaan der Kerk op te voeren. Zullen
wij niet danken, als we weten, dat duizen
den den ouden Bijbel weer leeren schatten
ais bet onmisbare troostboek óók i
schaduwen des doods die verre m
d?ck biet te keeren zullen zijn, ais
het den Almachtige behaagt, Nederland te
betrekken in Zijn twist met de wereld
dezen dag. Hoe grijpt het ons aan, cat
kende woord „Heden, zoo gij Zijn stem
hoort als we bedenken, dat de tijd der
genade nog verlengd - en door c.en arbeid
dergeeste'ijk® verzorging benut wordt.
Lichtzijden is er ook niet deze, dat het
instituut der vjp. en de praktijk van hun
werk de kerkelijke grenzen, soms zoo scherp
getrokken, verzacht en de eenheid' doet
hmt^9nu waar het zeer wel mogelijk
oiijKt i Hoe spontaan zien we predikanten
van allerlei kerktormatie samenwerken
voor het doel, dat allen vereent: het Evan-
gene te prediken aan allen, die zij be
reiken kunnen. En wie zal zeggen, hoe dit
ten goede komt aan de positie der Kerk in
ons volksleven, waar zij reeds veel terrein
verloor tengevolge van haar gedeeld'heid m
gezindten. De honderdduizenden
gemoblliseerden ontvangen hun geestelijke
voeding niet uit eenige kerkformatie, maar
schap rk a'3 brenRster van Bood-
«T,^n ^11. Tehuis vindt deze gedachte
m anaeren vorm belichaming. Hier klopt,
om zoo te zeggen, de polsslag van het per
soonlijk element der mobilisatie. Allen
zijn er welkom, al zal uiteraard de bevol
king zich groepeeren in de nu eenmaal be
staande tweeheid van Prot. Chr. en R-K.
j1JU zelfs bier merkwaardige „gedien-
stigheden der praktijk" te zien. In tal van
Mil. Tehuizen verricht men de sluiting van
den avond 3 keer per week in Protestant-
schen, 3 keer in R.K. geest. Aardige mo
menten komen ook op dit terrein voor: een
aalmoezenier vraagt een pas aangekomen
recruut naar zijn kerkelijke gezindte. Ant-
\;-Fr~te',f,ntl dus Katholiek".
Het Mil. Tehuis „staat of valt" met den
nuisvader en -moeder, al is óók een groot
deel van het weisla;
mate, waarin het n
derland zijn gewap»
lectuur en ontspan
Vooral de groote
vraagt hier om hulp
de leeraar en de
diende en dp procur
man en de ambt'
vragen vulling v
Maar anderzijds;
zorg noodig. De niel
lust, volharding; me
het saaie wachtjes
maken, marcheerer
zware bepakking, en
een goede stemml
hand: het aantrekki
avond biedt dan eer
schap: er wordt voc
steun. De voeding is
overal; welnu, de g
voorziening mag da.
wijl zij het hart r
zegd worden van
Wachtwoord' h
predikanten, dat ,i j
militairen versp id
ken woord onderstre
Tenslotte nog iet'
bruik. Misbruik
reeds jarenlangen '^ed aer dra- bestrij
ding en van de aportt' «fening - in veel
mindere mate voor don v .-bge'. In can-
tine is alle<?n bier, in 't Mil. Teh-'is ook dit
niet te krijgen. Best de kroeg, maar de mil.
