F?e antwoorden uit Londen en Parijs
„De Führer en zijn volk zullen
zegevieren"
Mijnhardtjes
VD^ANDAG 13 NOVEMBER 1939
EERSTE BEAD; PAG. 3
M. J. DE VRIJER-STRUIJS
30 JAREN DOMINEESCHE
HET geschenk bij uitnemendheid
11de Druk. in den Boekhandel f 2.25 geb.
rlijn zegt zorgvuldig onderzoek toe
I V|"<
>e antwoorden van den President der
0n ,4ii9ehe Republiek en van den Koning
i'V Engeland, werden gisteren te Brus-
ileid en Den ^aa6 ontvangen. Deze ant-
de fuxi'en worden thans nauwkeurig on-
It h#ocht.
de let antwoord van Lebrtin
>naf\lct antwoord van President Lebrun
den volSenden ""houd:
ang te regecring der Republiek en het
ogssjnsche volk brengen eensgezind hulde
et-Ud de gevoelens, waardoor de bood-
ap, welke Uwe Majesteit tot mij
itte, ie bezield. Zij waardeeren er ten
Hule de hoogheid en d<en adel van.
van |een natie ter wereld is vreedzamer
e zoq de Fransche. Geen enkele natie
he ft meer offers voor den Europeesehen
te bfie gebracht. Frankrijk heeft reeds
i ellai&vuldi? tot uitdl'ukking gebracht
pet herinnert daaraan thans nog-
e° lis d-at het besloten is en blijft, om
fl€'el| mogelijkheden ter verzekering van
rdelij eervollen en duurzamen vrede tus-
d d<*n de volken te verwelkomen. Ben
fle> gegrondvest op recht, is inder-
j, jgil alleen duurzaam.
heeft de wapenen opge
ien om eens voor al een eind te
schiten aan daden van geweld en miacht,
jee sedert twee jaren ten spijt van
lelliïü PleöhtiSe verbintenissen en met
eJyjnding van het gegeven woord reeds
is hq Europeesche naties tot dienstbaar-
maci 'hebben gebracht of vernietigd en
id ie thans de veiligheid van alle vol-
r vo$n bedreigen.
vljn duurzame vrede kan dus slechts
oet ctytand worden gebracht door het her
inga? ^er onrechtvaardigheden, welke 't
«ld aan Oostenrijk, Tsjecho-Slowa-
leid. Ien Polen heeft aangedaan. Hij zal
3 Hapok niet anders kunnen, dan naar
ind (b deugdelijke waarborgen van poli-
-htenen en economischen aard voor de
'jomst den eerbied voor de vrijheid
(feja^e vo^ien verzekeren. De mensch-
'jJ zal eerst van haar onrust en haar
ndelip hevrijd worden, wanneer zij de
zal hebben, dat nieuwe aan-
voor en op het recht voortaan uitgeban-
od zizullen zijn. Elke oplossing, die de
er Z^vinning van het onrecht zou wetti-
«j^»u aan Europa slechts een hache-
bestand schenken, zonder eenig
,nd met den wettigen en bestendi-
rede, welks komst Uwe Majesteit
orfgt.
onvi
ïlankPENSTILSTANDSDAG
te v, HERDACHT
gedf
evon»iCgramwisseiing tusschen Parijs
"rsdl en Londen
70^aJarijs en Londen is Zaterdag de wapen-
^dsdaff herdacht op de gebruikelijke
n.l. door het leggen van bloemen en
ja op de monumenten van de geval le
lt den wereldoorlog. Om begrijpelijke
in bleef echter ditmaal alle militair
n, en elke samenkomst van breeder
achterwege. Verder heeft er een
-t OOh-Britschc officieele telegram-wisse-
laats gehad,
schujdent Lebrun seinde aan koning
te:
terksf!ezcn daS- waarop onze beide landen
eschtr# hulde brengen aan de nagedachto-
ahen ,die hun leven aanboden aan
v00r een °^er> dat met d°
/jjnning bekroond werd, wil ik uwe
in hir* rnededeehnS doen van de toewij-
^et vertrouwen, de herinnering en
|op, die het Fransche en Engelsohe
j j^vereenigen. De jonge mannen van
id isplk en het Britsohe rijk strijden eens
itsch(r' ziide 33,1 züde met vele oudstrij-
chlair den S*001®11 oorlog, voor de verde
er van de onaantastbare rechten der
ichtePeid- Hetzelfde ideaal bezielt en leidt
Potten oaaruit'de noodige kracht,
hailiRSO strijd tot het einde toe te
opzit van welks afloop het hei-stel van de
s heJesche orde op de bases van vrijheid,
lardighedd en veiligheid afhangt".