eomm^nc'ant is bevoegd, door
.niet rechtstreeks ons onderwerp
villen we hier ook een paar woor-
aan den vp. en zijn verlaten
Neen, niet over de financieels
en klemmen willen we het heb-
over andere belangen. Een mijner
wees erop, dat de herder-
ha pen zijn zorg gaande maak-
vroeg zich af, of men in die niet
■■^^ircdikant beroofde gemeenten er
>nde van doordrongen is, dat het
:repo(de verlaten gemeente ook van
met oïfpr vraagt, n.l. de voorziening
111 Surten, los nog van de voorge-
i aanracaturebeurten. Deze overweging
Jen van beteekeni6, omdat op bet
rde tln de mobilisatie nog geen pijl te
naar'
word'
ieuwt
lie lichtzijden van de overigens
ster v»rzaak der mobilisatie willen wij
as inen" Daar is allereerst het wijde
door de doelbewuste geestelijke
erge van een in dienstVerband
:ns Mjroep jonge burgers geopend voor
ninndd van het Evangelie, den
Je pi1 de Kerk. In Evangelisatieterm
Eggen: de objecten liggen voor het
•n we mogen er bijvoegen: dy
atum heer dan ooit ontvankelijk, want
j een' dan in de geremde of gestremde
i hetWaarden va,t de ^oede tijding der
ensch? Hem' Die weet« wat in den
r d"en Bijbel, het bij zóóvelen
:ijn #ve,'|sknek- biedt de mobilisatie
>reede baan van invloed en zegen,
as ik.'dat de koning van Enge-
mcfl} Bijbels, die naar de troepen aan
voor
'ordfnd in öns blad van 6 Nov-
.e wil geven, als waarceerlng voor het werk, dat de abonné's voor ons doei.
_eder, die ons een nlenwen abonné voor minstens één jaar aanbrengt, mag eei:
keuze doen uit deze artikelen. Wie ons vóór 1 Januari een drietal nieuwe
abonné's aanbrengt, on vangt EEN EXTRA PREMIE (Voorbeeld No. 1).
DE KEUZE IS GROOTEK DAN OOIT TE VOREN, UW INSPANNING
ZIJ DAARMEDE IN OVEREENSTEMMING - DOE EXTRA UW BEST!
ruimte
j En om het nu nog aan-
itrekkelijker, te maken,
voor degenen, die een
geheel compleet thee
servies willen verzame
len: voor 3 aangebrach
te nieuwe abonné's een
volledig 9-dcelig servies,
I bestaande uit theepot,
suikerpot, melkkan, 6
koppen cn schotels.
lb. Bijbehoorondo suiker
pot en melkkan,
lc. Theepot, eveneens bo
tergeel geglazuurd,
ld. Theelichtje, idem.
2. Dejeunertje, beslaande
uit kop en schotel en
ontbijtbordje van prima
effen botergeel platteel.
3. Vaas, hruin craquelé.
i Tabak* echt
leder n.c ii bin
nenwerk
voor pijp.
5. Naalgamitunr in
leder uitgevoerd.
6. Fluitketel, 2 L. inhoud.
7. Keukenklok, Wit/blauw
8. Visitetaschje, naar keu
ze in de uitvoering
zwart/zilver of zwart/
goud.
9. Blocnote omslag, in
fraai bewerkt leder
uitgevoerd.
10. Naaimachine lampje,
met snoer en stekker.
11. Kruiwagen, hoogte 30
c.m., lengte 85 c.m.
12. Drijfschaal, bruin (Leer
dam) middellijn 30 cm.
13. Etnl glazenbakjes, 12
Leerdam kelkenbakjes
in étui.
14. Fruittest, beroemd Leer
dam-model, bruin.
16. Nest schalen, 5 deelig
Leerdam,
rood 17. Lucifersdoos, groot
model, in craquelé uit
gevoerd.
18. Paardje, aardewerk ir
matsatijnen kunstgla-
zuur, hoogte 18 c.m.
19. Groentenanto, hoogte
20 cm., lengte 48 c.m
20. Heerenportemonnale,
echt saffian leder bruin
21. Avondtaschje, in goud
of zilver brocaat
22. Lepelrek.
23. Boekomslag, in fraai
bewerkt echt leder.
24. Timmerkaart, geheel
oompleet, met bank
schroef.
25. Trekwagen, stevig uit
gevoerd, hoogte 19 c-m.,
lengte 50 cm.
26. Pop, lang 40
15. Compóte stel, 7-deelig 27. Heerenportcieuille, ecl
(Leerdam).
leder, 10 X 15 i
lijk of rayonnaal tapverbod misbruik te
keeren. Uiteraard vraagt de Zondag voor
den gemobiliseerde een moeilijke dag, welke
hij met wandelen en schrijven naar huis
(of het doen overkomen van zijn vrouw)
kan verzachten meer toezicht. Maar in
het algemeen is er gelukkig weinig klacht
over dronkenschap. Ook hier kan de vp.
zijn kans maken.
Al zijn de Verzamelde indrukken afkom
stig van slechts een gering deel der geeste
lijke verzorging onzer militairen, ze waren
ruim voldoende om met verheuging te con-
stateeren, dat hier een prachtig werk met
groote toewijding en inspanning, maar ook
met verblijdende resultaten verricht wordt.
Zeker, er moest in vee] gevallen 6nel gehan
deld worden en van 90% der praktijk
was geen theorie voorhanden!
Destemeer wordt door de militairen ge
waardeerd hoe de v.p. zich gegeven
hebben om in korten tijd de gevolgen van
het van huis-zijn op te vangen. Uiteraard
zijn nog niet alle verlangens vervuld',
maar zonder twijfel is en wordt het moge
lijke eMaan, om aan redelijke wenschen
te voldoen. Dat mogelijke vindt tenslotte
zijn begrenzing in het organieke aantal
veldpredikers. Of dit getal op den duur
voldoende zal zijn, kunnen wij niet over
zien. De oplossing van dit vraagstuk be
hoort tot de competentie van den leger- en
vlootpredikant in Alg. Dienst, Ds Jans
sen dat wil zeggen: tot 1 Januari 1940
Zijn opvolger, Dr. W. G. H a r r e n s t e i n.
behoorde tot degenen, met wie wij terwille
van deze artikelen een onderhoud gehad
hebben; op d"it oogenblik echter mocht aan
deze benoeming nog geen ruchtbaarheid
gegeven worden. Aan Dr Harrenstein, die
thans Geref. predikant te Santpoort is, aan
Ds G. Barger Ezn., Herv. predikant te
Heukelum en aan De. P. de Smit, Chr.
Geref. predikant te Utrecht, die ons met
groote welwillendheid hebben voorgelicht
brengen we op deze plaats onzen welge-
meenden dank daarvoor. Zi< hebben het mo
gelijk gemaakt, zooal niet een al-, dan toch
een veelzijdig beeld te krijgen van een ar
beid, die ten volle de aandacht van ons
volk verdient, omdat hij mee het moreel
van ons leger en onze vloot bepaalt en der
halve de defensieve kracht onzer weer-
maohtj
SAMENWERKING
Belgisch pleiiiooi voor weder-
zijdsche economische aanpassing
De heer Ph. van Isacker, oud-minister
van Handel en Nijverheid in België en voor
zitter van de Belgische Delegatie in de Per
manente Economische Nederlandsch-Belgisch-
Luxemburgsche Commissie, die thans onder
voorzitter is by de Kredietbank voor Handel
en Nijverheid N.V. te Brussel, bepleit in het
nummer van ,JDe Nederlandsche Mercuur",
een aanpassing van de economie van Neder
land en België aan de vooruitzichten van een
langen duur van den oorlog, waarbij hij
aanneemt, dat alle kansen voor het verder
behoud van beider neutraliteit aanwezig is.
De heer van Isacker wijst op de gemeen
schappelijke grenslijn, zoodat wij in hooge
mate meesterschap hebben over den graad
in eoonomische hulp, die wij elkander wen-
•hen te verleenen.
Het welbegrepen eigenbelang van beide
volken is hiervoor voldoende aansporing.
Voor den oorlog maakte een verschillende
oriëntatie in de economie het oplossen van
het probleem der handelsbetrekkingen niet
altijd gemakkelijk.