waAg George heeft hierop geant-
eerdden- mijnheer de president, zeer getrof-
van |°r uw talegram op dezen herinnerings-
oen ir Sowijd is aan diegenen onzer land-
hap d*e hun 'oven gaffe ven. hebben voor
>t befh^irï' waarin het Britsche rijk en
njk zegevierend naast elkaar gestaan
..voor het gemeenscliappelijk ideaal.
trotsch op hun edel voorbeeld en
peogen ons er over, dat hun geest nog
open Jeeït in hen, die geluisterd hebben
tot den strijd en die op-
^sohouder aan soliouder staan om le
aving7-aak "verdedigen. De banden tus-
Iking e vo'ken van het Britsche gemeene-
Frankrijk zijn versterkt door die h«r-
d wr™ en door de ffcmaenschappelijke
bask^ie nu 200 overvloedig aangeboden
1 voor de zaak, waaraan zij zich ten
Jwijd hebben.
ebben alle reden, cxm er van verze-
zijn, dat hun gemeenschappelijk stre-
fet succes bekroond zal worden en dat
f beveiligd zal worden tegen bruut
J en de voortdurende bedreiging met
I, zoodat de vrede gevestigd kan wor-
de zekere grondslagen van vrijheid
Itvaardigheid".
dikai
den.
n ent aanbod van goede diensten
Blijken van Sympathie
'9enïraal Franco zond koning Leopold
llegram, waarin hij uitdrukking geeft
iet groote belang, dat Spanje hecht
u]t jfle daden, welke ten doel hebben den
te herstellen, die met den goeden wil
hen inderdaad gevestigd kan worden,
z nBrif6che pacifist George Lansbury
ui een rede svmpathieke woorden ge-
ian het vredesinitiatief. „Kleine staten
ketzelfde recht om hun stem te )a-
Doren als de groote". zoo zeide Lans-
aai- «In de afgeloopen drie jaar hee't
Leopold herhaaldelijk tegen het
en IInd.? oorlogsgevaar gewaarschuwd en
zijn zijn oproepen met stilzwijgen,
te met hoon, behandeld. Het is de
van eiken Christen om eendrachtig
vefitn het werk te stellen, teneinde het
g, dat boide vorsten op het oog heb-
Dt stand te doen komen."
Het staat thans aan Duitsohland en
niet aan Frankrijk zich uit te spreken
voor of tegen dien vrede, waarnaar alle
bedreigde lauden haken, wier veiligheid
en onafhankelijkheid door zijn toedoen
bedreigd worden.
Het antwoord van
Koning George
Het antwoord van den Koning van
Engeland luidt:
„Ik heb met mijn regeeringen van het
Vereenigd' Koninkrijk, Canada, het ge-
meenebest van Australië, Nieuw Zeeland
en de Unie van Zuid- '-ika het. he^Q^P
hetwelk Uwe Majesl
teit de Koning der I
ber tot mij gericht h»
vuldig onderzoek on
lik breng in herin
door Z.M. den Koni
23 Augutus, uit no at
van de Oslo-groep g>
Majesteit gepleit h
werping van geschi'
open onderhandeli
legd in een geest van
werking. Zoowel mij
Vereenigd Kohinkr
regeering, heeft gun
dezen oproep ge®on
Ik breng evenzeer
gezamenlijk aanbod
door Uwe Majesteit
der Belgen aan Mij;
Vereenigd Koninkr
Duitsche, Italiaanse
geeringen op 28 Au;
aanbod werd welko
Mijn regeering er do
liaansche en Pooiscl
Enkele dag-en late.
regeering een niet ui
Polen gedaan, hetweiK up—ue met»i
ruwe wijze onder den voet is geloopen.
Mijn regceringen waardeeren hooge-
lijtk den geest van Uwe Majestoits aan
bod en zij zullen altijd bereid zijn een
redelijken en vasten grondslag voor een
billijken vrede aan een onderzoek te
onderwerpen. Het is en was steeds Mijn
wèiisch, dat de oorlog geen dag langeV
dure dan volstrekt noodzakelijk is en
ik kan daarom aanstonds antwoorden op
dat gedeelte van Uwer Majesteits be
roep, waarin U Uw bereidheid tot uit
drukking brengt, om het onderzoek naar
factoren tot het bereiken van overeen
stemming te vergemakkelijken. De essen-
tleefe voorwaarden, waarop wij besloten
zijn, dat een eervolle vrede verzekerd
zal moeten worden, zijn reeds duidelijk
bekend gemaakt. De documenten, welke
sedert het uitbreken van .den oorlog
openbaar zijn gemaakt, verklaren daar
van duidelijk den oorsprong en stellen
de verantwoordelijkheid voor het uitbre
ken er van vast.
Mijn volkeren hebben de wapens eerst
opgenomen, nadat alle pogingen gedaan
waren om den vrede te behouden. De
onmiddellijke aanleiding tot ons besluit
om oorlog te voeren is Duitschlands aan
val op Polen geweest. Doch deze aan
val was slechts een nieuw voorbeeld
van de Duitsdhe politiek tegenover zijn
naburen.
De ruimere doeleinden, waarvoor mijn
volkeren thans strijden, zijn te waar-
dat Europa, om d'e woorden te
van Mijn eerste-minister van
:nigd Koninkrijk, moge worden
an de altijd weer terugkeeren-
voor Duitsche agressie, ten
volkeren van Europa in staat
hun onafhankelijkheid en hun
te bewaren en voor den ver-
verhoeden het gebruik van ge-
stede van vreedzame middelen
jchting van internationale ge-
heleinden zijn bij verschillende
iden aangevuld en verruimd,
zonder in de verklaringen door
le-minister van het Vereenigd
j<k, afgelegd in het Lagerhuis
:tober en door Mijn Minister
enJandflche Zaken in het Hoo-
op 2 November. De factoren,
iar het oordeel van Mijn regee-
an elke regeling deel behooren
taken, zijn uit deze verklarin-
jr politiek helder en duidelijk
dag getreden.
Uwe Majesteit in Ptaat zijn mij
ing te doen van eenigerlerf
en van DuitSchland, van een
:en aard, dat zij een werkelijk
vooruitzicht bieden op verwezenlijking
van 't door Mij ven omschreven doel,
u zoo kan ik reeds aanstonds verklaren,
dat Mijn regeeringen daaraan de meest
ernstige aandacht zullen schenken.
Duitschland zegt onderzoek toe
De Regeeringspersdienst meldt:
De Duitsche gezant heeft in opdracht van
zijn Regeering, aan Minister Van K1 e f-
fens medegedeeld', dat de inhoud van het
telegram, dat Hare Majesteit de Koningin
en Zijne Majesteit de Koning der Belgen
Dinsdag j.l. tot den Rijkskanselier hebben
gericht, zorgvuldig zal worden onderzocht.
Prof. Dr Willem Mengelberg bij zijn ver
trek per vliegtuig van Schiphol naar Ko
penhagen, waar het Staatsradio-orkest
Donderdag a.s. onder zijn leiding een gala
concert zal geven.
Engeland de laatste hin
derpaal voor Duitschlands
definitieve bevrijding
Men kan het volk niet los
maken van zijn leiders
De Duitsche propaganda-minister
G o e b b e 1 s heeft te Berlijn voor het
personeel der Osram-fabrieken een rede
gehouden, waarin hij o.a. zeide, dat de
Duitsche leiders reeds in het jaar 1933
wisten, dat de opgang van het nationaal-
socialistisdhe Duitschland en het bereiken
van een stabielen vrede niet zou kunnen
geschieden, zonder dat men weerstand
zou ontmoeten. Wij hebben ons derhalve
in de jaren 1933, '34, '35 en '36 uit alle
ir i_ht ingespannen, om het schip van
staat veilig te loodsen door de stormach
tige golven der internationale opwinding.
Dat de Britsche regeering ons echter
eens zou dwingen, de geschillen uit te
vechten, was bij den stand van zaken
nauwelijks te betwijfelen, en wel om de
volgende redenen: wij, nationaal-socialis-
ten, hadden het voornemen een sociaal
Duitschland op te bouwen, een Duitsch
land der volksgemeenschap. In dit
Duitsdhland zouden alle Duitschers hun
vaderland vinden. Het was echter duide
lijk, dat, indien 90 millioen Duitschers
onder een centrale leiding tot een machts
blok georganiseerd worden, alleen reeds
het politiek bestaan van zulik een blok
als een bedreiging zou opgevat worden
door bepaalde staten, die gewend waren
midden-Europa als hun kolonie te be
schouwen.
Men hoeft het Duitsóhe volk in zijn veel
bewogen geschiedenis altijd het groote doel
van zijn politieke ontwikkeling afhandig
gemaakt, aldus G o e b b e 1 s. In de tiental
len en honderdtallen jaren, waarin Enge
land de wereld veroverde en zijn imperium
stichtte, zaten wij, Duitschers, elkaar in do
haren om religieuze, confessioneel e, econo
mische en sociale problemen. Ook na den
oorlog ©tonden wij op 't punt, dezelfde fout
weer te begaan, die wij door onze geheele
geschiedenis begaan hebben. Het was de his
torische verdienste van den Führer, en de
eerste historische daad van zijn beweging,
dat hij daar definitief een einde aan maak
te. Het is ook duidelijk, dat daarmede een
geweldige mach ts vermeer dering der Duit
sche natie verbonden was, die reeds uit
sluitend1 door haar aanwezigheid in de
oogen der democratische imperia de betee-
kenis van een bedreiging had.