De oorlogstoestand heeft, althans tijdelijk,
dit gewijzigd. Wat Nederland nog van over
vloed van voortbrengselen van zijn landbouw
over hebben, zal weldra blijken welkom
te zijn in België. En voor België zelf zal het
probleem der industrie niet hoofdzakelijk
dat van den uitvoer van fabrikaten en half
fabrikaten meer zijn, maar veel meer dat van
den invoer van grondstoffen. „Ik heb al
dus de heer van Isacker maar één vrees
voor den oorlogstijd: dat we aan elkaar te
weinig zullen kunnen leveren en niet dat we
zouden ge eigd zijn elkaar te veel te verkoo-
pen".
Hij pleit vervolgens voor een geleidelijke
afschaffing van de wederzijdsche contingen-
teeringen en hij wijst in dit verband op het
opmerkelijk verschijnsel, dat de oorlogstoe
stand, die alle problemen heeft omvergewor
pen in alle landen ter wereld, thans ook de
kwestie van de beperkingen van den uitvoer
de plaats heeft gesteld van de kwestie van
de beperkingen van den invoer. Men tracht
zoo weinig mogelijk los te laten van wat
men heeft, de kommer om er te veel koop
waren bij te krijgen verdwijnt geleidelijk.
Laten Nederland en België aldus de
heer Van Isacker nu in de eerste plaats
en hun te-
ii i i Hen vóór ze
er aan denken van hun overvloed aan ande
ren mede te deelen. „Wij kunnen dat doen
zonder veel vreemde inmenging te moeten
vreezen en on :e ruilhandel zal des te beter
stand houden indien de diensten die we el
kaar bewijzen zooveel mogelijk van gelijke
waarde zijn
Hij vraagt of na twee maanden oorlogs
toestand de tijd der empirische oplossingen
van den onderlingen in- en uitvoer niet
voorbij mag worden geacht en de tijd lijkt
hem nabij waarop beslissingen kunnen wor
den getroffen die uitgaan van een meer or
ganische regeling. Hoe die er uit moet zien
zal het best worden uitgemaakt wanneer we
een beter inzicht hebben over het herbe-
voorradingsprobleem.
Hij doet voorts het middel van het in het
leven roepen van een compensatie-orgaan
aan de hand, dat bevoegdheid zou hebben
om snel en zonder veel administratieve ver
traging de passende beslissing te treffen.
Tenslotte zegt hij dat een verbreeding van
onze handelsrelaties in deze abnormale om
standigheden wellicht het uitgangspunt kan
worden van nauwere samenwerking wan
neer het wederom vrede zal zijn.
Overzicht van den ophouw van het
hoofdgebouw der nieuwe Rotterdamsche
Diergaarde in Blijdorp. Links enkele
buitenverblijven voor manschappen.
donkerblauw
violet
erccnlgde Staten van
s ter herinnering aan
de opening van he
een hier een frankeer
de afbeelding linka
lichtblauw
'an Theodore Rooso-
George W. Goethala
jmschlp, dat de Gall-
lard-engte doorvaart
Dultachland. Hieronder afbeelding van
lar zegels van de een vorige keer beschri
Correspondentie
d. M.. Rüswjjk. W|j schrevi
9.
P.. Dordrecht WJJ schreve
Nr. 201.
G. H., Sassenhelm. WU sohr
Nr 202.
Nr. 193. Zending Nf. 266 frs
Tot t
6 November
Nr. 176. 2 stuks 68.40;
vervolg geen
als drukwerk 1
betaalden 14 c
Nr. 199. 1 stuk 56.70.
Nr. 136 1 stuk 163,35.
Nr. 193. 1 stuk 461.60
Nr. 147. 13 stuks 85.25; -
122,09; 83.05; 44
64,55; 38.25.
76,05. Wilt D In he
boekjes meer zendei
i gesloten omslag? W
int strafport