De Führer heeft deze reactie der tegen
standers vooruitgezien en derhalve van
stonde af aan naar alle kanten zijn voor
zorgsmaatregelen genomen. Nadat zijn voor
stel tot afschaffing of beperking der be
wapeningen afgewezen was, heeft hij een
weermacht opgebouwd, óie het Duitsche
volk tegen eiken aanval zijner tegenstan
ders de noodige bescherming zou kunnen
verieenen. in de eerste jaren van ons
regime hadden wij nog geen weermacht, die
ons in staat gesteld zou hebben, een con-
inct met succes te bestaan.
Onze vijanden wilden ons reeds van den
beginne af aan vernietigen; zij hebben ech
ter hun maatregelen steeds te laat getroffen,
zooais trouwens steeds de geschiedenis van
net nationaal-socialisme de geschiede.iis
der verzuimde gelegenheden zijner tegen
standers is geweest.
I)e Britsche oorlogsstokers zeggen thans,
dat de oorlog, dien zij hebben begonnen, uit
moreele overwegingen wordt gevoerd. Het
spreekt vanzelf, dat de moraal daarbij voor
hen slechts een factor van ondergeschikt be
lang is. Immers de heele Engelsche kolo
male geschiedenis hangt van amoraliteit
aan elkaar. Het is een oude kunstgreep der
Engelsche politiek, cm een volk te scheiden
van zijn leiding, het met iphrasen het hojfd
op hol te brengen, de regeering uit den
weg te ruimen en daarmede het volk, be
roofd van zijn leiding, zonder wapens en
weerloos aan d'e willekeur der Epgelsch-
ïmperialistische politiek uit te lederen. Dat
bedoelde ook de heer Chamberlain; toen
xn zijn eerste rede na het uitbrek0n vu«.
den oorlog zeide: „Ik wensch nog den dag
te beleven, waarop Ilitlor vernietigd f
De storm van verontwaardiging, die
deze wooróen in Duitschland gevolgd ia,
heeft getoond, hoezeer de Duitsche arbei
ders en de Duitsche soldaten deze houding
van Chamberlain minachten en hoe zij
daarop hebben gereageerd".
De aanslag te München
Goebbels sprak daarna over den
Jukten aanslag te München. „Deze genieene
misdaad", zoo zeide hij, „is Duitschlands
vijanden niet gelukt en kan hun ook niet
gelukken. Want ons instinct zegt ons, dat
er geen rechtvaardigheid meer in do wereld
zou zijn, dat de wereldgeschiedenis haar
zin verloren zou hebben, wanneer wij, Duit
schers, die ons nu zeven jaren lang eerlijk
ingespannen hebben om Duitschland weer
vrij en groot te maken, door een bom van
een misdadigersbende m het bereiken
dit doel gehinderd zouden kunnen worden.
Dat is niet mogelijk. Wat er ook gebeuren
moge: de Führer en zijn volk zullen in
dezen oorlog zegevieren".
Minister Goebbels eindigde zijn redevoe
ring, die herhaaldelijk door stormachtig
applaus onderbroken werd, met een oproep
lot zijn toehoorders: „Het in de taak van
eiken Duitscher voor dezen oorlog al zijn
krachten in te spannen. Wanneer deze oor
log, dien Engeland wilde, gewonnen is
en wij weten, dat hij gewonnen zal worden
dan beteekent dat de definitieve bevrij
ding van ons volk en de bevestiging van on3
nat leven voor alle tijden".
sel gegeven ons in dï draaikolk mede te
sleuren. Ondanks alle geruchten, óie de ron
de doen, blijven wij dan ook gelooven,
Belgie het ergste bespaard zal blijven."
„Heden, Vrijdag, hebben in Bi-useel
geheel België de onwaarschijnlijkste „ca
nards" rondgevlogen. Als een loopend vuur
tje deea het bericht de ronde, dat de Neder-
landsch-Duitsche grens gesloten was. Wij
hebbm inlichtingen ingewonnen bij de beste
bron; er is absoluut niets van waar en het
verkeer wordt daar even normaal voortge
zet als aan de Duitech-Belgiscbe grens. In
dezen tijd hebben de Belgen één enkelen
plicht: koelbloedig to blijven, niet het oor
te leenen aan de paniekverwekkers en hun
werk te doen als in gewone tijden."
Na den aanslag te München
Op zoek naar den dader
De speciale commissie, belast met het on
derzoek naar do misdaad in den Bürger-
braukeller, werkt c'ag en nacht, zoo meldt
bet D.N.B. Naar aanleiding van een mede-
deeling van Zaterdagavond, dat een arbei-
I der gezocht wordt, die in den Bürgerbr&u-
keller werkzaamheden verricht had, hebben
zich reeds verschillende personen met in
lichtingen gemeld.
Het spoor verdicht zich reeds steeds meer,
vooral omdat men reeds heeft künnen vast
stellen, dat de gezochte persoon noch tot
het personeel van den Bürgerbraukeller be
hoorde, noch met reparatiewerkzaamheden
belast was. Men weet ook, dat hh reed's be
gin Augustus in den Bürgerbraukeller ver
scheen. Men tracht in het bijzonder daarom
trent lioht te verschaffen.
Ondertussohen is men er reeds in ge
slaagd vast te stellen, dat eenige onderdee-
van het uurwerk van de tijdbom
slechts door twee bepaalde firma's vervaar
digd kunnen zijn. De andere onderdeelen
van de bom worden nog onderzocht.
Bomaanval op Fransche
Kanaalboot
Geen schade; geen slachtoffers
Verzet u tegen paniekverwekkers
„Wij maken, het zou kinderachtig zijn
h'ït te verbergen ernstige uren door, zoo
schrijft de „Indépendance Beige". De inter
nationale spanning heeft een hoogtepunt
bereikt. Waarschijnlijk zullen wij in de ko
mende dagen een toeneming der militaire
operaties aanschouwen."
„Wil dat zeggen, dat België rechtstreeks
bedreigd wordt en dat wij ons aam ontmoe
diging moeten prijsgeven? Niet het minst.
Wij hebben niemand het minste voorwend-
Een Duitsch vliegtuig heeft, kort na het
vertrek van een Fransche boot uit een
Fransche Kanaalhaven, niet ver van dit
schip, twee bommen in zee laten vallen. Er
waren 90 passagiers aan boord. Niemand
werd gekwetst en de boot vervolgde haar
reis. Dx-ie jagers verdreven het Duitsche
toestel.
Volgens de passagiers is een bom op on
geveer 110 meter van het schip terechtge
komen, dat zijn snelheid verhoogde, toen
het vliegtuig in zicht kwam. Toen de boot
naar Engeland afvoer, werd luchtalarm ge
geven en bijna onmiddellijk begon het
luchtafweergeschut te vuren.
Een Britsche passagier verklaarde: Op
een gegeven oogenblik scheen het vliegtuig,
dat op ongeveer 4000 meter hoogte vloog,
vlak boven ons te zijn. Drie Fransche of
Britsche toestellen vlogen tusschen het Duit
sche vliegtuig en ons schip en beschermden
ons zoodoende tegen een bomaanval, die,
naar ik geloof, de piloot van plan was te
doen. De twee bommen waren te ver af om
schade te berokkenen. De Duitscher ging er
zoo snel als hij kon vandoor, toen de jagers
aanstalten maakten, een achtervolging in
te zetten, ik kan zoowel het luchtafweer-
vuur als het ratelen van de mitrailleurs in
de lucht hooren.
Een geslaagde stratosfeervlucht
De Fransche vliegers Codos en Guil-
laumes hebben met het eerste Fransche
stratosfeervliegtuig „Camille Flammarion"
een geslaagde stratosfeervlucht gemaakt
van Le Bourget naar Rio de Janeiro.
De speciale inrichting van het toestel stel
de de vliegers in staat een hoogte te kiezen
tot 9000 meter zonder dat zij hierbij van
speciale toestellen voor zichzelf gebruik
maakten. Hun gemiddelde vlieghoogte be
droeg 7000 meter. Al werd op de vlucht geen
record gevestigd, zij beteekent niettemin een
opmerkelijke prestatie voor een handels
vliegtuig. Zijn voornaamste belang on/tleent
de tocht evenwel aan de proefnemingen
op groote hoogte. De bemanning kon met
zeer veel gemak de atmosferische storingen
op lagere hoogte door een stijging naar het
„plafond" ontwijken.
Het Fransche legerbericht
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt: Een kalme naoht aan het
getheele front.
Kort Nieuws
De gewone zitting van de Volkenbond's-
vergadering, welke voor 4 December was
vastgesteld, zal waarschijnlijk niet gehou
den worden.
De plechtigheid, waarbij de koning van
Zweden de Nobelprijzen aan de bekroon
den overhandigt, zal dit jaar niet gehouden
worden.
Een aantal reddingsmanschappen heeft
met zuurstofapparaten gaten gemaakt in de
waterdichte schotten en den bodem van de
„Thetis" en 34 lijken van de bij d'e rmp
omgekomen slachtoffers geborgen.
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Elim ('Dr.), cand'. J. C.
van Eizinga, hulppred. te Emmers-Er£schei-
derveen. Te West-Terschelling, cand. G.
J. H. Gij mink, hulppred. te Uchelen.
GERIEF. GEM.
Bedankt: Voor Lisse, J. v. d'. Berg te
Knalbbendijke.
HULPPREDIKERS
Tot hulpprediker der Ned. Herv. Kerk te
De 1 den is benoemd Mr J. Schoenma
ker, cand. te Baambrugge. Deze benoeming
heeft hij niet aanvaard; die van Roermond
aangenomen.
Cand. P. A Hard te Arnhem werd be
noemd tot hulpprediker bij de Ned. Herv.
Gemeente te Welsurn, welke benoeming
is aanvaard.
AFSCHEID Ds M. BARENDRECHT
Onder buitengewoon groote belangstelling
heeft Ds M. Barendr e ch<t, na 40-jarigr-
dienst, Zondagmiddag wegens emeritaat af
scheid genomen van de Ned. Herv. Kerk te
Austerlitz.
Onder de aanwezigen waren Mr. H. Th.
's J a c o lb, oud-commissaris der Koningin,
Jhr. Mr. J. K. H. d e B e a u f o r t, presi-
derd-kerkvoogd en burgemeester van Leus
den, Dr J. Riemers van Leiden (die even
als 40 jaren geleden bij Ds Barendrecht's in
trede, het orgel bespeelde) en tal van predi
kanten uit de omgeving.
Als tekst had Ds Barendrecht gekozen 2
Cor. 9 15. Na de predikatie sprak hij woor
den van dank tot de gemeente, den kerke-
raad, de ring-collega's en de kerkvoogdij.
Hij werd vervolgens toegesproken door
den heer H. de Mik, namens den kerke-
raad; door Ds Klomp van Woudenberg als
voorzitter van het provinciaal kerkbestuur;
door Ds J. G. W. Goedhard van Zeist na
mens een aantal oudere vrienden; door Ds
Kooyman van Den Dolder (die de plaats
van Ds Barendrecht tijdelijk vervult); door
Jhr. de Beaufort als pres.-kerkvoogd en
door den heer Malekotte, als dir. van
Kinderzorg.
Tot slot werd gezongen Gezang 96.
AFSCHEID Ds J. VERKUYL
Gisteren nam Ds J. Verkuyl ln ver
band met zijn voorgenomen vertrek naar
Indië, afscheid van de Geref. Kerk van
Wassenaar, des morgens in de Bloem-
camplaan, des avonds in de Zijllaan.
Ds Verkuyl had tot tekst voor zijn af-
scheidspredicatie gekozen Matth. 25 14,
waarbij hij er op wees, diat niet de verschil
len, in dit hoofdstuk genoemd, beslissend
zijn voor het wereldeinde, doch wel de vol
tooiing van de wereldzendingstaak. Bij d<
behandeling van deze wereldzendingstaak in
het licht van het wereldeinde besprak de
scheidende predikant: 1. het karakter, den
omvang en de bedoeling van deze taak; 2.
de zekerheid van de voleinding der zendings-
taak; en 3. den samenhang van de zendings-
taak en het wereldeinde. De zendingstaak
moet ondanks oorlogen voortgang hebben.
In een speciaal afscheidswoord tot de ge
meente zeide Ds Verkuyl, dat hij steeds met
vreugde te Wassenaar gearbeid had. Tot be
sluit las hij voor enkele verzen uit Ef. 3.
In de Bloemcamplaan werd Ds Verkuyl
toegesproken door ouderling M u 1 d
waarop den leeraar werd toegezongen Psalm
In de Zij liaan sprak ouderling
Sc hale kamp een woord van afscheid,
hetgeen hij namens de gemeente van een
zendingsgeschenk vergezeld deed gaan. Hier
werd toegezongen Psalm 12>1 1 en 4.
In beide diensten waren de gebouwen zeer
bezet.
Di A, J. W. VAN INGEN
Het Prov. Kerkbestuur van Zuid-Holland
heeft thans met ingang van 1 Februari as.
wegens meer dan 40-jarigen dienst
A. J. W. van I n g e n. Ned. Herv. predikant
te Dordrecht, eervol emeritaat verleend.
RADIO
14 NOVEMBER 1030
HILVERSUM I. 1875
KRO-Orkest. 2.00 Vr
cursus. 4.00 Gra
5 00 KRO-Melodist
4.15KRO-C
slist. tsTo--e
MARTIN NIEMOLLER
DE LAATSTE 28 PREEKEN
HET fe, chenk occr de S)ecem6er- feestdagen
f 2.90 geb. In den Boekhandel f 2.90 geb.
lerich-
7.15 Caust... ..1-
dienden". 7.35 Gmm.muzlak. 7.40 Reportage.
8.00 Berichten ANP, Medede«lin»e<n. 8.16. u.*
KRO-Symphonieorkest e" rt* mu-'
ze Gra.m.muziek. 10.01
10.30 Berichten AJ?F. 10.4
11.00 Berfaus van Dinteren's oriceoc. n.as» u.
tot 12.00 Gram.muziek.
[ILVERSUM II. 501,K M. 4BR£*I£twndtee-
1.0011,30 v.iii. cn «.307.0O?5EK®/. S.OO uur
Be-lchten ANP. pram.muziek. S.2o Orgelspel.
8.50 Gram.muslok, 10.00 Mo»g*e«w*ii<iingr. 10.15
Gram.mualek. 10.30 Voor.;' de Vrpuw. 10.35
Ensemble Francis Keth; J.1-00 «yrsus „Hu
mor in hot kinderleven". 11.30 Ensemble
Francis Keth. 12.15 De Romancers en so
liste (Om 12.45 Berichten ANP). 1.15 Om
roeporkest 2.00 Voor de vrouw. 2.10_ Om
roeporkest. 2.45 Knip- en r
Het Lyra-t.no. 4.30 KinderL
-. 5.00 Kind.
_n soliste. 6
ik het zoeken'
30
7.00
klnderon. 7.05 AVRO-Kinderkoor
en het Omroeporkest. 7.30 Engelsche les*
8.00 Ber. ANP. Mededeelingen. Hierna: Cau
serie De bewegelijke wereld" 8.35 AVRO s
Bonte "llobilisatletreln. 9.45 Gram.muziek.
10.30 AVRO-Dansorkest. 11.00 Be: Hen
ANP. Hierna tot 12.00 Secco en zijn Faneel-
club-orkest
tegen Rheumatiek, Spierpijn,
Spit
(Reel.)
VERZOEKEN OM VRIJZ. PREDIKANTEN
Zoowel de afdeeling Den Haag als die te
Utrecht van de Vereeniging van Vrijzinnig-
Hervormden hebben den kerkeraad resp. van
Den Haag en Utrecht verzocht, in de vac.-
Dorp en in de vac.-Dr. H. W. Ob-
k een vrijzinnig predikant te willen be
roepen. De Kerkeraad van Den Haag heeft
reeds afwijzend beschikt.
KERK-INSTITUEERING
Na een geslaagde proef van dubbele dien
sten vanwege de Geref". Kerk te Katwijk a.d.
Rijn, heeft de Kerkeraad aan de Classis Lei
den verzocht om begin Januari de Gerefor
meerde Kerk van Valkenburg te ïnsti-
tueeren. De Classis heeflt dit verzoek inge
willigd.
VEERTIG JAAR ORGANIST
Vrijdag 17 November as. viert de heer P-
Mob ach, de nestor van de organisten uit
de classes Utrecht en Breukelen, zijn 40-ja-
rig jubileum als organic van de Gerefor
meerde kerk van Breukelen. Tevoren
was de jubilaris als organist werkzaam te
Utrecht en te Amsterdam. In 1889 werd hij
als zoodanig benoemd te Breukelen. Hij riep
mede de Vereeniging van organisten bij de
Geref. Kerken in het leven en maakt deel
■uit van 't bestuur van den kring in de clas
ses Utrecht en Breukelen.
Ook op ander gebied beeft de jubilaris, die
voorheen een bekend uitgever was, zich be
wogen. Wij vernemen dat zijn gedenkdag
voor den heer Mobach niet onopgemerkt zal
voorbijgaan.
ONDERWIJS
In diepen rouw heeft de Hdagsche Ned.
Herv. gemeente zich gistermorgen naar haar
verschillende godshuizen begeven, nu het
verscheiden van een populair voorganger als
wijlen Ds. A. B. te Winkel onder haar
wias, het dit jaar zoo snel gedunde corps van
predikanten weder met één vermmderd
heeft.
In alle godsdienstoefeningen is Ds te Win
kel gister herdacht. In de Groote Kerk was
het Ds. P, J. Molenaar, die tijdens de
ziekte van Dr. H. Schokking als voorzitter
van den kerkeraad fungeert als voorganger.
Hij wijdde een enkel woord aan het smarte
lijk verbes dat de gemeente heeft geleden en
bediende, vervolgens het Woord over Ps. 85
9, deze woorden: Hij zal tot Zijn volk
van vrede spreken".
De scriba van den kerkeraad, Dr. W. J. de
Wilde, ging voor in zijn wijkkerk de
Oranjekerk waar eveneens het droeve
verbes werd gememoreerd, waarna de voor
ganger de aandacht der aanwezigen bepaalde
bij Matth. 8 25, deze woorden: „Heere, be
hoed ons, wij vergaan".
Van de overige diensten noemen we nog
die in de Wilhelminakerk, waar Ds. D. A. v.
d. Bosch, die met Ds. te Winkel in 1916 zich
aan de Haagsche gemeente verbond en een
van zijn vrienden en geestverwanten in enge-
ren zin was, voorging. Ds. v. d. Bosch, hield
een herdenkinvsoredikatie over het woord
uit 2 Sam. 1: „Hoe zijn de helden gevallen".
Maar het verbes werd wel het pijnlijkst
gevoeld onder de kerkgangers in de Regen-
tessekerk, waar Ds. te Winkel 23 jaar zijn
wijikwerk heeft gehad en waar hij een cen
trum van opgewekt geestebjk leven heeft ge
schapen.
In dit kerkgebouw droeg de dienst gister
morgen geheel het karakter van een rouw
dienst. Voorganger was Ds. G. Bos, de jong
ste van de Haagsche Herv. predikanten, die
tot tekst had gekozen Hebr. 6 19a.
De begrafenis
Naar wij vernemen zal de begrafenis van
het stoffelijk overschot van Ds A. B. te Win
kel, in leven predikant bij de Ned. Hervorm
de Kerk te Den Haag as. Woensdagmiddag
op Oud Eik en Duinen plaatsvinden. De stoet
vertrekt om twee uur van het woonhuis
het Sweelinckplein, nadat Ds I. Voor-
steegh, eveneens Ned. Hervormd predi
kant in de Residentie, aldaar een intiemen
rouwdienst zal hebben geleid.
In de aula op de begraafplaats zal Ds P. J.
Molenaar als wji. voorzitter van den
Kerkeraad het woord voeren terwijl Ds D.
A. van den Bosch op het graf de begra-
i fenisliturgie zal uitspieken.
INAUGURATIE Prof. Dr. F. B. J. KUIPER
Dr. F. B. J. Kuiper, benoemd tot ge
woon hoogleeraar in de faculteit der letteren
en wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit te
Leiden, om onderwijs te geven in het
Sanskrit en zijn letterkunde en de Indische
oudheidkunde, zal zijn ambt aanvaarden met
het uitspreken van een inaugureele oratie op
Vrijdag 24 November, des namiddags om 4
uur in het groot auditorium van het acade
miegebouw.
DE SOCIALE GENEESKUNDE
EN DE ARTSEN
Rede van prof. dr. J. G. Remijnse
Bij de aanvaarding van het ambt van bij
zonder hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht, heeft prof. dr. J. G. Remijnse
een rede uitgesproken over: ,jDe sociale,ge
neeskunde en de artsen". In deze rede
merkte hij o.a. op, dat de sociale geneeskunde
niet een domein is voor specialisten, doch
een terrein, waarop specialisten en huisartsen
kunnen samenwerken. Voor den gestadigen
vooruitgang op dit gebied is de huisarts zelfs
een onmisbaar element. In wezen is hij het,
wiens werk niet kan worden gemist, bij de
pogingen de volksgezondheid op een zoo hoog
mogelijk peil te brengen en te houden en die
deze pogingen beter dan wie ook kan deen
slagen. Immers hij is in nauw contact met
de bevolking. Door zijn toedoen worden
maatregelen aanvaard, die anders minder
gemakkelijk ingang vinden.
Indien de praktizeerende arts kennis
draagt van de redenen, die ertoe hebben ge
leid, dat de sociale geneeskunde is gegroeid,
van hetgeen deze wetenschap beoogt en van
hetgeen op haar gebied binnen een men-
schenleeftijd is tot stand gebracht, dan zal
reeds uit hoofde van zijn roeping zijn groote
belangstelling moeten worden gewekt.
ONDERWIJS-BENOEMINGEN
Terbregge. Chr. School. Tot kw. m.
Mej. A. Macquelin, te Rotterdam.
Almkerk. Ned. Herv. School. Tot hoofd
(vac.-L. C. Velthuizen): de heer S. Wil
lem se, le onderw. Ned. Herv. school-Thor-
beckelaan te Utrecht.
Purmerend. C. N. School. Tot tijdel.
onderwijzeres: Mej. D. v. d. Laan, id. Chr.
School te Schermerhom.
Vlaardingen. Prinses Julianaschool.
Tot onderwijzeres: Mej. M. Meyll.
EXAMENS
notie». Groninge:
in de geneeskunde
heer IC. K a v e r, arts. gehore
logle de heer C. W. Mönnieh
theologie 1ste gedeelte de hee
■Utrecht. Cand. Ned.-Ind. r
Delft: Cand. civiel Ingeni.
G, Gooden Meijer. G. W. Koor
ingenieurs civiel Ingenieur de
op ten N iort. Enseh^o,
Dev. n'r.
Bevorderd tot
een proefschrift
ün aetiologie" do
i laude: c
Rasch.
f R. Terp
de heer J. Korff, Amsterdam.
ndelsvaart F. W.
hago, Geslaagd